20ste Jaargang VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1929 No. 6288 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BERICHT BUITENLAND SPORT 3)e ÊcicbclveCou^omt DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen Zij, die zich met 1 Oct. op „De Leidsche Courant" wenschen te abonneeren, ontvangen de voor dien datum verschijnende num mers gratis. DE ADMINISTRATIE De wapenschouw der Engelsche Katholieken De groote nationale Katholiek© Verga dering, die deze week. in Londen wordt ge houden, is van heel bijzondere beteekenis, omdat zij samenvalt met de herdenking van het eeuwfeest der vrijmaking van de Katholieken in Engeland. Sedert den droeven tijd, dat Hendrik VIII zich losmaakte van Kome, en de na tionale Anglicaansche kerk onder koningin Elisabeth haar zelfstandige organisatie vol tooide, hebben de Katholieken van geheel Engeland veel verdrukking geleden om wille van hun geloof. Want door een massa wetsbepalingen was voortaan de vrije uit oefening van den katholieken godsdienst verboden. Er mochten geen godsdienstige boeken of geschriften, meer worden uitge geven. de religieuse congregaties werden uit het land verbannen, katholieke instel lingen van liefdadigheid mochten geen Schenkingen of legaten meer aanvaarden, priesters mochten bun geestelijk gewaad niet meer dragen, en er mochten geen nieuwe kerken meer gebouwd worden. Maar dank zij het edel streven van wak kere pionniers voor vrijheid en recht, kwam in het jaar 1778 de Toleration-Bill tot stand en in 1791 de Belief Bill, waardoor de weg gebaand werd voor de beroemde wet van 1829, die aan de Katholieken van Engeland weer vrijheid van godsdienst gaf. Sindsdien heeft het Katholicisme in Engeland een geweldige vlucht genomen, de Oxford-beweging, de terugkeer van Newman en Manning en zooveel anderen tot de Moederkerk, en vooral het herstel der kerkelijke hiërarchie door Pius IX in 1850, hebben de aandacht gevestigd op de Katholieke Kerk die thans in Engeland een nieuw bloeitijdperk tegemoet gaat. Vijf aartsbischoppen, een twintigtal bis schoppen, talrijke leden van het Parle ment, meer dan twintig duizend afge vaardigden uit alle parochies demonstreer den deze week in Londen voor den krach tige n bloei van het katholieke leven in Engeland. Gedurende de Congresdagen vergader den alle katholieke organisaties, pries ters. leeken-apostelen, zelfs de tooneel- spelers kwamen sa/men, om de belang rijkste vraagstukken van het katholieke yleven van Engeland te bespreken. Maar de vergadering waar de belangen van de opvoeding der schoolgaande jeugd behan deld zullen worden, is veruit de voor- I naainste. Wat de Katholieken van Engeland op ge bied van onderwijs verlangen1? Niets anders, dan dat de katholieke ouders hun kinderen mogen zenden naar katholieke scholen, die gelijkberechtigd en gelijkgesteld moeten zijn met de scholen der regeering. Op het oogenblik genieten de katholieke scholen nog niet van de voorrechten, die hun bij de wet van 1922 1923 werden toegekend, waarbij immers werd bepaald, dat alle bijzondere scholen een jaarlijksche bijdrage zouden ontvan gen. Maar tot op heden zijn deze bijdra gen te gering om een breed katholiek le ven te ontplooien, want de levensstan daard is gestegen en de koopkracht van het geld is gedaald. Daarom heeft de aartsbisschop van Cardiff een commissie benoemd, om uit te rekenen wat iedere leerling van een katholieke school kost het resultaat hiervan was, dat de leerlin gen der openbare school aan den Staat 30 shilling per hoofd meer kosten dan de leerlingen van de katholieke scholen. Er zijn in Engeland 1144 katholieke scho len voor Lager Onderwijs