eui*"Fofografen
BALANS-O NtÜfMISIG
BINNENLAND
STADSNIEUWS
JOHAN GEIJTEEiBEEEC
Agenda
ZATERDAG 1 FEBRUARI 1930
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD PAG. 2
vcmber. De benamiDg van de maanden en da
gen blijft ongewijzigd, mei dien verstande, dat
de Zaterdag en de Zondag volgens de nieuwe
week-indeeting vervallen. Elke maand van het
jaar zal tenslotte met denzelfden dag, bijv.
een Maandag, aanvangen.
SPANJE.
PRIMO'S LAATSTE WOORD.
De Nacion, het Madrilleensche blad, bevat
een interview met Primo de Rivera, waarin hij
zegt vóór zijn vertrek naar builen den juisten
zin van zijn officieuze nota van Zondag te
willen verduidelijken.
In de eerste dagen van December heb ik £e-
vceld, zegt de dictator, dat het vertrouwen
van het land mij begon te ontbreken, terwijl
dit juist noodzakelijk was om het plan te
verwezenlijken, dat ik had gevormd voor het
doen eindigen van de dictatuur. Het doel van
raira oonsulatie van leg^r en marine was om
in geval hun vertrouwen mij kwam tc ontval
len, dat feit aan den koning uiteen te zeiten
als motief voor mijn aftreden. De consultatie
bad niet plaats, want er had een fout in de
procedure plaats, die den loop der dingen ver
haastte. Toen ik nu Zondag door den koning
vrd geroepen, die ontstemd was door de pu
blicatie van mijn nota, heb ik hem mijn ontslag
aangeboden. Ik moet de geruchten tegenspre
ken, volgens welke ik den koning de afzetting
van den infant Don Carlos ter teekenine had
vnorgeyegd en het verzet van den koning de
crisis uitlokte.
Wanneer cr activiteit van politieke partijen
za' worden toegelaten, dan zal de vaderland-
schc unie die voor verkiezingsdoeleinden aan
wenden.
Ik hoop, vervolgt Primo de Rivera, eemge
maanden rust buiten te nemen en zal van dien
tijd gebruik maken om orde in mijn archieven
te brengen. De geschiedenis van de dictatuur
zal ik niet schrijven. Mocht ik eenmaal de ver-
vullhig van mijn vaderlandsche plichten on-
vcreenigbaar achten met mijn militaire positie,
dan zal ik mijn ontslag vragen.
Dit is mijn laatste interview; ik zal nu in
stilte wachten totdat de omstandigheden mij
dwingen mijn vaderlandsche plichten te ver-
vullen.
Tot zoover Primo de Rivera.
Tz .Madrid doet het gerucht de ronde, dat
generaal Primo de Rivera binnenkort tot ka-
piiein-generaa' van de Balearen zal worden
benoemd.
JOEGO-SLAVIE.
Het gedenkteeken voor Princip.
De voor Zondag a.s. aangekondigde ontfml-
lirg van een gedenkteeken voor Princip, den
gymnasiast, die in de noodlottige laatste Juli
dagen van 1914 te Serajewo den Oostenrijk-
schen Aartshertog Franz Ferdinand en diens
gemalin doodschoot, hetgeen een der directe
aanleidingen was tot het uitbreKen van den
wereldoorlog, wordt besproken in een artikel
in de „Daily Express". Het blad noemt deze
daad „een beschimping voor de geheele we
reld". De ServcD hebben hun eigen meening
omtrent deze zaak. Een volk echter, dat ge
durende den oorlog dappeT heeft gestreden en
he* medelijden en de achting van de geheele
wereld heeft gewekt, moest er zich te hoog
vcor achten zulk een aanslag met een schijn
van heiligheid te omgeven. Een man, d:e een
misdaad beging, die zulke vreeselijke gevolgen
bad, dient men te vergeten. Zijn naam mag
slechts als een somber teeken in de geschie
denis voortleven, besluit het blad.
Een Patronaat op de bon.
Zooals men weet, heerscht in 't överijssel-
sche stadje Assen sinds eenigen tijd strenge
Zcndagssluiting. Geen café mag open wezen,
geen winkel zelfs een gordijn ophalen. De
meerderheid van den Raad wil dat zoo.
