VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
nieuwe
BUITENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per post Tf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
Op 1 Maart begint de „verlichting" der portemon-
naie. Een nieuw soort arbeider. Wat if loon?
Dwangbevelen en gemoedsbezwaren.
Op 1 Augustus van dit jaar is de nieuwe
Ziektewet in werking getreden. Zij heeft
het dus verder gebracht dan haar voor
gangster, de ziektewet-Talma, die nimmer
het Staatsblad bereikte.
De in werking treding van de nieuwe
wet is echter practisch verschoven tot 1
Maart 1930, omdat de verplichting tot ver
zekering eerst op dien datum van kracht
wordt. Dit uitstel is toegestaan om den
werkgevers gelegenheid te gunnen zich
aan te sluiten bij particuliere verzekerings
lichamen (cle wet noemt ze erkende be-
drijfsvereenigingen) of zulke bedrijfsver-
eenigingen onderling op te richten.
Tot 1 Maart zullen derhalve de meeste
werknemers weinig bemerken van de nieu
we wet, daarna evenwel zullen ook, zij haar
werking gaan ondervinden.in hun por»
temonnaie.
De Ziektewet is nl. uitgegaan van het
systeem, dat de arbeider verplicht verze
kerd moet zijn tegen de financieele gevol
gen van eventueele ziekte en dat de pre
mie voor deze gedwongen verzekering niet
zooals bij de „zegeltjes-plakkerij" geheel
gedragen moet worden door den werkge
ver, maar door werkgever en werknemer
beiden.
Voor wie het nog niet wist, zij er op ge
wezen, dat deze wet de verzekering re
gelt der arbeiders tegen ziekte en niet te
gen bedrijfsongevallen, waarin de Onge
vallenwet reeds heeft voorzien. De vraag
of een intredende ongesteldheid al of niet
te rangschikken valt onder de rubriek be
drijfsongevallen,, lieeft door de invoering
der Ziektewet veel van z'n beteekenis ver
loren, alle beteekenis echter niet.
Doch hierover zullen wij ons thans het
hoofd niet breken; belangrijker is voor ons
de vraag:
Wat is een arbeider?
U meent, dat een kind die vraag beant
woorden kan? Neen, zoo eenvoudig is dat
toch niet.
Als u het Burgerlijk Wetboek zoudt
openslaan (begin er maar niet aan) en
zoudt opzoeken den titel over arbeidsover
eenkomsten, dan zoudt u vinden, dat deze
titel onder „arbeider" verstaat allen, die in
loondienst arbeid verrichten. Daaronder
valt een dik gesalarieerde bankdirecteur
ook. De Ziektewet vindt dat begrip een
beetje al te ruim en zegt: neen, ik versta
onder een arbeider ieder die in dienst
is van een onderneming en die
niet meer verdient dan 3000.per jaar.
Die loongrens maakt natuurlijk al direct
verschil, maar maakt de definitie nu zoo
veel uit?
Zeker. Al dadelijk vallen die arbeiders
uit, die niet in dienst van een „onderne
ming" zijn, maar van een persoon, zooals
een dienstbode, een huisknecht, een chauf
feur in particulieren dienst, enz. Die be
perking is voor de wet echter nog niet vol
doende, zij gaat verder met het afsnijden
van groepen en zondert vervolgens nog
uit:
le. degenen, die slechts in buitenge
wone gevallen in dienst van een on
derneming gesalarieerden arbeid van kor
ten duur verrichten, doch overigens niet bij
wijze van beroep tegen loon plegen te ar
beiden
2e degenen, wier loon uitsluitend be
staat in onderricht, zooals bijv. een
volontair;
3e. militairen in werkelijken dienst
en zeelieden voor wie een andere re
geling geldt;
4e al degenen, die als werkgevers
zijn te beschouwen, d. w. z. ieder, die een
of meer arbeiders bij een onderneming in
dienst heeft, of hoofd of bestuurder is van
een rechtspersoon (N.V. bijv.), of die be
last is met de leiding van een filiaal eener
buitenlandsche ondernoming en personeel
onder zich heeft, al is dat ook in dienst
van de buitenlandsche onderneming. Zoo'n
«werkgever" kan dus in loondienst zijn, bij
een onderneming, zelfs minder verdienen
dan 3000.en toch buiten de Ziektewet
vallen.
