2öste Jaargang
DINSDAG 4 JUNI 1929
No. 6195
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux
PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
[T
BINNENLAND
ïïe
zal k
Eic;
le Joe
Ingels
S)e£cid6elve0oti4omt
|E ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
oor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
ïanco per postf 2.95 per kwartaal
cnarln Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abomié's ver-
-3, H rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
Gri »ruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen II
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoog6te 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
verhuur, koop en verkoop f 0.50
;emeli|
16—'
)it nummer bestaat uit twee bladen
u ghc:
n eini
DE HERSTELKWESTIE.
De Herstelbesprekingen.
De laatste loodjes.
Het schijnt, dat het lot der conferentie
luidl er deskundigen te Parijs thans nog
met(| echts afhankelijk is van de regeling van
huya |e kwestie der Belgische marken.
Beide partijen België en Duitschland
blijven op hun stuk staan, doch er is
>ns, dat deze kwestie nader geregeld
trdt bij rephtstreeksche onderhandelingen
ichen de regeeringen.
VOLKENBOND
internationale arbeidsconferentie.
lgeineene beschouwingen
den gedwongen arbeid
voor inboorlingen.
De twaalfde internationale arbeidscon-
I entie te Genève heeft gisteren den ge-
flen dag algemcene beschouwingen ge
lden over den gedwongen arbeid voor
loorlingen.
Hen kreeg wel den indruk, dat over
t algemeen de noodzakelijkheid van
t sluiten van een conventie over dit
lt wordt ingezien ofschoon de Portu-
ische regeeringsgedclegeerde met een
roep op de nationale souvereiniteit zich
,|g| rzette tegen iedere beperking van de
vëft
end«
lie.
'ijheid der koloniale mogendheden in het
.stuur hunner koloniën.
TTEI Dit staat reeds vast, dat algemeen
I Iee| ttd
is do noodzakelijkheid van een af-
ïaffing van den gedwongen arbeid ten
inste van particuliere ondernemingen,
de werkgeversgroep verklaarde aan
afschaffing hi'.-: stem tb zullen ge-
De moeilijkheden zullen dus zitten
gedwongen arbeid voor openbare
rovini ^"iden. Dat de koloniale regeeringen
tijd tot algeheele afschaffing daar-
nog niet gekomen achten, moet wor-
n aangenomen.
Spaansche regeeringsgedclegeerde
rklaarde wel voor afschaffing van den
dwongen arbeid te zijn, doch achtte nog
g odzakelijk het behoud van verplichten
beid.
Ook mgr. Nolens scheen in een ter'.Top-
he opmerking over dit punt, in oen red-e
aat v e hij uitsprak over een kwestie van pro-
dure, de mogelijkheid van een oplos-
v ng der moeilijkheid in een onderscheid
r weei ssehen gedwongen en verplichten arbeid
gom zien.
wel Of het mogelijk zal zijn voor verplichten
■et t beid een zoodanige definitie te vinden,
de tegenstanders van den gedwongen
:beid zich bij verplichten arbeid zullen
ïerleggen, zal wellicht uit de besprekïn-
n in de commissie kunnen blijken. De
'd. Indische afgevaardigde Hadmi Salim
kende in zijn redevoering, waarin hij
ees op de democratische werking van
gedwongen arbeid op het gevoel van
aardigheid en verantwoordelijkheid van
inlanders, dat de Nederlandsch Indi-
he regeering voornemens is 'tot de to-
le afschaffing van den gedwongen arbeid
rer te gaan en dat inderdaad in de laat-
:e jaren reeds vooruitgang op dit gebied
jg Nederlandsch-Indië verkregen is.
ings*11
IWIJZll
llgswf
Tast,
ENGELAND
BALDWIN TREEDT AF.
Chamberlain niet naar Madrrd.
1 Lloyd George de Labours
steunen?
Gisterenmiddag om 5 uur heeft Bald-
in een bijeenkomst, van de aanwezige
N A^inistcra. er was geen formeele kabi-
tsraad geconvoceerd zijn besluit mee-
edeeld om onmiddellijk af te treden en
redenen, die hem daartoe genoopt had-
Naar later verluidde had dc premier
it besluit reeds Zatc-rdag 'te Chequers
momen, maar eerst met >Sir Austen
ham'berlain willen spreken, in verband
iet. de zitting van den Volkenbondsraarl
Madrid, waarheen Sir Austen anders
andaag vertrokken zou zijn.
