U- 20ste Jaargang VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1929 No. 6276 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND e £cicbeli^0ou^aiit DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 93S - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 HET GOUDEN JUBILEUM VAN W. KARDINAAL v. ROSSUM Koninklijke gelukwensch. Z. Em. kardinaal van Rossum ontving gisteren van H. M. de Koningin het vol gende telegram: Op dezen voor U zoo gedenkwaardigen feestdag bied Ik U mijn oprechte geluk- wensohen aan. (w.g. WILHELMINA. Het bezoek aan Den Haag. Gelijk reeds in 3t kort gemeld, vertrok Z. Em. gistermiddag per auto naar 's Gra- venhage, ten einde een bezoek- te brengen an het R- K. Centraal Bureau voor On derwijs en Opvoeding en daarna de thé te gebruiken ten huize van den Internun tius. Z. Em. was vergezeld van mgr. dr. B. Eras, mgr. dr. Jos Drehmans, secretaris van Z. Em. en den gentilhomme den heer Drehmans. Voorts vergezelden ook de gastheer van Z. Em., de heer W. J. R. DTeesmann, alsmede de hoogeerw. kaunn- nik dr. G. C. van Noort, deken van Am sterdam en de hoogeerw. pater Provin ciaal der Redemptoristen L. Wouters C.ss.R. den kardinaal op zijn tocht naar de Residentie. In het Bureau voor Onderwijs en Opvoeding. Te 4 uur had de ontvangst van kardi- naar Van Rossura plaats aan de woning van dr. Th. Verhoeven, directeur van het R.K. Centraal Bureau voor Onderwijs en Opvoeding. Nadat de kardinaal met zijn gevolg naar de zalen op de eerste verdieping was geleid en op den troon, die daar voor Zijne Em. was opgericht, had plaats genomen, hield dr. Verhoeven een toespraak, waar in spr. gewaagde, dat, in de negen jaar van zijn bestaan, het Bureau reeds her haalde malen moest ervaren^ dat Zijpel Eminentie levendig belang stelt in d.czcn bescheiden arbeid. Ieder jaar opnieuw constateerden wij met ontroering, aldus spr., dat Uwe Eminentie, hoezeer ook op gaand in een taak, waarvan omvang en diepte ons duizelen doen, zich niettemin gewaardigt persoonlijk kennis te hemen van onze publicaties en ons aan te moedi- ,gen, onze krachten in dienst te blijven stellen van het onderwijs en de opvoeding der katholieke jeugd niet alleen in ons va derland, maar zelfs voor zoover de om standigheden het gedoogen, in andere lan den. Z. Eminentie dankte voor de sohoone toespraak en gaf aan allen zijn zegen. Huldiging door Haagsche missie- vrienden. Om 4 uur kwam het comité van de Ha- mat den kardinaal begroeten. Namens de leden van het comité sprak de deken van Den Haag, de hoogeerw. heer H. A. Th. van Dam. Wij geven u de verzekering, zeide spr., dat,-als wij in de komende dagen voor de Hamat-missie-actie zullen bidden, wij niet zullen verzuimen den beschermer en pro motor van alle missie-actie in onze gebe den bijzonder te gedenken. Aan den kardinaal werd een in maro kijn-leer gebonden programmaboek over handigd. Kardinaal Van Rossum dankte den de ken en gaf de verzekering dat de komen de Haagsche missie-actie een grooten en goeden invloed zal uitoefenen, niet alleen in Den Haag, maar ook ver daarbuiten. Aan rector Ratti, den vice-voorzitter van de Hamat en herder van het Wées- en Oudeliedengesticht aan de Warmoe- zierstraat, deelde de kardinaal, die blijk baar den tijd, dat hij zelf weesjongen was, nog niet vergeten is, mede dat hij de be woners van het gesticht een vrijen dag en versnaperingen had toegedacht. De thé bij 's Pausen gezant. Daarna vertrok Z. Em. met gevolg om een bezoek te brengen aan den Inter nuntius. Voor de thé, die Zijn Excellentie mgr. L. Schioppa ter gelegenheid van het bezoek van Z. Em. W. kardinaal van Rossum. in de pauselijke Internuntiatuur gaf, waren de hal en de zalen van het gebouw schit terend versierd met bloemen en planten, zoodat het geheel een feestelijk aanzien bood. Uitgenoodigd waren de gezanten van Zweden, Mexico, Cuba, Frankrijk, Portu gal, -Spanje, Italië, Brazilië, Polen en Tsjecho-Slowalrije; de zaakgelastigden van 'Hongarije, Griekonland, Engeland, Turkije, Denemarken, Amerika, Egypte, Chili, Ar gentinië, België, Duitschland, China en Colombië. Verder waren