Verder zouden ook buiten de wet vallen
degenen, die in aangenomen werk de
zelfde arbeid verrichten, welke ook ver
langd wordt van de arbeiders, die bij do
onderneming in dienstbetrekking zijn.
De wet heeft voor dezen, truc een stokje
gestoken en ook zulke „aannemers", als
mede personen, die hen bij den arbeid bij-
ztaan, in de wet opgenomen.
Zoo ziet u, hoe de wet uitvoerig heeft
Beregeld wie al of niet als „arbeider in den
zin der wet" is te beschouwen. Toch is dat
nog niet eens voldoende. T zijn nog cate
gorieën van arbeiders, die buiten de wet
zouden vallen en er toch onder gebracht
behooren te worden. Dat zijn bijv. de
thuiswerkers in de sigarenindustrie. Daar
om bepaalt de wet, dat een /'u;emeene
Maatregel van Bestuur ook andere dan
de genoemde groepen in de verplichte ver
zekering kan opnemen; nimmer echter kan
zich dat uitstrekken tot personen, uitslui
tend belast met het verrichten van huise
lijke of persoonlijke diensten. Dezen vallen
dus nooit onder de wet en kunnen er ook
nooit onder gebracht worden, tenzij door
wetswijziging.
Voor de z.g. losse arbeiders (die
in den regel in dezelfde week niet langer
dan twee dagen in dienst van denzelfden
werkgever werkzaam zijn. wordt 'n afzon
derlijke regeling gegeven bij algem. maat
regel van bestuur.
De premie.
Nu weten wij tenminste, wie arbeiders
zijn in den zin der wet. Dat is al heel wat,
want zij zijn' degenen, die verplicht verze
kerd zijn. Voor hen heeft de patroon de
premie te betalen, waarvan hij de helft
weer op den arbeider mag verhalen. Ook
de arbeider gaat dus de „verlichtende"
werking der wet straks in z'n geldbeurs
ondervinden.
Het spijt ons, dat wij u niet kunnen me-
dedeelen, hoe hoog deze premie voor ieder
zal zijn, want wij begrijpen dat er heel
wat zijn, wien dit op de eerste plaats be
lang inboezemt. Het is de Kroon, die dit
vaststelt voor het gebied van iederen Raad
van Arbeid, telkens voor 5 jaar. Voor som
mige bedrijven, welke extra gevaarlijk voor
de gezondheid blijken, kan de premie ver
hoogd worden, doch deze verhooging treft
alleen den werkgever, niet den arbeider,
wanneer wordt aangetoond, dat het groo-
tere gevaar voor de gezondheid het gevolg
is van de inrichting der onderneming of de
wijze waarop zij gedreven wordt.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat de
premie berekend wordt procentsgewijze
naar het verdiende loon.
Wat loon is,
zegt de wet ook. Zij verstaat daaronder
elke uitkeering, welke de arbeider als ver
goeding voor zijn arbeid of gedurende sta
king van den arbeid van zijn werkge
ver orjtvangt. Fooien e. d. welke ver
band houden met den voor den werkge
ver verrichten arbeid, gelden eveneens als
loon (kellners!). Niet in geld vastgesteld
loon (kost en inwoning, kleeding e. d.)
wordt berekend naar de geldswaarde. On
derricht telt als loon niet mee.
Van dit loon wordt de premie voor de
helft door den werkgever, voor de helft
door den arbeider betaald.
Verdient een arbeider evenwel gemid
deld minder dan 0.40 per dag, dan is
heelemaal geen premie verschuldigd (als
de arbeider tenminste een verzoek hiertoe
indient bij den Raad van Arbeid).
De arbeider, wiens loon geheel bestaat
in verstrekkingen in natura met of zonder
huisvesting, behoeft de helft van de premie
niet te betalen. De heele premie komt dan
ten laste van den werkgever. In bijzondere
gevallen kan de minister den werkgever
toestaan van het loon des arbeiders meer
af te houden dan 50 pet.
Over de dagen, waarover den verzeker
de ziekengeld wordt uitgekeerd is geen pre
mie verschuldigd, noch door den zieken
werknemer (hetgeen vanzelfsprekend is)
noch door den werkgever.
