20ste Jaargang VRIJDAG 5 JULI 1929 No. 6223 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN BUITENLAND BINNENLAND ZONDAGSBLAD De uitslag der verkiezingen te Leiden herdacht DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent. Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 :-c POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeclingon wordt het dubbele van hot tarief berekend Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verhuur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit vier bladen V God zij dank! Toen gisteren de uitslag van de eerste veertien kieskringen bekend was; vonden velen in do cijfers grond voor de verwach ting, dat de R.-K. Staatspartij een zetel zou winnen, terwijl ook de kans voor de S. D. A. P. op een zetel-winst er nog niet slecht voorstond. Het eind-resultaat is echter geweest, dat de R.-K. Staatspartij niet een zetel is Maar wèl zijn wij vooruitgegaan in ste-m- men-tal, absoluut en relatief "YVèl hebben wij ons gehandhaafd en schitterend gehandhaafd Wèl is gebleken, dat de R.-K. Staats partij in Nederland nog steeds ds en God geve blijven zaleen op diepe be ginselen gegrondveste vol-kra-chtige één heid! Wèl is gebleken, dat de felle en laster lijke campagne, die de S.'D.A.P. heeft ge voerd tegen de Katholieken, g e c ns' n a- d e e 1 heeft berokkend aan ons. en.geen zetel-winst heeft o*pgebracht voor hen (de S. D. A. P. heeft haar zelfde aantal leden behouden). Veel verandering in de samenstelling der Tweede Kamer is er niet gekomen. De anti-revolutionairen hebben voor hun beginsel-vastheid opnieuw een offer moe ten brengen aan de Kersten-partij, die met een derden man in de Kamer terugkeert. De Vrijheidsbond -zag een zetel verloren gaan aan de dissidenten-groep, welke op aanstoken van den uitgebannen midden stander Staalman in den heer Kloris Vos een vooral bij vijanden van tollend beteekenen.de trekkracht vond. De R. K. Volkspartij, vertegenwoordigd in den heer Arts, keert niet meer in de Kamer terug. Voorts valt enkel nog te melden de te rugkeer iu het parlement van den Com munist Wijnkoop, die er nu zal zitten naast zijn vriend en vijand De Visser, waardoor nu de beide Communistische Partijen in de Kamer vertegenwoordigd zullen zijn wat nog wel 'ns tot rumoerige tafereelen aanleiding zal geven! De stembus heeft nu gesproken en nu za-1 H. M. de Koningin zich door Haar raads lieden laten adviseeren over de opdracht welke zij zal moeten geven voor de forma- toe van een Kabinet. Zal er een parlementaire regeering ko men? De verhoudingen geven alle aan leiding, ja, leggen o.i. onafwijsbaar de nood zakelijkheid op, om te beproeven, of er kan worden gevormd een regeering, steu nend op de drie oude co<a 1'itie-pa r- tijen, R.-K., Anti-Rcv. en Chr. Hist., die te zomen 53 zetels hebben behaald. En wij hopen van g a n schor lx a r t e, dat een to benoemen Kabinetsformateur bereiken zal als resultaat, dat er komt een parlementair Kabinet, steunend op de rechtsche meerderheid van 53 in do Twee de Kamer. We hopen dat, maar op één voorwaarde. Een noodzakelijke voorwaarde, welke vanmorgen ook de „Maasbode"', volkomen terecht, met na druk naar voren schooi: „Dat het alleen konio tot een samen gaan van. rechts onder scherp accoord, op scherp geformuleerd program" Dan maar ook dan alléén achten wij zulk een samengaan tot heil èn van onze geestelijke èn van onze stoffe lijke bèlangen. God zij dank gebracht voor den uitslag van den stembusstrijd! ENGELAND ARBEIDSCONFLICTEN. Spoorwegmannen in actie. Looncontrac.t opgezegd. Het congres van den Engelsche-n natio- nalen bond van spoo i-,w c g arb e id e rs besloot aan het bestuur op te dragen, om met in achtneming van een opzeggingstermijn van drie maanden het verleden jaar tot stand gekomen contract op te zeggen, krachtens welks bepalingen de loonen met 21/: pro cent werden