20ste Jaargang
VRIJDAG 14 JUNI 1929
No. 6204
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
VERKIEZING VOOR DE TWEEDE KAMER
STEMDAG WOENSDAG 3 jlJLI 8-5 UUR
BUITENLAND
Nederl. West-Indië
BINNENLAND
UIT DE OMGEVING
is jd
ijl id-
ek jd
P«
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
foor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
rooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mcdedeolingen wordt
het dubbele van lictj tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten tfoogsto 30 wporden, waarin
betrekkingen worden aangeboden1 of gevraagd, huur "en
verhuur, koop en yerkoop f 0.50
De lijst der R.-K. Staatspartij draagt het nummer
8. Alle Katholieke kiesgerechtigden van Neder
land stemmen op 3 Juli op één der candidaten
van lijst 8.
In den Kieskring Leiden is No. 1 van deze lijst
de heer A. C. A. VAN VUUREN.
Allen meewerken!
't Is opvallend stil in den lande zoo
Java tort voor den gewichtigen datum van den
L* !den Juli^ waarop door de stembus een be-
j5*®8 lis sing moet worden genomen omtrent het
lardte ™lgen staatsbeleid.
't Is opvallend stil 't is waar maar
JÜ&aruit mag niet worden besloten, dat er
de gelederen van de Katholieke kie-
rs en kiezeressen onverschillig-
Huije i d zou heerschen.
Dat is, gelukkig, niet zoo.
Wie gisteravond in Leiden heeft bijge
woond de vertooning van de propaganda-
)iaco^m "®et Heldendicht" in het bioscoop-
'eeke theater „Trianon" hij heeft mogen con-
V. Ifeiateeren geestdrift voor de verkiezin-
;en! Er heerschte in het „uitverkochte"
[heater een enthousiaste stemming
Moge die stemming overal onder ons er
:ijn en blijvenEn moge ze tot daden drin-
rlaaj
ui ui-
bug V(
Wij kunnen zonder propaganda niet be-
a reiken, wat door ons bereikt moet worden.
Velen voelen er zich zoo ongeveer van
'erzekerd, dat de Katholieken, diep door-
Irongen van de waarheid, dat het heil voor
len is gelegen in een zoo sterk mogelijke
,ie positie der ééne R. K. Staatspartij, op den
ijsden Juli in indrukwekkende massa hun
emplicht zullen vervullen.
En daar is, gelukkig, veel van waar.
Maar het is niet héélemaal zóó!
Er zijn, helaas, ook Katholieken, die, door
;ebrek aan voorlichting of door verkeerde
irlichting in hun dagbladpers, niet zoo
leider inzien, dat zij hun stemplicht moe-
en vervullen door te stemmen op de Ka
tholieke lijst; die öf reeds het plan hebben,
anders te stemmen öf nog weifelend
zijn. Voor dezulken is noodig, en kan z'n
j goede uitwerking hebben, een duidelijk en
klaar woord over de beteekenis der poli-
traa tjek, óók voor Kerk en Godsdienst over het
diep principieel karakter van den
stembusstrijd.
En dan zijn er ook nog, wien de tech
niek van het stemmen nog niet zoo klaar
is als de dag. En dat is toch noodig,
willen zij zich niet in de eenzaamheid van
het stemhokje vergissen! Het moet ieder
een zoo duidelijk zijn, dat vergissen is uit-
iloten, hoe het stembiljet er moet uit
zien, wil het geldig wezen, en wil de stem
zijn uitgebracht voor de It. K. Staatspartij.
Voor de verkiezingspropaganda is geld
noodig. Wat Leiden, betreft a.s. Zon-
zal aan alle kerken (behalve aan de
Eartebrugskerk, waar het de volgende week
za! geschieden) worden gecollecteerd voor
de verkiezingspropaganda, die zonder geld
niet gevoerd kan worden.
Vertrouwd mag worden dat geen der
rkgangers zal weigeren door een geldelijk
offer mede te werken met degenen, die ge
ven nobel-belangeloos him tijd cd ar
beidskracht voor het goede doel, voor de
Katholieke belangen!
Als iemand niet zijn tijd en arbeidskracht
kan geven dan dringt te meer de plicht
om mede te werken door financieelen steun
VAN HET VATICAAN
's Pausen dagelijksche wandeling.
