No. 6261
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
DE CONFERENTIE REKENT
BUITENLAND
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUSNo.il
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Kunst en Godsdienst.
De kunst kan op zich al een middel zijn,
de ziel op te heffen tot God. Bekend is
het woord van Broere: Ware kunst is bid-
len.
Wanneer de kunst zich onmiddellijk in
Gods dienst stelt, dan is zij dubbel te
vaardeeren!
Zeer verheugend is 't wij wezen er
ieeds meer op dat in onzen tijd in waar
heid gestreefd wordt, om de schoonheids-
uitingen, om de kunst ook te doen spre
ken in „religieuse artikelen", in devotie
artikelen". Dit streven moet al is 't niet
altijd éven doelmatig en doeltreffend al
ler Katholieken daadwerkelijke sym
pathie hebben!
Maar men overdrijve nietl
Men make zich niet schuldig aan ©en
overdrijving, die zelfs ergerlijk kan zijn.
Ergerlijk is b.v. de overdrijving van een
waan-wijs jongmensch, die de Kunst (met
een groote K.) vereert, en in de woning
van zijn ouders op een oud Kruisbeeld of
Mariabeeld, dat niet aan de eischen van de
kunst voldoet, van uit de hoogte zijner ar-
tistiek-gevormde persoonlijkheid laag neer
ziet.
Deze opmerking maken wij naar aanlei-
ling van het volgende, wat wij scheurden
lit de „bloc-notes" van „De Maasbode":
Och, laten wij toch niet al te veel
schermen met de z.g. vergroving van
kunstsmaak, vooral wat onze devotie-
artikelen betreft, wat in de mode is
gekomen, toen een realistisch of na-
turalisch Fransch schrijver als Karei
Joris Huysmans na zijn bekeering ons
het voorrecht ging aandoen, zich te
bemoeien met de vaak minder aesthe-
tische objecten onzer kinderlijk-naiev©
devotie.
Zeker veel van die Mariabeeldjes
en kruisbeeldjes waren leelijk van
vorm en van kleur.
Waren of zijn zij er minder om?
Juist het minder aesthetische geeft
o.i. een voorkeur op de zuivere en echte
vereering.
Ons, Katholieken, is zoo vaak ver
weten, dat wij de beelden zelve ver
eerden of vereering toedroegen. Maar
juist bij de meest eenvoudigen van
geest en van geloof ging de liefde tot
de Moedermaagd, de liefde tot den
Christus boven het aartsleelijke Ma-
riabeeldje en het maar grove Kruis
beeld. uit.
Hun devotie was er zooveel te eer
lijker en zuiverder om.
^Terwijl bij den meer aesthetisch
aangelegde het gevaar dreigt., dat hij
zijn Mariabeeld en het Kruisbeeld
meer gaat leeren zien en liefhebben
om den schoonen vorm in de eerste
plaats.
Hierbij bedoelen wij natuurlijk niet,
dat wij alle leelijke devotie-artikelen
onvoorwaardelijk in bescherming gaan
nemen en de voorkeur geven boven de
devotieobjecten in meer aesthetisch©
uitbeelding, maar willen wij alleen
maar zeggen, dat ook minder verzorg
de artikelen in dit genre niet de spot
en de ergernis verdienen, waarmede
wij dikwijls zoo spoedig en onmatig
gul zijn.
Boven alle aesthetica gaat toch de
zuivere schoonheid van het geloof.
Geatan Bernovalle schreef 't in zijn
boek over Teresia zoo juist: „De meest
vulgaire vereering die men aan The-
resia brengt, beteekent in ieder geval
een verheffing der ziel naar het boven
zinnelijke. En dat is dikwijls reeds vol
doende om van de hemelruimte ©en
feilen lichtstraal te doen neerschieten,
die het koper verandert in glanzend
goud".
Wij kunnen ons voorstellen, dat men het
anders zou willen zeggen, da-n het hier ge-
l wordt, vèèl waars ligt er, ongetwij-
feld, in.
Dit zouden wij er aan willen toevoegen,
tat ©en aesthetisch devotie-artikel zeker
1 voorkeur verdient boven een min of
■neer leelijk al verdient dit laatste lang
niet altijd „spot en ergernis" als de
gene, die het bezitten of voor wie het
emd is, zelf, althans eenigzins, voor
schoonheid, voor kunst, ontvankelijk zijn!
i tot die hoogte het Katholieke volk
°P te voeden is een schoon werk, een ge-
Ogende arbeid, een edel apostolaat!
