DE GLOEILAMP VAN EDISON
derde blad
deri
ii.
hoe de kooldraad-gloeilamp werd uitgevonden.
Vijftig jaar geleden legde Edison den grondslag voor onze
electrische verlichting.
Toen men in het begin van denegen
tiende eeuw iets meer van de eigenschap
pen van electriciteit te weten begon te ko
men, waren er verscheidene geleerden, die
een methode zochten om de electriciteit
voor verlichting te benutten. Voordat Edi
son het vraagstuk van de electrische ver-
ichting in studie nam, was men reeds een
vijftigtal jaren aan het experimenteeren,
echter steeds zonder succes. Weliswaar
slaagden enkele natuurkundigen er in een
tastbaar apparaat samen te stellen, dat ge
urende korten tijd eenig licht gaf, doch
leze apparaten bleken in de practijk niets
,e beteekenen. te hebben.
Eerste proefnemingen van Edison.
Thomas Alva Edison begon zijn eerste
itudies met betrekking tot dit vraagstuk
n den herfst van 1877. Reeds verschillen
de belangrijke uitvindingen, zooals een
nethode om vier telegrammen tegelijkertijd
langs één lijn te zenden, de kool-microfoon
en de phonograaf, waren voor dien tijd door
hem gedaan, zoodat men ook met belang
stelling zijn proefnemingen op het gebied
der electrische verlichting'tegemoet zag.
Edison begon, met de experimenten van
zijn voorgangers to bestudeeren en hun
fouten nauwkeurig na te gaan.
In Juli 1S78 moest hij zijn werk echter
staken, daar zijn gezondheid door te in
gespannen werken ondermijnd was. oor
herstel van zijn gezondheid ging hij met
een expeditie van sterrekundigen mee naar
Wyoming.
Toen Edison na deze „vacantia" va-n
twee maanden in zijn laboratorium in Men-
lo Park terug was, begon hij weer direct
aan het oplossen van de vele vraagstukken,
waarmee hij zich bezig hield.
Eerste lamp met hoogen inwendi-
gen weerstand.
Na een diepgaande studie over de wet
van Ohm, die door de meeste electro-tech-
nici van dien tijd slechts zeer oppervlakkig
gekend werd, kwam Edison tot de conclu
sie, dat een gloeilamp, om een goed prac-
tisch resultaat te kunnen geven, een hoo
gen inwendigen weerstand moest hebben.
Hij besloot daarom in zijn lampen een lan
gen en dunnen platina-draad te gebruiken.
Hij bevestigde dezen gloeidraad aan een
voetstukje van pijp-aai'de, en overtrok den
draad met een laagje zivconium-oxyde, om
tegen te gaan, dat heb platina zou oxydce-
ren. In Februari 187!) werd voor deze lamp
patent aangevraagd, hetgeen verkregen
werd in Mei 1880.
Deze lamp was echter in de practijk on
bruikbaar, daar de gedragingen van het
zirconiuin-oxyde ten gevolge hadden, dat
de lamp na verloop van korten tijd zich
zelve kortsloot.
Nog verscheidene andere proefnemingen
hadden plaats met lampen met een platina-
glocidraad, maar steeds bleek liet dat de
resultaten in de practijk onbruikbaar wa
ren.
Proefnemingen met een gloeidraad
van koolstof.
Edison had reeds uitvoerige proefnemin
gen gedaan met koolstof in verband met
zijn uitvinding van dc kool-iuicrofoon. Daar
door was hij uitstekend op de hoogte met
dc eigenschappen en gedragingen van kool
stof.
In den herfst van 1879 begon Edison er
over te denken, of men niet een gloeidraad
zou kunnen gebruiken, die uit koolstof be
stond. Reeds verscheidene van zijn voor
gangers hadden dit met negatief resultaat
beproefd en de natuurkundigen waren al
gemeen van opinie, dat het benutten van
Koolstof voor een gloeidraad een onmogc-
hjkheid was. Edison deelde deze meening
fichter niet. Zoodoende begon hij proefne
mingen te doen met een kool-gloeidraad.
