20ste Jaargang
WOENSDAG 17 JULI 1929
No. 6233
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
NIEUW FEUILLETON
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Wij beginnen in dit nummer met
een nieuw feuilleton.
Erger dan heidensch.
De 'bedoeling van dit stukje is niet, om
aan te toonen, dat de principieele opvat
tingen in de leidende kringen der S. D. A.
P. lijnrecht staan tegenover de Kathplieke
beginselen. Dit feit kent nu toch
iedereen wel!
Wij vonden dezer dagen echter een ont
zettend duidelijke illustratie van dit
feit.
De heer H. Polak schrijft in heb „Volk":
over kindertoeslagen en vermindering van
belastingdruk voor groote gezinnen.
De heer Polak moet daar niets van heb
ben. Hij schrijft:
Het zou vrijwat verstandiger zijn,
van groote gezinnen een hoogere be
lasting te heffen van van kleine. De
heer Treub heeft er, teen hij minister
van financiën was, aan gedacht, be
lasting te heffen dan van kleine. De
van voornamen één voornaam, vrij,
idem zóóveel per jaar voor eiken voor
naam meer. Er was bij den heer Treub
geen eigenbelang in het spel, want Hij
heeft zelf drie voornamen en zou dus
voor twee hebben moeten dokken.
Maar een belasting op alle kinderen
boven zeg twee per gezin, zou in
maatschappelijken zin heel wat aan
bevelenswaardiger zijn geweest.
Ontstellend is dit advies!
De (A.R.) „Rotterdammer" teekent er
bij aan
„Gelukkig werd deze kroniek na de ver-
Bezingen geplaatst, want zoo'n verschrik
kelijke openhartige verklaring zou zeker
niet aan de S. D. A. P. ten góede zijn
gekomen.
'De redactie van het „Volk" beseft dat
maar al te goed, want zij haast zich te
verklaren
Van maatregelen als Polak, wij ne
men aan: schertsenderwijze, oppert,
als belasting op groote gezinnen, zou
den wij dan ook allerminst voorstan
ders zijn. Veeleer gevoelen wij voor
extra-verlichting van den belasting
druk voor groote gezinnen, zooals ons
Kamerlid J. ter Laan nog kort gele
den voorgesteld heeft.
Heb is mogelijk, dat Je schrijver in dit
naschrift berust ter wille* van de lieve
vrede; maar dat zou aan zijn reputatie
niet ten goede komen.
Het is trouwens een gewaagd onder
nemen, om, stijl en argumentatie in aan
merking genomen, hier van scherts te
spreken.
Intusschen blijkt er uit, dat Dr. Kuyper
niet ten onrechte sprak van „paganistische
facoren". Of, juister gezegd: dit is nog
«rger dan heidensch."
Erger dan heidensch! Dat is 'boven
staand geschrijf in het „Volk" inderdaad!
FRANKRIJK.
De schuldenregeling met Amerika.
Motie tot uitstel van
ratificatie verworp en.
De Fransche Kamer, haar vertrouwen
in de regeering uitsprekend, verwierp
gisteren met 304 tegen 239 stemmen een
motie (Dubois) tot uitstel van de ratificatie
van de schuldenovereenkomsten.
ITALIË
Koning Aman Oellah.
Z ij n ve r b 1 ij f te Rome.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb.":
De onttroonde koning van Afghanistan,
Aman Oellah, die, gelijk bekend, hier ver
blijf houdt, heeft zijn intrek genomen in
een mooie villa aan de Via Nomentana.
Zijn heele gezin is bij hem: zijn gemalin,
de koningin-moeder en zijn S kinderen,
waarvan het jongste, na zijn vlucht uit
Afghanistan geboren is, terwijl het ko
ninklijk echtpaar op zijn reis naar Europa
te Bombay vertoefde. Een aanzienlijk
gevolg en een tweetal dienaren omgeven
het koningspaar.
Aman Oellah wil langen tijd in Rome
.blijven, daar land, bewoners en klimaat
hem hier het beste bevielen en hij steeds
een groot vriend van Italië is geweest.
De koning en zijn gansche familie klee-
den zich geheel Europeesch en weldra zal
men den vorst en zijn gezelschap wel door
de straten van Bome zien rijden in hun
prachtige auto's. De koning bestuurt graag
zijn eigen auto.
CHINA.
CHINA'S CONFLICT MET RUSLAND.
Het antwoord aan Moskou.
Op het Russische ultimat urn.
De nationale regeering te Nanking heeft
reeds gisterenavond geantwoord op het
Russische ultimatum, en daarmee dus
binnen den tijdslimiet gebleven, welke
door de Sovjet-regeering is gesteld.
