DONDERDAG 2 MEI 1929
No. 6169
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
Oste Jaargang
5)e £&idóehjz (Boti/fcomt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal
onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
anco per post f 2.95 per kwartaal
et Geïllustreerd Zondagsblad is voor dc Abonné's ver-
rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
joruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
it nummer bestaat uit twee biaden
Dit blad verschijnt eiken dag, uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van het tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur cu
verhuur, koop en verkoop f 0.50
.50
ONTWAPENING.
DE VOORBEREIDENDE
BESPREKINGEN.
Uitstel.
Uit de verdere besprekingen, die giste-
ii in de ontwapeningsconferentie zijn
>voerd over de beperking der beroeps-
ilitairen, is duidelijk gebleken, <lat ver
killende staten, zoo^ls Japan, Enge-
nd en de Ver. Staten zich verzetten te-
een onderverdeeling der effectieven
jn de luchtvloot in officieren, onderoffi-
eren en overige beroepsmilitairen en
zullen toestemmen in een globale
iperking der luchteffectieven. Het argu-
ent, dat hiervoor wordt aangevoerd, is,
it de militaire luchtvaart nog pas in de
nderschoenen staat en in verschillende
nog niet voldoende georgani-
erd is.
beroepsmilitairen bij de land-
icht betreft, is tusschen Frankrijk, Ita-
Japan een compromis bereikt, dat
jerop neerkomt, dat naast de officieren
leen beperkt worden de beroepssoldaten
onderofficieren, die langer in dienst
ren dan de langste periode, die in een
verdragsluidende landen voor den ver
lichten diensttijd is vastgesteld en die,
»r men aanneemt, ongeveer drie jaar
tfraagt.
Voor beroepssoldaten, die langer in
enst blijven dan volgens de wetten van
it land is voorgeschreven, doch korter
in de langste periode in een der ver-
agsluitende landen, wordt alleen over-
ngekomen, dat hun aantal zal moeten
orkomen in de tabellen van de publica-
der bewapening. Daar Gibson en Cus-
lun meenen, dat deze bepaling alleen
landen met een conscriptie-leger
gelden, is dit punt nogmaals uitge-
Een amendement van de Sovjet-delega-
tot het maken van onderscheid tus-
hen personeel, dienst doende aan boord
luchtvaartuigen en personeel, op land
enst doende, werd verworpen. Vóór
emden. de Russische en de Nederland-
he delegatie.
Aau het einde van de zitting, bij de be-
ireking van het artikel, dat handelt over
i beperking van den diensttijd van het
arlijksch contingent, deed graaf Bern-
orff uitkomen, dat voor Duitsokland de
iperking van het jaarlijksche contingent
instens even belangrijk is als de beper-
w van den diensttijd. Ook dit punt werd
tgesteld tot de kwestie van de zeeeffec-
cven ter sprake kan komen.
LUXEMBURG
ieuwe schietpartij tusschen fascisten en
anti-fascisten.
Gisternacht is het te Differdauge in
ixemburg tot een schietpartij tusschen
(aliaAUsche anti-fascisten en fascisten ge-
tmen, van welke alatsten er één ernstig
3rd gewond.
Voorts wordt gemeld, dat Dascanio
ino, de moordenaar van den secretaris
m den Italiaanschen gezant te Luxem-
irg, heeft bekend uit wraak gehandeld
hebben, daar zijn zwager door de fas-
sten is gedood, terwijl zijn broers in de
svangenis zijn geworpen. Staatsminister
Iech heeft een condoléance-bezoek aan
it Italiaansche gezantschap gebracht en
ivens een telegram van rouwbeklag naar
ome gezonden.
FRANKRIJK.
De herstelconferentie.
De opstelling van het
eindrapport.
De commissie-van-zeven der herstelcon-
irentie, die de voorbereiding van het
apport der conferentie tot taak heeft,
ield gisternamiddag een langdurige zit-
'ag.
