21ste Jaargang
VRIJDAG H OCTOBER 1929
No. 6305
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
SPORT
S)e£cid^eli^(Sou4ant
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij oiLze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent ppr regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vier bladen
V De S. D. A. P. in Leiden.
De partijafdeeling der S. D. A. P. te
Leiden heeft het komende winterseizoen
ingezet met een lezing van mr. v. Eek over
het onderwerp: ..Hoe versterken wij onze
positie in Leiden".
Van deze lezing geeft „Het Volk" vol
gend verslag:
Vervolgens hield v. Eek een inlei
ding over het onderwerp: Hoe ver
sterken wij onze politieke positie in
[Leiden.
Als eerste middel om onze positie
te versterken is uitbreiding van ons
ledental eerste eisch. Verder moet de
band in de partij veel hechter en ster
ker worden. Tal van maatregelen,
welke dit proces kunnen bevorderen,
stelt het bestuur zich voor ten uitvoer
te brengen.
Eveneens zullen onze gedragingen
en levenshouding zooveel mogelijk in
overeenstemming moeten zijn met on
ze beginselen. Daar is voorts on_ze
pers en onze geschriften, welke door
ons moeten worden gelezen. Uitvoerig
ging spr. in op de verhoudingen zoo
als die in den Leidschen Raad be
staan om daar zeer leerzame beschou
wingen aan vast te knoopen.
Met het Amsterdamsche voorbeeld
voor oogen, hebben wij in Leiden te
zorgen tot denzelfden invloed te ko-
.meii in het dagelijksch bestuur der
gemeente.
Met een krachtige opwekking tot
deelneming aan den social istischen
strijd besloot v. Eek zijn warm plei
dooi vóór onze mooie beginselen
'fc Spijt ons, da-t wij van mr. v. Eck's be
toog niet meer mogen vernemen. Voor an
deren, dan het betrekkelijk klein aantal,
dat, zijn lezing heeft kunnen hooren, hadden
zijn beschouwingen over de verhoudingen
in den Leidschen Raad ook leerzaam kun
nen zijn!
Wij lee-ren nu alleen, dat de S. D. A. P-
in Leiden zich niets méér ten doel stelt,
dan het bereiken van eenzelfden invloed
van dezelfde resultaten dus als de
I S. D. A. P. te Amsterdam. Misschien was
I ook. déze ontboezeming niet in het verslag
gekomen, als de communist dr. Knuttel
nog in den Leidschen Raad had gezeten,
paraat om de politiek van de roode wet
houders te Amsterdam, uit Marxistisch
oogpunt beschouwd, te verketteren als
conservatief en reactionair, als samen
vatting van al wat sociaal slecht is
burgerlijk
Intussclien, de. politiek van de socialisti
sche wethouders te Amsterdam is we
behoeven het niet te zeggen niet de
onzeEn wij verlangen naar een inplan
ting van het Amsterdamsche voorbeeld
op Leiden dus allerminst; wij- zien er ook
in geen enkel opzicht eenig nut in, no.di
voor de gemeenschap in 'hag-r geheel noch
voor de arbeiders-klasse in 't bijzonder.
Hoe nu de S. D. A. P. te Leiden tot een
even krachtige positie wil komen als re
Amsterdam.
Eerstens door uitbreiding van het aan
tal leden. [Natuurlijk, dat middel is van
zelf sprekend
„Verder moet de band in de partij veel
hechter en sterker worden'Wat hiermede
precies bedoeld wordt mogen wij gissen
„Eveneens zullen onze gedragingen- -en le
venshouding zooveel mogelijk in overeen
stemming moeten zijn met onze beginse
len". Dèit houden ook wij onszelf voorEn
dat zal onze groote en krachtige, doeltref
fende en overwinnende propaganda kun
nen zijn: dat wij, Katholieken, leven, in
derdaad, in overeenstemming met onze
leven-rijke beginselen
Wij hebben respect voor een sociaal-de
mocraat, die eerlijk er naar streeft, zijn
beginselen in de maatschappij te doen- be
leven, en die tegelijkertijd in het eigen
gewone dagelijksche leven een goed
mensch blijkt te zijn; b.v. een voorbeeldig
echtgenoot en vader, die leeft en zorgt met
toewijdende liefde voor zijn ge®n, die voor
zich en de zijnen de gewenschte onfcfrör-
keldng en- ontspanning zoekt op 'n mensoh-
waardig© en veredelende wijze; of b.v.
een welgesteld „burger" (hoewél sociaal
democraat), die, matig levend, met wat hij
overhoudt goed doet aan anderen in mee
levende liefde.
