BINNENLAND
pi
terdr. blad.
DE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 7 JUNI 1929
ifiOV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND.
Geneeskundig schooltoezicht.
Heden werd de zitting der Prov. Staten
Zuid-Holland voortgezet.
Aan de orde was de mededeeling van
[e'd. Staten betreffende geneeskundig
thooltoezicht.
De heer Beekenkamp zeide leleurge-
leld te zijn door de houding van Ged.
laten en vroeg zich af. wat er nu toch te-
is om, nu de voorbereidingen zoover
■vorderd zijn, een der moeilijkheden aan
0 totstandkoming van een provincialen
jenst verbonden, weg te nemen, n.l. de fi-
jiicieele. Als die moeilijkheid is opgelost
'de actie ten plattelande voortgang
ebben, anders staat zij stop. Spr. begrijpt
jet, waarom Ged. Staten zich beroepen op
rijksregeling en de gemeenten, die
jans bereid zijn met het Groene Kruis in
ee te gaan, niet willen steunen. Spr. dient
volgende motie in:
De Prov. Staten van Zuid-Holland, gc-
jord de besprekingen over geneeskundig
thooltoezicht, gezien de verzoeken der ra-
van Katwijk e.a. om toekenning van
■n provinciaal subsidie van 15 pet. in de
iten van een in die gemeenten in te stel-
sehoolartsendienstbesluit de gevraag-
subsidies toe te staan, in afwachting
j een nadere algemeene provinciale re-
tling dezer zaak in een volgende gewone
itting der Staten, aan welke algemeene
•geling ook de-gemeente Katwijk e.a. zui-
•n onderworpen zijn.
)e heer Werker critiseerde het botte
woord van het Departement van Ar-
ieid, Handel en Nijverheid op de motie
mevr. de VriesBruins en drong erop
in, dat de gemeenten, die thans genegen
te werken, gesteund worden. Hjj
leunde dan ook de motie-Beekenkamp.
et gaat om een bedrag van 4000.
heer dr. Hoffman beval aan het
le-advjes van Ged. Staten in deze ma
rie te volgen. De motie om reeds nu het
ïsidie aan de aanvragende gemeenten
verleenen, schept een praecedent, dat
1 nog niet kan worden aanvaard. Spr.
ide voorstander te zijn van geneeskun-
5 schooltoezicht, doch wenschte eerst
tedere voorlichting en vond aio aange-
idigd in het prae-advies.
Mevr. de VriesBruins merkte op, dat
voornemens van het Rijk in September
!i tend zullen zijn, wanneer de begrooting
schijnt. Men kan niet vooruitloopen pp
l weigerend of toestemmend antwoord
i het Rijk, doch zonder bezwaar tot de
jaarszitting wachten met het nemen van
beslissing op het verzoek der gemeen-
dat trouwens regelingen' betreft, die
Staten niet kennen. Spr. had daarom
zwaar tegen de motie.
Vil De heer de Kanter vond het antwoord
Ul( n den Minister van Arbeid, Handel en
eiheid nog zoo mal niet. Het is voor-
htelijk en de Minister kon moeilijk an-
doenhij kan zich in deze omstan-
•beden niet binden. Spr. juichte het tce,
9ra' t Ged. Staten zich los willen werken
9 n 'n rijksregeling en een provinciale rege-
M ig willen voorbereiden, doch daarnaast
«ïtte spr. het gewenscht de subsidie-
ivragen in te willigen, in afwachting van
regeling.
heer Schokking was niet zoo onge-
it over de beslissing van her Rijk en
:htte provincialen steun noodig met het
g op de gemeentefinanciën, al zou hij
Tit 'liefst willen, dat de gemeenten den
hoolartsendienst geheel zelf konden be-
■ütigen en het zeggenschap geheel aan
:h konden behouden. Spr. vroeg Ged.
en of zij niet. alsnog kunnen voldoen
in het verzoek der gemeenten, desnoods.
jaar, in afwachting der regeling,
'e heer Mooyman zou stemmen tegen
motie, niet omdat hij tegen een school-
isendienst is, doch omdat hij de lijn van
Staten wil volgen, daar aanneming
lotie de zaak toch niet. zou bespoe-
heer L. de Visser wensc'nt riet te
ic'nten op de rijksbegrooting voor 1930 en
linde de motie, welker aanneming geen
:el nadeel zal brengen en waardoor in
jt geheel geen precedent wordt gescha-
I, daar het. subsidie gegeven zou wor-
in afwachting van een regeling.
