I IJDAG 15 NOVEMBER 1929
DERDE BLAD
PAGINA 1
de Communistische actie
wordt gevoerd
ONDERWIJS
RECHTZAKEN
Actie onder de boeren
[n het blad de „Gooi- en Eemlander"
velleden Vrijdag trof men het vol-
verslagje aan:
Onder leiding van het voorloopig comité
Nederland voor het Europeesche Boeren-
j ïgres vond Woensdag alhier een verga-
ing plaats met het doel te komen tot
richting van een plaatselijke afdeeling
ir het Europeesche Boerencongres in
0 to Berlijn te houden. Na 'n uitvoerige
jr riding over de bedoelingen en de agen-
van het congres en daarop gevolgde
cussie gaven zich ruim 30 aanwezigen
als leden voor een plaatselijke afdee-
or dit congres. Als bestuursleden
'den gekozen de heeren J. de Vries, P.
terdrinker en J. Bart; als veitegenwoor
"i ;er in het landelijk bureau werd geko-
de heer H. de Weerdt.
Iet nationaal comité en het landelijk
•eau zullen, naar medegedeeld werd,
uen enkele dagen definitief worden sa-
Dgesteld en zich daarna tot de Neder-
dscho boeren met een uitvoerige oproe-
wenden."
pt De Standaard" wijdt een uitvoerig stuk
n(j i deze zaak onder bovenstaand op-
lift. Het blad heeft een onderzoek in-
■Held naar aanleiding van een bericht,
verscheidene periodieken, die veel
de kringen der boeren worden gele-
over dit Europeesche boerencongres
ppubliceerd en waarin belangstellen-
werden uitgenoodigd, zich te wenden
den heer L. J. Simons, Singel 287 te
islerdam, die zich bereid had verklaard
het administratiewerk te doen. Daar-
is het blad gebleken, dat de heer Si
ns heelemaal niet bestaat, doch „dat
ti achter dien naam verschuilt de be-
0p nde communistische dokier H. Koch,
ministrateur der sectie Holland van de
jpD tegen Imperialisme en Koloniale on-
tdrukking, candidaat bij de laatste
•eede Kamerverkiezingen op de com-
mislische lijst-Louis de Visser en ook
eds vroeger bij Prov. Staten-verkiezin-
Q n in N.-Holland en de uitgever van de
ommunistische) „Bedrijfskrant", ge-
amd „De Schildklier", welke deze medi-
regelmatig onder zijn collega's ver-
reidt om te trachten hen voor 't commu
te winnen".
Set blad schrijft dan verder oan.:
nader onderzoek bleek ons, dat de
genoemde heer Simons op de verga
ring het in de oproeping der vergade-
ig aangeduide „lid van het voorberei-
,e| nd comité" was, dat een inleiding heeft
houden over „de bedoelingen en de
«nda van het congres", dat hij er sterk
n nadruk op heeft gelegd, dat men de
•ine, werkende boeren moest organisee-
WETENSCH APPEL! JKE
VOORDRACHTEN OVER HET
KATHOLICISME.
Gisteravond vervolgde dr. van Lieshout
k .S.Cr. uit Zoeterwoude, aan de universi-
u lit alhier, zijn serie voordrachten over
Jeloof en Psyche". Behandeld werd dib-
aal: „Geloof en Zekerheid."
Spreker begon met vast te stellen, dat
in den geloofsakt, naast de factoren van
irstand en wil, wier respectievelijke
meties in de vorige voordrachten wer
en beschouwd, nog 'n derde, allervoor-
aamste factor betrokken wordt: de ge-
!4i ade. Het verstand stelt den geloofsakt in
fhankelijkheid van den wil, doch de wil
rengt het verstand daartoe in afhanke-
jkheid van de genade. De genade is dus
't geloof de allereerste en allervoor-
aamste factor, want heel de werking van
erstand en wil hangt van deze werking
De genade stuwt den wil, om de wil in
fover hij eerst door de genade wordt ge
luwd, stuwt 't verstand tot 't aannemen
de geloofswaarheid. Het geloof is
aarmee vóór alles 'n gave Gods. De
nensch komt tot gelooven, omdat hij er
oe gebracht wordt door Gods gonade. De
[ave des geloofs is niet afhankelijk van
verdiensten, doch kan wel, evenals
andere gaven Gods, afhankelijk zijn ge-
van het gebed. Allen die de waar-
zoeken of anderen tot de waarheid
rillen brengen, zullen behalve tot ijverig
toderzoeken en ijverig werken vooreerst
voor alles hun toevlucht moeten nemen
ot bet gebed.