verlaagd. Het bestuur zal zich thans in verbinding stellen met de beide andere bonden van spoorwegarbeiders, ten einde het over een gemeenschappelijk te volgen gedragslijn eens te worden, waarna onder-handelingen met de spoorwegmaatschappijen zullen vol gen. De havenstaking loopt ten einjde. De staking van havenarbeiders is bij een voorloopige regeling geschikt en het werk hervat te Lcith, Liverpool en South ampton. Te Londen is het conflict, inge wikkelder geworden door een solidariteits- staking van dokwerkers ,doch plaatsvin dende onderhandelingen wettigen de hoop op een spoedige schikking. De schepen, die tengevolge van dc staking worden opge houden, konden alle vertrekken. De Engelsche dankstonden voor 's k'onings herstel. Zondag worden in alle Engelsche kerken dankstonden voor 's Konings herstel ge houden. De voornaamste dienst, waarbij dc Koning en de. Koningin en bijna veertig andere vorstelijke personen tegenwoordig zullen zijn, wordt in de Westmïnstersohe Abdykerk gehouden. Het zal een zeer een voudige dienst zijn, die slechts 32 minuten duren zal cn waarbij niet gepreekt wordt. Een treffend oogenblik ervan zal zijn, wanneer dc Deken, na het geroffel van trommels, do woorden zal spreken: ..God behoede den Koning! God behoede het rijk! God geve ons een dankbaar hart!" Dadelijk daarna zullen trompetten een fanfare doen schallen. ZWITSERLAND. Koning Foead te Genève. Een 'bezoek aan het Volken- bondssocrc taria at. Koning Foead van Egypte komt heden te Genève aan, waar hij zal afstappen in het Carlton Hotel, in de onmiddellijke na bijheid van do terreinen, bestemd voor het nieuwe Volkenbondspaleis. Op speciaal verzoek van don koning is dezelfde kamer voor hem gereserveerd, die hij in vroeger jaren, toen dit hotel nog een jongenskost school was, als kostschooljongen heeft be woond. Do koning brengt een officieel be zoek aan het secretariaat van den Volken bond en aan hot Internationaal Arbeids bureau. In het Volkenbond ssecrelariaat zal een korte plechtigheid plaats hebben in de glazen zaal, waar dc ondersecretaris- generaal, dc heer Avenol. den koning zal toespreken. De rede zal door den koning beantwoord worden. Ka de waardcerende woorden, die dc koning in een rede te Bei-n aan den Volkenbond, heeft gewijd, acht men het niet uitgesloten, dat hij zich te Genève nader zal uitlaten over de ver houding van Egypte tot den Volkenbond. Zooals bekend, was tob nu toe Engeland het groobe struikelblok voor Egypte voor de toetreding tot den bond. OOSTENRIJK. Mgr. Seipel en de socialisten. .Weer in 't openbare leven terug. Mgr. dr. Seipel, de vroegere Oostenrijk- sche bondskanselier, neemt weer actief deel aan de politiek, tot groote woede van do socialisten. Dezer dagen is hij gekozen tot voorzitter van do grondwetscommissie, ccn yan dc voornaamste, commissies uit den Nationa- len Baad. Ook heeft dr. Seipel weer bij verschillende gelegenheden politieke rede voeringen uitgesproken op openbare verga deringen. Sinds hun onthullingen over het zoogenaamde financieren van de burger wachten door bemiddeling van dr. Seipel, gaan de socialisten nog scherper tegen diens persoon to keer. Overigens blijken ook in het christelijk- sociale kamp do tegenstellingen in zake dc beoordeeling van het vraagstuk der burgerwachten toe te Jiemen. Kxmschak, dc christelijk-sociale arbeidersleider, die zich reeds eerder krachtig tegen de burger wachten heeft uitgelaten en wiens candï- daluur voor het bondskanselierschap bij het aftreden van dr. Seipel deswege door de christelijk-socialen uit de provincie ten val is gebracht, heeft van het congres van do christelijke (katholieke) vakverecnïgingcn te Weencn gebruik gemaakt, om dc dicta toriale neigingen van dc burgerwachten opnieuw aan te vallen op oen wijze, die aan duideb'jkhcid niets te wcnschen oveiiiet. Een burgerlijk politicus antwoordt in heb