Hij berekende, dat een dergelijk draadje
een diameter van ongeveer l/26ste c.M.
moest hebben, en gebruikte hiervoor in den
beginne draadjes dik naaigaren, die hij in
een luchtdicht kolfje verkoolde. De draad
jes waren ongeveer 15 c.M. lang, en wer
den zoo in het kolfje bevestigd, dat ze er
als U-vormige gloeidraadjes uitkwamen.
Later gebruikte hij in plaats van verkool
de draadjes verkoolde bamboevezels.
Na verscheidene proefnemingen slaagde
Edison er in een dergelijkcn gloeidraad te
produceeren. De uiteinden werden beves
tigd aan een tweetal platina-draadjes. Ook
dit kostte veel moeite, daar het kooldraad
je makkelijk kon breken. Vervolgens werd
de gloeidraad in een ballonnetje geplaatst.
Ten slotte moest het ballonnetje luchtledig
gemaakt worden, terwijl men tegelijkertijd
de gassen uit den gloeidraad dreef, hetgeen
geschiedde door een zwak electrisch
stroompje door den gloeidraad te zenden,
terwijl het ballonnetje luchtledig gepompt
werd.
Het groote oogenblik.
Den 21 sten October 1879 was het groote
oogenblik aangebroken, waarop de eerste
kooldraad-gloeilamp beproefd zou worden.
Niemand had echter veel vertrouwen in hot
experiment.
Terwijl er een groot aantal belangstellen
den om hem heen stond, schakelde Edison
de lamp langzaam in. De gloeidraad gaf
een zwak licht, en brak niet. PlotsoFng
werd de volle stroom ingeschakeld, de lamp
verspreidde een helder, wit licht, en de
gloeidraad bleef heel!
Zoo bleef deze lamp twee dagen achter
een doorbranden, waarna ze den geest gaf.
Doch met dit experiment was aangetoond,
dat Edison den goeden weg was ingesla
gen.
De eerste practische toepassing.
De kooldraad-gloeilamp werd voor het
eerst toegepast voor de verlichting van oen
stoomschip, de „Columbia". Er werden vier
dynamo's op het schip geplaatst, en elke
dynamo leverde stroom voor zestig lam
pen. Dc installatie voldeed goed en werd
gedurende vijftien jaar gebruikt.
Na deze eerste toepassing volgden de be
stellingen elkaar in een snel tempo op en
langzamerhand verkreeg de electrische
gloeilamp de populariteit, die zij thans be
reikt heeft. Weliswaar heeft de moderne
techniek eenige veranderingen en verbete
ringen in Edison's gloeilamp aangebracht,
doch het grondprincipe is nog steeds het
zelfde, als het door Edison uitgedachte.
EDISON'S UITVINDINGEN.
Zijn werkzaamheden.
„Werken is. Edison's eerste levensbehoef
te", heeft, eens een van Edison's kennissen
gezegd, en dat dit gezegde waarheid be
vat, blijkt wel duidelijk, wanneer wij even
in het kort nagaan, wat hij in zijn leven
verricht heeft.
In 1869 werd door Edison zijn eerste pa
tent verkregen, en wel voor een toestel,
waarmee bij stemmingen op eenvoudige
wijze de uitgebrachte stemmen konden wor
den geregistreerd.
In een snel tempo volgden de uitvindin
gen elkaar hierna op; de voornaamste wor
den hieronder in chronologische volgorde
opgenoemd
Een toestel om op automatische wijze te
legrammen te verzenden. Volgens dit
systeem kon een snelheid van 3500 woorden
per minuut bereikt worden.
Een methode om vier telegrammen tege
lijkertijd langs één lijn tc zenden; twee in
elke richting.
De „mimegraaf-methode" voor het ver
menigvuldigen van geschriften; hierop be
rust ook het tegenwoordige „stencillen".
Verschillende verbeteringen aan de
schrijfmachine.
Verbeteringen aan de telefoon.
Uitvinding van de koolmicrofoon.
De „electro-motograaf", een nieuw toe
stel om telegrammen mee tc ontvangen.
Een „loudspeaking telephone", die ge
bruikt werd bij de telefoon, doch op een
geheel ander principe berustte dan onze
tegenwoordige luidsprekers.