Zoo worden dus drie factoren vereischt
[oor den geloofsakt: het verstand dat ge-
'ft, do wil die 't verstand tot. gelooven
wgt, en de genade die den wil tot den
vilsakt voert, waardoor deze weer 't ver-
«nd tot 't stellen van den geloofsakt
'rengt. Alle drie deze factoren verklaren,
®d®r natuurlijk volgens eigen aard, de
rotsvaste zekerheid, waarmee we
loof zien aanvaard worden. Wie echt
[dooft, bezit de meest afdoende zekerheid,
't geloofde in zich werkelijk is, gelijk
't geloovend verstand wordt aangeno
men.
tadat spreker een beschouwing had ge-
?oven over het wezen der onzekerheid en
"er onware of valsche zekerheid, eu had
ingezet hoe de zekerheid en valsche
zekerheid een der versohillendc toestan-
beteekenen waarin de mensch kan
Terkecren: ten opzichte der waarheid
*aar 't geldt de zekerheid alö zoodanig,
tn ton opzichte der vermeende zekerheid
a.jf t geldt de onware of valsche zeker-
*wam hij tct de verklaring der zekor-
ren in de plaatselijke afdeeling, en dat hij,
desgevraagd, nadrukkelijk heeft verzekerd,
dat deze actie niets met cenige politieke
veel minder met eenige revolutionnaire
beweging te maken heeft. Nadere inlich
tingen over het comité te Berlijn gaf hij
niet eu over de financiering van de aclie
hier te lande liet hij zich heel vaag uit..
Alleen gaf hij wel te verstaan, dat de
plaatselijke afdeeling nu gelden moest
gaan bijeenbrengen, welke dan in een
Europeesch fonds zouden worden gestort
om daaruit volgend jaar de kosten van
het congres en de reis- en verblijfkosten
der vertegenwoordigers uit de verschillen
de landen te bekostigen."
Actie onder de schoolkinderen.
Enkele dagen geleden zijn onder school
kinderen te Amsterdam van communisti
sche zijde pamfletten verspreid, waarin op
gewild kinderlijk naieve wijze wordt op
gewekt. zich aan te sluiten bij een commu
nistische kindergroep.Men leest daarin
o.ni.:
„In één land hebben de arbeiders hun
meesters al weggejaagd dat land is
Rusland. Natuurlijk ziju de kapitalisten
daarover heel erg woedend en op school
zijn er heel wat meesters, die ons slechte
dingen over Rusland vertellen. Maar ner
gens ter wereld wordt er beter voor de
arbeiderskinderen gezorgd dan daar 1 Zoo
worden ons allerlei domme dingen wijsge
maakt. Ook worden wij vaak slecht be
handeld. Om het minste foutje krijg je
sems een berg strafwerk. Wij moeten
nablijven en soms gebeurt het- dan wel,
dat wij worden vergeten eu uren lang al
leen in de school zitten opgeslolen. Er zijn
zelfs meesters, die de kinderen slaan
Kameraadjes. Wij willen niet langer veel
strafwerk maken en leugens over Rusland
hooren en vaderlandsche liedjes zingen
Wij willen leeren over Lenin en de andere
groote helden der arbeiders en hoe de ar
beiderskinderen in Sovjet-Rusland Wen.
Kameraadjes, sluit je allemaal aan bij
onze pioniersgroepen."
Het niet „kapitalistisch" onderwijzers-
weekblad „De Volkschool" schrijft naar
aan'eiding van deze circulaire:
„Het is in één woord schandelijk
Meen niet, lezer, dat wij als gevolg hier
van zoo iets vreezen als een kinderrevolu
tie. Daarvoor zijn èn de ouders èn de on
derwijzers in Amsterdam te goed met hun
kinderen en leerlingen verbonden, daar
voor zijn die kindeven zelf over 't alge-
meon te nuchter, te veelkind."
Zóó wroet de communistische actie op
allerlei manieren in ons land
heïd en onware zekerheid bij den geloofs
akt.