De heer Borghols, lid van Ged. Staren,
is ontstemd over het gebrek aan ver-
ouwen, door sommige sprekers geloond,
ed. Staten hebben toegezegd, dat in de
ijaarsvergadering een praeadvies zal ko-
Terugkrabbelen zou minderwaardig
n, doch het was ónmogelijk, nu reeds
n prae-advies te heben, terwijl het adres
r .gemeenteraden niet urgent was. De
nvrage geldt het jaar 1930. Nu reeds die
nvrage inwilligen zou consequenties
«brengen tegenover andere gemeenten,
«kenning van een subsidie voor één jaar-
onvoldoende, daarop kan geen school-
ts worden aangesteld.
Ipr. drong aan op intrekking van de mo
l—Beekenkamp.
De heer Beekenkamp repliceerde en
»k zijn motie in.
De mededeeling van Ged. Staten werd
or kennisgeving aangenomen.
:dei D'
a
:api» kJ.
Het voorstel betreffende ielefoonvoor-
ling voor Ged. Staten op kosten der
ovincie werd bestreden door den heer
tat. die meende, dat dergelijke uitga-
uit het salaris bestreden moeten wor-
De heer Kersten juichte het voor-
il toe. De heer v. B u r i n k zeide, er voor
willen stemmen, al meende hij, dat het
1 incipieel onjuist is, dat deze uitgaven
It uit het salaris worden bestreden. De
er L. de Visser begreep niet hoe
land. die principieel tegen een voorstel
er voor kan stemmen. De heer v. B u-
nk: Dat is toch geen principieele zaak.
i'n zaak van uilen. De heer De V i s-
r: U zegt het zelf. De heer v. B u r i n k:
kunt niet anders dan liegen en lasteren
de Tribune is een riool.
De voorzitter roept den 'heer van
tink tot de orde. De heer v. B u r in k:
Tribune is een riool. De heer de V i s-
ser: Als deze mopperaar is uitgemopperd,
zal ik verder gaan. De voorzitter
hamert. De heer Schouten: Doe dit de
bat per telefoon af. De heer de Visser
verdedigde het voorstel. De heer van
B u r i n k vroeg het woord voor een per
soonlijk feit. Hij achtte zich beleedigd door
het woord „mopperaar" enconstateerde,
dat de heer de Visser, die in Rotterdam
niet meer durft optreden tegen spr., dit
relletje noodig heeft gehad a-oor zijn Tri
bune. Spr. daagde hem bij dezen uit in
Rotterdam te komen spreken tegen spr.
Het voorstel \-an Ged. Staten werd aan
genomen z.li.s.
De zitting werd te 1 uur geschorst.
Na de pauze heeft de heer A. J. teil
Hope zijn interpellatie over de Rotter-
damsche Tramweg Hij. ingetrokken, om
dat hij voornemens is, daaromtrent vragen
aan Ged. Staten te stellen.
De heer De Bruin kreeg daarna het
woord ter toelichting van zijn voorstel
betreffende de commissie voor de Rotter-
damsche haven-belangen.
Hii merkte op, dat dit voorstel op de
door hem gestelde vragen, welke Ged. Sta
ten niet behandeld Avenschten te zien, ge
lijkt als twee druppels water. Hij was van
meening. dat het afwijzen van zijn vra
gen onrechtmatig was, waarom hij een an
deren vorm heeft gekozen. Het betreft hier
een provinciaal belang en volgens art. 132
van de Prow Wet hebben de Staten het
recht om aan Ged. Staten te vragen, hoe
zij die belangen behartigen.