DE SOMMEN BLIJKEN ZEER MOEILUK
DRIE ONDERCOMMISSIES INGESTELD
Nog steeds zijn de financieele deskun
digen op de Haagsche conferentie bezig
met uit te rekenen, wie gelijk heeft. De
Vier (Frankrijk, België, Italië en Japan)
hebben aan Engeland een aanbod gedaan,
waarvan zij beweren, dat zij daarmee En
geland voor 80 tegemoet komen. Enge
land beweert, dat met dit aanbod voor
niet meer van 30 voldaan wordt aan
zijn rechtmatigen eisch.
Men heeft omwille van de moeizaamheid
der berekeningen gisteren weer drie sub
commissies ingesteld
a. Om uit te rekenen wat het voordeel
is, dat Engeland geniet, doordat de over
schotten" uit de liquidatie der gereques-
treerde goederen niet meer verdeeld wor
den, doch geheel aan Engeland komen; b.
om na te gaan wat precies het overschot
is, dat ontstaan zal, doordat met 1 Sep
tember Dawes-regeling en Young-plan in
elkaar schuiven; c. om uit te rekenen, of
Engeland door het Young-plan 45 dan wel
48 millioen Rijksmark minder krijgt dan
onder de Dawes-regeling.
Men hoopte hedenochtend met het werk
gereed te komen, waarna des namiddags
de resultaten van den arbeid een onder
werp van bespreking in een samenkomst
van de voornaamste leden der delegaties
van Frankrijk, België en Japan zouden
uitmaken.
Wellicht, zoo luidde de verwachting in
Franschen kring, zouden vervolgens
Woensdag de vier genoemde delegaties
met de Duitsche en Engelsche ter bespre
king van de financieele aangelegenheden
tezamen komen.
De Rijnlandkwestie.
Intusschen hebben er te Scheveningen
tusschen de vier mogendheden, die direct
bij de Rijnlandkwestie geinteresseerd zijn,
besprekingen plaats gehad. Er wordt alge
meen aangenomen, dat ze zeer interessant
geweest zijn. Veel bijzonderheden kan
men er echter niet over te hooren krijgen.
Althans niets, dat men voor volkomen ze
ker mag aannemen, want min of meer
fantastische geruchten waren er gisteren
avond genoeg in omloop. Er was zelfs
veel sprake van een ernstig conflict tus
schen Briand en Hymans. Deze laatste zou
verklaard hebben, de Belgische troepen na
de ontruiming van de tweede zone liever
niet nog eens voor enkele maanden naar
de. derde zone te laten verhuizen. Daar
Engeland ook reeds gezegd heeft voor het
einde van dit jaar al zijn troepen uit het
Rijnland te willen terugtrekken zou Frank
rijk dan alleen achterblijven. Dat Briand
dit niet prettig vindt mag men aannemen,
maar dat het inderdaad tot een conflict
zou gekomen zijn, ia voDtloopig toch niet
meer dan een gemout.
Over *t algemeen schijnt men met de
groote politieke kwssl,:es betreffende het
Rijnland toch niet erg op te schieten. De
stemming in de Duitsche conferentiekrin
gen was vrij gedrukt, gisterenavond. Voor
velen was het een teleurstelling, dat er
ook nu nog geen datum voor de ontruiming
genoemd was. Daarenboven schijnt het in
den schoot der Duitsche delegatie zelf tot
nieuwe tegenstellingen tusschen Strese-
mann en Wirth gekomen t© zijn. Deze laat
ste dringt er op aan dat Duitschland zich
zou verzetten tegen het plan om het over
schot van de laatste Dawesmaanden aan
Engeland te geven, alvorens daaruit al de
bezettingskosten van na 1 September be
taald zijn; zoo niet aldus zijn betoog
dan zal Duitschland nog extra moeten
betalen voor die bezetting, zoodat de heele
zaak ten slotte hierop zou neerkomen, dat
de Duitschers een surplus zouden moeten
opbrengen, teneinde Frankrijk, Italië en
België in staat te stellen Engeland te be
vredigen.
Ook daar dus moeilijke kwesties.
Hoe lang nog in Den Haag?
Men schijnt thans algemeen te rekenen
met een onderbreking der besprekingen
en vertrek der ministers op Zaterdag of
uiterlijk Zondag.
Vrijdagavond zullen de ministers de
gasten van H. M. koningin zijn, zoo-
dat zij zoolang in ieder geval hier blijven
en een plotselingen breuk in de eerstvol
gende dagen kwalijk te verwachten is.
