20ste Jaargang DINSDAG 23 JULI 1929 No. 6238 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND UIT DE OMGEVING S)e J DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij voornitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal ,ij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Ons Parlement. Dr. J. Th. de Visser heeft in zijn gis- Iteren reeds door ons besproken rede voor den Ned. Journalistenkring ook ge sproken over het „glanspunt der parlemen taire welsprekendheid in. onze geschiede nis" tijdens het kabinet-Pier son. En wij iontleenen aan dat gedeelte van de interes sante rede het volgende: „Nog zie ik, zei spr., de massieve Kuyper- figuur en hoor ik zijn magistralen aanval op het kabinet-Pierson, als zijnde geen komogeniteits-ka/binet in den geest- van Groen; noch 'boeit mij de levendige Lobman's gestalte en beluister ik zijn met ongemeene klaarheid en scherpte uitgebrachte kritiek op Lely's ontwerp- ongevallen verzekering wegens 't gemis aan voldoenden rechtsgrond. Nog aan schouw ik de breede gedaante van Schaepman en gevoel ik mij onder den indruk van zijn schitterende welspre kendheid, als hij Troelstra te lijf ging of Lokman, „zijn vriend en vijand tevens", bestreed, en verkneuter ik mij in. Kolk- man's mengeling van humor en sarcas me, toen hij de Kamer in verrukking bracht met zijn speevh over de verkie- zingskaros met Trpelstra en van Kaalte in vol ornaat op den bok en Borgesius in het kattebakje. Nog aanschouw ik den machtigen lei der der sociaal-democratische arbeiders partij en geniet ik van zijn vlammende oratorie, als hij aehterenvolgens de zon den geeselde van links en rechts, om ons daarna de engelen-figuur der sociaal- democratie te toonen. Nog hoor ik de boeiende, rake manier, waarop Borge sius, onderwijl steeds papiertjes from melend in zijn handen, zijn. tegenstan ders wist te weerstaan. Nog zie ik den bescheiden, doch massief geleerden Drucker, gebogen over zijn tot in de kleine kleinigheden uitgewerkte en al tijd inhoudrijke redevoering; nog staan voor mijn geest die rustige, door de ge- heele Kamer steeds met de- grootste aandacht gevolgde afgevaai-digden v. Karnebeek en Tydeman, die altijd iets te zeggen hadden, dat van de grootste beteekenis was". Na dien tijd- (1905) is volgens spr. duide lijk achteruitgang te eonstateeren. „De re- geeringskracht vermindert, het parlemen taire peil daalt". Interessant is verder ook hoe spr. waar schuwt tegen minachting van de politiek. Tegenover do veelvuldig gehoorde be wering, dat de politiek karakter-bedervend werkt, stelde spr. den veredelenden invloed va.n de politiek. „De politieke arbeid, aldus spr., werkt in vele opzichten veredelend. Hij brengt den staatsman in aanraking met personen van andere levensrichting. Zijn eigen gevoelens moeten dientengevol ge ieder oogenblik aan dat van anderen getoetst worden. Hun critiek brengt de zwakke plekken in zijn eigen meeningen aan het Jicht. Mien leert mild zijn in de beoordeeling van andere personen en hun werk, ook vooral omdat hij niet zelden, achter, naar onze eigen- overtuiging, ver keerde theoriën, persoonlijkheden, men- schen- ziet van zoo nobelen aard, dat hij tot- weldadige zelfcritiek wordt gebracht en zuiniger wordt met het aanheffen van leuzen, die een onoverkomelijken scheids muur opbouwen tusschen de een enden an der. Ook van een anderen kant bezien is het- parlement een leerschool voor persoons vorming. Er is misschien geen college, waarin men iemand zoozeer taxeert naar wat hij is, in plaats van naar wat 'hij zegt en doet. Laat iemand nog zoo'n voortref felijk redenaar, nog zoo'n handig debater, nog zoo'n ijverig werker zijn zijn succes zal niet halen 'bij dafc van hem of haar, van wie men gevoelt, dat het bij hen- alles echt is en zuiver. Deze laatste behalen, de schoonste triumfen, al staan zij als tactici 'bij anderen verre ten achter. In dit opzicht is het par lement een fijn-voelend lichaam. Men kent er de menschen vaak beter dan dat zij zich zelf kennen. En wie dit eenmaal gevoelt, wordt als vanzelf mede door het parlement opgevoed. Dit geldt inzonderheid van het Nederlandsche parlement, dat. over 't al gemeen