20ste Jaargang
WOENSDAG 26 JUNI 1929
No. 6214
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
VERKIEZING VOOR DE TWEEDE KAMER
STEMDAG WOENSDAG 3 JULI 8-5 UUR
BUITENLAND
BERICHT
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mcdcdeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
„De politiek, èn als wetenschap èn als kunst,
hebben beide betrekking op een doel, dat na het
eeuwige doel, waarvoor de mensch is geschapen,
het belangrijkste is voor het menschelijk leven,
n.l. de verzorging van het tijdelijk welzijn in zijn
geheelen omvang en wel als voorbereiding op de
eeuwige bestemming."
In den Kieskring Leiden is No. 1 van lijst 8
de heer A. C. A. VAN VUUREN.
V Anti-Papism^.
De afdeeling Leiden der ii'.(Ger.)
Staatspartij (afscheiding van de Chr.-H.)
heeft te Leiden een tweede open
bare vergadering gehouden in het Nuts-
geb$uw, waarin als spreker optrad de heer
G. 5vieuwenhuijsen, uit Den Haag, nifmmer
'2 van de candidaten'lijst.
De rede was geborduurd op het bekende
stramien: noch de A.-R., noch de Chr.-
H., noch de Staatk. Geref. Partij (af
scheiding van de A.-R.) zijn gebaseerd op
het Evange :e; alleen de Herv. (Ger.)
Staatspartij is Christelijk.
De twee eerste partijen zijn niet anti-
Roomsch genoeg. En de derde?Haar
wordt wel de goede noot gegeven, dat zij
anti-paapsch is, maar.
Tot 'slot besprak do heer Ni
huijsen nog het standpunt der Staatk.
Geref. Partij, welker voorman, ds.
Kersten, weliswaar een anti-papistisch
geluid doet hooren, doch die overi
gens al het mogelijke in het werk
stelt om de oude vaderlandsche Kerk
te verscheuren en te versnipperen.
Wij willen het noteeren. Meer niet.
Iedereen maakt wel 'ns een goede op
merking, ook in een schots en scheef be
toog. Zoo ook de heer Nieuwenhuijsen,
toen deze zeide:
Er zijn maar al te veel christenen,
die 's Zondags niet een vroom ge
zicht als diaken of ouderling onder
de preekstoel zitten, docli den vol
genden dag van 'hun ellendige krot-
woninkjes een schandalig hooge huur
vorderen en zoodoende zelf medewer
ken tot verhooging van de sociale
ellende.
Dat is zoo.
Zulk soort „christenen" zal men echter
ook wel aantreffen in do Herv. (Ger.)
Stadspartij I
Men ontmoet ze ook onder de Katho
lieken!
V* Een voorbeeld.
Wij lezen in „Heb Volk" onder het
opschrift „Een recordhouder";
„P.g. W. Wolthcrs, secretaris van
de afdeeling Utrecht I, ging in April,
Mei en Juni in zijn afdeeling alleen
op 'huisbezoek bij „Volk'-lezers en
modern-georga-niseerden en won niet
minder dan 263 nieuwe leden voor de
Partij.
Hij zet de zaak thans nog voort!
En haalt de 300!"
Als deze man zóó heeft gearbeid voor
zijn e e r lij k e overtuiging en dat
nemen wij aan dan verdient hij hulde,
dan is hij een navolgenswaardig voor
beeld voor ons!
Hoevelen onzer denken er zelfs nooit
aan, één lid te winnen voor de R.K. Kies-
vereenigïng, voor de Katholieke organi
satie, één abonné te werven voor de-
Katholieke pers
En wij. hebben toch niet alleen te zor
gen voor ons zelf, ons e i g e n waar
achtig belang tc behartigen, maar wij
hebben óók een sociale taak, óók een
sociale roeping te vervullen, die wij
niet mogen verwaarloozen, willen wij Ka
tholiek zijn inderdaad
V Ons program.
De katholieke kiesgerechtigden, die op
3 Juli a-.s. dus heden over een week
principieel, als Katholieken, willen stem
men, brengen him stem uit op lijst 8.