Men schrijft uit Rome aan de ..Msbd.":
De H. Vader heeft zijn dagelijksche wan-
dejjing naar de Vaticaansche tuinen in over
eenstemming met den nieuweren tijd iets
veranderd. Zooals men weet, werd onder
het pontificaat van Pius X 'n onderaard-
sehe verbindingsgang van het Costile del
Belvedère naar den ingang der tuinen ge
bouwd,. opdat de Pausen niet. de daartus-
schen gelegen straat, welke natuurlijk op
Italiaansch gebied lag, moesten gebruiken.
Terstond na de ratificatie van het verdrag
van Lateranen heeft de H. Vader bij zijn
gewone wandeling zijn weg door de via delle
Fondamenti genomen, langs den ingang der
Pauselijke musea naar de groote ijzeren
poort, welke toegang geeft tot de tuinen.
Naar verluidt zal Pius XI in het vervolg
langs dezen weg zijn wandeling doen.
VOLKENBOND
Oe Raadszitting te Madrid.
Streseniann vereenigt zich
met het rapport inzake de
minderheden.
In de gisteren gehouden zitting van den
Volkenbondsraad, heeft Stresema-nn, nadat
voorlezing was gedaan van het gewijzigde
rapport inzake verbetering der procedure
bij de behandeling van bezwaren van min
derheden. een uitvoerige rede gehouden,
waarvan de slotsom was, dat hij het rapport
aanvaardde, al bleef hij dan zijn 'bezwaren
handhaven.-
DUITSCHLAND
PRUISEN EN HET VATICAAN.
Onderteekening van het Concordaat.
Heden zal het Pruisische concordaat met
den H. Stoel door minister-president, dr.
Braun, en den nuntius, mgr. Pacelli, wor
den geparafeerd.
Zoodra het Pruisische huis van afgevaar
digden zijn goedkeuring aan het concordaat
zal hebljpn gehecht, zal de definitieve on
derteekening van het verdrag plaats vinden
De Belgische Marken.
t e
D e 'bespreking©
B r u s s e 1.-
De Duitsch-Belgische onderhandelingen
over de Belgische markenkwestie zullen
hedenmiddag te Brussel beginnen.
Van Duitsche zijde is Ministerdaklirektor
dr. Ratter, van Belgische zijde de heer Gutt
met de onderhandelingen belast.
Kinderachtig gedoe.
Dc „Vorwarts" vertelt hoe twee commu
nistische afgevaardigden dezer dagen in
den Hessischen Landdag verschenen, ge
kleed in de uniform van den (verboden)
roodo frontstrijdersbond.
Eerst na aanmaning van den voorzitter
zetten zij hun pet af.
Zij hadden de uniform in een koffertje
meegebracht en zich in het Landdagsge
bouw verkleed, waar niemand hun als af
gevaardigden verder iets kon doen. Het
soc. orgaan zet da-n ook boven het bericht
je: Twee helden.
FRANKRIJK.
Botsingen met communisten.
Moer dan 20 gewonden.
In verband met een communistische ver
gadering in een voorstad van Parijs kwam
het tusschen communisten en leden van de
„Liguo des Patriottes" tot botsingen. De
politie moest ingrijpen. Tot middernacht,
waren er al 22 gewonden geteld waaronder'
drie politiemannen.
ENGELAND
De Engelsche troepen in Rijnland.
Toebereidselen v o-o r
manoeuvres.
Dezer dagen verscheen in een Engelsch
blad het bericht, dat dc Engelsche mili
taire autoriteiten in het Rijnland bezig wa
ren met het treffen van toebereidselen voor
het terugtrekken van de Engelsche troepen.
Dit bericht hield klaarblijkelijk verband
met het resultaat der Parijsche conferentie
van deskundigen inzake '"t vraagstuk der
schadevergoedingen. Thans meldt de „Man
chester Guardian" dat de autoriteiten in
derdaad bezig zijn met toebereidselen voor
de herfstmanoeuvres. Deze manoeuvres zul
len tegen 20 Augustus beginnen en tegen
het eind van September eindigen. Ongeveer
drieduizend man troepen en zeshonderd
man cavalerie zullen er aan deelnemen. Dc
manoeuvres zullen worden gehouden in het
gebied van den Hunsrück, ten Westen van
Wiesbaden gelegen.
