21ste Jaargang
ZATERDAG 18 JANUARI 1930
No. 6386
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
STADSNIEUWS
e £cid6cli^0oiiA<M^
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
heb dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Wat 'n dwaasheid!
Wij lazen gisterenavond dat vanuit
Oegstgeest het volgend adres is verzonden
aan den Commisaris der Koningin en aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken
Geven met verschuldigden eerbied
te kennen een zestal leden van den
Baad der Gemeente Oegstgeest, be
stuursleden van de Christelijk-Histo-
rische Unie, Afd. Oegstgeest' en be
stuursleden van de V ereeniging Ge
meentebelang Oegstgeest te Oegst
geest (Goedgekeurd bij Koninklijk Be
sluit No. 34 van 7 October 1926),
dat bij de verkiezing van leden voor
den Baad der Gemeente Oegstgeest
in 19-3 uitgebracht zijn 460 stemmen
op de Boomsch-Kalholieke candida-
ten en 924 stemmen op de gezamenlij
ke Protestantsche candidaten, resp.
ongeveer 33 pet. en ongeveer 67 pet.
dat bij de verkiezing van leden voor
den Baad der Gemeente Oegstgeest
in 1927 uitgebracht zijn 525 stemmen
op de Boomsch-Katholieke candidaten
en 1383 stemmen op de gezamenlijke
Protestantsche candidaten, resp. on
geveer 27.5 pet. en ongeveer 72.5 pet.
dat bij de verkiezing van loden voor
de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal in 1929 uitgebracht zijn 679 stem
men op de Boomsch-Katholieke can
didaten en. 1856 stemmen op de geza
menlijke Protestantsche candidaten,
resp. ongeveer 27 pet. en ongeveer 73
pet.
dat deze getallen de verhouding
aangeven tusschen het aantal
Boomsch-Katholieke en Protestantsche
inwoners der Gemeente Oegstgeest in
de genoemde jaren,
redenen waarom zij Uwe Excellentie
beleefd verzoeken bij de voordracht
tot benoeming van een Burgemeester
in de vacature, ontstaan door de ont
slagaanvrage van den heer J. G. M.
van Griethuijsen als Burgemeester
met ingang van 15 Februari 1930, met
deze verhouding wel rekening te wil
len houden.
Die vroede vaderen zijn hun verstand
kwijt geraakt!
De gemeenteraad te Oegstgeest is saam-
gesteld uit 4 C.-H., 3 B.-K., 2 A.-R., 2 ver
tegenwoordigers van „Gemeentebelang'.
De Katholieken vormen dus niet de
partij, die het eerst voor een burgemees
tersbenoeming in aanmerking komtl
Maar tóch schijnt men daarvoor nog zóó te
vreezen, dat 6 leden van den gemeenteraad
(4 Ghr.-H. en 2 vertegenwoordigers 'van
„Gemeentebelang'') een adres hebben op
gesteld, als het bovenstaande, inderdaad
zóó dwaa6, dat men meet aannemen, dat
bij de samenstellers ervan op dat oogen-
blik een zekere Bome-vrees het verstand
had beneveld, en nog wel erg dik beneveld.
Voor hen toch bestaan er in Oegstgeest
twee sooiten menschen, onder scheidon
naar hun Godsdienst: Katholiek en Pro
testanten
In het brave Oegstgeest zullen toch ook
wel menschen gevonden worden, die, aan
geen Kerk denkend, zich aan God noch
gebod storen. Zij hebben stemrecht; slem-
men niet KaCtholiek, maar.... Protestant
volgens het adres.
In het fatsoenlijk Oegstgeest zullen toch
ook wel menschen wonen, die leven zon
der eenige moraal en die men, helaas, moet
rekenen tot het rapaille. Ook zij stemmen,
en...., al weer volgens het adres, zij zijn
Protestant, omdat zij niet Katholiek zijn.
Wij zouden nog verder kunnen doorgaan.
Wij begrijpen niet, hoe de Chr.-Hist.
