fE
Verkoop op afbetaling en huurkoop
K
BINNENLAND
EN RIJKE FAMIIJE
M dERDE BLAD DE LEIDSCHE COURANT. WOENSDAG X Mhi 192a
Y«
Sjl
De commissie „Tot onderzoek inzake ver-
)0p op afbetaling en huurkoop" ingesteld
>or het hoofdbestuur van den Nederland
en R. K. Middenstandsbond, heeft een
tvoerig verslag uitgebracht.
\Vij herinneren er aan, dat deze Commis-
r; bestond uit de heeren: Prof. Mr. P. J.
DADAalberse, Den Haag, voorzitter, Dr. J.
a Beurden, Heeswijk, Mr. J. A. G. M. van
Jlenberg Hubar, Rijswijk en Mr. Fr. Biel-
■rs, Rotterdam, secretaris en werd inge-
eld in de maand Maart 1927.
Aan het einde van het uitvoerig rapport
>rdt gegeven:
Samenvatting en conclusies.
Re commissie is gekomen tot de navol-
Ro nde conclusies:
1. Bij de beschouwing van de economï-
va be en sociale zijde van het afbetalings-
elsel moet rekening worden gehouden met
rda* st verschil, of iemand op afbetaling goe-
en koopt van productieven of van con-
iptieven aard.
2. Aanvankelijk zal de toepassing van
Apt it afbetalingsstelsel in een bepaalde bran-
e leiden tot vergrooting der productie
Sa daling der productiekosten. Vroeger of
ter zal echter het oogenblik komen, dat
vraag vermindert. Na tijdelijken opbloei
dan een depressie volgen.
3. Vooral voor minder-kapitaalkrachtige
idernemers, als koopers optredende, zal
afbetalingsstelsel een steun zijn. Feite-
k doet het niets anders' dan hun credict
•rschaffen met roerende goederen tot ze
erheid. Vanzelf leidt dit echter tot een
leller toeneming yan het aantal kleine on-
memers, waardoor overproductie en zeer
Ie concurrentie in de hand gewerkt wor-
e rd
4. Zoowel bij dalende conjunctuur als bij
jjgenden rentestandaard zullen door een
(gebreid afbetalingsstelsel vele onderne-
Dingen in ernstige moeilijkheden komen,
afbetalingen zullen minder geregeld
nnen komen, voor het opgenomen kapi-
al zal hooger rente moeten worden be-
sld.
5. De economische nadeelen en gevaren
an het afbetalingsstelse-1 verbonden zullen
es te ernstiger zijn, naarmate het stelsel
sneller tempo ingang en verbreiding
?,riK^eeft gevonden.
6. Wat den Middenstand betreft, hij zal
de economische voordeelen van het af-
etalingsstelsel kunnen profiteeren, indien
(j het kapitaal voor de financiering er-
aD ter beschikking heeft, of kan krijgen
de bekwaamheid aanwezig is, het te
ministreeren. In ieder geval is het voor
im beter bepaalde goederen op afbeta-
ig, dan met eenigszins lang crediet te
Api rkoopen, omdat hij in het eerste geval
eer waarborg heeft. Maar ook de econo-
I*0 sche nadeelen zullen voor den Midden-
aanwezig zijn. Zeer te betwijfelen
-^P'It, of het risico, dat het afbetalingsstel-
medebrengt, door den Middenstand kan
mag gedragen worden. Bedenkelijk voor-
is het, wanneer de Middenstand in af-
Vi nkelijkheid komt van agenten of finan-
iringsinaatschappijen. Tegenover beide
lat hij zwak, terwijl de kosten stijgen.
Indirect is het afbetalingsstelsel, door
deren toegepast, voor den handeldrijven-
E»*n Middenstand een nadeel. Doordat de
>pers, door afbetalingscontracten gebon-
in, over een betrekkelijk groot deel van
a 70 in inkomen de vrije beschikking verliezen,
Ha I de ömzet van den winkelier verminde-
C i). De luxe uitgaven, waartoe men zich
31.1 or het afbetalingsstelsel laat verlokken,
Kord Hen op de uitgaven voor min of meer
lodzakelijke levensbehoeften uitgespaard
Vi tieten worden. Het geven van persoonlijk
1 ediet aan zoodanige koopers wordt boven-
en gevaarlijker.
