lste Jaargang DINSDAG 15 OCTOBER 1929 No. 6308 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 :-: LEIDEN AFSCHEIDSBEZOEK BUITENLAND S)e£cld^clve0oti^omt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voorratbetaling 3r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal anco per postf2.95 per kwartaal et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij >r uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 van Minister-President JHR. RUYS DE BEERENBROUCK aan het Bestuur der R. K. Staatspartij. De zeppelin op Zondag. „Het Huisgezin" schrijft m een drie- l ir: ft „De Zeppelin-vaart over Nederland, 9 schoon zoo niet opgezet, is een aanflui- n ting geworden van Zondagsrust en I Zondagsheiliging". IrWij zijn het hiermede volkomen eens. $lWap.rom moest juist van Zaterdag-avond mi Zondag-namiddag in de lucht worden rbleven, zoodat bemanning en passa- ers onmogelijk, zoo zij dat wenschten, op >n Zondag een kerk konden bezoeken en n passenden tijd konden bestemmen voor bed? Zeker, zeker, merkt ook het „Hsgz." op, zijn er zoo velen, die den Zondag niet ischouwen als dag van rust en van hei- jiiLg; duizenden en tienduizenden! Maar de Zeppelin-tocht was een open- ke demonstratie, waarover heel de wo ld spreekt, tot zelfs in de afgelegensto huchten. En deze demonstratie was een openbare sspotting van het Goddelijke gebod der mdagsheiliging, aldus genoemd blad. Misschien is openbare „bespotting" te erk uitgedrukt; maar een openbare ne- itie, een openbare miskenning van de mdagsheiliging was het beslist. Dat was de Zeppelin-tocht, hoewel zoo iet bedoeld, op zichzelf. Dat was deze nog teer in haar gevolgen, waar zij, gelijk dui- Selijk is gebleken, op vele plaatsen stoor- is heeft gebracht in de Zondagsche Gods- jenst-oefeningen, misschien zelfs voor eer der en een verleiding is geworden om et naar de kerk te gaan, voor welke ver- iding zij zijn bezweken. Als de zooveel of zooveel-urige arbeids- ig noodeloos wordt verzwaard, dan wordt terecht, geprotesteerd, omdat willekeu- ig beslag gelegd wordt op den, den ar- eiders voor vrije beschikking toekomen- ïn tijd. Maar er worde niet minder krachtig ge- rotesteerd, als er wordt geraakt aan den ijd, die op heel bijzondere wijze God jekomt Wie de maatschappij wil ontkerstenen, eheel en al hij heeft daarvoor een mid- el in de afschaffing van den Zondag als ag van rust en van heiliging; Sovjet-Rus- tnd benut dit middel; helaas, niet zonder iicces 'Maar wie zich willen scharen rondom en Christus, zij moeten trachten, met pst, èn voor zichzelf èn. voor de samen- sving den christelijken Zondag-te ehouden VAN HET VATICAAN Het Vaticaansche telegraafkantoor. Men schrijft uit Rome aan de ,,Msb.": Dezer dagen zal eindelijk het telegraaf- antoor van de Vaticaansche stad volle- lig in werking treden. Tot dusverre diende et alleen voor de eigenlijke staatstele- rammen, waarvan er ongeveer 3000 wer- len verzonden. Aan het Vaticaansche te- graa-fkantoor zijn tot dusverre weinig te- egrammen aangekomen, want de bij den Stoel geaccrediteerde diplomaten waren le eenigen, die tot dusverre het recht bad en, zich van deze instelling te bedienen, och er de voorkeur aan gaven zich ten eze tot de Italiaansche kantoren te wen- ien. Wat bet radiostation in de Vaticaansche uinen na-bij de grot van Lourdes betreft, verluidt, dat het volgens de plannen van enator Marconi, op kosten van den Ita- iaanschen staat, gelijk in het verdrag van iateranen is voorzien zal worden gebouwd. Ivenals bij het post- en telegraafkantoor telt de Italiaansche staat ook voor den >ouw van het radiostation arbeiders ter ©schikking. DUITSCHLAND Rijksmonopolies in Duitschland. Lucifers, bier en tabak. Er worden onderhandelingen gevoerd ussehen de rijksdepartementen van finan ciën en oeeonomische zaken met Ivar Ereuger, den leider van de Zweedsche lu- iiferstrust. Men is 'het echter nog niet eens runnen worden over de hoogte van den interest, dien het rijk voor de leening van 500 millioen mark aan de Zweedsche trust zou moeten betalen. Verder ligt het in de bedoeling van het rijksdepartement van