Maar beleven dezulken nu in hun „ge
dragingen en levenshouding" sociaal-demo
cratische ofChristelijke begin
selen? Wij zouden wel 'ns willen weten,
welk social-democratisch beginsel in zulke
en dergelijke „gedragingen en levenshou
ding", als waarop wij hier wezen, richt
snoer en leiddraad zou kunnen, zijn!
Ten slotte wees de heer v. Eek aan als
middel tot grootmaking van de partij in
Leiden: de pers. „Daar is voorts onze pers
en onze geschriften, welke doo'r ons moe
ten worden gelezen." Dat woord, door onze
leiders zoo vaak tot ons gericht, nemen
wij over, om 't weer 'ns te doen hooren
door al de onzen. En naar aanleiding
daarvan nog alléén, dit: Wij hebben voor
Leiden en breede omgeving, voor ons hééle
gewest, een Katholiek gewestelijk dag
blad, dat we mogen 't toch wel zeggen
aan aller verlangens en behoeften wil te
gemoet komen. De meeste Katholieken
waardeeren dit, practisch. Maar nog niet
allen. En zoover moge 't komen in het
komende winterseizoen-
VOLKENBOND
De 13de Intern. Arbeidsconferentie.
Gisteren, te Genève geopend.
De dertiende internationale arbeidscon-
ferentie is gisteren door Arthur Fontaine,
den voorzitter van den Beheersraad, van
het internationaal arbeidsbureau, te Ge
nève geopend. Een en dertig staten zijn
vertegenwoordigd, waaronder alle zeeva
rende mogendheden, die bij de internatio
nale arbeidsorganisatie zijn aangesloten.
In het geheel zijn er 102 gedelegeerden
en 152 technische raadslieden aanwezig.
De Nederlandsche delegatie bestaat uit
mgr. Nolens en den heer Zaalberg, als re-
geeringsgedelegeerden, den heer Yalstar,
als vertegenwoordiger der werkgevers en
den heer Strijbos, voorzitter van den Ne
derlandschen Bond van Christelijke Fa-
brieks- en Transportarbeiders, als verte
genwoordiger der arbeiders.
Onder de vele technische deskundigen
behoort ook de heer Zwaga. secretaris van
den Nederlandschen Bond van R. K. Trans
portarbeiders.
Het begin voorspelde gisteren al niet
veel goeds. De Britsche reeders zijn weg
gebleven, hoewel zij wel te Genève ver
toeven Zij zeggen, dat confereeren geen
nut heeft, daar de aanwezige zeelieden-
vertegenwoordigers slechts 20 pet. der En-
gelsche zeelieden vertegenwoordigen.
De,werkgeversgroep die vergadert onder
leiding van den Nederlandschen-vertegen
woordiger, den heer Yalstar, heeft nu een
resolutie ingediend, volgens welke de con
ferentie verklaren moet. dat in de toe
komst de regeeringen de bijzondere zee
lieden-organisaties moeten raadplegen en
dat de beheerraad van het arbeidsbureau
er voor moet zorgen, dat inderdaad op
speciale arbeidsconferenties de vertegen
woordigers der speciale vakorganisaties
aanwezig zijn. Ook geeft de motie der
werkgevers aan, dat de commissie voor
onderzoek der geloofsbrieven reeds op
deze conferentie met dit standpunt zal
moet-en rekening houden.
Men zegt, dat de Engelsche reeders be
reid zullen zijn aan de conferentie deel te
nemen, indien de motie der wèrkgevers
wordt aangenomen, aangezien deze'hnn het
uitzicht opent op een goede samenstelling
der arbeidersdelegatie, althans het vol
gende jaar op de beslissende maritieme
conferentie. Mocht de motie niet worden
aangenomen, dan bestaat ernstig gevaar,
dat alle werkgevers de conferentie zullen
verlaten.
Aan den anderen kant dreigen de arbei
ders met een weggaan van de conferentie,
indien de motie der werkgevers zou wor
den aangenomen.
De regeeringsgedelegeerden, die de be
slissing in handen hebben, staan dus voor
een zeer moeilijken toestand. Voorloopig
trachten zij tijd te winnen waarin zij gis
teren in zooverre geslaagd zijn, dat in de
voorstellen-commissie, die iederen dag de
agenda der volgende bijeenkomst van de
conferentie heeft 'te regelen, de werkge
vers hun ultimatum hebben ingetrokken,
dat hun motie reeds hedenochtend terstond
aan de orde zou komen. De werkgevers
hebben er in toegestemd, dat hun motie
eerst aan het -bureau.der conferentie wordt
toegezonden, dat dan een voorstel' over den
dag der 'behandeling zal doen.
Waarschijnlijk zal de motie niet voor
Maandag aan de orde komen.
