1ste Jaargang
DINSDAG 12 NOVEMBER 1929
No. 6331
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32, LEIDEN
BUITENLAND
LUCHTVAART
BINNENLAND
9e
E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
ij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
ranco per postf 2.95 per kwartaal
fefc Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A bonne's ver-
•jjgbaar tegen betaling van 50 cent per kwartaal, bij
joruit'betaling. Afzonderlijke nummers 5 -oent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935, REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003, POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor ingezonden Mededeolingen wordt.
l\et dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen, worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50.
lit nummer bestaat uit drie bladen
De nieuwe besmettelijke
ziektewet
lil October 1.1. is in werking getreden de
euwe wet houdende voorzieningen tegen
ismettelijke ziekten.
Ofschoon deze wet op 20 Augustus 192S
eds in het Staatsblad verscheen, was
in werking treding nog steeds uitge-
eld. Het scheen echter, dat de Regeering
:n laatsten tijd haast maakte met. dc in
dring der nieuwe wet; het voorkomen
de vele alastrim-gcvallen maakte dit.
>k wel wenschelijk.
Het spreekt van zelf, dat vrijwel iedcr-
m bij het voorkomen van besmettelijke
elcten belang heeft bij dc tot stand ko-
Iing dezer nieuwe wet- op dc besmettelijke
pkten. De oude wet van 1S72 (schepping
in Thorbecke) noemde 7 ziekten als be-
ïettelijk t.w.cholera, typhus, pokken,
odvonk, diphterie, dysenterie en pest, ter-
ijl telkens voor een jaar bij Kon. Besluit
L "palingen van de wet ook op andere ziek-
n van toepassing konden worden ver
aard.
Dit heeft o.a. plaats gehad met de alas-
0 ini. De nieuwe wet noemt niet de ziekten
aarop ze van toepassing is, maar laat
it over aan een algemeenen maatregel
bestuur. Ze onderscheidt alleen tweo
roepen van ziekten A. en B,
De A-ziekten zijn de gevaarlijkste, de
g. exotische ziekten als cholera, pest,
ektyphus, pokken e.d.
De B-ziekten zijn dc z.g. endemische
iekten, die niet zoo gevaarlijk zijn als de
to -ziekten n.l. roodvonk, typhus, paratyphus,
iphterie. Ook de .a-lastrim valt onder
roep B.
rï< Hieruit blijkt dat. de alastrim door den
jetgover niet als pokken wordt beschouwd.
De uitvoering der wet is voor een groot
151 eel gelegd op de schouders van do burge-
leesters en gemeentebesturen.
De Burgemeesters zullen voor een geheel
;0Q erschillende taak komen te staan, naar-
ïato een ziekte onder groep A of groep B
gebracht.
Een geneeskundige die een geval van
iekte van groep A vermoedt of vast-
tclt moet onverwijld, in ieder geval bin-
en 24 uren. daarvan kennis geven aan den
urgemeester der gemeente, binnen welke
ermoedelijke lijder of de lijder zich be-
indt en aan den inspecteur. Hij moet
laatrcgelen nemen, waardoor de uitbrei-
ng der ziekte kan worden voorkomen.
Een geneeskundige, die een geval van
'.uiroep B heeft vastgesteld, b.v. alas-
tn rini, geeft daarvan binnen 24 uren kennis
- au den burgemeester en inspecteur en
eemt maatregelen om uitbreiding te voor
noen. Wanneer een geneesheer een ge-
ral van groep B vermoed t, moet hij die
atregelen ook nemen, maar hij behoeft
ian nog geen kennis te geven.
Een lijder aan een ziekte A moet worden
gezonderd en verpleegd, in een openbare
f andere inrichting bestemd voor verple-
[ing van lijders aan besmettelijke ziekten.
Als de- behandelende geneeskundige ver-
daard, dat een lijder niet vervoerbaar is,
Ian worden ten aanzien van den lijder en
tijn verblijf maatregelen van afzondering
I» toegepast.