De „zegsman" van de Nanking-regee-
ring verklaarde gisterenmiddag, dat zijn
regeering de afdoening der drie eischen,
welke in de Sovjet-nota worden gesteld,
a]«' oen eenvoudig zaak beschouwt. Zij is
bereid, de Chineesch-Russische overeen
komst met betrekking tot den Chinee-
schen Oosterspoorweg na te komen, doch
Rusland hééft dit nooit gedaan. China is
eveneens bereid, de Russische gevange
nen in vrijheid te stellen, wanneer Rus
land overgaat tot het in vrijheid stellen
der duizenden Chineezen, die thans in
Rusland gevangen zitten. De nationalisti
sche regeering was niet vijandig gezind
jegens Rusland, zoolang dit land zich ont
hield van propaganda tegen de nationale
regeering.
Onderhandelaar toch
toegelaten.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de Chi-
neesche regeering op het. laatste oogenblik
toch besloten heeft het visum te verleenen
aan den sovjet-ingenieur Serebriakoff, die
door de sovjet-regeering belast is met het
voeren der onderhandelingen met de Chi
neesche regeering te Moekden.
Deze tegemoetkoming van China heeft
te Moskou een gunstigen indruk gemaakt.
Engelsche persstemmen.
De „Times" en de „Manchester Guar
dian" bekijken het Russisch-Chineesche
conflict van zeer verschillenden kant. Ge
lijk andere conservatieve bladen is de „Ti
mes" geneigd de onmiskenbare schending
van China's verdrag van 1924 met Rusland
te vergoelijken door de verwijzing naar de
Russische kuiperijen in Ohina, blijkende
uit de papieren die in 1927 binnen het'
gebied van Russische gezant schap te Pe
king ongetwijfeld gevonden waren. De
„Times" meent ook, dat Moskou van den
wettelijken en formeelen kant uit gezien
tegenover China sterk staat, maar moreel
in het ongelijk is ook al' moet zij toege
ven, dat men in Japan de kuiperijen
slechts als een voorwendsel beschouwt,
waaronder China zich van zijn deelgenoot
in een wélvarenden Oosterschen spoorweg
ontdoen wil. Vijandelijkheden acht de „Ti
mes" onwaarschijnlijk, alleen al, omdat
Japan, dat noch met de uitbreiding van
het communisme naar het Zuiden, noch
met een door succes bekroonde schending
van een contract met een buitenlandsche
mogendheid sympathiseeren kan, zijn be
langen in Mantsjoerije tegen aanvallen
van beide kanten beveiligen zou. Ook zal
de oeconomische en militaire organisatie
van Rusland geen mïïitair optreden kun
nen verdragen, terwijl ook de tegenstrij
digheid tusschen de vermeende Russische
vriendschap voor Aziatisch nationalisme en
een gewapend conflict, met Azië's oudste
en volkrijkste land, mitsgaders de vrees
voor belemmering der hervatting van de
betrekking met Groot Brittannië, Rusland
van militair optreden weerhouden zal.
De „Manchester Guardian" kan de Chi-
neesche regeering met de wijsheid van
haar optreden niet gelukwcnschen. Door
een voor haar heel gunstige overeenkomst
te schenden heeft de Chineesche regee
ring aan de andere mogendheden, volgens
dit blad, een waarschuwing gegeven, dat
zij geen overeenkomst, die niet door ge
weld geschraagd is, erkent. Zij heeft een
uitnemend argument geleverd voor de
onbepaalde handhaving van buitenland
sche oorlogsschepen op den Jangtsé voor
het behoud van garnizoenen in de 'haven
steden en voor het uitstel, zelfs door de
meest bevriende mogendheden, van elke
verandering in het bes-baande systeem van
extra-territorialiteit. Wat Rusland betreft,
schrijft de „Manchester Guardian", dat
terwi'l het Russische ministerie van buiten
landsche zaken van China een bevrienden
en dankbaren buurman wensohte te ma
ken, de Derde Internationale er op uit
was China aan de algemeene „reorgani
satie" der wereld te doen meewerken. Deze
doeleinden zijn onderling tegenstrijdig en
de Derde Internationale is er in geslaagd,
China tegen Rusland in het harnas te
jagen. Daar men in China getracht heeft
de verbreking van de betrekkingen tus
schen Rusland en Groot-Brittannië te ge
bruiken om o.ok China tot derdolijke
uitersten te bewegen, gelooft het blad,
dat, wanneer MacDonald aan het Britsche
parlement sneller het herstel dier betrek
kingen had kunnen aankondigen, de Chi
neesche regeering zich wel tweemaal be
dacht zou hebben voor zij tot zulke stap
pen overging.
