20ste Jaargang
WOENSDAG 12 JUNI 1929
No. 62UZ
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
De overval op Curacao
BINNENLAND
DE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
franco per postf 2.95 per kwartaal
flet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
fooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen
1
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Drie punten.
In het kort willen wij de aandacht van
alle Katholieke Kiezers on Kiezeressen
vragen voor drie punten.
I. De datum, waarop gestemd moet
worden voor de Tweede Kamer, is
WOENSDAG o JULI.
Deze datum moet allen voor den geest
blijven staan, opdat zij hem niet vergeten!
Allen katholieken kiezers wordt nog
maals er op gewezen, dat zij voor zoo
zij op den stemdag 3 Juli a.s. niet in
plaats hunner inwoning vertoeven,
[óch hunne stem kunnen uitbrengen.
Daartoe is noodig, dat zij veertien da
len vóór den stemdag, dus voor ditmaal
ióór 19 Juni avS. op zijn laatst dus op
Knsdag 18 Juni, zich in persoon ter se-
jetarie van hunne woonplaats begeven.
Daar moeten zij opgeven, in welke ge-
aeente zij op 3 Juli willen stemmen, en
adres in die gemeente, waarheen dan
juine oproeping wordt verzonden.- Zij
innen dan stemmen op 3 Juli in de door
opgegeven gemeente.
II. De lijst, waarop zij als Katholiek
aesgerechtigden him stem zullen uitbren-
;en, draagt
HET NUMMER 8
Ka inlevering van de oproepingskaart
■p het stembureau ontvangt de kiezer van
len voorzitter een stembiljet, dichtgevou-
ven naar de zijde, waarop de namen van
Ie candidaten zijn gesteld. De kiezer gaat
net. dit stembiljet onverwijld naar een
essenaar, zoekt aldaar op lijst 8 en op
ijst 8 staan in den Leidschen Kieskring de
rolgende namen: 1. v. Vuurer», 2. Loerak-
;er, 3. Kampschöer, 4. Keestra, 5. v. Welie,
Bulten.
Hij stemt dan door met potlood
ood te maken één wit stipje, geplaatst
a het stemvak voor den naam van den
sandidaat zijner keuze op lijst 8.
III. In de drie weken, die ons nog van
stemming scheiden, is
DE PROPAGANDA
dlernoodzakelijkst.
Daarom is het aller plicht, daaraan zoo-
reel mogelijk mede te werken. Zij, die
i! een arbeidstaak op zich hebben geno-
moeten zich daarvan nu ook gewe-
ensvol kwijten; dat^spreekt vanzelf. En
j, die tot nu toe nog werkloos hebben
oegekeken zij mogen zich ernstig be
ienken, of ook van hen niet iets mag
rorden gecischt in het groote belang der
;athclieke gemeenschap, dat bij de a.s.
ferkiezingen is betrokken.
En zij, die geen arbeid kunnen geven,
teunen de propaganda door den zoo nood-
akelijken zenuw daarvan te versterken,
loor geldelijke bijdragen!
Wat de stad Leiden betreft, is het
idres van aanmelding voor actieve pro-
laganda: H. Lombert Stationsweg 8a, en
oor het zenden van geldelijke bijdragen
Berge Henegouwen, Nieuwe Bees-
enmarkt 32.
Dat geen Katholiek onverschillig
ij voor de beteekenis der verkiezingen
)p o Juli a.s.
Dat ieder Katholiek het als 'n zaak van
er en van plicht moge beschouwen, dat
op dien dag gekozen worde een zoo
iroot mogelijk aantal Katholieke afgevaar-
Kgden
Woensdag 3 Juli moet weer worden
ledemonstreerd de getalsterkte der Ka-
holieken in Nederland,
En op deze getalsterkte kan worden
'erkregen een rechtmatig toekomende in-
VOLKENBOND
DE VOLKENBONDSRAAD TE MADRID.
Het Minderhedenvraagstuk.
Meeniags venschi'llLeta.
De raad van den Volkenbond te Madrid
heeft de resoluties aangenomen, die het
rapport van Adatsji over de minderheden
besluiten. Over het rapport zelf heeft
ieder zich het recht voorbehouden in de
openbare zitting verklaringen en reserves
te formuleeren, hetgeen wil zeggen, dat
het meeningsverschil tusschen Stresemann
en ongeveer alle andere leden, van den
Raad over de grondbeginselen van het
rapport blijft bestaan.