De zekerheid waarmee we 't geloofde
aannemen, gaat vooreerst terug op de ver
standsfunctie, gelijk die 't wezen van den
geloofsakt vormt. Bij het weten aanvaardt
het verstand kenwaarden, waartoe het
komt door eigen kracht. Bij 't gelooven
echter accepteert 't verstand de kenwaar
den op gezag van den openbarenden God.
Waar nu 't verstand, overgelaten aan eigen
kracht kan dwalen, is het gezag van God
van dien aard, dat 't alle dwaling uit
sluit. Zoo ligt het voor de hand, dat de
mensch zich meer zeker voelt van de ge
loofswaarheid dan van de waarheid dei-
wetenschap.
Ook de functie van wil en gemoed is
van dien aard, dat deze in geloofszaken 'ji
groote zekerheid veroorzaken moet. Omdat
de geloofswaarheid, als zijnde niet. evi
dent, niet in staat is uit zich 't verstand
te bewegen, moet de wil ingrijpen om het
verstand tot gelooven te brengen. En de
wil grijpt des te gemakkelijker in, naar
gelang in 't geloofde 'n grootcr goed wordt
gezien. Wijl nu iedere mensch geneigd is
wat hem goed lijkt, tevens voor waar en
daarmee ook voor zeker te houden, volgt
dat do wil en het. gemoed uiteraard bij
't geloof tot zekerheid voeren.
De factoren: verstand en wil, verklaren
tevens, met name de wils- en in verband
hiermee de gemoedsfactor, de onware of
valsche zekerheid, gelijk die ook mot ge
loof kan samengaan. We zien de men-
schen verschillende belijdenissen voor
staan, we zien hen tevens van de voorge
stane belijdenis zieli allen zeker voelen,
ook waar deze in tegenspraak komt met
'n andere. Omdat, de waarheid slechts
één is, kunnen beide belijdenissen onmo
gelijk waar zijn, waaruit weer volgt, dat
er, tenminste bij één, vermeende waarheid,
en dus ook vermeende of onware zeker
heid in 't spel moet zijn. De onware of
valseho zekerheid vindt haar verklaring in
de verstandsfunctie, inzoover 't verstand
op vermeend gezag van God kenwaarden
aanvaardt, die in werkelijkheid daardoor
niet gedekt worden. In verband daarmede
laat het zich verklaren, dat do Katholiek,
wijl deze persoonlijk onderzoek uitscha
kelt en in plaats daarvan stelt het onfeil
bare werkelijk leergezag, zich meer zeker
voelt dan de Protestant en over het alge
meen zich minder zoekend toopt. Meer
nog echter dan in 't. verstand vindt de on
ware zekerheid bij geloofswaarden haar
grond in de factoren van wil en gemoed.
Omdat we liefst gelooven wat we gelooven
willen, kan het licht geschieden dat bij
't. gelooven de wil zich niet laat leiden
door redelijke motieven, doch handelt uit
onberodeneerde voorliefde en louter wille
keur.
Meer nog dan in de facturen van ver
stand en wil vindt de geloofszekerheid
haar grond in de genade. De genade is de
bron der meest vaste zekerheid omdat ze
een bovennatuurlijke werking boteekent
van God, die 't steeds in Zijn macht heeft
niet slechts ons te brengen tot de geloofs
waarheid, doch ook ons zoo er toe te bren
gen dat we ze aannemen met de meest
vaste zekerheid. De genade kan slechts
'n bron wezen van zekerheid als zoodanig,
kan nimmer 'n bron wezen van onware en
valsche zekerheid. God immers, de eeuwi
ge waarheid, kan door de bovennatuurlij
ke hulp die Hij ons schenkt, ons nooit heen
voeren tot dwaling of vermeende waarheid
en dus evenmin tot vermeende zekerheid.
Do volgende voordracht, over „Geloof
en Geaardheid" zal gehouden worden op
Donderdag 28 November.
BUREAU VOOR MEDISCHE
SPORTKEURING.
De plannen reeds in vergevorderd
stadium.
In de groote zaal van het Nutsgebouw
word gisteravond een bijeenkomst gehou
den, uitgeschreven door den heer J. A.
Schrcuder, arts alhier, om te komen tot de
oprichting van een bureau voor Medische
Sportkeuring hier ter stede.