Japan en China.
De Chineesche gezant in Tokio heeft den
Japanschen minister van buitenlandsche
zaken, baron Sjidehara, officieel een
vriendschapsverdrag tusschen Japan en
China voorgelegd. De Nanking-regeering
hecht groote waarde aan een spoedige on-
derteekening van dit verdrag, zelfs wan
neer de andere economische en politieke
kwesties tusschen beide landen nog niet
mochten zijn opgelost.
AMERIKA
Canadeesch schip door Amerikaanschen
torpedojager opgebracht.
Wegens smokkelarij van
sterken drank.
De Times verneemt uit New York, dat
de vorige week bij Kaap Cod het Cana-
deesche schip Mareuil Dendole door een
Amerikaanschen torpedojager is opge
bracht, nadat 1200 kisten sterke drank aan
boord waren gevonden. Het schip ligt
thans onder bewaking in de haven van
Boston.
De Ainerikaansche autoriteiten beweren,
dat <le Mareuil Dendole 10 mijl buiten de
kust is aangehouden, terwijl de gearresteer
de kapitein van het schip, Wagner, en de
geheele bemanning volhouden, dat het
schip zich 20 mij] buiten de kust bevond,
zoodat het zich niet aan een strafbaar feit
schuldig maakte. De gearresteerden zijn
onder borgstelling in vrijheid gesteld; 22
Juli a.s. zal hun zaak voor de rechtbank
komen. Inmiddels is echter reeds een pe
titie ingediend om het schip en zijn lading
verbeurd te verklaren.
De Mareuil Dendole was een voormalige
duikboo ten jager en kon een" zóó groote snel
heid ontwikkelen, dat slechts een torpedo
jager bij machte was haar te achterhalen.
De drankwet ambtenaren verklaren, dat het
schip reeds geruimen tijd als rumrunner
optrad.
MEXICO.
De godsdienstvrede in Mexico.
Oproep aan de rebellen.
De Mexicaansche liga voor de verdedi
ging van den godsdienst heeft een verkla
ring gepubliceerd, onderteekend door den
secretaris Jose Tello, waarin al die leden
van de liga, die hebben deelgenomen aan
den opstand worden aangespoord, hun wa
pens neer te leggen en hun krachten in te
spannen in dienst van de Kerk. door, onder
beroep op president Partes Gil's belofte,
liet congres te verzoeken, de wetten tegen
den godsdienst af te schaffen, of te her
zien.
In de verklaring wordt ook lof gebracht
aan de katholieke vrouwen, die „leeuwinnen
en adelaars werden" bij de verdediging van
de rechten der Kerk.
R. K. BOND VOOR BOUWPATROONS.
Congres te Nijmegen.
Goede verstandhouding
tusschen werkgevers en
werknemers.
In de ..Yereeniging", te Nijmegen, wordt
de elfde jaarvergadering gehouden van den
Ned. R. K. Bond van Bouwpatroons.
Maandag zijn hoofdbestuur en afdeelings-
bestuur ten stadhuize ontvangen en na
mens B. en W. verwelkomd door den heer
G. Busse, wethouder.
De heer W. Fransen Jzn. lid der Eerste
Kamer van de Staten-Generaal, bonds
voorzitter. dankte voor de hartelijke ont
vangst.
De Bond, aldus spr„ heeft steeds leven
dige belangstelling voor de sociale aange
legenheden en wenscht goede samenwer
king met de werknemersorganisaties en
met de overheid, welke de leden der orga
nisatie belast mét openbare werken.
De bondsleden maakten vervolgens een
autotocht naar de Hatertscho vennen en
vereenigden zich 's avonds aan een maal
tijd in het Oranjehotel.
Dinsdag werd in de St. Dominicusierk
een plechtige H. Mis opgedragen door den
bonds adviseur, den zeerecrw. heer Th. L.
de Vries, kapelaan te Tilburg. Tijdens de
H. Mis werd de opdracht aan het H. Hart
vernieuwd. Om half elf werd het congres
geopend in de „Vereeniging".
De heer W. Fransen dankte de afd. Nij
megen voor de hartelijke ontvangst en
sprak vervolgens zijn congresrede uit.
Een vruchtbaar jaar voor onzen Bond
meent spr. het te mogen noemen, dat be
treft het winnen van leden en het is wel
een eigenaardig verschijnsel dat een der
gelijke winst van leden bij de patroonsor
ganisatie bijna zeker medebrengt een was
van de leden bij de werknemersorganisatie,
steeds valt bij beide groepen eenzelfde
verschijnsel te constateeren.
