V/
1ste Jaargang
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1929
No. 6332
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
jr Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
inco per postf 2.95 per kwartaal
fc Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonne's ver-
jgbaar tegen betaling van 50 cent per 'kwartaal, bij
ruitbe taling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 oent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeel in gen wordt
het dubbele van liet tarief berekend
Kleine advertentiën, vanv ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eu
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
t nummer bestaat fjit twee bladen
VAN HET VATICAAN
)E PAUS EN DE ITALIAANSCHE
KONING.
De vaststelling van het protocol.
an de Vaticaansche drukkerij is een
chure gekomen, welke het gelieele pro
oi voor het bezoek der Italiaansclie
vereinen aan het Vaticaan bevat. Er
dfc echter nergens gezinspeeld op het
pk, dat de koning aan den Paus zal
jfceii brengen, maar men verzekert, dat
binnenkort zal plaats hebben.
[en zal dan een gelegenheid kiezen, dat
Paus wederom den koning van Italië
samentreffen v-n deze ontmoeting zal
als een tegenbezoek beschouwd wor-
lldus zal men zeer ingewikkelde forma
ten vermijden.
DE H. VADER OP RETRAITE.
an S tot 12 December zullen alle Pau-
jke audiënties opgeheven worden.
)c H. Vader is voornemens een retraite
ft houden als voorbereiding voor de fees-
welke het jubeljaar zullen besluiten.
et Pauselijk hof zal niet aan dc retraite
I Ineincn.
BELGIE
DE VLAAMSCHE KWESTIE.
Spoedige crisis verwacht.
Ie Kamerfractie der liberale partij heeft
Ken tegen het voorstel tot vervlaara-
j der Gentsche Hoogeschool te st-em-
In verband daarmede is het waar-
jnlijk, dat het- kabinet-Jaspar 'zal af-
len. In politieke kringen Serwacht men
aftreden van Jaspar reeds vrij spo^-
DUIT5THLAND
desheims bisschop dient e'en
aanklacht in.
Et geschiedenis-onderwijs op de volks
school.
bisschop van Hildesheim is, naar de
Ztg.'' meldt, voornemens, een aan-
p :ht in te dienen tegen het staatsministe-
van Brunswijk.
le bisschop is ml. van oordeel, dat het
den Brunswijkschen minister van on-
vijs als leerboek op de Brunswijksche
sscholen voorgeschreven geschiedenis-
k ,,e€n partij-politieke, materialistische
atheïstische strekking heeft'',
bisschop heeft reeds terzake stappen
an bij het Brunswijksch staats-minis-
'f. wijl immers krachtens verdrag het
fessioneel karakter der katholieke scho-
m de stad Brunswijk gewaarborgd is.
Set Brunswijksche sbaatsministerie
ft echter van dit vertoog geen noti-
genomen, weshalve do bisschop tot een
Macht zijn toevlucht moet nemen.
mevr. zoebkoff overleden.
levrouw Zoebkoff, geboren prinses Vic-
a van Pruisen, een zuster van ex-keizer
helm IT, is hedenmorgen kort vóór 7
r te Bonn overleden.
Studenten relletjes aan de
berlijnsche universiteit.
Berlijnsche universiteit is Dinsdag-
fend het- tooneel geweest van betreu-
sivaardigo incidenten, uitgelokt door
uoiiaal socialistische studenten. Deze
'8en zoo te keer, dat dc politie moest
Ncn ontboden. Deze zag zich verplicht
'sc»oidcno onruststokers in hechtenis Le
Bcn. Dc. Allgemeine Deutsche Studenten-
aft had om elf uur 's ochtends op een
^tje in de nabijheid van de universiteit
■vergadering der leden bijeengeroepen,
^namelijk Duitsch-nationale en natio
nalistische studenten waren ver
ben. Een student Hoppe genaamd,
het woord en hekelde fel het beleid
Pr°f. dr. Erhardt Schmidt, rector-mag-
s van dc universiteit. Hoppe zeide,
dat de iiatioiiaal-socialistische studenten
weigerden dezen-rector te'erkennen en dat
de studenten zich verzetten tegen het be
leid van de partijministers. In optocht ver
lieten de studenten na de bijeenkomst heb
pleintje, vergezeld van agenten, die zich
tot nu toe geheel op den achtergrond had
den gehouden. De agenten gaven den stu
denten te kennen, daf op Unter den Linden
geen demonstraties mochten worden ge
houden. De meerderheid der studenten
drong nu dc universiteit binnen en men
ging terstond de studenten te lijf, die de
colleges hadden bijgewoond. De nationalis
tische studenten, die in de meerderheid
waren, ontzagen niet eens dc vrouwelijke
studenten cn sloegen onder het geroep:
-AVeg met dc joden, weg met den rector" op
dc aanwezigen los. Een paar studenten
werden zelfs gewond. Intusschen was meer
politie ontboden. Een groot aantal agenten
onder hoofdcommissaris Zörgiebol ver
scheen weldra ter plaatse. De studenten
schenen een oogenblik van plan enkele
agenten te lijf tc gaan, maar tenslotte ver
lieten zij de hal. Ze drongen de verschil
lende collegezalen binnen, verhinderden
het voortzetten van de colleges en -scholden
intusschen op den rector der universiteit,
op de politie en op Zörgiebeï. Dc agenten
slaagden er tenslotte in het gebouw te
doen ontruimen. Acht studenten, die verzet
pleegden, werden ingerekend.