DUITSCHLAND
De Sklarek-affaire.
Heb onderzoek in de Sklarek-affaire
heeft, naar dp „B. Z. am M." meldt, weder
grooteren omvang aangenomen. Niet al
leen heeft men hij de instructie door ac
countants het zakenleven der Gebr. Skla-
rek te laten onderzoeken, maar de naspo
ringen strekken zich ook uit tot hun acti
viteit in zake het wedden op de rennen;
in 't bijzonder zal men hun relaties tot de
bookmakers nagaan. Beweerd wordt, dat
de Sklareks sommigen hunner kennissen
gelden verstrekten niet als gewone schen
king of leening, maar onder voorgeven dat
zij voor hen op de rennen gewed hadden
en gewonnen. Deze lieden hadden echter
opmerkelijkerwijs alleen deel aan de winst,
nooit aan het verlies!
FRANKRIJK.
De Tsjeka-spionnage in Frankrijk.
Het incident in de So v jet-
leg a- tie te Par ij s.
De correspondent van de „Msb." te Pa
rijs meldt:
Sinds de vlucht van den gezantsohaps-
raad Bessedowski heerscht in de sovjet
ambassade in de rue de Grenelle een groo
te ongerustheid, die niet weinig verhoogd
is door de publicaties van een conservatief-
Russisch orgaan, dat te Parijs verschijnt,
waarin werd uiteengezet, hoe alle niet
communistische Russen in Frankrijk aan
een onophoudelijke bespieding bloot- staan
van de zijde van de agenten van de Tsjeka.
De komst van den Tsjeka-agent, Raisen-
man, die de laatste dagen zoo geweldig
is opgetreden in de sovjet-legatie, moet
tot een ernstige gedachtenwisseling heb
ben aanleiding gegeven tusschen den ge
zant en de Fransche autoriteiten. Het is
gisterochtend bekend geworden, dat ver
schillende leden van gezantschap over
haast naar Moskou' zijn teruggekeerd.
Niettegenstaande Dowgalewski zijn suc
cesvolle Londensche reis op zijn actief
heeft, schijnt men te Moskou ernstig on
tevreden over hem te zijn. En volgens inge
wijden aarzelt men alleen hem terug te
roepen wegens' het schadelijk effect, dat
zulks te Londen zou hebben. Heb schijnt,
dat men te Parijs het gezantschap geheel
met besliste aanhangers van Stalin wil be
zetten.
In. tusschen blijven de Tsjeka-agenten
ook opruiming houden in de „Humanité",
waar nu het administratief personeel aan
de beurt is. om „gezuiverd" te worden. Een
der werkvrouwen is als commissaris in den
raad van beheer getreden. Met haar bezem
natuurlijk terwille van de symboliek!
AFGHANISTAN.
De val van Kaboel.
Waar zit Habib O e 11 ah 1
De troepen van Nadir Khan hebben de
vesting Ark beschoten, waarin zich Habib
Oejlah en zijn aanhangers bevinden.
Nadir Khan heeft Habib Oellah. een ul
timatum overhandigd, waarin geëischt
wordt dat deze zich binnen 72 uur zal over
geven waarna, hem een vrijgeleide naar
Britsch-Indië wordt- gewaarborgd.
Indien Habib Oellah op dit voorstel niet
wenscht in te gaan zal een belegering
van de vesting Ark daarvan het gevolg
zijn. i
A m an Oellah wil we] gezant
worden.
Een redacteur van de „Tribuna" heeft
ex-koning Aman Oellah in zijn villa- in de
Via Nomentana opgezocht en hem naar
zijn meening over de inneming van Kaboel
door de troepen van Nadir Khan gevraagd.
Aman Oellah verklaarde, dat- Nadir
Khan, die vroeger zijn opperbevelhebber
en later vertegenwoordiger van Afgha
nistan te Parijs was, hem steeds trouw is
geweest en dat hij geen aanleiding heeft
om aan hem te twijfelen.
Mooht hij echter het rijk voor zich zelf
veroverd hebben, dan zal hij geen wrok
tegen hem koesteren, daar men Nadir
Khan dank verschuldigd is. dat- hij den
onwaardigen Sakao heeft vedreven. Aman
Oellah wenscht slechts het welzijn van zijn
volk en hoopt-,'dat het zich verder zal ont
wikkelen.
Moch Nadir Khan den troon bestijgen
en hem. Aman Oellah, vragen Afghanistan
als gezant- in Europa te vertegenwoordigen,
dan zal hij dit aanbod aanvaarden.
AMERIKA
De ontv/apenirvg' ter zee.
De gemeensch a-p pelijke ver
klaring van Hoover en
M a cDonald.