Baldwin zou hedenmorgen naar Wind-
>r gaan en den Koning het ontslag van
et kabinet aanbieden.
i,r0<| Austen Chamberlain zal niet naar Ma-
dilleg fid gaan voor dc vergadering van den
'olkenbondsraad. Engeland zal vermoedc-
ïk vertegenwoordigd worden door den
Jacol|e/.a;it tc Madrid.
Verwacht wordt, dat Lloyd George tc
lugby, waar door den dood van den ar-
eiderscandidaat de verkiezing- uitgesteld
'erd, een redevoering zal houden, welke
Oder de huidige omstandigheden bij-
Onder veel belangstelling wekt. Lloyd
Wge moet bereid zijn Mac Donald kans
te geven het bewind te voeren, mits deze
niet tracht maatregelen te nemen, waar
mee de liberalen onmogelijk kunnen mee
gaan. Dc liberalen zullen hun steun ge
ven aan elk redelijk plan om verbetering
te brengen in den toestand der werkë-
loozen. Maar de partij zal bovendien, sterk
aandringen op de indiening van een maat
regel, waardoor het kiesstelsel wordt ver
beterd.
Persstemmen.
Het besluit van Baldwin om direct ai
te treden wordt door een deel der conser
vatieve pers met gemengde gevoelens be
groet. Alle bladen, die er voorstanders
van waren om het bi] 't indienen van de
troonrede op 25 Juni a.s. op een nederlaag
'te laten aankomen of beter nog te trach
ten overeenstemming met de liberalen te
bereiken, toonen zich ten zeerste over het
thans genomen besluit teleurgesteld. De
„Daily Tel." schrijft, dat Baldwin tot dit
besluit is overgegaan om zijn tegenstan
ders geen gelegenheid te geven tot de
bewering, dat zij unfair behandeld zijn.
Daarenboven heerscht in conservatieve
kringen de opvatting, dat twee derden der
liberale partij eerder bereid is een socia
listische regeering te steunen dan een
conservatieve, waarom men het een
dwaasheid acht zich te willen verlaten
op den onzekeren steun van Lloyd George.
De verjaardag van Koning George.
De Koning vierde gisteren zijn 64sten
verjaardag. Gisterenmorgen werden de
klokken van Windsor Castle geluid en
tegenover het paleis werden 21 saluut
schoten gelost. Alle schepen van de ma
rine waren versierd, en te 12 uur werden
door de paradeerende schepen saluut
schoten gelost. Tc Londen vond do op
den verjaardag des Konings gebruikelijke
parade plaats, welk schouwspel als ge
woonlijk door een grooto menigte werd
bijgewoond. Bij ontstentenis van den Ko
ning werd de parade gehouden voor den
hertog van Connaught, die vergezeld was
door den Prins van Waies, den hertog van
York, en Viscount Lascellcs, den schoon
zoon van den Koning.
OOSTENRIJK.
De Oostenrijksche huurwetten.
Overeenstemming bereikt.
Tusschen dc verschillende partijen is
overeenstemming bereikt ten opzichte van
de huurwetten, welke langen tijd een punt
van ernstig conflict tusschen christelijk-so-
cialen en sociaal-democraten hebben uitge
maakt.
RUSLAND.
De oppositie in Rusland.
Verzoening?
Volgens- berichten uit Moskou heeft het
politiek bureau van de communistische
partij besloten, allen communistischen lei
ders van dc rechtsche en linksche opposi
tie, met uitzondering van Trotzki, toe te
staan, weer naar Moskou terug te keeren.
Zij mogen weer in centraal-Rusland ver
blijven, wanneer zij zich niet meer met de
politiek bemoeien. Stalin zelf heeft zich
uitgesproken voor den terugkeer van den
Trotzkiïst, Belorodow, die betrokken is ge
weest bij den moord op den tsaar.
Politiek bederf te Astrachan.