Hector Schmidt heeft- terstond den Prui-
siscnen minister van onderwijs op de hoog
te- gesteld van het gebeurde.
RUSLAND.
GROOTE GRIEKEN-EMIGRATIE UIT
RUSLAND.'
Had at eerst talrijke Duitsehe kolonisten
wegens dc 'moeilijke economische toestan
den in Rusland er de voorkeur aan heb
ben gegeven, om te trachten, zich buiten
Rusland tc vestigen, is thans ook onder
dc Grieken in Zuid-Rusland een beweging
ontstaan, om naar Griekenland terug te
keeren.
Ongeveer 50.000 Grieken willen Rusland
verlaten, daar het- leven voor hen te moei
lijk wordt. Het zijn in hoofdzaak tabaks
planters, handwerkslieden en kleine koop
lui, die willen wegtrekken. Zij behooren tot
families, die reeds sedert geslachten in
Rusland wonen, doch steeds de Grieksche
nationaliteit hebben gehouden.
De Grieksche regeering is echter van
oordeel, dat zij onmogelijk terstond al de
zen emigranten een onderkomen kan ver
schaffen en tracht dus den stroom zooveel
mogelijk te beperken.
Voorloopig heeft het Grieksche consu
laat derhalve slechts aan 3000, personen
een visum voor een reis naar Griekenland
verstrekt.
Graanreserve.
De correspondent te Moskou van he.
„Berl. Tag." meldt, dat de Sovjet-'regeering,
dank zij den goeden oogst, in staat is, om
1.5 millioen ton koren te reserveeren, voor
geval van oorlog.
PALESTINA
Moordaanslag te Jeruzalem.
Dinsdagochtend heeft een Arabische ter
rorist midden in de stad Jerusalem voor
het politiebureau, den Tsjechischen con-
sulaatsarts, Tichow, een oogarts van in
ternationale bekendheid, met een dolk
aangevallen. Tichow werd door dolkste
ken ernstig gewond. De dader kon ont-ko-
CHINA.
DE OPSTAND TEGEN NANKING.
Feng werkt met giftige gassen.
Volgens berichten uit Shanghai is in de
provincie Honan een hevig gevecht ont
brand, waarbij 250.000 man betrokken zijn
en waa-rbij van de meest moderne strijd
middelen als tanks, vliegtuigen, vergiftige
gassen enz. worden gebruik gemaakt.
Haar verluidt) rukt. generaal Feng op
tegen den Locnghai-spoorweg.
Het gebruik van vergiftige gassen door
dc troepen van Feng moet voor de regee-
ringstroepen geheel onverwacht zijn, zoo
dat daardoor onder hen groote verwarring
werd gesticht.
De droombeelden van
Mussolini.
De politieke iocs tand in Rome on, over
't algemeen in Italië, ont geen merk
bare schokkingen. Des te meer echter 13
dc aandacht gevestigd op innerlijke con
solidatie en cultureclc bewustwording.
Men is weer druk bezig, vooral in Rome.
het den Italianen tot bewustzijn te bren
gen, dat hel tegenwoordige Italiaansclie
volk hetzelfde volk is dat onder de Ro-
meinschc keizers de geheele wereld be-
heerschte en dat dus het huidige Italië
den plicht heefi die glorieuse traditie
voort te zetten.
En werkelijk dc Italianen zijn voor dit
al eeuwenoude idee even vatbaar gebleken
a's ill de tijdon va-n Cola di Iiienzo. Het
oude- Rome is een symbool van kracht en
glorie, maar op t' volk heeft 't de defasci-
ncerende kracht van een too verwoord.