Dwangbevel,
Zooals gezegd, moet de patroon de ge-
heele premie betalen; hij kan echter de
helft van het loon afhouden. Dat is de nor
male regel en ligt ook het meest voor de
hand. Wat er gebeurt als de patroon niet
op tijd de premie betaalt, zegt art. 75: De
voorzitter van den Raad van Arbeid is
bevoegd bij dwangbevel de te betalen
premiën in te vorderen en heeft dan te
vens het recht om de goederen der schul
denaars zonder vonnis aan te tasten. Het
is de deurwaarder van de belastingen, die
dit dwangbevel komt beteekenen en zoo
noodig beslag komt leggen.
Onder onze lezers zullen er waarschijn
lijk weinigen zijn, die gemoedsbezwaren
hebben tegen het betalen van een verzeke
ringspremie. Iedere betaling, waarvan men
niet direct de vruchten ziet, ligt min of
meer zwaar op het gemoed. Maar mochten
er zijn, die serieuze gemoedsbezwaren heb
ben, dan zij hun tot troost, dat de wet daar
mee rekening heeft gehouden. De werkge
ver krijgt dan een evenredig hoogere aan
slag in de Rijksinkomstenbelasting (prosit!)
en de werknemer kan worden vrijgesteld
onder bepaalde voorwaarden.
Erkende Bedrijfsvereenigingen.
Wij hebben tot nu toe alleen gesproken
r :er verzekering bij de ziekenkas van den
Raad van Arbeid. De patroon kan den ar
beider echter ook laten inschrijven bij een
particuliere verzekering, door de wet ge
noemd: erkende bed rijf svereeniging. In dat
geval wordt de premie niet door de Kroon,
maar door de ..^drijfsvereeniging zelf vast
gesteld. Echte- behoeft de arbeider nooit
meer te betalei dan hij zou hebben moe
ten betalen, wan-eer hij verzekerd was bij
den Raad van Arbeid. Hij kan er dus nooit
kwaad bij.
Over waarheidsliefde gesproken
Hoe moeilijk het is, een lasterpraatje
dood te slaan, kan blijken uit de valsche
mededeeling over de geestelijken, die in
Maastricht d" „onderkruipers" met een
rrucifix voorop door de stad zouden heb
ben. geleid.
Het sociaal-democratisch blad zelf is
nj, veel vieren en vijven t„t het inslikken
van den laster overgegaan. Maar het
praatje had. zioh reeds vermenigvuldigd
en leeft nog. Zoo trof de „Morgen" het
dezer dagen weer aan in „De Nieuwe
Weg";:
deze (de onderkruipers) wurden
in optocht door de sta,d gevoerd, vol
gens „Het Volk" voorgegaan door
geestelijken, met het crucifix in de
hand. De heiligste gevoelens en gods
dienstige tradities van een deel der
arbeiders worden op de afschuwe
lijkste wijze misbruikt, de diepste
waarheden van het christendom ge
schonden en vertrapt, opdat de aan
deelhouders der zinkwitfabriek ook
dit jaar toch vooral geen cent minder
dividend dan de 10 a 15 pCt., waar
aan zij gewend zijn, zullen ontvan-
't Is niet noodig tegen zulk een stukje
te polemiseeren. 't Zij genoeg voor „Het
Volk", om zich diep te schamen over de
lichtvaardige wijze van berichtgeving,
waaraan 'het zich schuldig maakt.
Het bovenstaande artikeltje is ontleend
aan „De Residentiebode".
Wij hadden het juist voor ons, toen een
Katholieke arbeider, geërgerd, ons be
zorgde een strooibiljet, dat gisterenavond
in zijn buurt was verspreid, en dat óók
gl wéér schimpt op de katholieken en
de katholieke pers.
„De katholieke pers in ons land geeft
nooit een ware voorstelling van het
socialisme. Die pers maakt bij herhaling
onze beweging en onze bedoelingen ver
dacht".
Zoo! Wij (de katholieke pers) zullen
voortaan wat meer leering moeten trek
ken uit de lezing van „Het Volk"; dit
socialistisch orgaan toCh geeft immer een
ware voorstelling van het Katholicisme
en nooit is er eenige verdachtmaking in
het blad te bespeuren.