De Moskousche Sovjetpers is zeer veront
rust door grooto misstanden, welke in do
partijorganisatie in het Sovjetapparaat to
Astrachan ontdekt zijn. Bij herhaling is n.l.
in den laatsten tijd geconstateerd, dat een
aantal leiders van do plaatselijke partij-
groep „van de algemcene partijlijn afge
dwaald" waren en met vertegenwoordigers
van het particuliere kapitaal en van de
Nep gemeene zaak gemaakt hadden. Om
zich persoonlijk, materieel voordeel te ver
zekeren, heet hot, hebben deze „verdool
den" den Ncp-mannen invloed op het eco
nomische. leven van het heele district laten
krijgen, die tenslotte ook op het Sovjet-ap
paraat begon door te werken. De aanwijzin
gen van het centrale bewind to Moskou en
van de economische instellingen werden
verwaarloosd en inplaats van den gelasten
strijd tegen den invloed van het particu
liere kapitaal en van den particulieren on
dernemer op het economische leven tc voe
ren, -werkte men dien invloed juist in do
hand.
MEXICO.
HET EINDE DER KERKVERVOLGING?
Een decreet van Portes Gil.
R e c'd s twee bisscli oppc-u
teruggekeerd.
Alen verwacht, dat het rcnflict tusschen
kerk .en staat in Mexico thans spoedig
bijgelegd zal zijn.
De „Msbd." leekent bij het bovenstaand
telegram aan:
Er is een besluit van den Mcxicaanschen
staatspresident-, dat bepaalt, dat alle pries
ters, die .wegens hun profest tegen het in
beslagneming van kerkelijke goederen uit
het- land verbannen zijn, terug mogen kee
ren. De uitoefening van den godsdienst kan
weder onbelemmerd geschieden.
Volgens een medcdeeling van het Alexi-
caansche ministerie van binnenlandsc-hc za
ken bevinden zich reeds twee Katholieke
bisschoppen in Me.\ico.
Voor het eerst sedert drie jaar zal thans
ook weder dc H. Stoel in Alexico vertegen
woordigd zijn.
„Ofschoon de laatste dagen herhaaldelijk
van onderhandelingen tusschen de kerkelij
ke a-utoriteiten en de Alexicaansche regeer
ders in zake de regeling der betrekkingen
tusschen Kerk en staat sprake was, deed
niets vermoeden, dat het einde der Kerk
vervolging reeds zoo nabij was.
Van ganscher har'o hopen wij, dat het
bovenstaande, bericht in alle opzichten
door de feiten bevestigd moge worden.
Voorhands echter meencn wij tegen een al
te sterk optimisme te moeten waarschu
wen, tot meer gedetailleerde berichten uit
absoluut betrouwbare bron, tot verheuge
nis van alle Katholieken, het bericht uit
Parijs bevestigen".
KONINKLIJKE BESLUITEN.
Notariaat.
Bij Kon. besl. is aan P. W. Alaas eervol
ontslag verleend uit zijno betrekking van
notaris te Tilburg.
DE ARBEIDSWET IN HET
SLAGERSBEDRIJF.
Een onderhoud met den Minister.
Men schrijft aan dc „N. E. Crt.":
De besturen van den Ncderl. bond van
arbeiders in dc slagers bed rij ven, den r.-k.
sla-gersgezelkinbond «jt Joris -?n den bond
van chr. arbeiders in de voedingsbedrijven,
zijn door den minister van arbeid in audiën
tie ontvangen ter bespreking van de vraag
of het juist is, wat het orgaan van den Sla
gershond vermeld heeft, n.l. „dat bij de re
geering dc neiging bestaat, wanneer het
winkelwerktijdenbcsluit wordt ingevoerd,
de slagerswinkels-gelijk te stellen met an
dere winkels".
Nadat de gezellen-organisaties een uit
eenzetting hadden gegeven omtrent het
wezen van het slagersbedrijf, waarop zij
hunnerzijds hadden aangetoond, dat men
in de slagerij-werkplaats arbeid verricht,
en men deze met- winkels niet op een lijn
kan stellen, liecft do minister verklaard,
dat bij de invoering van het winkelwerktij
denbesluit de slagerijen niet daarin zullen
zijn opgenomen, maar blijven onder het be
paalde van art-. 2 van de Arbeidswet. Ver
volgens heeft dc minister toegezegd, .wan
neer deze kwestie wordt aangevat, men de
gezellenbonden in de gelegenheid zal stel
len, him standpunt nader te motiveeren.
Einde van de staking te Scheveningen?
Heden beslissen de
werknemers.
