20ste Jaargang DONDERDAG 18 JULI 1929 No. 6234 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 :-: LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND STADSNIEUWS DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct: per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen I TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit twee bladen V Onwaarachtige mode. Wij willen onmiddellijk verklaren, wat wij met dezen titel bedoelen. Er zijn Ka tholieken, die, doordat zij met alle mode uitspattingen meedoen, onwaarachtig zijn. Zij zijn onwaarachtig, omdat zij s c h ij n- b a a r twee heeren dienen, wat in werke lijkheid niet zoo i s, omdat 't niet zoo zijn kan. Zij zijn onwaarachtig, omdat zij als Ka tholieken aanvaarden en belijden, dat er Goddelijke en op de Goddelijke gebaseerde kerkelijke wetten zijn, die de zeden richten en leiden, en van den anderen kant mee doen met een mode, welke zulke wetten volkomen negeert. Zij zijn onwaarachtig, omdat zij als Ka tholieken aanvaarden en belijden, dat de ziel meer is dan het lichaam en het levens doel van den mensch is: God te dienen, en van den anderen kant met een mode co- quetteeren. die kennelijk is gericht op de bevrediging van de lagere menschelijke hartstochten. Dat is onwaarachtig. Gebrek aan durf om, èèrst voorzichzelf en daarna voor anderen, kleur te bekennen Of gebrek aan inzicht in wat de bele ving der Katholieke beginselen met een onverbiddelijke consequentie eischt. Die mode-slachtoffers vindt men onder de dames, die zioh naar de mode-excessen kleeden of eigenlijk ontkleeden. Die mode-slachtoffers zijn ook te vinden aan strand, op het water, bij sport-demon- strafcies. Een bekend priester, pater Ermann, schreef, een tiental jaren geleden meenen we, in de Katholieke bladen enkele weken voor het begin van den z.g. groentijd, dat hij de Katholieke studenten er aan wilde herinneren, dat doodzonde ook doodzonde is in den groentijd Wij zouden willen zeggen, dat er geen andere zedewetten zijn aan het strand, op het water, bij sport-demonstraties, dan in het .gewone dagelijksohe leven. Wij noemen sport-demonstraties b.v. zwemwedstrijden waarbij vaak de eischen van welvoegelijkheid en eerbaar heid, van christelijke fatsoen s-begrippen ten eenenmale worden genegeerd. 'tl Schijnt ons niet overbodig op de hei- densche mode-excessen nog 'ns de aan dacht te vestigen, opdat zéker geen sleur de Katholieken er in betrekke! VAN HET VATICAAN Het Vaticaansche postkantoor. Opening op 20 dezer. Men schrijft uit Rome aan de „Msb.": Als zeker kan worden gemeld, dat het Vaticaansche postkantoor op 20 dezer voor het verkeer geopend wordt. Vóór de opening der daartoe bestemde lokalen zal de Vicaris der Vaticaansche stad, aartsbisschop mgr. Zampini, de inze gening dier lokalen verrichten, bij welke plechtigheid alle Vaticaansche autoritei ten, prelaten zoowel als leeken, zullen ver schijnen. Wanneer het telegraafbureau in de Va ticaansche stad geopend kan worden, is nog niet vastgesteld, doch men hoopt ook dit nog in den loop der maand Juli te ope nen. Oceaan-vliegers bij den Paus. Dezer dagen heeft de H. Vader in par ticuliere audiëntie ontvangen de beide Amerikaansche Oceaan-vliegers, Williams en Yancey, die, zooals men weet, met het vliegtuig „Pathfinder" onder den grootsfcen jubel der Eomeinsche bevolking te Rome geland waren. ENGELAND MacDonald's reis naar Amerika, Reuter meent te weten, dat de reis van MacDonald naar Amerika thans het on derwerp is van diplomatieke onderhande lingen voor wat betreft den datum waarop zij plaats zou hebben en de middelen om ze productief te maken voor de zaak van de ontwapening ter zee. AFGHANISTAN. De burgeroorlog in Afghanistan. Opstand tegen Ha bi It Oellah in H e r a s. Uit Teheran wordt gemeld, dat volgens een officieel bericht in de Afghaansche provincie Hera-s een opstand tegen Habib Oellah zou zijn uitgebroken. De opstandelingen zouden de troepen van Habib Oellah hebben ontwapend en een groote voorraad munitie in beslag heb ben genomen. De