Alleen door eend raclit kan worden
verkregen een rechtmatige macht.
Alleen op eendracht onzerzijds kan
afstuiten de belaging onzer vrijheden en
rechten van dc zijde onzer tegenstanders.
Die eendracht moge wederom, en zoo
eclatant, zoo schitterend mogelijk, blijken
bij de a.s. stembus.
Met des te meer animo, des te meer
warmte en geestdrift zullen al de katho
lieke kiesgerechtigden liun stem geven aan
lijst 8, als'zij kennen het. program der
E. K. Staatspartij.
Dc eischen en wenken der Katholieke
Staatspartij met betrekking tot de eerst
volgende vierjarige wetgevende periode
zijn bekend.
Zij slaan in het katholieke verkiezings
program, door de georganiseerde katholie
ke kiezers zelf in volle vrijheid geformu
leerd.
Wij drukken liïer dat program nog ns af.
I. Algemeene Beginselen.
2. Handhaving en- doorvoering der Ka
tholiek-staatkundige beginselen in wetge
ving en bestuur, vooral ten aanzien van;
het. hooghouden van het gezag,
de- verhouding tusschen gemeenschap en
individu,
het huwelijk en do ouderlijke macht,
de belangen van de kinderrijke gezinnen,
de bestrijding der openbare zedelijkheid.
2. Herziening van het huwclijksgoedc-
renrecht.
3. Vasthouden aan het pa-rlementair-
constitutioneele stelsel.
4. De belemmering van de vrijheid van
godsdienstuitoefening, neergelegd in art.
177 van de Wet op de staatsinrichting
van Nederlandsch-Indië, worde weggeno
men.
11. Onderwijs.
1. Handhaving van de gelijkstelling van
openbaar en bijzonder onderwijs, voor
beide soorten van onderwijs met voorko
ming en afsnijding van ongowenschte ver
houdingen en ongemotiveerd hooge uit
gaven.
2. Tegengaan van verdere verzwakking
van de positie van het (gymnasiaal onder
wijs,
3. Toepassing van de gelijkstelling voor
het voorbereidend-, het nijverheids, en
het buitengewoon onderwijs.
Bevordering van het nijverheidsonder
wijs o. m- door -opheffing van de wet
van 28 Juli 3924 Staatsblad No. 367 met
name art. 11.
4. Ruimere subsïdieering van het bijzon
der hooger onderwijs.
5. Regeling van liet cursus-onderwijs
voor de rijpere jeugd.
6. Ten aanzien van den radio; vrije
en zelfstandige ontwikkeling van de maat
schappelijke krachten: billijke verdeeling
van den beschikbaren zendtijd volgens de
in de bevolking levende richtingen.
Hl. Financiën.
1. Behoud van hefc financieele even
wicht v
2. Belastingverlaging voor zoover daar
door algemeen© nuttige uitgavon voor
economische, sociale en cultureele doel
einden niet behoeven achterwege te blij
ven.
Bij ©venlucclc belastingverlaging den
voorrang geven aan dc verbruiksbelastin
gen.
3. Invoering van belastingen op midde
len van gemak en weelde.
4. Geleidelijke afschaffing van indirecte
belastingen op eerste levensbehoeften.
5. Vermindering van de successiebelas
ting bij vererving in dé rechte lijn en in
de eerste graden van bloedverwantschap.
6. Meer doeltreffende organisatie van
den staatsdienst.
7. Verbetering der salarieering van het
Rijkspersoneel door herziening van het
Bezoldigingsbesluit en. van de overige
loonregelingen.
8. Herziening der financieel© verhou
ding tusschen Rijk en Gemeenten.
10. Afschaffing der personeele belas
ting op lokaliteiten, waarin beroep of be
drijf wordt uitgeoefend.
IV. Buitenlandsch Beleid.
Krachtige medewerking, in den geest
der vredesnota van Benedictus XV, met
de plannen van den Volkenbond, ter op
lossing der internationale geschillen door
scheidsrechterlijke uitspraken, en ter ge
lijktijdige en wederzijdsche vermindering
van bewapening.