Tot deze bijeenkomst waren uitgenoo
digd de diverse sportvereenigingen ter
plaatse, waarvan een vijftigtal afgevaar
digden aanwezig waren, terwijl ook en
kele doktoren blijk gaven van belangstel
ling.
De heer Schrcuder heette hen allen in
zijn openingswoord welkom en zeiae, dat
versehillendo personen, die waren uitge
noodigd, bericht van verhindering hadden
gezonden. Hieronder behoorde dr. Horst,
directeur van den Gemeentelijken Genees
kundigen Dienst, die echter zijn volle sym
pathie met het plan had geuit, terwijl hij
tevens had meegedeeld, dat de totstand
koming van genoemd bureau zeer ge-
wenscht is.
Spr. liet ziju eigenlijke voordracht voor
afgaan door een overzicht van de geschie
denis en ontwikkeling der Sport.
In Griekenland beoefende men de sport
ter bevordering van een harmonische
lichaamsontwikkeling, bij de Romeinen
deed men zulks om goede soldaten te
kweeken. In 776 v. Chr. werd de eerste
Olympiade in Griekenland gehouden en in
diverse landen vonden de Olympische spe
len navolging. Tegenwoordig zijn die spe
len niet zoo eenvoudig als in de vroegere
jaren, maar toen hield men de Olympische
Spelen alleen en uitsluitend om de sport.
Spreker geeft vervolgens weer. den op
bloei en de afname en den wederopbloei
in gestadigon cirkelgang van de sport. Op
het oogenblik valt een sterke opbloei waar
te nemen, hetgeen men kan afleiden uit het
feit, dat verschillende groot-werkgevers
sportterreinen voor hun personeel laten
aanleggen.
Spr. geeft dan een overzicht van het
ontstaan der diverse sportvereenigingen,
hetgeen dateert van omstreeks 18G0, met
uitzondering van de vereenigingen op roei
en zeilgebied, welke laatste sport reeds uit
de 16de eeuw dateert.
De moderne tijd wijst op een veel groo-
tere ontwikkeling der sport, men zoekt
een intensere beoefening en vooral Duitsch-
land gaat daarin voor, in verband waar
mede spr. wijst op Keulen, waar voor de
650.000 inwoners een oppervlakte van 34S
H. A. arn sportvelden in beslag wordt ge
nomen. Het behoeft dan ook geen ver
wondering ie wekken, dat de lichamelijke
opvoeding in Duitschland algemeen be
vorderd wordt en de medische sportkeu
ring wordt daar streng toegepast, terwijl
nog meerdere plannen in voorbereiding
zijn.
Waar ook hier tal van sportvereenigin
gen als paddestoelen uit den grond verrij
zen, was het noodig, dat de leiders der
sportbeweging en de medici de hoofden
bij elkaar staken, cm het evenwicht tus-
schen lichamelijke en geestelijke opvoe
ding te herstellen.
Spr. memoreert wat hieromtrent reeds
hier te lande is geschied en hoe tijdens de
Olymp. Spelen in 1928 te A'dam een streng
wetenschappelijk onderzoek werd in
gesteld naar de conditie der athleten, die
aan de spelen deelnamen. Bij alle deelne
mers zonder uitzondering werd eeu ver
grooting van het hart vastgesteld, hoewel
zulks nog geen onmiddellijk gevaar betee-
kent.
Het gevaar schuilt voornamelijk daarin,
dat men overdrijft bij de sportbooofening.
Iedere sport nagenoeg vordert kracht en
verschillende eigenschappen van het
lichaam, zooals spr. met diverse voorbeel
den aantoont. Cm te weten, of zijn lichaam
voor een bepaalde sport geschikt is, moet
een .sporter zich medisch laten onderzoe
ken.
In Den Haag werd enkele jaren geleden
een medisch sporthöuringsbureau opge
richt in navolging van het buitenland. Een
£0-tal andere plaatsen in ons land volgden
het voorbeeld van Den Haag en Leiden
komt dus wel achteraan. Reeds zijn meer
dere slachtoffers gevallen en liet wordt
nu al wat rijn en groen is zich op dn sport
werpt, hoog tijd, dat wordt ingegrepen.
Vereenigingen moesten geen leden aan
nemen, tenzij zij door het medisch bureau
zijn goedgekeurd.
Spr. zet hierna de werkwijze van een
zoodanig bureau uiteen, waaruit afdoen
de blijkt, dat men hier met serieusc po
gingen te doen heeft.
