20ste/Jaargang
MAANDAG 15 JULI 1929
No. 6231
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
AAN DE NEDERLANDSCHE KATHOLIEKE
KIEZERS EN KIEZERESSEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
UIT DE OMGEVING
3)e£cki6clve0oii^omt
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf 2.95 per kwartaal
Set Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon. en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Nu de strijd voor de verkiezingen van
3 Juli j.l. is vo-lstreden, de 'gunstige uit
slag voor onze partij gevierd en met
vreugde herdacht, voelt het Dagelijksch
Bestuur der R. K. Staatspartij zich ge
drongen een kort woord tot u te richten.
In de manifesten der partijleiding van
11 Mei en 25 Juni werdt gij allen opge
roepen tot den strijd, werd Uw steun en
Uw stem gevraagd.
Thans zijn wij zoo gelukkig te mogen
erkennen en vaststellen dat aan dien op
roep op schitterende wijze is gehoor ge
geven.
Thans voelen wij den plicht aan deze
erk. .ning toe te voegen een woortt van
oprecht en innig gevoelden dank.
Dank aan U allen, katholieke kiezers en
kiezeressen, voor den trouw betoond aan
het vaandel der li. K. Staatspartij, door
de stem op hare lijsten uitgebracht. Dank
voor Uw trouw, dank voor Uw eenheid,
de eenheid van meer dan een millioen
katholieke mannen en vrouwen, welke
eenheid naast haar staatkundig gevtdg,
tevens een machtigen indruk vestigt van
waarlijk apostolische katholieke beteeke-
nis.
Dank aan alle werkers en zwoegers!
Want ja, er is gewerkt en gezwoegd
bij dag en nacht. Gods zegen op ons werk
is niet enkel afgebeden, maar door den
toegewijden arbeid onzer propagandisten
zijn wij dien onmisbarenzegen waardig
geworden.
Veel, ontzettend veel werk is verricht,
dat in vergetelheid thans wegtrekt,
klein en onaanzienlijk, doch onmisbaar
werk. Het is verricht om de goede ka
tholieke zaak te dienen.
Propagandisten, wij kunnen U niet er
voor loonen. De vreugde over den goeden
uitslag en de zekerheid, dat alle goede
werk eeuwige waarde heeft, dit zij
Uw belooning.
Dank aan de katholieke vrouwen, die
met offerende blijheid hun eohtgenooten
voor de propaganda voor de katholieke
zaak afstonden.
Dank aan de huisbezoekers, de plakkers,
de strooiers, de organisators van verga
deringen en meetings.
Dank aan de sprekers voor de talrijke
vergaderingen, aan de schrijvers van pak
kende vlugschriften en propaganda-bla-ad-
jes.
Dank aan de makers en verzorgers van
onze propagandafilm.
Dank aan de leiders en bestuurderen
van kieskringorganisaties, plaatselijke
kiesvereenigingen en propagandaclubs. Hun
onvermoeid vóórgaan deed alle medewer
kers onvermoeid volgen. Zij droegen hun
groo'io leidersveranfcwoordelijkheid met
eere!
Dank aan de wakkere mannen van de
katholieke pers, die over de geheele linie,
dag in, dag uit, de idealen der R. K.
Staatspartij hebben verkondigd, het vaan
del verdedigd, de aanvallen afgeslagen.
Dank aan het geheele katholieke volk
van Nederland; dat van jong tot oud,
in een bruisenden geestdrift de R. K.
Staatspartij heeft gediend, haar heeft er
kend als zijn staatkundig „tehuis" waar
al 1 e n hun staatkundige belangen als ka
tholieken en als staal «burgers veilig we
ten.
Dank aan God, die het werk zoo zicht
baar zegende en ons de heerlijke voldoe
ning schonk van de vreugde over den goe
den uitslag.
Katholieken van Nederland, laten wij
dien zegen waardig blijven!
Hun, wien gij Uw vertrouwen sohonkt,
is thans de zware taak. de staatkunde
van Nederland naar best vermogen te be
ïnvloeden in katholieken geest. Hun is
de taak om de uitvoering te bevorderen
van ons partijprogram. Te toonen metter
daad, dat een vruchtbaar beginsel, ook
staatkundig, ons leidt.
En aan U allen is het, den goeden
geest van toewijding, van onderling ver
trouwen, van onderlinge liefde te bewaren,
in hechte eenheid. Blijft één!