V. Defensie.
De organisatie van leger en vloofc dient
beperkt te zijn tot hetgeen noodzakelijk is
yoor de handhaving der neutraliteit en do
verdediging der onafhankelijkheid bin
nen de grenzen door eventueele internatio
nale regelingen te stellen.
VI. Koloniën.
1. Voortgezette voorbereiding van staat
kundige zelfstandigheid binnen het Rijks
verband, van dc deelcn des Rijks buiten
Europa, onder handhaving der Nedcr-
landsche leiding.
2. Behoud van do volledige ministe
riele verantwoordelijkheid voor het be
leid van den Gouverneur-Generaal van
Nederlandsch-Indië en van de Gouver-
neuis van Suriname en van Curasao.
VII. Handel en Nijverheid.
3. a. Het instellen van een onderhande-
lingstarief ten einde de mogelijkheid tot
het sluiten van handelstractaten met an
dere landen open to houden.
b. Zoo noodig steun aan bepaalde tak
ken van volksbestaan door bijzondere in
voerrechten, voornamelijk als afweermid
del tegen dumping-pract ijken, wanneer
deze tot gevolg zouden kimnen hebben,
dat het Nederlandscli bedrijfsleven blij
vend zou worden geschaad.
2. Betere inrichting van dc afdeeling
Handel en Nijverheid, medo rnet het oog
op economische voorlichting en het sluiten
van handelstractaten.
3. Toezicht op het Bankwezen.
4. Bevordering van de openbaarheid ten
aanzien van liet trust- en kartelwezen.
5. Tegengaan van den woeker.
VIII. Middenstand.
1. Wettelijke regeling van den verkoop
op afbetaling.
2. Tegengaan van het cadeaustelsel.
3. Tegengaan van inzetpremiën bij open
bare verkoopingcu.
4. Uitbreiding der wettelijke maatrege
len tegen oneerlijke concurrentie.
5. Wettelijke regeling van de rechten en
verplichtingen van de handelsreizigers en
handelsagenten.
IX. Landbouw.
Herziening van de wettelijke regeling
van het pachtcontract ter verzekering van
de belangen en rechten der pachters.
X. Arbeid.
L Ter uitvoering van Hoofdstuk VII
punt 5 van het algemeen werkprogram
van 1922, worden organen ingesteld in
de daarvoor vatbare bedrijven.
Aan deze organen wordt opgedragen:
a. het verstrekken van advies in den
ruimsten zin, ten aanzien van alle sociaal-
economische aangelegenheden het bedrijf
betreffende, zoowel aan de overheid als
aan de organisaties van belanghebbenden.
b. het uitvoeren'of deelenemen aan do
uitvoering van wettelijke regelingen en
daarop steunende maatregelen van be
stuur betreffende de arbeidswetgeving,
de sociale verzekeringswetgeving en der
gelijke.
c. de berechting van geschillen ont
staan bij de uitvoering der onder b. be
doelde regelingen.
2. De wetgeving worde, aangevuld met
bepalingen, die dc geheelo of gedeeltelijke
verbindendverklaring van collectieve ar
beidsovereenkomsten mogelijk maken.
3. Regeling van samenstelling en be
voegdheid van dc contactcommissie iii
het mijnbedrijf.
4. Do sociale verzekering worde zoo
veel mogelijk bedrijfsgewijzc georga
niseerd.
5. Invoering van de ziekteverzekering.
6. Betere regeling van ouderdoms- en
invaliditeitsrente.
7. Doorvoering van de arbeidswet 1919.
uitbreiding, voor zoover daarvoornoo
dig, van de arbeidsinspectie, en toepas
sing harer normen voor het spoor- cn
tramwegpersoneel.
S. Wettelijke regeling van de werkloos
heidsverzekering.
9. Wettelijke regeling van de rechts
positie van het overheidspersoneel.
10. Bescherming van landarbeiders cn
zeelieden.
11. Wettelijke regeling van vacantie
voor alle werknemers.
12. Verbod van den arbeid der gehuw
de vrouw in fabrieken en werkplaatsen,
als ambtenares en onderwijzeres in scho
len.
XI. Volkshuisvesting en
Volksgezondheid.