Ap:
pril
INGEZONDEN MEDEDEELING.
liIk -dzi-
'fTK&ttri.
;E Xe. WtUatrf Ay. Ajfc'dte'
-et*. AZweh&teA, jfatcxtcnt f
8. Het afbetalingsstelsel leidt er toe,
dat het publiek, vooral voor consumptieve
doeleinden, boven zijn betaalkracht koopt.
Wie a contant of op korten betalingster
mijnen koopt, zal voorzichtiger zijn dan hij,
die koopt op gemakkelijke maandelijkschc
afbetalingen. Weelde-uitgavên worden daar
om door dit stelsel bevorderd.
9. De nadeelige sociale gevolgen van
het afbetalingsstelsel blijken vooral in de
arbeidersgezinnen, die er door \-erleid wor
den boven him stand te leven en in de ver
zoeking komen zich aan verduistering schul
dig te maken. Het sparen wordt er door
tegen gegaan, terwijl de voeding van het ge
zin er onder lijdt. Bij de middenklasse schij
nen deze nadeelen minder te worden aange
troffen.
10. Er is geen voldoende rechtsgrond
om het afbetalingsstelsel bij de wet te ver
bieden. Wel zal de wet zich tegen de meest
ernstigste misbruiken kunnen keeren.
11. De wet bepale, dat de verkooper
niet het recht heeft de overeenkomst ver
vallen te verklaren met verlies der betaalde
termijnen, of het geheele saldo der koop
som op te vorderen bij wanbetaling van
één termijn zonder in-gebroke-stellingdit
moet eerst kunnen geschieden na wanbe
taling van twee opvolgende termijnen, na
dat den kooper minstens acht dagen voor
het verval van den tweeden termijn, bij
exploit of 'aangeteekend schrijven is aan
gezegd, welke maatregelen zullen genomen
worden.
12. De wet geve duidelijke omschrijving
van de afbetalings-overeenkonrit en hare
rechtsgevolgen.
13. De wet bepale, dat in geval van ont
binding der overeenkomst wegens wanbe
taling de verkooper niet gerechtigd is de
reeds betaalde termijnen zonder meer te
behouden en bovendien dc verkochte zaak
terug te nemen. Op vordering van den koo
per moet hij verplicht zijn het goed in het
publiek te verkoopen en de opbrengst te
verrekenen met het nog verschuldigde sal
do, terwijl het eventueel mindere door hem
aan den verkooper binnen redelijken termijn
moet worden afbetaald.
14. De wet bepale, dat de kooper, ook
na wanbetaling, bevoegd blijft zich alsnog
den eigendom van het verkochte te verze
keren door betaling binnen korten termijn
van hét saldo van den koopprijs.
15. De rechter verkrijge de bevoegd
heid een huurkoopovereenkomst, welke den
kooper de verplichting oplegt een buiten-
sporigen prijs te betalen, of welke voor den
kooper onevenredig zwaar blijkt te zijn, nie
tig te verklaren of te mitigeeren. Hierdoor
zal het „agentenstelsel", het dusgenaamd
„overkoopen" en het eischen van een bui
tensporige rente (subsidiair Ijoogen koop
prijs) worden tegengegaan.
16. Er wordt gevormd een landelijk co
mité, samengesteld uit vertegenwoordigers
der diverse georganiseerde maatschappelij
ke groepen, van belanghebbenden bij een
normale ontwikkeling van het afbetalings
stelsel, welk comité het publiek ter zake
van afbetaling voorlichting verstrekt en
waaraan door de vertegenwoordigde orga
nisaties eventueele misbruiken bij koop op
afbetaling worden gesignaleerd met het
doel deze door het comité, na onderzoek,
te doen publiceeren met inbegrip van den
naam der betrokken op afbetaling leve
rende personen, een en ander1 teneinde
door het uitoefenen van preventieven in
vloed een laakbare toepassing van het af-
betalingsstelsel zooveel doenlijk tegen te
gaan.