die door 365.624 leerlingen bezocht worden, bovendien heeft men er 30 middelbare scholen (23 voor jongens en 57 voor meisjes) met 20.340 leerlingen. Tijdens de verkiezingstijd hebben de Bisschoppen aan hun onderhoorigen den raad gegeven om aan de candidaten voor het parlement uitdrukkelijk te vragen: Zijt gij in beginsel bereid om de bijzondere j flcholen gelijk te stellen met de openbare scholen? En zult gij in de komende wet gevende periode uwe medewerking verlee- aan een ministerie dat dit program ge heel of gedeeltelijk wil uitvoeren? Zult gij een regeering steunen, onverschillig welke, als zij een dergelijke gelijkstelling zou invoeren Ofschoon de candidaten van de Labour- par tij het minst gunstig gestemd waren voor de eischen der Katholieken mogen w© toch ondanks alles verwachten dat het Parlement de tijd zal weten te vinden om deze hervorming op onderwijsgebied tot stand te brengen. Kardinaal Bourne heeft verzekerd, dat de Katholieken den schoolstrijd zullen vol houden totdat hun onoverwinnelijke begin selen zullen hebben gezegevierd. Langzaam maar zeker voltrekt zich in Engeland een godsdienstige ommekeer, er zijn geweldige moeilijkheden te overwin nen, maar een vurige geloofsijver en een volhardend apostolaat zullen alles verove ren. Duizenden bekeerlingen komen ieder jaar terug naar de oude Moederkerk. Hon derd jaar geleden waren er nog geen 200.000 Katholieken, thans is dit aantal vertienvoudigd. Dat is de beteekenis van dezen Katho lieken Vergadering van Londen: voor heel de wereld demonstreeren de groei van het katEolicisme in Engeland. VAN HET VATICAAN De „Osservatore Romano". Naar de „Messagero" meldt, zullen de bureaux en de drukkerij van de „Osserva tore Romano" midden October naar de Stad van. het Vaticaan worden verplaatst. De nieuwe drukkerij zal worden geïn stalleerd met de machines van de „Unita Cattolica" te Florence, welk blad zijn ver schijnen als dagblad heeft gestaakt en voortaan nog slechts als weekblad zal uit komen. VOLKENBOND Jhr. Loudon aan het woord. Na Cecil sprak jhr. Loudon, niet als Nederlandsch gedelegeerde, doch uitslui tend als voorzitter der voorbereidende commissie. Hij verheugde zich over den terugkeer van lord Cecil, wiens rede getoond had dat hij een nog even vurig voorstander van de ontwapening is als vroeger. Iedereen is het ongetwijfeld met Cecil eens, dat de voorbereidende commissie spoed met haar werk moet betrachten, doch deze aansporing tot spoed zou eerder ge richt moeten worden tot de vijf groote zee mogendheden dan tot de voorbereidende commissie, want iedereen weet dat de voorbereidende commissie met haar verder werk wacht, totdat een vlootaccoord is tot stand gekomen. De commissie wacht vol ongeduld op het resultaat der besprekingen tusschen de vijf mogendheden, opdat dit besproken kan worden op een breederen grondslag, waar bij ook andere mogendheden de gelegen heid zullen hebben hun meening daarover te zeggen. Ten aanzien van de beperking van het oorlogsmateriaal begrijpt de heer Loudon volkomen de bezorgdheid van lord Cecil, doch de voorbereidende commissie heeft in April met 22 tegen 2 stemmen en slechts 1 onthouding een motie aangenomen, waar door, zooals Cecil in herinnering bracht, op het oogenblik slechts mogelijk is een indirecte beperking van het oorlogsma teriaal door de publicatie der militaire uit gaven. Dit was een compromis tusschen twee scherp tegenover elkander staande stellin gen. De heer Loudon zag geen heil in een heropening der discussies, waardoor de werkzaamheden zouden vertraagd worden. Hij vreesde dat de aanneming van do motie van Cecil aan de snelheid van het werk der