Baadsleden toch niet de eerste de bes
ten, en bij wie we toch het vermogen om
na te denken mag veronderstellen een
voor de Protestanten zoo belee-
d i g e n d adres hebben mede opgesteld
en onderteekend 1
DE HAAGSCHE CONFERENTIE
VANDAAG NOG GEEN SLOTZITTING.
De Kleine Entente wordt het
niet eens.
Gistermiddag vend een bijeenkomst
plaats van de vijf uitnoodigende crediteur-
mogendheden met de bij de oostelijke
vraagstukken betrokken delegaties, ter be
spreking van deze vraagstukken.
In den loop eener lange discussie consta
teerde Snowden, dat de heeren van de
niet-Duitsche commissie blijkbaar wenig
anders gedaan hadden dan bijna 14 dagen
gepraat en geen resultaten hadden be
reikt.
Als zij dicht bij overeenstemming geko
men schenen te zijn, doken er plotseling
nieuwe eischen op, waardoor overeenstem
ming weder uitbleef.
Ei* stonden volgens hem nu nog maai
twee wegen open: ofwel de conferentie ver
dagen tct den dag des oordeè's, ofwel de
genen die het niet eens konden worden,
zonder voedsel of drinken opsluiten in eer.
kamer, tot ze eindelijk een overeenkomst
bereikt zouden hebben.
Alles wel beschouwend, kwam het hem
voor, dat het tweede alternatief wellicht
het beste was en hij sloeg dan ook voor,
dit laatste maar te deen. Daarop verdwe
nen de afgevaardigden van de betrokken
oostelijke staten, begonnen beraadslagingen
in oen afzonderlijke kamer en kwamen
overeen net zoolang daar heen te gaan, tot
er een definitief resultaat bereikt zou zijn.
Zij vergaderden tot diep in den nacht,
doch konden niet tot een accoord kemen.
De onderhandelingen zullen te Genève
of te Parijs worden voortgezet.
De dag van vandaag zal dus wel dc
laatste werkdag van de conferentie zijn.
Do plechtige slotzitting schijnt echter
heden niet meer te kunnen plaats hebben.
Ook Zondag wordt ze niet gehouden, en
wel uit kieschen eerbied voor de gewoon
ten en de opvattingen van het Nederland
sche volk. Naar verteld wordt, heeft mr.
Van Schaik, de voorzitter van de Tweede
Kamer, bij het ter beschikking stellen van
het Kamergebouw, den wensch uitgespro
ken, dat er 's Zondags zoo weinig mogelijk
zou gewerkt worden. Veel meer dan in
Augustus heeft de conferentie thans ook
op de Zondagen rust gencmen. Ook morgen
zal ze,dit deen. Dr. Cuitius schijnt tot de
Duilsche journalisten gezegd te hebben,
dat dit een diplomatiek succes was voor
Nederland; wij willen er vooral in zien een
bewijs van eerbied voor onze tradities en
een daad van vriendelijkheid voor ons
volk, die stellig zeer zullen geapprecieerd
worden, ook in die kringen, welke zichzelf
niet meer zoozeer gebonden achten door
het gebod der Zondagsrust.
VOLKENBOND
DE STEENKOLEN-CONFERENTIE.
De voorbereidende technische steenko-
lenconferentie te Genève, heeft gisteren
in commissiezitting tegen alle verwachting
in nog geen besluit genomen in zake de
vastslelling van den arbeidsduur in de
mijnen. Een groot aantal voorstellen was
ingediend, waarvan wij noemen het voor
stel van mgr. Nolens om een arbeidsdag
van 7 3/4 uur in te voeren. Gedurende een
overgangstijd van twee jaar kan men dan
komen tot een arbeidsdag van 7 1/2 uur,
overeenkomstig het Engelsche regeerings-
voorstel. Dit voorstel werd met twaalf te
gen twaalf stemmen verworpen. De arbei
ders stemden voor, evenals de regeeringen
van Frankrijk, Engeland en Nederland.
