J lste Jaargang
ZATERDAG 19 OCTOBER 1929
No. 6312
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
RECHTZAKEN
STADSNIEUWS
S)e£cidielie0oii^cmt
E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorritbetaling
Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
ij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
ranco per postf 2.95 per kwartaal
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
njgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
(oruitbetaling. "^Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per reeel
Voor Ingezonden Mcdedcclingen wordt
het dubbele van hot tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
it nummer bestaat uit vijf bladen,
raaronder geïllustreerd Zondags-
lad.
Middenstand en regeering.
Door het Centraal Hanzc-bureau in. het
jsdom Haarlem wordt gedurende de
atste weken een pers-propaganda ge-
lerd.
Verschillende leerrijke en opwekkende
tikdlen worden de pers aangeboden. Ook
ij hebben aan eenigo artikelen gaarne
n plaats gegeven. Ook niet midden-
anders, die hun belangstelling wijder uit
rekken dan in eigen kring, zullen derge-
jke beschouwingen met interesse lezen.
Vandaag ligt op ons bureau o.m. een ar-
koltje, dat heet: „Minister Verschuur en
i Middenstand".
Wij laten het hier in zijn geheel volgen:
Minister Verschuur heeft bij zijn op-
eden al dadelijk de sympathie van den
iddenstand verdiend.
Danken wij niet aan hem het veelbelo-
inde woord in de Troonrede: „Met den
niddenstand zal in de toekomst nog nau-
rer dan voorheen voeling worden gehou-
len
Nog met een ander woord heeft de nien-
e Excellentie den middenstand aan zich
srplicht.
Wij bedoelen de gulden woorden in het
ongresnummer van de „R. K. Midden-
tander":
.Slechts een zeer verlichte leiding, te
iven door het bestuur eener hechte ör-
tanisatie, is in staat den middenstand te
voeren, daar, waar zijn bestaan, om mo-
:eelc redenen hoogst gewensoht, ook
economisch is gemotiveerd.
„Verwacht de middenstand iets van de
■egeering, dan mag een regeering van den
middenstand verwachten, dat hij zich be-
loovlijk organiseert.5'
Wij leven in een 'tijd van drukke over-
icidsbemoeiing, overheidsbemoeiing ook
act. het middenstandsbedrijfsleven.
Alleen in organisatieverband kan de
liddenstand tegenover de overheid voor
ijn belangen waken. Te sterker klemt
i it, omdat niet alle politieke partijen en
iet alle gezagdragers met evenveel sym-
lathie voor den middenstand zijn vervuld.
Maar niet alleen het belang van den
liddenstand vraagt- organisatie. Ook de
verheid vraagt erom.
Steeds meer raakt de overheid ervan
ertuigd, dat zij haar maatregelen ten
anzien van het bedrijfsleven niet kan
emen zonder behoorlijke voorlichting van
zijde van het georganiseerde bedrijfs-
ven.
Stuurde niet reeds Minister Kan eens
n deputatie weg met de veelbeteekenen-
e woorden: „Heeren, organiseert U eerst
n komt dan bij mijn terug!5"?
En nu Minister Verschuur.
Moge het gehoord worden: „De regee-
ing verwacht van den mid-
e n s t a n d, d a t h ij z i c h behoor-
ijk organiseert!5' B.
Wij willen de opwekking in dit artikeltje
iéél graag onderstreepende midden-
i t a n d moet zich organise e-
En, als hij zioh niet goed organiseert,
is het zeker dwaasheid, om maar
iteeds een beroep te doen op de regeering.
Sen krachtig georganiseerde middenstand
:an de regeering alle gewenschte voor-
ichting schenken; kan van de regeering
teun en medewerking verlangen, in alles
raar deze in het algemeen belang door de
egeering gegeven kunnen worden.
Difc wordt in bovenstaand artikeltje zéér
tarecht den middenstand, kort en klaar,
'oorgehouden.
De schrijver heeft van Minister Ver-
chuur blijkbaar goede verwachtingen.
Speciaal ook wat betreft diens houding
<en opzichte van den middenstand.
Wij ook.
Maar ij zouden toch willen opmerken,
Ut de middenstand nu toch niet al dade-
ïjk aan een minister zijn sympathoe moet
[even, en niet al dadelijk zich verplicht
iioet gevoelen tenopzichte van een minis
ter, om een „veelbeloovend woord" in
!cn Troonrede, en om nog een paar andere
rgulden woorden5' in het. Cougresnummer
an een feestorgaan.