De aanvallen op onze eenheid zijn even
zoovele waarschuwingen om haar aller-
krachtdadigst te bewaren. Vermijdt daar
om alle kleinmenschelijk getwist, erkent
ten volle en immer het ware volkskarak
ter onzer partij en handelt hiernaar.
Tenslotte: verlies den heerlijken geest
drift niet voor het werk onzer partij-
organisatie.
Het verkiezingswerk is nu verricht. Nu
niet het vuur der belangstelling dooven
Het werk, dat thans voor ons volgt,
worde U nu reeds aangekondigd: de af
bouw van het Dr. Schaepmanfonds, de op
bouw van het Partijbureau.
Blijft paraat!
Na de zomermaanden wordt wederom
„verzamelen" geblazen. Weest allen dan
op 't appel!
Zóó zullen wij de vruchten van den
verkiezingsstrijd van' 3 Juli weten te b?
waren en te vermeerderen.
Door het ernstige en zware werk onzer
afgevaardigden in het Parlement.
Door het ononderbroken werk voor de
innerlijke versteviging onzer katholieke
.partij-organisatie.
Dit staatkundig katholieke werk zegene
de goede God!
HET DAGEL. BESTUUR DER
R. K. STAATSPARTIJ.
VOLKENBOND
De a.s. Volkerrborrdsvertjadering.
Belangrijke verklaringen van
Mac Donald.
De Engelsche minister Henderson heeft
I tegenover een afvaardiging van. de Volken-
I bondsuni^ verklaard; dat Mac Donald op
I de vergadering van. den Volkenbond ver-
klaringen zal afleggen, die voor Engeland
en geheel Europa van het grootste gewicht
zullen zijn.
DUITSCHLAND
DE MARKENKWESTIE.
Een overeenkomst getroffen.
De onderhandelingen, tusschen den Bel
gischen en den Duitschen vertegenwoordi
ger, Gutt en Ritter, over de markenkwes-
tie hebben, Zaterdagochtend geleid tot de
onderteekening van een overeenkomst.
Dit accoord heeft den volgenden inhoud
Duitschland verbindt zich, aan België de
volgende 37 a©mriteiten uit te betalen.
1 Sept. 1929 tot 31 Maart 1930: 138.769.200
Belgische francs.
Daarna volgen drie termijnen van
184.168.000 frs., acht van 222.716.000 frs.,
acht van 172.176.600 frs. De zeventien laat
ste termijnen zullen 79.663.800 frs. bedra
gen.
Deze annuïteiten zullen denzelfden vorm
hebben als de jaarlijksche betalingen; voor
zien in het Youngplan.
De verbintenis, door Duitschland aan
gegaan. is onvoorwaardelijk, dat wil zeg
gen, dat het zal voortgaan, de door het ac
coord van heden vastgestelde annuiteiten
te betalen, zelfs ingeval een overdrachts
moratorium of een betalingsmoratorium
zou toegestaan worden voor de in het
Youngplan vastgestelde annuiteiten.
Doch Duitschland houdt zich het recht
voor, in dit laatste geval deze verplichting
uit te voeren in den vorm van leveranties
in natura.
Gutt had tevoren te Berlijn met een
vertegenwoordiger van den Duitschen mi
nister van financiën de basis besproken
van een overeenkomst betreffende de te
ruggave van do gesekwestreerde Duitsche
eigendommen, die nog niet geliquideerd
zijn.
Daar de vertegenwoordiger van den Duit
schen minister van financiën te Berlijn
afwezig was werd de definitieve overeen
komst dienaangaande heden te Berlijn ge-
teekend door Marx en Fuchs voor Duitsch
land en Duytschaever voor België.
Deze overeenkomst is opgemaakt over
eenkomstig de principes van het Young
plan, dat het stopzetten der liquidaties en
de teruggave der niet-geliquideerde goede
ren voorziet.
FRANKRIJK.
Kransch succes in Marokko.
De Fransche troepen in Marokko moe
ten een groot succes hebben behaald. Vol
gens te Parijs ontvangen berichten heeft
een stam, die ongeveer 15.000 leden telt,
zich aan de Franschen onderworpen.
RUSLAND.
De oppositie geeft zich over.