De door drie ministers ingestelde com
missie lijkt weinig op een commissie voor
de ha\renbelangen. Zij moet niet alleen de
havehbelangen van Rotterdam en omge
ving nagaan, maar ook de kv. estie der in
dustrieterreinen, die verbindingen te land
•en te Avater en de terreinen voor wo
ningbouw om hen, die in industrie en ha
venbedrijf werkzaam zijn, tc huisvesten, te
onderzoeken. Dit is een zeer omvangrijke
taak, waarbij de commissie op het terrein
der provincie komt. Zij is samengesteld uit
drie departementsambtenaren, vier Rol-
terdammers en een burgemeester van een
kleine gemeente. In Schiedam bestaat al
gemeene verontwaardiging over het negee-
ren van deze gemeente.
De v o o r z. merkte op. dat na de toe
lichting door Prov. Staten beslist moet
worden of zij het a'oorstel ter. beraadsla
ging toelaten. Discussie kan naar spr.'s
opvatting van het reglement van orde niet
Avorden'. toegelaten.
De heer Schouten meende, dat men
toch zijn stem moet kunnen motiveeren.
De v o o r z. wilde motiveering toela
ten, doch verder geen discussie.
De heer Schouten verklaarde te zul
len stemmen tegen, het in behandeling ne
men van het voorstel, omdat deze zaak
geen aangelegenheid is, die aan het oor
deel der Staten is onderworpen.
De heer Ter Laan meende, dat zon
der meer besloten had moeten worden het
voorstel in behandeling te nemen, daar
het- hier gaat om zaken, waarbij het be
lang der provincie in hooge mate betrok
ken is.
Besloten werd. met 4315 stemmen, het
voorstel niet in behandeling te nemen.
Aan de orde was vervolgens de interpel
latie-Van Staal over de financieele positie
van Ammerstol en over de grenswijziging
dier gemeente.
De voor z'. achtte deze interpellatie on
toelaatbaar op grond van art. 163 der
ProA". wet.
De heer Van Staal meende, dat de
Staten wel bevoegd zijn het oordeel van
Ged. St. te vragen en merkte op, dat de
zaak van buitengewone beteekenis is. daar
in deze noodlijdende gemeente de bur
gerij tot ondergang is gedoemd.
De heer Ter Laan bestreed het stand
punt van den voorzitter eveneens.
Na a-erder debat werd met 4713 stem
men besloten, de interpellatie niet toe te
staan.
Aan de orde was de a^raag \*an den heer
Hoffman of Ged. Staten bereid zijn, mede
te deelen. in welk stadium zich de kwes
tie der drooglegging a'an de Reeuwijksche
en Sluijpwijkschc plassen bevindt.
De heer Von F i s e n n e. lid van Ged.
St.. deelde mee. dat Ged. St. nog altijd
op het standpunt staan, dat wanneer het
tekort van ƒ800.000 overschreden wordt,
het risico a*oor de helft door het Rijk zal
moeten worden gedragen, hetgeen aan de
Regeering is medegedeeld.
De fitting werd gesloten.
A. H. J. ENGELS.
Maandag 24 Juni a.s! hoopt de heer A
H. J, Engels, lid A'an de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, zijn 60ste verjaardag
te herdenken.
De heer Engels, die geboren is te En
schede. woont, zooals bekend, sedert vele
jaren in Leiden.
Op verscheiden terrein van het sociale
leven heeft de heer Engels groote ver
diensten.
Sedert 1916 is hij lid van de Tweede
Kamer.
MR. DR. J. VAN BEST.
Men schrijft aan „De Tijd":
De voor velen ietwat verrassende be
noeming van mr. dr. Jan de Best tot lid
van de Eerste Kamer, heeft het hun doen
betreuren, dat het nieuwe Kamerlid we
gens een vast verblijf buitenslands, waar
hij een vasten en voorspocdigen werkkring
heeft gevonden, zijn nieuAve functie in het
Parlement moeilijk zal kunnen waarne
men. 'Of hij haar voor het overige ambi
eerde en een wederverschijning wenschte
in het hoogste ressort van ons Parlement,
betwijfelen wij, nadat hij vrijwillig uit de
Tweede Kamer was heengegaan.