financiën om in de naaste toekomst een uitgesproken monopo lie-politiek te gaan voeren. Plannen om ook voor den handel in bier en tabakswaren een regie op te richten, liggen reeds ge reed ,op het departement van financiën. Evenals bij de lucifers zal het een ver koopmonopolie zijn. De fabrikanten zouden dus hun waren alleen aan het rijk mogen leveren. Het rijk zou dan den verkoop or- ganiseeren. Omkooping van spoorwegambtenaren. Verschillende arrestaties. De eigenaar van de firma Dunkel te Koblenz, die onlangs is failliet gegaan (welke firma o.a. voor de rijksspoorwegen werkte) benevens verschillende spoorweg ambtenaren zijn gearresteerd onder verden king van bedriegelijke practijken bij het plaatsen van bestellingen. De curator in het faillissement heeft papieren gevonden, welke er op wezen, dat een reeks spoorweg ambtenaren uit Koblenz daarbij betrokken moet zijn. De gearresteerden zouden zich schuldig hebben gemaakt aan actieve en passieve omkooping. Van de zijde der spoorwegdirectie zal alles worden gedaan om de zaak tot klaar heid te brengen. PALESTINA De spanning in Palestina. Woensdag algemeene staking der Arabieren. Volgens een bericht nit Jeruzalem is op een congres der Arabieren besloten Woens dag de algemeene staking af te kondigen als protest tegen de nieuwe bepalingen van den Engelschen hoogen commissaris, waarbij aan de joden concessies zijn ge daan voor het verrichten van hun gods dienstplechtigheden bij den Klaagmuur. Verder besloot het congres de Engelsche regeering mede te deelen dat de tegen woordige commissaris niet de geschikte man op zijn plaats is. De groot-Moefti zond een telegram aan den Engelschen koning waarin hij er op wijst, dat 1300 jaar geleden een moham- medaansch kalif aan alle heiligdommen der Christenen in Palestina bescherming had toegezegd. Thans verzoeken millioenen Mo hammedanen den Engelschen koning de heilige plaatsen van den Islam te bescher men. AFGHANISTAN. Weldra een nieuw bewind. Aankondiging van Nadir Klun. Naar uit Teheran wordt gemeld, heeft Nadir Khan Zondag de diplomatieke ver tegenwoordigers te Kaboel ontvangen en medegedeeld, dat binnenkort een nieuwe regeering zal worden gevormd, die dadelijk de normale betrekkingen tusschen Afgha nistan en het buitenland zal herstellen. Nadir Khan verklaarde, dat zijn regee ring alles zal doen om het leven en het eigendom van de buitenlanders te be schermen. Men verwacht groote veranderingen in de diplomatieke vertegenwoordigingen in het buitenland. Zoo zullen de Afghaansche gezanten te Moskou, Londen en Parijs worden teruggeroepen en door aanhangers van Nadir Khan worden vervangen. Ver der zal de nieuwe regeering een wet uit vaardigen, waardoor de invoer van wapens in Afghanistan zal worden, verboden. De stam der Doerani's heeft den post Mohman Robat bij Kandahar op de aan hangers van Habib Oellah veroverd. De toestand te Kaboel is nog steeds zeer verward. Te Simla wordt uit betrouwbare bron vernomen, dat de 'broeder van Nadir Khan, die op 6 October de hoofdstad bin nenrukte, de stad nog niet geheel heeft bezet en dat de strijd om de citadel nog voortduurt. CHINA. De hernieuwde burgeroorlog. Nieuwe regeering van Feng. Maarschalk Feng deelt mede, dat hij een nieuwe regering te Peking heeft gefor meerd. Tot min.-pres. werd de vroegere voorzitter van de Ohin. regeering Wang Sin Wei benoemd, die kort geleden we gens zijn agitatie tegen de Chineesche re geering nit China verbannen werd. Feng zelf zal het departement van oorlog leiden. Tot minister van buitenlandsche zaken is Eugene Tsjen benoemd. Het ministerie voor volksontwikkeling komt onder een vrouwelijke minister, te wéten mevrouw Sun Yat Sen. Feng zond aan alle diploma tieke vertegenwoordigingen te Peking tele grammen, waarin hij verklaart dat voor hem en zijne aanhangers de Chineesche regeering in Nanking opgehouden heeft te bestaan, en dat de regeering, die hij ge vormd heeft, thans de eenige Chineesche regeering is. Hij stelt het diplomatieke corps voor zich zoo spoedig mogelijk met zijn regeering in verbinding te stellen. Op Zaterdag 12 October j.l. hield het bestuur der R.