Uit Moskou woTdt gemeld, dat de Sov
jet-bladen een verklaring van Radek,
Preobrasjenski en Smilga publicceren,
waarin deze mededeelen. dat zij zich aan
sluiten bij dc Leninistische politiek en dat
zij breken met de rechtsche oppositie (van
Trotski). Verder verklaren zij zich accoord
met het industrialisatie-programma voor
5 jaar en met de tegen de groote boeren
gerichte maatregelen. De pogingen der
regeering de arme en kleine boeren te
vereenigen tot collectieve landbouv-ge-
meerschappen beschouwen zij als den
grondslag voor den socialistischen. opbouw.
Ten slotte verzoeken de genoemde opposi
tieleiders, weder tot de Partij toegelaten
te worden. Een groot aantal tot de opposi
tie behoorende arbeiders heetf zich bij
deze verklaring aangesloten.
BULGARIJE.
Dc spanning op den Balkan.
Een wending ten goede.
Volgens de te Belgrado verschijnende
bladen is een ontspanning ingetreden in
de betrekkingen tusschen Jocgo-Slavië en
Bulgarije, die den laatsten tijd door de
verschillende grens-incidenten een ernstig
karakter hadden aangenomen.
De Joego-Savisohe gezant te Sofia had
gisteren een 'bespreking met. den Bulgaar-
schen minister-president, welk onderhoud
veel tot verbetering der betrekkingen heeft
bijgedragen. Een normale ontwikkeling
en regeling van alle nog hangende vraag
stukken wordt thans mogelijk geacht,
CHINA.
DE RUSSISCH—CHINEESCHE
SPANNING.
Een ultimatum van Rusland.
De Sovjet-regeering 'heeft aan den, Chi-
neeschen zaakgelastigde nota's overhan
digd, bestemd voor de regeeringen te
Moekden en Nanking, welke gemakkelijk
het begin zouden kunnen zijn van ver
strekkende gebeurtenissen in het Verre
Oosten.
Met verwijzing naar de 'bezetting van
de Oost-Ohineesche spoorweg- en telegraaf
lijnen door de Chineesche autoriteiten,
en naar het sluiten van het Sovjet-consu
laat te Charbin, de massa-arrestaties van
Sovjet-ambtenaren en -burgers, zulks in
strijd met de verdragen betreffende den
Oost-Chinoeschen spoorweg, constateert de
Sovjet-regeering, dat de Chineesche gene
raals klaarblijkelijk in de tot dusver doode
Sovjet-Unie aan den da-g gelegde lank
moedigheid tegenover alle provocaties, en
in het Russische streven naar handhaving
van den vrede, verkeerdelijk teekenen van
zwakte hebben gezien.
De Sovjet-regeering teekent scherp pro
test tegen de voorvallen te Charbin, doch
wil ook thans nog vasthouden aan haar
politiek van vriendschappelijke en vrede
lievende regeling der geschilpunten, met
eerbiediging van de souvereine rechten
van China. Zij maakt de Chineesche re
geeringen er evenwel opmerkzaam op, dat
zij ook over voldoende middelen beschikt,
om haar rechten tegen gewelddaden te
beschermen.
De nota's stellen dan voor, over te
gaan tot de onverwijlde bijeenroeping van
een ChineeschRussische conferentie tot
regeling van allo geschilpunten betreffende
den Oost-Chineeschen spoorweg. Voor
waarde voor het 'bijeenroepen dezer con
ferentie dient echter te zijn de onmiddel
lijke vrijlating van alle gearresteerde
Sovjet-onderdanen en de directe opheffing
van alle maatregelen der Chincesohe auto
riteiten tegen de Sovje.(^vertegenwoordi
gingen en spoorwegambtenaren.
De Sovjet-nota's wijzen er den regee
ringen te Nanking en Moekden op, dat
de verwerping van het Russische voorstel
tot het. houden van genoemde conferentie
ernstige gevolgen zou kunnen hebben, en
verklaren in den trant van een ultimatujn,
dat het Chineesche antwoord binnen drie
dagen verwacht wordt. Uitdrukkelijk wordt
hieraan de waarschuwing vastgeknoopt,
dat de Sovjet-Unie, in geval een onbe
vredigend antwoord ontvangen mocht wor
den, genoodzaakt zou zijn, andere midde
len ter verdediging van haar rechten aan
te wenden.