Hoe dit Aveze, niet weinigen blijven het
een ernstig verlies a-inden voor ons katho
liek openbaar leA'cn, dat deze sympathieke
en veelzijdig begaafde figuur zoovele ja
ren heeft gediend. En als men de beken
de weinige belustheid van onze politieke
vertegenwoordigers kent, om den boer op
te gaan, dan missen wij hem vooral in
dezen verkiezingstijd. Want geen verstond
beter dan hij de kunst der wëlsprekend-
heid, die in een even natuurlijke en be
vattelijke als geestige improvisatie de ac-
tueele politieke sociale vraagstukken voor
intellectueel, burger en arbeider duidelijk
wist te maken. Hoe slagA-aardig reiscle
hij destijds het land af, om in de quaestie
voor vrijhandel, of beschermende rechten
het egoisme Aan het liberale beginsel aan
de kaak te stellen en de practische voor
dcelen van een behoorlijk toegepast ta
rief!
Voor onze politieke propaganda hadden
talenten en toewijding een eenigc kracht
van dezen man gemaakt met zijn gouden,
Brabantsch hart, zijn jovialen omgang en
zijn ruime gedachten. Als men in het Zui
den woont, vindt men zijn verblijf buitens
lands dubbel jammer in dezen campagne-
tijd van hot socialisme, waartegen wij een
wervende kracht als de zijne zoo prachtig
konden gebruiken.
Wie hem als Nederlander in België ont
moet, wordt onmiddelijk getroffen door
het nationale karakter, dat hij in hel in
ternationale milieu van de Brusselsche
koopmans- en industriestad, waar hij een
eereplaats inneemt, ten a-olle bewaard
heeft. De Hollandsche overdreven correct
heid kon indertijd wellicht eenigen aan
stoot. nemen aan zijn argeloosheid en
goede trouw, tot het onnadenkend slordige
toe. Maar in het voor Hollanders moeilijke
België blijft geen zoo loyaal en met zoo-
a-eel tact waken voor de belangen Aan Ne
derland, als mr. rlr. Jan A'an Best.' In zijn
tweede vaderland a-ond hij een werkkring
welke op verrassende wijzo geheel andere
en bewonderenswaardige eigenschappen
van dezen veelzijdigen man heeft ge
openbaard, dien zijn veel vrienden en ver
eerders sedert jaren maar al te zeer
hebben gemist in ons politieke leven, op
onze meetings, Katholiekendagen, liturgi
sche congressen en op allerlei gebied van
katholieke werkzaamheid;
GELUKTELEGRAMMEN.
In de maand Maart 1929 werden a-erzon-
den 9527 Geluhtelcgrammeit bestemd voor
het binnenland, 375 voor hef buitenland en
1 a-ooi- een Nederl. Schoepsstation via een
Xederl. kust&tation.
Ontvangen werden a-anuit het buitenland
279 en van Nederl. Scheepsstations via Ne
derl. Kuststations 45 Geluktelegrammen.
Amsterdam vérzond 2374 en ontving 89
Geluktelegrammen; Rotterdam 1067 en (51;
's Gravenhage 1053 en 64; Alkmaar 51 en
2; Arnhem 247 en 5; Breda SO en 1; De-
a'enter 80 en 2; Dordrecht 84 en 4; Eindho
ven 114 en geen: Groningen 220 en 4;
Haarlem 249 en 7; :s Hertogenbosch 74 cn
4; Hilversum 177 en 4; Leeuwarden 91 en
geen; Leiden 92 en 1: Maastricht 48 en 2;
Nijmegen 126 en 5; Tilburg.53 en 3; Utrecht
291 en 7; Zutphen 24 en 1; Zwolle 48 en 1;
overige kantoren in één totaal 3260 en 68.
De opbrengst der Geluktelegrammen oA'cr
de maand 1929 bedroeg 1970.85 dit is
slechts 19.50 meer dan gedurende de
maand Maart 192.s.
Van de opbrengst werd door het Xeder-
landsch Jeugdleiders Instituut 29.56 be
schikbaar gesteld a-oor het Kinderfonds van
het Post- en Telegraafpersoneel.