7 De wet regelt, verder, wat er moet ge-
L beuren voor afzondering van de bewoners
en de woning, waar de lijder heeft ver
bleven. De Burgemeester moet zorg dragen
voor de naleving. Daartoe moet hij, totdat
de geneesheer of inspecteur heeft ver
klaart, dat een lijder niet vervoerbaar is,
geweken, hetzij één of meer bewoners naar
3en andere verblijfplaats overbrengen, het
zij de woning sluiten of onder bewaring
'tellen of oen kenmerk aanbrengen.
Een lijder aan een ziekte van groep B
«.lastrim b.v.) kan in zijn woning verpleegd
fforden. Alleen wanneer de geneeskundige
of inspecteur aan den Burgemeester be
ticht, dat de noodige maatregelen om uit
breiding van de ziekte te weren, niet vol
doende worden of kunnen worden toege
past, kan de Burgemeester op geneeskun-
advies den lijder doen overbrengen
naar een openbare of andere inrichting,
bestemd voor verpleging van lijders aan
besmettelijke ziekten.
Do lijder kan tegen een last tot over
brenging bezwaar bij den burgemeester in
brengen. De burgemeester stelt den mi
nister onverwijld met het bezwaar in ken
nis.
De overbrenging wordt opgeschort, tot
dat de minister heeft beslist.
De Burgemeester kan ook verbieden, dat
Onpersoon, die blijkt gevaar op te leveren
v°or verspreiding van een bij algem.
®aatr. v. bestuur genoemde ziekte, werk-
*jaam is 0f blijft in een beroep of bedrijf,
bevorderlijk is aan de verspreiding
,an die ziekte (bacillendrager).
is wel een van dc moeilijkste beslis
singen waartoe de Burgemeester kan wor
den geroepen. Men gaat er maar niet zoo
spoedig toe over iemand uit een bestaan
te stooten.
De wetgever heeft dit ook wel gevoeld.
Daarom is getracht eenigszins aan dc be
zwaren tegemoet te komen, door te bepa
len, dat. bij toepassing van dezen maatre
gel, bij Kon. Besluit, op r ij k s k o s t e n
aan den betrokken persoon een tcgc-
m oet koming kan worden toegekend',
indien hij door den maatregel inkomsten
derft, die voor zijn levensonderhoud nood
zakelijk zijn.
De hierbedoelde maatregel zal toepas
sing kunnen vinden, indien b.v. iemand die
in een melkbedrijf werkzaam is, typhus-
bacillen draagt. Dc mogelijkheid is hier
immers niet uitgesloten, dat de bacillen
drager de melk met bacillen besmet.
Voorts kan de Burgemeester het houden
van kermissen, markten en openbare ver
gaderingen of vermakelijkheden in de ge
meente verbieden op grond van den om
vang. dien de uitbreiding van een besmet
telijke ziekte heeft verkregen of dreigt te
verkrijgen. Ook de minister kan dit doen
voor een of meer gemeenten.
De wet bevat ook bepalingen over school
bezoek en sluiting van een school. De
Burgemeester kan opdracht geven te on
derzoeken of personeel van een kinderbe
waarplaats of school of minderjarigen die
haar bezoeken, lijden aan of gevaar ople
veren voor overbrenging van een ziekte A
of een ziekte B en dat wel, indien redelijk
vermoeden bestaat, dat het bezoeken van
zulk een inrichting oorzaak is geweest van
de verspreiding van een besmettelijke
ziekte.
Ten slotte bepaalt de wet, dat de ge
meente of dc gemeenten, die door de
Kroon daarvoor worden aangewezen ten
genoegen van den minister de beschikking
moeten hebben over een oi meer gelegen
heden voor vervoer, afzondering, waarne
ming, reiniging, ontsmetting en verpleging
van personen en voor vervoer, reiniging en
ontsmetting van goederen.