J ap
i.n zal alleen zijn eigen
zóne beschermen.
Volgens berichten uit, Tokio beschouwt
men in bevoegde kringen aldaar de ge
beurtenissen als het hoogtepunt van een
reeds eenige jaren gevolgde, tegen de
Sovjef-Unie gerichte politiek. In Japan-
sche regeeringskringen koestert men groo
te bezorgdheid voor de verdere ontwikke
ling der gebeurtenissen. De regcoring heeft
nog niet beslist, welke houding zij zal
aannemen. Indien Rusand een aanval zou
doen op Mandsjoerije, wat incn op het
oogenblik te Tokio zeer onwaarschijnlijk
acht, dan zou, volgens een bericht in de
„Times", de Japansche regeering een neu-
traliteitsvcrklaring afkondigen en verkla
ren, dat Japan zich zou beperken tot de
bescherming van zijn eigen belang. Alhoe
wel de Japansche zone van den Zuid-
Mandsjoerijschen spoorweg te Tsjantsjoen,
tweehonderd kilometer ten Westen van
Kirim eindigt, hebben tal van Japansche
onderdanen uitgestrekte bezittingen in
Charbin. Japan zou daarom misschien
gedwongen kunnen zijn, troepen te zenden
voor de bescherming van zijn eigen onder
danen, zooals indertijd ook het geval was
te Tsinanfoe. Door het optreden van
China wordt, een precedent geschapen,
waar Japan zijn aandacht aan zal moeten
wijden.
Het conflict te Zaandam.
bespreking met Rijks-
bemiddelaar.
Bij de besturen der samenwerkende or
ganisaties in het houtbedrijf is Zaterdag
morgen, een verzoek binnengekomen van
den waarnemend rijksbemiddelaar den heer
H. A. van IJsselstein, om met enkele afge
vaardigden van de organisaties Donderdag
18 Juli a.s. ten gemeentehuize te Zaandam
een bespreking tc houden in zake het con
flict in dc Zaanschc houtindustrie.
„Tel."
Overleden is de heei P. J. M. Mast-
baan, directeur van de N.V. Vaderland-
sche Hypotheekbank voor Belas-te Vaar
den.
Overleden is de heer dr. J. A. Schut-
tcr, bekend oogarts te Groningen.
PRIESTERWIJDING.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
Zondagmorgen 1.1. in de kapel van St.
Joannes dc Deo, te Haarlem, de H. Pries
terwijding toegediend aan de E.E. heeren
J. Kraakman, C. Lautenschiitz en W. Wes
terhoven.
PASTOOR HAMERS, t
De ijveraar voor het volkslied.
Tc Oosterhout is, 58 jaar oud, overleden
emeritus-pastoor Adriaan P. Hamers.
Adriaan P. Hamers was leerling van en
kreeg zijn muzikale opleiding bij A. H.
Amory te Arnhem.
Hamers' groote liefde voor de muziek
deed hem in 't bijzonder dit. ééne ideaal
nastreven: de verheffing van het. volks
lied. Niet door het oude liod tc doen ver
dwijnen, maar door aan het volk nieuwe
en frissche gezangen te geven. De toon
kunstenaar Hamers is zijn leven lang een
zeer actief man geweest. Op de eerste
plaats, door het houden van talrijke voor
drachten en lezingen over het volkslied.
Maar vooral door het componeoren van
ontelbare geestelijke zoowel als wereld
lijke liederen.
Wc denken hier dan vóór alles aan zijn
„Psalterke", dat vele uitgaven en herdruk
ken heeft mogen beleven, steeds aangevuld
en verbeterd is, en in welke bundels tal
'van muzikale juweeltjes voor het geheele
kerkelijke jaar.
In zijn wereldlijke liederen heeft de ma-
kei- over het algemeen don volkstoon goed
getroffen, heeft, hij een fijne intuïtie voor
den muzikalcn volkssmaak geopenbaard.
Congregatie der fraters van Tilburg.
Deze Congregatie telde einde 1928 in
Nederland 25 huizen, in Wcst-Indië 6 hui
zen en in Oost-Indië 4 huizen met respec
tievelijk 710, 85 en 32 geprofeste leden;
totaal 827 fraters en 52 novicen.
In Nederland werd aan 15.128, in Wesfc-
Indië aan 3391 en in Oost-Indië aan 1623
leerlingen onderwijs gegeven. „St. J.K1."