Naar aanleiding van de beraadslagin-
Jen van Maandag, waarbij voor het eerst
onis werd genomen van het ontwerp-
pport, werden verscheiden kwesties te
erde gebracht. Over deze kwesties kwam
e& niet tot een overeenstemming, wes-
alve men besloot, de aangelegenheden
11 de Revelstoke-commissie, die thans
nder leiding staat van sir Charles Addis
studie te geven.
.Deze commissie zou heden om half drie
,t^:- uden.
Dr- Schacht, de president der Duitsche
ksbauk, is gisteravond naar Parijs ver
ben, om weder aan het werk der con-
«nhe van deskundigen deel te nemen.
BULGARIJE.
Nieuwe moorden te Sofia.
Drie slachtoffers.
Dinsdagavond heeft een nieuwe moord op
Macedoniërs te Sofia plaats gehad. In de
in een buitenwijk gelegen bakkerij Trojaaiof
drongen twee onbekend gebleven personen
binnen en schoten de vier daar aanwezigen
met talrijke schoten neer, n.l. den bakker
Trojanof, diens zoon en dochter en den
Macedoniër Mito Sjoesdanof, die bij Tro
janof op bezoek was. Drio personen, n.l. de
Macedoniër, de bakker Trojanof en diens
dochter werden gedood. Op Sjoesdanof los
ten de daders verscheidene schoten toen
deze reeds gewond op den grond lag. Het
schijnt, dat de aanslag voornamelijk tegen
hem gericht was. Hij werd namelijk ge-
dtr.dverfd als een der moordenaars van ge
neraal Protogeroff. De daders zijn in de
duisternis ontkomen.
MEXICO.
EINDE VAN MEXICO'S OPSTAND?
Conferentie tusschen de tegenstanders
Kort na middernacht werd te Agua Prie-
ta een conferentie gehouden tusschen dc
rcbellengeneraals en de Mexicaansche fe
derale commandanten ,ter bespreking der
kwestie, op welke wijze de revolutie kan
worden beëindigd. Bij dé beraadslagingen
waren ook vertegenwoordigers der Ameri-
kaansche strijdkrachten en consulaire amb
tenaren als waarnemers tegenwoordig. Te
gen het aanbreken van den dag was de
conferentie geëindigd; er werd geen enkel
communiqué gepubliceerd. Generaal Esco
bar, de leider der opstandelingen, is naar
een onbekende bestemming vertrokken.
Otkend wordt echter dat hij de wijk op
het grondgebied der Vereenigde Staten
heeft genomen.
TWEEDE KAMER.
Rijk en gemeenten. In- en
doorvoer van eieren. Waarbor
gen uit te voeren landbouwpro
ducten. Krankzinnigenwet.
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp inzake herziening dei: finan-
cieele verhouding tusschen Rijk en Ge
meenten in eerste lezing afgehandeld.
Vrijdag tweede lezing en eindstemming
over het ontwerp. Kans op verwerping is
er niet.
De groote vraag is echter of minister
Dc Geer het ontwerp ook nog zal kunnen
behandelen met de Eerste Kamer.
Het wetje, dat de verplichting tot her
schatting om de 20 jaar van de belastbare
opbrengst der gebouwde eigendommen op
heft tor wille van kostenbesparing en
wijl herschatting allerminst urgent is is
zonder één woord goedgekeurd.
Het wetsontwerp, houdende voorschrif
ten betreffende het waarborgen van be
paalde eigenschappen of hoedanigheid
van uitgevoerde voortbrengselen van het
landbouw-, tuinbouw-, veeteelt- en zuivel
bedrijf, kwam vervolgens aan do órde.
Om te vermijden dat voor ieder nieuw
gebied van landbouwuitvoer, waarvoor een
controle bij uitvoer zal worden ingesteld,
telkens een speciale wettelijke regeling
tot stand zou moeten komen, is in het
onderhavige ontwerp de gedachte ontwik-
geld om een algemeene wet in het leven
te roepen, welke aan de Regeering de
noodige bevoegdheden geeft-, om ingeval
van wenschelijk geachte inmenging aan
stonds de noodige wettelijke stappen te
doen.
Tegelijk met dit wetsontwerp behandel
de de Kamer vandaag het wetsontwerp
tot het vaststellen van bepalingen betref
fende den in- en doorvoer van kippen
en eendeneieren.