Hier ter stede verkeert men voor de
oprichting van een dergelijk bureau in een
heel gunstige positie. Eenigen tijd geleden
lil. heeft het voorstel tot oprichting van
een medisch sportkeuringsbureau een punt
van bespreking uitgemaakt in de vergade
ring van de afd. Leiden van de Ned. ?.f
tot Bevordering der Geneeskunst, welke
afdeeling zeer sympathiek er tegenover
stond, Daarbij word in overleg getreden
met het Instituut, voor Preventieve Ge
neeskunde en dc bespiekingen met prof.
Gorter hebben alleszins bevredigende re
sultaten opgeleverd. Prof. Gorter heeft
daarbij volle medewerking toegezegd, lo
kalen van het Instituut voor Preventieve
Geneeskunde beschikbaar gesteld en vollo
medewerking beloofd bij de outilleering.
Spr. doet ten slotte een beroep op den
gewaardeerden steun van collega's dokto
ren en de besturen van diverse sportver
eenigingen.
Naar aanleiding van deze voordracht
ontspon zich een aangename gedachten-
wisseling. Daarbij werd o.m. meegedeeld,
dat het in de bedoeling ligt het bureau zoo
spoedig mogelijk te doen functioneeren.
Aangedrongen werd voorts om de ver-
eenigingsbesturen ernstig op te wekken
de leden toch zooveel mogelijk te onder
werpen aan de keuring.
Aan het slot van den avond bracht
kapt. Bruijns namens de afd. Leiden van
den N B. v. L. O. dank aan den heer
Schreuder voor zijn initiatief en wekte hij
de sportvereenigingen op om toch zooveel
mogelijk aan den oproep gehoor te geven
en liefst zoo spoedig mogelijk de keuring
verplichtend voor de leden te stellen.
Hierna sluiting.
VAN WOEKER EN WOEKERAARS
PRAKTIJKEN.
De officier mot den sabel aan den
verkeerden kant
Het. vraagstuk der woekerbestrijding is
op het oogenblik meer dan ooit aan de
orde van den dag. Naast de pogingen, die
er van regeeringswege gedaan worden, om
aan het luguber bedrijf der o zoo talrijke
woekeraars een einde te maken, zijn er in
diverse steden reeds maatregelen in dien
geest genomen, terwijl andere op afdoende
b es tr ij dingsm i dd el en zinnen.
Hoe zeer zulks noodig is, blijkt, nog
maar telkens weer, indien men eens ge
legenheid heeft een kijkje achter de scher
men te nemen, n.l. bij degenen, die zich be
doelde bestrijding ten taak hebben gesteld.
Een typeerend geval kwamen we dezer
dagen te hooren van den directeur van de
Gemeentelijke Bank va-u Leening alhier,
tevens secretaris van het Leidsch Borg-
stellingsfonde, dat, het zij hier terloops
opgemerkt, tot heden ten volle aan de ge
stelde verwachtingen heeft beantwoord en
in een lang gevoelde behoefte blijkt te
voorz'en.
Bij genoemden functionaris meldde zich
iemand aan om informatie naar een bu
reau, dat geld a!s hypotheek en crediet.
beschikbaar stelde. De aanvrager had op
een advertentie in een dagblad geschreven
en ontving daarop eén prospectus, waarin
geld beschikbaar werd gesteld tegen een
rente van 6 pet. Kort, daarop kreeg aan
vrager bezoek van een vertegenwoordiger
van genoemd bureau, d;e daarop de ver
dere voorwaarden bekend maakte. Behal
ve de 6 pet. moest aanvrager betalen 4 pet.
risico-provisio en 5 pet. provisie voor den
vertegenwoordiger met een verplichting
tot het aangaan van een levensverzekering
van 1000. Onder do bijzondere voorwaar
den was vermeld, dat beslag op loon kon
plaats hebben, terwijl er maandelijks een
terugstorting moest plaats hebben. In het
geheel kreeg aanvrager vam de 300, die
ter leen gevraagd was, een bedrag van
240 in handen.
Met deze gegevens wendde aanvrager
zich cm nadere informatie en na onder
zoek kwam men tot de volgende bevindin
gen.
