21ste Jaargang
MAANDAG 20 JANUARI 1930
No. 6387
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
LUCHTVAART
RECHTZAKEN
m
c Scicbelve 6ou/fca/nt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103C03, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cn
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
V Een averechtsche voorstelling.
Wij hebben Zaterdag wij willen het
niet verhelen: met ontstemming gewe
zen op de onredelijkheid in een adres,
naar aanleiding van de burgemeesters-
vacature in Oegsfcgeest.
Als er in onze ontstemming eenige wre
vel lag, dan zal zich niemand daarover
kunnen verwonderen.
Dat adres was eerlijk gezegd we
herhalen het: beleedigend voor de Protes
tanten. Dit op de eerste plaats.
Er zijn m ons land duizenden Protestan
ten, die een voorbeeldig godsdienstig leven
leiden en dezulken worden in dat adres,
wat hun godsdienstige overtuiging be
treft, eenvoudig op één lijn gesteld met
die „Protestanten", wier „Protestant"-zijn
niet heel veel meer of zelfs niets meer in
houdt, dan dab zij n i e t- Katholiek zijn!
Wij zetten hier „Protestant" tusschen
aanhalingsteekens, omdat de door do histo
rie en door het gebruik geijkte beteekenis
van dat woord een gehéél andere is.
In dat Oegstgeester adres ligt ook uit
gedrukt het bekende anti-papistischc stre
ven, hetwelk onrecht beoogt te doen aan de
Katholieken. Dit op de tweede plaats.
Men maakt n.l. die voor de geloovige
Protestanten feitelijk beleedigende >n-
derscheiding in de bevolking tusschen Ka
tholiek en „Protestant", om bij benoemin
gen met sch ij n van recht de Katholieken
te kunnen weren. Als b.v. in een gemeen
te 45 pet. der bevolking Katholiek is en
de andere 55 pet. verdeeld is in 20 pot.
Protestanten en 35 pet. ongeloovigen, dan
zegt men 45 pet. Katholiek en55 pet.
Protestant, dus zeker geen Katholieke
burgemeester in deze in meerderheid Pro-
testantsche gemeente! Door zulk een ave
rechtsche voorstelling tracht men bij be
noemingen waarbij al dan niet voldoen
de gemotiveerd feitelijk gezien wordt
naar de godsdienstige of politieke opvat
ting van de meerderheid der bevolking,
de Katholieken te weren!
DE HAAGSCHE CONFERENTIE
KOORTSACHTIGE VERGADERINGEN.
Dag en nacht door.
De commissie voor de niet-Duitsclie be
talingen, de Oostelijke commissie, heeft
Zaterdag en Zondag tot diep in den nacht
doorvergaderd om tot een accoord te ko
men inzake de Oost-Europeesche kwesties.
De Oostelingen zijn geboren onderhande
laars en weten, hoe men dat volgens de
regelen der kunst moet doen.
Telkens komen er nieuwe complicaties
nu eens de Tsjechische, dan door Griek-
sche eischen, nu eens door verzet van de
Kleine Entente, dan weer door moeilijkhe
den in de regeling tusschen Bulgarije en
Roemenië.
Men was gisteravond echter van plan
zoo noodig den geheelen nacht door tc ver
gaderen. De leider in dc Oost-Europeesche
kwesties, Loucheur, had zich daarvoor
beschikbaar gesteld en in alle kampen
heerschle de hoop op een overeenstem
ming op het allerlaatste moment.
Het secretariaat-generaal der Haag-
sche conferentie heeft de slot-zitting met
de plechtige onderteekening van het slot-
protocol tegen heden haÜ'elf belegd.
Het karakter en de juridische waarde
van dit gebeuren zijn echter afhankelijk
van de vraag, of de een uur te voren bij
eenkomende Oostelijke commissie den slot
tekst voor de Oost-Europeesche kwesties
met of zonder reserves van een bepaalde
partij zal kunnen vaststellen.