De werkgeversgroep stelde den achturigen
arbeidsdag met inbegrip van dalen en op
stijgen voor. Dit voorstel werd met 13 te
gen 11 stemmen verworpen. Nog een aan
tal andere voors'.ellen, die alle varieerden
tusschen 7 1/2 en 8 uur, werden van de
hand gewezen. Men hoopt echter, dat par
ticuliere onderhandelingen tot een over
eenstemming zullen leiden en wel in den
zin van het voorstel-Nolens. »Tel."
RUSLAND
Slachtverbod voor de boeren.
Naar uit Moskou wordt gemeld, heeft
de Bussische regeering het overbodige
slactnen van vee verboden en strenge straf
fen op overtreding van dit verbod uitge
vaardigd.
Tot dezen maatregel is besloten, omdat
de boeren, voordat zij tot de coöperatieve
vereenigingen van den staat toetreden, ge
woonlijk hun vee slachten en ook hun ove
rige roerende goederen zooveel mogelijk
te gelde maken.
Aangezien de regeering hierin een ern
stig gevaar ziet voor de verzorging van de
bevolking mèt levensmiddelen, heeft zij
haar organen gelast strenge straffen toe
te passen om dit euvel tegen te gaan. Boe
ren, die te veel slachten of anderen daar
toe aansporen zullen gestraft worden met
verbeurdverklaring van al hun bezittin
gen, verbanning uit hun district, en lang
durige gevangenisstraf.
DE OPENING VAN HET RAADHUIS TE SASSENHEIM.
Het vertrek van den Commissaris der Koningin. Van 1. n. r. de burgemeester van
Sassenheim, weth. Warnaar, de Commissaris der Koningin, de gemunte-secretaris
en weth. Bader.
TURKIJE
SOVJETSCHEPEN DOOR DEN
BOSPORUS.
Zonder voorafgaande waarschuwing.
Gistermorgen om 10 uur trokken twee
pantserschepen van Sovjet-Rusland zon
der voorafgaande kennisgeving door den
Bosporus naar de Zwarte Zee. Busland, dat
geen onderteekenaar is van het verdrag
van Lausanne, weigerde zich te gedragen
volgens het reglement van de commissie
voor de zeeëngten.
EEN BIJZONDERE VOORSTELLING.
„Geloof en Wetenschap", dat inderdaad
vele interessante avonden organiseert
heeft nu iets héél b ij zonder s.
Vcor Dond-erdag 13 Februari is geënga
geerd het maronetten-theater van den heer
G. J. M. Brugman, te Amsterdam, „De
Olijf-Tack".
Voor den geringen entrée-prijs van 1 gld.
zal er gelegenheid zijn, dezen avend, die
tevens een propaganda-avond is, te be
zoeken.
Over dit marionetten-theater schreef „De
Maasbode": Hoort nu naar het wonder
lijke van dit flonkerende poppenspel.... zij
voeren poppenspelen op, waarin het naief-
groteske, het lichterlijke en het schilder
achtige saamgeweven zijn tot een eenheid,
zooa's ze maar heel zelden wordt verwe
zenlijkt op een tooneel.
En „Nieuw Nederland": Dit blijspel
was een verrukking.
Wij komen op deze voorstelling nog na
der terug.
Ongetwijfeld, zal deze voorstelling, die
voor Leiden een primeur is, een succes
worden voor G. en W.
JAARVERGADERING DR. SCHAEPMAN
Gisteravond hield de jonge R. K. Pro-
pagandaclub „Dr. Schaepman" haar eerste
jaarvergadering in de Burchtzaal van den
Burcht.
Tegenwoordig waren o.a. de zeereerw.
deken A. H. M. J. Homulle en kapelaan
H. v. d. Ven, geestelijk adviseur.
De voorzitter, mr. Donders, opende de
vergadering met een inleidend woord en
verwelkomde den nieuwen deken.
Daarna werd het woord verleend aan
pater H. de Greeve S. J.