NEDERLANDSCHE NATIONALE
BEDEVAART NAAR ROME.
Audiëntie bij Z. H. den Paus.
Men seint ons uit Rome dd. 29 April:
Maandagmiddag werd vrij gegeven en
dc diverse winkels voeren daarbij wèl.
Tegen vijf uur kwamen de auto's voor om
de reizigers te halen voor de Pauselijke
audiëntie. Te voren werd natuurlijk dé ge
bruikelijke groepsfoto genomen van alle
deelnemers, waarbij behalve Mgr. v. d. We
tering en Mgr. Diepen ook Mgr. Smit en
Mgr. Eras zich gevoegd hadden.
Daarna begaven allen zich naar het Va-
ticaan.
Tegelijkertijd werd ook audiëntie ver
leend aan de pelgrims, die met pastoor Of
fermans naar Rome gekomen zijn.
Nadat de nationale bedevaart in dc
eerste en dc groep-Offermans in dc aan
grenzende zaal hadden' plaats genomen,
begaf liet comité van de bedevaart en het
bestuur van Rotala Neerlandica zich naai
de paramentenzaal, waar zich reeds de
Bisschoppen bevonden. Een gejuich steeg
op toen ook twee Nederlandsche zouaven,
de heer Louwers uit Amsterdam met het.
Mentanakruis getooid, en de heer Royak-
kers uit Helmond, in de paramentenzaal
werden uitgenoodigd. In het midden van
deze zaal stond de eerste steen van het
Nederlandsch college, die Donderdag ge
legd zal worden. Eveneens was daar aan
wezig een album van het Apostolaat des
Gebeds, dat den Paus door Mgr. v. d. We
tering zou worden aangeboden. Deze Broe
derschap, die op groote schaal de vereering
van het Goddelijk Hart bevordert, heeft in
niet minder dan 175 talen prentjes laten
drukken. Van al deze is een exemplaar in
het album aanwezig. Het is uitgevoerd in
folio piet wit perkamenten band.
Toen Z. H. de Paus de paramentenzaal
binnentrad, voorafgegaan door de Pala-
tijnsche edelwacht en geëscorteerd door
de Nederlandsche kamerhéèren Ernest
Laane en Hcijmeijcr, werd Z. H. begroet -
door onze Bisschoppen en werd Z. H. het
bovengenoemde album aangeboden.
Vervolgens werden alle comitéleden tot
den handkus toegelaten en meerderen aan
den Paus voorgesteld.
Toen Z. II. bij de twee zouaven gekomen
was, informeerde hij belangstellend naar
hun naam en leeftijd en legde hun zege
nend de hand op het hoofd. Daarna zegen
de de Raus den eersten steén van het Ne
derlandsch college en gaf Mgr. v. d. Wete
ring een medaille in étui, welke in den
steen zal worden ingemetseld.
Nadat allen tot den handkus waren toe
gelaten, vereenigden allen zich voor den
Pauselijken troon, waarop Z. H. zich ne
derzette. Rechts van hem stonden de maes
tro di camera Mgr. Caccea, Mgr. v. d. We
tering en Mgr. Eras, links van hein Mgr.
Venini, kamerheer des Pausen, Mgr. Die
pen, Mgr. Smit en daarnaast dc comitéle
den van de bedevaart.
Mgr. v. d. Wetering hield toen in het
Fransch de volgende rede:
Rede van Mgr. H. v. d. Wetering.
H. Vader.
Te midden der talrijke scharen, welke
dit jaar uit alle deelen der wereld naar de
Hoofstad der Christenheid stroomen, heb
ben de Katholieken van Nederland het zich
tot een godsdienstigen plicht gerekend zich
bij deze aan te sluiten om ook getuigenis
af te leggen van den diepen eerbied en de
vurige kinderlijke liefde, welke hen aan de
verheven Persoon van Uwe Heiligheid ver
binden.
