\J 21ste Jaargang WOENSDAG 5 FEBRUARI 1930 No. 6401 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND STADSNIEUWS 9e £eidóüke 6ou/fca/ni' DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. DE RUPSENPLAAG. Vele plaatsen in ons land, vooral Bra bant en Limburg, worden bedreigd door een hoogst ernstige rupsenplaag. Bijna geen boom of struik, die niet met de onheilspellende nesten is bezaaid. De gemeentebesturen hebben de burgerij nadrukkelijk gewezen op de verplichting om de nesten te verdelgen. Een tuinder bezig, door middel van in petroleum gedrenkte sponzen, de nesten te verdelgen. itaLie ROEMENIE Dit nummer bestaat uit twee bladen De socialisten en wij. Niet alles wat de socialisten willen en doen is verkeerd. Natuurlijk niet; dat be hoeft niet eens gezegd. Er zijn vele goede elementen in hun streven en werken. Verkeerd is om het kort te zeggen hun beginsel, dat het privaatbezit (van productie-middelen) moet worden afge>- schaft. Verkeerd is hun beginsel, dat klassen strijd het noodzakelijke middel is, om ver beteringen in de maatschappij te brengen. Als men socialisten zou aantreffen, die beweren, dat dezo twee hier genoemde be ginselen de hunne niet zijn, dan zijn dat geen socialisten; dan hebben zij van het eigenlijk socialisme alleen den naam be houden. Maar zelfs, al zouden er zulke „socia listen" zijn, dan nog kan geen Katholiek zich bij dezulken aansluiten, om gezamen lijk als één man naar verbeteringen in de maatschappij te streven. Want verkeerd is vóór alles een derde beginsel, dat alle zich socialist noemenden zeer Beslist aan hangen. Verkeerd is hun beginsel, dat de Gods dienst buiten het maatschappelijk leven moet worden gehouden; dat Godsdienstige opvattingen niets hebben te maken met de inrichting van de maatschappij. Dat beginsel, dat niet is een specifiek socialistisch beginsel, maar dat aan eiken vorm van socialisme noodzakelijkerwijze vastzit dat beginsel alléén maakt hot onmogelijk voor den Katholiek, om socia list te zijn. Wij moeten elkaar niet „verketteren", zeide de voorzitter dei' sociaal-democrati sche Baadsfractie bij de jongste begroo- tingsdebatten in den Leidsche Gemeente raad. Wij zijn het volkomen eens met mr. v. Eek. Wij verstaan dan onder „verkette ren", wat hij er waarschijnlijk ook mee bedoelt: het zoeken naar wat .scheidt, om dat dan tusschen ons en den tegenstander te werpen als een onover- koombaar obstakel; om dan tusschen ons en den tegenstander 'n tegenstelling te f o r ceeren als tusschen wit en zwart. Neen, zóó staan wij niet tegenover do sociaal democraten. „Verketteren" willen w ij niet Wij hebben gisteren reeds de bijzondere aandacht gevraagd van onze lezers voor een rede door onzen Bisschop, Mgr. Aen- genent, Zondag gehouden ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum van den „Haagschen Volksbond". In verband met het bovenstaande willen wij hier nog 'ns afdrukken de volgende pas sage uit die rede. Mgr. zeide ongeveer: „Het ideaal zou zijn, dat de socia listen eens ophielden met den strijd tegen ons, onder voorwendsel, dat de Kerk niets voor de arbeiders voelt. Mochten zij ook eens inzien, wat de Kerk beteekent voor het geluk, het materïeele, van den arbeider. Zou het nu niet mogelijk zijn, dat de socialis ten tot die erkenning kwamen? Wij van onzen kant erkennen gaarne, dat wij in hen waardeeren hun streven naar een betere maatschappelijke or dening. Maar datzelfde streven is ook het onze. Wat ons zoo diep van hen scheidt is de aanwijzing van de mid delen, waarmede zij meenen een bete re maatschappij-ordening tot stand te kunnen brengen." Dit is toch geen „verketteren" onzer zijds! Mocht aan de nitnoodiging van Mgr. Aengenent 'ns worden voldaan en men ophouden met „verketteren" aan de andere zijde! INTERNAT. CONFERENTIES TOENADERING OP DE VLOOTCONFERENTIE. Er was gisteren merkbaar meer leven in de conferentie gekomen, schrijft het „Vad."