Voornoemd Instituut, hetwelk belast is
met de taak der verdeeling van de extra
opbrengst aan instellingen op Jeugdwerk-
gebied, in hoofdzaak de Jeugdvereenigin-
gen van alle richtingen in ons land, meent,
gezien de slechts zeer geringe toename van
het aantal verzonden en ontvangen Geluk
telegrammen, in het belang der Jeugd de
lezers te moeten aansporen hunne geluk-
wenschen steeds als Geluktelegram te ver
zenden. Het vestigt er voorts nogmaals de
aandacht op, dat men zelf clcn dienst der
Telegrafie in zijn woonplaats vóóraf kan
opdragen liefst schriftelijk om alle
ter gelegenheid van ecu aanstaande fees
telijkheid to ontvangen telegrafische ge-
lukwenschen op Geluktelcgramformulieren
af te lcA-eren, dus óók wanneer de afzen
der dit niet heeft opgegeven. Men verbindt
zich dan om de extra kosten in het laatst
genoemde geval 0.10 per telegram
zelf te dragen.
Bezoek van R.-K. Studenten te Rotterdam.
Gisteren heben ruim honderd studenten
van de R.-K. Universiteit te Nijmegen een
bezoek aan Rotterdam gebracht.
Met muziek is het gezelschap van het
Maas-station afgehaald en naar ..De Maas
bode" geleid. Hier zijn ze verwelkomd door
directeur en hoofdredacteur en werd een
uiteenzetting van het groot-bedrijf gege
ven.
In optocht en muziek ging -l nu naar
het .Stadhuis, waar het gemeentebestuur
recipieerde. In een der zalen stond een
koffietafel gereed.
Weer trok de stoet door de stad nu
naar de dekanale pastorie, waar de offi-
cieele ontvangst plaats had door het dio
cesane comité der St. Radboud-sriehting.
Om twee uur is vervolgens een boottocht
gemaakt door de havens, welke tocht door
het gemeentebestuur was aangeboden.
Als slot is den'bezoekers door den di
recteur van de ..Maasbode" een direr aan
geboden waaraan, zooals vanzelf
spreekt, óók veel gesproken is, heen en
weer.
Om negen uur hel gezelschap naar Nij
megen vertrokken.
Als de band tusschen Kath. Pers en
Kath. Studenten door dit bezoek is ver
sterkt en dat kan haast niet anders
dan heeft de directeur van de ..Msbd.", die
het initiatief tot dit bezoek heeft geno
men, hiermede een zeer nuttige en betee-
kenisvolle daad gesteld.
Goedkoope trein.
Er zal een goedkoope trein rijden (2e en
3e klasse) van Den Haag S.S.. Voorburg,
Zoetermeer-Z.. Zevcnlniizen-M.. Leiden,
Zoeterwoude, Ha/.erswouile-K.. Alphen a. d.
Rijn, Zwammerdam, Bodegraven, Waar-
der, Gouda, Öudewater. Woerden, Harme
ien. Vleuter en Utrecht C.S. naar Ooster
beek Hoog. Arnhem. Oosterbeek Laag en
Nijmegen en terug op Zondag 16 Juni a.s.
Men zie de advertentie in dit nummer.
Loonen en loonsverhoudingen in Nederland.
VanAvege de sub-commissie uit de Com
missie a-oor de Economische politiek is als
no. 3 van de Verslagen cn Mededeelingen
van de Afdeeling Handel en Nijverheid van
liet Departement van Arbeid, Handel en
Nijverheid in het licht gegeven een rap
port: „Loonen en loonsverhoudingen in Ne
derland", samengesteld door het secreta
riaat der sub-commissie, hetwelk zich voor
dit doel de deskundige medewerking ver
zekerde van Dr. Ir. Bölger tc Haarlem.
In hoofdstuk I wórden de Icgemvoordige
Woontoestanden vergeleken met die uit den
tijd onmiddellijk vóór den oorlog, dus 1913/
14, en met die uit den tijd, toon het sociaal-
economische leven tot een geheel bijzondere
ontwikkeling Avas gekomen, dus in 1920/21,
waarna zich een reactie openbaarde, Avaar-
van ook de arbeidsvoorwaarden den invloed
ondervonden.
In hoofdstuk II Avorden de groepen van
arbeiders, waarvan de loonsverhoudingen
Avorden nagegaan, onderscheiden naar: vak
kennis, leeftijd en geslacht, gemeenten en
bedrijfstakken.
