gtiste jaargang
WOENSDAG 9 OCTOBER 1929
Vo. 6303
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
Van de zeppelin en baar uitvinder
BUITENLAND
niüttifa
7
lE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voomtbetaling
oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
iij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
'ranco per postf 2.95 per kwartaal
[et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
iijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen f
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
DE EERSTE MISLUKKINGEN
EINDELIJK SUCCES.
DE GROOTE VLUCHTEN
„Dees isch'e Narr".
Het is met Graaf Ferdinand von Zep
pelin gegaan zooals met zoovele uitvin-
ers en baanbrekers op velerlei gebied,
ïerst de miskenning, toen het succes, eerst
e strijd, de wanhopig volgehouden strijd
n toen de overwinning, eerst beschouwd
Is een gek, een dwaas, teen gehuldigd en
;eprezen als een man, die mede den roem
•an Duitschland, op technisch gebied, be-
■estigde.
Vele jaren geleden zat aan een .hotcl-
riddagtafel te Stuttgart, in een onderhoud
iet mede-aanzittende officieren, een heer
pan middelbaren leeftijd, met grijzende
laren, maar nog van jeugdig aandoende
jewegingen en levendigheid. Het was de-
wel allerminst aan te zien. dat hij
»eeds de waardigheden van Generaal-Ma-
oor, Wurtemberg's gezant aan het Prui-
ische hof en lid van den Bondsraad te
lerlijn in één persoon had vereenigd.
Een vreemde gast, wien de zoo druk
rerklarcnde of wel weerleggende heer te
genover zijn hoewel opmerkzame, doch van
twijfel blijkgevende toehoorders, wel eenige
belangstelling inboezemde, vroeg na af-
,oop van den maaltijd een hotelbediende,
rie toch die bewegelijke oude heer was.
Waarop in onvervalscht „schwabisch" het
®twoord kwam: „Na, dees iscb'o Njrr,
ner meint mer könnte fliege". (Die daar
lis een gek, die meent, dat wij kunnen vlie
den).
Zoo dachten de landgenooten van Zeppe-
in en ook buiten zijn vaderland was hij
ils profeet niet geëerd.
Jarenlang heeft hij moeten strijden en
iet lot scheen tegen hem. Mislukking op
nislukking volgde, onverzettelijk bleef zijn
il om te slagen. Miskenning was zijn deel,
ij ging voort. De worsteling van dezen
ïan, zoo werd ergens gezegd, om de ver
wezenlijking van zijn gedachte, de onver-
itoorbare kracht van zijn overtuiging ook
iij den hardnekkigsten tegenspoed zullen
elfs het nageslacht nog ontroeren en het
woord van Horatius ,,Impavidum ferient
ninae" (onbevreesd, al stort alles rondom
n) schijnt zeker wel op hem van toe-
>assïng te zijn.
Reeds kort na den Fransch-Duitschen
•orlog, "waaraan Graaf Zeppelin als offi
cer deelnam hij had reeds gevochten
n den Amerikaanschen Successieoorlog en
n den oorlog tegen Oostenrijk had hij
:ijn eerste project voor een in cellen ver-
leeld luchtschip ontworpen. Doch eerst in
I6S7 bood hij hierover den koning van
Wurtember een memorie aan.
Dat hij het ministerie van oorlog de ge-
egenheid bood, van het bestuurbare lucht
schip, dat hij had uitgevonden, gebruik te
taaken, spreekt haast van zelf. Hij was
voor alles militair en in de eerste plaats
er op bedacht de weerbaarheid van zijn
land grooter te maken. Hij zag in de be
stuurbare luchtballon een versterking van
de weermacht, al vergat hij de andere
voordeelen van dergelijke luchtschepen
niet.
In een oproep aan het Duitsche volk
Van December 1895 schreef hij o.m.: „De
bestuurbare luchtschepen, welke onder de
ongunstigste omstandigheden zeven en een
balven dag lang een gemiddelde snelheid
van meer dan 1000 K.M. per dag onafge
broken vliegen, zijn in staat, behalve hun
doelmatigheid voor legerdoeleinden, o.m.
de volgende diensten te presteeren:
Zij kunnen de vloot, waarmede ze
door signalen in verbinding staan, plaats
en beweging van vijandelijke vloten aan
geven.