-K. Staatspartij zijn eerste vergadering na de vorming van het nieu we Kabinet. De vergadering, die gehouden werd in hotel Kasteel van Antwerpen te Utrecht, werd vereerd met het bezoek van den af getreden Partijvoorzitter, thans Minister president Jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck, en van het vroegere bestuurslid minister Verschuur. Nadat de hooge gasten door eene com missie van ontvangst, bestaande uit de heeiren mr. Heerken» Thijssen, Hellebre kers en Mols, waren binnengeleid, sprak de waarnemende voorzitter de heer M. van Hout de volgende begroetingsrede uit: REDE VAN DEN WND.-VOORZITTER. Mijne Heeren, Het zal ongetwijfeld voor U allen eene aangename verrassing zijn, dat onze afge treden voorzitter Zijne Excellentie Jhr. Ruys de Beerenbrouck voldaan heeft aan de uitnoodiging van het Dagelijksch Be stuur em in ons midden is gekomen om persoonlijk afscheid te nemen. Ik voor mij ben er buitengewoon blij om, vooral omdat daardoor de gelegen heid wordt geboden nog eens met hem te praten, misschien nog wat van hem te lee- ren voor do toekomst, waarin onze partij het zonder zijn aangename leiding zal moeten stellen en niet .minder omdat ik er door in staat word gesteld namens U alleen een woord van hartelijken dank te spreken. Ik houd- Kd(.t..maal niet van eene adoration mutuelle en onze afgetreden voorzitter nóg mindermaar 't spreek woord „eere wien eere toekomt" heeft goe den grond en herinnert ons dikwijls aan plichten en verplichtingen, waaraan men zich niet mag onttrekken. Als ik 'n oogen- blik mijne gedachten laat teruggaan tot op het tijdstip, dat Jhr. Ruys de Beeren brouck met algemeene stemmen gekozen werd tot voorzitter van den Algemeenen Bond van Rijkskieskringorganisaties in Nederland ('t was 5 Nov. 1925), dan opent zich voor mijn oog eene nieuwe toekomst voor onze partij. Op denzelfden dag toch werd Uwe Excellentie gekozen tot voor zitter der Reorganisatie-commissie, die door harden arbeid zou voorbereiden een gewijzigd reglement, dat bevrediging zou schenken aan velen, die niet tevreden wa ren met de bestaande regelingen en zou bevorderen in de hoogste mate de éénheid van ons kiezersvolk. Of dit doel bereikt werd, is voor ons geen vraag. De veelzijdigheidskwestie, die t.s.t. zooveel stof opjoeg, heeft ons geen kwaad gedaan; integendeel er is rust ge komen in breedé kringen en het gevoel van veiligheid binnen de grenzen onzer orga nisatie heeft vertrouwen gewekt en ver worven. Dat dit gevolg niet alleen te danken is aan de geschreven wet, staat bij mij vastdaarnaast en misschien nog meer is dat ontstaan door de leiding. Deze is sedert 22 Oct. 1926, den dag der eerste Partijraadsvergadering, in Uwe handen. Het zware of liever het moeilijkste werk wat ons wachtte, was in organisatorischen zin het ontwerpen van een kiesreglement. Ook voor dezen lastigen arbeid werd U be reid gevonden te aanvaarden het voorzit terschap der daarvoor benoemde commis sie en het moet U wel een buitengewone voldoening zijn geweest, dat de moeizame arbeid daaraan besteed .-in den Partijraad van 2 Juli 1927 zijne bekroning mocht vinden toen onder Uwe tactvolle leiding dit reglement werd aangenomen. Moet ik ook nog memoreeren UV initiatief tot het stichten van een partijbureau door het Dr. Schaepman-fondsUwe krachtige lei ding, Uwe. persoonlijke bezoeken aan zoo- velen in geheel Nederland Als U voor de R. K. S. P. niet anders had gedaan, dan dit Centraal-orgaan tot stand gebracht, 't was meer dan voldoende U den onuit- sprekelijken dank van het Roomsche kie zersvolk te waarborgen. Wie nam het initiatief voor de Politieke bijeenkomst te Amersfoort? De vraag stel len is haar beantwoorden; Uwe Excellen tie en anders niemand. Wie was de lei der, het middelpunt, de motor van de ver kiezingsactie voor de laatste Tweede Ka merverkiezing? Natuurlijk Uwe Excellen tie Waar was de stuwkracht voor de In ternationale relaties en de bevorderaar der congressen te Keulen, 's-Bosoh en Parijs? Wie beheerschte in Keulen het de bat en wie was de voorzitter in Den Bosch? Ik zal het antwoord maar niet ge ven, want ik ben bang eentonig te wor den. Donkere wolken zijn ook over opze Partij heengegaan tijdens Uw voorzitter schap. 