20ste Ja,
MAANDAG 5 AUGUSTUS 1929
No. 6249
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
UIT DE OMGEVING
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededcelingen wordt
het dubbele van liet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat siit twee bladen
V De Kabinetsformatie.
Teleurstelling is het te moeten verne
men:
De Koningin heeft Zaterdagmorgen
ten paleize Soestdijk jhr. mr. Ch. J.
M. Ruys de Beerenbrouck ontvangen,
die heeft meegedeeld, da-t 'hij niet ge
slaagd was in het vormen van een
parlementair rechts kabinet.
H. M. heeft hem thans opdracht
gegeven tot vorming van een extra
parlementair kabinet. Jlir. Ruys de
Beerenbrouck heeft verzodht, deze op
dracht in beraad te mogen houden.
Teleurstellend voor allen, die inzien,
«enerzijds, hoe een gezonde democratie ge-
wensch maak' een parlementair Kabinetji
van den anderen kant hoe een parle
mentair Kabinet momenteel practisch niet
mogelijk is, als er geen rechts Kabinet
wordt gevormd.
Teleurstellend is de mislukking van de
formatie van een rechts Kabinet voor al
len die in een vooruitstrevende recht-
eehe regeering een zegen zien voor ons
land wat ook, naar onze overtuiging,
inderdaad zoo is.
Intusschen, het is uit alles wat er a-1
geschreven is men zie ook de rubriek
Uit de Pers in dit nummer wel heel
dnidelijk, waar de verantwoordelijkheid
voor deze mislukking moet worden ge
zocht.
Niet bij de R. K. Staatspartij. TJit den
langen duur der onderhandeling alléén
mag al reeds worden besloten, dat jhr.
Ruys alles heeft gedaan wat mogelijk is,
om succes te bereiken. En 't staat ook wel
vast o.L dat de R. K. Tweede Kamer
fractie met hem in deze heeft mede
gewerkt.
Niet bij de A.R. Partij. Deze is conse
quent in haar krachtige en welbewuste lei
ding en heeft ook nu weer blijkbaar open
en klare politiek gevolgd.
Bij do Chr. Hist. Fartijl Bij de
partij, als zoodanig, zouden wij niet dur
ven zeggen. Er zullen velen in de partij
rijn, die het met den gang van zaken
niet eens zijn. Maar wel heeft de verant
woordelijkheid voor de mislukking van
de vorming van een rechts- Kabinette
dragen de Chr. Hist. Tweede Kamer
fractie, en speciaal dezer vertegenwoordi
ging bij de gevoerde onderhandelingen, de
heeren Schokking en Snoeck Henkemans.
Difc durven wij onomwonden te constatee-
ren als een feit. Vanzelfsprekend zal
hierop nog wel 'ns worden teruggekomen.
De Koningin heeft thans opdracht ge
geven tot vorming van een extra-parle
mentair Kabinet.
't Is haast vanzelfsprekend, dat dit
Kabinet niet zal mogen zijn een, zij 't
dan ietwat gewijzigde, voorbzetting van
'het Kabinet-De Geer. Onmiddellijk zal
men aanvoelen, dat om meer dan één
reden, zulks ongewenscht zou zijn.
De uitslag der veriaezingen wijst op de
wenschelijkheid van een Katholieken pre
mier. En het verloop en de uitslag van
de nu gevoerde onderhandelingen zijn zoo
danig, dat de rechtsche kiezers in groote
meerderheid, zich niet zouden kunnen
neerleggen bij een extra-parlementair Ka
binet, als dit zou zijn een Kabinet onder
signatuur van den heer De Geer.
Ook nu moet er rondom de onder
handelingen niet te veel stof worden op-
ge;aagd maar het bovenstaande mag
toch wel o.i. worden
DE HERSTELKWESTIE.
DE HAAGSCHE CONFERENTIE.
Ook Tsjecho-Slowakije uitgenoodigd.
Duitsohe klacht over Polen.