De „Manchester Guardian", die dit
nieuws 'bespreekt, geeft uiting aan zijn ver
wondering. Het blad wijst er op, dat het
nieuwe Duitsche betalingsplan voor dc
schadevergoedingen niet voorziet in dc
kosten voor het onderhoud van de troepen
der vroegere geallieerden op Duitsch grond
gebied na l September, zoodat een bijzon
dere regeling noodig zou zijn indien de
t roepen daar na 1 September bleven, en de
kosten derhalve voor rekening zouden ko
men van den Britsch'en belastingbetaler.
Het blad wijst er echter op dat er na 1
September geen troepen meer in het Rijn
land dienen te zijn, dat in ieder geval het
Engelsche contingent tegen dien tijd dient
te worden teruggetrokken.
ITALIË
Het voorbeeld van Abbé Bethleëm vindt
ook in Italië navolging.
Hel is wel voldoende bekend, hoe moedig
de Fransche abbé Bethleëm tegen zede-
looze en prikkelende lectuur optrad!
Volgens een bericht uit de „Carrière
della Sera" heeft dit voorbeeld reeds na
volging gevonden in Italië. Het blad meldt
n.l. dat eenige dagen geleden een Fransch
priester op het perron te Pisa stond en op
een trein wachtte. Terwijl hij wat op en
neer wandelde bleef hij plotseling voor de
kiosk staan, greep een der uitgestalde
boeken en smeet het binnen in de kiosk.
De omstanders beschouwden dit als een
bcleediging want zij dachten natuurlijk,
dat het hier Italiaansche boeken betrof.
Zij wierpen zich op den priester en het zou
slecht met hem afgeloopen zijn. wanneer
er niet eenige politic-agenten ter hulp
gekomen waren. Zij namen hem mee naar
de wacht. Hier verklaarde de priester, dat
hij absoluut dc bedoeling niet had gehad,
om Italië te bcleedigen. Hij had alleen zijn
misnoegen te kennen willen geven over
eenige Fransche, pornografische boeken,
die daar uitgesteld waren. Dit was alles.
De Italiaansche krant 'heeft deze moedige
daad openlijk goedgekeurd eii geprezen.
RUSLAND.
Wantoestanden bij de Russische
Rechtbanken.
Dronkenschap, verduiste
ringen, corruptie, algeheel©
onbekwaamheid.
Blijkens een statistiek in de Moskousche
„Izwcstya" is in de Groot-Russische Sovjet
republiek in den loop van 1928 van do 339
officieren van justitie ongeveer de helft
ontslagen en wel wegens dronkenschap, ver
duisteringen, corruptie of algeheelc onbe
kwaamheid. In de eerste helft van 1928
moesten 40 procent van de aanhangig ge
maakte zaken, waarin de instructie reeds
wa-s besloten, ten slotte toch van dc rol
worden geschrapt, daar er geen strafbare
feiten waren gepleegd. Dit is wel een be
wijs, aldus het officieele Sovjet-orgaan, dat
hel werk der gerechtelijke organen nog
alles te wenschen overlaat.
Wat de juridische opleiding der rechters
betreft, deelt het blad mede, dat op 1 De
cember 1928 slechts zeven procent van hen
alle vereischte studiën had gemaakt, ter
wijl één procent in het volkscommissariaat
van Justitie juridische cursussen had ge
volgd. De overigen waren arbeiders, die
zondex eenige voorbereiding van beteekenis
zoo van de fabrieken naar de rechtbanken
waren verhuisd.
Aangezien de gerechtelijke ambtenaren
met academische opleiding grootendeels
deze functie reeds onder het tsaristisch
régime bekleedden, en de Sovjets thans nog
uit partij-politieke overwegingen ailo func
tionarissen van het oude'régime willen ver
wijderen, zal do chaos bij de Russische
rechtbanken ongetwijfeld in de eerstvol
gende jaren nog grooter worden, daar per
sonen met de nooclige opleiding zoo maar
niet uit den grond kunnen worden gestampt
Monarchistisch agitator ter dood
veroordeeld.
