20ste Jaargang WOENSDAG 11 SEPTEMBER 1929 No. 6280 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND KERKNIEUWS Het Landbouw-OpenSuchtspel te Bodegraven DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1 TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen VOLKENBOND DE VOLKENBONDSVERGADER ING. Rede van graaf Apponyi. Optimistischer dan andere jaren. Gisteren heeft de grijze Hongaarsche staatsman graaf Apponyi een rede gehou den, waarin een heel wat optimistischer toon doorklonk dan in vorige jaren. De goede stemming, die algemeen dit jaar te Genève heerscht, is ook in de rede van Apponyi tot uitdrukking gekomen. Apponyi begon zijn rede met zijn vreugde uit te spreken over de onderteekening van de facultatieve clausule door zoovele sta ten, waardoor de overwinnig der gedachte der verplichte arbitrage thans vrijwel ge heel en al verkregen is. Overgaande tot de kwestie der minder heden erkende Apponyi evenals Strese- mann dat de besluiten van Madrid inder daad eenige verbetering in de procedure bij de behandeling van minderhedenpeti- ties hebben verzekerd. Graaf Apponyi. bracht weder met dankbaarheid in herin nering dat deze verbeteringen te danken zijn aan het initiatief van twee staatslie den, wier landen niet direct bij het min derheden vraagstuk belang hebben, mi nister Beelaarts van Blokland en den Ca- nadeeschen gedelegeerde Dandurant. Ap ponyi wilde zich op het oogenblik van nieuwe voorstellen onthouden, doch meen de wel te mogen verklaren, dat de beslui ten van Madrid nog niet het laatste woord in deze geweest zijn Hij sprak zijn instem ming uit met het denkbeeld van Strcse- mann om in de toekomst in de zesde com missie jaarlijks een algemeene discussie over de minderheden te voeren aan de hand van de rapporten van het Volken- bondssecretariaat omtrent de behandeling van minderhedenklachten in het afgeloo- pen jaar. Betreffende de ontwapenig herhaalde Apponyi zijn oude bezwaar, dat op het oogenblik een groote ongelijkheid bestaat tus6chen de verschillende staten van Euro pa, daar aan eenige staten de ontwapening door de vredesverdragen is opgelegd, ter wijl andere staten nog een groot leger op de been mogen houden. Apponyi ver klaarde nimmer te zullen ophouden er te gen te protesteeren, dat aldus honderd millioen menschen zich in Europa ontwa pend vinden, omringd door volkeren, die tot de tanden toe gewapend zijn. Aan deze vernederenden toestand moet zoo spoedig mogelijk een einde komen. Apponyi behandelde ook de peroratie van Briand, dat men de jeugd niet moet opvoeden tot verheerlijking van-den oor log en tot handelen tegen andere volken. Apponyi verklaarde het hiermee in het. geheel eens te zijn, doch hij hoopte toch wel dat men bij de opvoeding van de jeugd bedenken zal dat de opvoeding in vader landsliefde noozakelijk is. Hij wees ook op het verschil in de taak van Frausche en Hongaarsche onderwijzers. Het is veel go- makkelijker Franschen kinderen op te voe den tot de begrippen, dat zij tevreden moe ten zijn met den tegenwoordigen toestand dan dit ten aanzien van Hongaarsche kin deren mogelijk is. Intusscben erkent Apponyi dat men bij de opvoeding nimmer mag aansporen tot den oorlog in latere jaren, want de oorlog schept steeds weer nieuwe onrechten en hij erkent gaarne, dat wanneer een nieuwe oorlog het Hongarije aangedane onrecht van het vredesverdrag van Trianon zou goedmaken, waarschijnlijk dan een nieuw onrecht door het overwinnende Hongarije tegenover de overwonnen volken zon be gaan worden. Een oorlog kan geen recht vaardigen toestand in het leven roepen Daarom is het vertrouwen van Apponyi niet in 'n oorlog van revanche, doch in dc evolutie