In een gemeenschappelijke verklaring
van Hoover en MacDonald wordt- gezegd,
dat de besprekingen voornamelijk liepen
over de En gel s eh-Amerika ansche betrek
kingen.
In verband met de nieuwe internationale
verhouding, geschapen doorhet Kellogg-
pact, verklaren de beide regeeringen, dat
niet alleen een Engelsch-Amerikaansche
oorlog ondenkbaar is, maar dat wantrou
wen en achterdocht, vóór het Kellogg-pact
wellicht nog verklaarbaar, thans moeten
ophouden hun landspolitiek te beïnvloeden.
De gedachtenwisseling over vlo-otvermin-
dering bracht- de beide naties zoo dicht 'bij
een overeenkomst, dat- alle beletselen, in
vorige conferenties door de Engelsch-Ame
rikaansche geschillen ontstaan, thans in
aanzienlijke mate uit den weg schijnen te
zijn geruimd.
De onderteekenaars van het vlootver-
drag van Washington van 1922 zijn inge
licht- over den loop der Engelsch-Ameri
kaansche besprekingen en wij hebben
thans een conferentie van de vijf mogend
heden voorgesteld tot vaststelling van de
beperking der maritieme bewapening.
Intusschen zetten de Britsche en Ame-
rikaansche regeeringen de besprekingen
met- de andere betrokken mogendheden
voort, om vóór dè, officieele opening der
conferentie allo mogelijke moeilijkheden
op te lossen.
Gezien de veiligheid, geboden door het
Kellogg-pact, hopen de beide regeeringen,
dat op grond van het accoord betreffende
pariteit tusschen de beide vloten, categorie
voor categorie, de Engelsoh-Amerikaansche
wedijver in vioolbouw definitief zal ge
ëindigd zijn met- het daarmee gepaard
gaande gevaar voor oorlog en verspilling
van openbare gelden.
DE R. K. UNIVERSITEIT.
Dg collecte over 1828.
De netto-opbrengst over het geheele
land der jaarcollecte, voor de R. K. "Univer
siteit te Nijmegen is in 1928 geweest.
193.762, tegen 291.325 in 1927, of ƒ2563
minder.
Van de bijzondere giften, die (huiten de
jaarcellecte) werden ontvangen, mogen
worden vermeld een gift van 20.000 voor
de oprichting van de twee ontbrekende
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De 13e Internat. Arbeidsconfererctie te
Genève geopend. Een goed begin.
De Tsjeka-spionnage in Frankrijk.
Vandaag wordt beslist of do Zeppelin
Zaterdag of Zondag over ons land komt.
(Luchtv., 4de blad).
BINNENLAND.
Brand in een timmerfabriek te Bever
wijk. (Gem. Berichten, 3de blad).
Boerderij afgebranJd te Noordwijkerhout.
(lste blad).
faculteiten, een gift van tc zamen ƒ10.000
van vijf schenkers voor hetzelfde doel, en
een gift van te zamen 10.000 van zeven
schenkers ,voor do oprichting der faculteit
van geneeskunde. „Hsgz."
VOETBAL.
R.-K. FEDERATIE.
R. K. S. V. Teijlingen.
Alleen het le elftal speelt a.s. Zondag
een competitiewedstrijd en- wel een uit
wedstrijd tegen- 'Duiven I te Rotterdam.
Yorigen- Zondag zijn- de Duiven naar
Noordwijk gevlogen en het zijn blijkbaar
lastige vogels, om die van het lijf te hou
den. zoodat Teijlingen zich wel kan voor
bereiden op een zwal'en wedstrijd. Met
wat goeden wil weet men dikwijls niet wat
bereikt kan worden.
Het vertrek is bepaald op 12 uur vanaf
het K.S.A.-geb'ouw per bus.
Zij, die wenschén mede te reizen geven'
zich daarvoor spoedig op Hoekstfaat 0.
AUTO TEGEN WINKELPUI GEBOTST OP DE STEENSTRAAT
TE LEIDEN
Hedenmorgen omstreeks kwart voor
achten is de vrachtauto van den expediteur
J. B. uit Wilnis achteruit gereden tegen
de "winkelpui van den slager Pet-or Ver
hoef, Steenstraab 1 hoek Boerhaavestraat.
De remmen stonden op achteruit, toen de
motor werd aangezet, waardoor de wagen
met zoodanige vaart tegen een gedeelte
van de winkelpui naast den ingang reed.
dat dit nagenoeg geheel werd weggenomen
een groote ruïne veroorzakend. Een en
ander ziet men hierboven in beeld ge
bracht.
De schade wordt door verzekering go-
dekt.