De „tasimeter", een" toestel orn dc warm
te van vèr verwijderde lichamen (b.v. hemel
lichamen) mee te meten.
De gramofoon (waarvoor op 19 Februari
1878 het patent werd verkregen). Thans
staan er meer dan 100 patenten in verband
met dc gramofoon op Edison's naam.
De lecertische gloeilamp en verscheidene
uitvindingen, die hiermee verband houden.
Zoo vond hij een volledig installatie
systeem; tweeleider en drieleidersysteem,
zekeringen en schakelaars uit.
Uitwerking van het principe van de cine-
matograaf. Bij zijn werk hieraan vond hij
ook de methode uit, volgens welke tegen
woordig d'c rolfilm-camcra's voor amateur-
fotografen werken.
De Edison-accu, een poging tot- verwezen
lijking van de „lichte" accu.
Dc „kinetophoon", waaruit later de
„sprekende en musiceerendc film" is ont
staan. Deze uitvinding had in 1912 plaats.
Een apparaat om telefoongesprekken op
een gramofoon plaat vast to leggen.
Een dicteermachine, die op vele kan
toren gebruikt wordt en op hetzelfde prin
cipe berust als de gramofoon.
Een formule voor de synthetische berei
ding van phenol.
Een veertigtal oorlogsuitvindingen.
Er staan op het oogenblik racer dan 909
patenten op Edison's naam, waarvan or
echter vele niet in de practijk worden toe
gepast.
Dc 82-jarige uitvinder is nog steeds een
ijverige werker, die in zijn laboratorium
vele proefnemingen op verschillend gebied
doet.
DE LEIDSCHE COURANT
GEMENGDE BERICHTEN
ONGELUKKEN.
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Jongen door een auto overreden
en gedood.
Gistermorgen is de 17-jarige B. uit Arn
hem, die tijdelijk t© Epe vertoefde, door
een auto overreden. Hij overleed zonder
tot bewustzijn te zijn gekomen. Het onge
luk ontstond, doordat hij plotseling tc
voorschijn kwam van aóhter een wagen.
Een auto tegen een huis opgere
den. Een gewonde.
"Woensdag is te Beverwijk een personen
auto, die tengevolge van tc groote. snel
heid, de bocht naar de Schans veel te ruim
moest nemen, op het trottoir aan den lin
kerkant van den rijweg terecht gekomen.
De wagen waarin vier personen gezeten
waren, kwam eerst in aanraking met het
hoekhuis, botste vervolgens tegen den
voorgevel van een vischwinkel, waardoor
een groote spiegelruit werd vernield, reed
vervolgens twee steenen paaltjes omver en
kwam tenslotte weer op den rijweg tot stil
stand. Een der inzittenden werd uit den
auto geslingerd en bleef bewusteloos op
den weg liggen. De man bleek een ernsti
ge hoofdwonde en een armfractuur te heb
ben bekomen. Nadat geneeskundige hulp
was verleend kon hij naar zijn woning wor
den overgebracht. De overige inzittenden
bekwamen geen letsel, terwijl zich geluk
kig op het moment der aanrijding geen
voorbijgangers op het trottoir bevonden.
De aangerichte schade was aanzienlijk.
Door een auto overreden en gedood.
Woensdagmiddag is het 4-jarig dochtcr-
tej van den heer P. de B., nabij de ouder
lijke woning in de Kanaalstraat, terwijl het
zich' even op den Bijweg begaf, door een
luxen auto, bestuurd door S. Y. te IJmui-
den, overreden. Het kind werd in zorgwek-
kenden toestand naar het St. Antonius-zie-
kènhuis overgebracht, waar het gisteren
nacht is overleden.
Auto tegen een boom gereden.
De chauffeur ernstig gewond.