en in de gedachte van internatio nale rechtvaardigheid. Apponyi eindigde mekt de verklaring, dat ondanks de voorbehouden die hij gemaakt heeft omtrent den bestaanden toestand, hij toch niet nalaat te erkennen, zooals hij dit in den aanvang van zijü rede heeft ver klaard, dat deze Volkenbondsvergadering een reusachtigen vooruitgang gebracht heeft vergeleken bij het vorige jaar door de overwinning van de internationale rechts gedachte waardoor de groote staten heb ben afstand gedaan van hun materieele machtsmiddelen en aan de kleine staten groot vertrouwen hebben ingeboezemd. Stresemann's rede geprezen. De Times schrijft over dc rede van dr. Stresemann in de vergadering van den Volkenbond, dat deze rede karakteristiek is voor de nieuwe phase van internatio nale verzoening, die deze maand te Ge nève begonnen is. Het resultaat van de Haagsche Conferentie is op deze zitting van den Volkenbond onmiddellijk merk baar geworden en de atmospheer gezui verd. Een rede, zooals Stresemann thans gehouden heeft, had nooit te voren een Duitsche gedelegeerde op een vergade ring van den Volkenbond kunnen hou den, zoolang niet de beslissing over de ontruiming van het Rijnland gevallen was. Briand is de hartelijke steun van de Duitsche regeerig voor zijn plan der Ver- eenigde Staten van. Europa in het bij zonder welkom geweest. De rede van Stresemann heeft in het algemeen ook de instemming van de Fransche bladen. De Duitsche minister van buitenlandsche zaken, aldus de Ex celsior, heeft zich bescheiden en tactvol uitgedrukt. Naar het oordeel van de Petit Parisien ligt de rede van Stresemann in de zelfde lijn als die van MacDonald en Briand. De rede bewijst dat de door Engelands vertegenwoordigers begroete ontspanning werkelijk en duurzaam begint te worden. CHINA. HET CONFLICT MET RUSLAND. Weer een Russische aanval. Op de stad Pogranitsjnaja. Haar de „Times" uit Moekden meldt, hebben Sovjet-vliegtuigen gisteren op nieuw de stad Pogranitsjnaja gebombar deerd, waar thans volkomen anarchie moet heerschen. De straten worden on veilig gemaakt door plunderaarsbenden. Uit officieele bijzonderheden over den Sovjebaanval blijkt, dat onder de ge bouwen, die verwoest zijn, zich het spoor wegstation bevindt, alsook het draadlooze station en de telegraaf- en telefoon-cen trales. Veertig soldaten en twintig spoor- weg-employé's zijn gedood of gewond door bommen, die uit de Russische vliegtui gen werden geworpen. De burgerbevol king heeft bevel gekregen de stad te verlaten. De Chineesche troepen maakten een succesvol gebruik van machine-ge weren en ander afweergeschut. De Sovjebvliegers hebben zich verder gisterenmorgen begeven naar de stad Moelin, ten westen van Pogranistjnaja, waar het Chineesche hoofdkwartier is ge vestigd en ook eerstgenoemde stad ge bombardeerd. Al het spoorweg-personeel uit beide plaatsen is thans vertrokken. Zestien uur lang hebben de Sovjet troepen met kanonnen en machine-gewe ren de Chineesche linies nabij Mandsjoeli beschoten. Om aabt uur gisterenavond De extra-groote drukte op de Kaasmarkt gisterenmorgen. LOUIS HARTZ. landschap- en portretschilder, die heden 60 jaar is geworden. was het vuren nog steeds aan den gang. Boven dit gebied had eergisteren een Sovjet-vlieger verkenningsvluchten uitge voerd. Russische kanonneerbooten hebben gepoogd de Soengari-rivier op te stoo- men, doch zij werden door de Chineezen beschoten. o Tusschen China en Mongolië. Het Chineesche opper-commando deelt uit. Moekden mede, dat Zondag op 100 K.M. van Chailar, aan de Mongoolsch- Chineesche grenzen, botsingen zijn voor gekomen tusschen de Mongoolsche troe pen en Chineezen. De Mongolen hebben de