Ze zullen de scheepvaart van grooten
dienst zijn, door het zoeken naar vermiste
of gezonken schepen en door fotografische
opnamen van kusten, welke nog vrijwel on
bekend zijn.
3. Ze kunnen worden gebruikt voor het
ontsluiten, het beheerschen, de bescher
ming en de uitbreiding enz. van onze kolo
niën.
4. De luchtschepen kunnen voor de aard
rijkskunde van veel nut. zijn, daar bijv.
Afrika in drie dagen doorkruist, en de
Noordpool van den Noordelijke haven door
«en vlucht heen en weer kan worden be
reikt.
5. Niet minder ntrb kan de meteorolo
gie van de luchtschepen hebben.
6. Groote beteekenis zullen in ieder
geval de luchtschepen hebben voor het we-
reldpostverkeer. De post kan bijv. van Ber
lijn in 38 uren naar Konstantinopel, in 60
nren naar Alexandria en naar New York in
51/2 dag in één vlucht worden overge
bracht.
Zooals men ziet een toekomstbeeld, dat
allang tot werkelijkheid is geworden
Het oordeel der deskundigen
Maar in die dagen lachte men Zeppelin
uit. En het is merkwaardig het oordeel van
deskundigen te lezen, die in opdracht van
den Duitschen keizer, die Zeppelin ook al
een dwaas vond, bijeen waren gekomen om
ever de uitvinding van den laatste te oor-
deelen.
Onder de autoriteiten op technisch ge
bied, die over de uitvinding van graaf Zep
pelin moesten oordeelen, bevonden zich
ook een professor uit Berlijn en Maxim, de
kanonnenkoning en luchtschip-construc
teur. Ze verklaarden:
„Bij de groote oppervlakte immers, die
een luchtvaartuig, van welken vorm ook,
den weerstand der lucht biedt, een weer
stand, die bij verhooging der snelheid tot
het reusachtige gepotientieerd wordt, is
een enorme drijvende kracht gebiedend
noodzakelijk. Maar deze kracht verlangt
op haar beurt weer mechanismen en moto
ren, die onder alle omstandigheden meer
gewicht bezitten dan het vaartuig zou kun
nen dragen. Een vergrooting van het laat
ste zou evenwel niets helpen, daar in dit
geval de weerstandsoppervlakte nogmaals
grooter zal worden. Het luchtschip zal wel
nooit een snelheid van bijv. 12 meter per
seconde bereiken, trots alle scherpzinnig
heid en geldelijke opofferingen."
Het is wel merkwaardig een dergelijke
uitspraak te lezen in een tijd, waarin het
luchtschip, naar den kloeken uitvinder ge
noemd, een reis om de wereld heeft ge
maakt, in zulk een korten tijd als nooit
te voren.
En na deze bijeenkomst, waarbij de oude
man als een kwajongen werd behandeld
en door den keizer genegeerd, kreeg hij
van het Duitsche ministerie de mededee-
ling (29 September 1895), „dat het thans nu
als in onafzienbare tijden onmogelijk zal
zijn, gelden beschikbaar te stellen voor
het bouwen van een luchtschip als door
Uwe Excellentie uitgevonden".
Toen Zeppelin nul op het rekwest had
gekregen, richtte hij zich tot het Duitsche
volk met de bede hem te helpen. Daarin
schreef hij:
„Gaarne wil ik gelooven, iedere Duit-
scher wenscht, dat mijn werk en streven
hun doel zullen bereiken. Doch door vro
me wenschen alleen wordt niet:» gebc-
renHet meest verdienstelijk zullen de
genen zich maken, wanneer ze konden be
sluiten 20 mark bons te koopen. Ik zal zelf
25000 mark geven.
Wanneer men aanneemt, dat het hier een
zaak geldt van onschatbare waarde, voor
het Duitsche vaderland, dan handelt men
snel. Er is altijd gevaar, dat het buiten
land ons voor is".
Die oproep was van December 1895.
