20ste Jaargang
ZATERDAG 10 AUGUSTUS 1929
No. 6254
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
Een gewichtige dag voor de conferentie
Na het ultimatum van Snowden
BUITENLAND
BINNENLAND
3)e £cid6cli^(SoiMatil:
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per "week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Heden komt de financieele commissie bijeen
V De Dienstplicht.
Alle partijen zijn 't er over eens, dat ons
land een weerma-cht moet bezitten.
Alle partijen. Ook de soc.-democr. en
de vrijz.-democr., die de „militie" willen
afschaffen en er „politie" voor in de
plaats willen stellen.
Wat beteekent een naam?
De Katholieken wensohen internatio
nale ontwapening en, zoolang deze er niet
is, een zoo ver mogelijk doorgedreven na
tionale bezuiniging op de bewapening.
Zoo ver mogelijk, zeggen we. Dit betee
kent: zoo ver als mogelijk is met hét oog
op het nuohter-bekeken en wei-begrepen
landsbelang.
Daar zijn er, die, ook afgezien van in
ternationale ontwapening, voor ons land
de afschaffing van den dienstplicht wen-
seheru
Daar zijn er ook onder de Katholieken,
die daarvoor pleiten
Wij hebben dien wensch als e i s c h ge
fundeerd gezien op het vredes-program
van den Paus, wat, naar onze meening,
niet juist is, omdat de Paus de afschaffing
van den dienstplicht bespreekt en aanbe
veelt als middel om den vrede te verzeke
ren, zoo dit door alle naties wordt toe
gepast.
Maar: a.ls wij niet de afschaffing van
den dienstplicht in ons land erkennen
als een e i s c h van het vredes-program
des Pausen, wil dit niet zeggen, dat wij
ook voor ons land zonder te wachten op
internationale doorvoering niet de af
schaffing van den dienstplicht zouden
wens chen.
Wij hebben het meegemaakt, dat deze
kwestie ter sprake kwam op een kiesver-
eennigings-vergadering en dat toen gewe
zen werd óp de meening van dr. Sohaep-
man, die voor den persoonlijken dienst
plicht was. Dat is echter niet geheel en
al juist: men moet niet zeggen, dat dr.
Schaepman voorstander was van den per
soonlijken dienstplicht, maar dat hij
voorstond den persoonlijken dienst
plicht. De strijd in Schaepman's tijd ging
er niet om, of er dienstplicht moest wezen,
ja of neen. Over een vrijwilligersleger
dacht men toen niet. Maar de strijd liep
hierover of de dienstplicht al dan niet
persoonlijk moest worden vervuld
(remplacanten-stel sel)
Doch, al zou dr. Schaepman i n d e-r t ij d
voor den dienstplicht zijn geweest daar
mee is n u het vraagstuk van al dan niet
dienstplicht niet opgelost.
Als opheffing van dienstplicht m o g e-
1 ij k is met behoud van 'n behoorlijke
landsverdediging, zonder vèèl-meer gel
delijke offers (De opheffing zou ook bespa
ring kunnen meebrengen; dat is op z'n
zachtst gezegd zeker niet geheel en al
uitgesloten!), dan is o. i. die opheffing
ook gewenscht.
Zeker, wij zijn niet blind voor de nadee-
len, die een vrijwilligers-leger heeft boven
een leger, bestaande uit dienstplichtigen.
Maar toch, wij gelooven, dat verwezen
lijkt de twee bovengestelde voorwaarden
de voordeelen de nadeelen overtreffen,
óók al geschiedt de invoering van een vrij
willigersleger nationaal, óók al zou die in
voering geen beteekenis hebben voor de
handhaving van den wereld-vrede.
De R. K. Staatspartij bestudeere dit b e-
langrijke vraagstuk op korten
ter mij n
Wij lazen in „De Morgen3^;
Indien van Dr. Deckers voorst-ellen
mochten te verwachten zijn tot ophef
fing van den dionstdwang, zou dit al
leen reoda zijn benoeming tot minister
van Defensie reohtvaardigen.
Voor den schrijver van dit artikel is dus
geen studie van het vraagstuk meer noo-
hij is een voorstander van afschaf
fing van den dienstplicht.