Bij de onderscheiding naar de bedrijfs
takken worden nagegaan tic loonen: lo. ia
de z.g. onbeschutte bedrijven, dat zijn die,
welke in hoofdzaak voor de internationale
markt werken en daar blootstaan aan de
concurrentie Aan gcljksoortige bedrijven
in hel buitenland2o. de beschutte bedrij
ven, d.z. die, welke hunne producten en
diensten hoofdzakelijk op de nationale
markt brengen en slechts indirect bloot
slaan aan de buitenlandscho concurrentie;
3o. cle gemeentebedrijven. Hieraan worclt
vastgeknoopt een vergelijking van de z.g.
bijvoorwaardenextra-betaling van over
werk, nachtarbeid, Zondagsarbeid, vacan
tia ziekengeld en pensionnearing.
In hoofdstuk III wordt do Avelstand der
arbeidersklasse in Nederland vergeleken
met dien in het buitenland door: a. inter
nationale loonsvergclijking; b. internatio
nale budgetvergelijking, terwijl daarna nog
de loonsverhoudingen in hot buitenland iets
nader v orden beschouwd.
.In cle hierop volgende samenvatting wordt
geconcludeerd, dat het tegenwoordige ar
beidsloon meer dan hei dubbele van dat
van vóór den oorlog is. Het gemiddeld in
dexcijfer a-oor het loon (1913/11: 100) is op
4 verschillende wijzen berekend resp. 213,
211, 217 en 216. Neemt men daarbij cle si ij-
ging van cle kosten van leveusondcrln ml
in aanmerking, waarvan het indexcijfer tus
schen 150 en 170 ligt, clan blijkt, dat <V ar
beider met zijn tegenwoordig loon ongeveer
25 pet. meer kan koopen dan vóór den oor
log het geval was. Dan wordt herinnerd aan
de andere niet direct in geld uit tc druk
ken regelingen, Avaardoor het totale inko
men der arbeidersklasse zeker meer dun
25 pet. hooger is dan vóór den oorlog.
De stijging van het loon der arbeiders
kan verder grooter geacht worden dan die
van het inkomen der overige groepen van
cle bevolking. Sinds 1920 is liet. arbeidsloon
gemiddeld met 15 pel. gedaald. Er is ech
ter een sterke differentiatie bij cle bedrijfs
takken; het minst daalden de loonen in de
gemeente-en de z.g. beschutte bedrijven,
het sterkst die in de bedrijven, welke het
meest den invloed van clen oorlog onder
vonden (landbouw, vissv-hcrij, koopvaardij,
mijnbedrijf). Het verschil tusschen de loo
nen der geschoolde en geoefende arbeiders
bedraagt in cle particuliere industrie ge
middeld 12 pet.; tusschen die der geschool
de en ongeschoolde arbeiders gemiddeld 25
pet. Deze verschillen komen ook voor bij
liet spoorwegpersoneel én de rijkswcrklie-
den; bij liet gemeentepersoneel is het ver
schil in het algemeen kleiner en kan het op
resp. 6 pet. cn 12 pet. geschat Avorden.
Tusschen de groote plaatsen en de mid?
den-grooto plaatsen bestaat een verschil in
loonpeil van ongeveer 69 pet. Het verschil
tusschen de groote en kleine plaatsen is
ongeveer 12—18 pet. Bij sommige bedrijfs
takken is het verschil echter veel grooter.
Belangrijke verschillen bestaan tusschen
het loonpeil in de onbeschutte, de beschut-
Ie cn de gemeente-bedrijven. Gemiddeld
kan men aannemen, dat hel loonpeil in de
gemeentebedrijven voor werklieden 16 pet.,
voor ongeschoolden 20 pet. hooger is dan
in de onbeschutte bedrijven. In cle beschut
te bedrijA-en is het loonpeil der vaklieden
gemiddeld 7 pet. hooger dan in de onbe
schutte bedrijven. Daarnaast genieten (li-
arbeiders in de overheidsbedrijA*en cn bij
cle spoorwegen loonen die in cle particu
liere bedrijven verschillende voordeden,
die ongeveer 15 pet. van het arbeidsloon be
dragen. Van deze 15 pet. Avorclt. bij het Rijk
en cle Spoorwegen echter 8 1/2 pet. door het
personeel zelf als storting voor pensioen ge
dragen. Bij het gcuteeriteporsoneel is deze
pensioenstorting echter reeds in het bere
kende arbeidsloon verwerkt.
