21ste -Jaargang DINSDAG 4 FEBRUARI 1930 VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND INo. b4UU S)e DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 oent per week f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij •vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 oent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedcelingen wordt hot dubbelo van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen De katholieke arbeidersorgani satie. Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft ter gelegenheid van het veertigjarig jubi leum van de afd. Den Haag van den R. K. Volksbond een belangwekkende rede ge houden. Wij nemen daarvan in dit nummer een verslag op. Oók buiten Den Haag moe ten de katholieke arbeiders weten, hoe hun Bisschop denkt over het organisatie leven, over het nut en de noodzakelijkheid, over de taak van de katholieke organisa tie. Allen kunnen dat al lang weten, maar in bedoelde rede wordt het door den Bis schop nog eens heel klaar .gezegd. Ik ben er van overtuigd, aldus de Bis schop, dat de B. Iv. Volksbond hier in Den Haag het katholieke geloofsleven zeer heeft opgevoerd. Deze uitspraak van den Bisschop be hoeven wij niet to beschouwen als alleen geldend voor Den Haag. Wij mogen haar zeker ook toepassen op alle plaatsen, waar een katholieke arbeidersorganisatie be staat en werkt. Dat moet het geloofsleven, niet allèon van de aangesloten leden zelf, maar ook van anderen, in die plaats ten zegen strek ken. Het kan niet anders! Maar, aldus de Bisschop, de katholieke arbeidersorganisatie heeft ook in een an der opzicht heel veel goeds gedaan. Zij heeft aldus mgr. Aengenent er veel toe bijgedragen, God zij lof, om den stof- felijken welvaart van de arbeiders te ver- hoogen. Ook deze eer, aan de katholieke arbei dersorganisatie gebracht, geldt, zooals vanzelf spreekt, niet alleen voor Den Haag. Dat de katholieke arbeidersorganisatie ook het materieelc welvaartspeil van de arbeiders wil omhoog voeren, maakt haar in de oogen van meer heidensch-zelfzuchtig dan christelijk denkende lieden ook wel Christenen! niet heel erg bemind. Maar de Bisschop prijst haai; daarvoor. De Bisschop brengt God lof, dat de arbeiders, dank zij mede 't werken van de katholie ke organisatie, het in stoffelijk opzicht be ter hebben gekregen. Bij ons, Katholieken, staan de geestelij ke goederen van een blijvende waarde voorop Het streven naar meer stoffelijke wel vaart moet in alles ondergeschikt zijn aan dat streven, hetwelk allèèn gericht is op het doel van 's menschen bestaan, het streven nl. naar 't> bezit van bovengenoem de geestelijke goederen Maar, bewarend zijn onderge schikte functie in het menschelijk le ven, is ook het streven naar de verganke lijke stoffelijke goederen niet alleen geoor loofd, maar kan het ook zeer dikwijls ge- wenscht en zelfs geboden zijn. Op dit standpunt staat onze, het volle leven omvattende en den hèèlen mensch bevredigende katholieke arbeidersorgani satie. INTERNAT. CONFERENTIE DE VLOOTCONFERENTIE. Heden komt op het paleis van St. Ja mes de eerste commissie van de vlootcon- ferentie bijeen, die bestaat uit alle afge vaardigden. Het voornaamste doel der bij eenkomst is de bespreking van de voor stellen tot een vergelijk inzake de tweo middelen van vlootbeperking, n.l. volgens categorieën van schepen, of volgens de al- gemeene tonnemaat. De Engelscho afvaar diging heeft een voorstel ingediend, dat beschouwd kan worden als een tegenvoor stel op het Fransche bemiddelingsvoorstel, waarvan het afwijkt, doordat het de groot-c schepen en de duikbooten uitzondert van alle overdracht van tonnage, terwijl liet Fransche voorstel een beperkte overdracht mogelijk wilde maken. De kruisers worden verdeeld in twee klassen, kruisers met ka nonnen van 15 c.M. en kleiner kaliber. Ver dere categorieën zijn vliegtuigschepen en torpedobootjagers. Tusschen de kruisers met 15 c.M. geschut en de torpedobootjagers zou een onbeperkte overdracht van tonna ge worden toegestaan. Men verwacht, dat het voorstel oen vol doende basis voor verdere bespreking zal worden geacht en dat de conferentie spoe dig tot andere kwesties zal kunnen over gaan. DUITSCHLAND DE MISLUKTE „HONGERMARSCH". De rust is te Berlijn niet meer gestoord. Het laatste incident van beteekenis vond