De middenstand, die uit zaken-menschen
ïestaat, moet ook in zijn waardeering van
Ie politiek en van de politieke bewindvoer-
lers nuchter blijven, cn woorden gaan
ardeeren, als deze zoo 5t mogelijk is
Mthans en in de mac-ht van dengene, die
ze spreekt. door daden worden gevolgd.
Wij vertrouwen op die daden van minis
ter Verschuur ongetwijfeld! Een tegen
overgestelde veronderstelling mag men uit
wat we hier opmerken zeker niet trekken.
Wij vreezen alleen, dat de .aanhef van
het, artikeltje van den heer B. aan het
spreekwoord van de kinderhand zou kun-
r-P:i doen denken.
BELGIE
Ernstig incident te Brussel.
De ruiten van de Italia a nsche
ambassade ingegooid.
Gisteravond om negen uur hebben zich
voor de Italiaansche'ambassade te Brus
sel ernstige incidenten voorgedaan. Anti
fascisten hadden zich voor de ambassade
verzameld en riepen: „Weg met Italië",
terwijl zij een groot aantal steenen wier
pen door de verlichte vensters van de eer
ste étage, waar zich de gezant en zijn ge
zin bevonden. Alle ruiten werden vernield,
doch niemand werd gewond. Dc schuldi
gen konden ontsnappen. «Tel.**
Vorstelijke verloving aangekondigd.
De Brusselsche „Soir" kondigt aan, dat
a.s. Donderdag officieel de verloving be
kend zal worden gemaakt van prinses Ma
rie José van België met kroonprins Um-
berto van Italië. Laatstgenoemde wordt
a.s. Dinsdag te Brussel verwacht. Het hu
welijk zal in Januari a.s. worden voltrok
ken.
FRANKRIJK.
Echo de Paris ageert tegen Briand.
„Van het eene avontuur in het
ander e".
De Fransche nationalisten zijn er sterk
tegen geweest, dat de Fransche regeering
de uitnoodiging van MacDonald tot een
vlootconferentie zoo zonder meer zou aan
vaarden. Zij wilden, dat Briand eerst zijn
voorwaarden zou stellen. Nu dit laatste
niet geschied is, komt er felle critiek los
op Briand. Een staaltje daarvan geeft de
„Echo dc Paris".
Pertinax bespreekt de vlootconforentie
en betoogt, dat de politiek van Briand
Frankrijk van het eene avontuur in het
andere stort. Men had mogen verwachten,
dat Briand dc Engelsch-Amorikaansche
voorstellen niet zoo zonder meer zou heb
ben aangenomen. Het zon bijvoorbeeld
raadzaam geweest zijn eerst eens de Fran
sche plannen nader uiteen te zetten. In-
plaats daarvan stort Briand zich onmid
dellijk in het avontuur.
Engeland en Amerika, die thans met ze
kerheid op de deelneming van Frankrijk
kunnen rekenen, zullen zich thans niet
meer de moeite geven rekening te houden
met de Fransche wenschen, zooals het ge
val zou zijn geweest, als zij over de deel
neming voorloopig nog in het onzekere zou
den hebben verkeerd. De ontwapening
moet op een wijze geschieden, waardoor de
veiligheid* van ieder wordt gewaarborgd.
Een krachtig Fransch standpunt is des te
meer noodzakelijk, daar Frankrijk het
speeltuig van een comedie geworden is,
want in den grond gaat het er toch maar
om, dat Engeland zich de macht op zee
wil verzekeren. Daar echter Amerika En
geland op zekeren dag kan overvleugelen,
heeft men het juister geacht een verdrag
van gelijkheid te sluiten. Wanneer de Amc-
rikaansche vloot gelijk wordt aan de En-
gelsche, dan zal het voor Engeland zijn
tezamen met Amerika dc heerschappij ter
zee uit te oefenen, dan elkaar in den vloot-
bouw te bestrijden.
Voor deze plannen tracht men thans ook
Japan cn Italië te winnen. Men moet zich
werkelijk afvragen wat Briand er toe ge
bracht kan hebben een Fransch-Italiaan-
sche strijd op te roepen, die zeker te Lon
den zal uitbreken, daar Frankrijk niet kan
laten tornen aan zijn verbindingen met
Noord-Af rika.