Het Tel. Ag. der U. S. S. R. meldt, dat
een actief lid eener Russische monarchisti
sche organisatie, een zekere Kanski, die in
Rusland terroristische daden voorbereidde,
door het hooggerechtshof wegens spionna-
ge en terroristische agitatie ter dood is
veroordeeld. Hij bekende, voor genoemde
organisatie een bomaanslag in Petersburg
te hebben gepleegd.
MAROKKO
Dc opstand in Marokko.
Ernstige verliezen der
F ranse hen.
Vclgens een mededeeling van het Fransche
ministerie van oorlog bedragen de verlie
zen der Franschen te El Bordj 81 dooden en
3S gewonden. Versterkingen zijn met spoed
naar dc gevechtszone vertrokken. Het
commando hoopt den omsingelden post ten
spoedigste to ontzetten.
Drie escaariljes hebben de opstandelin
gen niet bommen en mitrailleurs bestookt.
Zij hebben de ononderworpen vijandelijke
groepen vcidrcven en begaven zich in de
richting van Targuist.
AFGHANISTAN.
Aman Oellah's vlucht.
Habi'b zendt onder
hand elaars.
Blijkens een draadloos bericht zijn te
Bombay vertegenwoordigers van Habib
Oellah aangekomen om aldaar met Aman
Oellah te onderhandelen over diens troons
afstand, en over de bescherming van zijn
eigendommen en die zijner familieleden te
Kabcel.
DE OVERVAL OP CURACAO.
Nieuwe nederlaag der opstandelingen
in Venezuela.
Volkomen rust i'-n
Willemstad.
Reuter seint, dat. de Venezolaansche
troepen dc revolutionairen, die Willemstad
verleden Zaterdag overvielen, opnieuw heb
ben verslagen. Dc Venezolaansche bevel
hebber maakte zich meester van een groote
hoeveelheid munitie en wapens, behooren-
de aan de revolutionairen, die verslagen
werden bij een poging om Coro te verove
ren, waarbij zij veel gevangenen verloren.
Willemstad is nu volkomen rustig. Het
leven op Curasao is thans weer normaal.
Hoe men den gouver n-e u r
ge vangen nam.
Reizigers, die uit Willemstad te Caracas
ziju aangekomen, hebben medegedeeld., dat
de vrijbuiters den gouverneur van Curasao
in zijn slaap hebben verrast en gevangen
genomen. Zij dwongen hem zich snel aan
te klccden en presten hem daarna een be
velschrift te teekencn voor den kapitein van
de „Maracaibo" om hem naar Venezuela te
vervoeren.
Naar d.e meening van deze reizigers heb
ben verbannen revolutionaire leiders uit
Venezuela gedurende eenigon tijd reeds den
en of anderen overval in den zin gehad en
voorbereid. Gemeld wordt, dat de aanval
lers geen verliezen hebben geleden ibij het
fort Amsterdam; de politie in de andere
wijten echter poogde weerstand te bieden
aan do opstandelingen, hetgeen tot gevolg
had, dat er bij de politic eenige dooden en
gewonden vielen.
I>e Hertog Hen d-r-i'lk
vertrokken.
Gistermorgen is dc Hertog Hendrik on
der commando van kapitein Bosma uit den
Helder naar Curasao vertrokken. Voor de
reis werd aanvaard heeft vice-admiraal
Quant dc opvarenden toegesproken.
Een aantal marinevliegtuigen deed het
schip uitgeleide.
Ec- groote menigte woonde het vertrek-bij
E'-cn telegram v-a-n d~e
Koningin.
H. M. de Koningin heeft, naar het Hbld.
meldt, liet volgende telegram aan de opva
renden van Hr. Ms. „Hertog Hendrik" ver
zonden
„Bij uw vertrek naar Curasao weuscli ik
commandant, officieren en bemanning een
voorspoedige reis toe in de overtuiging dat
het hooghouden van de eer onzer vlag ten
volle aan u is toevertrouwd.
w.g. WILHELMlh A
Dit nummer bestaat uit viër bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Heden wordt het concordaat tusschen het
Vatlcaan en Pruisen geparafeerd.
De Venezolanen, die dezer dagen een
overval op Willemstad deden, opnieuw ver
slagen in Venezuela. Het vertrek van de
„Hertog Hendrik".
Het Fransche vliegtuig „De Gele Vog V
gestart voor een Oceaanvlucht tLuchtv. cj*
Telegrammen).