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Overeenkomst getroffen tusschen België
en Duitschland inzake de Markenkwestie.
Sovjet-Rusland heeft een ultimatum ge
zonden aan China.
De beide van parijs u't ondernomen
Oceaanvuchten mislukt. De Polen zijn ver
ongelukt, de Franschen zijn teruggekeerd.
(Luchtv. 2de blad).
BINNENLAND.
Overleden is pastoor Hamers, de beken
de ijveraar voor het volkslied (Kerkn., 1ste
blad).
Een auto-ongeluk onder de gemeente
Dubbeldam, waarvan drie dooden zijn te
betreuren (Gem. Berichten, 2de blad).
Groote Boschbrand in' de Vcluwe (Gcm.
Berichten, 2de blad).
Zeilwedstrijden op het Brasemermeer
(Sport, 2de blad).
Een eerste plechtige H. Mis te Hazcrs-
woude (Groenendijk) (2de blad).
Pastoor J. Hoorneman. t
Te Zevenaar is, 68 jaar oud, na voorzien
tc zijn van dc II.H. Sacramenten der Ster
venden, overleden de zeercerw. heer .1. L.
M. Hoorneman emeritus-pastoor van Grocs-
AALSMEER.
De 8000ste. Door den burgemeester
werd den 8000sten bewoner namens de ge
meente een spaarbankboekje van 100
uitgereikt.
VOORHOUT.
Ernstig motorongeluk.
Zaterdagmiddag reed dc motorrijder H.
Plomp met op de duo gezeten Ohr. Langc-
veld, in de Heerenlaan alhier. Op het ein
de van deze laan kwa.m hij in hel mulle
zand terecht'kon zijn motor niet meer hou
den en viel. De heer Chr. Langevcld kwam
met zijn voet tusschen de wielen, met het
gevolg, dat eenige iconen werden afgerukt.
Dr. Bots, alsmede de wijkzuster, waren
spoedig ter plaatse en legden een nood\er-
band aan. Langevekl werd daarna per zie
kenauto overgebracht naar de Mariastich-
ting te Haarlem. De bestuurder bekwam*
geen lichamelijk letsel.
Gemeenteraad. Dc raad dezer ge
meente is in openbare vergadering bijen
geroepen, op Dinsdag. 16 Juli a.s. des
avonds ora 8 uur. tor behandeling van do
navolgende punten: Notulen. Ingekomen
stukken en mededeelingen. Aanbeveling
voor de benoeming van een lid der Schat-
tingscomraissie. Wijziging raadsbesluit vun
5 Juni 19-29. strekkende tot verpachting
van een gedeelte Everlasting!ern-in aan
P. C. van Werkhoven. Voorstel tot onder
hands verpachten van grasgewas aan den
van den Berg van Heemstedeweg. Voorstel
van Ged. Staten tot hoogcre classificatie
der gemeente, in verhand mei dc jaarwed
den van den Burgemeester, den Secretaris,
den Ontvanger en de Wethouders. Voorstel
van B. en W. tot vernieuwing der si raat
verlichting in de Hoofdstraat en Jacoba
van Beierenweg (gedeeltelijk). Rekening
1928 en begrooting 1930 van de Gezond
heidscommissie te Al'phen a. <1. Rijn. Voor
stel van B. en W. tot reorganisatie van de
administratieve diensten der gemeente.
Bezwaarschriften schoolgelden en woon
belasting.
Geboren: Catharina Clotilda d. van
Th. van der Ploeg cn C'. M. Stecnkame: -
Cecilia Wilhelmina Theresia van A.
Augustinus en C. H. van der Me ij ,\n-
thonic z. van A. Janszc en H. Ci. W. van
Klaveren.
Ondertrouwd: Wilhelmus 0\ ormcer
27 j.. te Noordwijk, en Adriana Theodora
van der Zijden 26 j. te Voorhout.
Gevestigd: J. J. Heideman van Am
sterdam A. M. Rooyakkers van Heem
stede.
Vertrokken: P. M. Zeestraten naar
Lisse P. J. Opdam naar Lcimtiiden C.
M. Tiramors en gezin naar Lisse F.
Berndes naar den Haag A. A. Bulten
naar Eijgelshoven M. C. van Xoort naar
Leiden.