Men moet de pijnlijke uren van de con
ferentie van Washington meegemaakt heb
ben om do strakheid en de strengheid van
de Amerikanen en Engelschen te kennen,
wanneer het er om gaat hun belangen to
verdedigen. De Fransche onderhandelaars
hebben destijds gezworen, dat zij zich niet
opnieuw in ©en dergelijken toestand zullen
begeven. Er was- een Briand voor noodig
om dit weer mogelijk te maken. Thans gaat
het echter niet alleen om den bouw van
kruisers, waartoe Frankrijk door zijn ge
spannen financieelen toestand toch niet in
staat is, doch het gaat om torpedobooten,
torpedojagers en duikbooten en daarmede
om het geheele Fransche koloniale rijk.
Het staat aan de Fransche openbare mee
ning toezicht op d© regeering uit te oefe
nen.
PALESTINA
Naspel van de onlusten.
De eerste doodvonissen.
De 'botsingen tusschen Joden en Arabie
ren in Palestina hebben Vrijdag het eer-
sto gerechtelijke naspel gehad. Te Haifa
werden drie Arabieren wegens moord op
een Jood veroordeeld. Van Arabische zijde
is tegen het vonnis bij het gerechtshof
hooger 'beroep aangetee'kend. De autori
teiten hebben aTle voorzorgsmaatregelen
genomen om manifestaties te verhinderen.
MAROKKO
De Franschen in Marokko.
V ij f t i g dóód en in een
hinderlaag.
Bij een botsing tusschen Fransche sol
daten en Marokkaansche inboorlingen tc
Colonb-Bcsjar is er een afdeeling van het
Fransche vreemdelingenlegioen in een
hinderlaag geraakt. De verliezen der
Franschen moeten 50 dooden en gewonden
bedragen.
AFGHANISTAN.
De val van Kaboel.
Omtrent den val van Kaboel worden
thans nadere bijzonderheden bekend. Na
het bombardement slaagden dc troepen
vam Nadir Khan er in de muren van dc
citadel met stormladders to beklimmen.
Bij dc verovering van de stad werd gene
raal Sadig Khan, een der voornaamste
onderbevelhebbers van Nadir Khan, ge
dood. Nadat de troepen van Nadir Khan
Kaboel waren binnengedrongen, begonnen
zij te plunderen; vooral heb paleis van
Amaoi Oellah, het. museum en hot minis
terie van Financiën moesten het ontgel
den. Na dc plundering hield Nadir Khan
zijn intocht in de stad- Zijn vrouw, die,
zooals bekend, in handen van Ha-bib
Oellah was geraakt en door dezen in gijze
ling werd gehouden, werden ongedeerd in
de stad aangetroffen.
Ha-bib Oellah verzamelt thans, naar ver
luidt, nieuwe troepen, met het doel, nog
voor het invallen van den winter een
poging tc doen tot. horovering van Kaboel.
Ln een ingezonden stuk in dc „Times"
uit Lord Crewe, de Britsche oud-gezant
te Parijs, zijn voldoening over het feit,
dat, Nadir Khan tot koning is uitgeroepen.
Op grond van 'besprekingen, welke Nadir
Khan in dc jaren toen hij nog Afghaansch
gezant t-c Parijs was, op de Britsche am
bassade heeft, ge- ^ti 1, kan verwacht
worden, dat hij l?;a loyaal bondgenoot
van dc Britsche regoering zal blijken en
dat hij zal streven naar toenadering tus
schen Britsch-Indië en Afghanistan.
CHINA.
Het conflict met Rusland.
N i
vechten.
Gemeld wordt, dat nabij de samen
vloeiing van de Amoer en de Soengari
nieuwe Russisch-Chineesohe gevechten
worden geleverd.
Officieele telegrammen melden, dat.
Donderdag bij Sankiangkou hevig gevoch
ten is, waarbij de Obineesche troepen
werden verslagen. Dc bevelhebber is ge
dood en de Ohineezen sturen in allerijl
troepen en vliegtuigen ter versterking
naar de Soengari.
TWEEDE KAMER.
De Ambtenarenwet. Interpel
laties.
Gisteren zijn dc discussies bij de artike
len van het wetsontwerp tot regeling van
den rechtstoestand der ambtenaren voort
gezel.
De behandeling, aldus dc ..Residentie
bode", leverde een aardig moment op.
waarbij de heer Schaper (S.D.) zich
weer eens deed kennen als een spontaan
cn eerlijk man.
De heer S a n n e s (S. D.) had voorzit
ters van spoorwegscheidsgerechten opge
roepen als getuigen voor de waarheid zij
ner bewering dat dc door belanghebben
den aangewezen leden zich rechters voelen
en geen vertegenwoordigers van belang
hebbenden.