Als men gelezen heeft met welk een
schijn van heiligheid het socialistisch
strooibiljet over waarheidsliefde en ver
dachtmaking spreekt, dan leze men nog
'ns over het boven-geciteerde stukje uit
„De Residentiebode".
Als de vos cle passie preekt....
Bij o n s geldt niet, dat hefc doel de
middelen heiligt. Laster is kwaad, óók
bij de bestrijding van onze tegenstanders,
óók al hanteeren die tegenstanders zelf
dat wapen.
En de katholieke pers signaleert het
kwaad van den laster niet alleen bij an
deren, maar ontwijkt en verafschuwt het
ook in haar practijk.
Zoo is het ondanks de lasterlijke
aantijging van laster in „Het Volk"!
VAN HET VATICAAN
HET A.S. CONSISTORIE.
Ook Mgr. Pacelli wordt kardinaal
gecreëerd.
De „Osservaore Romano" meldt, dat
mgr. Picelli, de Pauselijke nuntius te Ber
lijn, die, zooals dezer dagen gemeld, na
een kort bezoek aan Rome naar Berlijn is
teruggekeerd, van Z. H. den Paus zijn te-
rugroepingsbrieven heeft medegekregen,
en dus eerlang als nuntius te Berlijn zal
aftreden.
Mgr. Pacelli zal in het aanstaande H.
Consistorie kardinaal gecreeërd worden.
Wie den doorluchtigen prelaat te Berlijn
zal opvolgen is nog niet bekend gemaakt.
BELGIE
DE CRISIS OPGELOST.
Jaspar is gistermiddag te twaalf uur den
koning officieel gaan mededeelen, dat zijn
regeering definitief is samengesteld en
wel uit dezelfde ministers en in dezelfde
verdeeling van functies als de vorige re
geering.
Om de formaliteiten te vergemakkelijken,
zal in de Staatscourant heden een konink
lijk besluit worden gepubliceerd, waarin
het ontslag van de vorige regeering ge
weigerd wordt.
Jaspar verklaarde na afloop der audiën
tie bij den koning aan de journalisten, die
bij het koninklijk paleis wachtten, dat er
in den schoot der regeering thans volledige
overeenstemming bestaat over taal-, fis
cus- en sociale-problemerr.
Vrijdag zal de eerste ministerraad wor
den gehouden.
In de kamer- en senaatszittingen zal
a.s. Dinsdag de regeeringsverklaring wor
den voorgelezen.
DUITSCHLAND
ONTZETTEND TUMULT IN DEN
RIJKSDAG.
De Rijksdag ging gisteren over tot be
handeling van het wetsontwerp tot be
scherming der republiek.
Als de minister van Binnenlandsche Za
ken, Severing, het woord wil nemen, wordt
hij door de communisten ontvangen met
het geroep van „Mussolini, beul, bloed
hond". Na de eerste woorden van den mi
nister roept de communist Neubauer: „U
heeft den moed de arbeiders te vermoor
den".
Minister Severing overstemt met moeite
het lawaai en zegt, dat een vergelijking
met de socialistenwet van Bismarck onmo
gelijk is, omdat het thans ingediende voor
stel geen uitzonderingswet is. Als hij daar
op verder gaat met: „U mag niet verge
ten...." vullen de communisten den zin
aan met „dat u een beul bent". Thans be
ginnen ook de sociaal-democraten zich te
roeren en schreeuwen de communisten toe.
Als de socialist Dittmann worclb betiteld
met „Achtgroschenjunge" wendt hij zich
tot den voorzitter, dio een van de inter-
rumpeerende communisten verzoekt de
zaal te verlaten. Dc communisten vragen
wie bedoeld wordt. Do voorzitter wijst ten
slotte Neubauer aan, die zich gereed maakt
de zaal te verlaten. Het lawaai wordt ech
ter zoo hevig, dat von Kardorff onder luid
gelacht der communisten zijn plaats ver
laat en daardoor de zitting schorst.