Ncues Wiener Journal op een uitlating van dr. Renner, den sociaal-democratischen oud-kanselier, die in eeix radicaal Maandag ochtendblad de burgerwachten den wortel van het Oosterxrijksclie kwaad heeft ge noemd. De anti-socialist zegt in dit ant woord, dat de socialisten het zelf in de hand hebben het denkbeeld van de bur gerwachten in Oostenrijk illusoir te ma ken, mits zij er eindelijk maar eens toe kunnen besluiten zich te ontdoen van de menschen cn dc denkbeelden, die oorzaak zijn geweest van dc dramatische gebeurte nissen op den 15en Juli. Zoolang dat niet geschiedt, ziet het onsocialistischo Oosten rijk zijn cenigen steun in de burgerwach ten. POLEN Begint het lieve 'leven weer? De Litausche premier Woldemaras heeft dc verzending aangekondigd van een nota aan den Volkenbond, waarin vci'klaard wordt, dat ook Polen schuld draagt aan den onlangs op Woldemaras gcpleegden bomaanslag. CHINA. Echte of diplomatieke ziekte. Uit Sjanghai wordt gemeld, dat gene raal Jen-Sji-sjan gisteren in het Duitscho Ziekenhuis te Peking is opgonomen. Men verklaart, dat Jen lijdende is aan dysente rie, doch in Chineescho kringen vermoedt ïxxen, dat diplomatieke redenen niet vreemd zijn aan deze opneming in het Duïtschc Ziekenhuis. Maai-schalk Tsjang Kai.-sjek heeft ge neraal Jen er opgowèzen, dat persoonlijke ovci'wegingen op den achtergrond moeten treden tcrwille van do nationale eenheid. De vereeniging van geheel China is drin gender dan do vazallentrouw aan generaal Feng. Daarop heeft Jen gcantwoox'd, dat hij persoonlijk niet onmisbaar is bij de uit voering van het groote plan tot ontwape ning der verschillende generaals door de regeering. Anderzijds zou zijn weigering, om met Feng naar het buitenland te gaan, een ongunstigen indruk kunnen maken op do groote massa in de Kwomintang. MEXICO. WEER EEN PRIESTER TERECHTGESTELD. Niettegenstaande dc godsdienstvrede is afgekondigd in Mexico, meldt de Times, dat dezer dagen in den staat Jalisco te Arandal een priester, Pedroza geheeten, die een vooraanstaand leider van de z.g. „Christeros" zou geweest zijn, na een pro ces door den krijgsraad is ter dood yer- oordeeld en geëxecuteerd. HET MILLIOEN OVERSCHREDEN. Het persbureau V. D. meldt ons: De door de op de hoofdbureaux van de 13 kieskringen verzamelde stemmcncij- fers komen vrijwel overeen met onze voor- loopig gegeven cijfers. Slechts blijkt, dat de R.-K. Staatspartij in den kieskring Maastricht nog 118-1 stem men meer heeft verkregen, zoodat haar totaal-aantal stemmen de millioer over schreden heeft en bedraagt 1.001.574. De Vrijheidsbond heeft in den kieskring Nijmegen 4990 stemmen minder gekregen dan bij dc publicatie der voorloopige cijfers was vermeld. Het totaal aantal stemmen op deze partij uitgebracht bedraagt 249.102. Op de verdcoling en dc toewijzing dier zetels (op do basis der officieele cijfers zal de kicsdeclcr 33.794 zijn) hebben deze verschillen geen invloed gehad. De staking in de Zaansche houtindustrie. D e b e niiid dl-el'd m-gspo gi 11 g v an burgemoester Ter Laan uitgesteld. Men meldt uit Zaandam aan de „Misbd.": Hoewel de beide in het. conflict betrok ken partijen aan burgemeester Ter Laan hebben bericht de uitnoodiging voor een- bespreking te aanvaarden heeft dc burge meester in verband met hel feil dat beide partijen voorwaarden hebben gesteld, ge nteend beter te handelen door de conferen tie voorloopig uit te stellen. Goedkoope trein. Op Zondag 14 Juli zal een goedkoope trein 2o en 3e klasse loopen van dc sta tions Den Haag S.S., Voorburg, Zocter- meerZegwaart. Zevenhuizen-M., Gouda, Oudewatcr. Leiden, Zoeterwoude, Hazers- w oude-Koudekerk, Alphen aan den Rijn, Zwammerdam, Bodegraven, Waarder, Woerden, Harmeien, Vleuten cn Utrecht CjS. naar Apeldoorn, Zutphen, Laren- Almen en Lochcm on terug. Weekabonné's worden er aan herinnerd, dat vanaf heden het abonnement