BINNENLAND.
Overleden is de weleerw. heer kapelaan
G. W. P. Kuit (Kerkn., 3de blad).
Wij plaatsen het slot-artikel over de
nieuwe wet op de N. V. (3de blad).
LEIDEN.
Een geestdriftige Katholieken-bijeen
komst bij de vertooning van de film „Het
Heldendicht van dc Roomsche daa!d" (1ste
blad).
R.-K. Algemeen Middenstandsbedrijfsraad.
In de dezer dagen gehouden bestuurs
vergadering van don R.-K. Algemccnen
Middenstandsfocdrijfsraad werden opnieuw
besprekingen gewijd aan enkele aangele
genheden verband houdende met het Nij
verheidsonderwijs, aan het vraagstuk der
beroepskeuze-voorlichting en het verrich
ten van loonarbeid na den wettelijk vastgc-
stelden arbeidsdag.
Wat dc beroepskeuze-voorlichting be
treft zal liet bestuur van den Algemeenen
Raad trachten een overeenkomst aan te
gaan met den Directeur van het Centraa!
Zielkundig Bureau te Utrecht, waardoor
liet den patroons, lid van een der bij dc
bedrijfsraden betrokken middenstandsorga
nisaties, mogelijk zal worden, jongens, die
in het vak wenschen te worden opgeleid,
tevoren zielkundig te doen onderzoeken.
Voor de leerlingen, die in het bedrijf zijn
en als adspirant-lid toetraden tot een der
bij het R.-K. Werkliedenverbond aangeslo
ten bonden, kan reeds van genoemd Bu
reau gebruik worden gemaakt.
Uit van enkele bedrijfsraden ingekomen
gegevens bleek, dat het vraagstuk van
loonarbeid na den wettelijk vastgestelden
werktijd in. onderzoek is.
Het bestuur heeft op deze vergadering
verder besproken dc vraag, of liet ge-
wensclit moet worden geacht, dat aan de
afzonderlijke bedrijfsreden een onpartij
dige voorzitter wordt toegevoegd. Na dit
punt van verschillende kanten te hebben
bezien kwam het bestuur tot de conclusie,
dat vooral in sommige omstandigheden hei
hebben van een onpartijdige» voorzitter
met advisecrordc stem voor de bedrijfsra
den wensehelijk mag worden genoemd. Hel
bestuur zag evenwel niet over 't hoofd dc
moeilijkheden, die zich bij de aanstelling
zouden kunnen voordoen. Besloten werd de
vraag, of liet aanbeveling verdient, dat den
bedrijfsraden geadviseerd wordt zich een
onpartijdigen voorzitter te assumccrcn, lei-
beslissing voor te leggen aan dc eerstko
mende algemeenc vergadering.
Vooits werden op deze vergadering de
eerste besprekingen gevoerd over liet voor
ontwerp huisarbeidswiet en het wetsont
werp regelende hot aanvullend onderwijs.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Aanbesteding. Rij oen dcc; dei. bouw
kundige den lieer Jac. Haasnoot Kz.. gc
houden aanbesteding van een burgcrwoon-
lniis mco autogaragc ie bouwen aan de
Sweorts de Land as Wyborgsrraa' voor re
kening van den lieer G. Ouwerling alhier,
wa' laagste inschrijver dc heer J. I\ Bek
kcr te Katwijk aan den Rijn voor f P2351).
Request. Dc Harmonie Katwijk zond
het volgende verzoek aan den Raad:
.Geeft met verschuldigd en eerbied te
kennen: de muzickvcr. ..Harmonie Kaf
wijk" tc Katwijk aan den Rijn:
dat zij gehoord de besprekingen in
Uw laatstgehouden vergadering meent
haar aanvrage om een nieuwe muziektent,
te moeten liandhaven
dat zij uit de gehóuden besprokingen
meende tc moeten opmaken dat Uwe ver
gadcring liever over een bepaald voorste!
wilde spreken;
dat zij daarom de vrijheid neemt. U bij
deze een eenvoudige schetsteckening met
begrootijig aan tc bicden;
hopende dat U alsnog goedgunstig op
ons verzoek zult willen beschikken
hetwelk doende, enz.
(w.g.) Het bestuur der Harmonie Katwijk."'