Wijst dat er op, dat men ook in de ka
tholieke Tweede Kamerfractie op dit punt
diligent is, inderdaad diligent?
Wij hopen het van ganscher harte!
Een gewichtige dag.
Nog steeds zit de spanning, ontstaan
na het ultimatum van Snowden, in de
Haagsche lucht. Snowden heeft gezegd:
Of het deskundige plan wijzigen of an
ders ga ik weg.
Waarop Frankrijk geantwoord heeft:
Wijzigen? Onmogelijk. En de overige vier
Locarno-mogendheden hebben zich aan
Frankrijks zijde geschaard.
Vandaag zou de financieele commissie
vergadering, die Donderdag na dit ulti
matum van den Britschen gedelegeerde
was afgebroken, worden voortgezet.
Met begrijpelijke spanning ziet men de
uitslag van deze vergadering tegemoet.
De journalisten zijn van dezen gang van
zaken de dupe geworden, althans de bui-
tenlandsche. Zij waren n.l. door de stad
Amsterdam uitgenoodigd om een bezoek
te brengen aan de hoofdstad. Doch in
verband met de zoo gewichtige vergade
ring van de financieele commissie is dat
bezoek uitgesteld tot naderen datum.
Geen onderbreking der conferentie.
Gisterenmorgen hebben Briand en Stre-
semann weer een onderhoud met elkaar
gehad. Volgens Beuter zouden de beide
staatslieden van meening zijn, dat de con
ferentie zonder onderbreking moet voort-,
duren tot overeenstemming is bereikt, niet
alleen aangaandede uitvoering van het
Young-plan, maar ook omtrent de politieke
gevolgen daarvan. Indien einde Augustus
geen accoord bereikt is, zou Strese-mann
er, naar aangenomen wordt, niets tegen
hebben, dat de delegaties in Den Haag
blijven en vertegenwoordigers naar Genève
zenden, zoodat de besprekingen in Den
Haag kunnen voortgaan.
Stresemarui schijnt over de ontwikkeling
der werkzaamheden tamelijk optimistisch
te zijn, ofschoon hij zich bewust is van de
moeilijkheden, die nog te overwinnen zijn.
Snowden's houding behoeft, naar Duitsche
opvatting, niet tot een deadlock te leiden,
daar toenadering tot stand kan komen op
het gebied van de leveringen in natura en
de internationale bank.
Wat Briand ervan denkt.
De heer Briand heeft gisteren de volgen
de verklaring gegeven aan de pers:
Ofschoon wij vrij ernstige moeilijkheden
doormaken, ka-n ik geen oogenblik aanne
men, dat een conferentie als die van 's-'Gra-
venhage op een mislukking ka-n uitloopen.
Zij staat immers boven alle financieele
gezichtspunten die men in het oog' kan
vatten. Men kan zeggen, dat zij de v-redes-
verwachtingen voor Europa en de wereld
in de schoot draagt-, welke men niet zou
kunnen teleurstellen, zonder een diepe ont
roering onder de volken te scheppen.
Het werk van de politieke commissie is
in deze conferentie verreweg het gewich
tigste voor wat Zijn gevolgen betreft. Maar
aangezien zijn welslagen ten nauwste af
hankelijk is van het succes van de finan
cieele commissie, kan men zeggen, dat de
geheele verantwoordelijkheid voor een mis
lukking daar gelegen is.
De toestand is thans zoo, dat één mo
gendheid zich krachtig verzet tegenover de
houding van vijf anderen. Dat is zeker
ernstig. Doch zonder remedie? Ik weiger
het te gelooven.
Ik kan- niet aannemen dat, omdat één
meening is gerezen tegenover vijf andere,
De wandaad te Brussel,
De Brusselsche correspondent van de
„Msbd." meldt:
De „Légion Nationale"', een fascisti-sche
groe.p richt a.s. Zondag een betooging in
naar het graf van den onbekenden soldaat
als eerherstel? voor de wandaad, door den
Leidsohen student Provo Kluit onlangs
op dit graf gepleegd.
Waar de aanhangers van Nothomb zich
in deze manifestatie hoofdzakelijk laten
leiden door hom- haat tegen Nederland en
deze dan ook meer speciaal voor hetz-doel-
einden moet dienen, wordt hun optreden
bijna even hatelijk als dat van dear Hol-
land'schen onverlaat, die tot deze betooging
aanleiding heeft gegeven.
daaruit noodzakelijkerwijze een mislukking
der conferentie moet voortvloeien indien
de 5 anderen zich niet onderwerpen.