De Duitsche commissie hield gisteroch
tend haar slotzitting onder Jaspar, waarbij
ditmaal uiteraard ook de Kleine Entente-
landen aanwezig waren. Alle accoorden
met Duitschland werden goedgekeurd (d.
w.z. geparafeerd, doch niet geteekend) zij
het door enkele staten met dit principieel
voorbehoud, dat voor de Oostelijke kwes
ties een bevredigende oplossing wordt ge
vonden.
VOLKENBOND
DE STEENKOLENCONFERENTIE
MISLUKT.
De stecnkolcncommissie te Genève is; er
niet in geslaagd over het geschilpunt aan
gaande 't aantal arbeidsuren in de mijnen
eenstemmigheid te bereiken. Het bemid
delingsvoorstel van Mgr.- Nolens, om den
arbeidsduur gedurende onbepaaldën tijd op
7.45 uur te brengen waarna een nieuwe ar-
beiusco'nfercntie of een technische commis
sie de arbeidsuur van 7 1/2 uur zou instel
len. werd met 13 tegen 13 en één steïn-
onthouding verworpen.
De int er nationale conferentie over den
arbeid zal zich dus over deze kwestie, als
mede over talrijke voorstellen, we'ko. in
commissie een meerderheid kenden ver
krijgen, hebben uit te spreken.
In een slotverklaring werd van.de zijde
der arbeidersgroep verklaard, dat z-ii hor-,
wel teleurgesteld' over dc in dc comnnssïo
bereikte resultaten, niet ontmoedigd was.
Dc mijnwerkers zullen niet van den
strijd tot verkrijging van den zevenurigen
arbeidsdag afzien.
ENGELAND
DE A.S. VL0 0TC0NFERE1TIE.
De openingsplechtigheid.
"Wanneer de Londensche conferentie a.s.
Dinsdag door den koning voor geopend zal
worden verklaard, zal deze het woord rich
ten tot het grootste gehoor, dat ooit is
toegesproken.
De B. B. C., de C'anadeesche Omroeover
eeniging, de Transatlantische en Continen
tale Telefoondiensten zullen alle worden
aangewend, om de speech van den kn
in millioenen huisgezinnen te doen hoo-
ren.
Het Londensche station van de B. B. C.
zal de uitzending verzorgen voor Frank
rijk, Duitschland, Italië, dc Scandinavische
landen, Oostenrijk, Hongarije en Tsjecho-
Slowakijc door een telefonische heruitzen
ding. België en Holland zullen de rede
hooren via Daventry en haar heruitzen-
den.
Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Fin
land en de Amerikaansche omroep zullen
bediend worden via de heruitzending op
korte golf.
Opzienbarend plan van Italië?
Volgens de „Daily Herald" zou Italië be
reid zijn, om vrijwel zijn geheele vloot te
schrappen, indien de andere naties volgen.
Indien het waar is, zal dit voorstel toch
weinig kans van slagen hebben.
ITALIË
DE ITALIAANSCHE PERS.EN
'S PAUSEN ENCYCLIEK.
De „Osser-vaiorc Romano" publiceert
sinds eenigen tijd af en toe min of meer
politieke beschouwingen onder den titel
„Bemerkingen en commentaren". Het eor-
ste gedeelte dezer „Bemerkingen" was
daarom van bijzondere beteekenis, wijl
het zich met den geest en gewoonten der
Italiaansche pers tegenover de Pauselijke
Encyclieken bezig houdt.
Iedereen is het opgevallen, schrijft het
blad, dat na de publicatie van de zoo bui
tengewoon gewichtige encycliek van 11 Ja
nuari 1.1. de pers hier nauwelijks daarvan
gewag maakte en zoo goed als, niet-s er
over publiceerde.
De officieele „Giornale d'talia" zweeg
de encycliek eenvoudigweg dood, de „Tri
bune" deelde slechts mede, dat zc ver
schenen was en de „La-voro Facista"
bracht het tot. één volzin" „De Paus heeft
een encycliek gepubliceerd, waarin hij
over de opvoeding der jeugd spreekt en
daarbij het recht van den staat op deze
opvoeding in vele gevallen erkent!"