De vergelijking met bel buitenland toont
aan, dat het loonpeil in Nederland relatief
hoog is cn dat het in Europa slechts Avordt
overtroffen door dat in Engeland cn Scan
dinavië. Zwitserland staat vrijwel op ge
lijke hoogte, terwijl het loonpeil in Duitsch-
land in cle laatste jaren geregeld stijgt en
het verschil met Nederland steeds geringer
Avordt. Het loonpeil in de andere landen is
echter aanmerkelijk lager.
Het Katholiek Indisch Bureau.
Op initiatief van bovengenoemd Bureau,
zal met September a.s. te 's-Gravenhage
een cursus aanvangen voor R.-K. dames
cn meisjes. $lie voornemens zijn zich in
Ned. Indië te vestigen. Deze cursus zal
staan onder leiding van Religieuzen en
voorloopig de navolgende vakken omvat
ten: Zuigelingenverzorging, ziekenverple
ging, verbandleer, koken (het toebereiden
a'an eenvoudige Indische en Hollandsche
gerechten) en naaien (het vervaardigen
van eenvoudige onder- en bovenkleeding).
Tevens zal zoowel voor dames als hoe
ren de gelegenheid Avorden opengesteld
zich vóór hun vertrek naar Indië voldoen
de op cle hoogte te stellen van de Malci-
sche taal. Dit onderwijs zal door een lee-
raar worden gegeAen. Nadere inlichtingen
verstrekt het Kath. Indisch Bureau, de
Carpentierstraat 153, 's-GraA-enhagc.
WAAROM POOLTOCHTEN.
De Sanadeesehe Poolonderzoeker Ste-
f&nsson hoeft door zijn reizen aangetoond,
dat de Poolstreken van de groote econo
mische beteekenis zijn. Voorzien van slechts
een kleinen voorraad levensmiddelen en
vergezeld a'an drie helpers en zes honden,
ging hij, in 1913, een pooltocht ondernemen.
Hij werd reeds als verdwenen beschouwd,
toen hij, na langen tijd, niet terugkeerde,
dook, na drie jaar, gezond cn Avelgemoed,
met zijn metgezellen weer op. In een twee-
doolig werk „landen der toekomst" heeft
hii zijn belevenissen aanschouwelijk ge-
schilderd cn zijn ervaringen saamgeA-at in
zijn mcening, dat in de Poolstreken, zoo-
A\ cl op het land, als in zee rijke hoeveelhe
den levensmiddelen zijn te vindon, dat hoog
in het- Noorden van Amerika, waar de bor
gen beschermen tegij de ijzige winden en
de vochtigheid tergenhouden, in de Noord-'
Westelijke prairieprovincics van Canada,
Saskatchewan en Alberta, verder in Alas
ka, granen en groenten kunnen worden ver-
bottwd en landbouwvelden kunnen Avorden
aangelegd.
Alaska werd vroeger als Avaardeloos be
schouwd toen de Vereenigclo Staten heb in
1867 A'an Rusland kochten voor 18 millioen
gulden. In die dagen wercl do koop afge
keurd. Intusschen is gebleken, dat Ameri
ka juist had gezien. Sinds dien tijd werd
in Alaska gewonnen: goud ter waarde van
900 milloen gulden, koper ter waarde van
vele. millioenen met een jaarlijkschen uit-
voer van gemiddeld 45 millioen gulden. Bo
vendien brengt de zalmvangst met de be
reiding van dc bussen zalm, wat tot een
soort monopolie is1 gOAvorden, jaarlijks 55
millioen gulden in. Verder groeien daar
boekweit en rogge en ook andere veld
vruchten.
Guadeloupe is een klein Fransch eiland
in West-Inclië, ten noorden van Venezuela.
Na luin overwinning op Frankrijk verlang
den cle Engelschen, bij de vredesonderhan
delingen in 1673, als oorlogsschadevergoe-
ding, dit eiland, dat toenmaals wegens zijn
productie van rietsuiker, zeer werd geAvaar-
dcerd. Dc Fransehen Avilden Guadeloupe
behouden en boden daarvoor Canada aan.