Zaterdag kort na middernacht, nog plaats te Neukcilln en wel in dezelfde wijken, waar het verleden jaar zoo onrustig was ge weest. Het was ditmaal een troep van on geveer twee honderd communisten, meest jongelieden, die begonnen, al fluitend en tierend, met hulp van kisten en halen bar ricaden op tc richten.. Toen de politie in auto's naderde, vluchtten zij in enkele lo kalen van de omgeving. Dezen werden door de agenten doorzocht. Hierbij werden twintig mannen en zes vrouwen gearres teerd. Om 1 uur werd de politie naar Bcr- lijn-Rosenthal ontboden. Daar hadden twee nationaal-socialisben in uniform op straat de voorbijgangers lastig gevallen; toen de zen zich dit niet langer wilden laten wel gevallen, vuurde een der nationaal-socia- listen vier revolverschoten af, gelukkig zon der iemand te treffen. Toen agenten na derden gingen beiden er vandoor. Zij wer den achtervolgd en konden worden gevat. De 75 communistische voormannen, die Vrijdagavond in het clublokaal hunner partij in hechtenis waren genomen, zijn la ter weder in vrijheid gesteld. Ook te Hamburg is het rustig gebleven. De door de communisten aangekondigde hongerbetooging bleef achterwege, vermoe delijk, omdat, de politie nog Zaterdagavond in verschillende wijken der stad tal van leiders in hechtenis had genomen en de communistische lokalen had bezet. FRANKRIJK. De verdwijning van Koetjepof. Dc geheimzinnige verdwijning' van den Russischen generaal Koetjepof houdt do gemoederen te Parijs nog steeds bezig. Men beschuldigt de Sovjets er van, dat zij den generaal onschadelijk hebben willen maken, waarop de Sovjets weer een tegenbeschul- diging lanceeren. Volgens het Tel. Ag. der Sovjet-Unie heeft de Russische gezant te Parijs, Dofga- lefski, aan de Fransche regeering officieel meegedeeld, dat door aanhangers van ge neraal Koetjepof, onder leiding van gene raal Miller, een speciale afdeeling is ge vormd, om een overval op het gezantschaps gebouw te doen. Verder wordt meegedeeld, dat Dofga lef ski bij het Franscho Ministerie van Bui- tenlandsche Zaken geprotesteerd heeft te gen de perscampagne, die, naar hij ver klaarde, door de reactionaire Fransche en Wit-gardistische Russische pers in Parijs tegen de Sovjet-regeering en het Sovjet gezantschap wordt gevoerd. Dofgalefski verklaarde met klem, dat dc Fransche regeering buitengewone maat regelen zal moeten nemen om het gezant schap tegen de brutale aanvallen en uitda gingen der Witgardisten te beschermen. Zoo dat niet gebeurt, zal de Fransche re geering voor do gevolgen aansprakelijk zijn. JOEGO-SL AV IE. DE MOORDENAAR PRINCIP HERDACHT. Tc Serajewo is Zondagochtend op de plaats, waar in 1914 de Oostenrijksche troon opvolger aartshertog Frans Ferdinand en zijn gemalin prinses Sofie van Hohenbcrg worden doodgeschoten, een gedenksteen onthuld, gewijd aan do nagedachtenis van hun moordenaar, Gravrilo Princip. De ge denksteen is aangebracht in een woonhuis, staande vlak tegenover de brug, die thans ook naar Princip is genoemd. Op den steen is gebeiteld: Op deze historische plaats kondigde Gavrilo Princip op 18 Juli 1914 de vrijheid aan. Dc plechtigheid zelf was van particulieren aard; autoriteiten wa ren niet verschenen.» Alle betoogingen wa ren verboden. De onthulling werd voorna melijk geleid door leden van de afdeeling Serajewo van de nationalistische organisa tie Narodna Odbrana, waarvan Princip deel had uitgemaakt. Voorts waren verte genwoordiger» van andere nationalistische PROF. DR. H. B. GREVEN, die heden den dag herdenkt, waarop hij 50 jaar ge leden aan de Lcidschc Universiteit het hocgleeraarsambt in de staathuishoudkun de en statistiek op 30-jarigen leeftijd aan vaardde. verecnigingen en ook familieleden van Prin cip en diens medeplichtigen verschenen. Na een requiem in J' «S ervische kathodralon vond de onthulling op de plaats van den aanslag plaats. De voorzitter van de plaatselijke afdee ling der Narodna Odbrana, Nasil Grdjitsj, die zelf wegens medeplichtige bij den aan slag op het aartshertogelijk paar tor dood was veroordeeld, onthulde de gedenksteen. „Wij zijn samengekomen", zeide hij, „om hulde te brengen aan de nagedachtenis van den grootste van on» allen. In den tegpn- woordigen tijd brengt men het best hulde door te zwijgen. Ik verzoek u daarom twee minuten te zwijgen". Na