gouverneur-generaal van de stad Heras is naar Kaboel gevlucht. .De opstand wordt geleid door aanhan gers van Nadir Khan en wordt ook door andere stammen ondersteund. De regee ring van Habib Oellah heeft een militaire expeditie naar het opstandige gebied ge zonden om den opstand te onderdrukken. CHINA. HET CONFLICT MET SOVJET RUSLAND. Het antwoord op het ultimatum. Door Moskou onbevredigend geacht. Volgens een bericht via Berlijn uit Mos kou ontvangen verklaart de „Iswestija" dat de mededeeling van den tijdelijken Chineeschen zaakgelastigde in Russische regeeringskringen niet als een antwoord op het Russische ultimatum van 13 dezer wordt beschouwd. Rusland zal niet ingaan op de tactiek van vertraging der Xankingregeering en handhaaft zijn eischen. Rusland breekt de betrek kingen met China af. Volgens berichten uit Moskou heeft het Sovjet-Commissariaat voor buitenlandsche zaken gisteravond om negen uur den Chi neeschen gezant in Moskou een nieuwe nota ter hand gesteld. In deze nota wordt medegedeeld, dat de Sovjet-regeering be sloten 'heeft, terstond alle vertegenwoordi gers der Sovjet-Unie, zoowel diplomatieke als consulaire en handelsvertegenwoordi gers, die zich in de Chineesche republiek bevinden, uit China terug tc roepen. Ver der moeten de diplomatieke en consulaire vertegenwoordigers van China onmiddellijk het grondgebied der Sovjet-Unie verlaten. Voorts wordt het spoorwegverkeer tus- schen China en Rusland terstond verbro ken. Tegelijkertijd verklaarde de Sovjet-re- geering, dat zij haar aanspraken op den Chineeschen Oosterspoorweg onverminderd blijft handhaven en alle maatregelen ter behartiging harer belangen in het Verre Oosten zal treffen. De Japansche minister van Oorlog pessimistisch. In de zitting van het Japansche kabinet verklaarde de minister van oorlog, dat vol gens officieele berichten van zijn collega voor buitenlandsche zaken de Sovjet-regee ring aan de Russisch-Ohineesche grens 80.000 goed gewapende troepen ter beschik king houdt. Voorts beschikt dc Chineesche regeering aan den Oosterspoorweg over 150.000 gereedstaande troepen. De minister van oorlog beschouwt, .den toestand in Xoord-Mandsjoerije uiterst critiek en leg de er den nadruk op, dat Japan thans in de noodzakelijkheid verkeert zijn stand punt inzake het conflict fcusschen Ohina en Rusland te bepalen. C'hina neemt foorzorgs- aatregelen. De regeering in Nanking heeft maar schalk Tsjang Hsoe Liang opdracht gege ven alle niet-Chineesche ambtenaren en beambten door Chineesch personeel te vervangen. Gisteren is de scheepvaarlafdeeling van den Oosterspoorweg door het Chineesch personeel overgenomen, terwijl de Russi sche directeur, die tot nu toe de leiding had, door een Chineesch burger is vervan gen. Op GO K.M. afstand van Tsjailor kwa men Chineesche troepen in botsing met een bende, waarbij 4 Mongolen werden neergeschoten. De Chineesche regeering laat de Russisch-Ohineesche grens scherp bewaken. Langdurig conflict verwacht. De Sovjet-regeering, aldus de correspon dent van het „Berliner Tégeblatt" te Mos kou, staat thans voor belangrijke beslui ten, daar ze klaarblijkelijk het oogenblik gekomen acht om in elk geval paal en perk te stellen aan het verder oprukken van de Chineezen. Op welke wijze dit zal geschie den, is nog onbekend. Een voordeelige uit werking is nauwelijks te verwachten van het uitwijzen van alle zich op Sovjetgebied bevindende maar zelden legalen handel drijvende Chineezen of van het verbreken van de Siberische spoorwegverbinding naar Mandsjoerije. Van deze maatregelen zou het Sovjet-bedrijfsleven, dat uit dit verkeer belangrijke valutavoordeeien treft, ook zelf het slachtoffer worden. China zou algemeen worden getroffen door een be zetting op het grondgebied van de spoor lijn of zelfs van Charbiu. Het is echter te begrijpen, dat een dergelijk optreden on overzienbare internationale gevolgen zou kunnen hebben. Dc correspondent van het Berliner Ta- geblatt sluit z$a beschouwing met het ver moeden. dat dit conflict, hoe het ook moge worden bijgelegd, niet