Het koait zeer dikwijls voor, dat de pa
troons in verschillende plaatsen eerst over
behoorlijke organisatie gaan denkon als de
arbeiders zich krachtig gaan organiseeron
cn daardoor aan hunne eischen meer kracht
bij zetten.
Zit er, vraagt spr., voordeel in voor de
patroons, als de arbeidersorganisaties in
groei toenemen? Ongetwijfeld, mits wij ons
zelf ook goed gaan organiseeren.
De ordelijke organisaties streven met
ons hetzelfde doel na; goede regeling van
de bedrijfsverhoudingen met uitschakeling
van derden. Zijn de organisaties van werk
nemers, zoowel als van werkgevers zwak.
dan mislukken veelal de pogingen om de
toestanden te verbeteren.
Men moet, neen. mpn mag geen billijke
verlangens van ordelijke organisaties zon
der meer afwijzen, want dat zal zich toch
eens wreken.
Spr. herinnerde behalve aan de gewone
werkzaamheden aan de hernieuwing van
het landelijk contract voor het bouwbedrijf,
de regeling en uitvoering voor betaling van
vacantie- en Christelijke feestdagen en
niet het minst voor de actie, doorvoering
van de bindende besluiten, afschaffing
borgstelling en arbitrage van alle verschil
len bij de overheidslichamen.
Een belangrijk besluit, besloot spr., is
„het lidmaatschap van onzen Bond onver-
eenigbaar te verklaren met alle vereenigin-
gen die geheel of gedeeltelijk hetzelfde
doel ibeoogen als onze Bond".
Aan de tweeslachtigheid heeft men een
eind willen maken. Wanneer men zich Ka
tholiek organiseert kan men toch moeilijk
op hetzelfde terrein zich neutraal organi
seeren.
De heer Berger besprak de Bredasche
'kwestie, waar de Katholieke aannemers
zich aansloten bij- de diocesane Hanze. Spr.
verwacht binnenkort wel een nuttige op
lossing van deze kwestie en acht een na
tionale organisatie voor de Katholieke
aannemers het aangewezen lichaam.
De begrooting voor 1929 van den bond,
sluitende in inkomsten en uitgaven met
23.239 werd goedgekeurd.
Na de gemeenschappelijke lunch opende
de voorzitter omstreeks half drie weder de
vergadering.
Aan de orde kwam de bestuursverkie
zing. De heer W. Fransen Jzn. werd als
voorzitter herkozen. Aftredend waren de
niet-herkiesbare bestuursleden P. van
Haaren voor het bisdom Haarlem en A. H.
van Rijsinga voor het bisdom Den Bosch.
Voor de functie van commissaris voor
het Bisdom Haarlem werd gekozen de heer
J. A. Dessing te Rotterdam; voor het, bis
dom Roermond de heer Th. 'Spreeuwehbcrg,
uit Venlo ,die beiden hun benoeming aan
namen.
Het bondsbestuur stelde voor om in sa
menwerking met, de met den bond gecon
tracteerde arbeidersorganisaties een be
drijf svereeniging te stichten, als bedoeld
in art. 90 der Ziektewet.
Het bestuur werd met op een na alge
meene stemmen gemachtigd alle mogelijke
maatregelen te treffen om te kunnen ko
men tot de oprichting van de bcdrijfsver-
eeniging.
De voorzitter sloot vervolgens het con
gres tot Woensdag.
De lieeren maakten nog een autotocht
door Nijmegens omgeving en gebruikten dc
thee op Berg en Dal. Des avonds werd een
feestmaaltijd gehouden in de Vereeniging
waar ongeveer driehonderd leden aanzaten.
Tob slot, werd een cabaretavond aangebo
den door de afdeeling Nijmegen.
DE MOEILIJKHEDEN IN DE
C. H.-UNIE.
Buitengewone vergadering van
het hoofdbestuur.
Naar de „Nederlander" meldt, is het
hoofdbestuur van de Chr. Hist. Unie ter
buitengewone vergadering bijeengeroepen
op Woensdag 24 Juli, des middags om 1
uur te Ut,recht.
Eenig punt van de agenda is de hou
ding van het bestuur der Rotterdamsche
Kamerkring-Vere-eniging ten aanzien van
de Kamerverkiezing van dit jaar.
De zetel van prof. Lohman in
gevaar.