Het zal raadzaam zijn. dat do gemeen
ten met bekwamen spoed aan deze bepa
ling aandacht, schenken, willen zij niet de
kans loopen, daartoe gedwongen to wor
den.
Elk oogenblik kan zich immers een geval
van besmettelijke ziekte in een gemeente
voordoen.
De nieuwe wet op de besmettelijke ziek
ten voorziet inderdaad in een behoefte,
waarvoor wij den wetgever dankbaar be-
hooren te zijn.
Amersfoort.
A. OVER.
WAPENSTILSTANDDAG.
DE VIERING IN DE OORLOGSLANDEN
Engeland.
Gisteren vonden in alle kerken en ka
pellen van Engeland godsdienstplechtighe
den plaats ter herdenking van dc in den
oorlog gevallenen.
Dc plechtigheden tot viering van den
w apen stilstand sdag droegen het gewona
plechtige en religie use karakter ofschoon
zij dezen keer een deel van hun aantrek
kelijkheid misten, tengevolge van do afwe
zigheid van den Koning, die door den prins
van Wales bij de plechtigheid bij dc ceno
taaf vervangen werd.
Hierbij waren ook tegenwoordig drie
honderd dragers van het Victoriakruis, do
hoogste onderscheiding voor moed. Deze
personen waren uit alle deelen van het rijk
gekomen.
België.
In België lag gisteren het werk stil.
To Brussel werd hulde gebracht aan dei
onbekenden soldaat. Ook do Koning cn de
Koningin begaven zich naar het graf. De
Portugcesche gezant legde er het oorlogs-
kruis van zijn land neer. De bevolking
bracht bloemen. Tal van gebouwen waren
bevlagd. LTit verschillende deelen des lands
was voorts een opmarsch naar het graf
van den onbekenden soldaat tc Brussel
georganiseerd. Toortsen werden van dorp
tot dorp, van stad tot stad doorgegeven
door oud-strijders en leden der vaderlands
lievende vereenigingen.
De oud-Ylaamsche oudstrijdersvercenï-
ging, die honderdduizend leden telt, maak
te van dezen dag gebruik om over liet ge-
heele land plakbrieven, sluitzegels en in
signes te verspreiden, voorstellende oen
gebalde vuist boven het kerkhof en dragen
de op oen groot kruis de woorden „dc wa
pens neer, ik vloek den oorlog".
Beieren.
Gisteren vonden in Beieren do jaarlijk-
sche herdenkingsplechtigheden voor in den
oorlog gevallenen plaats.
Een grootc menigte had zich to Müu-
chen verzameld bij liet oorlogsmonument,
waaroverheen vliegtuigen kruisten en waa
een groote herdenkingplechtigheid plaate
vond, die werd bijgewoond door de ledei
van de Beiersche regeering cn vele voor
aanstaande' autoriteiten.
BELGIE
DE VLAAMSCHE KWESTIE.
Maandagmiddag is- een ministerraad ge
houden welke verscheidene uren duurde
en vrijwel gclieol gewijd was aan het
Vlaamschc vraagstuk. Een der ministeis
verklaardo na afloop, dat. de regeering
thans de onmogelijkheid inziet van onmid
dellijke behandeling van het. geheele pro
bleem. Er zou dus niet meer aan een al
gemeen statuut gedacht worden. Wel wil
de regeering trachten een oplossing te be
reiken, door het indienen van verscheidene
wetsvoorstellen. Dit zou echter nog gerui-
men tijd vergen. Zelfs over de vernedcr-
landsching van dc rijksuniversiteit te Geut
kon nog geen besluit genomen worden,
daar ten minste één liberaal minister zich
tegen volledig hoewel geleidelijk terugge
ven van deze universiteit aan het Vlaam
schc intellect", blijft verzetten. De toestand,
zeidfc onze -egsman, blijft ernstig. Toch
w as do atmosfeer minder gedrukt dan aan
het einde der vorige week. Na afloop va a
den kabinetsraad vergaderden dc liberale
ministers afzonderlijk in het departement
van buiten!andsche zaken, teneinde le
houding te bepalen, welke zij Dinsdagavond
in de vergadering der liberale fracties van
Kamer en Senaat in de nieuwe parle
mentaire zitting zullen aannemen. Van
dezo vergadering zal afhangen, of de 5 libe
rale ministers verder met Jaspar blijven sa
menwerken, dan wel ontslag nemen. In hef.
laatste geval zou trouwens het lieelc kabi
net aftreden.