afloop van dezo twee minuten werd een zilveren krans aan den gedenksteen bevestigd, daarna ging de menigte uiteen. ARABIE De Wahabieten-invallen in Trans Jordanië. De Wahabieten hebben een inval in Trans Jordanië gedaan, waarbij het tot ern stige gevechten met de bevolking is geko men. In het geheel moeten ruim 400 in boorlingen gedood zijn. Engelsche troepen zijn met gepantserde auto's en vliegtuigen naar het bedreigde gebied gezonden. CHINA HEVIGE GEVECHTEN IN CHINA? In Zuid-China verwacht men binnenkort hevige gevechten tusschen de opstandelin gen en regeeringstroepen, welke laatste be langrijk© versterking hebben ontvangen. Dc strijd zal waarschijnlijk in de buurt van de havenstad Woetchow worden geleverd. AMERIKA EEN FINANCIEELE DICTATOR TE CHICAGO. Uit Chicago wordt gemeld, dat een com missie uit de burgerij een financieelen dic tator aangesteld wil zien. Dezo commissie zal trachten, de midde len bijeen te brengen, om de salarissen en loonen van het personeel in dienst van de gemeente, welke thans sedert zes weken niet zijn uitbetaald, te voldoen en voorts voldoende middelen, om het crediet van de stad weer te herstellen. De commissie heeft zioh tot den gemeen teraad gewend, om een algemeen© vol macht, zonder welke zij deze middelen niet wil verschaffen. Deze algemeene volmacht is daarop door den gemeenteraad verleend. DE REGENMAKER HEEFT PECH. Weer geen wolkje aan de lucht. De goder zijn den heer Veraart, den inan die op kunstmatige wijze regen wil ver wekken, niet gunstig gezind. Geen won der. Wil hij zich immers niet mengen in het werk, dat op hun domein ligt'? En wil hij niet ingrijpen in dc normale werking van de natuur, die liet. totnogtoe altijd heeft laten regenen of sneeuwen, wanneer zij wil. Nukkig als een wispelturige vrouw, heeft zij naar eigen Willekeur haar regen en sneeuw over ons uitgestort en even nukkig bracht zij den regenmaker en alle andere belangstellenden schier tot razer nij door hedenmiddag in plaats van dc langverwachte dikke stapelwolken, naar welke reikhalzend werd uitgekeken, een smetteloos blauwen hemel over Schiphol to doen koepelen. Een nieuw driemotorige Fokker werd ingevlogen; hij heette o, ironie „Extra Dry"en zweefde in de blauwe lucht als oen voorspelling van alles behalve regen en zei ons. dat het „extra; droog zou blijven. Tegen halfvier stegen vier Fokker-toe stellen van Schiphol op. Twee ervan wa ren geladen mot eenige duizenden Kg. on derkoeld ijs. De heer Vervaart en zijn helper, dc lieer Ouwerkerk, hadden in deze toestellen de leiding genomen. Twee andere machines volgden met journalisten en eenige belangstellenden. Over Aals meer ging het in de richting van do Haar lemmermeer, doch aangezien er geen wolk je aan de horizon kwam opdagen, gaf men het oorspronkelijk plan,om do proef te no men tusschen Katwijk on Scheveningen, op en wijzigde den koers naar het Oosten. Over de Ankeveensche plassen en het Gooi kwafnen do vliegtuigen boven do Zui derzee en waarachtigeen witte wolk zweefde in do richting van do Geldersche kust aan don blauwen hemel. Zij zweefde er tergend, want hoe hoog do vliegtuigen nok klommen, toen men dichterbij kwam bleek het wolkje op zoodanige hoogte te zweven, dat van erboven komen geen sprake was. In arren moede werd toen maar rechtsomkeert gemaakt en aangezien het ijs toch voor verdere proefnemingen niet meer te gebruiken zou zijn, werd het ter hoogte van Pampus boven de Zuiderzee uitgestort van een hoogte van circa 2000 Meter. Als een wit. wolkje verstoof bet ijs en daarmee ook onze hoop om heden nog regen te zien. Nog steeds is inmiddels dc juistheid of onjuistheid van des heeren Veraarts theorie niet bewezen, aangezien de omstandigheden hem daartoe niet in dc gelegenheid hebben gesteld. Het is om er nloedeloos van te worden. Niettemin geeft de heer Veraart den moed niet op. Onmiddellijk begint hij aan do voorberei dingen voor nieuwe proefnemingen en in den loop van de maand Maarf zal hij het experiment herhalen, in onwrikbaar ver trouwen op de juistheid van zijn theorie. LANDSSPEL „ALKMAAR 1930". Voor de maand September van dit jaar staan er bij de Alkmaarsche Oranjevereeni- ging grootsche plannen op het, program ma. En wel niets meer of minder dan de opvoering van een groot en indrukwek kend landsspel, zooals dit