De zaai komt Donderdag in de open
bare vergadering.
Stresemann zal het Duitsche standpunt
uiteenzetten en Briand zal antwoorden.
ENGELAND
DE 8-UREN CONVENTIE.
Spoedige ratificatie.
Een verklaring van de
Labourregeering.
De Britsche regeering heeft op de In
ternat. Arbeidsconferentie te Genève doen
mededeelen, dat de Labourregeering on
middellijk zal overgaan tot het treffen van
voorbereidingen, welke zullen leiden tot de
ratificatie van de achturenconventie van
Washington.
De Rijnlandontruiming.
Naar verluidt, heeft het Engelsche ka
binet gisteren ook beraadslaagd over het
vraagstuk der ontmijning en zou het be
sloten hebben de Engelsche troepen terug
te trekken zonder er acht op te slaan of
Frankrijk en België bereid zijn hun con
tingent térug te trekken.
In deze kwestie zouden de socialisten
niet alleen den steun van de liberalen doch
ook van verschillende conservatieven heb
ben.
Wat het ontwa-peningsvraagstuk betreft
is het onwaarschijnlijk, dat de Engelsche
gedelegeerde voor de ontwapeningsconfe
rentie de concessies zal handhaven, welke
lord Cushendun heeft gedaan ten opzichte
van de kwestie der geoefende reserve.
POLEN
Rumoerige toestanden.
Naar een der bladen uit Lemberg ver
neemt, -hebben gisterenavond in de ge
meente Zaleszetyk in het Zuid-Oosten van
Galizië ongeveer 50 Poolsche recruten van
Oekrainsche nationaliteit verschillende
winkels in de stad overvallen en geplun
derd.
De voorbijgangers kwamen den winke
liers te hulp, zoodat spoedig een bloedig
gevecht ontstond, waarbij enkele Oekrai-
ners werden gedood.
De politie was te zwak om de orde te
herstellen en eerst een compagnie van de
grenswacht gelukte het den toestand mees
ter te worden; 16 personen werden ge
wond.
LITAUEN.
Naspel van den aanslag op Woldemaras.
De boschwachter, die Wosyiius, den stu
dent, die bij den aanslag op Woldemaras
betrokken was, in het bosch gevonden en
aan de politie overgeleverd heeft, is, waar
schijnlijk als wraakneming daarvoor, door
onbekenden doodgeschoten.
RUSLAND.
Geen Zondag meer in Rusland?
Groepsgewijs vrij op den
zesden dag.
De strijd tegen den godsdienst in Rus
land wordt dit jaar ook nog op een
ander front gevoerd: de Zondag als alge-
meene rustdag moet 't ontgelden. Tegelijk
speurt men daarin de mogelijkheid, het
arbeidsproces tot hooger productiviteit op
te voeren.
Men wil nJ. de arbeidsmarkt niet meer
door een algemeenen rustdag onderbreken,
maar den arbeiders ploegsgewijs een dag
vrijaf geven, zoodat het werk ononderbro
ken door kan gaan. Van alle kanten leest
men den laatsten tijd bereidverklaringen
van fabriekspersoneel tot de invoering
van dezen maatregel mee te werken. Te
Petersburg zal hij nu zeer binnenkort ook
ongevoerd worden: het eerst zijn aan de
beurt do bouwmaterialen-industrie, de turf-
verwerkingsfabrieken en het bouwbedrijf.
De bedoeling is den arbeid zoo in te rich
ten dat elke zesde dag rustdag wordt,
waardoor het aantal gewone rustdagen
dus reeds van 52 in een jaar tot 60 of
61 wordt uitgebreid.
MAROKKO
Nieuwe gevechten.
Naar uit Tanger wordt gemeld, hebben
de vooruitgeschoven Fransche troepenaf-
deelingen in Marokko een nederlaag ge
leden. Onverwachts werd een aanval op
hen gedaan met het gevolg dat twee com
pagnieën infanterie en een detachement
cavalerie uit elkander werd geslagen. De
commandant en 7 officieren werden ge
dood, de manschappen zijn verstrooid.
AFGHANISTAN.
De toestand in Afghanistan.
Engeland als bemiddelaar.
Habib Oellah en Nadir Klian, de twee
tegenstanders van het oogenblik, hebben
zich beiden tot de Engelsche regeering
gewend om bemiddeling.
MEXICO.
Rebellen-leider in Mexico gedood.
Met 49 van zijn aanhangers.