Chineesche troepen met machine-ge weren bestookt en met vliegtuigen aan gevallen, waarbij het den Chineeschen troepen gelukt is 2 vliegtuigen neer te schieten. De verliezen moeten zeer groot zijn. De Chineesche regeering heeft ver sterkingen naar de grenzen gezonden. Japan en de gebeurtenissen in Oost-Azië. In officieele Japansche kringen wordt de hervatting van den strijd bij Pogra nitsjnaja slechts opgevat als een nieuw grensincident en niet als ernstig be schouwd. Volgens een nog niet bevestigd be richt werd een Japanner doodelijk ge wond door een bom uit een Sovjet-vlieg tuig, die een hotel te Pogranitsjnaja trof. APOLOG. VEREENIGING „PETRUS CANISIUS". 1904—1929. Heden viert de Apologetische Vereeni- ging Petrus Canisius" haar zilveren jubi leum. Ter gelegenheid daarvan is een goed verzorgd verslagboek verschenen, waarin, van de verschillende werkzaamheden uit voerig melding wordt gemaakt. „P. C." heeft de 25 afgelegde jaren een zegenrijke taak vervuld en gaat zich steeds meer verheugen in de daadwerkelijke be langstelling van Neerlands Katholieken. Onder de zeefr vele uitgaven onder het stempel der vereeniging verschenen, dient op de eerste plaats genoemd het boekje van de Vier Evangeliën en de Han delingen, waarvan in 9 jaar tijds ruim 100.000 exemplaren waren verspreid. Behalve de „Mededeelingen", welke al leen aan de leden worden toegezonden, is de „P. C." tevens de uitgeefster van „H e t Schild", het maandblad voor geloofs- verdediging, dat de laatste jaren zoo'n groo te vlucht nain. Sedert de reorganisatie der Vereeniging in 1924 hebben in de re dactie zitting de eerw. heeren proL J. P. Verhaar, hoofdredacteur, D. Huurdeman, H. Th. Mets en F. Otten O.P. Op 1 Juli 1919 verscheen het eerste num mer van „Het Schild"; bij de reorganisatie in 1927 telde het 2130 abonné's, in 1927: 5015 en thans ruim: 8 0 0 0. Een buitenge woon succes, vooral te danken aan den hoofdredacteur, prof. Verhaar, die zooals in een der kranten werd opgemerkt zich letterlijk half dood heeft gewerkt om zijn periodiek zóó te maken, dat de Aartsbis schop het „voortreffelijk" noemde in zijn schrijven aan de Vereeniging. Daarnaast had „Petrus Canisius" zijn inlichtingsbureaux met honder den aanvragen, terwijl na 1924 de verschil lende oommissies optraden, waarvan de een beter slaagde dan de andere. Tenslotte zijn er nog de conferen ties die „Petrus Canisius", steunt, en de apologetische actie op velerlei terrein en onder allerlei vorm, die op hulp van de vereeniging kan rekenen. Daarover ver strekt professor Mets in het „Verslag" in lichtingen. De nieuwe abt van Westmalle. De nieuwe abt van Westmalle, de Am sterdammer Dom Tarcisius van der Kamp, is naar Rome vertrokken, om aldaar door den abt^generaal, mgr. dr. Herman Smets, gewijd te worden. Zijn plechtige installatie in de cister- cienzer-abdij van Westmalle zal plaats heb ben op 18 October en zal gepresideerd worden door Zijne Eminentie kardinaal van Roey. „Msb." VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Optimistische rede van graaf Apponyi ter Volkenbondsvergadering. Nieuwe Russische aanvallen in China. BINNENLAND. Het zilveren jubileum der Apol. Vereen. „Petrus Canisius". Een nieuwe scheepsramp, thans op de Wester Schelde, waar een Belgisch stoom schip werd aangevaren en is gezonken. Verschillende leden van de bemanning ver mist. (Gom. Bor. 2de blad). Een belangrijke verklaring inzake den moord op het Bezuidenhout. (Gem. Ber. 2de blad). LEIDEN. Te Leiden wordt een hoofdacte-cursus voor R. K. onderwijzers(essen) opgericht. OMGEVING. Een welgeslaagd Landbouw-openlucht- spel te Bodegraven. Vierduizend toeschouwers. Een spel vol kleur en