aanwezig de bisschop van den Bosch, mgr. Nolens, de provinciaal der Jezuit.en, mgr. Hoogveld, mgr. Hensen en de de-ken van Den Haag. Ministerieel bezoek. Om tien minuten over vier maakten de minister-president jhr. mr. Charles Ruys de Beerenbrouck en minister T. J. Ver schuur hun opwachting bij Z. Enj. De kar dinaal onderhield zich eenigen tijd met de beide ministers, die hun katholieke ambtgenooten de ministers mr. dr. L. N. Deckers en mr. P. Reijmer moesten ver ontschuldigen, daar zij wegens ambts bezigheden verhinderd waren te komen. Na het bezoek aan de Liternuntiatuur keerde de kardinaal met zijn gevolg per auto wederom naar Amsterdam terug. Pater Drehmans over de audiëntie bij de Koningin. De secretaris van den kardinaal mgr. dr. Jos. Drehmans, heeft aan de „Tijd" een en ander verteld over de audiëntie, welke Z. Em. op het Loo heeft gehad. Een zeer bijzonder karakter, aldus mgr. Drehmans, droeg deze audiëntie, een ka- raider van volkomen erkenning door de Landsvrouwe der hooge waardigheid van den kardinaal, karakter ook van gratievolle hartelijkheid, tevens jegens den grooten Zoon van haar land. De kardinaal werd na de aankomst op het Loo naar do voor hem gereserveerde appartementen geleid om van de ver moeienissen der reis uit te rusten, waar na hij rich eenigen tijd met den particu lieren secretaris van H. M. baron van Geen onderhield. Het gevolg van Z. Eminentie was inmiddels naar andere vertrekken gebracht. Na eenigen tijd voegde het ge volg zich weer bij Z. Eminentie, die ala» dan naar de koninklijke anti-chambre werd geleid- Te half vijf gingen de deuren van den koninklijken ontvangsalon open en werd Z. Eminentie kardinaal van Rossum door den oppercercmoniemeester en grootmees ter van het civiele Huis van H. M. de Koningin J. H. F. graaf Du Monceau, bin nengeleid. Het gevolg bleef in de groote audiëntiezaal. Het onderhoud duurde een half uur en M. M. de Koningin vroeg vol belangstel ling naar ve;o bij zonderheden betreffende het jubileum van Z. Em. Tijdens het ge sprek trof het den kardinaal hoe goed H. M. op de hoogte was an zijn arbeid. H. M. informeerde naar den gezondheids toestand, uitte haar bewov lering voor de kracht van den Prins der Kerk, die. nog pas zijn groote reis naar het hooge Noor den, naar IJsland heeft volbracht. Z. K. H. de Prins en later ook H. K. H. Prinses Juliana mengden rich in het ge sprek. De Prins onderhield rich oa. met den kardinaal over 's prinsen overleden broe der, die Katholiek was, en wiens biecht vader tijdens diens verblijf te Rome kar dinaal Van Rossum is geweest. Ook over tal van andere onderwerpen liepen de gesprekkenzoo uitte Zijne Emi nentie aan H. M. zijn bewondering voor het groote werk, dat onder Harer Majes- teits regeering door de drooglegging der Zuiderzee wordt bot stand gebracht. Na- een half uur werd ook het gevolg van Zijne Eminentie binnengeleid en door Z. Em. voorgesteld. II. M. reikte allen vriendelijk do hand en onderhield zich ver volgens met. ieder over ieders werkkring, reizen, enz., evenals later Prins en Prin ses deden. Ten slotte werd, vóór het verlaten van het paleis, z reeds in de kranten heeft, gestaan, aaV'het personeel gelegenheid gegeven Zijne Eminentie te begroeten. De katholieke leden van het personeel waren in een der paleiszalen opgesteld en werden voorgesteld aan Zijne Eminentie door Graaf du Monceau. De kardinaal overhandigde aan Graaf du. Monceau de bronzen heriimeringsmedaille van het ju bileum der Propaganda. De kardinaal sprak allen toe, hen opwekkende tot aan hankelijkheid en trouw jegens de Koningin Allen schonk hij ter herinnering een me daille. Deze kleine intieme plechtigheid maakte op de aanwezigen riohtbaar groo ten indruk. Trouwens, de kardinaal zelf was onder den indruk van gratievolle fijnzinnige ont vangst der Koningin en ge begrijpt (zoo vertelde zijn secretaris verder) dat Zijne Eminentie daarom nog te meer getroffen was toon hij gisteren, thuis komende van de- huldiging in het Concertgebouw, het telegram van gelukwensch vond van H. M. Zijne Eminentie heeft hierop het vol gende telegram terug