voorbereidende commissie scha delijk zou zijn. De heer Loudon prees den geest van tegemoetkomendheid, die in de zitting April geheerscht had en die de hoop wet tigt op *een succesvolle laatste zitting. Hij erkende met Cecil dat de volken bondsvergadering de vrijheid heeft om welk onderwerp ook te behandelen, maar hij achtte het ongewensoht, de door Cecil genoemde punten te bespreken, daar ver schillende leden der voorbereidende com missie hier niet aanwezig zijn. Wil Cecil tooh een nieuwe dan is het beter, dat hij dit verzoek tot de voorbereidende commissie zelf richt en dat deze daarover vrij beschikt en niet onder den indruk van een wensch der volken- bondsvergadering, doch de heer Loudon herhaalt dat hij vreest, dat een nieuwe be spreking, waar dan ook, slechte tot nieuwe vertraging kan leiden. Bij de hierop volgende discussies heb ben Massigli (Frankrijk), generaal De Ma- rinis (Italië) en Sato "(Japan) zich bij het standpunt van den heer Loudon aangeslo ten en verklaard in deze volkenbondsver gadering de door Cecil opgeworpen vraag stukken niet te willen bespreken. Massigli was heel scherp met zijn op merking, dat de door Cecil becritiseerde motie over de publicatie der oorlogsuitga ven als indirect middel tot beperking van het oorlogsmateriaal met 22 tegen 2 stem men was aangenomen en dat hij geen reden zag in een heropening der discussies, al leen, omdat sinds April één regeering van meening was veranderd. Graaf Bernstorff heeft echter de motie van Cecil ondersteund. Hij kwam op tegen het optimisme van Loudon en Massigli, alsof de voorbereidende commissie in April nuttig werk zou hebben gedaan. Hij ver klaarde overtuigd te zijn, dat de groote meerderheid der volken met Cecil en Duitschland van meening is, dat het re sultaat volkomen onbevredigend was. In dien een ontwapeningsconventie in den geest van de besluiten van April zal tot stand komen, dan zou men die conventie moeten noemen niet oen ontwapeningscon- venti" maar een conventie van wederkee- rigen bijstand tegen de ontwapening. Hierna werd de discussie tot heden ver- De herziening van verouderde verdragen. In de eerste commissie der volkenboüds- vergadering is gisteren behandeld de mo tie van China om een studie-commissie te benoemen voor het voorstellen van de beste methoden voor het in toepassing brengen van artikel 19 van het volkenbondsverdrag over de herziening van verouderde verdra- gen. De discussies droegen een heel wat kal mer karakter dan r<\t r verwacht had. Na oen zeer gematigde toelichting door den Chineeschen gedelegeerde, die er op wees, dat hij op 't oogenblik nóg geen toepassing van art. 19 verlangde, en dat de volken bondsvergadering het volgende jaar nog altijd de bevoegdheid zou hebben, de voor stellen der studiecommissie te verwerpen, werd zijn voorstel ondersteund door de ge delegeerden van Duitschland, Abessynië, Haïti, Britsóh-Indië, Perzië en Hongarije, die allen er op wezen, dat het in het be lang van den wereldvrede is, dat art. 19 gce*~ doode letter blijft. DUITSCHLAND De Duitsche landbouw. Een rede van den Pruisischen minister van landbouw. De officieel© Pruisische persdienst pu bliceert een redevoering welke de Pruisi sche minister van landbouw dr. Steiger gisteren op den Duitschen landbouwdag te Munster hield. In deze rede zeide de minister o.m.: Ook dit jaar is het minder de oogst dan de prijzen voor de landbouwproducten, wel ke den toestand van den landbouw nog zorgwekkender maakten. Zoo gaven de groothandelsprijzen voor landbouwproducten bij het begin van dit jaar een cijfer van 132 en in Mei zelfs een minimum cijfer van 124 aan, terwijl zij den laatsten