Behalve tegen een winkelier en tegen de
vereeniging T. O. V A., die het Parkgebouw
exploiteert, is ook proces-verbaal opgemaakt
tegen het R.K. Patronaat, dal eveneens de
verordening op de ZoadagssluiHog zou over
treden hebben.
4 Februari zullen deze zaken dienen voor
den kantonrechter te Goor, naar wiens uit
spraak met groote belangstelling wordt uitge
zien. Denkelijk zullen partijen wel tot in
hoogste instantie doorzetten.
HET VERWEKKEN VAN REGEN.
Tusschen Katwijk en Schevcningen
Naar de Msbd. mededeelt, zullen hij de
nieuwe poging die hedenmiddag door den heer
Veraart c.s. wordt onckrnomen, om langs
kinslmatigen weg regen te verwecken, om drie
uur twee vliegtuigen te Schiphol opstijgen
niet een groote hoeveelheid geklopt ijs aan
boord. Getracht zal worden tusschen Katwijk
en Scheveningen regen te verwekken.
WEERVOORSPELLING.
't Komt niet uit.
Men schrijft ons:
„Het Vaderland" is op 't eind van het vorig
jear eens gaan praten met de samenstellers
van den Enkhuizer Almanak, die beschikken
over de ervaring van een ouden heer, wiens
weerspellingen berusten op langjarige verge
lijkingen, welke hem ertoe brachten voor een
komend jaar een prototype te zoeken in een
vcrig tijdvak. Dat kwam dan nogal eens vrij
aardig uit.
1930 schijnt evenwel wat wispelturig te wc-
Ziehier wat hetgeen de Enkhuizer profeet
omtrent Januari voorspelde:
„Het begin is vriezend, maar met sneeuw.
Dan wordt het guur en bniig met lichte vorst
Tegen den 16en helder vriezend weer, gevolgd
door guur en winderig weer met sneeuw, ter-
vijl tegen 't eind weer winterweer met weinig
vorst wordt verwacht".
Zelfs de. Enkhuizer Almanak zal toegeven,
dat hiervan niet veel is uitgekomen. De wel
bekende oudste inwoners herinneren zich zelfs
niet, ooit zoo'n zachte Januari beleefd te heb
ben, terwijl m de bladen al een bloeiende pe
renboom werd gesignaleerd.
Wie weet intusschen, hoe onverstandig deze
boom geweest is 't zal een jonge wezen
zonder veel ervaring want voor Februari
luidt de profetie:
„Begint met guur, buiig weer. veel wind en
regen. Dan 'n paar dagen vorst gevolgd door
vegen en wind, speciaal kouden regen en zoo
blijft het dan tot den 27sten, waarop bolder
vriezend weer wordt verwacht".
'ns Kijken, boe dat uitkomt!
Verwacht wordt regen, uit de lucht gejaagd
'oor bet ijs van den heer Veraart, maar die
buien teilen voor "t Enkhuizer credit niet mee.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
DE EERE-PPROMOTIE VAN
PRINSES JULIANA.
Langs den weg.
't Was gisteren eon hoogtijdag voor de
Leidsche Universiteit, nu Prinses Juliana
stond in het middelpunt der belangstel
ling als studente der Leidsche Universiteit
als bekroonde doctor in de Letteren en
Wijsbegeerte.
Talrijk velen hebben deze zeldzame
plechtigheid meegevierd en spontaan en
hartelijk was de geestdrift der Leidsche
bevolking.
Overigens gaf deze eere-promotic het
gewone beeld van academische plechtig
heden aan het zoo mocric Rapenburg mot
ziju statige patriciërshuizen, rijn hoog-op-
gaande boomen en mooie kijkjes over dc
boog-bruggen. V. V. S. L.-bestuur, het
collegium, faculteits-besturen reden aan in
keurig© equipages, met strak-deftige koet
siers en stramme „bedienden", met fleurige
pluimen op dc koppen van de paarden.