Het zou lang duren voor Zeppelin in
staat was om zijn eerste luchtschip te bou
wen. In 1901 werd het gedemonteerd, om
dat Zeppelin geen geld meer had om ver
der met zijn werk door te gaan en regee
ring en publiek hem niet steunden.
Doch in 1905 begon hij met den bouw
van een nieuw luchtschip. Het. werd 17 Ja
nuari 1906 door een storm vernietigd. Het
derde luchtschip L 3 scheen niet te vol
doen en werd in 1913 afgebroken. Toen
volgde het drama van Echterdingen (5 Aug.
1908). Na een schitterende reis met de L 4
werd dit luchtschip vernield. Zeppelin
stond radeloos, dat scheen hem het einde
en toen richtte hij zich weer tot het Duit
sche volk en zie, binnen een paai weken
was een bedrag van niet minder dan
6.170.000 mark bijeen.
Zeppelin behoefde zijn levenswerk niet
op te geven. In 1909 werd te Friedrichs-
hafen een werf voor luchtschepen gebouwd,
terwijl in 1910 de Deutsche Luftschiffahrts-
Aktien-Gesellschaft met een kapitaal van
3 millioen mark werd opgericht. Reeds in
1912 kan men van Hamburg met een „Zep
pelin" naar Zwitserland reizen via Dussel-
dorf, Frankfort a. M. en Baden-Baden.
Met welkè moeilijkheden Zeppelin ver
der had te kampen kan blijken uit de ge
schiedenis van de verschillende luchtsche
pen door hem en zijn maatschappij vóór
den oorlog gebouwd.
De L 5 werd 25 April 1910 door storm
vernield, L. 6 verbrandde in de hal van
Baden-Oes op den 14en September 1917.
L. 7, welke den naam van „Deutschland"
kreeg, werd 28 Juni 1910 afgebroken, de
L. 8 werd den 16den Mei 1911 beschadigd.
De L. 10 verbrandde in de Dusseldorfer
bal in het jaar 1912, De L. 11, welke den
naam droeg van „Victoria Louise", werd in
3914 afgebroken. Het. zelfde geschiedde
met de luchtschepen L. 12 en L- 13. Het
eerste marine-luchtschip, de L. 14, werd
bij Helgoland vernield, het zelfde geschied
de met de L. 15, dar, op 19 Maart 1913
werd vernield.
Toen kwam de wereldoorlog. En door
den ooorlcg werd de bruikbaarheid van
luchtschepen voor aanvallen op vreemde
Landen beu ezen
Engeland had wel kennis gekregen van
de welgeslaagde proeven met de Zeppelins
boven Duitschland, doch men noemde het
eerst een spel der verbeelding. Het zou
Engeland spoedig blijken, dat het geen
verbeelding was, dat eèn afstand van 600
K.M. heel snel door Zeppelins kon worden
afgelegd. Het moest het tot zijn schade
ender vinden.
Eindelijk de erkenning.
Reeds lang ha/d men in Duitschland de
bruikbaarheid der Zeppelins ingezien. En
nu sloeg ook de stemming ten opzichte van
den ouden uitvinder om. Duitsche hooge-
scholen verleenden Graaf Zeppelin het.
eere-doktoraat-, niet lang daarna was keizer
Wilhelm, die eerst voorstander van het
half-stijve systeem van majoor von Parse-
val was geweest, van opinie veranderd,
was nu voor het starre systeem van Zep-
pelinen hij verleende den man die hij
eerst als een dwaas had beschouwd, do
hoogste eoreteekenen en bij de eeiste ont
moeting werd de oude, zoolang miskende
uitvinder, die door zijn vorst „de fanati
cus aan dc Bodensee" werd genoemd, door
dien zelfden vorst broederlijk omhelsd.
Zooals men weet was de „Graf Zeppe
lin", waarmede de reis om de wereld weid
gemaakt, het 127ste luchtschip, dat naar
het systeem-Zeppelin werd gebouwd. Het
is hier de plaats o:j' v,n de geschiedenis
van de 127 Zeppelins iïo. te gaan. Van de
Zeppelins van L. 1 tot L. 15 vertelden we
reeds.
Wederwaardigheden.