een toonbeeld is van orde waarin hard wordt gewerkt, veel meer dan in vroe ger jaren -het geval was en dat uitmunt door zoodanige cameraderie dat naar bui ten schijnende hatelijke critiek meer moet worden toegeschreven aan een eigenaardige mentaliteit'van- het individu, dan aan vij andschap of verbittering tusschen- twee personen". Dit oordeel over de politiek van iemand, die uit -fti.nge ervaring spreekt, moge bui tenstaanders, die zoo vaak meenen in de politiek iets heel anders te moeten zien, wat inperken- in- hun absoluut vernietigend Tonnis V Onze politieke eenheid. Wij wezen er gisteren reeds op, dat dr. De Visser in zijn rede de o.i. te sombere vrees heeft uitgesproken, dat te eeniger tijd de R. K. Staatspartij of de S. D. A. P. zou uiteenvallen. Dit zou hij voor de ont wikkeling van het parlementaire stelsel een ramp achten. Welnu, bij de gedachtenwisseling kwam mr. Van Bolhuis van de „N. R. Crt." verkla ren, dat hij het niet zou betreuren als do sterkste partijen, bijv. de R. K. Staatspar tij, werden gesplitst. Ja, ja, dat kunnen we ons van een ver tegenwoordiger van het. aftakelend libera lisme levendig indenken! merkt ds „Geld." op. Dr. De Visser heeft den heer Van Bol huis, zooals te verwachten valt, geantwoord, dat hij zijn standpunt handhaafde Door een splitsing van de groote partijen zouden wij allicht nog meer in het moeras raken, zoo meende hij. DUITSCHLAND Vechtpartij tusschen communisten en nationaal-socialisten. Tachtig Berlijnsche communisten, die gisteren met een vrachtauto op den terug weg naar Berlijn waren én te Prenzlau rust namen, hebben een troep van 25 na tionaal-socialisten uit Prenzlau, die juist voorbij marcheerden, aangevallen. Den na tionaal-socialisten wei-den hun vaandels ontrukt en vier hunner werden gewond. De communisten maakten van bierglazen en flessohen als projectielen gebruik. De politie heeft in de vrachtauto de vaandels gevonden en deze in beslag genomen. Later op den dag drongen eenige be- toogers een voorbijrijdende tram binnen waar ze den bestuurder mishandelden. Toen een inspecteur van politie den be stuurder te hulp kwam, werd hij met de stokken der vaandels van de betoogers af geranseld. Tenslotte arresteerde de politie vier betoogers, waarbij zij van haar wa pens gebruik moest maken. Den geheelen dag bleef het te Prenzlau woelig. ITALIË Aman Oellah's gangen worden nagegaan. Door een spion van Habib Oellah. Naar gemeld wordt, vreest Habib Oel lah, dat, Aman Oellah uit zijn ballingschap in Italië zal pogen, op den Afghaanschen troon terug te keeren. Habib Oellah heeft derhalve een gevolmachtigde naar Italië gezonden, zoogenaamd om zijn belangen aldaar te behartigen, doch vooral, zoo ge looft men, om de bewegingen van Aman Oellah gade te slaan. CHINA. HET CHINEESCH-RUSSISCH CONFLICT. China wenscht vrede. Nieuwe nota's van Nanking. Naar wordt gemeld, heeft de Chineesche regeering een nieuwe nota aan de Sovjets doen toekomen, waarin opnieuw wordt ge wezen op het verlangen der nationalisti sche regeering, om hét Russisch-Chineesche conflict op vreedzame wijze te regelen. Voorts zijn door de Nanking-regeering afzonderlijke nota's aan de onderteeke- naars van het Kellogg-pact gericht, waarin wordt verklaard, dat, ofschoon China zijn rechten wenscht te verdedigen, het niet in de bedoeling der Chineesche regeering ligt, een oorlog met de Sovjet-Unie te be ginnen. Tevens wordt er de nadruk op ge legd, dat de Sovjets, die aan de Chineesche grens op agressieve wijze zijn opgetreden, degenen zijn, die inbreuk op den geest van het Kellogg-pact maken. Naar het Chineesche ministerie van Oorlog mededeelt, zijn Zondag zes divisies naar Mandsjoerije vertrokken om den Chi neeschen Oosterspoorweg tegen een Rus- sischen aanval te beschermen. Bovendien zullen Woensdag twee divisies cavalerie van Peking naar den Oosterspoorweg ge zonden worden. Volgens de laatste berichten bevinden zich op het oogenblik ongeveer 210.000 sol daten in Noord-Mandsjoerije. Moskou tegen be mi d d el-in g. Uit Moskou wordt gemeld dat de Sovjet- regeering Briand's voorstel inzake, bemid deling in het RussischChineesche con flict heeft verworpen, wegens de