Omstreeks vijf uur had gisterenavond op
den rijksstraatweg LeeuwardenZwolle een
auto-ongeluk plaats. Een luxe-auto van dc
fa. de Raadt en Kistemaker, autobusonder
nemers te Purmerend en bestuurd door een
der chauffeurs dezer onderneming, maakte
sinds 22 Juni j.l. met twee Amerikanen een
tocht door Nederland. Gisteren waren zij
van Zwolle vertrokken, doch bij Wijtgaard
reed de auto door tot nu toe onbekende
oorzaak met een vaart van ongeveer 45
K.M. tegen een boo"m. De wagen werd zwaar
beschadigd, terwijl de chauffeur ernstig
aan het hoofd werd verwond, zoodat hij
naar het St. Bonifacius-hcspitaal te Leeu
warden moest worden vervoerd.
Do beide Amerikanen kwamen er. met
lichte kwetsuren af.
De listige fietser.
Te Montfoort was een lakenfabrikant uit
Antwerpen, die per auto uit de richting
Utrecht naderde, genoodzaakt met auto en
al in een droge s-loot langs den weg te rij
den, wilde hij een jongen, die al maar zig
zag over den weg fietste, niet overrijden.
Dc automobilist kwam er met een kleine
hoofdwonde, af, maar de materieele schade
aan den auto was nog al groot. De zigzag
gende fietsrijder had bij liet ongeluk ijlings
de plaat gepoetst en begaf zich elders in
de gemeente te water, het aldus willende
doen voorkomen of hij reeds lang zwom
en dus niots met het ongeluk uitstaande
had. Bij een verhoor viel hij echter door do
mand.
DE RAMP TE VEENDAM.
Bos nog niet gevonden.
Gistermiddag zijn de bij dc ontploffing
in. ae dextrinefabriek bij Veendam gewon
de arbeiders Haarlemmer en Kostwinner
van Veendam naar het ziekenhuis tc Win
schoten overgebracht. Hun toestand is ern
stig.
Ónder de puinhoopen van de ingestorte
opzichterswoning van Miedema bevindt zich
een geldtrommel met waardevolle papie
ren ter waarde van 20.000.
Deze trommel was gistermiddag nog niet
gevonden.
Gisteravond waren er 6 patiënten te
Winschoten, onder wie Jacob Miedema, die
den nacht niet meer zou halen. Hij is voor
de helft over liet geheele lichaam verbrand.
Naar aanleiding van de verschillende ge
ruchten over J. Bos-, van wien gemeld werd.
dat hij in een ziekenhuis te Groningen zou
worden verpleegd, vernamen wij gister
avond, dat zijn lijk zich nog steeds onder
de puinhoopen moet bevinden.
Bos was met een anderen werkman bij
de tweede ontploffing in een kuil geval
len en kon zich niet meer redden. Zijn ka-,
meraad had nog de kracht om uit den kuil
te kruipen en zich in veiligheid te stellen.
Jacob Miedema overleden.
Nader wordt gemeld, dat dc 19-jarige
Jacob Miedema gisteravond om 11 uur in
het. R. K. Ziekenhuis tc Winschoten is over
leden.
Ondeugdelijke rijstenbrij.
Geheel gezin vergiftigd.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
is in „Ziekenzorg" te Wageningen een ge
heel gezin, bestaande uit man, vrouw en
acht kinderen, opgenomen, die allen lievig
ziek waren onder verschijnselen (hevige
brakingen en hooge koorts), welke aan
vergiftiging deden, denken. Thans zijn alle
patiënten weder zoo goed als hersteld,
meldt liet „U. D.", doch zij hebben het
ziekenhuis nog niet verlaten.
Het onderzoek naar dc oorzaak der ziek
teverschijnselen is nog niet afgeloopen.
Vermoed wordt dat rijstenbrij met bessen
sap, of jam, door het gezin gebruikt, on
deugdelijk van samenstelling geweest zijn.
Doodelijk mijnongeluk.
In de ondergrondsche werken der mijn
„Laura" werd de 24-jarige mijnwerker M.
uit Eygelshoven bij het vervoer gewond.
In ernstigen toestand werd hij naar het
ziekenhuis overgebracht, waar hij in den
afgeloopen nacht aan de gevolgen is over
leden.
Een vischhaak in het oog.