bekend is bij de vele Duitschc steden en stadjes, die ieder jaar weer, met veel succes en met zeer vele toeristen en vreemdelingen als toe schouwers, hun „Heimalspiele'' opvoeren. Het prachtige oude Stadje Nördlingen, op een 100 K.M. van Miinchen, is er een voor beeld van. Reeds zijn te Alkmaar v©le voorberei dingen getroffen. ZILVEREN JUBILEUM. Op hartelijke wijze is heden het zilveren jubileum gevierd van den heer J. P. Ouwerkerk, die 25 jaar in betrekking is bij (Ven heer Fr. Straatsburg, automobielhan del, Haarlemmerstraat 42. De jubilaris werd hedenmorgen met zijn echtgenootc in het kantoor der zaak ont vangen door zijn patroon, den heer Fr. Straatsburg, diens echtgenoote, den heer H. Straatsburg en het kantoorpersoneel. De heer Straatsburg complimenteerde den jubilaris op hartelijke wijze cn dankte hem voor den ijver en de toewijding, gedu rende al die jaren aan de zaak bewezen. Spr. overhandigdo hem als blijk van waar deering ccn enveloppe met inhoud, terwijl hij hem een tweede enveloppe overhandig de namens enkele cliënten. Verder ontving de jubilaris van den heer Straatburg Jr., VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Zondag is te Serajewo tie moordenaar Princip herdacht. Zijn er weer nieuwe gevechten in China op komst? BINNENLAND. Het jubileum var de afd. Den Haag van den Ned. R. K. Volksbond (3de blad). De annexatie-wenschen van Boskoop, met teekening. (2de blad). van liet kantoor- en guragopTsoneel even eens stoffelijke blijken' van belangstelling, terwijl zijn echtgenootc bloemen in oni vangst had te nemen. Dc heer Ouwerkerk dankte den lieer Straatsburg voor zijn sympathieke geluk- wenschen en wees er op hoe hij gedurende die 25 jaren al het lief en leed met de fa milie van zijn patroon heeft meegemaakt, hoe ltij als liet ware is saamgegroeid met de familie Straatsburg cn dan ook vreugde cn smart met haar doelt. Spr. dankte ten slotio voor de stoffelijke blijken van be langstelling van allen ondervonden en zeg de ook voor de toekomst zijn beste krach ten toe. Nadat vervolgens ©enigen tijd in gezellig samenzijn was doorgebracht, werd de jubi laris met zijn echtgenoote naar zijn woning v. Lennepstraat, 11, gebracht, waar hij de dag verder in huiselijkon kring doorbracht. DE CULTUREELE ZIJDE VAN HET JAVAANSCHE NATIONALISME. Voordracht prof. dr. C. Berg. Op uitnoodiging van de R. K. Studenten» vereeniging Sanctus Augustinus heeft prof. dr. C. Berg, hoogleeraar in de Javaanseh® taal en letterkunde aan do universiteit nl- hior, gisteravond in het „Eigen Huis" een voordracht gehouden over bovenstaand onderwerp. Het nationalisme, aldus ving spr. aan, ia sinds eenigen tijd in de Nederlandschc po litiek een der belangrijkste vraagstukken. Intelloctueelo Indonesiërs vragen sinds en kele dccennnia politieke onafhankelijkheid, terwijl het Nederlandschc gouvernemenI er toe overgegaan is een deel van haar macht over te dragen aan colleges, waarin Indonesiërs ruim vertegenwoordigd zijn. Hierbij staat Java aan dc spits. De Javaan seh© cultuur, die men hier in Holland uit dans- cn wajangvoorstellingen, uit gamelan- orkesten en uit tentoonstellingen van pro ducten der kunstnijverheid leert kennen, geeft den indruk antiek, soms primitief, cn in elk geval echter ons volkomen vreemd tc zijn. Hoe staan nu de moderne, intollec- tucelo Javanen tegenover hun eigen, antie ke cultuur? In het algemeen zijn zij r enthousiaste bewonderaars van. Wat dia gen zij bij tot de voortzetting dier oude beschaving'! In onzen lijd zoo goed al- nicts. Ziehier hot probleem, dat spreker dezen avond nader wil belichten, al wil hij uitdrukkelijk opmerken, dat het hem niei mogelijk is oen weg te wijzen, die tot een bevredigende oplossing van het probleem zou kunnen leiden. Spreker geeft, in groote trekken een over zicht van de cultuurgeschiedenis van Java, waaruit blijkt, dat. de Hindoe'» hierin een groote rol hebben gespeeld. Zij vermengden zich met enkele groepen der bevolking van Oud-Java, en schonken zoo het aanzijn aan een heerscherskaste van gemengd bloed, do Hindoe-Javanen. Wat men zoo vaak Javaanseh© cultuur noemt, is grootcndccl* dc cultuur van deze van het volk geïsoleer de kaste geweest. Het grootste gedeelte van de Hindoc-Javaanschc letterkunde b.v.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1