Daarbij wordt het verboden kippen- en
eendeneieren met bestemming tot verblijf
binnenslands of ten wederuitvoer in te
voeren, of ten invoer aan te geven: a.
welke niet zijn voorzien van een duidelijk
zichtbaar en duurzaam stempel, hetwelk
met letters van ten minste 2 mM. hoogte
vermeld den naam van het land van her
komst; b. van welke het stempel als land
van herkomst aanduidt Nederland, tenzij
wordt aangetoond dat de eieren uit Ne
derland afkomstig zijn.
Met instemming werden dc wetsont
werpen besproken door de hceren Ebels
(v.-d.) en Weitkamp (c.-h.). Eerstgenoemde
wenschte evenwel de verplichting tot het
merken van eieren uit te strekken tot koel
huiseieren, terwijl de c.-h. afgevaardigde
geen vrijheid wenschte voor den opslag
van ongemerkte buitenlandsche eieren.
De heer Kortenhorst (r.-k.) vroeg, hoe
het stond mot do organisatie van dc uit-
voer-controle van Nederlandsche eieren
en drong er op aan, te trachten een inter
nationale regeling in zake stempeling van
eieren tot stand te brengen.
Nadat uok nog de heer Van Voorst tot
Voorst (r.-k.) met waardeering over de
ontwerpen had gesproken, sprak minister
Kan. Hij zeide invloed te willen uitoefe-
opdat ook koelhuiseieren zullen wor
den gestempeld. Met onze administratieve
maatregelen tegen ondeugdelijke buiten
landsche eieren staau wij zoo sterk moge
lijk; verzwaring van de strafmaatregelen
is niet noodig. Overleg met den minister
van Arbeid zegde dn minister toe. Ook
verklaarde hij met den minister van Bui
tenlandsche Zaken, overleg te zullen ple
gen om te komen tot een internationale
regeling voor de stempeling van eieren.
Z. li. s. gingen beide wetsontwerpen onder
den hamer door.
De wijziging der Krankzinnigenwet
kwam vervolgens aan de orde en is nog
niet afgedaan. Naast vermijding van on-
noodige plaatsing en verlengd verblijf in
een krankzinnigengesticht, stelt het ten
doel plaatsing in aangewezen inrichtingen
tc bevorderen en zoodoende opneming in
krankzinnigengestichten te doen vermin
deren.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG.
Eenparig oordeel der Staatscom
missie. ,.De voetganger en auto
mobilist van heden zijn geen ba-
kerkinderer" Echter meer voor
zorgsmaatregelen.
Aan het thans verschenen verslag van de
bij besclrkking van den minister van Wa
terstaat d.d. 30 Mei 1928 ingestelde com
missie van onderzoek in zake de veilig
heid op openbare met-afgesloten overwe
gen (commissie-Van der Vegt) is het vol
gende ontleend:
Het rapport begint met er op te wijzen
dat einde 1928 aanwezig waren: op de
hoofdspoorwegen 1132 afgesloten er 1414
onafgeslotcn overwegen en op dc locaal-
spoorwegenreap, v?' en 1078 overwegen.
Van eenige overwegen is de afsluiting later
hersteld.
De commissie gaat verder na hoe de toe
stand in hei buitenland in het algemeen
is. In Amerika komen afgesloten overwe
gen slechts sporadisch voorin Engeland
eai Duitschland komen onafgesloten over
wegen op hoofdspoorwegen niet voor, maar
hierbij dient in aanmerking ger.omen te
worden, dat in Engeland het aantal over
wegen a niveau gering is, terwijl in Duitsch
land vele lijnen als „Nebenbabnen" (waar
op wel onbewaakte overwegen voorkomen)
zijn aangemerkt, die bij ons onder de
hoofdspoorwegen zouden zijn ingedeeld. In
vele andere landen is de toestand ongeveer
als ten onzent, waarvan in sommige landen
reeds van den aanvang der spoorwegexploi
tatie af.