De Fransche pers woedend.
De Parijsche pers verwijt Snowden, dat
hij Donderdag te Den Haag niet socialis
tisch, dooh nationalistisch heeft gesproken.
De hoop wordt uitgesproken, dat het zal
gelukken de conferentie uit de impasse te
doen geraken, doch voorloopig is men vrij
pessimistisch gestemd.
Ook de „Journal" dat anders steeds op
timistisch is, acht den toestand ernstig en
alleen door een persoonlijk ingrijpen van
minister-president MacDonald te redden.
Echter zullen de bemiddelingvoorstellen
wel niet uitblijven.
De „Figaro" acht het optreden van
Snowden des te meer zonderling, aangezien
de Enge-lsche regeering tijdens dé beraad
slagingen te Parijs voortdurend op de hoog
te is gehouden van de werkzaamheden der
deskundigen. Men moet zich volgens dit
blad ook verwonderen over de openbare
meening in Engeland die Snowden steunt.
Ook de „Matin" spreekt van een crisis,
die uitgebroken is. Snowden heeft als een
uiterste nationalist - m lken. Indien de
Haagsche conferentie aan een mislukking
wordt blootgesteld, zal men deze onver
wachte heldendaad aan de tweede inter
nationale moeten toeschrijven.
De correspondent van de „Echo de Pa
ris" verklaart dat Snowden d-oor zijn rede
alle bruggen achter zich heeft afgebroken
en het moeilijk te zien i-s, hoe hier nog een
compromis mogelijk is. Nooit is er grootere
strijd tusschen Londen en Parijs geweest.
Ook de „Petit Parisien" verwijt Snowden,
dat hij door zijn redevoering de voor. de
conferentie noodzakelijke rust in gevaar
heeft gebracht. Overigens wordt in de pers
algemeen verklaard, dat Frankrijk onmoge
lijk een wijziging van het Young-plan kan
1 toelaten. Het eenige mogelijke compromis
is wellicht in een andere verdeeling van de
leveringen in na-tura te zoeken.
De politieke commissie.
De strubbeling in de financieele oommis
sie heeft althans dit voordeel, dat men
zich in de politieke oommissie beijvert om
daar tenminste een crisis te vermijden. Gis
termiddag, na afloop van de vergadering,
verklaarden de Engelsche en Duitsche pers-
attaché's, dat de besprekingen een bevre
digend verloop hadden.
Een algemeen© bespreking waaraan de
vertegenwoordigers der verschillende dele
gaties hebben deelgenomen, is gehóuden
Over de instelling van een „oommissie van
verzoening en constateering" voor het Rijn
land. Besloten is het vraagstuk voor te
leggen aan een subcommissie van juristen,
belast met het onderzoek van de juridische
situatie zooals die voortvloeit uit de ver
dragen, en de behandeling der zaken in de
oommissie te hervatten, als het rapport der
subcommissie zal zijn voorgelegd.
De volgende zitting der commissie is
vastgesteld op Maandag 12 Augustus 6 uur.
Omtrent het resultaat van deze juridi
sche subcommissie schijnt men algemeen
nogal optimistisch gestemd te zijn, ofschoon
het hier een punt betreft, waarover tus
schen Frankrijk en België eenorzijds en
Duitschland anderzijds, groot verschil, van
moening bestaat.
DUITSCHLAND
gewonden-.
In het Oostelijk deel van Berlijn is het
gisteren tot een bloedige botsing tus
schen' communisten en de politie geko
men, meldt de „Tel."
Drie poUtiebeamjbteji werden namelijk
door een bende oommnnisten overvallen.
Uit de menigte werden eenige schoten op
de agenten gelost, tengevolge waarvan
twee hunner ernstig werden gewond. De
derde nam de vlucht, doch werd door de
menigte ingehaald en tegen den grond ge>-
slagen. Op het laatste oogeblik gelukte
het hem zijn revolver te trekken en op zijn
belagers te vuren. Daarbij werd een der
communisten ged-ood en een a-nder zwaar
gewond.