De gezanten van België, Frankrijk, Ita
lië, Japan, Duitschland en Engeland
d.w.z. de onderteekenaars van heit proto
col van Genève d.d. 16 September 192S
hebben de regeering van Tsjecho-Slowakije
uitgenoodigd tot deelneming aan dc confe
rentie van Den Haag. De Tsjecho-Slowaak-
schc regeering heeft de uiinoodigng aan
vaard en zal op de conferentie o.m. verte
genwoordigd worden door den minister
van Buitenlandsche Zaken dr. Ben es j, den
gezant te Parijs dr. Osoeski en den gou
verneur der Nationale Bank dr. Pospisjil.
Zooals bekend bevat het Young-plan
de bepaling, dat een einde moet worden
gemaakt met de liquidatie van Duitscke
eigendommen in het buitenland. In Duit-
sche regeeringskringen verzekert men
"thans, dat van. Poolsche zijde van den tijd,
die nog moet verloopen, alvorens het
Young-plan van kracht wordt, gebruik
wordt gemaakt, om zooveel mogelijk Duit
sohe eigendommen nog in beslag te nemen.
Naar men verwacht, zal deze kwestie on
middellijk na het bijeenkomen van de con
ferentie van. Den Haag ter sprake worden
gebracht. Het gaat hierbij om eigendom
men tot een totale waarde van 40 a 50 mil-
lioen. mark.
Wie wordit voorzitter?
Naar verluidt zal reeds hedenmiddag
de vraag worden behandeld, wie als voor
zitter van de herstelconferentie op zal tre
den. De Belgische delegatie heeft de be
doeling minister-president Jaspar voor
deze functie voor te dragen. Ook Jaspar
zelf koestert den wensch het voorzitter
schap op zich te nemen. De meeste delega
ties zijn reeds in Den Haag aangekomen
of komen vandaag aan.
De herstelbank in Berlijn?
Naar de .,B. Z." uit New-York meldt,
zouden de Amerikaansche regeering en
Wa-llstreet van meening zijn, dat de Her
stelbank bet best in Berlijn zou kunnen
worden gevestigd. Het zal Wilsons taak
zijn deze meeuing op de a.s. conferentie
naar voren te brengen.
BELGIE
Revolverschot in den tuin van de
Koninklijke villa te Ostende.
Naar de Belgische bladen melden, is er
Donderdagvond tweemaal met een revol
ver geschoten geworden in den tuin van de
villa des konings te Ostende, waar zich op
het. oogenblik Prins Karei en Prinses Marie
Josée bevinden. Aanvankelijk dacht men
aan een communistischen aanval en ae
gouverneur der provincie had zich zeil
reeds tot tolk gemaakt van de verontwaar
diging der bevolking; later schijnt, echter
gebleken te zijn, dat een officier de waak
zaamheid der wachten, heeft willen beproe-
DUITSCHLAND
Hittler en zijn nationaal-socialisten.
Relletjes te Neurenberg.
Heit congres van nationaal-socialisten,
dat sinds enkele dagen te Neurenberg
wordt gehouden, heeft reeds herhaaldelijk
aanleiding gegeven tot incidenten. Gister
avond kwamen enkele aanhangers van
Hittler in botsing met een troepje leden
van de Rijksbanier. Revolvers kwamen er
bij te pas en ee-n voorbijgaande da-me werd
door kogels gedood. Bovendien werd een
lid van de Rijksbanier gewond.
Hittler heeft ter gelegenheid van het
congres een oproep gepubliceerd waarin
hij beweert, dat de politiek van dr. Strese-
ma.n-n noodlottig voor Duitschland is. Hij
waarschuwt voor een toenadering met
Frankrijk en pleit, voor een samenwerking
met Italië, dat de natuurlijke tegenstan
der van Frankrijk is.
Prins August Wilhelm van Pruisen, als
ook de hertog van Schaumburg-Lippe en
een vertegenwoordiger van den hertog van
Koburg woonden de raadslagingen van het
congres bij Prinses Hermine, de echtge-
noote van den gewezen keizer, vertoeft
reeds enkele dagen eveneens te Neuren
berg.
ENGELAND
De strijd in de katoenindustrie.