Men hoorde in dit verband reéds de
vraag stellen of Hare Majesteit met Haar
uitnoodiging niet alleen gewenscht heeft
den gedelegeerden een eerebewijs te bren
gen doch hen daardoor in het belang van
zaken heeft willen dwingen, hun bespre
kingen tot Zaterdag voort te zetten.
Buitengewone en onvoorziene omstan
digheden voorbehouden zullen de ministers
dus Zaterdag of Zondag Den Haag ver
laten.
Mocht een breuk vermeden kunnen
worden, zooals men thans wel vertrouwt,
dan zullen verschillende deskundigen-com
missies vermoedelijk in Den Haag blijven
voortwerken en van den tijd, dien deze
sub-commissie dan noodig zal hebben en
van het al of niet bevredigend verloop
hunner werkzaamheden zal het dan ver
moedelijk afhangen, of de ministers naar
Den Haag zullen terugkeeren, om hier de
door de deskundigen voorbereide regeling
uitdrukkelijk goed te keuren.
Komen de commissies nog in September
gereed en zullen de daarop volgende
minister-bijeenkomsten van slechts korten
duur zijn, dan mag men wëllicht aannemen,
dat de ministers aan Den Haag de eer
van de slotbesprekingen zullen geven.
Mochten de commissoriale werkzaam
heden langer duren, zouden er nog moei
lijke minister-beraadslagingen noodig zijn,
dan zal men wellicht te weinig vertrouwen
in het klimaat van ons land in October
hebben en liever de Haagsche conferentie
in Locarno of Lugano beëindigen.
DE ONTWAPENINGSKWESTIE.
Vooruitgang te bespeuren.
Naar de diplomatieke medewerker van
de Daily Telegraph" mededeelt, zou Vrij
dag te Londen eep 'zeer belangrijke offi-
cieele mededeeling van de Amerikaansche
regeering ontvangen zijn, die onmiddellijk
in handen is gesteld van den minister-pre
sident MacDonald. De mededeeling heeft
betrekking op de vloot-onderhandelingen
en zou afkomstig zijn van president Hoo
ver. De inhoud wordt streng geheim ge
houden. De zeer groote tevredenheid, die
de mededeeling blijkbaar in Britsche krin
gen heeft gewekt, geeft reden om te ver
onderstellen, dat de algemeene gang van
zaken bevredigend is. De ambassadeur der
Vereenigde Staten te Londen, generaal
Dawes, is naar Schotland vertrokken, waar
hij een bijeenkomst, met MacDonald zal
hebben. De besprekingen zullen echter
slechts van informatorischen aard zijn en
er zal geen officieel, communiqué worden
uitgegeven.
BELGIE
Een bedevaart naar den Yzer.
Onder reusachtige deelneming van Vla
mingen uit alle hoeken van het land werd
Zondag te Dixmuiden de tiende Algemeen
Vlaamsche Bedevaart naar den Yzer ge
houden.
Deze bedevaart is wellicht de eenige ge
legenheid, waarop de Vlamingen, vergetend
wat hen politiek verdeelt, eensgezind op
den grond van Oa es kerke "aan de overzijde
van den Yzer hulde brengen aan de Vlaam
sche gesneuvelden, die, vallende voor leu
zen van recht en beschaving, hun leven ook
hebben geofferd voor de bevrijding van hun
eigen volk.
Nog nooit was de deelneming aan de
bedevaart, die, na in den beginne een be
scheiden betooging van enkele honderden
getrouwen te zijn geweest, thans is ge
groeid tot. een ware volksbetooging, welke
als massahulde aan gesneuvelden in België
©enig is, zoo algemeen. Buiten de gewone
vervoermiddelen werden de deelnemers
door 27 extra-treinen, uit het veraf gelegen
Limburg evengoed als uit Brabant-, Ant
werpen, Oost- en West-Vlaanderen naar
Dixmuiden gevoerd, terwijl ook honderden
auto's de bedevaarders ter bestemming
brachten. Naar schatting verdrongen elkaar
ruim tachtigduizend Vlamingen in de met
leeuwenvlaggen en andere banieren ver
sierde straten van Dixmuiden. Nadat een
gewezen Vlaamsch krijgsaalmoezenier op
de Groote Markt een H. Mis had gelezen,
zette de officieele bedevaartstoet zich on
der bazuingeschal in beweging. Hij trok
langs een dicht opeengepakte menigte toe
schouwers over de veel omstreden brug
van de meelfabriek naar het Vlaamsche
Torenmonument van den Yzer, dat, bijna
voltooid, het volgende jaar volledig afge
werkt zal zijn en definitief ingewijd zal
worden. Nu reeds beheerscht het monument
dat vijftig meter hoog is, en voor het pu
bliek toegankelijk is gesteld, het slagveld
van de Yzervlakte.