In werkelijkheid werden niet alle Zep
pelins volledig afgemaakt, ook al waren ze
reeds op stapel gezet. De "Zeppelins 70,
115 tot 119 en van 122 tot 125 werden nooit
afgebouwd. Het grootste aantal Zeppelins
werd natuurlijk tijdens den oorlog ge
bouwd, daar leger en marine zich van dit
luchtverkeersmiddel voer allerlei doelein
den bedienden. Het is begrijpelijk, dat ook
de meeste luchtschepen het slachtoffer
werden van den oorlog, hetzij door vijan
delijke aanvallen, of door andere cata-
strophen als stranden en verbranden, ver
nietigd werden.
De L. 16 en L. 17 werden afgebroken,
de L. 18 en L. 19 evenals L. 20 vernield. De
L. 21 werd bij een aanval op Luik op den
6den Augustus 1914 zwaar beschadigd. De
L. 22 en de L. 23 ondergingen hetzelfde
lot in de eerste oorlogsmaanden. De L.
24 strandde in Februari 1915 aan de Deen-
öche kust. De L. 25 werd door een vlieger
aanval vernield, de L. 20 werd in een Ju-
terborg gedemonteerd. De L. 27 strandde
in een sneeuwstorm, de L. 2S en L. 29 wer
den afgebroken, de L. 30 en L. 31 verbrand
den.
De luchtschepen L. 32, 37, 38, 47, 54, 61,
64, 74, 78, S6, 92, 93, 100, 108, en 112 wer
den door de wapens van den vijand vernie
tigd. De L. 33 strandde in Maart 1915 bij
Ostende, de L. 34 verbrandde in Inster-
burg, de L. 35 werd door storm vernield, de
L. 36 verbrandde in het jaar 1916 in Fuhls-
buttel, de L. 39 wer d.ifgebroken, evenals
de L. 41 en 42, 44, 45, 50, 51, 57, 5S, 63, 67,
71, 73, 77, S0, 81, 84, 88, en 100. De ulcht-
schepen L. 40 en L. 104 werden door den
bliksem vernield. De eerste op den 3den
September 1915, de laatste op den 24sten
September 1916. Een enkel luchtschip, de
L. 76 viel op 24 September 1915 onbescha
digd in handen van dc Engelschen. Do L.
43 strandde op den lOden Augustus 1915
bij Ostende, dc L. 46 werd op den 23sten
Juni 1919, na den wapenstilstand in Nord-
holz vernield. De overige luchtschepen wer
den óf door weersinvloeden óf door den
oorlog vernield. Of ze vielen het vuur ton
offer. Doelen van het luchtschip L. 62, dat
in den zomer van 1920 was gesloopt, wei
den aan België geleverd, terwijl enkele
deelen van de L. 75, in Augustus 1920 ge
demonteerd aan Japan worden uitgeleverd.
Het luchtschip L, 120 moest aan Italië
worden afgestaan, het luchtschip L. 109
kwam aan Engeland. Het luchtschip de I.
126 werd naar Amerika gebracht en heet
daar de „Los Angeles".
De groote vluchten.
We komen aan de L. 129, aan welk
luchtschip wel een plaats in de wereldge
schiedenis, evenals aan zijn bestuurder dr.
Eckener, een leerling van Zeppelin, zal
worden ingeruimd. Op het einde van Mei
1929 werd het schip bij de poging om den
Oceaan over te steken van den ondergang
gered door een noodlanding bij Cuers Pier-
refeu. De leider van het schip vond bjj de
landing in Frankrijk uitstekende hulp van
de verschillende Fransche autoriteiten. Het
echec van dezen tocht was veroorzaakt door
bet onklaarraken van drie motoren van de
vijf, waarover het luchtschip beschikte. Te
ruggebracht naar de oevers van het meer
van Constanz, onderging het luchtschip
verschillende veranderingen.
Den eersten Augustus werd de nieuwe
tocht ondernomen met het bekende 6ucces.
Heb luchtschip trok over de vallei van de
Rhone, passeerde vervolgens Gibraltar en
de Azoren en bereikte Lakehurst in 93 uur.
De terugkeer naar Friedrichshafen ging
veel sneller. In ruim twee dagen werd de
terugreis afgelegd.