Woensdagmiddag waren eenige jongens
in den Amstel te Nieuwer-Amstol aan het
visschcn. Op een gegeven moment sloeg
een der jongens zoo woest op dat een
naast hem zittend vriendje, een 15-jarige
loopjongen uit Amsterdam den haak in het
gelaat kreeg, waarbij het linker oog dusda
nig werd gewond dat de jongen onmiddel
lijk onder oogheelkundige behandeling
moest worden gesteld. Er bestaat geen
hoop meer dat de knaap uit dit oog zal
kunnen zien.
Verdronken.
Gistermorgen geraakte een onbekend
manspersoon in den IJsel bij Gouda te wa
ter en verdronk.
Dinsdagmorgen is het 5-jarig dochter
tje van den landbouwer Ch. v. d. A., wo
nende te Linschoten, nabij Oudewater, in
een sloot geraakt en jammerlijk verdron
ken.
Bij het baden in de Ecms tc Tcrapel
is de 23-jarige Belinker verdronken.
Gistermiddag te ongeveer twaalf uur
is in de haven van de Hevea-fabriek nabij
Oosterbeek de 22-jarige v. d. H. bij het ba
den verdronken.
De 21-jarige Gerard Lemmens, wonen
de te Loozen, is te Budel bij het zwemmen
in dc Zuidwillemsvaart verdronken.
BRANDEN.
Bosch- en heidebrand op de Velu-
we. Gesticht door een zwerver.
Een felle bosch- en heidebrand heeft we
derom een fraai stuk natuurschoon van de
Veluwe verwoest. Onder aan den Hoendcr-
looschen Berg in de omgeving van dc wo
ning van boschwacher Scheper is dc brand
ontstaan, die zich uitstrekte over een groot
stuk hei en later oversloeg in een.denncn-
boscli in het Wésten van de ontginnings-
maatschappij Hoenderloo, directeur baron
van den Borch van Verwolde tc Warnsveld.
Dichte rookmassa's stremden zelfs het
verkeer op den Hoenderlooschen Weg, zoo
dat ook de autobusdienst ApeldoornAra-
hem vertraging ondervond. Met man en
macht trok men te velde tegen do vlammen
zee. De Eendrachtsche brandweer was liet
eerst, aanwezig, spoedig gevolgd door die
uit Ugchelen, Apeldoorn, Wormen cn Loc~
nen. Voorts verschenen Apeldoornsche po
litiemannen, later een 50 militairen uit clen
Harskamp onder leiding van kapitein van
Buren, een detachement marechaussee uit
Apeldoorn, rijksveldwacht, boschwachters
cn arbeiders; de houtvester Van heb Hoff
uit Apeldoorn, Koning uit Arnhem cn de
hoofdopzichter en opzichter van de Neder-
landsclie Heide Maaschappij, de lieer en
Wolters en Rozeboom uit Beekbergen.
Toen de brand een uur gewoed had, was
hij op zijn felst: daarna heeft men nog an
derhalf uur werk gehad om de vlammen ge
heel en al meester te worden.
Er is 10 H.A. hei en 5 H.A. bosch ver
loren gegaan.
Wij vernemen, dat het vuur is aangesto
ken. De veldwachter te Hoenderloo heeft
een zwerver, afkomstig uit Vcenendaal, een
zekeren G., gearresteerd, die bij zijn eerste
verhoor door dc Apeldoornsche politie be
kend heeft den brand te hebben gesticht.
Brand te Leeuwarden.
Door onbekende oorzaak ontstond gis
termiddag brand in een pand aan de Prins
Hendrikstraat, te Leeuwarden, in gebruik
bij de firma Sjoerd Boersma Co., gros
sier in automobielbanden en -ondcrdeelen.
Een der werkplaatsen brandde uit, ter-
is ijl een kleine voorraad banden verloren
ging. De groote voorraad nieuwe banden
kon gered worden.
Woonhuis gedeeltelijk uitgebrand
Zeer vermoedelijk tengevolge van den
slechten toestand van den schoorsteen,
ontstond brand in het perceel, bewoond
door Gebrs. Waaijer, in do buurtschap
Geesteren onder de gemeente Tubbcrgen.