Ik heb vandaag deze spreekbeurt met
beide handen aangenomen, aldus ving pa
ter de Greeve aan, om nieuw enthousiasme
te wekken. Spr. had zich gedacht te spre
ken over het verleden, om het moderne te
verbinden met het ouderwetsche. De zede
lijke verwording dezer tijden is het groot
ste probleem van het heden. Aan alle kan
ten kan men de gruwel der verwoest'ng
zien binnendringen in het heiligdom. Iedere
spreker en iedere schrijver beveelt daar
tegen zijn eigen geneesmiddel aan. Wij
wiilen daarbij het allernieuwste, maar
daardoor dreigt de lieve oude waarheid op
den achtergrond te geraken. Het zou de
moeite waard zijn iemand uit de vorige
eeuw eens een kijkje te geven in het le
ven van heb huidige ges1 acht en hun dan
te vragen: wat is volgens uw ervaring het
remedie tegen de kwalen van onzen tijd.
Dan zou zijn antwoord zijn: een ouder-
wetsch geloof. Wanneer wij de wereld eens
moesten saneeren dan zou de heele troep
van vuilschrijvers en mu'tende proletariërs,
als Lenin en Trot ski, en consorten plaats
moeten maken voor de helden van het
oud-testamentische en nieuwtestamenti
sche geloof. Een ideaal-staat zou alleen
mogelijk zijn. als alle vrouwen waren als
St. Anna die leefde in de schaduw van den
tempel, en alle mannen als St. Joseph en
alle moeders waren met Maria-aangezich-
ten.
Een ideaal-staat zou alleen mogelijk zijn
wanneer een Joannes de Dooper als pro
pagandist in ons midden stond, kortom
wanneer allen waren als de helden van
het oud-testamentische en nieuwtestamen
tische geloof.
In het tegenwoordige leven zit geen
vaste lijn, men springt van de hak op den
tak, uit gebrek aan begrip. Men zou op de
moderne wereld het briefje kunnen toe
passen, dat de vergane bemanning van de
„Dixmude" achter liet: „Wij hebben ge
brek aan benz'ne. Er woedt een hevige
storm". Ook de wereld heeft groot gebrek
aan benzine bij de hevige levensstormén,
er is groote nood aan begrip en levens
inzicht.
Met den nood aan begrippen gaat ge
paard gebrek aan waardeering. Zeker or
zijn velen, die Katholiek zijn, maar zij dur
ven dat niet op hun visite-kaartje te druk
ken, zooals Paulus het zet.te aan het hoofd
van zijn brief: Ego Paulus, servus Jesu
Christi: Ik, Paulus, dienaar van Jezus
Christus. Hoevelen zijn er die zich nooit
Katholiek organiseeren en hoevelen zijn er
die in de organisatie wel achter de groene
tafel w:l!en zittep, maar het werk op an
deren afwentelen. Het is zoo'n klein gedeel
te der menschen, dat zich desnoods wil
opofferen. Spr. herinnert aan de oude
Christenen in Rome, die alles, hun leven,
vrouw en kinderen en goederen alles had
den kunnen redden, als zij maar hadden
willen huichelen en een paar wierookkor-
rels hadden geofferd aan de goden. Het
was het geloof, dat hun de kracht gaf met
een Te Deum op de lippen den dood in te
gaan. Spr. wijst op de beoldenrïjkdom op
de oude Middeleeuwsche kathedralen, dik
wijls op plaatsen, waar bijna niemand ze
ziet; een daad van groot geloof, van ouder-
wetsch geloof.
Dat ouderwetsch geloof hebben velen
van u nog wel gekend in de gestalte van
een stoeren ouderwetschen man, van een
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Heden nog geen slotzitting van de tweede
Haagsche Conferentie.
Twee Sovjet-schepen varen zonder waar-
schuwing door den Bosporus, hetgeen hun
verboden was.
Honderd slachtoffers van de koudegolf
in Amerika. (Buitenl. Berichten, 2e blad).
grootvader bijv. Zeker ook hij kon soms
kankeren tegen regeering of wat dan ook,
maar aan de Kerk mocht niemand raken
in zijn tegenwoordigheid. Zoon man met
ouderwetsch geloof dwaalde niet en ver-
dwaaldo 'niet; hij g'ng regelrecht door het
leven en de eeuwigheid in.