Inderdaad, H. Vader, ik aarzel niet te
verklaren, dat ik de tolk ben van hun in
nigste overtuiging, als ik Uwe Heiligheid
verzeker, dat alle Katholieken van Neder
land in volle overeenstemming met lnm
herders, zich doordrongen voelen van de
levendigste vreugde bij gelegenheid van de
twee heerlijke gebeurtenissen welke de we
reld ontroerd hebben: Uw gouden priester-
jubilé en dc gelukkige schikkingen, welke
ten doel hadden de Romeinsche kwestie op
te lossen.
Naar aanleiding van deze zoo belangrij
ke gebeurtenissen hebben wij ons gedron
gen gevoeld naar hier te komen om aan
de voeten van Uwe Heiligheid neer te leg
gen de verzekering van onze kinderlik-eer
biedige gevoelens en om Haar in naam van
alle Katholieken van het land van den H.
Willibrordus onze beste wenschen aan te
bieden als waarborg van hun kinderlijke
liefde.
H. Vader, wij danken den goeden God
voor de onuitsprekelijke weldaden, waar
mede Hij Uwe Heiligheid in de uitoefening
Harer heilige functies overladen heeft sinds
den dag, welke door de H. Priesterwijding
in Haar leven als het keerpunt van Gods
wonderbare leiding gekenmerkt is en wij
wenschen Uwe Heiligheid geluk met al het
goed, dat Haar priesterlijke ijver geduren
de vijftig jaar op de meest verschillende
gebieden van het Christelijk apostolaat
heeft kunnen verrichten. Moge de goede
God nog zeer lang Uw voor de Kerk zoo
kostbaar leven behouden, opdat Uwe
Heiligheid kunne blijven voortgaan met
veel heilzame werken voort te brengen
zoowel voor de eer van God als voor het
'heil der Kerk en van de geheele wereld.
Wij danken voorts den Hemelschen Va
der, dat Hij Uwe Heiligheid de wijze lei
ding ingegeven heeft, welke tot de oplos
sing van een crisis geleid heeft, waarvan
de gevolgen, tot levendige droefheid van
Uw vaderhart en van al Uw kinderen, zich
ernstig deden gevoelen tot nadeel van de
harmonie tussohen Kerk en Staat en vooral
ten nadeele van de onafhankelijkheid van
Uw geestelijke souvereiniteit.
Wij bieden Uwe Heiligheid onze oprechte
gelukwenschen aan bij de gunstige beëindi
ging van dezen noodlottigen toestand en
wij smeeken den Heer, dat Deze U dc blij
de voldoening schenke de herstelde harmo
nie te zien vereeuwigen en er heilzame
gevolgen van waar te nemen in het gods
dienstig- leven der geheele samenleving.
H. Vailei'. Evenals de Nederlandsche Ka
tholieken, eenige dagen geleden te Utrecht
onder leiding van him Bisschoppen ver-
eenigd, in tegenwoordigheid van Zijne Ex
cellentie den Apostolischen Internuntius,
getuigenis van hun kinderlijke gevoelens
jegens Uw Persoon hebben afgelegd, zoo
durf ik nu voorden troon van Uwe Heilig
heid verzekeren, dat zij steeds zal mogen
rekenen op hun aanhankelijkheid en hun
onwankelbaar geloof.
Wij zullen bereid zijn om steeds Uw
wijze voorschriften op te volgen, ons' steeds
onvoorwaardelijk naar Uw raadgevingen
en leiding te schikken en met geheel ons
hart de belangstelling te beantwoorden,
welke Uw Vaderlijke welwillendheid steeds
voor onze instellingen getoond heeft.
Ik zou in mijn plicht tekort schieten, in^
dien ik Uwe Heiligheid niet bedankte voor
die geheel bijzonder sympathie', welke Z&j
voor ons vaderland, vooral in verband met
de hoogere studiën, getoond heeft. Is heb
niet waar, dat onze Katholieke Universi
teit te Nijmegen, welke onlangs zoo heer
lijk haar eerste lustrum gevierd heeft, van
haar stichting af het voorwerp van Uw va
derlijke welwillendheid geweest is?