fleur. De landbouw vanaf 100 voor Christus tot in de verre toekomst. Boerenbruiloft. Een tribune ingezakt. Het Instituut te De Bildt heeft alle Bo- degva venaars oen onrusiigen nacht be zorgd met het zwartgallige weerbericht rond te zenden: voor Dinsdag regen in het Noorden*. De feestvierende Rijnlanders zagen him Landbouw-openluchtspel, waar aan zooveel moeite en kosten waren be steed, reeds in een piasbui mislukken. Het is maar gelukkig, dat het weer zich wei nig stoort aan wat de meteorologen fanta- seeren, want Bodegraven had zich voor het openluchtspel geen schooner weer kunnen denken. Een koele wind blies over de weiden en temperde de warmte van het Septeinberzonnetje, en maakte het zoodoende ieder naar den zin. Te 3 uur zou volgens het programma het feest beginnen, en wat bijna nooit ge schiedt het begon inderdaad op den aangegeven tijd. Dit is de eerste pluim op den hoed van de organisatoren van dit openluchtspel, dat in bijna ieder opzicht zoo uitnemend geslaagd is. Het gaf begrijpelijk een heele drukte vóór de vierduizend bezoekers in het „sta dion", voor ieder zijn plaatsen had gevonden. De orde-commissarissen kwa men ooren tekort om alle vragers van dienst te zijn, maar tenslotte had ieder een zitplaats gekregen of veroverd op de houten banken. Anderen, die graag toe keken, maar liever niet betaalden, hadden een luchtig plekje opgezocht op de stella ges. waarmede de Herv. Kerk ter restau ratie is ingebakerd en genoten vandaar een ruim uitzicht over het feestterrein. De zitplaatsen in het stadion waren geen ruststoelen, doch houten banken en han dige kooplui speculeerden op der menschen gemakzucht, met de zonderlinge veronder stelling uit te bazuinen, dat „het hout met ieder uur harder werd", een veronderstel ling, die, hoe vreemd ook, waar bleek te zijn. Maar of dat aan het hout lag? Het spel werd met bazuingeschal ge opend door herauten te paard, waarach ter een kleurige en fleurige stoet van boe ren en boerinnen in de costuums der elf provinciën de „arena" binnentrok. Deze stoet vormde het eeregcleide van Ceros, de beschermvrouw ran den landbouw, die op een blanke praalwagen, omstuwd door edelknaapjes en edel-joffertjes een tour- née langs dc tribynes maakte overal waar zij verscheen toegejuicht.. Gekomen voor de met bloemen en groen versierde loge steeg Ceres langs een keukentrapje statig van haar troon af en hoorde vanuit de tribune een zanghuldo aan van haar volgelingen. Weer schetterden de klaroenen, en daar kwam de gcheele „landbouw uit de oud heid" het veld op. Ruige Batavieren in dierenhuiden met op het hoofd de helm versierd mot arendsveeren of ossen-horens Bataafsche vrouwen met de producten van den landbouw in de hand, offerkoeien met een., sinaasappel op het voorhoofd, liepen uit voor een Germaansche ossenwagen, ge trokken door een driftig paard, in welke wagen de blauwgemantelde Mei-koningin balanceerde. Op de maat van „Turf in jo ransel" een lied dat vermoedelijk van lateren tijd is marcheerde ook deze, bijzonder geslaagde groep het veld rond, waarna op het plankier in liet midden van de grasvlakte do Mei-boom werd ge plant. Een reidans van Bataafsche meis jes rond den boom volgens oud gebruik en een Meiliedje besloot do vertooning van deze tweede groep. Mot een sprong van duizend jaar ver plaatste de derde groep ons in de Middel eeuwen, met als hoofdpersoon Graaf Flo- ris V, „der Keerlen God", zooals hij om zijn voorliefde voor de boeren genoemd werd wiens hofhouding bestond, be halve uit stoere ridders en sierlijke odel- Een reiswagen met boeren en boerinnen, optrekkend naar het Oogstfeest.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1