WEER SCHOOLSTRIJD IN BELGIE
Dc Brusselsche correspondent van de
„Msb." meldt:
Een der voornaamste punten van be
sprekingen op het. socialistisch congres dat
Zaterdag en Zondag te Brussel werd ge
houden, was dc kwestie van de officiecle
toelagen aan de katholieke scholen. 4
Van Waalsohc zijde werd aangedrongen
op totale afschaffing van deze toelagen.
De heer van der Velden was van oor
deel, dat men dat liever niet moest doen.
Het. was natuurlijk niet uit liefde voor het
katholieke onderwijs, dat de roodc leider
aldus sprak, maar eenvoudig omdat hij
vreesde, dat een dergelijke maatregel het
naar dc socialistische syndicatie overlie
velen van katholieke arbeiders in den weg
zou staan".
Oud-minister Huysmans verweet den al
te voortvarende anti-clericaleri van zijn
partij een beetje in het wilde te handelen,
daar zij niet eens een schoolpolitiek heb
ben. Zij vergeten bovendien, zeide hij nog.
dat in Vlaanderen negen-tienden van dc
officiecle scholen „clerikalcr zijn" dan de
vrije katholieke scholen.
Dc kwestie werd in beraad gehouden.
DUITSCHLAND
Stresemann's politiek wordt voortgezet.
Dc „Gcrmania" constateert met voldoe
ning, dat nu eerlang de rijksdag weer zijn
zitting begint en op het gebied der bui-
tenlandsche politiek de voortzetting der
Haagseho conferentie aanstaande is, het
Duitscho rijkskabinet wederom voltal
lig is.
De jaren-lange samenwerking van Cur-
tius met dr. Stresemann in de rijksrege
ring en de gezamenlijke deelneming der
beide ministers aan do Haagsche conferen
tie zullen, vertrouwt het- blad, Curtius wel
vertrouwd hebben gemaakt, met de drin
gende vraagstukken der buitenlandsche po
litiek.
In Moldenauer begroet het blad oen
vaardig leider der Duitsche economie.
In het „Berl. Tagebl." heet het: Curtius
stelde zich in Den Haag weliswaar tevre
den met een ondergeschikte rol, maar het
was toch voor een ieder duidelijk, dat hij
een der voornaamste leden der Duitsche
delegatie was en dat hij door zijn bezonnen
optreden en zijn buitengewone kennis van
zaken ook bij de andere delegaties in hoog
aanzien stond.
AFGHANISTAN.
HET PROGRAM VAN NADIR KHAN.
Geleidelijke hervormingen.
Nadir Khan, de nieuwe heerscher in
Afghanistan, heeft thans zijn regeering -
program bekend gemaakt.
Hij deelt daarin mede, dat hij de he r
vormingen van Aman Oellah overneemt,
doch deze geleidelijk zal uitvoeren. Vooral
voor dc afschaffing van de liareni zal ge-
ruimen tijd worden gelaten.
Verder wordt in het regceringsprogra
aangekondigd, dat. gemeenschappelijke
scholen voor jongens en meisjes gesticht
zullen worden.
Wat de betrekkingen tot liet buitenland
betreft, wil Nadir Khan van een stelsel
van bondgenootschapp enniets weten. Af
ghanistan zal een politiek van neutraliteit
volgen en zich vooral niet. mengen in Ie
tegenstellingen tusschen Rusland en En
geland in Azië.