1. Ruimere uitvoering der Woningwet,
in dezen zin, dat niet alleen Rijksvoor
schotten worden verleend voor krot-oprui
ming, maar eveneens ter voorziening in
de behoefte aan behoorlijke arbeiderswo
ningen.
2. Speciale zorg voor huisvesting van
kinderrijke gezinnen.
3. Bevordering van het verkrijgen eener
eigen wor.ing o.m. door het verruimen der
Landarbeiderswet.
4. Een zoodanige regeling van de over
heidsbemoeiing op het gebied der Volks
gezondheid cn ziekenverpleging, dat de
confessioneelo vereenigingen en inrichtin
gen onafhankelijk van andere vereenigin
gen of instellingen, naar eigen beginsel
zich vrij kunnen ontwikkelen cn werk
zaam zijn.
XII.
Meer overheidszorg voor het behoud
van de schoonheid van stad en land.
VAN HET VATICAAN
ITALIE'S GEZANT BIJ HET
VATICAAN.
Overhandiging zijner geloofsbrieven.
Verloop der plechtigheid.
Maandagmiddag had de plechtige
audiëntie, ter overhandiging zijner geloofs
brieven, plaats van den nieuwen Italiaan-
schen gezant, bij het Vaticaan, Conté dc
Vecchï del Val Gismon.
De gezant was met zijn personeel per
auto naar het Vaticaan gereden, waar hij
aan de Scala nobile door den secretaris
der Congregatie van het ceremonieel, nigr
Nardone, een aantal pauselijke waardig
heidsbekleders en een afdcelmg der
Zwitsersche garde ontvangen cn naar de
pauselijke vertrekken geleid werd.
Na do overhandiging zijner geloofsbrie
ven hield Conto de Vecchi een korte toe
spraak, welke door den Paus weer met
een toespraak wci'd beantwoord.
Hierop noodigdo do H. Vader den graaf
nit tot eeji kort onderhoud in zijn particu
liere bibliotheek, waarna de gezant zijn
personeel aan Zijn Heiligheid voorstelde.
Onmiddellijk na do audiëntie bracht de
gezant een bezoek aan den kardinaal-
staatssecretaris Gasparrï, waarop hij zich
naar do Vatïcaansche basiliek begaf om in
gezelschap van een deputatie van heb Va
tïcaansche kapittel in de .Sacramentska
pel aan bet Clregoriaanscho Madonna-al
taar en aan de Confessio tc bidden. Dïcn-
zelfdenniiddag heeft het tegenbezoek: van
den kardinaal-staatssecretaris aan den
nieuwen gezant plaats gehad.
De diplomaat zal, totdat het nieuwe gc-
zants ch apspal e ishet Palazzo Giulio ge
reed is, voorloopig in een hotel wonen.
De nieuwe Italiaanschc gezant bij den
H. Stoel krijgt zijn rangplaats toegewezen
volgens den da turn der overhandiging van
zijn geloofsbrieven, dus voorloopig als do
laatste bij den H. Stoel geaccrediteerde
diplomaat.
Er zijn echter nog twee verdere over
handigingen van geloofsbrieven aan liet
pauselijk hof aanstaande, nl. die van den
gezant van Venezuela en die van den eer
sten vertegenwoordiger van Ierland bij
het Vaticaan.
DUITSCHLAND
De verjaardag van het Vredesverdrag.
De Rijnland-commissie heeft allo de
monstraties op 28 Juni, den dag waarop 'b
10 jaar geleden zal zijn, dab het verdrag
van Versailles onderteekend werd, verbo
den.
FRANKRIJK.
Amnestievoorstel voor Elzas-Lotharingen.
Indi c n ing h ij urgentie in de
Fransclio K am o r.
Zooals gisteren reeds in een deel van
onze oplaag gemeld, besloot het Fransche
kabinet op voorstel van minister-president
Poincaré, den minister van Justitie Bar-
thou, en den minister van onderwijs Mar-
Dit nummer bestaat uit twee bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De gezant van Italië bij het Vaticaan
heeft Maandag zijn geloofsbrieven over
handigd.