Het geduld van do talrijke toeschouwers
is tijdens de plechtigheid op zware proef
gesteld. Maar men bleef wachten en bij het
vertrek van de koninklijke familie, om
streeks half vijf, heeft men haar weer op
hartelijke wijze uitgeleide gedaan. Eu weer
kwam het tot een uitbundige ovatie toen
prinses Juliana, temidden van de hoog
leeraren aan het Rapenburg verscheen
Langs dc overzijde, omstuwd door eeu
geestdrifrige menigte, reed de prinses met
haar beide paranimfen in het hofrijtuig
met. de wit-bopïuimde paarden terug naar
den Westkant, naar het clubgebouw van
de V. V. S. L., waar dc nu oud-clubgenoo-
ten van prinses Juliana, de fleurige, vroo-
lijke bent van Leidsche meisjesstudenten,
„de jonge doctor" met het gebruikelijke
„Io Vivatbegroetten.
Op „de club" heeft prinses Juliana re
ceptie gehouden voor haar studiemakkers
en voor de dames der hoogleeraren.
De plechtigheid was hiermede, althans
voor Leiden, geëindigd, want in het Paleis
in Den Haag haad hierna het traditioneels
promotie-dinor plaats, waaraan velen van
do leidende academische kringen deelna
men.
Op feestelijke wijze heeft Leiden dezen
dag, die als een definitief besluit van het
studentenloven van de Prinses moet be
schouwd worden, meegevierd. Bij deze
feestvreugde was slechts één donkere zijde,
namelijk die, dat de stad voortaan de
Prinses zal moeten missen. Slechts blijvo
èn voor Leiden èn voor de Leidsche
Academie do herinnering aan haar ruim
tweejarig verblijf aldaar.
Penteekening van het „Waerle".
Bij de receptie, die prinses Juliana gis
termiddag ter gelegenheid van haar eere
promotie heeft gehouden in het klein-
auditorium van hot academiegebouw, heeft
namens het Leidsche Studentencorps dc
praeses collegii, de heer H. P. de Canter,
haar een penteekening van het „Waerle
te Katwijk aan Zee van den Larensehen
kunstschilder Bridee aangeboden.
Het promotie-diner ten Paleize.
Gisterenavond werd te halfacht ter ge
legenheid van de eere-promotio van prin
ses Juliana ten paleize alhier een maaltijd
gehouden, waarbij met de koninklijke fa-
milio aanzaten enkele curatoren en hoog
leeraren der Leidsche Universiteit, verte
genwoordigers van de vrouwelijke studen
ten te Leiden en van andere studenten-
corporaties, alsmede de intieme studie
vriendinnen van de Prinses.
Deze maaltijd droeg volkomen bet^ ka
rakter van een gewoon promotie-diner.
Zooals gebruikelijk is, fungeerden een der
paranymphen van do Prinses als tafelpre
sidente terwijl tot- de taak van de andere
raranymph behoorde de Koningin en den
Prins geluk te wenschou met het behalen
van den doctorsgraad door hun dochter.
Ook de gebruikelijke promotie-taart van
nougat prijkte hier als tafelstuk.
De plechtigheid in de
Senaatskamer.
Men schrijft omtrent de plechtigheid in
de Senaatskamer het volgende aan het
..Hbld.5':
Tegen 3 uur 10 vereenigden zich, met
rector en promotor, niet alleen do profes
soren van de literarische faculteit, maar
ook die van de andere faculteiten in do
oude senaatskamer. Ze plaatsten zich, als
naar gewoonte, achter dc lange groene
tafel, maar in verschillende rijen achter
elkander, en dicht op elkaar gesohoven.
Tegenover hen zagen ze do stoelen voor
het publiek die waren niet groot in aan
tal, op meer dan twintig of vijf-en-twintig
personen was klaarblijkelijk niet gerekend.
Achtereen volgens zetten zich daar de da
mes, die tot de huishouding van de prinses
behooren, een paar docenten wier lessen ze
gevolgd had, de besturen van studenten-
vereeaigingen, de heer W. O. Mees, voor
PROFITEERT VAN ONZEAA^RplK^CHK
van NIEUWE en GEBRUIKTE CAMERAS, PROJECTIELANTAARNS, FOTO-ALBUMS
en CiVERSE FOTOARTIKELEN. Geen z.g. koVpjes maar w: rkelijk verlaagde prijzen
zitter van den Universiteitsraad, en nog
enkele anderen. Dc voorste rij werd het
laatst ingenomen, en wel door de curato
ren van de universiteit. Van deze stoelen
evenwel bogen driefautenils terzijde naai
de greene tafel toe. Daar zouden straks
koningin, koningin-moeder en prins der
Nederlanden plaats nemen.