Voor iemand dje dc vier zomermaanden
buiten Italië doorbracht, is het onbegrij
pelijk hoe de anders nu niet zoo werk
lustige Italiancm in dc gloeiende hitte
hebben gewerkt, om de nieuwste uitgra
vingen in Rome klaar to maken. In Mei
was men reeds klaar geKomen met de
blootlegging van een reeds lang vermoed,
maar geheel met. huizen ovcrbouwxl, oud
Romeinsch marktplein. Het is 't werkelijk
mooie en vakkundig-knap gereconstrueer
de Forum op de Piazza Argentina, dat nu
de r aandacht trekt van alle echte Romei
nen, ofschoon het geweldige huizen-com
plex moest worden neergehaald en voor
do bewoners ervan m nwe woningen in dc
buitenwijken moesten worden gebouwd. In
de koortsige zomermaanden echter is,
onder den onontkoombaren invloed van
den Duce. voor een deel zijn toekomst
droom verwerkelijkt n.l. het vrijleggen van
het CapitoolOp den heuvel gebouwd,
was het echter zoo ingedamd door hooge
huizen dat het vrije uitzicht bijna geheel
belemmerd was. Men was dan reeds be
gonnen den bewoners dezer huizen het
verblijf op te zeggen en van die huizen,
waaronder waardevolle paleizen uit do
Renaissanse-tijd, is reeds een deel met
schuttingen ommuurd, terwijl een ander
deel al is neergehaald waardoor het uit
zicht op het Capitool vrij is geworden.
Het Forum Trajanum dat slechts voor
een gedeelte was uitgegraven onderging
een groote uitbreiding. Een respectabele
exedra is vrijgelegd, bestaande idt oen
machtigen rondbouw, waarin nissen en
daarboven vertrekken, die door de groote
Romeinsche zakenlui als bedrijfsruimten
werden gebruikt. Aansluitend aan het
Forum Trajanum, volgt het Forum van
Augustus, dat in den loop van het jaar
en in de zomermaanden aanzienlijk is ge
reconstrueerd.
Tenslotte heeft men in het Coloseum al
le aarde, zand en losse steenen verwij
derd tusscben dc in ellipsvorm zich bui
gende grondmuren, terwijl op de Via Na-
zionale ander bouwresten zijn vrijgelegd.
Mussolini's politiek is er een van idea
len; en als zijn visie eens werkelijkheid
wordt dan zal men het oude Rome niet
meer bij stukken en brokken behoeven te
zoeken tusschcn moderne huizen cii ge
bouwen, maar dan zal men een uitblik
hebben vanaf het. monument voor Victor
Emmanuel over het Capitool, langs de
ford van Trajanus en Augustus naar het
Forum Romanum met als afsluiting dc
triomfboog van Constantijn en het monu
mentale Colosseum.
De Duee droomt van het oude Rome.
herrezen in onzen tijd: en de Italianen
leven mot hem mee. Men kan zc des Zon
dags op hot Forum Romanum met den
grootsten aandacht zien luisteren naar een
uitleg, gegeven door een of anderen pro
fessor of men ziet ze met elkander rede
neeren hij een nieuwe yitgraving. Het is
toch een mooi volk
Het heeft tenminste een ideale toe
komstvisie, die zich spiegelt in den glans
van een volk, dat. eens dc geheele aarde
bedwong niet zoozeer door de kracht zij
ner wapenen, als door de macht van zijn
cultuur.
Roma, 5 Hov. 1929.
TWEEDE KAMER.
Rijksbegrooting 1930. Algcmee-
ne beschouwingen.
Voortgezet worden de algemoene be
schouwingen over de Rijksbegrooting 1930.
De Minister-president-, j h r.
Buy? de Beerenbrouck, gelooft,
dat de heer Korsten, hoe krachtig van per
soon ook. wel niet z.al beleven zelfs een
begin van verwerkelijking zijner denkbeel
den. De door den heer Wijnkoop gehouden
beschouwingen 1 oenen zich voor liet groot
ste deel niet voor beantwoording A'an dc
regeerings tafel.
Wat betreft de coöperatieve beweging,
deze is bij spr. in veilige handen, spoeiaal
op landbouwgebied acht hij dc coöperatieve
beweging van een groote. be teekenis en
dozo kan dan ook op zijn daadwerkelij
ken steun rekenen.