Uit het overzicht van de in dc jaren
19251928 voorgekomen ongevallen op de
onafgesloten overwegen blijkt dat in verre
weg de meeste gevallen de ongevallen moe
ten worden toegeschreven aan onoplet
tendheid of onbedachtzaamheid' van den ge
troffene. Maar er zijn ook gevallen, zij het
dan ook weinig talrijk, waarbij ongunstige
weersgesteldheid of mist grooten invloed
hebben gehad.
Bij de ongevallen op de onafgesloten
overwegen werden in 1925 gedood 11 en ge
wond 18 personen; in 1926 resp. 17 en 17,
in 1927 resp. 20 en 21 en in 1928 resp. 23
en 15 personen, de gevallen van zelfmoord
niet medegerekend. De commissie stelt hier
tegenover dat het stelsel der onbewaakte
overwegen een besparing van ruim
2.000.000 's jaars geeft. Bovendien acht
zij een voordeel van dit stelsel dat het re
gelmatig verkeer op den weg er door wordt
bevorderd, want het veelvuldig en soms
langdurig afsluiten kan voor het verkeer
vrij hinderlijk zijn.
Men kan zoo merkt zij op den voet
ganger of automobilist van heden niet
meer als een bakerkind beschouwen. Van
hem, die een onbewaakten overweg pas
seert, kan verlangd worden, dat hij de noo
dige oplettendheid gebruikt
Echter anderzijds moet aan den Staat en
de Spoorwegmaatschappijen de eisch ge
steld worden om zoodanige voorzorgsmaat
regelen te nemen, dat niemand op den on
bewaakten overweg een ongeluk kan tref
fen of dit moest aan zijn eigen schuld te
wijten zijn. Voor wat de automobilisten be
treft is een sterk verminderde snelheid
voor motorrijtuigen bij het naderen van deu
spoorwegovergang ook van overwegen,
die afgesloten kunnen worden een van
de algemeene maatregelen, die groote aan
beveling verdient.
Verder is de commissie van mecning dat
onafgesloten overwegen niet mogen wor
den toegelaten in wegen, waarop het ver
keer zoo druk is, dat de weggebruiker niet
zijn volle aandacht aan het passceren var.
den overweg kan wijden. Daarnevens mo
gen geen maatregelen verzuimd worden die
kunnen strekken tot verzekering van het
veilig verkeer op dc wegen. In dit verband
komt het de commissie noodig voor, dat
de waarschuwingsborden, die wegens hun
internationale beteekenis gehandhaafd
moeten worden, steeds vrij geplaatst zijn
zoodanig dat het kruis reeds op een afstand
goed te zien en niet door een plaatsing tus
schen boomen en houtgewas minder zicht
baar is.
Voorts acht de commissie het noodig dat
de thans gebruikelijke oorwaarschuwings
borden, bestaande uit twee schuin opstaan
de latten worden vervangen door het bord
dat bij 't internationaal verdrag voor snel
verkeer op den weg, in 1926 tc Parijs als
voor waarschuwingsbord is vastgesteld. Het
bestaat in een witte locomotief op blauwen
grond. Op wegen met snelverkeer, waar de
plaats op den overweg weinig opvallend is,
moeten de overwegen bovendien worden
a-augegeven door flikkerlichten die dag en
nacht werken.
Daarnevens verdient het aanbeveling
do geschilderde zwarte en witte blokken op
de palen en hekken te vervangen door roo-
de en witte blokken en den weerschijn der
reflectoren, welke thans rood is, ter voor
koming van verwarring met achterlichten
van auto's en rijwielen, oranje te maken.
Voor zooveel het uitzicht betreft, kun
nen door toepassing van de wet van 26
Juni 1926 de afstanden van den overweg,
waarop van den kruisenden weg de spoor
weg tc zien is, voldoende groot zijn en moet
in het algemeen een afstand van twintig
meter op den weg en 500 meter langs den
spoorweg( ïesp. 12 Meter op den weg en
350 M. langs locaal spoorwegen) voor het
snelverkeer als leiddraad worden aangeno
men.