tijd met zekere schommelingen weer op den stand van het begin van het jaar zijn gekomen. Deze stand der prijzen bewijst bij een index-cijfer van 152 voor nijverheidsvoort brengselen den noodtoestand van den land bouw. Deze noodtoestand heeft naast de ten opzichte van den tijd vóór den oorlog sterk gestegen lasten, zijn oorzaak vooral in de economische wereldtoestanden. Ter bescherming van het landbouwonder wijs heeft Pruisen dezen zomer maatrege len van de rijksregeering goedgekeurd, welke op verhoogde invoerrechten op graan, meel, boter en aardappelen betrekking hebben en die een gedeeltelijke uitvoering der maatregelen, welke op dit gebied van den landbouw worden geëischt, vormen. Naast maatregelen van douanepolitiek moet een binnenlandsche regeling komen, welke door eigen bijdragen van den land bouw en door staatsmaatregelen gemeen schappelijk moeten worden gedragen. RUSLAND. Commissaris van zijn functie ontheven. Wegens crifciek op de landbouwhervorming. De plaatsvervangende commissaris van financiën der sovjet-unie Frumkin is op grond van een besluit van het centraal executief comité der sovjet-unie van zijn functie ontheven. Frumkin, die tot de rechtsche oppositie behoorde, had naar aanleiding van een bespreking over de landbouwhervorming de zinswending „de gradatie van den landbouw" gebezigd en daardoor bij de leidende kringen misnoe gen gewekt. ENGELAND De werkloosheid in Engeland. Minister Thomas als handelsreiziger in steenkolen. Bij zijn terugkomst uit Canada te Liver pool, verklaarde minister Thomas, dat hij zeer tevreden was met het resultaat van zijn overzeesoh bezoek. Ik ben, zoo zeide de Britsche minister van werkloosheid, overtuigd, dat Canada thans meer kolen en staal uit Engeland zal betrekken, die tot dusverre door andere landen werden geleverd. Ik heb Canada niet gevraagd artikelen van ons te betrek ken, die het land zelf voortbrengt, doch desondanks vond ik, dat ik wel gerech tigd was enkele eischen te stellen, gezien, het feit, dat het moederland de grootste afnemer van vleesch is. Ik stel mij voor een conferentie van alle belanghebbende partijen in dit land bijeen te roepen, ten einde mijn pogingen nader uit te werken. Ik weet wel, vervolgde Thomas, dat het voor een minister een ongewone rol is voor handelsreiziger te spelen, maar het be lang van de zaak eischte het en de resul taten hebben het gerechtvaardigd! Hij voegde er nog aan toe, dat hij zelfs monsters Engelsche steenkool mee naar Canada heeft genomen, waarmede verschil lende proeven zijn genomen, met het ge volg, dat er vele orders zijn geplaatst. CHINA. Het Chineesch-Russisch conflict Trekt Moskou zijn troepen terug? Volgens een telegram uit Charbin heeft het bestuur van den Chineeschen Ooster spoorweg bericht ontvangen, dat de sov jet-troepen in den Mantsjoeli-sector dit gedeelte der lijn zoo goed als geheel ont ruimd hebben. Verder wordt, gemeld, dat de sovjet-troe pen te Pogranichnaya op bevel van Moskou, blijkbaar om botsingen met de Chineescho troepen te vermijden, naar Nicholisk terug trekken. VOETBAL. DIOC. HAARL. BOND. R. K. Sportvereen. „Meerburg" Zoeterwoude H. R. Zondag a.s. speelt Meerburg I een vriendschappelijken wedstrijd om een me daille, uitgeloofd door V. V. L„ tegen V. V. L. te Voorschoten. Afrit 1.30 vanaf het patronaat. Meerburg II speelt ook een vriendschap pelijken wedstrijd tegen O. V. V. II van Oegstgeest. Deze wedstrijd wordt gespeeld op het Meerburgterrein. Dit is de laatste training voor de com petitie. Meerburgers doet uw best! R. K. Sportvereeniging A. V. V. Het programma voor de S. N. A.