Bemiddeling van twaalf
burgem oesters.
Zaterdag zijn er neg 80 fabrieken met
13.000 man personeel gesloten, zoödat de
staking nu algemeen mag heeten en er
493.000 arbeiders op straat slaan
de burgemeesters van die stad en van
Accrington, Preston, Bolton, Bury, Brunley,
Colne, Nedson, Todmorden, Haslingdon,
Oldham cn Halifax vergaderden, is een
burgemeester-commissie opgericht, die zou
trachten met beide partijen in contact te
treden. De stemming onder de wevers
bleef echter om vast te houden aan den
eisch: eerst de loonsverlaging intrekken,
doorwerken en onderwijl onderhandelen.
De burgemeester van Blackpool zeide,
dat voortzetting van het conflict een steeds
grooter verlies beteekent, niet alleen voor
de direct betrokkenen, doch ook voor alle
andere takken van bedrijf. Voortzetting
zou tot enorme ellende voor geheel Lan
cashire leiden. Er is echter niet veel hoop,
dat de burgemeesters er spoedig in zullen
slagen partijen met elkaar in contact te
brengen.
RUSLAND.
Zes Popen ter dood veroordeeld.
Naar do Duitsche bladen uit Moskou
vernemen, zijn door de rechtbank te Sa
mara zes popen ter dood en eenigs ande
ren tot gevangenisstraffen, varieerend
van 1 tot 8 jaar, veroordeeld. Zij werden
door de bolsjewistische autoriteiten be
ticht van het uit den weg ruimen van
iemand, dio hen van zedelijkheidsdelicten
had beschuldigd.
TENTOONSTELLING VAN
RAADHU "{PLANNEN.
Zaterdagmiddag te 3 uur had de offi
cieels opening plaats der tentoonstelling
van de ingezonden teekeningen voor het
nieuwe gemeentehuis. Op den aangegeven
tijd waren in de Ambachtsteekenschool
bijna alle genoodigden aanwezig en nam
burgemeester J. Schokking het woord. Spr.
wees er op, dat het openen van een ten
toonstelling altijd is een belangrijk iets,
doch voornamelijk voor Katwijk, waar
zulks niet zoo vele malen plaats grijpt.
Thans is deze opening iets bijzonders in
verband met den aard der tentoonstelling.
Deze tentoonstelling raakt. -Katwijk aller
eerst, doch zij zal ongetwijfeld ook de
aandacht naar buiten trekken, mede door
de vele aanwezige badgasten. Ook is heb
opvallend, met welke belangstelling de
prijsvraag bij de deskundigen is ontvan
gen. Ik heet u dan welkom, zegt spr., en
druk er mijn spijt over uit, dat twee leden
der jury, de heeren Smits te Aerderihout
en Verschoor te Rijswijk, niet hier aan
wezig konden zijn. Van de raadsleden Dr.
Lodder en dr. Eijkelenboom is mede be
richt van verhindering ingekomen. Ook de
heeren prijswinnaars en andere genoodig
den worden welkomen ge'heeten.
Het verblijdt mij, zegt spr., dat we hier
toe gekomen zijn en ik hoop, dab de scha
kel, waarvan het begin reeds lang bestaat,
thans tot het eindo kan worden voortge
zet. Reeds in de raadsvergadering van 25
Januari 1918 werd er op gewezen, dat in
den slechten en bekrompen toestand van
het gemeentehuis moest worden voorzien.
Meerdere raadsleden waren het hiermede
eens en gaven daaraan uiting. In een
volgende raadszitting werd het een gebie
denden eisch van den tijd genoemd, dat
hierin verbetering diende te worden ge
bracht, waarna in de daarop volgende zit
ting bot den bouw van een nieuw ge
meentehuis werd besloten. De economi
sche toestanden waren oorzaak, dat het
bouwen voorloopig versohoven werd. Nie
mand zal gedacht hebben, dat zulks nog
zoo lang zou duren. Tot B. en W. de zaak
in 1928 ter hand namen. Intusschen was
de slechte toestand van het gemeentehuis
nog erger geworden. De bevolking was
intusschen met 2000 inwoners toegenomen,
het personeel moest verdubbeld worden
sinds 1918. Het personeel moest zich
uiterst primitief behelpen. Met eenparig
heid van stemmen werd dan ook in 1928
door den Raad besloten tot den bouw
van het nieuwe gemeentehuis over te
gaan. Dit heeft tot gevolg gehad, dat de
prijsvraag werd uitgeschreven, waarvan
we in deze zalen de uitkomsten zien. Spr.