anders zal zijn te overwinnen dan na een langen strijd waar in de Chineezen aanvallend zullen optre den en Rusland een defensieve houding aan den dag zal leggen. Ook dient de vraag te worden gesteld of niet achter China mogendheden schuilen die op stelsel matige verzwakkingen van het Sovjet-or ganisme aansturen. Eon rede van Tsjang Kai Sjek. Tsjang Kai Sjek heeft te Xanking een rede gehouden, waarin hij zich uitvoerig bezig hield met de betrekkingen tusschen Rusland en China. Hij verklaarde, dat het eveneens van den Chineeschen Ooster- spoorweg niets ongewoons is. Rusland heeft herhaaldelijk verklaard dat het den spoor weg aan China zal teruggeven. Wanneer de Sovjet-regeering de Chineesche regcering respecteert en het sluiten van verdragen op den basis van gelijkgerechtigdheid kan plaats hebben, is de reg'eering tc Nanking bereid de diplomatieke betrekkingen met Rusland voort te zetten. Behalve de kwes tie van den Chineeschen Oosterspoorweg zijn er nog verscheidene andere Russisch Chineesche kwesties, die op regeling wach ten. Voor a.lles moeten de kwesties van Mongolië en van het Chineesch bestuur op Chineesch grondgebied worden gere geld, Voordat deze kwesties evenwel op gelost. kunnen worden, moest de Chinee sche regeering evenwel den Oosterspoor weg in haar bezit hebben. KABINETSFORMATIE. Waarom zij in ons land zoo lang duurt. Op de haar gestelde vraag: hoe het komt, dat het bij ons steeds zxïo lang duurt eer een nieuw ministerie is gevormd-, terwijl in andere landen een kabinetsformatie in en kele dagen haar beslag krijgt, geeft de „Maasbode" onderstaand antwoord, waar van ook onze lezers met belangstelling zul len kennis nemen. Het zittend kabinet vraagt ontslag, of stelt de portefeuilles ter beschikking van Hare Majesteit. Er zijn er, die tusschen deze twee tennen verschil maken. Zoo stelde 'het ministerie-Ruys de Beerenbrouck in 1922, na de verkiezingen, de portefeuil les ter beschikking, maar na dc verwer ping van dc Vlootwet op 26 October 1923 vroeg het ontslag. De portefeuilles ter be schikking stellen beteekent: aan de Kroon gelegenheid geven te onderzoeken, of het kabinet kan aanblijven, al of niet gereorga niseerd, óf dat het beter door een ander kabinet vervangen wordt. Ontslag vragen beteekent: dat het ministerie zelf uit spreekt, dat zijn aftreden noodzakelijk, al thans gewenscht is. In beide gevallen begint de koningin met bepaalde personen te ,jhooren": de voor zitters van de Eerste en van do Tweede Kamer en den vice-president van- den Raad van State, waarvan de koningin zelf presidente is. Dan worejen geroepen de voorzitters der groote Kamerfracties. Aan al deze personen vraagt de konin gin: hoe naar 'hunne meening de kabinets crisis zou moeten worden opgelost. Daar bij zal zij, naar gelang van omstandigheden ook nadere vragen stellen, zoo: Uit welke partij een kabinetsformateur zal moeten worden aangezocht? Of er een bepaald aangewezen persoon is? Welke de voor naamste punten zijn, die in het regeerings- program zullen moeten worden opgenomen Ofwel: of het niet gewenscht is, dat het zittend kabinet aanblijft, al of niet gereor ganiseerd 1 Al de geraadpleegde personen geven hun persoonlijk» meening, al zal wei worden aangenomen-, dat de fractie-voorzitters het gevoelen van de meerderheid hunner frac tie vertolken. Na dit mondeling „hooren" wordt dezen heeren verzocht hun gegeven advies schrif. tel ijk te bevestigen. De koningin overweegt deze adviezen, maar neemt volkomen, zelfstandig hare be slissing. Zoodra zij besloten heeft, wien zij de kabinetsformatie zal opdragen, wordt de<ze ten hove genoodi-gd. De koningin deelt hem dan de ontvangen adviezen mee, en het be sluit, waartoe zij gekomen is. Hij kan, in dien hij overwegend bezwaar heeft, aan stonds voor de opdracht bedanken. An ders verklaart hij, dat hij bereid is, haar in beraad te nemen. In het laatste ge-val begint hij met. over leg te plegen met de leiders der fracties, die zijn meerderheid zullen vormen. Na hun meening vernomen te hebben-, stelt -hij een concept-regeeringsprogram op. Dit con cept zendt hij aan de fracties der meerder heid, met de vraag, of zij bereid zijn een kabinet met dit regeeringsprogram te steu nen. De fracties vergaderen dan, en deelen hem hare opmerkingen, beiwaren en wen- schen mee. Een gewijzigd concept zal daar gewoon lijk wel het resultaat van zijn, hetwelk dan ter nadere beoordeeling weer aan de fracties wordt toegezonden. Ofwel, er blijkt op een of meer punten een meeningsrerschil tusschen de fracties te bestaan. Dan moet eerst dit ve.