't Begon met Uw ernstige en. ge heel onverwachte ziekte in November 1928, welke na eene zeer gelukkige operatie in Maart van dit jaar als geweken kon wor den beschouwd. Wat zijn wij bang geweest Excellentie en wat hebben duizenden en duizenden gebeden voor Uw herstel en hoe dank baar zijn ze allen dat God goed vond U voor ons te behouden, 't Was tijdens Uwe ziekte, dat <le leiding in mijne handen werd gelegdik heb naar beste weten gehandeld in do hoop niet al te zeer af te wijken van de wijze waarop U zelf het werk zou gedaan hebben. Het geheim van 't succes van Uw lei derschap ligt naar mijne meening in Uw gemoedelijk karakter en in Uwe plooi baarheid maar ook en niet minder in Uwe eerlijkheid en groote onpartijdigheid. Hlet geweldig vertrouwen, dat gij in geheel de partij in zoo ruime mate geniet, vindt mede zijn oorzaak in het vertrouwen, dat gijzelf anderen schenkt. Het Roomsche volk is veel aan Uw Ex cellentie verschuldigd en in naam van dat goéde volk dank ik U vooral voor het zeer vele, dat gij gedaan hebt tijdens Uw voorzitterschap van ons bestuur. Zeker wij zijn trotsch op onze overwinning in Juli behaald en wij zien U gaarne a-ls hoofd der Regeering van H. M. onze geëerbiedigde Koningin, maar wij hadden U zoo gaarne gehouden. Wij verstaan het, dat gaat niet en daarom zullen wij en moeten wij berus ten. Wij doen dat te gereeder, omdat wij de belangen van 't Nederlandsche volk in zijn geheel in Uwe handen veilig achten en tevens omdat wij weten dat gij niet zult nalaten onverminderd Uwe aandacht te blijven schenken aan het katholiek deel daarvan. Dank, 'hartelijk dank. Minister Ruys is niet. alléén gekomen, hij is vergezeld van Zijne Excellentie minis ter Verschuur, die ook deel uitmaakte van ons bestuur. Uit den aard zijner positie in dit bestuur, trad hij niet zooveel op den voorgrond. Toch hebben wij hem leercn kennen en waardeeren,' als een ernstig werker, die dikwijls deelnam aan onze debatten, daarbij blijk gaf de zaken te kennen en de kunst te verstaan zijne ge dachten op eene alleraangenaamste wijze, soms schalks, te uiten. Toegeven deed hij niet gauw; was hij overtuigd onmid dellijk Ook U danken wij voor alles wat gij in ons midden en daarbuiten voor onze zaak gedaan hebt en houden ons voor Uwe vriendschap aanbevolen. Ongetwijfeld heeft Uw aangename omgangsvorm er toe bijge dragen, dat gij in ons bestuur veel sympa thie hebt genoten en zult blijven genieten en dat de meesten onzer U steeds als een goed vriend hebben beschouwd. Wij hopen, dat gij in het hooge ambt va-n minister de voldoening zult 1 vinden die ge er U van voorstelt en dat van Uw departement veel moge uitgaan in het be lang van den socialen vrede. Daarmee zal Uw Excellentie vanzelf handelen ook in den geest van het program aan welks tot standkoming ook gij hebt meegewerkt. Aanvaard ook gij de.n dank van ons be stuur voor het vele, dat gij deedt en ont vang de beste wenschen voor de vrucht baarheid van Uw werk als Minister. De vergadering betuigde met een luid applaus hare volledige instemming met deze woorden. REDE VAN DEN AFGETREDEN VOORZITTER. Hierop sprak de afgetreden Partijvoor zitter Jhr. mr. Ruys de Beerenbrouck als volgt: Mijne Heeren De hartelijkheid en waardeering, die de onder-voorzitter als Uw woordvoerder mij in zoo welgekozen bewoordingen heeft toe gedacht, hebben mij zeer getroffen. In allen eenvoud en volgens de be doeling van den spreker, die, de goede ge woonte in Uw college getrouw, zijn woor den van onwaarachtige conventie heeft ontdaan, aanvaard ik Uwe door mij hoog gewaardeerde gevoelens. Zulks doe ik gaarne, indien gij mij ten minste toestaat, dat ik aanstonds daaruit afzonder het hernieuwde bewijs Uwer vriendschap, die mij in den loop der laat ste 4 jaren zoo herhaaldelijk is gebleken. Niet meer dan een instrument in Gods hartd. Immers, wat gij in haast al te vleiende bewoordingen gezegd hebt, tot mij als af getreden voorzitter van Uw bestuur en als leider van de R.