Er moet voortdurend voor gewaakt wor
den, dat de afstand, waarop de naderende
trein op den spoorweg gezien kan worden,
niet door het oprichten van woningen of
verheven voorwerpen vermindert en dat tij
delijke bewaking aanwezig is wanneer des
zomers het uitzicht door hoog opschietende
veldgewassen gedurende eenigen tijd hin
derlijk wordt belemmerd.
Voor scheeve kruisingen moeten de
e:schen van uitzicht strenger gesteld wor
den, in dien zin, dat plaatselijke belemme
ringen minder toelaatbaar zijn.
Naast deze voorschriften wordt het vol
gende nog noodig geacht:
Dat voor zoover dit nog niet is geschied,
de verharding op den overweg ter voorko
ming van het uitloopen van den auto of het
voertuig in den ballast van den spoorweg,
ten minste de breedte heeft van de aanslui
tende weggedeelten; dat de koplichten van
het trekvoertuig van den trein een zooda
nig lichtbeeld geven dat van verre de na
dering van den trein kan worde waargeno
men en geen gevaar bestaat voor verwar
ring met andere lichten dat bij zwaren
mist door fluitseinen met lagen toon de na
dering van den trein wordt aangekondigd;
en dat de beperking van snelheid bij het
naderen van den overweg tusschen het
waarschuwingsbord en den overweg, van 10
op 20 K.M. wordt gebracht, waardoor aan
den bestuurder van een motorvoertuig de
verplichting wordt opgelegd om bij naxle-
ring van een overweg, tot dat hij de zeker
heid verkregen heeft dat hij den overweg
zonder gevaar kan oversteken, met geen
grootere snelheid te rijden dan die toelaat
het motorvoertuig nog voor den overgang
tot stilstand te brengen.
Ten slotte meent dc commissie te moe
ten aan bevelen, om enkele onafgesloten
overwegen, waar het uitzicht meer beperkt
is, te doen beveiligen door automatische
seinen, die de nadering van den trein aan
kondigen, teneinde daaraan later, wanneer
die seinen blijken te voldoen, ook thans
nog afgesloten overwegen te zijner tijd uit
breiding te kunnen geven.
WETTELIJKE REGELING
GELDSCHIETERSBEDRIJF.
Bij de Tweede Kamer ie ingediend een
wetsvoorstel van de heeren Van den Bcrgh,
Drop, Sanncs, Schaper en Van der Sluis be
treffende wettelijke regeling van het gekh
schietersbedrijf.
In de memorie van toelichting van den
heer van den Bergh c.s. wordt uitvoerig dc
jioodzakelijkheid betoogd van het kwaad
van deit woeker. De voorstellers geven
hierbij do voorkeur aan een samenstel van
preventieve niaatregelen, zooals die in het
Engelsch-Amerikaansche systeem van wet
telijke woekerbestrijding tc vinden zijn. In
dit systeem wordt het geheelc uitleenwe
zen aau banden gelegd, on wel volgens de
volgende grondbeginselen':
1. concessioneering van het leenbedrijf
met wering vaij ongunstig l>ekend staande
personen
2. het stellen van algemeene voorwaar
den waaraan het geconcessioneerde bedrijf
heeft te voelden
3. nietigverklaring van alle handelingen
en bedingen in strijd met die voorwaar
den.
Daar dc voorstellers meenen, dat doze
preventieve bestrijdingswijze van den woe
ker als de meest effectieve moet worden
beschouwd en een wet, op deze beginselen
gebouwd voortreffelijk bij de Pandhuiswct
1910 zal aansluiten, hebben zij deze bestrij-
dingsmethode neergelegd in het door hen
ingediende ontwerp.
Art. 1 verbiedt het beroep of bedrijf van
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Einde van den opstand in Mexico.
Bloedige 1-Meidag te Berlijn. Negen doo-
den bij relletjes te Neukölln. (Buitent. Be
richten. 2e blad en Telegrammen).
De „ritueele moord" brengt Memel in rep
en roer. (Buitenl. Berichten, 2e blad).
De „Graf Zeppelin" maakt een vlucht
naar Weenen. (Telegrammen).