weige ring der Chineesche autoriteiten, om over eenkomstig den in de Sovjetno'ta van 13 dezer vervatten eisch den vóór de inbe slagneming van den Chineeschen Ooster spoorweg bestaan hebbenden toestand te herstellen. De Oorlogs- en Revolutionaire Raad der Sovjet-Unie heeft den vroegeren opperbe velhebber vau het militaire district Mos kou, Koejbisjef, tot opperbevelhebber van alle Russische strijdkrachten benoemd. Koejbisjef is te Blagowesjtsjensk aange komen en heeft het opperbevel op zi<?li ge nomen. De nieuwe opperbevelhebber was officier in het Russische keizerlijke leger en is in 1917 naar de Bolsjewiki overgeloo- pen. Volgens berichten uit Oerga heeft de Mongoolsclje regeering medegedeeld, dat zij na het verbreken der Russisch-Chineesche diplomatieke betrekkingen ook haar be trekkingen met China als afgebroken be schouwt. Japanfclie waarschuwing a a n Chin a. De Japansche bladen bevatten volgens een bericht uit Tokio een officieele mede- deeling van den Japanschen minister-pre sident over het Russisch-Chineesche con flict. Volgens deze mededeeling zal de Ja- pansche regeering alle maatregelen nemen om een militaire botsing tusschen China en de Sovjet-Unie te voorkomen. In den strijd om den Chineeschen Oosterspoorweg zal de regeering zich niet mengen. Voor het geval China ten opzichte van den spoorweg in Zuid-Mandsjoerije denzelfden maatregel wil nemen als ten opzichte van die in Noord-Mandsjoerije is geschied, zal Japan maatregelen nemen om den spoor weg te beschermen. Deze verklaring van den Japanschen pre mier wordt in buitenlandsche diplomatieke kringen beschouwd als een waarschuwing aan de Chineesche regeering. Bemiddelingspogingen van W a s h i n g t o n. Uit Washington wordt gemeld, dat staats secrotaris Stimson gisteravond bekend maakte, dat hoewel zoowel van Chineesche als van Russische zijde bepaalde toezeg gingen, volgens welke beide landen zich van elke vijandelijkheid zouden onthouden, voorzoover dit niet noodzakelijk zou zijn uit zelfverdediging, waren verkregen, toch verdere meer definitieve toezeggingen niet zijn gedaan. Te Washington zou men echter ook reeds ten zeerste tevreden zijn, wan neer Rusland en China tot een vergelijk zouden kunnen komen, zonder onmiddel lijke hulp van derden. Een reeks van besprekingen, die staats secretaris Stimson gisteren met den Fran- schen en den Japanschen ambassadeur den Chineeschen gezant en vele andere diplo matieke persoonlijkheden heeft, gehad, wijst er op, dat nieuwe belangrijke stappen te verwachten zijn. Een der belangrijkste vraagstukken voor het Amerikaansche staatsdepartement is het herstel van den toestand zooals deze was vóór de bezet ting van den Chineesclien Oosterspoorweg, wat een voorwaarde geacht kan worden voor elke poging tot bemiddeling of arbi trage. Het schijnt wel bijna zeker, dat Amerika zonder voorbehoud de Russische eisch van 'het herstel van den vroegeren toestand in Mandsjoerije als gerechtvaar digd erkent. De Chineesche gezant te Washington blijft tot nu toe echter op zijn standpunt staan, dat de Oosterspoorweg door de Nankingregeering niet wederrech telijk is bezet. Te Washington ziet men een voorloopige oplossing daarin, dat door Moskou in over leg met Nanking getracht, zal worden de ontslagen employés door andere Russische onderdanen te vervangen, indien Rusland bereid is nieuwe employe's naar den Oos terspoorweg te zenden en dat China toe stemt in het herstel van den vroegeren toe stand. Een manifest van T s j a n g K a d S j e k. Tsjang Kai-sjek heeft een manifest tot de troepen uitgevaardigd waarin hij hen aanspoort zich te verheffen tegen „het roode inperialisme" en de souvereiniteits- rechten va-n China te beschermen. De af schaffing der ongelijke verdragen en de tot stand brenging der nationale onafhan kelijkheid vormen de belangrijkste punten van het program der Chineesche revolutie. Iedere officier en iedere soldaat van het nationale leger behoort bereid te zijn, zijn leven op te offeren om ze te verwezen lijken. „De arrogante houding van Rusland je gens de Chineesche regeering kan niet worden over het hoofd gezien. Hoe zouden wij anders kunnen hopen, ooit de