wijt' 29ste Jaargang
WOENSDAG 5 JUNI 1929
No. 6196
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
HET KATHOLIEKE KERKGEBOUW
TE HOOGMADE INGESTORT
ploq
een i
loeg
dubk
elspel
lus e m
igen. pE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
foor Leiden 19 cent. per week f 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
c franco per postf2.95 per kwartaal
kon Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
[oor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent,
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
de li
Dit b!ad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mcdedeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Met. oen dof geraas vielen de stukken
muur naar binnen, een geweldige chaos
veroorzakend.
De westelijke bovenmuur is nu geheel
verdwenen, met. een gedeelte van hel koor,
waar liet orgel is blijven staan. Om te
kunnen begrijpen in welk een snel tempo
de verzakking is geschied, vermelden wij,
dat de verzakking, die gisteren nog 15
c.M. bedroeg, hedenmorgen 1 M. was.
De toren, die niet noemenswaardig
overhelt, loopt voorioopig nog geen gevaar.
Voordat de muur hedenmorgen werd om
gehaald, was eerst alles wat waarde had
en wat nog in de kerk aanwezig was,
verwijderd.
Wij hebben vanmorgen een photo van
hel interieur der kerk kunnen nemen.
Gisteren heeft rh pastoor der parochie,
de Zeereerw. heer O. J. A. Borsboom,
zijn intrek genomen bij het hoofd dei-
school, den heer Th. Bosman, daar men
meende, flat bij het. instorten der muur
ook de pastorie gevaar zou kunneïi loopen.
In verband met een en ander heeft pas
toor Borsboom onmiddellijk assistentie
aangevraagd bij de Paters Franciscanen
te Woerden.
Van den Hoogeerw. Vicaris-generaal in
het bisdom, bij ontstentenis van Z. D. H.
den Bisschop, die op vormreis is, heeft
pastoor Borsboom verlof bekomen, dat hij
zelf en ook de assistent Zondags twee
H.H. Missen zal mogen opdragen.
Begrijpelijkerwijze is de bevolking van
Hoogmade zeer onder den indruk van het
gebeurde.
De burgemeester <Ier gemeente Wou-
brugge, waartoe Hoogmade behoort, deed
herhaaldelijk van zijn belangstelling blij
ken en zegde alle noodige hulp toe.
DE HERSTELKWESTIE.
FORMEELF. OVEREENSTEMMING
BEREIKT.
In zake de Belgische marken-kwestie.
De Duitsche delegatieleider dr. Schacht
heeft, een brief geschreven aan Owen Young
waarin hij het voorstel deed, de kwestie
tier Belgische marken te regelen bij reebt-
streeksche ondeliandelingen tusschen de
Belgische en Duitsche regeering: Dc Duit-
scli© regeering is bereid deze onderhande
lingen onmiddellijk aan te vangen en geen
territoriale kwesties ter sprake te brengen.
Na kennisneming van dezen brief is gis
teren een plenaire conferentie gehouden en
volgens liet officieele communiqué is over
eenstemming over alle punten van belang
bereikt. De commissie zal zich thans wijden
aan de bespoedigde opstelling van het rap
port in de verwachting dat dit rapport voor
lipt einde van de week ter onderteekening
gereed zal zijn.
President Hoover heeft aan de Anieri-
kaansche delegatie een telegram van ge-
lukwensch met het slagen der conferentie
gezonden.
FRANKRIJK.
Proteststaking te Parijs.
Postmannen met gekruiste
armen.
De Parijsche brievenbestellers hebben
gisteren een proteststaking gehouden. Zij
hebben deji gcheelen dag geen brieven of
poststukken rondgebracht.
De postbeambten die nog opgekomen
waren, hebben niets uitgevoerd eji door him
lijdelijk verzet gemaakt, dat ook de werk
willigen en de plaatsvervangers niets kon
den uitvoeren.
De postdirectie heeft alle weggebleven
beambten gewaarschuwd, dat ze vandaag
weer moeten verschijnen, willen zij geen
ernstige straffen oploopen.
De Fransche socialisten.
Tot mee-regeer en bereid?
De socialistische afgevaardigde Rcnau-
dcl heeft in een rede te Nancy aangekon
digd. dat de Fransche sociaal-democraten
bereid zijn, om aan een linksch kabinet
deel te nemen.
De internationale toestand is op het
oogenblik veel gunstiger geworden, meent
spreker.
In Engeland is de arboidspartij aan het
bewind gekomen en in Duitschland hebben
de sociaal-democraten de leiding in het
rijkskabinet. Daarom moeten ook de Fran
sche sociaal-democraten thans hun beden
kingen van doctriuairen aard laten verval
len en in het belang van de samenwerking
met. de broederpartijen in Duitschland en
Engeland en in het belang van de" consoli
datie van den vrede hun verantwoordelijk
heid voor de regcering van' Frankrijk aan
vaarden.