Dc heer Marchant antwoordt spr. dat op
dit oogenblik in geen enkel land sprake is
van ontwapening, zelfs niet in Denoniar-
ken. Denemarken zal over 11 jaar nog
30.000 man aan landmacht bezitten. Ver
der zal er een rijksmarine zijn en de land
macht zal over oorlogsmateriaal de be
schikking hebben. Noemt men dat ontwa
pening? De internationale toestand brengt
mede. dat met- de mogelijkheid van het
oorlogsgevaar in algemeen, óók te Ge
neve, wordt rekening gehouden.
Dc heer Knottenbelt, vreesde, dat het
onderhandelingstarief ons zal afbrengen
van de vrijheidspolitiek. Men meene niet,
dat de voorkeur voor de meest begunsti
gingsclausule is verslapt. Er kan geen
sprake van zijn dc handelspolitiek in Ne
derland in haar hoofdlijnen om te buigen.
Heb is echter buiten kijf, dat verschillen
de maatregelen van andere landen onzen
uitvoer hebben benadeeld. Spr. stelt nu de
vraag: moet Nederland al deze maatrege
len van heb buitenland ondergaan? Deze
gedachte heeft voorgezeten bij het onder
zoek naar dc mogelijkheid van een onder
hand elingstarief. Het vorige Kabinet heeft
het rapport van de desbetrefende commis
sie gezonden aan don Xijvcrhcidsraad. Dc
regecring wacht nu het advies van dat. col
lege af.
Met den minister van Justitie za-1 de Ka
mer van gedachten kunnen wisselen om
trent bestrijding van den woeker.
Bestrijding der openbare onzedelijkheid
van overheidswege wordt, vrij algemeen als
een noodzakelijk gevoeld. De overheid, die
zich christelijk noemt en dit is, mag <lil
vraagstuk niet geheel terugwijzen naar en
kele particulieren, maar geen overheid kan
van bovenaf wetten opleggen ter onder
drukking van liet zedelijk bederf, dab reeds
zoo ver heeft ingevreten. Do gemeenschaps
liefde van den enkeling, mits gesteund door
dc overheid, moet in staat zijn het volk op
zedelijk peil te houden.
Spr. komt. nu op hot karakter van het
Kabinet. Den heer Knottenbelt, antwoordt
hij, dat, wanneer in do Memorie van Ant
woord gesproken wordt, van rechtsche be
ginselen, dit niet bedoelt de antithese in
te leiden. Het kabinet wcnscht geen oor
deel uit te spreken over dc partijen, die
het niet als geestverwanten beschouwt,
maar het valt toch n'et te ontkennen dat
ter rechter zijde minder verschil .van mcc-
ning is over onderwerpen als 't gezag, het
gezin, het huwelijk, de zorg voor groote
gezinnen dan bij welke andere combinatie
van partijen ook. Daarom heeft spr. zijn
oog doen vallen op personen, die dc. recht
sche beginselen waren toegedaan. Er moest
zoodanige homogeniteit bestaan dat prin-
'cipic.cele vraagstukken tot een oploss-ing
konden komen. Gezien den uitslag der ver
kiezingen en do samenstelling der Kamer
kon spr. niet anders aan de regeering ver
binden dan personen, die de rechtsche be
ginselen waren toegedaan.
Wat betreft de verhouding tot België,
is een voortdurend contact noodig tus
schcn verschillende departementen. Het
kabinet is ten deze volkomen homogeen.
Dat de Regecring van goeden wil is, is wel
gebleken uit haar memorandum. De perio
de van hel wisselen van lange schrifturen
is nu voorbij on mondeling overleg schijnt
meer aangewezen.
Spr. komt' nu tot «le koloniale punten.
Dc ontvoogding en toekenning van rech
ten aan dc bevolking van Indië staat in
het middenpunt, «lor koloniale staatkunde.
Wat moest nu in de toekomst verder ge
beuren? Dc regeering is niet blind voor de
moeilijkheden, die de bcstuurshervorming
mot zich gebracht heeft, Deze moeilijkhe
den hebben do volle aandacht der rogce-
Mefc kracht dient bevorderd te worden
een grootore bevoegdheid met dc provin
ciale besturen, vooral ten aanzien van
volksgezondheid en onderwijs. De doorvoe
ring der hervormingen in andere gewes
ten dan op Java en Madoera vraagt voorts
dc aandacht. Echter zal niet. beproefd
worden van dc besturen der buitengewes-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Men verwacht in België een spoedig af
treden van het kabinet-Jaspar in verband
met de Vlaamsche kwestie.
Studentenrelletjes te Berlijn.
De zuster van toen ex-keizer, prinses Vic
toria, overleden.