ongelijke verdragen afgeschaft te krijgen en de ons toekomende plaats onder de naties te her winnen? De Chineesche regeering is vast besloten zich niet'te laten vernederen; wij koesteren geen imperialistische plannen, en wij wenschen geen oorlog met Rusland; maar wij moeten onze rechten verdedigen. Indien wij ons niet vereenigen in den strijd togen het roode imperialisme, zal ons volk ten gronde gaan". AMERIKA Calles naar Europa, Naar Reuter uit Mexico seint is de Mexicaan sche ex-president Calles Zaterdag j.l. naar Europa scheep gegaan. Hij is voorzien van de noodige volmacht, om in Europa te onderhandelen over een reorganisatie van de Mexicaansche spoor wegen. Hij zal Frankrijk, Duitschland en Spanje bezoeken. Staat van beieg in grensgebied van Honduras. Volgens te New York ontvangen berich ten heeft de president van Honduras een buitengewone zitting van liet Congres bij eengeroepen, ter goedkeuring van het af kondigen van den staat van beleg voor het gebied langs de Nicaraguaansche grens' waar door troepen gewapende mannen al lerlei euveldaden zijn verricht. Tariefsverlaging voor groote gezinnen. Om j a 1 o er s c h te worden. In de jongste zitting heeft de Belgische Kamer haar goedkeuring gehecht aan een vermindering der spoorwegtarieven ten behoeve van groote gezinnen. Deze verla ging wisselt vaf tusschen de 30 cn 60 pro cent, al naar gelang van het getal kinde ren. Dit bericht, aldus het „O. D." zal meni- gen Ncderlandschen bezitter van een groot gezin wel jaloersch gemaakt hebben. Bij ons mogen alleen 2 kinderen op één gewo ne kaart, enkele reis, vervoerd worden. Een wijziging van liet reizigerstarief, zooals in Belgic, zal in ons land vermoedelijk niet licht geschieden, doch waarom kunnen niet 2 kinderen op één buurtverkeer-, markt- of vacantiekaart vervoerd wordenwaarom mogen niet 2 kinderen op één kaart voor een goedkoopen trein reizen? Dit zou al reeds een groote verlichting geven. Zou dit niet een aangelegenheid zijn voor den Bond van groote gezinnen, die men heeft dit weer in het verslag van de jaarvergadering kunnen eonstateeren zeer actief is 1 LETTEREN EN KUNST MRS. DR. JUSTINE WARD. Kerkmuziek in Amerika. Mevrouw Dr. Justine Ward, de ook ten onzent bekende ijveraarster voor den Gre- goriaanschen zang in de Yereenigdo Sta ten, doet wederom van zich hooren. Zij staat, naar het St. Gregoriusblad meldt, achter de oprichting aldaar van „The Dom Mocquereau Söliola Cantorum Founda tion". Deze stichting, waarvan o.a. ook deel- uitmaakt Dr. Des. Longchamps, een pries ter, professor aan de Katholieke Univer siteit van Washington, zal voortaan de lei ding op zich nemen van liet reeds bestaan de, in New-York gevestigde, Pius N-insti- tiiut cn de nog te bouwen school voor litur gische muziek te Washington, welke laat ste deel zal uitmaken van de Ufiiversitoit. Mevrouw Ward zal aan dé nieuwo school niet slechts hare talenten schenken door het geven van colleges, welke aldaar zul len gehouden worden volgens een uitge breid, vervolledigd leerplan, doch zij maak te tevens de oprichting mogelijk, door de „foundation" te verrijken met een millioen dollar uit eigen vermogen. Zoolang de bouw van de nieuwe school nog niet gereed is, zullen aan de Univer siteit een bepaald, aantal cursussen worden gegeven. Eenmaal geopend, biedt de school gelegenheid tot het volgen van colleges in kerkmuziek, volkszang, theorie, harmo nie, contrapunt en verschillende nevenvak ken, welke de hoofdvakken completceren of leiden tot een meer geperfectionneerde kennis. Het fondamenteele doel van de in stelling is, bij te dragen to een beter be grip en appreciatie van het Gregoriaansch en dc klassieke polyphonie, terwijl moder ne vocale kerkmuziek, gecomponeerd sinds Palestrina, ten eenenmalo buiten beschou wing blijft. Aan de wenschen van Z. H. Paus Pius XI, neergelegd in de jongste Apostolische Constitutie, zal hiermede op daadwerke lijke wijze worden tegemoet gekomen, voor al ook met het oog op de vele studeeren- de geestelijken, regulieren en seculieren, die later het resultaat van hunne studiën kunnen vrachtbaar maken in de lagere en middelbare scholen, op de colleges en se minaries en op de noviciaten. De fundatie draagt den naam van Dom Mocquereau, omdat, volgens de stichters, hij de vooraanstaande figuur is in de kerk- muzikale wereld van den modernen tijd, op dezelfde wijze als Guido van Arezzo dat was in de Middeleeuwen. Dit nummer bestaat uit twee bladen VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het conflict tusschen China en Rusland. Bemiddelingspogingen en betuigingen van vredelievendheid. Scheepsrampen in het Verre Oosten. (Buitenl. Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Benoemingen in het Bisdom Haarlem (Kerkn. 2de blad). Verscheidene slachtoffers van de warm te en van het zwemmen (Gem. Berichten, 2de blad). OMGEVING. Benoeming van een burgemeester fr Noordwijk (1ste blad). Eerste plechtige H. Mis te Zoetermeer (lste blad). ZOETERMEER— ZEGWA ART. EERSTE PLECHTIGE H. MIS. Gisteren werd alhier do eerste plechtige H. Mis aan God opgedragen door den weleerw. Pater G. Vonk, van de congrega- tio der priesters van het II. Hart. Vooraf gegaan door een stoet misdienaars cn bruidjes deed de neomyst zijn intrede in het feestelijk versierde kerkgebouw, ter wijl dc gcloovigen een welkomstlied zon gen. De neomyst werd aan het altaar ge assisteerd door den Zeereerw. Hooggel. Heer J. Schulte S. C. J. professor aan het groot-seminarie te Liesbosch, als presby- ter-assistens, den zeereerw. Pater P. Bar- tels S.C.J., secretaris der Missie-procuur te Rotterdam, als diaken, kapelaan W. Blok als subdiaken en den eerw. lieer A. Duinisveld, zoon der parochie, als ceremo- niarius. Het zangkoor voerde op keurige wijze uit dc 3-stemmige Missa St. Jeanne d'Arc, van Hub. Cuypers, onder leiding van den heer Jac. Sebel. Prof. Schulte S.C.J. hield de feestpredi katie naar aanleiding van II Cor. 5, 20: wij vervullen een gezantschap van Chris tus. Dringend beveelt de H. Kerk de wij dingsdagen en de pas-gewijde priesters in het gebed der geloovigen aan, want groot en verheven is de waardigheid van den priester als vertegenwoordiger van dc H. Kerk. Vooreerst is aan den priester toebe deeld de taak, om hot Eucharistisch leven in stand te houden in het Rijk van Chris tus. Het wezen van onzen godsdienst is liet opgaan tot den Vader door Christus. Wij zijn vereenigd in Christus-eucharisticus, en nemen Zijn leven over in het onze. Zoo aanbidden wij God met en doo^ Christus. Deze aanbidding, door God gewild, werd voorspeld door Malachias: van den opgang der zon tot haren ondergang, zal Mijnen naam een rein en onbevlekt offer worden opgedragen; deze aanbidding nam een aan vang, toen Gods Zoon sprak tot den He- melschen Vader: zie, Ik kom, om uwen wil te doen; en deze aanbidding werd werke lijkheid, toen Christus op den avond vóór Zijn' lijden, het H. Sacrament des Al taars instelde. Aan zijn priesters nu, gaf hij de macht, om hetzelfde te doen, wat Hij gedaan had nl. brood en wijn te verande ren in Zijn II. Vleesch en Bloed, en aldus leggen zij door hun Eucharistische bedie ning den geheimzinnigen band, die Gods kinderen bindt tot heerlijke eenheid in en door Christus. Krachtens die bediening is de priesterschap de diepste en machtigste werkelijkheid der wereld. Vervolgens zijn de priesters ook de dra gers van het rijk van liet H. Hart, het rijk van barmhartigheid en liefde. Want Jezus heerscht, ondanks zijn vijanden, menschen die hem haten, volksbesturen die de heer schappij van Christus' koningschap afwij zen, volkeren, die zooveel aan Hem te dan ken hebben, en toch zijn liefde iniskonnen. Ondanks die vijanden heerscht Christus toch, cn Hij doet dat door zijn priesters. De priesters vormen Christus in de harten der gcloovigen, waarin hij wil heerschcn door barmhartigheid cn liefde, die zóó groot is, dat ons do uitgestrektheid ervan hier op aarde ontgaat. Vandaar de waar digheid van den priester omdat Hij Chris tus in het mens.chenhart mag intronisce- ren. Onder het offertorium werd gezongen „Ave Verum" van J. P. Wiertz en na het H. Offer zong de lieer Sebel een schoon lied: „Op een priesterfeest", tekst van Guido Gezelle, muziek van Mgr. J. van Schaik. De feestdag werd met een solem neel lof besloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1