De godsdienstvrede in Mexico.
Nog geen spoor gevonden van den Spaan-
schen Oceaanvlieger, majoor Franco.
(Luchtv.j 2e blad).
BINNENLAND.
Instelling Staatscommissie inzake steun
verlening aan werklooze valide arbeiders.
(2de blad).
Bij Halfweg is een race-auto verongelukt
en totaal vernield. Eén doode. (Gem. Be
richten, 2de blad).
OMGEVING.
Het St. Liduina-Gesticht te Warmond,
waarvan gisteren de aanbesteding heeft
plaats gehad. (2de blad).
Zij, die zich met 1 Juli op „De
Leidsche Courant" wenschen te
abonneeren, ontvangen de voor
dien datum verschijnende num
mers gratis.
DE ADMINISTRATIE
raud. om ccn urgentie-voorstel Dij de Ka
mer in te dienen (ól het vcrleenoji van
amnestie aan alle wegens politieke delic
ten in Elzas-LoÜniringcn veroordeelden.
In aanmerking voor deze amnestie komen
alle personen, die gehandeld hebben tegen
de artikelen 86, 88 en 89 der Strafwet, en
dc ambtenaren en andere personen, die
den op 11 April 1926 gepubTiccerden oproep
aan de Elzasscrs cn Lotharingcrs hebreu
onderteekend.
BRITSCH-INDIE
De Komintern stookt in Irdië.
Contact tuss'clicn Moskou c n
Britse li-I n d i s c h e sa in c n-
z W e o r d c r s.
Bij dc behandeling van liet proces tc
Meerut tegen 31 verdachten, wier samen
spanning tegen den Koning-Keizer in'
Britsch-Indië ten laste wordt gelegd, heeft
de vertegenwoordiger van het openbaar
ministerie gisteren verscheidene brieven in
code-taal voorgelezen, die hel bewijs lever
den van betrekkingen tusschen de Sovjet-
Russischc Komintern (Roodc Internal io
nals) en Spratt, een van dc verdachten.
Tusschen dc regels waren ook inededce-
üngen met onzichtb^ren inkt geschrevep;
die met chemicaliën aan den dag zijn ge
bracht.
Er werd melding in gemaakt van de op
richting van een communistische organisa
tie voor geheel Ir.dic, waarvan de kosten
2400 ropijnen in de maand zouden bedra
gen. Uit de brieven bleek—verder dat over
de grens geld gezonden was en dat de ver
binding met behulp.viui- vermomde lieden
onderhouden werd.
JAPAN
Een proef-mobilisatie.
Als bij een oorlog.
Maandag heeft in Japan een industiiec-
1c proef-mobilisatie plaats gehad tegen een
veronderstelde invasie en wel in de drie
prefectuurs,van. Osaka, Kioto en Hiogo. Een
paar honderd fabrieken, moerend eel? in de
Osaka gelegen, namen aan deze proefmobi-
lisatie deel met do bereiding of fabricatie
van een grootc verscheidenheid van arti
kelen, in tijd van oorlog noodig-. De licele
beweging, waaraan gemeentelijke, marinc-
en militaire autoriteiten hun medewerking
verleenden, stond onder het opperbevel
van den chef van het nationaal bureau voor
defensicmiddelen. dat onder do directe be
velen staat van het kabinet. Een der fa
brieken, die aan do mobilisatie deelnamen,
had bevel gekregen in «Ion snelst-moge-
lijken tijd liet artikel Ie bereiden of ie
produceercn, waarin /.ij zich specialiseert.
Deze artikelen bestonden uit aspirine cu
andere chemicaliën, granaten. kogels,
luchtvaartuigen on verschillende oliën en
zuren, alio artikelen,' in een modernen oor
log noodig. In den middag verspreidde de
commandant per draadloos© oen rode over
hel onderwerp der algemeene mobilisatie,
terwijl dc vordedingstroopeii dc kanon
nen bemanden op de daken van ..skyscra
pers". Vliegers, die werden ver ondersteld
verdedigingswerk te doen, zweefden ;nfus-
schen boven dc bovengenoemde steden.