op het Zondagsblad over het 3e kwartaal ad 50 ent. moet worden betaald. DE ADMINISTRATIE. VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Arbeidsconflicten in Engeland. Weer een priester in Mexico geëxecu teerd. BINNENLAND. RECHTS 53 LINKS 47. De stembus-resultaten. (4de. 2de cn 1ste blad). Wij geven de photo's van de honderd ge kozen Kamerleden. (4de blad). Salomon Liebermann heden veroordeeld tot 3 jaar gevangenisstraf. EEN GEESTDRIFTIGE SAMENKOMST. Heel Katholiek Nederland is dankbaar cn verheugd gestemd over het. gezegende resultaat, dat de verkiezingen ons kobben gebracht. Wanneer menschen goed nieuws ontvangen, gevoelen zij behoefte dit aan andere mede te dcelcn. En was er gisteren beter tijding te brengen, dan dc Roomschc zegepraal door liet gehcclc land Godachtig de zinspreuk: „gedeelde vreugde is dubbele vreugde", is het zoo begrijpelijk, dat gisteravond de Katholieke kiezers in groot getal naar de Kleine Htadszaal stroomden, om daar jióg eens en voor dc zoovcolste maal de stembus-uitslag te bespreken, cn -te luisteren, wat anderen daarover zeggen zouden. Vermakelijk bij deze bijeenkomst was, dat- dc Socialisten onder één dak als do Katholieken 'hun vreugde bot vierden. Een, niet. te verhopen, yoortceken? Maar in' ieder geval niet ontbloot van symbolischen zin: de Socialisten ben eden, de Katho lieken boven! Gisteravond behoefden dc sprekers niet moeizaam het vuur der geestdrift, in de harten der toehoorders los te ketsen, zoo als vóór de stemming. Het verkiezingsvuur bleek nog lange niet gedoofd ,en de war me woorden der verschillende sprekers vonden een onthaal als een ontspannend onweer, dat telkens en -telkens raak „in sloeg". De bijeenkomst droeg zooals dat on der Katholieken gewoonte is een gezel lig en gemoedelijk karakter. Inleidend woord vice-voorzitter R. K. Kiesvereeniging. De eerste spreker was de heer Th. B. J. Wilmer, hoofdredacteur van „De Lcidsche Courant", die, omdat, de voorzitter der kies- vereeniging niet tijdig aanwezig kon zijn, als vice-voorzitter 'het openingswoord sprak en tegelijkertijd een beschouwing over den uitslag der verkiezing gaf. Do mededeeling, dat de Katholieken hun dertig zetels in dc Kaïhcr behouden hebben, werd langdurig toegejuicht. De heer Wilmer zeidc, dat die dertig zetels een applaus waard zijn; oogenschijnlijk toch zijn wij op denzelfden stand gebleven, maar inderdaad is er vooruitgang to constatec- ren. Dat dc Kath. Staatspartij zoo schit terend uit. den strijd is gekomen, daarvoor zijn verschillende oorzaken aan te wijzen, oorzaken wan nationalen aard en van plaatselijke strekking, waarop spr. echter niet dieper zal ingaan. Maar op een voor naam feit wilde spr. wijzen: dat wij onze overwinning grootendeels te danken heb ben aan het buitengewoon principieel en eensgezind optreden van het. Kath. Zui den, dat met zulke cijfers voor den dag is gekomen, dat iedereen er verbaasd van stond. Zonder het Kath. Zuiden zouden wij beslist niet onze 30 zetels behouden hebben. Hiermede wilde spr. in geen geval zeg gen, dat wij in Holland over het resultaat der stemming niet tevreden kunnen zijn. Er is goed gewerkt in Holland en speciaal in Leiden. Het percentage Katholieke stemmen in Leiden behaald is höoger dan men had durven verwachten. Voor dezen prachtigen uitslag bracht spr. een woord van oprcchto waardeering en innige dank baarheid aan dc nog zoo jeugdige propa- gandaclub ..dr. Schacpman" (stevig ap plaus). Hoewel wij niet aan personenver- ccring doen omdat wanneer men één noemt, men dikwijls tientallen vergeet die even hard, gewerkt hebben wilde spr. niet nalaten hulde to brengen aan den voorzitter van „dr. Schacpman" mr. Don ders (luid applaus), wiens jeugdige kracht in dezen strijd de vuurproef doorstond, cn aan haar secretaris voor wicn wij God nog altijd dankbaar zijn, dat Hij hem de gezondheid heeft