Een gedeelte van het woonhuis brandde
uit terwijl veel huisraad verloren ging.
Verzekering dekt. de schade.
Oude molen afgebrand.
Gistermiddag is brand ontstaan in de
molen te Oene. Het vuur gree.p zoozeer om
zich heen, dat dc zeer oude molen bene
vens het bijbehoorend woonhuis een prooi
der vlammen werden. Niets kon worden ge
red. Een groote voorraad zaad en veekoe
ken ging mede verloren. Oorzaak vermoe
delijk kortsluiting. Verzekering dekt de
schade.
De mishandeling te Hoensbroek.
Een verdachte aangehouden.
In verband met dc zware mishandeling
van B. in de Akkerstraat tc Hoensbroek
heeft de politic aangehouden een zekere
W. P. ..uit Brunssum. Bij confrontatie in liet
ziekenhuis herkende B. zijn aanvaller. P.
is ter beschikking der Justitie gesteld cn
naar Maastricht overgebracht.
Zichzelf met een mes in het hart getroffen.
Gistermiddag had de vlaeschhouwerspa
troon W. Delgyer Jr. in zijn zaak aan dc
Oranjestraat te Volp het ongeluk dat bij
het uitsnijden van een l>out het mes
schampte en niet groote kracht in zijn
borst terechtkwam. Vermoedelijk is het
hartzakje geraakt. Medische, chirurgische
cn geestelijke hulp kon spoedig worden
verleend. Dc toestand van hot slachtoffer
is ernstig. jjTel."
VRIJDAG 26 JULI 1929
DE BEKENTENIS VAN DEN
ROTTERDAMSCHEN BRANDSTICHTER
Waarom cn hoe de Rottcrdamsche
brandstichter, dc 27-jarige W. F. K. sedert
geruimen tijd zijn*gevaarlijk cn zonderling
werk heeft verricht is thans door zijn vrij
wel volledige bekentenis in het finis van
Bewaring vermoedelijk geheel tot klaar
heid gekomen.
Zooals wij reeds mededeelden heeft K.
tenslotte bekend, omdat, het bewijsmate
riaal tegen hem zoo overstelpend was, dat
ontkennen hem volgons eigen inzicht toch
niet meer .zou baten.
Voornamelijk door do vele publicaties in
de kranten van dc laatste dagen, is liij
door een groot aantal getuigen herkend en
dd aanwijzingen welke ons door deze ge
tuigen gegeven werden waren al tc bezwa
rend dan dat nog irr dc onschuld van den
boekdrukker kon worden geloofd.
Behalve echter dc eenvoudige bekente
nis van brandstichting heeft K. zich thans
vrij uitvoerig uitgelaten over dc manier
waarop, dc motieven en zijn gedrag nadat
hij ergens vuur had doen ontstaan.
Uit deze verklaringen blijkt niet, dat 't
cr den boekdrukker om te dpen is ge
weest, te stelen, zooals verondersteld kon
worden.
Men heeft hier hoogstwaarschijnlijk te
maken met een man, die hoewel vermoe-1
delijk toerekeningsvatbaar, toch vreemde
neigingen had, n.l. al tc verzot was op dc
Rot terdamschc brandweer en min of meer
onder den invloed van drank, do lust om
brandjes te gaan stichten niet kon bedwin
gen. Dus een uitzonderlijke brandweer-
enthousiast eu een z.g. pyro-maniak.
Immers K. heeft toegegeven, aldus lezen
we uitvoerig in dc ..Msb.", sedert Maart
j.l. minstens 20 brandjes cn branden in
Rotterdam te hebben gesticht alle nadat
hij eerst eenige café's had bezocht.
Meestal ging hij tusschen 4 en 6 uur
des middags cr op uit, dronk eerst in een
of meer café's bier of sterke drank en
liep dan op goed geluk af, door de binnen
stad, daarbij speurend naar panden, waar
in hij makkelijk kon binnengaan. Dit wek
te dc eerste maanden begrijpelijkerwijze
geenszins achterdocht temeer daar dc
boekdrukker voor zijn vader offerten maak
te en dus dikwijls kantoren e.d moest bin
nengaan.