Aan de Italiaansche bladen, wanneer
men de weinige Katholieke bladen uit
zondert, is het klaarblijkelijk ontgaan, dat
de Paus een zeer gewichtige encycliek
over de opvoeding der jeugd uitgaf.
Van dc Romeinsche bladen hebben
slechts eenige onder de rubriek „Kroniek"
hiervan notitie genomen, terwijl de overi
ge het bestaan de. encycliek totaal niet
schijnen te kennen
En toch gaat het hier om Rome en om
het woord van den bisschop van Rome!
Bij deze gelegenheid blijkt echter ook
weer zeer duidelijk, hoe buitengewoon be
langrijk een goede Kabholieke pers in een
land is.
Het blijkt weer, hoe noodig nu juist de
Katholieke actie is, waarvan zoovelen,
juist in Italië, beweren, dat ze totaal over
IN HET RIJKSMUSEUM TE AMSTERDAM is Zaterdag de
nieuwe zaal geopend, welke ingericht is voor muziekinstrumenten
bodig is, daar hier niets meer den gods-
denst bedreigt. Toegegeven zelfs, da-t wer
kelijk den godsdienst geen gevaar meer
dreigt, dan is trots alles duidelijk geble
ken, juist bij deze gelegenheid, dat in
Italië zoowel een Katholieke pers als de
Katholieke actie beslist noodzakelijk zijn
en wel om „de leer van de Kerk en de
woorden van den Paus, den onfeilharon
opperherder, bekend te maken!"
„Msb."
Cr?,NA.
HET VECHTEN BEGINT WEER.
Aan de spoorlijn Tientsm-Poekuw zijn
de vijandelijkheden wederom hervat. De
regeeringstrocpen hebben het offensief
wederom hervat, nadat gedurende eenige
weken onderhandelingen hadden plaats
gehad, en trekken, na-ar gemeld wordt,
van Poekow op naar Pengpoe, waar de
opstandige generaal Sjah Yoc San zijn
hoofdkwartier heeft. Deze laatste staat
aan het hoofd van de beide divisies, wel
ke in de aigeloopen maand in Poekow
aan het muiten sloegen en wier aantal
toen op 30.000 werd geschat. Vele ge
wonden komen in Nanking aan.
HET ZEVENDE RETOURVLIEGTUIG
TE DJASK.
Bij de K. L. M. is bericht- binnengekomen,
dat het zevende retourvliegtuig dc P. H.
A. E. O. Zondagmorgen om 5.35 uit Djophur
is vertrokken; te 9.55 te Karachi is aan
gekomen, vandaar om 11 uur is vertrok
ken en te 16.05 te Djask is aangekomeu.
Alles is wel aan boord. Heden wordt do
reis voortgezet.
HET HOOGER BEROEP VAN
SALOMON LIEBERMANN.
Behandeling voor het Amsterdamsche
Gerechtshof.
Omtrent de behandeling van de straf
zaak Liebermann, op Zaterdag j.l. voor
het Amsterdamsche Hof voortgezet, kun
nen wij aan heb gemelde in ons blad van
Zaterdag nog het volgendo toevoegen.
Wanneer mr. Duys, niet tevreden over
een conclusie, die dc president trekt,"zich
mopperend in de advocatenbank terug
trekt en fluisterend een opmerking maakt
tegen een achter hem zittend advocaat,
stuift de president- op: „Als u liever wilt
uitscheiden, zegt u het dan maar hard op.
Mijn ooron zijn goed, weet u'\
Mr. Duys, die zeer bleek ;s geworden:
„Meneer de president, ik heb de grootste
waardeering voor uw serieuze wijze van
behandeling, doch ik meende, dat uw ge
volgtrekking in haar algemeenheid niet
juist behoefde tc wezen. Wanneer Lieber
mann en mr. Kortenoever teekenden, kan
het toch zeer wel zijn, dat laatstgenoemde
dit deed namens commissarissen".
President: „Daarvan blijkt niets".
Mr. Duys: „Maar het kan toch?"