zegt dc jury, dc heeren "NV. Verschoor te
Rijswijk, A. P. Smits te Aerdenhout en
v. d. Kloot Meijburg te Voorburg dank
voor hun moeilijk werk. Het gehalte der
ingekomen teekeningen mag als zeer ge
slaagd genoemd worden. Spr. wil hierbij
opmerken, dat. er zelfs een is ingekomen
uit Batavia. Er zijn er ook bij, die Katwijk
te rijk hebben geacht. Deze waren niet
sober genoeg. Dc aestetische eischen, ge
voegd bij die der financieele eischen,
maakten het werk der jury er niet ge
makkelijker op. Toch waren er meerdere
teekeningen die aan beide eischen volde
den.
Er zijn er in de gemeente, die ons oude
gemeentehuis nog behoorlijk vinden. Ech
ter bij de eerstev inkomst in het gemeente
huis kamt men tot een andere conclusie.
Zoo zal het ook gaan bij de beoordecling
van de teekeningen. Men oordeelt soms
to oppervlakkig. Men moet zich in een
dergelijk gebouw toch ook thuis gevoelen.
Het werk is door de jury niet nauwgezet
heid verricht en ik prijs gelukkig de win
naars, n.l. do heeren v. Hooykaas en
Lookhorst te Rotterdam, Ir. Zwiers te
Ifaarlem, Jos. dc Jonge te Rotterdam,
die niet aanwezig kon zijn, C. Feldkamp
te Amsterdam en S. J. Bouma te Gronin
gen die resp. den len tot den 5en pr. won
nen, resp. f 1200, f900, f600, f400 en f200.
Eigenaardig is, zegt spr., de motto's
van de twee hoogste prijswinnaars: „Door
de branding" cn „Hou zee", welke woor
den voornamelijk hier in Katwijk zoo goed
verstaan worden. Het leven is niet ge
makkelijk, we moeten door de branding en
zee houden. Zelfs in de keuze van het
motto is men dus gelukkig geweest. Aan
alle inzenders, die ongetwijfeld hun werk
met toewijding hebben verricht, roept
spr. toe: door de branding en hou zee,
heeren. En hiermede is het mij, zegt spr.,
een voorrecht aan u de prijzen te mogen
uitreiken. Als straks het gemeentehuis zal
zijn verrezen, dat dan de motto's „Door
de branding" en „Hou zee" mogen blijken
geweest tc zijn een profetie. En hiermede
open ik de tentoonstelling.
De heer Hooykaas bracht den burge
meester mede namens de andere aanwe
zige inzenders, een woord van dank voor
de woorden tot Ken gericht.
Dc conclusie van het rapport der jury
luidt: Als resultaat van bovenstaande
beschouwingen kwam de jury eenstemmig
tot het 'besluit: den len prijs toe te ken
nen aan het ontwerp motto „Door de
branding", in de eerste plaats omdat deze
plattegiondsindeeling het best geslaagd
is, terwijl ook de uitwendige architectuur
veel verdienste bezit, in aanmerking ge
nomen, dat het gebouw komt te staan in
toekomstige villawijken, waarvan 't karak
ter door deze nieuwe raadhuisbouw kan
worden beheerscht.
Den 2en pr. toe te kennen aan het ont
werp motto „Hou zee", omdat dit plan
eveneens do goede planindeeling laat zien
cn een prijzenswaardige beknoptheid geeft,
die echter tot een to bescheiden uitwen
dige architectuur heeft geleid, waardoor
het karakter van een gemeentelhuis niet
voldoende tot uiting is gekomen;
Den 3on prijs toe te kennen aan hot
motto „Romantiek", v. n. 1., wegens goede
planoplossing en beknoptheid, gepaard
aan een architectuur, die een voornaam
karakter draagt;
Den 4en prijs aan het motto „Tien M";
Den 5en prijs aan het motto „Opus 7".