-schil Üoor nadere ook onderlinge bespre king tot. oplossing worden gebracht. Komt men niet tot overeenstemming, dan zal de formateur aan de koningin meededen, dar hij de opdracht tot kabi netsformatie niet kan aanvaarden. De koningin moet dan overwegen, aan wien zij dan een opdracht zal willen ge ven. 't Kan noodig zijn, dat zij daarvoor eerst nog weer eens alle of enkele der zoo juist genoemde personen wenscht te raad plegen. Daarna wordt, dan weer een andere per soon geroepen, die opdracht krijgt een ka binet te formeeren. En dezelfde weg wordt weer afgelegd. Is er ten slotte overeenstemming tus schen formateur en meerderheid over het concept-regeeringsprogram, dan moet hij de te benoemen ministers kiezen. Hij houdt na al of niet de fractie-voorzitters ge raadpleegd tc hebben-, besprekingen met verschillende, hem geschikt lijkende per sonen. Talrijke moeilijkheden doen zich dan voor. De een meerderheid vormende frac ties moeten hare vertegenwoordigers in- het te vormen kabinet hebben. Maar het is haar ook niet onverschilig, welke porte feuilles die vertegenwoordigers zullen krij gen. Het eene departement is veel belang rijker dan het andere. Bedankt iemand, die gevraagd wordt, en is er in zijn partij geen geschikte persoon voor do hem toegedachte portefeuille, dan moet er een uit een andere partij aange zocht worden. Maar dan valt weer een ander, die reeds gepolst was en aangeno men had. uit, omdat anders diens partij te veel portefeuilles, zou krijgen. Ook kunnen er moeilijkheden ontstaan over het concept-regeeringsprogram. Iemand, die gevraagd wordt, kan in begin sel bereid zijn, maar bezwaar hebben te gen een of ander punt in het concept-pro gram, of hij kan- als voorwaarde stellen, dat er nog een belangrijk punt aan toegevoegd wordt. De formateur zal dan weer met de frac ties moeten overleggen. Slaagt hij er ten slotte in. dit. alles voor elkaar te krijgen, dan deelt, hij aan de ko ningin mee, dat hij bereid is een opdracht tot kabinetsformatie te aanvaarden. Hij krijgt die dan, en deelt de koningin mee, wat z;ijn program is, en welke ministers hij haar voorstelt te benoemen. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de koningin tcgeu een of ander program punt of tegen een der voorgedragenen be zwaar maakt. De formateur komt dan in een delicate positie, waaruit hij zich ech ter zal moeten weten te redden. Na.enkele dagen volgt dan de benoeming va" het nieuwe ministerie. Maar is ook de tweede aangezochte niet geslaagd in zijn poging, een kabinet tc for meeren dan wordt de moeilijkheid steeds grooter. Zoo zijn er zoowel in- 1923 (vlootwetcri- sis), als in 1926 (gezantschap-scrisis) ach tereenvolgens verschillende personen bezig geweest met kabinetsformatie. In 1923 was het einde, dat de koningin weigerde het aangeboden ontslag te aanvaarden-, en dat dus na een maandenlange crisis het kabinet-Ruys de Beerenbrouck weer aan bleef, feitelijk als extra-parlementair kabi net. In 1926 kwam ten slotte het extra parlementair ministerie-De Geer. Als men dit. alles nagaat, en zich reali seert, welke tallooze variaties van moei lijkheden zioh kunneu voordoen, dan be grijpt men ook, waarom het gewoonlijk zoo lang duurt, eer er een nieuw ministerie ge vormd is. Nti de géheelc politieke situatie op het oogenblik moeilijker is, dan ze ooit te vo ren was, is daarom de kans zeer groot, dat de huidigo crisis lang zal duren. Nog meer dan ooit te voren zullen veel overleg en ernstig beraad noodzakelijk zijn. H. COLIJN. Nog geen beslissing