Stormberichten uit Engeland en Noor
wegen. (Buitc.nl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Minister Ruys de Beerenbrouck beant
woordt in de Tweede Kamer de algemecne
beschouwingen. (1ste blad).
Minister De Geer heeft in de Tweede
Kamer meegedeeld, dat de uitvoering van
de wet op de financieele verhouding tus-
schen Rijk en Gemeenten waarschijnlijk
zonder belastingverhooging zal kunnen ge
schieden. (1ste blad).
LEIDEN.
Intreerede van mej. prof. S. Antoniadis.
(2de blad).
ten een eopic te maken vau die op Java.
Meerendeels zal die 'hervorming worden
opgebouwd op hetgeen daar bestaal aan
volks- en adat-instellingen.
In hoever uitgaven voor sociale en cul-
turcele doeleinden kunnen worden gedaan
met behoud van het financieele evenwicht,
zal worden beoordeeld, in ieder afzonder
lijk geval. Behoud van het financieel even
wicht echter slaat bij hel Kabinet op don
voorgrond.
Het bevorderen van «Ion bcdrijfsvredc
ligt ge'hcel in de lijn van hot kabinet.
Consolidatie van hetgeen geworden is
en mogelijkheden te scheppen voor verde
ren groei is de leidende gedachte van dit
kabinet. Sociale hervormingen behoeven
niet altijd offers van «le schatkist te ver
gen. Dit wil echter niet zeggen, dat derge
lijke maatregelen die wel geld kosten niet
zouden voorkomen op het program der ic-
gocring. Aan herziening dor invaliditeits
wet zal de voorrang worden gegeven bo
ven de regeling der werkelóosheidsvcrzc-
kering. Dc bedoeling is ook ccn verbete
ring te brengen in de vrijwillige öuder-
domsvcrzekcring. De regeering i3 voorts
van meening, dat dc arbeidswet verder
moet worden doorgevoerd. Spr. denkt aan
den arbeid in kantoren, in apotheken en
in eafé's.
"Wal het onderwijs betreft, zal de uil
hreiding van hot nijverheidsonderwijs
worden bevorderd. Intrekking van hei.
stop-artikel schijnt e.chtcT niet gcweiuschl.
Regeling van hel aanvullend onderwijs
voor de rijpere jeugd ligt voorts in dc be
doeling. Het rapport. «Ier staatscommissie
wordt afgewacht.
Spr. eindigt met do hoop uit te spreken,
dat er een band van vertrouwen zal ont
slaan lusschen Kamer <11 regeering, zoo
als de leden van het. .kabinet- zich ook door
een band verbonden weten. Indien het
vertrouwen in regcering zal bestaan za
men er in slagen den Christel ijken aard
van ons volk te bewaren.
De M iii i s t o r van F iimnci n, dc
lieer Do Geer, bespreekt allereerst. de
vraag: waren, de overschotten opzettelijk
uitgelokt? De heer Marchant beweerde
van wel. Dit zou gebeurd zijn om tc kun
nen overgaan tol schulddelging. Deze ic-
dcnccring is echter volgens spr. Don Qui-
oh otter ie. Die politiek heeft alleen bestaan
in de. fantazic van dien spr.
Dc» overschotten zijn ontstaan door oor
zaken, die spr. reeds heeft opgesomd in
dc memorie van antwoord. Hij zot uiteen,
dat achterstanden in do ramingen werden
ingehaald. Zou men denken, dat de mi
nister van financiën iot zijn arabtgenoo-
tcn had gezegd: Maak dat er op uw l>e-
grooting wat overblijf; opdat wij kunnen
overgaan tot schulddelging? Dit is nooit
in iemands brein opgekomen.
Hebben die overschotten kwaacl ge
daan? Veel kwaad zeker niet. Een andere
kwestie is, hoe die overschotten voortaan
kunnen worden voorkomen. Bij ieder mid
del zal dat niet altijd mogelijk zijn. Accres-
raming heeft altijd eigenaardige moeilijk
heden. Bij nog scherpere raming zal incn
toch altijd aan den voorzicht igon kant
moeten blijven. Die overschotten zullen
overigens nooit een basis vormen voor blij
vende uitgaven. Spr. concludeert, dat oor
schotten van de afgeloopen jaren •...•eu
aanwijzing vormen voor ruimte van dd-
delcn in de toekomst. De vraag w: n
heer v. Rapparjd betreffen,de wijrigir. u
art. 11 der inkomstenbelasting zal spr.
overwegen. Wat betref: de vermindering
van uiikeering aan het Wegenfonds zegt