„El Universal" meldt uit Aguas Calien-
tes, dat de leider der opstandelingen An
tonio Ramirez met 49 van zijn aanhan
gers is gedood tijdens een gevecht, dat te
Geronimo met de federale troepen werd
geleverd.
DE BANDIETEN VERSLAGEN.
Uit Caracas seint Reuter, dat de revolu
tionaire Venezolaansche bandieten, die
Zaterdag 1.1. een aanval deden op Willem
stad en daarna de wijk namen naar Vene-
zolaansch gebied. Zondag een aanval de
den op de stad Corn;', de hoofdstad van
Falcon. Zij werden échter versla-een en
teruggeworpen na een gevecht, dat ver
scheiden uren duurde.
Aan waarschuwingen ontbrak het niet.
De vraag is gerezen door 't gebeurde op Cu
rasao of er op onze onvoorbereidheid en
weerloosheid niet reeds de aandacht was
gevestigd.
„Onze Vloot", het orgaan van de gelijk
namige Kon. Ned. Vereenieing, geeft daar
omtrent uitsluitsel.
De aflevering van November 1927 bevat
een ingezonden stuk van den lieer Menk-
man, oud-hoofdagent- van den Kon. West-
Ind. Maildienst op Curasao, naar aanlei
ding van een artikel in. de October-afleve-
ring, waarin reeds gepleit werd voor een
krachtiger Marinebeleid, in het bijzonder
met het oog op Curasao. Hij wees op de
ontstemming onder de bevolking, dat, in
zijn tijd, de reorganisatie van het politie
wezen nog steeds een punt van overweging
uitmaakte, al tien jaar lang; op Curasao
rekende men voor gevallen van ernstige
ongeregeldheden niet meer op de hulp
van Nederland, maar slechts op die van
een vreemde mogendheid.
De aflevering van October 1928 maakt
melding van een bericht van de Amigoe
de Curasao van 11 Augustus, dat op de dui
delijkste wijze doet zien hoe dringend
noodzakelijk het is, dat Nederland zich
zijn onmacht, om een schip naar Curasao
te zenden bewust worde.
Dit bericht meldt de mislukte revolutie
in Venezuela en deelt mede, dat te Aruba
een Venezolaansch schip uit Coro aam
kwam met 11 vluchtelingen aan boord,
waaronder twee kopstuken der revolutio
naire partij, waarop de gezaghebber aan
den gouverneur van Curasao vroeg wat er
mede te doen.
Onder deze twee kopstukken was, naar
blijkt, uit een mededeeling van den Vene>-
zolaanschen zaakgelastigde in Den Haag,
dezelfde Urbina, die ons nu de kool te Wil
lemstad gestoofd heeft. Het andere kop
stuks was Fossi, met wien Urbina het -
douanebureau te La Vela had aangeval
len.
Toen, in Augustus 1928, werd den gezag
hebber van Aruba verzocht de Venezolanen
naar Curasao te zenden, waar ze beter be
waakt konden worden. Dat verzoek kon
wel gedaan maar, bij gebrek aan schip en
militaire macht, niet opgevolgd worden.
En, zegt de Amigoe, „onmiddellijk was de
C.P.I.M. (Curas-aosche Petroleum Indus
trie Maatschappij) bereid een schip ter be
schikking van het bestuur te stellen en
Zondagavond (4 Aug.) vertrok dc cam-
son" naar Aruba."
„Onze Vloot" zegt dan verder:
„Aan boord van dat stoomschip van een
particuliere maatschappij, dat (let- wel le
zer) onder Venezolaansche vlag vaart, ter
wijl een groot deel der bemanning uib Ve
nezolanen bestaat, werd een Nederland-
sche luitenant met 15 politie-agenten ge
plaatst, die de vluchtelingen zonder moeite
naar Curasao brachten. Het is niet onbe
grijpelijk, dat die revolutionaire Venezola
nen een zucht- van verlichting slaakten,
toen zij op Curasao aankwamen. Die een
voudige menschen verkeerdon toch, toen ze
wel wetende dat Venezuela geen maritie
me macht- bezit, op een particulier schip
met de Venezolaansche vlag in top en met
landgenooten aan dek, in de meening, dat
zij naar Venezuela gebracht werden. Het
was voor hen vermoedlijk absoluut onbe
grijpelijk waarom zij met een dergelijk
Venezolaansch schip van het eene Neder
landsche eiland naar het andere werden
gebracht.