De president zet dan het verhoor van
Möhriag voort. Vervolgens constateert de
president, dat de waarden van de effecten
der Veendammer ru m 3 ton was. Lieber
mann verkocht een deel voor ruim 2 ton,
maar hij kreeg ze allen tezamen tegen
„boekwaarde" voor 161.00Ü.
„Hoe kwam men aan die boekwaarde'?
Ik begrijp dat niet", aldus mr. Jolles.
Vader Woltman, die om opheldering te
geven naar voren wordt geroepen, weet
het ook niet.
De president: Dat zullen we de volgen
de week nog eens nader onderzoeken. In
ieder geval geeft het te danken dat u, nau
welijks directeur geworden, alles wat los
en vast is van de Bank, afgeeft of quasi
verkoopt. Hebt u er ook wel eens aan ge
dacht dat er ook nog pandbriefhouders
waren?
De getuige: Er bestonden grooto plan
nen van wier uitvoerbaarheid ik overtuigd
was. Als er niets tusschen gekomen was..
Dc president: Och houdt u loch op met
die praatjes. Er is niets tusschen gekomen.
Liebermann heeft- de heele boel doodeen
voudig weey verkocht.
Om nog even terug to komen op den
z.g. verkoop der effecten, aan wie hebt u
die effecten verkocht?
De getuigeAan do Disconto-Bank.
De president: Dat staat ten minste op
do verkoop-nota, maar ik heb hier ook nog
een briefje, gericht aan dc Incassobank
die de effecten bewaarde, dat ze vorkocht
en verrekend zijn door de Veendammer aan
Liebermann privé. Ik vond de geschiedenis
van deze effecten doodeenvoudig verschrik
kelijk. Er staat niets over in dc tenlaste
legging maar misschien kan deze kwestie
nog in de dagvaarding worden ingclascht.
Voor de pauze komt nog ter sprake dc
aflossing van verschillende hypotheken van
de Veendammer na den verkoop der aan-
deelen.
De president, vraagt, wie daartoe aan
Möhring opdracht, heeft gegeven.
De getuige Möhring: Mr. van Gigh kwam
bij mij en zei, dat de e-en of andore hypo
theekbank moest worden afgelost om los
geld to maken.
Dc president: Maar wat luwl mr. van
Gigh cr mee te maken?
De getuige: mr. van Gigh deed het
voorkomen alsof hij namens Liebermann
sprak.
Na de pauze wordt gehoord de getuige
A. Smits, accountant van do Veendammer
Hypotheekbank. Deze getuige legt ver
schillende verklaringen af omtrent de on
derhandelingen gevoerd tusschen de Wolt-
mans eenerzijds en den verdachte Lieber
mann met zijn advocaten ten andere zijde
over den verkoop en de betaling dor aan-
deelen.
Dc president: Is er nooit sprake van ge
weest dat Liebermann volledig inzage zou
krijgen van do boeken der Veendammer.
"Dc getuige: Inderdaad.
Do pres'dent Maar dat is niet doorge
gaan. Woltman vroeg daarvoor een ton a
fónds perdu. Hadt u belang bij het tot
standkomen van de transactie?
De getuige: Ik heb na afloop natuurlijk
een declaratie ingediend.
Mr. Kokosky: Van hoeveel?
De getuige: Ik heb ten slotte 25 obliga
ties van de Centrale bank gekregen.
De president: En hebt u deze kunnen
verzilveren?
De getuige: Ten slotte ben ik daarin ge
slaagd. Ik kreeg cr 70 pet. voor van de no-
m:nale waarde.
Mr. Kokosky: Dat was dus toch nog
ruim zeventien duizend gulden! Hadt u
't contract van 15 Juni gelezen voor u het
onderteekend e?
De getuige: Neen!
Mr. Kokosky: Blijkbaar stelde u dus
zulk een groot vertrouwen in de advocaten
dat u, als accouniaut- geen oogenblik hebt
geaarzeld uw naam te zetten onder een
contract-, dat u niet eens gelezen hadt.
De getuigo stemt hierin toe.