genomen. Tot dusver heeft de heer H. Colijn er ngo niet aan gedacht in welke richting zijn besluit inzake het al of niet zitting nemen in de Tweede Kamer vallen zal. aldus meldt de „Standaard" VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het Vaticaansche postkantoor wordt op 20 dezer opengesteld. Het Chineesch-Russische conflict ver scherpt. Rusland verbreekt alle betrekkin gen met China. In Japan ziet men den toe- stand somber in. BINNENLAND. De Australische vliegers komen naar Am sterdam. (Luchtv., 2e blad). De nieuwe parochie te Lisse-Sasser.heim. (2de blad). Te Alphen is overleden de heer Joh. Vlas man. wethouder der gemeente. (1ste blad)* R. K. BOND VOOR BOUWPATROONS. Het congres te Nijmegeji. Gisterenmorgen werd het congres voort gezet onder voorzitterschap van rlen heer W. Fransen Jzn. Een bespreking werd gehouden over de verplichtingen der aan nemers, welke voortvloeien uit levering cn uitvoering van werken door derden. De lieer H. J. L. Klein Schiphorst, onder voorzitter van den Bond, lichtte deze kwestie nader toe en drong aan op do billijke regeling, dat de aannemers op z.g. stelposten meer medezeggenschap krijgt en niet alleen bij bijzondere werkjes voor het risico alleen gesteld worden. Bij uit voering dient de volle leiding van het werk bij den aannemer to berusten. De afd. Utrecht deed het voorstel om de beunhazerij in het bedrijf landelijk te bestrijden en daarom samen te werken met de materiaal-leveranciers. Het 1T.B. prac-ad viseerde, in deze aangelegenheid plaatselijk to werken. In principe werden aangenomen de voor stellen der afd. Alkmaar en Enschedé tot aanstelling van een vasten rechtskundigen adviseur van den Bond. Het hoofdbestuur zal mot een nader voorstel komen. De afd. Rotterdam deed het voorstel om in overleg met den Ned. Aannemers- bond pogingen aan te wenden bij de R.K. Architecten-vereeniging en Bond van Ned. Architecten om te komen tot doorvoering van uniforme administratieve voorschrif ten voor alle bestekken. De actie zal gericht worden togen de herhaalde afwijkingen. Het bestuur ont vangt gaarne van de verschillende afdoe- lingen verschillende voorbeelden van i-fwij kingen en zal daarop do actie fundoeren. De vergadering ging accoord met deze zienswijze. Inzake bouwveiliglioid deed dc al'd. Rotterdam het voorstel oni pogingen bij de bevoegde autoriteiten in het werk te stellen om te komen tot uitsluitend lan delijke voorschriften, waaraan in het be lang van op een bouwwerk aanwezige werklieden /.al moeten worden voldaan; het betreft hier vooral dc steigerwerken. Het hoofdbestuur zal in ieder goval de rijksvoorschriften inzake bouwveiüghcid in het orgaan publiceeren cn in deze aan gelegenheid diligent blijven. De afd. Alkmaar deed het voorstel om door middel van den Bond een krachtige actie te ontplooien om te verkrijgen, dat bij te houden aanbestedingen détailteekc- ningen vóór de aanbestedingen ter visie liggen. Het bondsbest-uur herinnerde cr aan, dat het bestuur van den Bond van Ned. Architecten, juist op verzoek van het hoofdbestuur 'n rondschrijven aan zijn le den heeft, gericht. Besloten werd de volgende jaarvergade ring in Haarlem te houden. Besloten werd om het H.B. volmacht te geven de onderhandelingen met don minister over de kwestie borgstellingen bij gunstige gelegenheid weder aan Ie knoopen. Na de rondvraag sloot de voorzitter de vergadering, dankte voor. de ontvangst ten gemeentehuize, voor de belangstelling door geestelijke en burgerlijke overheid en de afd. Nijmegen voor de gulle ontvan"st. Boottocht „Jeanne d'Arc". Naar men ons mededeelt heeft de R.-K. Gymnastiekvereeniging „Jeanne d'Arc" bij genoeg deelname een boottocht georgani seerd naar Amsterdam cn terug op Zon dag 4 Augustus voor leden, aspirantleden en introduced voor een gulden per per soon. Zij, die daaraan wensohen «loei Ie nemen, moeten zioh uiterlijk Zaterdag avond opgeven bij P. A. Meershoek Vliet 32 Verdere bijzonderheden zullen Woensdag avond worden bekend gemati

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1