gezonden: „Diep onder den indruk der grootsche huldebetooging in het Concertgebouw, zoo even geëindigd, verrast mij blijde het te legram van Uwe Majesteit. Uwe geluk- wenschen hoog waardoerend, betuigt Uwer Majesteit Zijn hartgrondigen dank. Kardinaal van Rossum". Ten huize van Mgr. L. Schioppa, Pauselijk Internuntius te Den Haag, heeft Z. Em. Kardinaal Van Rossum Donderdag middag de thee gebruikt. Ook de leden van het corps diplomatique waren aanwezig VOLKENBOND DE 10DE VOLKENBONDS VERGADERING. Rede van Briand. De taak van den bond. Briand heeft gisteren zijn aangekondigde groote redevoering gehouden. Hij begon met er op te wijzen, dat d© volkenbond thans 10 jaar bestaat, welke tijd zeker niet verloren is gegaan. De vol kenbond heeft het scepticisme, dat tgp. op zichte. van den bond bestond overwonnen en bezit thans het vertrouwen der volken. Wat zal de bond met dit vertrouwen beginnen 1 Alles wat de volkenbond de laatste jaren tot stand heeft gebracht, was slechts door dit vertrouwen mogelijk. Ook voor het Locarnopact geldt dit. Er blijven echter voor den vrede nog groote leemten over, waarin vroeg of laat moet worden Wij hebben den oorlog tol; ©en misdaad gestempeld. Wie kan echter zeggen of het werk van den volkenbond daardoor vol tooid is. Men moet. alles voorbereiden om den oorlog te vermijden. Wat zal de vol kenbond doen, indien een oorlog uitbreekt.? Enkele jaren geleden is men een maand bezig geweest om sancties voor den ver stoorder van den vrede te vinden. Van straf kunnen wij niet afzien, indien me-n de bestaande leemten wil aanvullen. Wij moeten bezield zijn van den wil tot slagen, dan zullen geleidelijk alle moeilijkheden worden overwonnen, die het werk van den vrede thans nog in den weg staan. Na de conferentie te 's-Gravenhage zul len de laatste moeilijkheden verdwijnen, die tusschcn Frankrijk ©n Duitschland nog bestonden, wat zonder den volkenbond ook niet mogelijk zou zijn geweest. Vervolgens besprak Briand het vraag stuk der ontwapening, wat. een heilige plicht voor de and er teekenaars va.n het Kellogg-pact is. Ook hier bestaan moeilijk heden. In de eerste plaats doet zich het vraag stuk der veiligheid voor, dat. echter even eens door samenwerkïug opgelost zal kun nen worden. Briand geloofde, dat' dit vraagstuk door de bemoeiingen van de voorbereidende ontwapeningscommissie ver gevorderd is. Indien de samenwerking tot stand komt, zal de voorbereidende ontwa pen ingscommisie de conferentie kunnen bijeenroepen, waardoor artikel 8, bet ont- wapeningsartikel van het statuut, van den volkenbond in do practjjk verwezenlijkt zal kunnen worden. De particuliere be sprekingen over dit vraagstuk, die op het oogenblik aan den gang zijn, zullen zeker goede resultaten opleveren. Overigens zullen technische middelen al leen niet voldoende zijn. In verband hier mede kwam Briand te spreken over dat gene, wat. men met den naam Vereenigde Staten van Europa heeft aaDgeduid. Briand verklaarde, dat hij zich bij het denkbeeld der Vereenigde Staten van Europa heeft aangesloten, welk denk beeld men onvoorzichtig heeft genoemd, doch dat inderdaad' grootsch is. Dir, denk beeld heeft langzamerhand terrein gewon nen. Misschien is het avontuurlijk voor een staatsman, om zich op dit gebied te begeven, doch de toekomst van. den vrede hangt, hiermede ten nauwste te sameu. MacDonald optimistisch. Over d© ontwapeningskwestie. Gistermiddag heeft weder het. banket, dat de internationale vereeniging van bij den volkenbond geaccrediteerde journa listen jaarlijks aanbiedt aan den voorzit ter der volkenbondsvergadering en den volkenbondsraad, plaats gehad. Met uitzondering van Sciajola (zulks in verband met een conflict tussohen deze journalisten vereeniging en de vertegen woordigers der Italiaansche pers, die, evenals verleden jaar allen afwezig waren) hadden alle uitgenoodigde gaston de uit- noodiging aangenomen. Ook Ramsay Mae- Donald was, ofschoon hij Engeland niet in den raad vertegenwoordigt, aanwezig. Na korte redevoeringen van den voor zitter der volkensbondsvergadering, dr. Guerrero, en don