Wij jonge menschen staan allen als an
tennes op het dak, om alles wat nieuw is
op to vangen. Maar ik tref het, aldu3 spr.,
dat ik spreek voor een vereenigiug, die
dr. Schaepman als voorman heeft, gekozen.
Dat was ook zoo'n man met ouderwetsch
geloof, doch iemand met open oog voor
het nieuwe. Wij zijn als jonge menschen
de barometer en thermometer van onzen
tijd, maar één zaak mag nooT dalen onder
peil; ons enthousiasme moet altijd staan
op kookhitte en moet altijd staan op 42
graden koorts (applaus).
Spr. eindigt met een gezegde van dr.
Schaepman, teen hij eens een bezook
bracht aan den Paus. De Paus beval hem
de verdedig'ng van het H. Geloof in Hol
land aan en Schaepman riep: „Ja, H. Va
der, tot aan mijn dood". Dat moet ons ant
woord ook zijn: Ja, tot onzen dood. (Ap
plaus).
De heer Boekraad, die de leiding van
de vergadering van mr. Donders had over
genomen, dankte pater de Greeve voor zijn
boeiende rede en hoopte dat de vereeni-
ging de heerlijkste vruchten zou mogen
plukken van het hernieuwde enthousiasme,
dat was losgebroken.
Daarna werd de verdere agenda afge
handeld.
Uit het uitgebre:de en keurige jaarver
slag van den secretaris, den heer H. Lom-
bert, bleek, dat de vereeniging in den kor
ten tijd van haar bestaan zeer is toege
nomen in leden-aanital en buitengewoon
gunstige resultaten heeft weten te berei
ken, vooral tijdens de verkiezingen van
verleden jaar. Ieder, die weet, welken ar
beid er moet verricht worden tijdens de
verkiezingen, zal het succesvolle werk van
de jonge club ten zeerste moeten waar-
deeren. De durf van „dr Schaepman" blijkt
reeds uit de indrukwekkende demonstra
tie vóór de verkiezingen, welke in alle op
zichten een groot succes was.
Dat zulk een geweldige arbeid veel geld
en medewerlring vereischt spreekt vanzelf
en de bede van den secretaris om meer
steun nemen wij dan ook gaarne over.
De voorz. de heer Boekraad dankte den
heer Lombert en huldigde hem als de spil
waarom het geheele propaganda-leven in
Leiden draait en bracht tevens dank aan
„De Leidsche Courant" voor haar mede
werking.
Na de rekening en verantwoording van
den penningmeester, den heer v. d. Laan,
werden de heeren Langeveld, Horickx en
Aniba als kasnazieners bij acclamatie be
noemd.
De aftredende bestuurs'eden, mevr.
Mmders-Vermeulen en de heer P. N. Brou
wen, werden bij acclamatie herkozen.
Ten slotte deelde de voorzitter mede,
dat voor de komende maanden nog ont
wikkelingsavonden or> het programma
staan, n.l. 5 en 26 Febr. wanneer prof. J.
H. Niekel van Warmond zal spreken over
Maatschappij'eer en 12 M^nrt en 2 Arril,
waarop mr. Dorbeck de Nederl. Staats
inrichting behandelen zal.
Van de rondvraag werd geen gebruik
gemaakt.
Vermelden wij nog, dat de avond op bui
tengewoon aaneenamo wijze we^d opge
luisterd door zang van don heer Castclcin,
begeleid op de piano door *'"n dochter.
HOOGLEERAAR CHINFESCHE TAAL
EN LETTERKUNDE.
Naar wij vernemen kan zeer binnenkort
de benoeming worden tegemoet gezien van
dr. J. J. L. Duyvendak, thans lector in de
Chineesche taal- en letterkunde aan de
Universiteit alhier, tot hoogleeraar in dezö
vakken.
Deze hoogleeraarszetel is sedert het af
treden van prof. J. J. M. de Groot niet
meer bezet geweest.