Verder stond aan do overzijde van de
tafel, recht tegenover den rector-magnifi-
cus, één gewone steel. Deze was voor de
aanstaande doctor bestemd.
Nog was aan het vertrek iets vreemds
te zien. Er hingen vóór do vensters aan
dc Rapenburg-zijdo andere heeft het
niet zware roode gordijnen, die het
daglicht buitensloten. Maar achter de
lijst die boven om de wanden heenloopt,
was electrisch licH verborgen, en kaatste
terug van de gewitte planken die een hou
ten overkapping uitmaken. Do portretten
van overleden professoren waarmee de
wanden in dichte rijen behangen zijn, von
den dit licht niet rfafilenaam. Hingen ze
hoog, dan kregen zij lal van schrille
schamplichten, die /.e met verwringing
var. hun trekken beantwoordden. Hingen
ze Gag, dan za«*en ze vaal en kleurloos.
Kort vóór fcelfvier werden rector en
promotor raar buiten geroepen, en na nog
oeniCTen tijd, verscheen een kamerheer, die
de komst van c'e koningin aankondigde.
Nadat de vorstelijke personen hun plaat
sen hadden ingenomen, en hun gevo'g,
voor een deel - lande, was tot rrsfc geko
men. verzocht de rector de pcdc'Ien dat
zij de „oromovenda" zouden verzoeken
binden te kernen.
Begeleid door haar pa va nimfen ver
scheen dc prinses, d:e met dc schroom-
vaM'^hcid van haar jeugd, maar rustig on
aandachtig, luisterde naar de toespraken
van den rentor die namens den Senaat, en
van rtrof. Hcizin^a, die als nrometor en
a!s -decaan van do literairischo faculteit,
het woed voerde.
Als de jeucdmo promovenda naar de
hoogte4 gerien had, zou zij aan Ir riik-
redecoree~de schouw waarlangs de studen-
tenvrande's v-n 18*9 uitsteken, het nortret
van Prins "Wi"eni den Fe-8*eu hebben op
gemerkt, en mis?"hj^if,r~rfi afgele?4 door
de gedachte welk ccn merkwaardi^en jn-
vWd zi'U stichting, de Leids"ve Universi
teit, oo haar e:rrcn levens gekregen had.
M«ar zii zag al'een naar de waardigheids-
bekleede's die het woord tot haar richt
ten, en bieH de aandacht ges"-annen oo
wat die zeiden, en op wat zij aanstonds
daarop antwoordde.
Aandrcring was er te besmeuren, en
wie vindt het niet begrijpelijk, in de toek-
ken van haar ouders, voor wie dit studie-
eind zeker een niet geringe voldoening
was en in die van de orde koningin-moe
de-, die tusschen hen beiden zat.
De eenvoudige en bescheiden bewoordin
gen, waarin de prinses haar d-nk betuig
de aan de autoriteiten van de Hoogeschool
en aan ha*>r lec-meesters, werden met
zacMe en duide'ijkc s'em uitgesproken en
verhoogden de sympathie, waarruee haar
houding b;i deze. promotie door dc aanwe
zigen werd wasrgsrenomen.
Toen de rector met het gewone bei-sig
naal de plechtigheid geëindigd verklaard
had, begaf het gezelschap zich naar het
Vein-aucKtorium. waar de thee, door den
Senaat aangeboden, niet minder verkwik
kend was dan de dienende ;eimd van meis-
ics-stw^enten, die met volle schalen door
de volte gingen. Ieder had hier gelegen
heid de jonge doctor geluk te wenschen,
terwijl do vorstelijke personen zirii dezen
en oenen van do aanwezigen deden voor
ste1! en.
Om half vnf werd opgebroken. De Paar
den met, witte pluimen stonden gereed en
de Leïdenaars hebben zelden zoo gejuicht
a's toen zij de eednetorde met haar para
nimfen zagen uitrijden.