raadsvoorzitter. Farou- ghi, hebben MacDonald, Stresemann en Briand lange redevoeringen gehouden. MacDonald wees daarbij op de noodza kelijkheid om geduld te oefenoD. Dat hij nog niet de volledige overeenstemming met Amerika kon mededeelen mocht aller minst een reden zijn om aan het verkrij gen dier overeenkomst te twijfelen. Zeker 99 pet. der menschheid -wenscht, dat de overeenstemming tot stand komt en daar door de algemeen e ontwapening wordt vergemakkelijkt. Ook president Hoover en Mac Donald hebben den vasten wil tot slagen. Onder deze omstandigheden be zwoer MacDonald de pers, geen misbruik van haar macht te maken door het ver- Dit nummer bestaat uit vier bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Een rede van Briand op de,Volkenbonds- vergadering te Genève. Het eeuwfeest van de emancipatie der Katholieken in Engeland. Weer een bomaanslag te Lürieburg. (Bui ten!. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Het bezoek van Z.Em. Kardinaal van Rossum aan Z.Exc. den Internuntius en het R.-K. Bureau voor Onderwijs en Opvoe ding te Den Haag. (1ste blad). Een bejaarde dame te Den Haag met een scheermes vermoord haar huishoud ster gewond. De dader gearresteerd. (Gem. Ber., 4de blad). Nadere 'bijzonderheden over het spoor wegongeval bij Meppol. (Gem. Bor. 4de blad). LEIDEN. De nieuwbouw der R.-K. Vakschool voor Meisjes. (3de blad). breiden van pessimistische geruchten over den stand der onderhandelingen. Hij gaf de verzekering, dat de Amevikaansch Engelsche vlootbes prekingen stellig met ©en succes zullen eindigen. DUITSCHLAND Pletschkaitis met vijf vrienden gearresteerd. Zwaar bewapend op de Duitsch- Litausche grons. Uit Eydtkuhnen wordt gemeld: Woens dagmorgen zag een op hot land werkende boer zes mannen uit. een boschje den weg opgaan. Toen zij gezien werden trokken de mannen zich in het boschje terug, het geen den boer verdacht scheen. Hij waar schuwde de veld wacht, die het boschje omsingelde en dc zes mannen aanhield. Het bleken de Litausche emigranten-- leider Pletschkaitis en vijf zijner vrienden te zijn. Zij beweerden sedert twee jaar in Polen te wonen en nu getracht te heb ben over de Duitsche grens naar Litauen te komen om daar hun bloedverwanten te bezoeken. Bij visiteering van hun bagage vond men toen twee geweren, zes revolvers, zeer veel munitie, zes handgranaten en zes zware bommen. Het schijnt, dat de heeren. •het voornemen koesterden, den D-trein,' waamede de Litausche minister-president Woldemaras uit Genëve zou terugkecren, in de lucht te doen vliegen. Of deze veron derstelling waarheid zal blijken, moet eerst het nadere onderzoek uitwijzen. In elk geval staat echter vast, dat Pletschkaitis en zijn politieke vrienden een nieuwen aanslag op Woldemaras in het voornemen hadden. Zij werden geboeid naar het kantongerecht te Stallupönon in Oost-Pruisen overgebracht. PALESTINA De gebeurtenissen in Palestina. Nieuwe gevechten. Het Engelsche departement van Kolo niën deelde gisteren mede, dat. dc Engel sche troepen met. succes zijn opgetreden tegen een bende stroopende Arabieren, die zich in den avond van 5' September bevon den te El Mesha, een dorp ten Oosten van den berg Tabor. De verliezen van de Arabieren bedroe gen 26 man. Er werd één Engelsch soldaat gewond. De Fransch© autoriteiten, in Syrië heb ben aan de Palest.ijnsche grens ten Noor den van Safed detachementen geplaatst, teneinde invallen van Arabieren te voor komen. Over het algemeen is de toestand Woensdag rustig gebleven. De luchtmacht gaat voort systematisch boven het geheole land te patrouillcercn. Rouwbctooj-ingen tc Jeruzalem. De Joden te Jeruzalem hebben gisteren op aansporing hunner geestelijke overheid oen algemeenen rouwdag gehouden en in alle synagogen, die tot do laatste plaats bezet waren,, werden gebeden voor de slachtoffers der jongste onlusten opgezegd. De vrome Joden organiseerden daarna een zwijgende betooging langs den klaagmuur, als protest tegen den voorgenomen bouw door de muzelmannen daar ter plaatse, welke betooging zonder incidenten is af- geloopen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1