Bedoelde instelling, die voorgeeft in
„hypotheken, credieten en zakensteun" te
doen, verdient, hoegenaamd geen vertrou
wen. Zij staat onder leiding van zekeren
X., die eenigep tijd twee jaar gevangenis
straf heeft, ondergaan wegens oplichting.
Hij heeft samengewerkt met zekeren XX,
die eveneens wegens oplichting gevange-
nistraf heeft ondergaan. Daarna heeft hij
met. zekeren XXX opgericht een handels
kantoor, dat echter met handel niets uit
staande had. Laatstgenoemde persoon
werd gearresteerd, omdat hij in een gar
nizoensplaats in officiersuniform had rond-
geloopen bij het doen vau zijn zaken; hij
droeg echter „zijn sabel aan den verkeer
den kant", zoodat hij al spoedig in den
kijker liep.
Deze persoon heeft korten tijd geleden
met eerstrencemden X onderling ruzie ge
had; dit heeft ten gevolge gehad, dat. X
thans een eigen zaakje heeft opgericht
onder don naam „N.N."
Het. rapport over de instelling met. een
weidschen naam sluit met dc bemerking,
dat men overtuigd zal zijn, dat alle relatie
mot d:t bureau ten sterkste ontraden moet
worden.
Wij hebben in dit stukje alle namen van
personen en de namen van de „Instellin
gen" verzwegen. Eigenlijk moesten ze open
baar gemaakt, worden Maar we hopen, dat
menscben, die om de een of andere reden
in geldverlegenheid zitten en geholpen
moeten worden, niet op dergelijke aanbie
dingen zullen ingaan. Men kan tegenwoor
dig heel goed terecht bij instellingen, van
overheidswege ingesteld. Dan wordt men
vlug en goed geholpen en zonder de minste
MISBRUIKEN BIJ HET L. S. C.
De ontgroening.
Blijkens het voorloopig verslag der Twee
de Kamer ipzakc hoofdstuk VI (Onderwijs,
Kun-ten en Wetenschappen) is van ver
schillende zijden geklaagd over de misbrui
ken, die in 1929 weder bij het groenloopon
hadden plaats gevonden; in het bijzonder
werden genoemd ernstige mishandeling te
Leiden. Gevraagd werd of de minister be-
reid is curatoren te verzoeken een onder
zoek naar den groentijd in te stellen.
't Is te hopen, dat do minister, daartoe
bereid zei zijn; en dat curatoren het zich
een plicht, zullen rekenen om naar de
schandelijke en ergerlijke ontgroenings-
gebruiken een onderzoek in te stellen en
uit dat onderzoek dan consequenties zul
len trekken.
VINCENflUS-WERIC
Onze aandacht wordt erop gericht, dat
het werk, van de Sint Vinccntius-veroeni-
ging in de Sint Joseph-parochie onder
zoo buitengewoon moeilijke omstandighe
den moet plaats vinden. In deze parochie
toch zijn er zooveel arme en behoeftige
gezinnen en zoo weinig eenigszins kapi
taalkrachtigen, die het werk kunnen steu
nen, dat er steeds een groot tekort in do
kas van de H. Hart-conferentic is. Tooh
wil deze Conferentie zooveel mogelijk doen
om onze katholieke armen te steunen. Is
hel nu geen plicht van geheel katholiek
Leiden om dit werk te helpen steunen?
Om op een aangename wijze deze steun
te kunnen verleenen, heeft de conferentie
A. G. A. B. bereid gevonden een schouw
burgavond te geven met „de drie Wijshe
den van den Ouden Wang" van Henri
Ghéoa op 21 November a.s,, dat met zoo
veel succes tijdeps de Missie week in Den
Haag is opgevoerd.
Laat katholiek Leiden het werk, dat
moreel en financieel de armon vau de
meest behoeftige wijkeu van de stad
steunt, dan op deze wijze haar hulp ver
leenen.
Kaarten ziju nog verkrijgbaar bij de da
mes, die rondgaan en op het Studenten
huis, Rapenburg 24.
Op uirnoodiging van de Medische facul
teit der Leidsche Studenten heeft, gister
avond prof. Calmette uit Parijs in do col
legezaal van prof. Kuenen een voordracht,
toegelicht door lichtbeelden, gehouden
over: Het vaccin B.C.G.
Gymnasium „St. Antenius" te Megerv
Tot directeur van het gymnasium „öt.
Antonius" te Megen is benoemd pater
Geruntius Wismans, O. F. M., te Sittard.