En als, in de schaduw zelf van den
Apostolischen Stoel, binnenkort een cen
trum van hoogere studies Voor de Neder
landsche priesters door de stichting van
een College zal verrijzen, zal dit kunnen
geschieden dank zij Uw aanmoedigingen,
maar vooral dank zij Uw edelmoedigheid.
Ter eeuwige herinnering aan het groote
aandeel, dat Uwe Heiligheid in deze stich
ting gehad heeft, hebben wij gemeend het
nieuwe instituut onder den naam van Uw
verheven persoon te moeten plaatsen.
Moge dan de studenten, in afwachting
dat het onderscheidingsteeken van hun
kleeding als een embleem vastgesteld, zij,
zich allen, in de oogen der geheele wereld,
onderscheiden door de uitstraling va,n hun
wetenschap, door de schittering van hun
godsvrucht, maar vooral door hun toege
wijde liefde voor den Plaatsvervanger van
Jesus Christus.
Mogen zij aldus, het hooge Bescherm
heerschap waardig, als de leerlingen, die
aan het College Pius XI verbonden zijn,
herkend kunnen worden.
i oespraak van Z. H. den Paus.
Toen het applaus op deze rede verstomd
was sprak Zijne Heiligheid de Nederland
sche pelgrims ongeveer als volgt toe:
Met genoegen heb Ik geluisterd naar uw
Aartsbisschop, die de welsprekende en har
telijke tolk was van deze menigte en Ik ben
getroffen door de sympathieke gevoelens
van mijn kinderen uit Holland. Ik heb
respect voor alles wat door u gedaan wordt
op sociaal gebied voor de hoogere studiën
on bovenal op godsdienstig gebied en ik
hoop, dat gij ook in. de toekomst dezelfde
kinderlijke liefde en het zelfde vurig geloof
zult bewaren en altijd eenzelfde aanhanke
lijkheid zult betoonen jegens de H. Kerken
den Paus. Van alle kanten ontvang ik de
gelukwenschen bij mijn priester-jubilé. Ook
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Donderdag 2 Mei.
Huizon, 336.3 M. Na 6 uur 1S52 M.
Uitsluitend N. C. R. V.-uitzendingen.
11.0011.30 Korte Ziekendienst.
12.301.45 Solistenconcert.
5.006.30 Concert, vocale en instrumen
tale solisten.
6.307.00 Causerie over verschenen mu
ziekwerken.
7.00S.00 Orgelconcert.
8.00 Orkestconcert. Redevoeringen over:
De Christelijke pers cn de radio. Daarna
persberichten.
Hilversum. 1071 M.
10.0010.15 Morgenwijding.
1-2.152.00 Concert door het A. V. R. O.-
Trio.
2.002.30 Elcctriciteit&praat j c.
2.303.00 Gramofoomnuziek.
3.004.00 Knipcursus.
4.005.00 Ziekenuurtje.
5.005.30 Sportcauserie.
6.017.15 Concert, door het A. V. R. O.-
Trio.
7.157.45 A. V. R. O.-Bookenhalfuurtje.
S.15 Aansluiting van het Concertgebouw
te Amsterdam. Feest concert ter eero van
Anton Dirks. Medewerkenden: Licsbeth
Poolman-Meisner (sopraan), Greta Man-
ders (sopraan), Hélène Cals (sopraan). An-
drinc Savclli (sopraan), Jo Innnink (mezzo
sopraan), Carolino Lankhout (piano), Her
man Leydcnsdorff (viool), Chris de Vos
(tenor), Anton Dirks (bariton) Licdcrtafel
,.Zang en Vriendschap" o. 1. v. Karei Böhne
en het versterkte A. V. R. O.-Omroeporkcst
o. 1. v. Nico Treep.