ENGELAND
De uitsluiting in Lancashire.
Gunstiger voo ruitzicht en.
De permanente onderstaatssecretaris
in het Britsche ministerie van arbeid, sir
Hora-ce Wilson, 'heeft de reis naar Cana
da, welke hij met Thomas den minister
tot bestrijding van de werkloosheid zou
maken, moeten uitstellen teneinde op last
van MacDonald onderhandelingen te be
ginnen tot bijlegging van het conflict dei-
katoenspinners. De beraadslagingen daar
over zijn gisteren reeds begonnen.
Aangezien ook de algemeene raad van
het congres der vakvereenigdngen overleg
met de yakvereenigingen pleegt, schijnt 't
niet uitgesloten dat het thans zal geluk
ken beide partijen weer tot onderhandelin*-
gen te brengen.
LITAUEN.
Polen en Litauen.
Een Li t.au5ch 'pr otes t aan den
V olkemb on'd.
Naar van officieele zijde wordt medege
deeld. heeft de regeering van Litauen aan
den Volkenbond een telegram gericht,
waarin zij er op wijst, dat- de Poolsche
autoriteiten met ingang van gisteren het
overschrijden van de grenslijn door Litau-
sche burgers verboden heeft.
Dit besluit zou inbreuk maken op de
overeenkomst welke onlangs tusschen Po
len en Litauen tot stand is gekomen', en
waarbij de wederzijdsche bevolking het
recht kreeg voor economische doeleinden
de landerijen aan de grens te gebruiken.
Deze overeenkomst werd door beide lan
den geratificeerd.
In het Litausohe telegram wordt er nu
op gewezen, dat elk uur, waarin het ver
keer gestoord is, groote schade aan de be
trokken landbouwers berokkent.
CHINA.
HET CONFLICT IN HET OOSTEN.
Vaficaansche bemiddeling?
De correspondent der „Dernières Nou-
velles" te Shanghai seinde aan zijn blad,
dat de Pauselijke nuntius in Peking op
dracht gekregen heeft om de regeering van
Nanking mede te deelen, dat het Vati-
caan zich bereid verklaart om te trachten
het conflict tusschen Rusland en China
langs minnelijken weg op te lossen en dat
het gaarne daartoe zijn medewerking ver
leent.
Tegelijkertijd heeft het Vaticaan den nun
tius opdracht gegeven om maatregelen te
treffen ter bescherming der Katholieke
bevolking in Miantsjoe-rije.
HET NIEUWE KABINET.
Het afgetreden Kabinet-De Geer
en het nieuwe Kabinet-Ruys.
Thans is bij Kon. Besluit
le. aan mr. J. B. Kan, onder dank voor
de véle en gewichtige diensten aan het
land bewezen, op de meest eervolle wijze
op diens ver zoele ontslag verleend ais mi
nister van 'binnenlandsohe zaken en land
bouw en als zoodanig benoemd de minis
ter van Staat jhr. mr. Charles J. M. Ruys
de Beerenlbrouck.
2e het aangeboden ontslag van de mi
nisters de Geer, Beelaerts van Blokland en
Donner niet aangenomen,
3o op verzoek met dank voor de vele
en gewichtige diensten op de meest eer
volle wijze ontslagen de ministers Was
zink, Lambooy, v. d. Vegte, Slotemaker de
Bruine en Konigsberger,
4e. benoemd tot minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen mr. J.
Terpstra, van defensie mr. dr. L. N, Dec
kers, van waterstaat mr. P. J. Reymer, van
arbeid, handel en nijverheid mr. T. J. Ver
schuur en van koloniën S. de Graaf f.
Mr. Kan secretaris-generaal.
Voorts is bij K. B. mr. J. B. Kan weder
benoemd tot secretaris-generaal van het
departement van binnenlandschc zaken en
landbouw, on tot secretaris-generaal in al-
gemeenen dienst.
R. K. STAATSPARTIJ.
Jbr. Ruys de Beereribrouck neomt
ontslag als voorzitter.
Naar de „Msb." verneemt, heeft Jhr. mr.