Dezer dagen is gewezen op de wrijving
in het Chr. Hist, kamp, waar de richting
de Vos v. Steenwijk-Dr. de Visser is be
gonnen met de oprichting van een eigen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
China heeft geantwoord op het Russische
ultimatum.
Chileensch troepentransportschip ver
gaan. 39 man verdronken. (Telegrammen).
BINNENLAND.
Vergadering van den R.-K. Bor.d van
Bouwpatroons (1ste blad).
Verduisteringen bij het Landstormver-
band te Leiden. (Rechtzaken, 2de blad)..
Christ.-Hist. weekblad als een tegenhan
ger van de „Zuid-Hollander", het orgaan
van de richting Snoeck Henkcmans.
Tot de nieuwe richting behoort ook het
Eerste Kamerlid prof. B. C. d'e Savornin
Lohman, die als nummer 1 werd geplaatst
op de Christ.-Hist. candidate,nlijs't in de
groep Utrecht, Zeeland, Noord-Brabant ei
Limburg.
In dc partij komt nu, naar we in de „Res.
Bode" lezen, een ontstemming tot uiting
tegen Jhr. de Savornin Lohman en men
tracht hem zelfs te verdringen van de ver
kiesbare plaats op de Christ.-Hist. lijst.
Het Christ.-Hist. Statenlid voor Zeeland,
dc heer v. d. Wart, doet daartoe een poging
in het Christ.-Hist. weekblad „Hot, Protcs-
tantschc Zuiden", waarin hij o.m. het vol
gende. schrijft:
„Waren deze feiten bekend geweest voor
de vergadering van Statenleden, te Breda
gehouden, dan zou ongetwijfeld .de candi-
datuur van prof. Lohman aan ernstige cri-
tiek onderworpen zijn geweest. Want zijn
geheele houding schijnt ons afwijzend te
staan tegenover den geest die in dc Unie
leeft en zich geopenbaard heeft in de can-,
didatenlijst. voor de Tweede Kamerverkie
zingen.
Inmiddels zijn de lijsten voor dc verkie
zing van leden voor de Eerste Kamer in
gediend. Een nieuwe vergadering uit te
schrijven is niet meer mogelijk. Vandaar
dat ook deze zaak in het openbaar moet
behandeld worden.
En dan wil het ons voorkomen, dat voor
hen die zich kunnen vcreenigen niet het
organisatorisch optreden van het Hoofdbe
stuur, die zioh ook, in dc groote lijn al
thans, kunnen vereenigen met de geest die
do Unie kenschetst zoowel in leiding als
door samenstelling van de candidatcnlijst
voor leden van dc Tweede Kamer, het thans
Jiict, aangaat prof. Lohman weder oen man
daat voor de Eerste Kamer te geven, cn
dat namens- de Chr. Hist. Unie.
Adviseeren wie dan wel gekozen moet
worden doen wij niet. Vijf namen staan op
de ingediende lijst. Er is dus keuze. En wij
willen allerminst vervallen in ccn euvel dat
veel' kwaad bloed kan zetLcn. Dus propa
geer en wij niemand.
Maar komt er geen licht in dc houding
van prof. Lohman, dan ligt liet, niet op den
weg van de Christ. Hist. Unie Statenleden
hom tot lid der Eerste Kamer te herkie-
H. COLIJN GEEN TWEEDE KAMERLID
Naar verluidt, moet het niet in de be
doeling van den leider der A. R. partij
den heer H. Col ij n, liggen, om in de Twee
de Kamer, waarin hij op dc Fricsche lijst
gekozen is .zitting te nemen, maar lid te
blijven van de Eerste Kamer. Als zijn op
volger zou in de Tweede Kamer zitting
nemen de heer H. Amelink te Utrecht,
secretaris van Christ. Nationaal Vakver
bond.
boek
prof. dr. Veraart.
Bij den uitgever S. W. Melehior te
Amersfoort zal verschijnen: Opstellen over
Politiek, door prof. dr.' J. A. Veraart.
NAAR DE MISSIE.
Broeders van Voorhout naar een
industrieschool in Zuid-Chira.
Wij vernemen, dat een drietal Eerw.
Broeders van de Congregatie van O. L.
Vrouw van VII Smarten, Moederhuis te
Voorhout, op 31 Augustus a.s. mot de
„Zesma" naar Shangai (China) zullen ver
trekken. Zooals men weet bestuurt deze
Congregatie een groote Industrieschool te
Tangshan, Vicariaat Yungpingfu, Noord-
China.
De namen dezer Broeders zijn: Broedor
Christoforus, Broeder Frumentius, Broe
der Vjncentius.