Op Donderdag 15 Augustus, 120 uur na
zijn terugkeer van de Yereenigde Staten,
zette het luchtschip zijn tocht voort naar
Tokio. De geheele wereld, in bewondering
voor den schitterenden onderneming van
dr. Eckener, volgde met groote belangstel
ling den tocht van den „Graf Zeppelin".
Het Oeralgebergte vormde een belangrijke
hindernis doch voor de. Zeppelin was ook
dit gebied geen bezwaar.
Het schip vloog over Siberië, waar de
groote verlatenheid van de oneindige stop
pen de passagiers aangreep. In ruim hon
derd uur was de tocht van Friedrichshafen
Tokio volbracht. Toen volgde de tccht over
den Pacific. Nog nimmer had een lucht
verkeersmiddel den weg JapanYereenig
de Staten afgelegd. Vliegeniers hadden
den weg San FranciscoHonoloeloe geno
men, Kingford Smith en zijn drie metge
zellen trokken den Stillen Oceaan over
van Amerika naar Australië, maar nooit
had een vliegenier het beproefd den weg
te nemen van Japan naar Amerika. Dr.
Eckener, vertrouwende op zijn luchtschip,
deed het en hij slaagde.
Op den 29sten Augustus was de reis
om de wereld volbracht. Alle records wa
ren gebroken, in een en twintig dagen had
de „Graf Zeppelin" 39.350 K.M. afgelegd.
In 1924 hadden de Amerikaansche vliege-
jiiers voor de reis om de wereld nog 192
dagen noodig, terwijl do beroemde Philias
Fogg van Jules Verne nog tachtig dagen
noodig had.
Graaf Zeppelin heeft nog de praktische
toepassing van zijn uitvinding mogen be
leven. Dat het luchtschip van zijn vinding
een reis om de wereld zou maken, in de
helft van den tijd, welke een stoomschip
noodig heeft om dezelfde route af te leg
gen, mocht hij niet beleven. Hij stierf 8
Maart 1917.
Hij was geboren den 8sten JuU 1838 te
Constanz.
Boven Nederland.
Binnenkort zal het luchtschip ook boven
Leiden te zien zijn. Zooals elders gemeld,
is de tocht wegens het stormachtige weer
uitgesteld.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
DUITSCHLAND
In de Lubecksche „Burgerschaft".
Een communistisch relletje.
In de avondzilting van de Bürgerschaft
van Lübeck kwam het gisteren tusschen
de communistische afgevaardigden en den
voorzitter tot ernstige incidenten.
Toen de voorzitter kennis gaf van een
ingekomen voorstel der communisten tot
opheffing van het verbod van den Rood-
strijdersbond, eischten de communisten een
verklaring te mogen afleggen.
Dit werd hun geweigerd. De communis
ten maakten daarover groot misbaar. Een
communist werd driemaal tot de orde ge
roepen, tenslotte werd de zitting opgehe
ven.
De communisten stoorden zich echter
nergens aan, vergaderden door, en lazen
hun verklaring voor.
Daarop werd het licht in de zaal uitge
draaid. De communisten streken echter 't
eene lucifertje na het andere aan en zet
ten, onder deze belichting, de voorlezing
voort.
Ten slotte hieven zij, in de pikdonkere
zaal de internationale aan. Op de tribune
werd instemming betuigd.
Na heropening der zitting deed de voor
zitter do tribune ontruimen en gelastte
een der communistische afgevaardigden de
zaal te verlaten.
Deze weigerde, waarop de polite geroe
pen werd. De herriemakende afgevaardig
de ging toen zonder verderen tegenstand
mee en de zitting kon weer voortgang ne
men.
Lord Rothermere over Duitscbland's
goeden wil.
Hij stelt teruggave vanDuitsch
koloniaal gebied, voor.
Lord Rothermere schrijft in zijn in de
„Daily Mail" verschijnend tweede artikel
over zijn indrukken op een reis door
Duitschland onder het opschrift: „De re
publiek zal stand houden."
..Ik ben er van overtuigd, dat de Hohen-
zollerns den troon van Duitschland defini-
tief ver]
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Over graaf Zeppelin en zijn resultaten.