Eerst na lange onderhandelingen zagen cle
Engelschen van Guadeloupe af en stelden
zich met Canada, dat toenmaals, als- Avaar
deloos word beschouwd, tevreden. Tegen
woordig wordt Canada door negen millioen
menschcn bewoont cn voert, jaarlijksch voor
bijna 2 1/2 milliard graan cn hout uit.
Ten gunste van het ontsluiten van het
hooge Noorden Avijst Stefansson op do be
langwekkende Ij ij zond erheid, waarop tot nu
toe weinig acht Averd geslagen, dat er rijke
hoeveelheden water zijn. Do grootste vijancl
van den landbomv is niet de koude, doch
cle droogte. Onder cle droogte lijden niet al
leen dc schaapskudden van Australië en de
runclveegebieden van Zuid-Afrika. In do
Xcord-Amcrikaansche gebieden, die zich
vau Arizona tot achter Alberta uitstrekken,
zijn, gedurende de eorste jaren, na den we
reldoorlog tienduizende a-au runder.x, zoo
niet van dorst, doch dan avc! door gebrek
aan voedsel omgekomen, welk gebrek werd
veroorzaakt door watergebrek. Het gevaar
a-an droogte bestaat in het hooge noorden
niet. .Stefansson noemt Siberië een groote
weide, waar tot nu, alle jaren, reusachtige
hoeveelheden gras, ongebruikt, ten gronde
gaan. De rendierstand van Siberië wordt op
1 tot 10 millioen geschat. Op zijn oneindige
grasstoppen kan een rendiertcelt in grootcn
stijl tot ontwikkeling worden gebracht, waar
geheel Azië en Europa met vleesch kan
Avorclen voorzien.
Vorder gelooft Stefansson aan een ont-
Avikkcling van het overzecsch luchtverkeer
OA er dc Poolzee. Tegenwoordig is deze
afstand Londen MonteralCanadeescho
overlandspoorAveg Vancouver Aleuton—
Japan ongeveer 60000 K.M. lang, terwijl een
luchtlijn over de Noordpoolzoo slechts een
afstand zou hebben van 11000 K.M.
Het conflict in het Scheveningsche
vlsscherijbcdrijf verscherpt.
De staking onder de Scheveningsche ha-
ringvisschers heeft thans een geheel an
der aanzien gekregen. Met alle gemoede
lijkheid is het gedaan, conferenties hebben
niet meer plaats. Het gaat nu hard tegen
liard.
De renders hebben besloten niets meer
toe te geven. Zij meencn tot het uiterste
gegaan te zijn. Dc reeders ontvingen
"Woensdag bericht van dc schippcrsvr-
cpniging, dat de schippers bereid zijn een
kwart procent van hun loon te laten val
len, dat dan ten goede zal komen aan de
overige bemanning oni zoodoende mede te
Averken aan beëindiging van het conflict.
Van rooderszijde wijst men er op. dat door
verschillende toezeggingen, door dc reeders
gedaan, de loonen der matrozen zouden
bedragen 25 3/4 pet., terwijl 26 pet. geëischt
wordt. Onder die 25 3/4 pet. is het mun-
teursgeld inbegrepen. Dc reeders wijzen er
op, dat de bonden hoegenaamd niets heb
ben laten vallen cn ook met betrekking tot
ai: kleine verschil niet Avenschen tegemoet
tp komen
In reederskringen bereidt men fcich voor
op een langdurige staking, die verscher
ping van hel conflict met zich zal bren
gen. Het schijnt thans uitgesloten te zijn,
dat dc schippers nog aan het werk zullen
gaan. Woensdagochtend i3 een aanvang ge
maakt niet hot bergen van netten en zei
len. De reeders moesten zelf deze AVcrk-
zaamheden verrichten omdat zij zeer wei
nig medewerking hadden. Slechts werden
zij geholpen door een paar plaatsknechten
on zeilmakers. Deze laatsten hebben
Woensdag het werk niet hervat, omdat zij
door de stakers, die in'grooten getale kwa
men opdagen, worden tegengehouden Het
haventerrein was geheel door de pcuirie
afgezet.
Het bestuur van de schippersvereni
ging is Woensdagochtend op bezoek ge
weest bij de stakingsleiding en trachtte
in zekeren zin bemiddelend op te treden.
Van deze bemiddeling wordt geen result.ia*
verwacht.