Een Afghaansche delegatie onder lei
ding van den minister van buitenlandsche
zaken zal binnenkort naar Europa ver
trekken en daar een bezoek aan verschil
lende hoofdsteden brengen, o.a. aan Be -
lijn, Parijs, Rome, en Moskou.
AMERIKA
Hoover over de vrijheid der zeeën.
Ter gelegenheid van Wapenstilstandsdag
hield president Hoover een rede. Hij zei-
de dat ofschoon dc bestaande vrede een
gewapende vrede was, de wereld toch hoe.
langer hoe oprechter tot den vrede neigde
en dat dc oude gevoelens van vrees en
wantrouwen langzamerhand plaats maak
ten vcor den wensch van veiligheid en
vreedzame ontwikkeling. Dc president gaf
een overzicht van dc potentiëelc oorzaken
van den oorlog en noemde de bestaande
organen voor het regelen van internatio
nale geschillen onvoldoende. Amerika zelf
hacl behoefte aan verdere uitbreiding va 1
de verdragen en eveneens onder bchoorlijko
reservebepalingen aan steun van het We
reldhof. Hij gaf uiting aan zijn volledig
vertrouwen in de aanstaande conferentie
van Londen Lot het beperken van dc vlo
ten. Zich bezig houdend met de kwestie
van de vrijheid der zeeën, welke hij ken
schetste als het recht, der individuccle
burgers om gedurende den oorlog handel
te drijven, gaf Hoover, niet als regeerings-
voorstel en niet als voorstel ter behande
ling op de Londenschc conferentie, in ove,*:
weging <laf in oorlogstijd schepen met le
vensmiddelen onvatbaar voor bemoeienis
zouden worden verklaard, hen aldus »p
denzelfden grondslag plaatsend als hospi-
taalschcpcn. Het was thans tijd dat uit
hongering van vrouwen en kinderen als
oorlogswapen werd afgeschaft. De bescher
ming van het lcvensmiddelentransport in
tijd van oorlog zou de belangrijkste bijdra-
go vormen lot. dc rechten'van alle partijen,
hetzij onzijdigen of oorlogvoerenden, en
aanzienlijk strekken tot vermindering van
den drang tot het bouwen van sterke vlo
ten.
CHINA.
HET RUSSISCHE—CHINEESCH
CONFLICT.
Naar uit Moskou gemeld wordt, hebben
111 Mandsjoerije nieuwe massa-arrestaties
plaats gehad. Dc chineesehe politie arres
teerde aldaar behalve de reeds gevangen
genomen' 150, nog weer 350 tot 400 Russen.
Iu Russische .kringen vermoedt men, dat
zij reeds terechtgesteld zijn.
Do Russische rogeering is voornemen?
zich met den Duitschen consul-generaal i;i
Charbin iu verbinding tc stellen cn dezen
lo verzoeken maatregelen te nemen.
MEXICO.
Prettige verkiezingen.
Uit. Mexico wordt gemeld: Toen Zon
dagmiddag 20.000 aanhangers van Vascon-
colos nabij een der hoofdkwartieren van
de nationale revolutionnaire partij een bc-
tooging hielden, ontstond een botsing met
aanhangers van Ortiz Rubio. Aan bcido
zijden werd van revolvers gebruik gemaak,,
waardoor drie personen werden gedood «11
minstens vijftien gewond, o.w. het hoofd
der politie. De. aanhangers van Vasconco-
los trachtten het hoofdkwartier van Ortiz
Rubio in brand to steken, door brandende
fakkels door de vensters te werpen, en zij
beletten de brandweer in te grijpen. Ton
slotte wisten 200 politic-agenten de orde
herstellen. De vechtpartij had plaats vcor
het nationaal theater, zoodat tal van men
schen door revolvcrvuur in gevaar ver
keerden.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Wapenstilstandsdag in de vroegere oor
logslanden.
De Vlaamsche kwestie in den Belgischen
ministerraad.
Storm boven Engeland. (Telegrammen).
Het vijfde postvliegtuig te Batavia.