Burgemeester Patijn van 's Gravenhage,
die optreedt als bemiddelaar in het Schevc-
ningsclie Visschersconflict, heeft gisteren
een voorstel gedaan aan beide partijen. Dc
ledenvergadering de-r Reedersvereeniging
heeft gistermiddag hek voorstel reeds aan
vaard. De werknemers zullen heden hierover
een beslissing nemen.
Naar aanleiding van heb bericht, dat de
schippers hedenochtend zouden aanvangen
met het bergen van zeilen en netten, kun
nen wij thans melden, dat de schippers aan
de reeders hebben medegedeeld, dat zij
eerst willen wachten op het antwoord der
reeders op hun verzoek om een afzonder
lijke loonregeling.
Dr. C. Easton f
Te s-Gravenhage is op 64-jarïgen leeftijd
overleden dr. C. Easton, redacteur van het
„Haagseh Maandblad-'.
De overledene was een uitnemend jour
nalist, die ook als astronoom en meteoro
loog een grooten jiaarn had.
De grensuitbreiding van Haarlem.
De gemeente Haarlem en de provincie
Noord-Holland hadden do beslissing van
minister Kan ingeroepen om te bepalen
de schadevergoeding welke de gemeente zou
hebben tc betalen aan het provinciaal Elec-
trisch bedrijf, welke zij verschuldigd was
omdat het P.E.N. geen stroom meer levert
in de gedeelten der gemeenten Blocmcn-
daal, Spaarndam en Haarlemmerliedc, die
naar Haarlem zijn overgegaan.
Voor de activa vroeg dc provincie een
vergoeding van 81.333; Haarlem bood aan
een bedrag van 51.144.
Voor het exploitatieverlies, dat dc pro
vincie op 32.500 por jaar stelde, vroeg zij
dit bedrag gekapitaliseerd oftewel 20 maal
32.500. Haarlem bood slechts aan in drie
jaar te betalen een bedrag van 42.000.
Bij den Minister van Binnenlandsche za
ken werden de belangen van de provincie
bepleit door den heer J. Hendrix, lid van
Ged. Staten en die van de gemeente Haar
lem door den heer mr. Slingcnberg, wethou
der voor de financiën dier gemeente. De
minister adviseerde nu het bedrag voor de
activa vast te stellen op 68.776 en voor
liet exploitatie verlies gedurende tien jaar
een bedrag te betalen en wel als volgt: 1ste
jaar ƒ30.210; 2e. 30.210; 3e 30.630; 4e
en volgende jaren 30.770. Deze bedragen
komen overeen met een door Haarlem te
betalen contante waarde van 250.210, ter-
v ijl de provincie een contante waarde vroeg
van ƒ650.000.
Voor Haarlem bet-eekent dit dus een suc
ces.
Het Centraal Stembureau voor de ver
kiezing van de leden der Eerste Kamer
heeft in de vacature, ontstaan door ;t be
danken van den heer Frencken, voor zijn
benoeming, tot Kamorlid in de vaeaturc-
Jhr. Verheyen, tot lid van dc Eerst-c
Kamer benoemd verklaard, mr. dr. J.
vanBest, vroeger wonende te Eindhoven,
thans verblijf houdende in België.
De President van den Bijzonderen
Raad der St. Vincentiusvereeniging te
Amsterdam, de heer August Li n d n e r
wordt 7 Juni a.s. 80 jaar. Moge het den
nog zoo krassen lieer Lindner men zou
hem waarlijk eer 60 jaar oud achten
gegeven zijn om rog vele jaren met zoo
jeugdigen ijver zijn heilbrengend werk
voort tc zetten ten zegen van zoo velen.
Ad majorem Dei gloriam
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND
Volgens berichten uit Mexico zou het
einde van de kerkvervolging in het zicht
zijn.
Het conservatieve kabinet in Engeland
onder leiding van Baldwin treedt af.
BINNENLAND.
De jongste Nederlandsche Bisschop Mgr.
J. A. Bouter. (Kerkïi., 2de blad).
Verscheidene auto- en motor-ongelukken.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Nog steeds vele branden. (Gem. Berich
ten, 2de 'rd).
OMGEVING.
Het kerkgebouw der Katholieken tc
Hcogmade dreigt in te storten. (2de cn 1ste
blarlY
Besluit van den Gemeenteraad om met
Nieuwkoop een overeenkomst te sluiten in
zake vuilverwijdering. (2de blad).