En al moge 't Nederlandsche Gouverne
ment der C.P.I.M. hartgrondig erkentelijk
zijn voor de welwillend geboden hulp, de
schande van de maritieme onmacht van
Nederland zal gelukkig niet tot die Vene
zolanen zijn doorgedrongen.
Wij vertrouwen, dat het onhoudbare van
een dergelijken toestand toch niet aan de
aandacht van de Volksvertegenwoordiging
zal ontgaan en dat op onmiddellijke uitzen
ding en stationeering van een oorlogsschip
zal worde aangedrongen.
En de dringende noodzakelijkheid daar
van springt nog te meer in het oog, als men
weet, dat op de terreinen van de Kon. Pe
troleum Mij. te Curasao, de z.g. Isla, waar
ook grootendeels Venezolaansche arbei
ders werken, een groot deel daarvan in een
zooa-ls de Amigoe het noemt pacifieke
staking is gegaan, die alleen ten doel had
om van het bestuur te Curasao te verkrij
gen, dat de vluchtelingen niet zouden uit
geleverd worden.
Wij laten nu daar, dat die Venezolanen
zich zoodoende op pacifieke wijze één ver
klaarden met de revolutionairen in Vene
zuela, maar wij gelooven toch, dat als een
behoorlijk oorlogsschip ter plaatse ware
geweest, die Venezolanen zich nog wel
eens bedacht zouden hebben vóór te trach
ten door een pacifieke staking drang op
de regeering van het eiland uit te oefenen.
Mocht er in het najaar een, torpedoboot-
jager heengaan uit het bericht van het
Ministerie van Defensie weet men, dat de
Kortenaer 7 Februari weer uit Paramaribo
naar Nederland is teruggekeerd „aange
zien de aanwezigheid van dien bodem in
de West-Indische wateren niet meer nood
zakelijk geoordeeld werd en aan dat schip
bepaalde diensten hier te lande moesten
worden opgedragen" dan zou de redac
tie van „Onze Vloot" willen zeggen, dat
dit geen stationeering zal worden van een
schip, dat zoo noodig een landingsdivisie
aan wal kan zetten. Een dergelijk schip
zou de Heemskcrck zijn, maar dat is bij ge
brek aan personeel ónmogelijk en daarom
zou naar de uitgekomen verwachting van
dc redactie een torpedobootjager gezon
den worden, die eigenlijk naar Indië moest
vertrekken.
Een Engelsche persstem.
Naar aanleiding van den overval in Cu
rasao door een Venezolaansche bende
merkt de „Daily Chronicle" op, dat Ne
derland de laatste mogendheid in: de we
reld is, welke men agressieve bedoelingen
zou kunuen toeschrijven. De meest hard
nekkige aanhanger van de Monroe-leer in
de Vereenigde Staten kan er niet het min
ste bezwaar tegen maken, dat Nederland
bij de Venezolaansche regeering op ge
noegdoening aandringt. Misschien is het
goed, dat dit juist Nederland overkomen
is, dat geen enkele blaam kan treffen.
De burgeroorlogen en revoluties van de
Midden-Amerikaansche Staten zijn een
telkens terugkeerend gevaar en het is van
belang, dat er maatregelen getroffen wor
den om te verhinderen, dat men in Euto-
peesche Staten binnenvalt. Het is eveneens
voor geen tegenspraak vatbaar, dat de be
drijvers van den overval gestraft moeten
worden. Op het oogenblik kan die raid
hun niets dan voldoening geven. Ze hebben
toch een groote hoeveelheid wapenen en
munitie buit gemaakt en zijn er verder
zonder kleerscheuren afgekomen. Zo mo
gen niet in die stemming van zelfvoldaan
heid gelaten worden.
We hopen, dat de Vereenigde Staten ten
volle tot die genoegdoening van Nederland
zullen medewerken.
N. Z. H. T. M.
Een driemaandelijksche conferentie
met dc Vakorganisatie.
Op den daarvoor overeengekomen da
tum had Dinsdagmorgen j.l. de driemaan-
delijksche conferentie met de Vakorgani
saties ten hoofdkantore te Haarlem aan
den Jansweg plaats.
Buiten beschouwing latende de punten
van meer persoonlijken en van minder be
langrijken aard hadden de besprekingen
betrekking op de navolgende onderwer
pen.
In ed vorige conferentie was overeenge
komen, dat de vakorganisaties zich nader
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De Venezolaansche bende, die dezer da
gen Willemstad overviel, is bij Coro in
Venezuela verslagen.