(Luchtv., Jstc blad).
BINNENLAND.
Een spoorwegongeval te Uitgeest. (Gein.
Beriohten. 2de blad).
De opening van dc Anna-kliniek. (lsfo
blad).
DE POSTVLUCHTEN NAAR INDIë.
Het vijfde vliegtuig te Batavia.
Het vijfde postvliegtuig is hedenmiddag
op liet vliegveld Tjilitan bij Batavia aan
gekomen.
Sportvliogtuig omlaag gestort.
Maandagmiddag stortte liet sportvliog
tuig van den industrieel Hilgcr uit Chem
nitz boven de Sucdkampbahn omlaag en
werd geheel vernield. Hilger was in gezel
schap van vlieger Lchuuum kort na éëiu-n
op 't vliegveld aldaar opgestegen voor een
vlucht boven Chemnitz. Na ongeveer 10 mi
nuten vliegen stopte plotseling do motw
Hot toestel bevond zich np slechts in M.
hoogte. De, beide inzittenden werden li-
rect naar het ziekenhuis overgebracht. Ge
constateerd is, da<t zij slechts lichte
kwetsuren opliepen, zoodat zij weer huis
waarts konden koeren.
MODERNE HEILIGEN.
De „X. Vcnl. Crt" schrijft:
„Onder geestelijke proletaren zou mei
ook nog twee soorten kunnen verstaan:
menschen met ontwikkeling, die toch maar
'n betrekkelijk klein loon verdienen; gees
telijke menschen. die, geleerd ot' .ongelet
terd, arbeider of aristocraat, tevreden en
opgewekt zijn onder dc armoedigste om
standigheden.
Van dc eerste soort, zijn er helaas heel
voel. Men vindt ze onder ambtenaren, lee
raren, nrtisten, geestelijken en zoo voort.
Van dc tweede soort zijn er helaas mil
der. Maar zo zijn er gelukkig toch. Men
vindt zc in alle rangen en standen.
Hoe geestelijker men jv, hoe hoogcr
graad, 't Hoogste zijn dc heiligen, die -men
gelukkig ook ui alle rangen en stand vu
vindt, 't Meeste in dc kloosters, maar ook
in do. wereld.
Do vader cn moeder van een groot, ge
zin, dio zwoegen en offeren dag en 11a -lit
in volle, tevredenheid cn overgeving aan
Gods H. Wil.
Het kuitschc fabrieksmeisje en de zui
vere jonggezel, die op de werkplaats hun
uiterste, bost doen 'om wat te verdienen
voor thuis cu hier bovendien nog helpen
wat, zc kunnen.
Do a-ltijd vriendelijke verpleegsters in '11
ziekenhuis cn de dochter, dio mot gedul
dige liefde de hulpbehoevende en ook av-
tigo hoogbejaarde ouders tot op 't sterf
bed verzorgt.
Do werkgevers, die zorgt voor zijn ar
beiders als voor z'11 eigen kinderen, en do
arbcidsleidcr, die hard cn onbaatzuchtig
werkt voor 't belang van werkman en pa
troon.
Dc artist, die liever honger lijdt, dun
heb Ideaal te verloochenen, cn de politic js
die, ondanks krenking on dreigende kom
mer of verlokkende verleiding zich geheel
geeft aan dc gemeenschap.
Dc onderwijskracht, zich gevend© aU
oen St. Cassianus cn dc Pricier als '11
Pastoor van Ars.
Ach, zog niet, dat ze er niet zijn. Zoods
hot, goud te rapen is op dc straat voor
die 't ziet, zoo weet men zich van de edel©
menschen omgeven, als men er maar ri
voor hoeft.
Als is 't makkelijker uit ie vallen over
do onvolmaaktheden en bitterheden in 't
leven, :t is beter do wereld zoo te bezi -n.
Men brengt er verder mee, al wordt
men dan niot rijker, machtiger cn beroem
der wat 't aardschc betreft".