Een der vliegbooten naar Ned. Indië bij
Bagdad verongelukt De bestuurder Everts
om het leven gekomen. (Telegrammen).
BINNENLAND.
De financieele betrekking tusschen rijk
en gemeente. Wetsontwerpen betreffend
stempeling van eieren en waarborgen van
uitgevoerde landbouwproducten. De
„rechtspositie" van krankzinnigen. (Isle
blad).
Een wetsvoorstel tot wettelijke regeling
van het geldschietersbedrijf ingcdier.d door
eenige kamerleden. (1ste blad).
Het rapport van de commissie terzake
de onbewaakte overwegen. (1ste blad).
Voorstel van B. en W. inzake de plaat
selijke inkomstenbelasting. Blijft onge
wijzigd. (1ste blad).
De verbinding tusschen Morsch- en
Haagweg. Plannen van B. cn W. (1ste
blad).
geldschieter uit te oefenen, behoudens i.
een gemeentelijke of in een toegelaten par
ticuliere geldschietbank
Als geldschieters in den zin der wei wor
den niet beschouwd: a. notarissen, b.
rechtspersonen, aangesloten bij de Coöp.
Centrale Raiffeisem-Bank te Utrecht of bij
dc Coöp. Centrale Boerenleenbank tc Eind
hovenc. rechtspersonen, aangesloten bij
andere, bij algemeenen maatregel van br
stuur genoemde rechtspersonen.
Een particuliere geldschietbank wordl
niet gehouden dan na toelating door B.
en W.
Koninklijke Besluiten.
Burgemeesters.
Bij K. B. is aan K. van Sevenhpvon eer
vol ontslag verleend als burgemeestev der
gemeente Onstweddc en tot burgemeester
der gemeente Giethoorn benoemd J. Voe
telink.
Mr. R. van Veen.
Oud-lid der Tweede K am C r.
In den leeftijd van 63 jaren is te 's-Gra-
venhagc overleden de heer inr. R. van Veen.
oud-lid van de Tweede Kamt r.
De heer Van Veen werd den 3üsten
Augustus 1865 tc Lemmer geboren, studeer
de in de rechten aan de universiteit te
Utrecht en proraovoerdc aldaar den 7cn
Juli 1892 tot doctor in de rechtsweten
schap.
In September van laatstgenoemd jaar
vestigde hij zich als advocaat cn procureur
te Groningen. Toen hij in 1901 voor hel dk
trict Dokkum tot lid van de Tweede Kamer
gekozen werd, vestigde hij zich als advocaa!
en procureur te 's-Gravenhage, waar hij
sedert gevestigd bleef cn in vroeger jaren
gedurende eenigon tijd raadsheer-plaats vei -
vanger cn kantonrechter-plautsvervangcr is
geweest.
Bij do Kamerverkiezingen van 1003 en
1909 vernieuwde het toenmalige kiesdis
trict Dokkum het mandaat van den thans
ontslapene, zoodat mr. van Veen gedurende
vele jaren zitting heeft gehad in ons parle
ment, waarin hij gekozen was als vrij-anli-
rcvolutionnair.
Zijn gezondheidstoestand was in den lual-
sten tijd van dien aard dat hij zich uit open
bare functies moest terugtrekken. Zoo stel
de hij zich onlangs ook niet meer beschik
baar voor lid van het hoofdbestuur van do
Christelijk-Historischc Unie.
De heer Van Veen was voorzitter van
de onder het ministerschap van den heer
van IJsselsteyn ingestelde crisis-enquêti'
commissie, welke commissie dan ook werd
aangeduid als dc „commissie-van Veen".
De thans ontslapene was ridder in do
orde van den Nederlandschen Leeuw.
De ter aarde bestelling van het stoffelijk
overschot zal plaats hebben a.s. Zaterdag
tc 12 uur op de Algemeene Begraafplaats
te 's-Gravenhage.
De 1 Mei-viering.
De berichten en verslagen uit. verschil
lende gemeenten omtrent dc 1 Mei-viering
der S. D. A. P. maken melding van mee
tings en optochten. Van bijzondere voor
vallen wordt niets gemold.