-K. Staatspartij in de af- geloopen periode, mag ik niet aanvaarden en gelooft mij, daarvoor ben ik ook niet in Uw midden gekomen zonder het groote voorbehoud, dat iederen mensch Dit nummer bestaat uit twee bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Gaat Duitschland rijk'smonopolie invoe ren voor lucifers, bier en tabak? De spanning in Palestina. De „Graf Zeppelin" vertrekt hedenavond naar den Balkan. (Luchtv., 2e blad). BINNENLAND. Afscheid van minister Ruys de Beeren brouck als voorzitter van het bestuur der R. K. Staatspartij (lste blad). Aan het station te Utrecht is een Duit- sche werkman aangehouden, die voor dui zenden gulden op de spoorwegen bijeen- gestolen heeft. (Gem. Berichten, 2de blad).' past, die tracht te zijn een goed instru ment in Gods hand. Dat toch en dat voornamelijk is de drijfveer geweest, die mij met zooveel ani mo en eerlijke belangstelling mijn taak onder U heeft doen vervullen in het be lang van onze Partij, die ik om haar rich ting, doelstelling en werkwijze steeds heb gezien en nog zio als een organisme van groote nationale beteekenis. En als er dan ook één reden is, waarom ik wederkeerig aan Uw bestuur en al zijn leden afzonder lijk grooten dank verschuldigd ben en breng, dan is het voorzeker, omdat die bovennatuurlijke drijfveer, die gij noch ik bij voorkomende gelegenheden onder stoe len of banken hebt gestoken, steeds door U werd begrepen en aangevoeld, ja ik mag zeggen, gewaardeerd als do zuivere basis, waarop we ons politiek werk moeten verrichten. De juiste samenwerking. Het is mijne overtuiging, dat dit geluk kige feit onze samenwerking heeft bevor derd tot een gemeenschappelijke daad tot meerdere eer van God. Ontegenzeggelijk was dit van grooten invloed op onze on derlinge verhouding, die het mogelijk maakte zooals het behoort dat wij samen en eensgezind ons hebben ver heugd, als het goed ging, terwijl wij ook in moeilijke dagen samen onze zorgen heb ben gedeeld. Kort gezegd was onze ver houding er een vanallen yoor één en één voor allen. Ik zeide, dat ik mij als voorzitter van Uw bestuur en als leider der Partij heb gevoeld en beschouwd als een instrument in de hand van God, die mij daarvoor eigenschappen in bruikleen gaf over wier gebruik ik ontveins mij dit niet ik re kenschap zal hebben te .geven. Doch evengoed ten overstaan van*Uw college voel ik mij tot op zekere hoogte rekenplichtig over mijn beleid als voorzit ter van dit bestuur. En dan wil ik U wel verklaren, dat ik er steeds naar gestreefd heb het leider schap eener partij als de onze tot even wichtige afmetingen terug te brengen. Naar mijne meening behoeft noch be hoort een leider een soort „Ueber- mensch" te zijn, die zich, instede van te blijven de „Primus inter pares", zijn voor- zittersstoel een meter hooger en zijn hamer een tooverstaf denkt. Wat van een leider mag worden verlangd. Voor ieder een plaats. Een goed leider beschouw© en gebruik© zijn leiderseigenschappen als gewonè eigenschappen, die hij in allen eenvoud aan het gemeenschappelijk belang heeft dienst baar te maken. Een goed leider drukke daarom zijne medewerkers niet omlaag, doch integendeel, hij scbenke hun een plaats naast zich en niet onder zich. Hij zorge er voor, dat op ieder lid der Partij toegepast worde het voor iedere organisatie zoo noodige: een ieder op zijn plaats voor ieder een plaats. Als een gevolg daarvan moet een goed leider beginnen zijn medewerkers voor het volle pond vertrouwen te schenken, een vertrouwen, dat hun onverdeeld toekomt, zoolang zij een nobel en heilig beginsel met hun leider deelen. Laat ieder tot zijn recht komen! Ten voordeel© der gemeene zaak haalt om het zoo maar eens te zeggen een goed leider uit zijn medewerkers wat er in zitdat kan hij met het zekerste suc ces, omdat er in iederen mensch, die menschkundig wordt behandeld, in ieder menschenhart, dat in zijn waa-rde wordt erkend, nobelheid en goedwillendheid, geestdrift en zuivere bedoeling worden gewekt, die anders wellicht- voor het al gemeen welzijn verwaarloosd en verloren zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1