De Engelsche regeering zal zoo spoedig
mogelijk de 8-urcnconventie van Washing
ton ratificeeren.
BINNENLAND.
Het Koninklijk hezo^ aan Amsterdam.
(2de blad).
De nummering der lijsten voor de Twee
de Kamerverkiezing.
Een Nederlandsche lezing te Brussel
over de verhouding NederlandBelgië.
(2de blad).
De moord aan den Oostzeedijk te Rot
terdam. (Rechtzaken, 2de blad).
De jaarvergadering van de Maatschappij
der Nederlandsche Letterkunde. (1ste blad)
zouden uitspreken over verbeteringen,
die de Directie zich voorstelde in de pen
sioenregeling te brengen. Daaraan was
gevolg gegeven, nadat inmiddels rapport
uitgebracht was door den wiskundigen ad
viseur. De Directeur gaf te kennen, dat hij
verwachtte in dc eerstvolgende conferen
tie daarover nadere mededeelingen te
kunnen doen.
Gevraagd werd om het toonverschil tus
schen de functie vein Commies-titulair en
die van Commies geringer te doen zijn
door verhooging van dc bezoldiging van
de eerstgenoemdo functie. De Directeur
kon aan dat verzoek niet voldoen, omdat
indertijd dit verschil vrij belangrijk was
gemaakt, juist om in do loonregeling goed
te doen uitkomen, dat het aantal commie
zen tot enkelen beperkt moet blijven. Niet
temin was de Directie bereid, om bij eene
algemeene herziening van de toonregeling
het te dezer zake verder te berde ge
brachte nader te overwegen.
Van de zijde der Directie werd niet juist
geacht de bewering van het betrokken
personeel, dat de extra kosten, welke het
moet maken voor werk gedurende tfén
nacht, naar verhouding hooger zijn dan die
voor werk gedurende meerdere, achtereen
volgende nachten. Wel kon zj^zich voor
stellen, dat het eerste eenigermate min
der aangenaam werd gevonden dan het
tweede en daarom was zij niet bereid, om
de bestaande vergoeding te verhoogen,
doch wel om do vastlegging van een
schaal in de vergoeding te overwegen.
In geval de aanstaande aandeelhouders
vergadering wederom mocht goedkeuren,
dat een bedrag ter beschikking van het
personeel wegens de uitkomsten van het
bedrijf zal worden gesteld, dan zal de ver
deeling daarvan geschieden conform die
van het vorige jaar.
Wegens de sedert vorkregen afname van
het aantal ziektegevallen kon dc Direc
teur niet besluiten, om af te schaffen de
toepassing van den carcnzdag vanaf het
derde ziektegeval en te minder omdat de
ziektecoëfficient in vergelijking met an
dere ondernemingen nog hoog is te noe
men.
Overgegaan zal worden tot eene rege
ling, waarbij op den Nieuwjaarsdag en de
beide Kerstdagen, voor zoover een dezer
niet samenvalt met den Zondag, de dienst
van het onderhoudspersoneel gelijk zal zijn
aan dien op Zondagen; gelijke toezegging
kon niet gedaan worden ten opzichte van
den tweeden Paaschdag, Hemelvaartsdag
en tweeden Pinksterdag.
Eene uitvoerige bespreking ontlokte het
systeem eenmanswagen, alsmede de te
werkstelling van de z. g. n. opstap-wagen-
voerders van lijn 1 en de inrichting van
het 10-ccntsbiljet to Haarlem. Dc Direc
teur wees er mot nadruk op, dat dc te
genwoordige uitkomsten van het bedrijf dc
opheffing van den eenmanswagen nog al
lerminst wettigden; daar, waar het rci-
zigersvorvoer zulks noodig maakte, was
liet systeem uit den aard der zaak pri>
gegeven. Bij do verwezenlijking van do a.s.
exploitaticwijzigingen zal zoo- mogelijk re
kening gehouden worden met dc te berde
gebrachte ziensbewijzen.
Dc Directie had bezwaar, om de be
noeming van hulppersoneclleden tot remi
sebeambte te doen geschieden volgens an
ciënniteit en om de hulppersoneelleden
van elk der complexen bij een evcntuecle
bevordering als vorenbedoeld als één ca
tegorie te beschouwen, dit laat-ste voor
namelijk omdat dc beoordeeling van de ge
schiktheid doqr twee verschillende ambte
naren geschiedt.