-serie te Stompwijk voor Zondag a.s. luidt als volgt: 12.30 u. A. V. V. IILeiden III. om le en 2e prijs; 2.15 u. A. V. V. I-Leiden II, om le en 2e prijs. Daar èn le èn 2e elftal met 3 invallers moeten uitkomen tegen Leiden, durven wij ons aan geen voorspelling wagen. Wij ver trouwen echter, dat alle spelers hun uiter sten best zullen doen en dat er goed wordt samengespeeld, want dan alleen is eenig succes mogelijk, daar Leiden een sterk te genstander is en alles zal doen beide lo prijzen mede naar Leiden te nemen, doch als alle A. V. V.'ers zich geheel geven, is het niet onmogelijk, dat tenminste één van de 2 eerste prijzen medegenomen kan wor den naar den Dam. De N. V. B.-jubileumwedstrijden. Het programma der jubileumwedstrijden is bij loting vastgesteld. De ingeschreven clubs zijn in 56 groepen ingedeeld. Ten einde alle groepen op vier clubs te bren gen, zijn op 29 Sept. a.s. zeven voorwed- st rijd en noodig. C,Sportkr.") AUTOMOBILISME. Wereldrecord 4000 mijlen verbeterd. Op de autorennen van Monthler^- nabij Parijs werd het wereldrecord over 4000 mijlen verbeterd door den Franschen wa gen Hotchkiss, door dezen afstand af te leggen in 53 uur 32 min. 45 sec. Uurgemid delde bedroeg 147.817 K.M. SCHAKEN. Om het wereldkampioenschap. Aljechin wint de achtste part ij. Gisteren werd te Wiesbaden de achtste partij na 29 zetten door Bogoljubow opge geven. Het verloop van die achtste partij luidt: VOORNAAMSTE NIEUW? BUITENLAND. Redevoeringen van lord Cecil en Jhr. Loudon over de ontwapening. Moskou zou zijn troepen terugtrekken van de Chineesche grens. Gifmengster in Hongarije. (Buitenl. Be richten 2e blad). BINNENLAND. Dahlia-tentoonstelling te Haarlem (L. en T., 4de blad). De arbeidstijd voor bloemenbinderijen en bloemenwinkels (2de blad). Een ernstig autobus-ongeluk te Westen holte. Vele gewonden (Gem. Berichten, 3de blad). DR. G. HOLST, directeur van het Laboratorium van Phi lips Gloeilampenfabrieken te Eindhoven, benoemd tot bijzonder hoogleeraar in de natuurkunde aan de Leidsche Universiteit. Koninginnegambiet. Wit: Bogoljubow. Zwart: Aljechin. 1. d2d4, Pg8—f6; 2. c2—c4, b7—b6 3. Pblc3, Lc8b7 4. f2—f3, d7—d5; 5. c4 Xd5, Pf6Xd5; 6è e2—e4, Pd5.Xc3; 7. b2 Xc3, e7e6; 8. Lfl—b5t, Pb8—d7; 9. Pgl e2, Lf8e7 10. 00, a7—a6 11. Lb5— d3, c7c512. Lel—b2, Dd8—c7 13. f3— f4( Pd7—f6; 14. Pe2g3, hl—h5 15. Ddl e2, h5h4; 16. Pg3—hl, Pf6-Ji5; 17. De2 g4, 0—0—0; 18. Tal—el, Kc£—b8 19. f4 —f5, e6©5 20. d4—d5, co—c4; 21. Ld 3— c2, Le7—Cöt; 22. Phl—f2, g7—g623. f5X g6, Td8g8; 24. Lb2cl, Lb7c8; 25. Dg4 —f3, Tg8Xg6; 26. Kgl—hl, Ph5—g327. h2Xg3, h4Xg3f; 28. Pf2—li3, Lc8Xh3; 29. g2Xh3, Th8Xh3t. Wit geeft op. De stand is thans: Aljechin 4 gew. 3 realise 5 pt. Bogoljubow 2 gew. 2 remise 3pt. Wetenschappelijke Berichten Weer een belangrijke vondst nabij Arentzburch te Voorburg. Gisteren waren eenige grondwerkers op den grond nabij Arentzburch te Voorburg bezig met graven voor fundamenten voor een nieuwe woning aldaar, toen plotseling een der werklieden op iets hards stuitte. Direct begon hij dit op te graven, en het gelukte hem na eenigen tijd een rond voorwerp, waar allerlei aan vast gebakken zat, los te krijgen. Na onderzoek bleek dit een zeer oude urn te zijn. Deze vondst ver wekte natuurlijk belangstelling onder de arbeiders en er ontstond oen kleine twist, om het bezit van deze pot als begrepen zij (daar hier reeds meer oude voorwerpen gevonden zijn) dat hen dit een douceurtje zou opleveren. Deze verschillende belang rijke vondsten, welke hier in den laatsten tijd gedaan zijn bevestigen steeds meer het vermoeden dat hier de vesting ..Forum Hadriani" van keizer Ha-drianus gestaan heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1