11.00 Gramophoonmuziek.
Dave ntry, 1562 M.
9.35 Kerkdienst.
10.05 Causerie voor de vrouw.
10.20 Gramofoonmuziek.
11.20 Solis'tenconcert (bariton. viool,
piano).
12.201.20 Gramofoomnuziek.
I.50 Causerie voor de scholen.
2.10 Muziek.
3.20 Vesper van do Westminster Abbey.
3.05 Lezing: Modern Greece.
3.20 Concert. Callcnder's band.
4.35 Kinderuur.
5.20 Muziek.
5.35 Nieuwsberichten.
5.50 Voor de landbouwers.
3.55 Muziek.
6.05 Pianomuziek van Bacli.
6.20 Lezing: New' Novels.
6.35 Muziek.
6.45 Lezing: China.
7.05 Pianoconcert door G. Metier.
7.20 B. B. C. Orkestconcert.
S.20 Nieuwsberichten.
8.35 Vervolg Concert.
9.20 Lezing.
9.25 Lezing.
9.50 Bokswedstrijd om, het lichtgewicht -
kampioenschap van Engeland tusschen
>Sam Steward en Fred Webster.
10.5011.20 Dansmuziek.
„R a d i o- P a r i sv, 1744 M
II.20 Protestantsche- causerie.
11.50 Symphonioobncorb.
3.05 Gramofoomnuziek.
3.55 Gramofoonmnuziek.
7.55 „Faust", opera van Goethc. Orkesi.
koor.
Langcnbcrg, 462 M.
9.35 en 11.40 Gramofoomnuziek.
12.251,50 Orkestconcerl.
5.05—5.50 Jeugdconcert. Stedelijk Orkest
Remscheid.
6.50 ..Der Roscnkavalier" coined ie voor
muziek in 3 acten van Rich. Strauss. Daar
na tot 11.20 Dansmuziek.
Z c e s c n, 1649 M.
11.204.20 Lezingen.
4.205.20 Orkestconcert.
5.206.50 Lezingen.
7.20 Uitzending van dc Opera „Rigo-
letto" van Verdi. Daarna Persberichten eu
tol 11.50 Dansmuziek.
H a m b u r g, 391.6 M.
10.2011.20 Gramofoonplaten,
4.20 Orkestconcert.
5.20 Orkestconcort.
7.20 Herdenking van het 5-jarig bestaan
der „Norag".
Brussel, 511.9 M.
4.20 Trioconcert.
5.50 Grammofoonplaten.
7.35 Orkestconcert met medc'w. van
solisten.
FEUILLETON
cb
Vrij bewerkt naar het Duitsch
door P. G. Hoeks,
HUIS (Nadruk verboden),
b. rui
ird, la „Er is n ets aan te doen vrouw. Ik heb
Rosbi derweg hooren zeggen, dat al zijn hui-
ïi zwaar met hypotheek belast zijn en
t er geen redden aan is. Een dag of wat
le 'eden ben ik door zijn straat gegaan en
V 0 ca dacht ik al, als dat goed afloopt, ge-
- d( art er een wonder. Die- bouwerij is veel
duur. Daar zit meer dan een millioen
„Maar als die huizen verkocht worden,
eagen ze toch ook weer geld op."
aJe zegt. er een goed woord bij: als ze
«rkocht worden. Maar wie koopt er nou
in c llzei1' n°g "iet half ldaar zijn. Een
ig^slel of drie van de veertig zijn bewoon-
ni l Wr en de rest is nog niet eens onder
cistofffak".
•)Zou u hem niet kunnen helpenV' vroeg
irie.
:,Ikf' vroeg Koller verbaasd.
üMet het. geld, dat u aan Koert wou ge
in. Die zal 't best goedvinden," gaf Ma-
ten antwoord.
smartelijk lachje vertoonde zich op
0, ,0''eT's gelaat. Marie dacht zeker, dat de
e.'f 0u|> die haar pleegvader overgespaard
a sc! K daarvoor wel groot genoeg zou wezen.
rD nKtnd, duizendmaal zooveel zou mis-
pen nog niet helpen. Maar, als ik zoo
5CH1
Heei
veel bezat, dan zou ik niet aarzelen hem
dat geld aan te bieden. Zijn vrouw en kin
deren zullen nu ook niet weten, waarvan
ze moeten leven."