Ch. Ruys de Beerenbrouck, in verband met
zijn optreden als Minister van Bdnneivland-
sche Zaken en Landbouw, zijn ontslag ge
nomen als voorzitter der R. K. Staatspartij
Dit vanzelfsprekend ontslag werpt
een schaduw op het opzichzelf verheugend
feit, dat jhr. R/uys weer Minister is gewor
den!
Dit nummer bestaat uit vijf bladen,
waaronder geïllustreerd Zondags
blad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Na een verdaging van twee dagen komt
heden de financieele commissie van dc
Haagsche conferentie weer bijeen om te
beraadslagen over het ultimatum van Snow
den.
Zal het Vaticaan bemiddelen in het con
flict tusschen China en Rusland?
De Zeppelin arriveert heden te Frie-
drichshafen. Vanmorgen vroeg reeds boven
Parijs, (le blad).
BINNENLAND.
Ontslag en benoemingen van ministers,
(lste blad).
De wisseling aan het ministerie van On-
derwijs. (2de blad).
Een oordeel over den minister van Oor
log dr. Deckers. (2de blad).
Jhr. mr. Ch, Ruys de Beerenbrouck heeft
ontslag genomen als voorzitter der R.-K.
Staatspartij, (lste blad).
De R- K. Staatspartij verliest in hem
een voorzitter, die met evenveel tact als
doortastendheid de noodige leiding wist te
geven.
Zijn woord was gezaghebbend zonder
decreteerend te zijn.
Noode zullen wij hem missen op de bij
eenkomsten in Amersfoort op de verga
deringen van den Partijraad, waarvan mgr.
Nolens de voorzitter is, doch welke, zoo er
zaken van meer internen aard waren te
behandelen, door jhr. Ruys werden geleid.
Koninklijke Besluiten.
N otariaat.
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
binnen het arrondissement Haarlem, ter
standplaats de gemeente Zaandam, P. van
der Meulen, thans notaris te Veenwouden.
R e o h t e r 1 ij k e macht.
Bij Kon. besluit is aan mr. dr. S. van
Bra-kel, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend uit zijn betrekking van vice-pre
sident van de arrondissementsrechtbank te
Utrecht, met ingang van den dag, waarop
hij het ambt van hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht zal hebben
aanvaard.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burge
meester der gemeente Oud-Heusden, mr.
H. J. M. Loeff, burgemeester der gemeen
te Drunen.
Woningbouw in Zuid-Hollandsche
buitenpolders.
Een circulaire van
Gedeputeerde Staten.
Gedeputeerde Staten van Ziri/J-TJolland
hebben de volgende circulaire gezonden
aan de colleges van B. en W. in liun pro-
In deze provincie worden buiten de
eigenlijke lioofdwaterkeeringen van het
vasteland en van de eilanden polders (bui
tenpolders) aangetroffen, welker dijken niet
voldoende afmetingen hebben, om bij zeer
hoogc standen het zoo- en rivierwater te
kunnen keeren.
In enkele dezer buitenpolders heeft zich,
vooral in de latere jaren, eon min of meer
uitgebreide, soms zelfs vrij aanzienlijke
woningbouw ontwikkeld, zonder dat klaar
blijkelijk de bouwers of dc gemeentebestu
ren, die dezen bouw toelieten, zich voldoen
de rekenschap hebben gegeven van het al
tijd mogelijke gevaar voor overstroomingen
mét do daaraan verbonden onzekere, maar
meestal ernstige gevolgen.
Do stormvloed van November 3928, waar
bij sommige buitenpolclcrs waaronder
één, met een uitgebreide bebouwing
diep en langen tijd onder water hebben ge
staan, en voor andere het inundatiegevaar
zeer dreigend is geweest, heeft laatstelijk
nog de wenschelijkheid aangetoond, dat
de voortschrijdende huizenbouw in derge
lijke onvoldoend beschermde buitcnpolders
aan voorschriften wordt gebonden, welke
de nadeeligo gevolgen van overs brooming,
zoowel van matcrieolen als v. hygiënisohen
aard, zooveel mogelijk beperken.
Het wil ons college voorkomen, dat. hier
een taak is weggelegd voor dc betrokken
gemeentebesturen, die immers in de bouw
verordeningen, ingevolge de Woningwet, on
der onze goedkeurinu vrv b^bno-
BELGIE
Bloedige botsing te Berlijn.
Eén do-ode, drie zw.aa.-r-