Bij de opening waren aanwezig do bur
gemeester en beide webhouders, de heeren
R. Ouwehand en J. Dubbeldam, bijna alle
raadsleden, de waam. gemeente-secretaris
de heer D. C. O. Boekhoven, de jury, de
prijswinnaars behalve de heer De Jonge,
de hoofdopzichter en de opzichter der
gemeente.
Zooals in een advertentie in dit blad is
bericht, is de tentoonstelling geopend
iederen werkdag van 101 uur en van 26
uur. Entree f 0.25 en Zaterdags f 0.10 (niet
f 0.19 zooals abusievelijk in de advertentie
stond).
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Twaalf burgemeesters hebben hun be
middeling aangeboden in het Engelsche
katoenconflict.
De „Graf Zeppelin" te Lakehurst ge
land. De reis schitterend verloopen.
Voor Ostende is een boet door midden
gevaren. Reeds 10 lijken aangespoeld.
(Buitenlandsche Berichten).
BINNENLAND.
De Kabinetscrisis (2de blad Uit de Pers
en 1ste blad driestar).
Ongeluk op een onbewaakten overweg
bij Rilland-Bath. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Het ontwerp van de heeren Hooykaas en Lockhorst te Rotterdam voor een
GOUDEN JUBILEUM W. A. DE JONG.
Heden herdacht dc heer W. A. dc Jong
den dag, dat hij vóór vijftig jaar geleden
in dienst trad bij do firma D. Sa-la en Zo
nen alhier. Hedenmorgen werd de jubila
ris ontvangen door den heer en mevrouw
Sala cn heb voltallige personeel, en nadat
hij was binnengeleid, door den heer Sala
toegesproken, waarna hem door zijn pa
troon een enveloppe mot inhoud werd over
handigd. Ook hel personeel bood den jubi
laris een passend geschenk aan, waarbij de
heer I. de Groof het woord voerde.
Na zijn patroon en collega's dank te heb
ben gebracht, is dc jubilaris naar huis te
ruggekeerd om verder het jubileum iu hui-
selijken kring te herdenken.
Ged. Staten beslissen anders. Ged.
Staten van Zuid-Holland hebben, met ver
nietiging van oen besluit van den Raad
der Gemeente Katwijk bepaald, dat de
door het Bestuur der stichting „Tïotter-
damsch Zeehospitium" te Rotterdam ge
vraagde medewerking bot verbouwing van
de onder beheer dier stichting staande
school van Tuberculeuse kinderen te Kat
wijk aan Zee, alsnog door dc gemeente
Katwijk moet worden verleend.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Gezonken. Bij het uitvaren uit de
haven der zanderij aan den .Valkenburg-
schen weg is een geladen zan-.ibak juist
op den hoek RijnKanaal gezonken. Het
personeel der Amstordamscho Ballast-Mij.
zette de plaats met vlaggen af.
KATWIJK AAN ZEE.
Boot omgeslagen. Een zeilboot van
de jongelui Taat-Parlevliet sloeg ruim 200
M. uit den wal door den sterken wind
om en de inzittenden geraakten te water.
Een der inzittenden, L. v. D., kon niec
zwemmen, doch de andereu brachten hom
veilig aan wal. Van sommigen was een
gedeelte der kleeren verloren gegaan.
Het geval trok aan het strand veel be-
langstelling.
NOORDWIJK.
Aanbestedingen. Bij onderhandsche
aanbesteding is aan de N. V. Men. Erica,
v.'h. W. P. de Vreede te Noordwijk opge
dragen:
1. Den aanbouw van twee vleugels bij
het St. Bavo-gesticht te Noordwijkcrhout;
2. Den Bouw van een Zusterhuis, met
bewaarschool enz. to Noordwijk; beide