Onderscheidingen aan
hoogleeraren.
H. M. de Koningin heeft benoemd tot
commandeur in de Huisorde
van Oranje:, prof. dr. A. J. Wen-
slnck, prof. dr. N. van Wijk en prof. dr. J.
Huiziuga, hoogleeraren aan de Rijksuni
versiteit alhier.
(Het onderstaande is reeds geplaatst in
een gedeelte van onze vorige oplaag).
i Dankwoord van Prinses Juliana.
In aansluiting bij het verslag volgt hier
de korte, hartelijke rede, gehouden door de
Prinses:
Het zij mij vergund u, mijnheer de rec
tor en prof. Huizinga, dank te zeggen voor
de woorden welke u tot mij hebt gericht
en voor de verleening van het doctoraat,
dat de bekroning is van mijn studies. De
weinige tijd en het weinigje ijver voor de
wetenschap zijn daarmee ruimschoots be
loond. Tovens zijn daarmee de banden
welke mij binden aan de universiteit voor
altijd bestendigd. De prinses dankte daar
op den Senaat voor de tegemoetkomende
en kiesche wijze, waarop bij haar als stu
dent had behandeld. Dank bracht de prin
ses vooral aan de professoren, die haar de
tenfcamina hadden afgenomen, aan de pro
fessoren, die haar bij haar studies hadden
geleid en verder aan alle docenten, wier
colleges zij had gevolgd.
Hot feit, dat ik nu doctor ben geworden
in de faculteit der letteren en wijsbegeerte,
aldus vervolgde de prinses, waarvan vooral
de letteren een sterke aantrekkingskracht
op mij hebben uitgeoefend, stel ik op hoo-
gon prijs. Ik zal trachten, mij do verplich
tingen, welke aan dit feit verbonden zijn,
waardig te maken, en spreek de hoop uit,
dat de studie aan do Leidsche Universiteit
voor mij rijke vruchten zal afwerpen.
De prinses verzekerde ten slotte, dat ?ij
steeds met vreugde aan aen tijd, te Lei
den doorgebracht, zal terugdenken.
INSTITUUT VOOR PRAEVENTIEVE
GENEESKUNDE.
Vorgadering Algerreenen Raad.
Hedenmiddag heeft de Algemeene Raad
van het Instituut voor Praoventieve Ge
neeskunde alhier in de Senaatskamer der
Universiteit zijn eerste algemeene verga
dering gehouden onder praesidium van
den burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuijzen, wien dcor het dagelijksch be
stuur verzocht was de leiding op zich te
nemen van deze eerste bijeenkomst.
OPENINGSREDE BURGEMEESTER.
Mr. van de Sande Bakhuijzen heette al;
!en hartelijk welkom en wees erop, dat de
aanwezigen dcor hun tegenwoordigheid
belangstelling toonen in het streven van
de nieuw in het leven geroepen instelling.
Dat H. M. de Koningin bereid was reeds
aanstonds vóór het Instituut zijn werk
zaamheden had aangevangen, ak Be-
schermvrcuwo op te treden, stemt tot
groote erkentelijkheid.
De praeventieve Geneeskunde eischt
hare plaats op. Zij - wil erkenning cn be-
kendheid.
Spr. brengt vervo'gens een woord van
waardcering en lof aan degenen, die het
initiatief tct de oprichting namen. Daar
was veel volharding en veel durf voor noo-
clig. Noch aan het eerste noch aan het
tweede ontbreekt het prof. Gorter en zijn
medewerkers.
Vervolgens wijst de burgemeester eroo,
dat in de laatste jaren meer en meer ie
vraag naar voren komt hoe ziekten kunnen
worden voorkomen.
In dit verband noemt spr. het werk van
de consultatiebureau voor zuigelingen en
dc werking van de inenting tegen be
smettelijke ziekten. Des te meer is het te
betreuren, dat de praeventieve genees
kunde in de opleiding der medici nog
slechts een zoo geringe plaats inneemt.
Het instituut acht het een levensbelang,
ja wellicht is het zijn voornaamste doel
het practisch nut dezer jongste tak van
geneeskunde, ook voor den staat, te be
wijzen.