Na een half uur, om halfzes, wordt de
zitting weer hervat. Von Kardorff ver
zoekt Jadasch, Beutling en Papke wegens
inbreuk op de orderreglementen van het
Huis de zaal te verlaten, doch de drie
communisten blijven zitten. Luidkeels
wordt door de communisten tegen dezen
maatregel geprotesteerd. Von Kardorff
verklaart daarop, dat aangezien de betref
fende afgevaardigden de zaal niet hebben
verlaten, hij do zitting wederom voor een
kwartier schorst.
Tijdens de schorsing verlieten de drie
communisten, die gedurende acht zittings
dagen de besprekingen niet mogen bijwo
nen, de zaal.
Na heropening moest de communist Ko
nen wegens beleediging van den minister
de zaal verlaten, waartegen hij zich zoo
hardnekkig verzette, dat de zitting op
nieuw werd geschorst en de communist
door de politie uit de zaal moest worden
verwijderd; vooraf was de publieke tribune
ontruimd. Dit spelletje werd telkens weer
hervat en nadat de zitting achtmaal was
geschorst, waren 21 communisten verwij-
derd. President Löbe, die intusschen de
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De communisten hebben gisteren een)
ontzettend tumult in den Duitschen rijks
dag veroorzaakt.
Dreigende algemeene staking in Grie
kenland.
Een antwoord-nota van Rusland aan
Amerika, Engeland en Frankrijk.
BINNENLAND.
De Minister van Arbeid aan het woord.
(2de blad).
De opening van het nieuwe K. R. O.-ge-
bouw te Amsterdam. (2de blad).
plaats van von Kardorff had ingenomen,
kondigde onder bijval der meerderheid
scherpe maatregelen aan.
De Sklarek-affaire.
Tengevolge van de mededeeling van den
missie uit den Pruisischen Landdag over
burgemeester Kolil van BerlijnKöpenick
officier van justitie aan de Sklarek-com-
heeft, naar de „Vorwarts" meldt, het so
cialistische federatie-bestuur Kohl met al
gemeene stemmen buiten de partij gesloten.
„Tel."
AMERIKA
Achmed Zogoe vergiftigd?
Volgens mededeeling van een telegraaf-
agentschap is de gezondheidstoestand van
den koning van Albanië, Achmed Zogoe,
die reeds sedert maanden te wenschen
overliet, de laatste dagen ongunstiger ge
worden. Twee bekende chirurgen, van wie
een specialist is voor neus- en keelziek
ten, zijn per vliegtuig naar Tirana ver
trokken.
In dit verband wordt er aan herinnerd,
dat reeds sedert langen tijd geruchten in
omloop zijn volgens welke men den koning
door middel van een bijtende vloeistof
heeft willen vergiftigen. Om deze reden
gebruikt Achmed thans uitsluitend voed
sel, dat door zijn moeder eigenhandig is
toebereid. s>Tel."
GRIEKENLAND
DREIGENDE ALGEMEENE STAKING.
Volgens berichten uit Athene dreigt
thans in heel Griekenland de algemeene
staking.
Sedert gisterenmorgen staken te Athe
ne de arbeiders en het kantoorpersoneel
van de tram, de autobussen, de gas- en
electriciteitsfabrieken-
De algemeene Grieksche vakvereeni-
gingsbond tracht een staking voor het ge-
heele land te proclameercn.
Minister-president Venizelos noemt in
een schrijven aan de vakvereenigingen de
gevraagde loonsverhoogingen niet gerecht
vaardigd en de staking een revolution-
naire daad.
Hij voegt liieraan toe, dat dë vakver
eenigingen eerst de regeering ten val zul
len moeten brengen, voor zij hun doel zul
len bereiken.
CHINA.
Hevige gevechten bij Kanton.
Volgens de laatste berichten uit betrouw
bare bron hebben de Kwangsi-troepen gis
termorgen na hevige gevechten Joentam
ingenomen, terwijl de Kanton-troepen zich
teruggetrokken hebben naar Kwantiu.
waar de voornaamste verdedigingslinie
ligt. Te Kanton heerscht groote opwinding;
men vreest, dat de ..ijzervreters" kunnen
rekenen op steun in Kanton zelf. De staat
van beleg wordt met uiterste gestrengheid
gehandhaafd.
Do regeering te Nanking heeft haar
Duitsche militaire adviseurs naar Kanton
gezonden om den generalen staf aldaar bij
te staan.