teruggeschonken den heer Lombert (daverende toejuiching). De heer Wilmer heette daarna welkom Pater Mulder, die - zooals spr. zeide een benijdenswaardig man is. omdui. hij met- één sla-g populariteit verworven heeft, n.l. bij den schitterend geslaagden optocht (opnieuw gedaver!). Die optocht was er een. zooals wij er meer in Leiden moeten houden. Het was dc eerste in zijn soort; het mag niet dc laatste zijn. Zulk ccn opt-ocht moge geen direct succes opleveren dm dien zin. dat zij vplc kiezers van overtuiging doet veranderen, maar zulk een massale betooging toont aan de buitenstaanders en aan dc lauweren on der ons onze kracht en onze eenheid, wel ke zich manifesteert, hi het sociale en po litieke leven. Onze eenheid zoo te Loonen is een echt apostolaat. Spr. bracht daar voor dank aan de R. K. Sportcommissic en" haar voorzitter don lieer Tobé (groote geest drift bij dc sportlui). Het is ,,-ejT'verheu gend verschijnsel, dat jongelui, die sport beoefenen, ook blijk geven te gevoe len voor sociale cn politieke belangen, iets wat. helaas van vele jongeren (cn ook ouderen, maar dio zijn toch niet meer te bekeoren) niet gezegd kan worden. Do heer Wilmer kwam vervolgens terug op den uitslag der stemming. Dc Anti-Re volutionairen zijn een zetel achteruitge gaan, wat buitengewoon jammer is. omdat wij in hen onze beste politieke vrienden mo gen erkennen. Dit is nog pas treffend ge bleken in een der Anti-Rev. bladen. dc „Rotterdammer", die schreef over het jongste bisschoppelijk schrijven, dat zij het bisschoppelijk maanwoord gaarne tot het hare maakt cn met vervanging van den term „katholiek" door „anti-revolutionair" den tekst haren lezers voorlegde, oni met deze opmerking te besluiten: „Wat staat dit ernstige, positieve ver maan, waarbij van andere partijen nauwe lijks gerept wordt,, oneindig veel hoogor, dan het negatief kabaal, dat anderen ma ken, die alleen maar ageeren togen Rome en de Coalitie cn hot. groote gevaar van het ongeloof niet schijnen te zien". Al heeft de A. R. partij verloren, spr. durft, in den geest sprekend van do Kath. leiders, verzekeren, dat wij dc Anli-Rov. niet zullen verlaten, dat wij niet een re- geering zouden willen vormen, waarbij wij de Anti-Rev. in de steek laten, die ons in de coalitie op de meeste trouwe wijze, ter zijde hebben gestaan (enthousiaste cn wer kelijk stormende sympathiebetuiging). Dc Christ.-Hdst. bleven op denzclfdcn stand als in dc vorige Kamer. Dc Vrij heidsbond heeft een zetel verloren on is gedaald op 8. Dit kleine aantal zotels wil echter niet zeggen, dat ook de invloed dei- liberalen zoo gering is; dat moet men niet denken, anders zou men zich iu het open bare loven misschien wat naief gedragen I De Slaatk. Geref. Partij steeg. Vele gc- loovigc Protestanten zullen dit, evenals wij, met droefheid constatcercn. omdat deze vooruitgang niet. is te danken aan een positief belijden van beginselen, maar aan kleingeestige, anti-papistischc drijverij. Dc R. K. Volkspartij is verdwenen; de beer Arts zal niet in de Kamer lerugkcc- xen (luide tevredenheidsbetuiging). Wij mo gen hopen, dat nu van beide kanten de overtuiging zal worden gekoesterd, dat nu hel. juiste psychologisch moment is aan gebroken om tot herstel der eenheid over te gaan. Thans is duidelijk gebleken, dat het verbreken der eenheid niet het inim-Lc voordeel voor wie ook, maar wel veel na deel heeft gebracht. Voor wie de Kamerzittingen bijwoont is het misschien verheugend te vernemen, dat één lid niet is verdwenen: Braat (gelach). Dc Communisten zagen hun aantal zetels verdubbeld, cn dat belooft interc^sanl te worden. Het is niet te veel gewaagd te voor spellen, dat do heeren Wijnkoop en de Vis ser elkaar dikwijls iu 't haar zullen zitten! Dan is er nog een nieuwe partij-verte genwoordiger in de Kamer jrékonv '"r -

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1