De verdachte Liebermann: Wanneer de
accountant Smits niet had boteekend zou
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Heden slotzitting van de Haagsche
Conferentie.
Dc openingszitting van de Vlootconfe-
rentie wordt morgen over de geheele we
reld per radio hoorbaar gemaakt.
Twee ernstige vliegongelukken in Ame
rika. Tezamen negentien dooden. (Tele
grammen).
J. G. STRIENING 70 JAAR.
Onder tal van blijken van belangstel
ling heeft onze stadgenoot, de heer J. G.
Striening, leeraar voor viool aan. de Mu
ziekschool der Maatschappij voor Toon
kunst alhier, gisteren zijn 70sten verjaar
dag herdacht.
Talrijk waren dc schriftelijke en tele
grafische gelukwcnschen, velen kwamen
persoonlijk hun wenschen aanbieden en
velen deden hun felicitaties vergezeld gaar.
an stoffelijke blijken van belangstelling,
bloemen, enz.
Onder de velen die den jubilaris per
soonlijk kwamen complimenteercn noemen
we het comité der Mij. voor Toonkuust (de
lieeren A. D. Vijgh en G. W. Groen), do
Commissie voor de "Volksbijeenkomsten (de
heeren R. van Ecckc en J. Oppelaar), de
damesinuziekclub der V.V.S.L., de directri
ce der Muziekschool, inej. Harry v. d.
Harst, benevens tal van collega's, vrien
den en bekenden.
ik mij er misschien niet dadelijk mee heb
ben vereenigd.
Mr. Duys legt daarop ren schrijven over
van mr. Schürmann aan Liebermann, waar
in wordt gezegd, dat do aandeden in de
Veendammer Hypotheekbank alles waard
waren, wat er voor gevraagd zon worden,
omdat de toestand van de bank veel <on
voel boter was, dan wel werd aangenomen.
De advocaat-generaal Baron van Hu
rinxma thoe Sloten: Papier is geduldig!
Mr. Duys: Ja, papier is geduldig, maar
mr. .Schiirmanp, de destijds geziene en be
kende advocaat zette er toch maar zijn
handteekening onder. Moest deze mede
deeling op Liebermann niet een. misleiden
den indruk maken?
Tenslotte wordt gehoord do getuige
van der Tooren, rceder tc Schoveningen.
Deze getuige verklaart op desbetreffen
de vragen van den president, dat hij nooit
meer dan drie cn dertig aandcelen in le
Discontobank heeft bezeten. Deze. aandce
len heeft hij Ier beschikking van Lieber
mann gesteld.
De president: Hebt u ze ooit terugge
zien
Do getuigo: Neen nooit. Liebermann
heeft zo later van mij gekocht.
De president: U hebt u borg gesteld
voor dc gelden van het kassierscontract,
nietwa-ar?
Dc getuige: Ja, voor de kasgelden.
De president: Ik begrijp niet, hoe u zo
iets kon doen: U kon immers niet overzien
over hoeveel geld die borgtocht liep.
De getuige: Ik kon niet vermoeden dat
het zulke groote bedragen zouden worden.
Toen ik later hoorde, da tde Veendammer
weer door Liebermann verkocht was, heb
ik menn borgstelling onmiddellijk terugge
vorderd. Liebermann heeft hem in mijn
bijzijn verscheurd.
Mr. Duys: Hoe hebt u Liebermann
steeds beschouwd?
De getuige: Als een eerlijk mensch. Ik
heb tenminste niet het tegendeel onder
vonden.
Mr. Kokosky: U hebt vroeger verklaard
tusschen drie en tien Juni het kassiers
contract te hebben geteekend. Blijft u bij
deze verklaring?
De getuigo: Ja!
Mr. Kokosky: Dat bestaal. niet, want
tusschen drie en tien Juni bestond het ka-?-
sicrscontract nog niet. Het is eerst den
veertienden door mr. van Gigh opgesteld
op gezegeld papier!
Dc advocaat-generaal: Dc getuige moet
in de war zijn mot den datum.