In een nadere beschouwing z.et spreker
vervolgens uiteen het doel en de werkwij
ze van het Instituut en hii wijst er dan op,
dat het Instituut alleen dan tct een instel
ling van beteekenis kan uitgroeien, wan
neer het door ruimen financieclen steun
in staat wordt gesteld Zijn werk breed op
te zetten. Wij verwachten dien steun, al
dus spr., behalve van de Levensverzeke
ringsmaatschappijen, die reeds op bijzon
der te waardeeren wijze hun medewerking
verleenden, en van de overheid, van de in
dustrie in al haar geledingen, van do mid
dens» ar.dsorganisaties en van de vakver-
eenigingeru
REDE
PROF. DR J. VAN DER HOEVE.
Na de openingsrede van den voorzitter
van den Algemecnen Raad kan ik kort
zijn in het beschrijven van het medisch
dool, dat onze Vereeniging zich voor oogen
stelt.
Zooa's U bekend is, is de bedoeling van
dit Instituut in geheel Nederland te be
vorderen en t>ce tc passen de praeventie
ve Geneeskunde in haren vollen omvang.
Wij kunnen dit doel op verschillende wij
zen indeel en, b.v. kunnen wij zeggen, dat
hiertoe behooion:
1. Bestudeer ing van nieuwe vraagstuk
ken der praeventieve geneeskunde.
2. Onderwijs aan de geneeskundigen en
verpleegsters en hot maken van propa
ganda onder het publiek, zooals U kunt le
zen in het boekwerkje, waarvan U 1 exem
plaar zal worden verschaft.
3. Toepassing van de wijzen van voor
komen van ziekten.
De bestudeering van nieuwe vraagstuk
ken der praeventieve geneeskunde kan
worden opgevat als een wetenschappelijk
onderzoek, al moet hierbij de beoefenaren
van deze wetenschap constant voor oogen
staan, dat het niet in de eerste plaats zui
vere wetenschap is, d.w.z. die wetenschap,
die beoefend wordt ter wide van de weten
schap alleen, zonder acht te slaan op mo
gelijke uitkomsten, maar dat wij bier te
LEIDEN.
Zaterdag, Zondag, Maandag resp. 5 uur* 6
uur en 7 uur. kermis van de R. K.
Muzielcvcreeniging „Perosi", R.
K. Volksbond, Steenschuur 15.
Maandag. Ledenvergadering A.R.K.A., den
Burcht, 8 uur.
Maandag, „St. Augustinus". Eigen Huis,
8.15 uur.
De geneeskundige Zondagsdienst der
huisartsen wordt waargenomen door de
doktoren: Hovens Grcvo, Kors, Seret cn
Simons.
De Geneeskundige Zondagsdienst *e
Oeg stgeest wordt waargenomen door
Dr. Timmermans, tel. 390.
Avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken. Van Maandag 27 Jan. tot en
met Zondag 2 Febr. a.s. apotheken G. F.
Reijst, Steenstraat 35, telef. 136 en A. J.
Donk, Doezastraat 31, telef. 1313.
maken 'nebben met een toegepaste weten
schap, die toegespitst moet zijn op het
einddoel, het vinden van nieuwe methoden
om ziekten to kunnen voorkomen.
Wat betreft hot onderwijs aan de ge
neeskundigen cn verpleegsters, moet men
algemeen weinig nadruk is gelegd op de
praeventieve geneeskunde en dat het noo-
clig zal zijn, wil men over het geheelo land
de praeventieve geneeskunde met vrucht
kunnen toepassen, er veel meer rekening
mee zal moeten gehouden worden dan tot
nu het geval was, zoodat het nieuwe ge
slacht van doctoren en verpleegsters diep
doordrongen worde van de groote noodza
kelijkheid der praeventieve geneeskunde
en van de methoden, die hierbij moeten
worden toegepast.
Wat de toepassing van de wijzen ter
voorkoming van ziekten betreft-, kunnen
wij dit nog indeelen in een algemeene en
in een individueele praeventieve genees
kunde.