Kinderexploitatie in de operette
Friederike?
Voor den Kantonrechter te rs-Gravoxv
hage, moesten terecht staan de heeren
Hugo Helm en Fritz Hirsch, onder ver
denking van kinderexploitatie in Fran:
Léhar's operette ..Fried «rike'die door
het gezelschap van Fritz Hirsch eerst oen
tijdlang in het Gebouw voor K. en W., toen
Richard Tauber de rol van Goetho vervul
de, daarna dn den Princessescbouwburg is
opgevoerd. Ten laste was gelegd het doen
verrichten van arbeid door kinderen bene
den 14 jaar. Deze kinderen treden op in
het eerste bedrijf. lederen avond, waarop
dit gebeurde heeft de prtütié proces-vei-
baal opgemaakt.
Dc verdachten waren niet verschenen,
doch hadden zich doen vertegenwoordigen
door mr. J. H. G. Bekker. alhier.
Mr. Bekker ging met de tclastelegging
accoord.
Als getuige word geboord de rechei
cheur H.
Kantonrechter: Hoe is u ertoe gekomen,
proces-verbaal op te maken van deze zaak?
Getuige: De heer Hugo Helm is vóór
de operette zou worden opgevoen^ aan hol
hoofdbureau van politie gewoect. Hij deo'
de daar zijn plannen mede en vroeg of het
niet mogelijk was, dat or voor dezo gele
genheid een speciale vergunning werd ge
geven. Hem is toen meegedeeld, dat daar
voor geen vergunning werd gegeven en er
werd in overweging gegeven deze kindereu
niet te doen optreden. Dc arbeidsinspectie
werd toen van deze zaak in kennis ge
steld en steldo er prijs op, dat proces-ver-
baal zou worden opgemaakt.
Mr. Bekker: De heer Helm had het ze t
ook aan die inapeetie meegedeeld.
De ambtenaar van het O. M. herinnci-
de eraan, dat onlangs in Amsterdam eer
dergelijke zaak is vcorgeweest. Toen be
trof het de Italiaans'chc Opera, die ee:>
kind beneden de 14 jaar deed optreden
in „Butterfly". De kantonrechter heeft toe.i
ontslag van rechtsvervolging gegeven. Doch
iu dezelfde zaak heeft do Haagschc kan
tonrechter wel schuld uitgesproken en van
dit vonnis is geen appèl aangeteekend.
Daarom vroeg dc ambtenaar O. M. ver
oordeeling tot 5 geldboeten van 50 cent.
Mr. Bekker beriep zich op het Amste. -
damsche vonnis, dat ontslag van rechts
vervolging gaf, omdat het optreden van
kinderen een cuUuurbelang werd geaent
le dienen als de aut.our cf de componis'
van een belangrijk werk dit optreden hee t
voorgeschreven. Voor pleiter was daai
moe de zaak uit. Hij wees er voorts nog
op, dat het Haagsche vonnis betreffende
de ItaJiaansche Opera aldus lu:dde, omdat
verzuimd was te voren kennis te gever,
aan de arbeidsinspectie. Als bewijs, dat de
componist een en ander voorschrijft legde
pleiter het regieboek ove:Hij wees erop
dat het hier weliswaar tooneel betrof?,
waarop grande aniourcuses vaak voorgi
yield worden door dames van bedenkelijk
lioogen leeftijd. Maar hier. in het eerst»
bedrijf, als Friedl Dotza opkomt en dat
mooie lied zingt: „Gott gab ein' schonen
Tag", waarmee niet bedoeld was den dag.
waarop men voor den kantonrechter zou
moeten verschijnen, kon men deze jonge
fee toch niet laten optreden te midden
van kinderen, die tweemaal zoo oud zijn als
zij? Dat dit inderdaad kinderen moobei.
zijn, blijkt ook uit haar uitroep: „Kinder-
chen, Kindcrchen, rtir boute ist os gouug"
Waar moet het hoen als groote kunste
naars als Puccini en Léhar iets voorschrij
ven, en men zich daaraan niei. stoort?
Kantonrechter: Moet ik schriftelijk
vonnis wijzen?
Mr. Bekker: U kunt mij ook mondeling
ontslaan van rechtsvervolging.
Mr. Rijks besloot over .'4 dagen schrif
telijk vonnis te wijzen.