Dit nu kwam verkeerd uit
Des heeren Sanncs' partijgenoot Scha
per kwam vertellen, dal de mcening van
den heer Sannes er vlak naast was. Vele
malen was de heer Schaper voorzitter
ran een scheidsgerecht cn slechts één
maal het was toen de heer van Braam
beek h?l 1e gortig vond wal een spoor
wegman had gedaan behoefde hij als
voorzitter niet in z'n eentje uitspraak te
doen. In alle andere gevalllen gedroegen
de loden z.ieh niet als rechters doch als
vertegenwoordigers eenerzijds van de
spoorwegmaatschappij, anderzijds van den
spoorwegman.
Men moet der spontane eerlijkheid her
vuur niet te na. aan de schenen leggen
De heer V a n W' ij n.b e r ge n (R.-K.)
tot nu toe dc c-onige woordvoerder dor
R..-K. Staatspartij hij dc behandeling van
deze wet was het met den heer Scha
per niet eens. Hij verklaarde, dat in de 14
jaar, dat hij voorzitter van den Raad van
Beroep was, het geen enkele maal is voor
gekomen, dat hij bij de beslissingen heeft
kunnen merken, of de leden werkgevers
dan wel arbeiders waren. In haar alge
meenheid is dc stelling dus niet juist, dat
benoeming uit bepaalde kringen tof par
tijdigheid leidt, aldus de heer Van Wijn
bergen.
Ten slotte is toch .uitgesloten gebleven,
dat belanghebbenden zelf hun rechters
aanwijzen. De minister zal deze. benoemen
daarbij zooveel mogelijk rekening hou
dend met dc uit de kringen van belang
hebbenden voortgekomen wenschen.
Dc discussie liep alzoo gisteren voorna
melijk over de rechtsmacht en de organi
satie der ambtenaren-gerechten.
Dric-en-vijftig artikelen zijn afgehan
deld gisteren, in het 5-lste bleven wij ste
ken.
De interpellatie-Wijnkoop over de rel
letjes in Maastricht is aan dc agenda toe
gevoegd. De voorzitter meent, dat wij
hier te doen hebben met een geval dat
niet kan wachten op de behandeling bij
de Begrooting en de Kamer legde zich
daarbij neer.
Over 'een vraag van mevrouw de Vries
Bruins, die verband houdt met do pok-
ken-alastrini-quaestie wordt Dinsdag be
slist. Het ontwerp tot herziening van de
Gemeentewet is naar een commissie voor
voorbereiding gezonden. De heer Ruyt
schijnt dus het ontwcrp-Kan in hoofd
zaak te willen handhaven.
De Nederlandsche Katholiekendag aan
kardinaal Van Rossum.
Het hoofdbestuur van den Nederland
sehen Katholiekendag heeft onderstaand
telegram gezonden aan kardinaal Van
Rossum
C'ardinale Van Rossum, Roma, Palazzo
del-la Propaganda,
Eminentissimo Principï patriae dccori
cleri excmplari Fidci Propagatori quin-
quagesimum sacerdotii annum explenti
gratulatur omniaque fausta deprccatur
coctus Catholicorum Neorlandicorum.
VAN WIJNBERGEN, Praeses.
NO LET, Secretarius.
Vertaling:
Aan den uitnemende» kerkvorst, den
roem van zijn land, voorbeeld van de. gees
telijkheid, verbreider van het Geloof,
biedt bij het voleinden van zijn vijftigste
priesterjaar gelukwcnschen aan en bidt
over Hem alk goeds af de Nederlandsche
Katholiekendag.
VAN WIJNBERGEN, Voorzitter.
NOLET, Secretaris.
Koninklijke Besluiten.
Burgemeesters.
Benoemd is tol. burgemeester van Sint
Kruis A. J. Dhontbenoemd is tot burge
meester van Norg E. R. Tonckens.
Dr. J. Th. de Visser in den Raad van
Commissarisen der Ned, Spoorwegen.
Tot lid van den Raad van Commissaris
sen der Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen c-n der Hollandschc
IJzeren Spoorweg Maatschappij is als ge
delegeerde der regeering benoemd dr. J.
Th. de Visser, oud-minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen.
Audiëntie.
Z. D. H. de Bisschop vaii Haarlem, zal
de geheele volgende week geen audiëntie
verleenen.
Italiaansche zakkenroller.