De algemeene praeventieve geneeskunde
zal zich voornamelijk moeten toeleggen op
de bestrijding van volksziekten als ge
slachtsziekten, t.b.c. infectieziekten, rachi
tis en vele anderen ter voorkoming daar
van toepassen de reeds bekende methoden
en zoeken naar' nieuwe methoden.
De individueel© praeventieve genees
kunde, waarvan de individueele hygiëne een
onderdeel is, is wel een van de allervoor
naamste onderwerpen, waarmede ons In
stituut zich dient bezig te houden. Zij toch
neemt notitie van het individu vanaf de
geboorte tot aan den dood toe, ja wij mo
gen wel zeggen dat onze zorgen zich reeds
met het nieuwe individu heben bezig te
houden lang voor de geboorte.
Het onderzoek voor het huwelijk beoogt
het her] ran net nog niet geboren individu.
Er zal daarom in den lande zooveel moge
lijk gelegenheid gegeven mccten worden
om dit onderzoek te deen plaats vindon.
Het is onnoodig te zeggen dat zulks met
dc meest mogelijke tact en kieschheid be
hoort to geschieden en dat voor het wel
slagen van deze bureaux veel, zoo niet al
les af zal hangen van den mediene die aan
het hoofd ervan staat, worden zij goed go-
leid dan kunnen zij van onberekenbaar
nut zijn.
De zorg voor het reeds levende, maar
nog niei geboren individu uit zich in den
zorg voor de a.s. moeder. Deze en de zorg'
voor de pasgeborene behooren in hoofd
zaak tot het gebied van den verloskundige
er» den huisarts.
Een ieder weet van hoeveel belang dit
is en hoe door goede zorgen het aantal
doodgeborenen verminderd en tot een mi
nimum teruggebracht kan worden.
Het werk van den verloskundige en den
huisarts kan ondersteund worden door con
sultalie bureaux. Hierop volgt de zorg
voor zuigelingen, ook deze heeft ton doel
de sterfte te verminderen, maar vooral iu
de voornaamste plaats om ziekten te voor
komen.
Consultatie-bureaux kunnen ook hier een
bij uitstek nuttig werk verrichten, maar
aieeds moet or don aandacht op gevestigd
worden, dat zij de werkzaamheden van den
huisarts wel kunnen aanvul1 en maar niet
geheel kunnen overnemen. Het groote suc
ces van de consultatiebureaux bewijst, dat
de bevolking deze wijze van doen ten
hoogste op prijs s'.elt, en in het algemeen
voor deze gezondheidszorg rijp is.
Do volgende leeftijdsgroep, waarmede
de praeventieve geneeskunde zich heeft
bezig te honden is de groep van do kleu
ters, een groep van personen, die wat veel
op den achtergrond is geraakt. Het is toch
op den leeftijd der kleuters, dat verschil
lende infectieziekten voor het individu hot
grootste gevaar opleveren. Zij toch wor
den ernstig bedreigd door verschillende in
fectieziekten als mazelen, kinkhoest, rood
vonk, dipbteritis en andere met, hunne ge
volgen. Ook t-.b.c. maaFt onder die groep
van kinderen van 1 tot 6 jaar veel slacht
offers en het zal daarom mede tot de taak
van ons Instituut behooren om na te gaan
of de tuberculosebestrijding niet reeds be
hoort to beginnen bij de pasgeborenen en
wij zullen mede de waarde moeten schatten
van immunisatie tegen tuberculose, die
Calmctte heeft aangegeven.
Het consultatiebureau voor de tubercu
losebestrijding zal hierin een nuttige
werkking kunnen vinden, terwijl ons Insti
tuut ook zal moeten zorgen te voorzien m
het gemis van inrichtingen, die de met tu
berculose bedreigde kinderen opnemen eit
verplegen.
Is de mensch den kleuterleeftijd oni was
sen dan begint de zorg voor het school
kind. Deze is in vele, zoo niet in de mees
te plaatsen van het land, reeds georgani
seerd door het Instituut der schoolartsen.
Een samenwerking van ons Instituut met
deze Inrichting zal buitengewoon nuttig
kunnen rijn, terwijl wij ook onzen aan
dacht moeten wijden aan de mogelijkheid