..Men schiet wat op met de bespre kingen. Desniettemin zou er nog eens vast gesteld zijn, dat men nog lang niet ver genoeg is om de agenda op te stellen voor de eigenlijke conferentie betreffende be perking der vlootplannen. In den loop van de beraadslagingen is duidelijk geworden, dat men wel vast voor zekere categorieën en betreffende de methoden der rantsoe neering tot overeenstemming zou kunnen komen. Zooals men weet is het verschil tusschen het Engelsclie en Fransche stand punt, dat de Engelschen rantsoeneering wenschen streng naar schecpscategorieen ingedeeld, terwijl de Franschen het recht verlangen zekere percentages van iedere categorie op een andere te kunnen over brengen. Nu schijnt het reeds mogelijk de Franschen er voor te winnen dat betref fende slagschepen en moederschepen voor vliegtuigen geen overdracht mogelijk is en ook voor het type der kruisers van tien duizend ton schijnt men het hierover eens te kunnen worden. Daarentegen zouden de Engelschen bereid zijn in dezen meer vrij heid te laten ten opzichte van de kleine kruisers en torpedojagers dan eerst hun plannen waren. Over de duikbooten zou men het echter heelemaal nog niet eens kunnen worden. Daarentegen is er wel dui delijk, dat van afschaffing van de duik booten niet gesproken wordt. FRANKRIJK. DE VERDWIJNING VAN KOETJEPOF. De Parijsche correspondent van de „Msb." meldt: Er heérscht op het oogenblik zeker op timisme bij de diensten, die met de op sporing van den weggevoerden generaal Koetjepof zijn belast en een groot aantal nasporingen worden zorgvuldig geheim ge houden. Dank zij betrouwbaren gegevens, die aan de politie een draad in handen heb ben gegeven, is het mogelijk, een groot deel van do valsehe getuigenissen, die geen ander doel hebben, dan de politie op een dwaalspoor te brengen, te ontmaskeren. Een man van de Russische tscheka is dan ook al gevangen genomen, nadat gebleken was1, dat zijn stellige" gegevens, valsch waren. Ook is gebleken, dat, hoewel de reeds ondervraagde dame, waarschijnlijk niet de dame met den grijzen mantel is, zij in nau we relaties met de Gepeoe staat. Het meest ontstellende nieuws is, dat een brigadier van politie thans eerst, na negen dagen, is komen verklaren, dat hij de beide auto's, die bij de wegvoering dienst hebben gedaan, heeft gezien. In één, een groote grijze limousine, zat een agent, die een mail bij de armen hield, een groote man hield zijn arm om den hals van den „gear resteerde", wiens mond ook dicht gehouden werd. De „gearresteerde", had een grooten baard, en werd door den brigadier bij be schouwing van een portrett als Koetjepof herkend. Uur van passage en ook andere gegevens kloppen precies. De brigadier had tegen een agent ge zegd: „Zeker 'n krankzinnige, dien men weg brengt". Men begrijpt, welke consternatie deze mededeelingen in politiekringen hebben gemaakt en hoe de actieve brigadier danig onder handen is genomen door zijn chefs voor het verzwijgen van zulk een belang rijke mededeeling, die een volle week voor het onderzoek had kunnen doen winnen. De politie is overtuigd, dat Koetjepof is opgesloten in een sovjet-asyl in de ban- lieue, of in een van de kleine klinieken, die daar zoo talrijk zijn en waarvan er gehou den worden door Russische doktoren. In Russische kringen is men overtuigd, dat Koetjepof nog levend is, als het niet gelukt is, hem met de martelingen te doen spreken. Het is de bolsjewisten er blijkbaar om te doen, ingelicht te worden over de voornemens der wit-Russen. Heeft hij ge sproken, dan vreest men, dat men hem daarna omgebracht heeft. De houding van Dowgalewski prikkelt hier de gemoederen zeer. Zijn