\'ond de brandstichter iets, dat gemak
kelijk kon worden aangestoken, dan gooi
de hij eenvoudig een brandende lucifer
neer, keek eerst even of hij succca. had en
verdween snel als het volgens zijn inzicht
hard genoeg brandde om dc brandweer
ter plaatse te krijgen.
Vond hij niets dat snel zuu kunnen
brauden, dan verdween hij onverrichter
zake en ging elders zijn geluk beproeven.
Zijn geestdrift voor de brandweer wordt
gedemonstreerd door dat deel van zijn
bekentenis waarin hij zeide:
„Ik vind het reusachtig om een brand
spuit te zien rijden cn een ladderwagen
mee te helpen duwen, als schooljongen was
ik er al gek op."
Deze bewering wordt gestaafd door de
feiten, dat K. bijna altijd bij de door licni
gestichte branden hooft helpen blusschen
en eenige keeren zelfs zoo ver is ge
gaan, dat hij de bewoners van het pand,
waarin hij brand had gesticht, waarschuw
de om zoodoende dc brandweer maar spoe
dig ter plaatse te krijgen.
Dit was uiterst onvoorzichtig, want hier
door had hij vooral den laatstcn tijd, kans
verdacht te worden. Dal de man niet ge
heel nuchter zijn werk deed wordt aanne
melijk, door het feit, dat men hem bij vol
gen dikwijls enkele café's achter elkaar
had zien binnengaan, doordal de brand
stichtingen soms gebeurden op plaatsen,
waar het zelfs voor een brandstichter zeer
gevaarlijk is.
In hel pand van dc A.P.E.M., oen foto-
artikelen-handel in dc Wijnstraat heeft K.
namelijk brand gesticht in een hoop papier
welke bij een openstaand gevuld benzine-
blik lag. Er volgde toen spoedig een ont
ploffing, waarbij K. brandwonden kir.
aan linkerhand én bij zijn- rechteroog. Hij
zou. hier echter evengoed het leven bij
hebben kunnen inschieten, want het vuur
greep snel om zich heen.
Tenslotte is zijn verklaring hoc hij tot
het stichten van branden gekomen is, zeer
merkwaardig.
Ik had, zoo vertelde hij, in Februari
in dc krant gelezen van een brand aan dc
Middellands'raat, waarbij dc brandweer in
het begin het vuur bijna niet moester kun
worden, (omdat het toen vroor en do slan
gen niet te hanteeren waren Red.).
Het moest dus heel hard gebrand heb
ben en zoo kwam ik op de gedachte otn
brand te gaan stichten en alles van hot
begin af zelf mcc tc maken.
Het eerste brandje heb ik gesticht in
Maart in de oude winkel van Grol aan dén
Coolsingel.
Toen ben ik doorgegaan altijd alleen met
lucifers bij mc on hoewel ik cr 's mergers
er na telkens reusachtig veel spijl van had,
kwam 's middags als ik een en ander ge
dronken had, do lust weer zoo sterk in me
op, dat ik dc verleiding riet kon weer
staan.
Soms deed ik het enkele «jagen niet»,
maar dan kon ik het niet langer uithou
den, ik beu altijd blijven wachten cm tc
zien wat het worden zou.
K. kan zich niet alle branden meer her
inneren; hij heeft echter o.a. toegegeven
op het Slagveld brand tc hebben gesticht,
doch ontkent schuldig te zijn aan den
brand bij Elzo en Lazarus op het Haag-
sche Veer, die. zooals men zich herinnert,
kort daarna is uitgebroken en bijzonder
fel was.
Gok ontkent hij iets met dc branden bij
Piot van Rceuwijk tc maken te hebben.
Dat men hier niet tc doen heeft met
een man, die 't zij omdat hij door aan wij-
zingen iti hei nauw is gebracht, 't zij door
dat hij zucht tot zelfbeschuldiging heeft,
dit alles verklaart, wordt met absolute
zekerheid uitgewezen door het feit, dat K.
niet alleen bijzonderheden vertelt over
branden, waarvan „nier." woel, door dc
kraait of burenpraatjes doch ook over zeer