Voorafgegaan door de bede vaart-s vlag,
vervaardigd naar een teekening van den
aan het Yzerfront gesneuvelden Vlaam-
schen kunstenaar Joe Engüsch, bereikte de
optocht waaraan benevens Vlaamsche
meisjes, die een bloemenhulde brachten,
muziekkorpsen, het Bedevaartcomité, vele
studenten en de honderden afgevaardigden
uit de Vlaamsche provinciën met haa-r keu
rige vaandels en ook talrijke ouders van
Vlaamsche gesneuvelden deelnamen
eerst na een défilé van verscheidene uren
de vlakte 'aan den anderen oever van den
Yzer. Hier stonden Philips' luidsprekers
opgesteld om de woorden van de sprekers
over de menigte te verspreiden.
Na een treurmarsch, een bloemenhulde
en het. gezamenlijk zingen va'n „Waarom ik
Vlaming ben", volgden de sprekers: dr. F.
de Pillecyn namens de Vlaamsche oudstrij
ders, prof. dr. Frans Daels. oud-aalmoeze
nier en pater De Bock, elkander op.
Als laatste redenaar sprak de letterkun
dige Bernard Verhoeven namens Noord-
Nederland, ofschoon de Belgische minister
van justitie last gegeven had alle Neder
landers, die naar België reisden voor deel
neming aan de Yzerbedevaart, aan de
grens terug to sturen.
Keizerin Zita vestigt zich in België.
In officieuse kringen won't het bericht
uit Weenen, dat ex-keizerin Zita. zich in
België zou vestigen ten einde dicht bij
haar oudsten zoon te zijn, die aan de uni
versiteit te Leuven komt studeeren, zeer
waarschijnlijk geacht. De ex-keizerin zou
zich op een buitengoed tusschen Leuven en
Diest vestigen.
OOSTENRIJK.
'De incidenten in Stiermarken.
Ongeveer 200 gewonden.
Terstond nadat Zondag de eerste berich
ten over de onlusten te St. Lorenzen te
Weenen bekend waren geworden, ontwik
kelden ook de burgerwacht en de sociaal
democratische Schutzbund grootere activi
teit, in verband waarmede ook de politie
maatregelen trof, om zoo noodig de hand
having der orde te kunnen verzekeren.
Zondag is het niet alleen te St. Loren
zen, doch ook te Knittelfeld rumoerig ge
worden, toen daar de berichten over de
botsingen te St. Lorenzen bekend werden.
Terstond begonnen patrouilles van de bur
gerwacht en van den sociaal-democrati
sch en Schutzbund door de straten te trek
ken en het gelukte do gendarmerie slechts
met groote moeite, botsingen te verhinde
ren en beide partijen te bewegen met deze
patrouillediensten op te houden.
Te Graz hebben gistermorgen vergade
ringen plaats gehad tusschen de vertrou
wensmannen van beide partijen, die elkaar
wederkeerig de schuld voor de botsingen
in de schoenen schuiven.
Naar de „Vorwarts" uit Weenen ver
neemt, werd in een gisteravond aldaar ge
houden vergadering van sociaal-democra
tische vertrouwensmannen na een rede van
dr. Deutsch een resolutie aangenomen,
waarin verklaard wordt, dat de leiders der
Stiermarksche Heimwehr schuldig zijn aan
de botsingen te St. Lorenzen en waarin
geprotesteerd wordt tegen de houding der
verantwoordelijke autoriteiten. Ten slotte
worden de arbeiders opgeroepen om zich
te beschermen tegen de „beschermingspo
gingen" der Heimwehren.
De bondskanselier heeft met de overige
te Weenen aanwezige ministers de ge
beurtenissen te St. Lorenzen besproken.
Sommige berichten bevestigen, dat er in
't geheel 200 personen zijn gewond, van
wie er tot nu toe 3 overleden zijn. Volgens
een officieele mededeeling van de regee
ring heerscht er in Weenen en in de bonds-
landen overal rust.
RUSLAND.
Arrestaties wegens prijsopdrijving.