stap bij de Quai d'Orsay om de verantwoordelijkheid van eventueeel gebeurtenissen bij het ge zantschap op de Fransche regeering te schuiven, vindt men een staaltje van driestheid, dat wat al te ver gaat. DE FASCISTISCHE JEUGD- OPVOEDING. De fascistische partij heeft een jeugdor ganisatie voor meisjes tusschen 18 en 22 jaar in het leven geroepen, de z.g. „Giovani Fasciste". In de laatste „Foglio d'Ordine" der partij wordt nog eens uitdrukkelijk op de betee- kenis gewezen van deze organisatie. Woor delijk luidt het aldus: „Wij willen door deze nieuwe stichting voorbeeldige vrou wen en moeders, die deugdzaam en ernstig zijn en bereid, om het vaderland flinke mannen te schenken voorliet behoud van den vrede en sterke helden voor den oor- log". De leiding van deze nieuwe organisatie werd toevertrouwd aan signorina Moretti, secretaresse der vrouwelijke fascios. De leden van deze groepen zullen worden genomen uit iedere klasse dor maatschap pij; de opvoeding zal alleen verschillen naar gelangs ieders beroep. Landbouw- en nijverheidscursussen zullen worden georga niseerd, cursussen in talen, rekenen, typen, stenografie enz. Zelfs voor den dienst in de koloniën zullen cursussen worden gegeven. Ook de huishoudelijke opvoeding der vrouw wordt niet vergeten. Bizonder wordt ook de nadruk gelegd op de lichamelijke vorming der nieuwe vrouwelijke generatie van Italië door sport, vooral zwemmen, roeien en gymnastiek. De groep, heeft ook een bizonder uniform lichtbruin van kleur met blauwe muts, al les in den vorm van een sport-costuum. Zooals van zelf spreekt, is ook do bedoe ling van deze organisatie de opvoeding der geheele jeugd aan de kerk te onttrekken en in handen te geven van den fascistischen staat. rusland DE SOVJET-TERREUR. Wederom honderden executies? Reuter meldt uit Riga: Uit Sovjet-Rus land wordt gemeld, dat de Gepeoe allo voormalige marine-officieren, die in het land waren gebleven, maar niet in dienst van de sovjet zijn overgegaan, heeft doen terechtstellen. Er zijn aangaande dezen massamoord nog geen uitvoerige bijzonderheden bekend, maar honderden namen worden al genoemd van officieren, die zouden zijn geëxecuteerd. Hun families in Rusland hebben zich tot hun geloofsgenooten te Riga gericht met het verzoek, daar herdenkingsdiensten te doen houden voor de dooden, daar dit in het sovjetland verboden is. De orthodoxe Russen te Riga hebben besloten, een Requiemdienst te doen hou den. BLOEDIGE VERKIEZINGS STRIJD IN ROEMENIE. Naar uit Boekarest gemeld wordt, draagt de verkiezingscampagne voor do a.ff. go- meenteraads- en districtsverkiezingen in Roemenië een buitengewoon heftig en ver bitterd karakter. In verschillende provin cieplaatsen kwam het tot bloedigo botsin gen, waarbij in totaal vijf personen gedood werden. Tot de slachtoffers behooren de nationaal-tsaranistische burgemeester van Moldowitza (Boekowina), een voormanige liberale burgemeester en een liberale ver kiezingsagent, Ramnicu Sarat gcheeten. MEXICO. De nieuwe president van Mexico. Ortiz Rubio, die heden als president van Mexico wordt geïnstalleerd, zal den voor- loopigen president Portes Gil, die als zoo danig aftreedt, als minister van Binnen- landsche Zaken in zijn kabinet opnemen. Portes Gil heeft een decreet uitgevaar digd betreffende de oprichting van een Na tionale Arbeidsbank met een kapitaal van vijf millioen pesos, welke zal moeten mede werken tot de ontwikkeling der nijverheid. De Mcxicaansche regeering zal inschrijven voor de helft van het kapitaal. INTREEREDE VAN PROF. DR. G. HOLST. Industrielaboratoria. Dr. G. Holst, directeur van de Philips' laboratoria te Eindhoven, benoemd van wege het Leidsch Universiteitsfonds tot bijzonder hoogleeraar in de natuurkunde aan de Leidsche Universiteit, heeft heden middag