Een communistisch relletje in den Lü-
beckschen gemeenteraad.
De tocht van de Zeppelin naar ons land
uitgesteld (2de blad).
BINNENLAND.
De Centrale Raadsvergadering van De
Hanze in het Bisdom Haarlem te Wasse
naar. (2de blad).
De Duitsche republiek heeft sinds haar
beslaan haar gezag gehandhaafd en met
taai doorzetten vele gunsten van.vroegere
tegenstanders verkregen."
Rothermere pleit ervoor, dat andere na^
ties de Duitsche regeering zullen helpen,
om haar gezag verder te versterken, want
zij heeft tastbare bewijzen van haar goede
bedoelingen gegeven.
Hij raadt de Britsche regoering aan. als
practisc-hen en onmiddellijken stap tot dit
doel de teruggave van het voormalige
Duitsch-Kameroen en van het Britsche
aandeel aan Togo, die beide een last voor
den Britschen, fiscus 'betcekeneD, aan
Duitschland als akt van internationalen
goeden wil ernstig re overwegen.
Rothermere spoort daarom de Britsche
arbeidersregeering aan. den Volkenbond
den wensch mede te deelen, het Britsche
aandeel aan Togo en. het voormalige
Duitsch-Kamerocn aan Duitschland terug
te geven.
AFGHANISTAN.
De toestand in Afghanistan.
Naar uit Moskou gemeld wordt, deelt
het Telegraaf-agentschap de Sovjet-Unie
mede, dat de troepen van Nadir Khan
erin geslaagd zijn het fort Balahissar te
bezetten. Volgens een officieuze mededee-
lin'g zou Habib Oellah zich voor de vlucht
voorbereiden. De zuidelijke voorsteden van
Kaboel zijn dooT de troepen van Nadir
Khan bezet.
Te Moskou traoht men door heb draad
loos station Hasjkent met "Kaboel in ver
binding te komen. Tot nu toe weigert Ka
boel evenwel mededeelingen omtrent den
toestand in Afghanistan te doen.
AMERIKA
MacDonald in Amerika.
Rede voor het Congres.
Mac Donald heeft gisteren, vergezeld
*an den Britschen gezant to Washington,
het aangekondigde bezoek gebracht aan
het congres. Hij versoheen eerst in het re
presentantenhuis, waar hij met gejuich
ontvangen werd.
Na een korte toespraak tot de afgevaar
digden begaf hij zioh, door vier senatoren
vergezeld, naar den senaat, waar intus-
schen de parlementaire debatten waren
verdaagd.
De tribunes waren dicht bezet; in de
diplomatenloge bevond zich do Fransohe
ambassadeur.
Bij zijn binnentreden werd de Britsche
premier met een langdurig handgeklap
ontvangen.
De voorzitter Curtis hield vervolgens
een korte begroetingsrede, waarin 'hij oa.
de hoop uitsprak, dat het vloten-vraag-
stuk tob een goed eind zou kunnen worden
gebracht.
Daarop sprak Mac Donald. Hij dankte
voor de ontvangst en verklaarde, dat hij
zoo veel overeenkomst zag tusschen de
parlementen van de Vereenigde Staten cn
Engeland dab hij zioh verwonderde, dat de
overeenstemming tussohon do beide lan
den zoo lang was uitgebleven.
Hij was hier gekomen, om misverstan
den uit te roeien.
Noch Engeland, noch de Vereenigde Sta
ten van Amerika zouden een bondgenoot
schap sluiten gericht tegen een ander volk
of een groep van volken.
Kellogg en Briand hebben het hisborisoh
vredespact van Parijs aan de menschheid
gebracht. Wij moeten thans aan den
arbeid voor den vrede.
Een no'bele werker voor den vrede was
Gustav Stresemann, die stil, kraohtig,
heldhaftig de zaak van den vrede diende
en, hoewel in het buitenland en in eigen
land door vijanden omgeven, voor Duitsch
land en do internationale ontwapening
„fair" gestreden heeft.
Spreker wilde door dn vermolding van
de groote verdiensten van Stresemann op
deze plaats een krans op zijn graf leggen.
De rede, die een diepen indruk maakte,
werd met minuten-lang applaus ontvan-