De nieuwe pogingen der Russische auto
riteiten te Moskou om het euvel der files
voor de winkels te bestrijden en de hooge
prijzen der levensmiddelen te verlagen,
heeft de arrestatie van honderden perso
nen geleid, waaronder 150 vooraanstaan
de personen in het coöperatie-wezen meldt
de „Times". In sommige gevallen hebben
deze personen het viervoudige van den
normalen prijs gevraagd. Verder zijn huis
zoekingen gedaan bij particuliere hande
laars, van wie er 26 werden gearresteerd,
terwijl een groote hoeveelheid textielgoe-
deren in beslag werd genomen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De financieele deskundigen ter confe
rentie zijn nog steeds aan het r°kenen.
Ook de Rijnlandontruirrvng zou eenige
moeilijkheden opleveren.
Voortdurende nieuwe schermutselingen
aan de RussischChineesche grens.
De enthousiaste ontvangst van de „Graf
Zeppelin" te Tokio. Donderdag vertrekt dr.
Eckener weer. (Luchtv. lo blad).
BINNENLAND.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerkn., 2de blad).
Een nieuw altaar in de parochiekerk te
Stomp wijk. (1ste blad en photo 2de blad).
De nieuwe Koudekerksche-brug is van
daag officieel geopend. (Photo's, 2de blad).
CHINA.
HET CONFLICT MET RUSLAND.
Gevechten aan de grens.
Chineesche troepen naar het
front.
De Chineesche minister van Buitenland-
sehe Zaken Wang heeft bevestigd, dab de
regeering aan Tsjang Hsu-Liang opdracht
heeft gegeven 60.000 soldaten naar het
„front" in Mandsjoerije te zenden. Dit ge
schiedt, naar de regeering zegt, voor de
fensieve doeleinden in verband met de
dreigende houding en de invallen der Rus
sische, troepen aan de grens. De regeering
is bereid zoo noodig nog meer versterkin
gen te zenden.
De regeering heeft vorder aan Tsjang
Hsu-Liang medegedeeld, dat zij een belang
rijk contingent troepen van Poekau naar
het Noorden heeft gedirigeerd, dat onder
zijn commando zal worden geplaatst, ten
einde zoo noodig in Miandsjocrije te ge
bruiken.
Te Tsitsihar zijn 24.000 man van het
Mandsjoerijsche leger aangekomen.
Uit Moekden wordt gemeld, dat afdee-
lingen Russische verkenners met steun van
Koranen zich meester hebben gemaakt van
het. dorp Szetsotzc in de provincie Kirin,
welk dorp zij plunderden en vervolgéns in
brand staken. Twee Chineesche kooplie
den werden, gedood en drie anderen ge
vankelijk weggevoerd. Vrijdagmiddag zijn
in dezelfde streek de Chineesche stellin
gen door Russische artillerie beschoten.
In goed ingelichte buitenlandsche krin
gen te Sjanghai gelooft men, dat de inci
denten langs den Chineesch-Russischen
grens met voorbedachten rade zijn. ver
wekt, omdat Rusland zooveel mogelijk
kracht wil bijzetten bij den eisch dat op
basis der Russische voorwaarden onder
handeld zal worden. Men gelooft dan ook.
dat wanneer het. plan der Russen, om Nan
king tot. een betere stemming te brengen,
zou falen, zij niet zullen nalaten hun toe
vlucht te nemen tot nog krachtiger maat
regelen. Daar de voornaamste Russische
troepen zicji echter niet dichterbij bevin
den dan te Irkoetsk, gelooft men dat der
gelijke maatregelen nog wel eenigen tijd
op zich zullen laten wachten. Een der bes
te Russische divisies, de zoogenaamde
,.Pacific"-divisie, bevindt zich nabij Wla-
diwostok en zou eventueel onmiddellijk
beschikbaar zijn.
Tusschen het Russische en het Chinee
sche leger bevindt zich een niemands land
van ongeveer 11/2 K.M. breedte. De be
wegingen der Chineesche troepen worden
ten zeerste bemoeilijkt, doordat de Ja
panners geen toestemming geven om troe
pen te vervoeren langs den spoorweg dpor
Zuid-Mandsjoerije.
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. Besluit, is op verzoek van H.
Hoek, candidaat-notaris. te "s-Graven-
hage, ingetrokken het Koninklijk Besluit
van 24 Juli 1929, voor zoover dat betrek
king heeft op diens benoeming tot nota
ris te 's-Gravenhage, en zijn benoemd tot
notaris binnen het arrondissement: 's-Gra
venhage, ter standplaats 's-Gravenhage: G..
C. Corporaal, candidaat-notaris te 's-Gra
venhage; Utrecht, ter standplaats de ge
meente Wijk bij Duurstede: inr. J. A. Bre
mer, candidaat-notaris, te Hilversum.