zijn ambt aanvaard met het hou den van een rede in het groot auditorium der universiteit over het onderwerp: Indus trielaboratoria. Nu er, aldus «pr., in den laatstcn tijd ook in ons land een belangrijk aantal phy- sici een werkkring in de industrie gevonden heeft, in tegenstelling tot de daaraan voor afgegane periode, lijkt het mij de moeite waard eens na te gaan, wat de aanleiding is geweest, dat er toen haast geen enkele physicus op industrielaboratoria werkzaam was en wat wij in de toekomst hiervan mogen verwachten. Spr. zeide dan in zijn rede te willen na gaan, onder welke omstandigheden voor de industrie-laboratoria een gunstige ont wikkelingskans bestaat. In groote trekken, aldus spr., kan men deze laboratoria in twee groepen verdeelen: VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Op de Vlootconferentie is eenigo toena dering merkbaar tusschen het Britsche en het Fransche standpunt. Neg steeds de geheimzinnige verdwijning van generaal Koetjepof. Honderden executies in Sovjet-Rusland? Eén groep van die, welke zich bezig houden met. heb zoeken naar nieuwe werkwijzen en nieuwe producten, met het toepassen in de industrie van nieuw ontdekte verschijnse len, en een tweedo, misschien niet minder belangrijke groep van die, welke laak in hoofdzaak beslaat in het controleeren van de grondstoffen voor de fabricage en van het eigen product en dergelijke werkzaam heden Het spreekt vanzelf dat een scherpe scheiding tusschen die beide groepen niet goed mogelijk is. In vele gevallen zal het noodig zijn voor een keuring nieuwe meet methoden uit te denken, waarvoor mis schien een uitvoerig onderzoek voreischt wordt. Spr. bepaalde zich in het verdere ge deelte van zijn rede uitsluitend tot do eer ste groep, waarin hij uitvoerig de ontwik kelingskansen der tot deze groep bohooren de laboratoria schetste en waarin hij aan toonde, dat vanaf een zeker stadium in de ontwikkeling van een industrie de kans, dat het een of ander laboratoriumonder zoek geen resultaat oplevert, steeds klei ner wordt, omdat ook dan, wanneer het onderzoek niet datgene oplevert, waarvoor het ondernomen werd, men in toenemende mate van de indirecte resultaten gebruik kan maken. Hoe uitgebreider dan ook het veld der fabriek is, die het laboratorium onderhoudt, des te grooter is do kans op een redelijk nuttig effect van het onder zoek. Hiermede is, althans gedeeltelijk, ook reeds het antwoord gegeven op de vraag naar de mogelijkheid van een organisatie van. wetenschappelijk onderzoekingswerk. Het wil spr. voorkomen dat men daarbij in hooge mate rekening moet houden met het feit, dat het resultaat vaak op een go- heel ander gebied ligt, dan men aanvan kelijk gedacht had, en dat als gevolg daar van het te ver doorvoeren van een tevoren vastgesteld plan geen voordeelen biedt. Had spr. zich in hot voorgaande uitslui tend bepaald tot een bespreking van dc fabrieken, waar het laboratoriumonderzoek leidde tot nieuwe producten, in hot slot van zijn rede deed hij uitkomen, dat in vele be drijven de werkwijzen, volgens welke het nieuwe product vervaardigd wordt, van veel grooter belang zijn. Ook hier ligt een groot veld van onderzoek braak, zooals spr. aantoonde en waarbij hij betoogde, dat juist do analyse en rationalisatie van de werkwijzen een belangrijk onderwerp van de toegepaste wetenschap vormen, waarin physici naast chemici en ingenieurs een plaats kunnen vinden. Spr. besloot met dc gebruikelijke toe spraken. Prof. dr. J. M. Janse. Prof. dr. J. M. Janse, hoogleeraar in do botanie en directeur van het botanisch laboratorium, die Zondag 9 dezer zijn "Oen verjaardag viert, heeft als zijn uitdrukke lijken wensch te kennen gegeven, dat deze dag onopgemerkt voorbijgaat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1