De 37-jarigo Italiaan Luigi Gambino uit
Turijn een internationaal zakkenroller
die gearresteerd werd, nadat hij op de
tram van lijn 2 den directeur van het post
kantoor te Amsterdam een portefeuille
met poststukken ontrold had, werd gister
middag door de Vierde Kamer der Amst-or-
damsche Rechtbank veroordeeld tot drie
jaren gevangenisstraf. Dc eisch was 31/,
jaar.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Te Brussel hebben anti-fascisten de rui
ten van de Italiaansche ambassade ingo-
gooid.
In Marokko zijn 50 Fransche soldaten
in een hinderlaag gedood.
BINNENLAND.
Gisteravond is tc Heerlen een vermoedo-
lijke verdachte in de moordzaak betreffen
de het drama in den Blijdorppolder te Rot
terdam aangehouden. (Gem. Berichten, -2de
blad, en Laatste Berichten).
DE VIJF JUBILEA BIJ DE N. Z. H. T. M.
De huldiging.
In ons blad van gisteren maakten we
reeds melding van de vijf zilveren jubilea
bij de Noord-Zuid-Hollandsche Tramwe/-
Maatschappij, waarbij we ook van elk der
jubilarissen dc staat van dienst in Jt kort
mededeelden.
In het concertgebouw „Concordia" heeft
gisteravond dc huldiging van vier van de
rijf tram-mannen plaats gehad. De vijfde
had den wcnscli uitgesproken vergeten tc
worden.
De zaal was voor «leze. gelegenheid ver
sierd met palmen cn groen, terwijl een
groot bord de fecstgenooten ccn harte
lijk welkom toeriep.
Onder applaus van de aanwezigen ver
schenen de jubilarissen met hun echtge-
nooten op het podium. Dc dames hadden
bloemen ontvangen.
De feestavond stond onder leiding van
den voorzitter van de feestcommissie, den
heer v. d. Burg, die na een openingswoord
do bedoeling van het jubileunisfonds uiteen
zette cn vervolgens dc aanwezigen welkom
heette, speciaal degenen die mee zouden
werken om aan den avond meerderen luis
ter bij te zetten.
Onder applaus werden vervolgens aan
den directeur van de Maatschappij, den
heer Bergersdijk, bloemen aangeboden en
daarna kwam het hoofdmoment van den
avond, de huldiging van de jubilarissen bij
monde van don voorzit.teer van het jubi
leumfonds. Spr. wees er op dat. door hot
fonds meer rechtvaardigheid was ontstaan
in het herdenken der jubilea. Vroeger
werden alleen dc leidende figuren gehul
digd, terwijl nu alle jubilarissen kunnen
worden herdacht.
Zich tot. dc jubilarissen wendende, zei
spr. dat in do vijf en twintig jaren die
achter hen liggen zich een bond van ka
meraadschap tusschen hen onderling en
ook tusschen «Ie andere collega's is ge
legd. De vijf-en-twintig jaren hebben hen
vooral ook aan de maatschappij verbonden
en dat zij voor «leze maatschappij steeds
inet. trouw cn ijver hebben gewerkt, is
wel een huldiging waard. Spr. feliciteerde
hen hartelijk en bood licn namens do col
lega's een gouden horloge niet oorkonde
aan. Een der jubilarissen had moer prijs
gesteld op een kachel. Deze werd hem wel
niet aangeboden, maar zij was toch voor
hem besteld.
De jubilarissen werden daarna toege
sproken door don directeur der maatschap-
pji, don heer Burgcrsdijk. Spr. dankte eerst
voor do hartelijke huldiging van zijn per
soon in den vorm van een fraai bouquet
bloemen en richtte zich daarna tot de ju
bilarissen. Spr. heeft, hen reeds in zijn
jeugd leeron kennen cn vindt het prettig,
dat hij hen nu nog eens op «leze wijze kan
toespreken. Drie van hen hebben achter
de paarden gezeten op «Ie paardetram, de
vierde op do locomotief, waaraan spreker
nog aangename herinneringen heeft. Hij
heeft in de stoomtram ook ongeveer vijf-
cn-twintig jaar geleden zijn vrouw ontmoet
en gevraagd. (gcla«h). Spr. feliciteert de
jubilarissen hartelijk en wenscht ben toe
dat hef, schepje, dat zij er nog op zullen
doen een goed en een flink schepje zal zijn
en dat zij nog lang tot voldoening van de
maatschappij zullen inogen werkzaam zijn.
Drie der jubilarissen bij de N. Z. H. 'i'. M.; van links naar reent6
do heeren P. Hagoort, N. van Kampen en A. van Zijp.