Persoonlijk zal Renaudel alles doen, om
het toetreden der sociaal-democraten tot-
een linksch kabinet te bevorderen, indien
het kabinet-Poincaré bij het debat over de
intergeallieerde schulden ten val wordt
gebracht.
NOORWEGEN
De woning van kroonprins Olaf.
Een huwelijksgeschenk.
Kroonprins Olaf en kroonprinses
Martha, die onlangs van hun langdurige
huwelijksreis te Oslo zijn teruggekeerd,
hebben in dank dc residentie van Skau-
gum aanvaard, welke hun door baron
Wcdel Jarlsberg, de Noorsche gezant te
Parijs, als huwelijksgeschenk is aangebo
den.
Skaugum Huis, op ongeveer 20 K.M. af-
afstand van Oslo gelegen, zal de offi
cieele residentie van het kroonprinselijk
echtpaar worden, dat de restauratic van
het hun ter beschikking gestelde Ocarshal
niet vermag te bekostigen.
POLEN
Aan de Poolsch-Litausche grens.
Een nieuw i n c i d e n t.
Naar het officieele Poolsche telegraaf-
agentschap mededeelt, is het bij Punsk
aan de Poolsch-Litausche grens wederom
tot een levendig gevecht gekomen tus
schen de Poolsche grenswacht cn zeven
gewapende Litauers, waarbij twee Litau-
ors gevangen werden genomen, terwijl de
andere gewond in het bosch wisten te
ontkomen.
Een ingesteld onderzoek moet aan het
licht hebben gebracht, dat de Litauers,
voorzien van valsche passen, revolvers en
handgranaten over de grens zijn gekomen
oni 2 Litausche emigranten in het Wilna-
gebied te vermoorden en voorts aanslagen
op enkele Poolsche staatsgebouwen te
doen.
AFGHANISTAN.
De strijd in Afghanistan.
Gemeld wordt, dat de troepen van
Habib Oellah, den tegehwoordigen emii'
van Kaboel, de stad Kandahar, het vroe
gere hoofdkwartier van ex-koning Aman
Oellah -hebben bezet.
De bezetting geschiedde zonder dat er
tegenstand geboden werd en zonder dat
er bloed vloeide.
MEXICO.
KERK EN STAAT IN MEXICO.
De verzoening bevestigd?
Naar gemeld wordt, heeft de bisschop
van Cuernavaca, Mgr. Francisco Uranga
y Saenz, die uit Mexico was verbannen
en in de Vereenigdc Staten vertoefde,
aan de Mcxicaansche regeering medege
deeld, dat hij naar Mexico terugkeert om
liet bestuur van zijn diocees weer te aaoi-
vaarden. De verwachting, dat de bis
schoppen, op grond van de betere •vooruit
zichten voor een vergelijk tusschen Kerk
en Staat in Mexico, weer terug zullen
kecren, schijnt dus bewaarheid te worden.
Een. verklaring van Mgr. Ruiz.
Volgens de „Times" heeft aartsbisschop
Ruiz te Washington verklaard, dat er van
een algeheel accoord tusschen de Katho
lieke Kerk en de Mexicaanschc regeering
nog geen sprake is.
Volgens berichten uit Mexico City
wordt mgr. Ruiz de volgende week aldaar
verwacht voor besprekingen met dc re
geering.
LEIDEN.
OPENBARE LES DR. A. DE BUCK.
Het typische en het individueele bij d©
Egyptenaren.
Dr. A. dc Buck, benoemd tot lector in
de Egyptologie aan onze Universiteit, als
opvolger van dr. P. A. A. Boeser, 'heeft, he
denmiddag in het auditorium zijn lessen
geopend met het houden van een rede over:
Het typische en individueele bij de Egyp
tenaren.
Toen, aldus spr. Hcrcdolus Egypte be
zocht, werd zelfs hij, de bereisde overstelpt
door al het ongewone, waarjnede hij daar
kennis maakte op elk gebied stuitte hij
op iets vreemds. Zooals klimaat en rivier
zich in Egypte anders gedragen dan overal
elders. zegt hij zoo zijn de Egyptena
ren ook in zeden, gebruiken en wetten ge
heel verschillend van alle andere volken.
Zulk een indruk van te staan tegenover iets
geheel vreemds, zal zich nog wel meester
maken van iemand, die voor het. eerst met
het oude Egypte in aanraking komt. Onze
waardeering voor dit vreemdsoortige valt
daarbij echter meestal anders uit, dan die
van den Griekschen reiziger. Terwijl deze,
evenals al zijn tijd- en landgenooten, met
den grootsten eerbied tegen Egypte's over
oude beschaving en wijsheid opzag, is de
Dit nummer bestaat uit drie bladen
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Formeele overeenstemming bereikt op
dc conferentie der deskundigen te Parijs.