Uitreiking eere-prijs Thorbecke-stichting
aan prof. mr. Meyers.
DE THORBECKE-STICHTING.
Uitreiking var; den eereprijs aan
Prof. Mr. E. M. Meijers.
Heden, den 57sten sterfdag vau den groo
ten staatsman Thorbcckc, heeft in de Se
naatskamer der Leidsche Universiteit in
een plechtige zitting van het Curatorium
der Thorbecke-stichting de uitreiking
jjlaats gehad van den eereprijs, welke Kët
Curatorium heeft toegekend aan den Leid-
schen hoogleeraar in het burgerlijk recht
en het internationaal privaatrecht, prof.
Mr. E. AL Meijers.
Vrijwel alle leden van het Curatorium
waren aanwezig, alsmede dc president-cu
rator en de secretaris van het college van
curatoren der Leidsche Universiteit, mr. A.
van de Sande Bakhuyzen cn mr. P. J. Iden-
burg, de rector magnificus der Leidsche
Universiteit, prof. Jhr. mr. dr. W. J, M.
van Eysinga, de secretaris van den Lcid'-
sclien academischen senaat prof. dr. N. van
Wijk, en tal van andere hoogleeraren.
De voorzitter van hel Curatorium der
Thorbecke-stichting, prof. mr. H. Krabbe,
sprak, alvorens tot. de uitreiking van den
eereprijs over te gaan, prof. Meijers als
volgt toe:
Hooggeschatte Meijers,
Aan mij, als voorzitter van hét Curato
rium der Thorbecke-Stichting, is de eer te
beurt gevallen om in deze plechtige open
bare vergadering zooals het in art. 12
van het Statuut heet U het eerebewijs
te overhandigen wegens het schrijven van
een boek, dat de bewondering van ter-za-
kc-kimdigen reeds heeft verkregen. Het
boek is getiteld: Le droit ligurien de suc
cession en Europe occidentale, waarvan het
eerste deel is verschenen onder den titel-:
Les Pays Alpins.
Prof. Van der Heyden uit Nijmegen, aan
wien door ons werd opgedragen een gemo
tiveerde conclusie te willen overleggen,
schreef aan het .slot van zijn nola: Hel. mo
numentale werk van den Leidsclien hoog
let-raar is wetenschappelijk van den cc- lou
rang. Ons vaderland is hem daarvoor de
hoogste eer verschuldigd.
Ook op liet Curatorium maakt o'fiet werk
dien indruk; en, niet het minst up grond
hiervan, kwam het Curatorium tot. liet in
zicht, dat hier termen waren het eerebe
wijs toe te kennen. He! zal U bekend zijn,
dat voor dc toekenning van den eereprijs
slechts die schrijvers in aanmerking kun
nen komen, die oorspronkelijk werk leve
ren, hetwelk door Nederlanders is geschre
ven en dat door deft druk is openbaar ge
maakt binnen de laatste vijf jaren vóór ïict
werk in bcoordeeling werd genomen; ter
wijl do eereprijs bestaat in een zilveren
penning met de beeltenis van Thorbockc,
alsmede een som golds.
Sinds 1878 (het stichtingsjaar) zijn
slechts een klein aantal eerbewijzen uitge-
reikt. Het had heel wat meer kunnen zijn
(51) als niet de gewoonte don regel had
vastgelegd, dat de leden van liet Curato
rium niet in aanmerking kunnen komen
voor een eereprijs. Dientengevolge zal men
bijv. Buys niet onder dc prii .'.vaardigen
zien opgenomen. Hij was lid van liet Cura
torium en had daarmede zijn aanspraken,
die hij ongetwijfeld bezat, verloren. Het
bijzondere van uwe situatie ligt hierin, dat
zoo snel na. dc jjublicatic de bekroning is
gevolgd. Nauwelijks een half jaar na dc
verschijning van uw boek besloot 1Cura
torium dit boek prijswaardig tc achten cn
den schrijver tc bekronen.
Aanvaard dan nu, goede vriend, vóór ik
tot uitreiking der insignia overga, den gc-
lukwensch van het Curatorium, U dc ver
zekering gevende, dat wij met vreugde onze
taak hebben volbracht. Wij eerden daarbij
niet alleen uw werk, maar ook uw persoon,
PROF. MR. MEYERS.
PROF. MR. KRABBE