De brievenbestellers te Parijs staken.
De verzoening in Mexico schijnt beves
tigd te worden.
Dc uitbarsting van den Vesuvius (Bui-
tenlandsehe Berichten, 3de blad).
BINNENLAND.
De a.s. Diocesane Katholiekendag te
Haarlem. (3de blacl).
Het R. K. Werkliedenverbond in Neder
land. Toename ledental. (3de blad).
Een vergadering wan de Prov. Staten van
Zuid-Holland. (3de blad).
Een moordaanslag te Amsterdam. (Gom.
Berichten, 3de blad).
Voetbalwedstrijd NederlandSchotland
0—2. (3de blad).
De zaak van de Veendammer Hypotheek
bank weer voor de Rechtbank. (Rechtza
ken, Iste blad).
OMGEVING.
Nadere berichten over de instorting van
het Katholieke kerkgebouw te Hoogmade
(Iste blad).
DR. A. DE BUOK.
bcdendaagsche l>eschouwor dikv ijls ge
neigd tot een minder eerbiedige houding.
Nemen wij een voorbeeld: de (pevalligp
bezoeker van een museum zal, - tegenover
een Oud-Egyptisch relief staande, daarin
allerlei opmerken, dat hem vreemd aan
doet. Vooral liet ontbreken van jierspcctief
in de teekening belet liem, om ongestoord
van de kunst, te genieten en zijn oordeel
zal waarschijnlijk luiden: Jammer dal deze
kunstenaars, ondanks dc groote hoogte, die
zij in, vele opzichten bereikt hebben, op
een bepaald punt zijn.blijven staan, dat
het perspectief voor hen nog te moeilijk
is geweest. Het vreemd-aandoende schijnt
te behooren tot een overwonnen stadium,
liet staat een onvoorwaardelijke bewonde
ring in den weg. Doch ook van andere zijde
hoort men klachten, die bewijzen, dat in
Egypte's vreemdheid een belemmering voor
onze waardecrihg ligt. Geërgerd schuift de
geschiedschrijver hel grootste gedeelte van
de Egyptische inschriften ter zijde: Hoe
wel de kwantiteit, van het .materiaal zeer
groot is. is het door zijn aard voor den hi
storicus grootendeels waardeloos.
Al deze klachten hangen klaarblijkelijk
samen. Zij ontspringen alle aan de teleur
stelling, dat onze verwachtingen niet ver
vuld worden.
Spr. betoogt, dan, dat de vreemdheid der
verschijnselen voortkomt uit een verschil
in geaardheid tusschen den Egyptisclu-n
go$st en den onzen hetgeen hij in het ver
der verloop van zijn rede uitvoerig niet tal
van voorbeelden uiteenzette, ontleend aan
de -Egyptische beeldende kunst enz.
Met de gebruikelijke, toespraken besloot
spreker.
tot de Kerk waren hermetisch gesloten en
aan iedereen word du toegang ontzegd,
daar er ieder oogenblik gevaar bestond,
dat de gchecle muur naar beneden zou
storten.
Tenslotte besloot men om dien gevaarlij
ken toestand niet vorder af te wachten,
maar de geheeio muur um te halen. Dit
werk, dat hedenmorgen is geschied, werd
opgedragen aan dc firma Zitman, maar,
lioe wankel dc muur ook stond, liet bleek
toch niet zoo vlot te gaan, als men zou
hebben 'gedacht, daar drie maal opnieuw
de touwen van de lier aan een der pilaren
moest worden bevestigd en de muur in
drie keer werd omgetrokken. Een bewijs
dus te meer, dat het gebouw zelf nog
hecht genoeg was. maar dat het de fun
damenten waren, die de catastrophe had
den veroorzaakt.
wij gisteren ïïi stad cn omgeving
bericht verspreidden, dat de R. K.
te Hoogmade op het punt stond om
te storten, en wij daarvan ook gisteren
foto's konden publiceeren, heeft dit
een belangstelling in het leven ge-
cati iepen, dat reeds gisterenavond tal van
sgierigen uit Leiden en omgev. naar
trokken om naar het kerkge-
te komen zien. Intusschen was gis-
dc instorting reeds een feit
voorste gedeelte der wes-
"AMpjko beult was om laag gestort, waar
een groot gat in de buitenmuur ont-
ond, zooals op dc exterieur-foto, waarop
torenklok den tijd aanwijst waarop zij
maakt is, duidelijk te zien is. Wij had-
in toen ook gaarne een interieur-foto ge
haakt, daar dat gedeelte der muur naar
innen was gestort maar alle toegangen
.re out