„Dan zullen ze moeten leeren zich maar
een beetje te behelpen. Dat hebben wij
toch ook moeten doen."
Er werd geklopt en tot aller verwonde
ring kwam Heino binnen, dien ze zelden
gezien hadden, maar toch wel kenden.
Verrast stonden Koller en zijn vrouw op.
Het was de eerste keer in zijn leven, dat
hij zich hier vertoonde en vroeger had hij
hen jiooit gegroet, als hij hen toevallig
eens tegenkwam.
Heino dacht hier zeker ook aan, want
verlegen keek hij rond, terwijl Koller en
zijn vrouw dachten: „Wat komt die hier
doen?"
Do wanlhoop had hem hierheen gedre
ven en hij was gegaan zonder eigenlijk
goed te beseffen, wat hij deed, maar bij
had geen anderen uitweg kunnen vinden
en had net zoolang gezocht, totdat hij ;t
adres te weten was gekomen.
„U weet zeker wel, wat mijn vader over
komen is?" begon hij.
„Vanmorgen heb ik 'L gehoordA ant
woordde vader Koller. „We zaten er juist
over te praten en ik wil u wel zeggen, dat
ik er kapot van ben."
„Het kwam ook zoo onverwacht", ver
volgde Heino, „en liet beroerdste is, dat
het mij in zoon groote ongelegenheid
brengt en als ik geen hulp krijg, ben ik
verloren. Mijn eer is er mee gemoeid. Ik
weet. niet tot wien ik me wenden moet cn
daarom kom ik bij u in dc hoop. dat u ine
zoudt willen helpen...."
Radeloos streek hij met de hand over
zijn voorhoofd en toch durfde hij niet ver
der te spreken. Hij vond het wel wat bru
taal en ook zeer vernederend bij deze
menschen, die hij vroeger nooit had willen
kennen, met een verzoek om geld aan te
kloppen.
„Wat -verlangt u dan van ons?" vroeg
vader Koller bedaard.
„Ik heb me op mijn eerewoord ver
plicht heden vijfhonderd gulden te beta
len."
„Maar u hebt toch rijke en voorname
kennissen V'
„Neen, neenTot die kan ik me niet
wenden. Mijn eer mijn goede naam
Ik heb gehoord, dat het u goed gaat
ik hoopte ik ben verloren
Die laatste uitroep klonk als een nood
kreet.
Vader Koller kreeg diep medelijden
met den jongen man. Zijn hart was goed
om hem te helpen, maar moeder Koller.
die haar man door en door kende gaf hem
een stillen wenk, waaruit hij begreep, dat
hij het toch liever niet moest doen. Hij be
greep dien wenk cn zei:
„Ik heb wel wat geld, maar dat is niet
van mij. Het is van Koert'
„Koert zal "t wel goedvinden."
„Wat zal ik wel goedvinden klonk het
achter hem. 'i Was Koert, die dit zei. Hij
was ongemerkt binuengekoipen en had
Heino's vraag nog net opgevangen.
„Koert, jij moet beslissen" zei vader
Koller.
„Waarover V'
Koller deelde hem Heino's verzoek mee
en zei meteen, dat hij zeshonderd gulden
had liggen, die hij van plan was hem
vandaag af te dragen in mindering van
de schuld, die hij bij hem had.
„Aan wien ben je dat geld schuldig?"
vroeg Koert zijn broer.
Heino noemde den naam.
„En waarom ben je dat schuldig".
Heino zweeg en nu herhaalde Koert
zijn vraag.
„Kan dat jou soms schelen?" vroeg
Heino bits.
„Dat kan me zeer veel schelen. Ik ver
moed bijna...."
„Nou, wat vermoed je?" viel Heino hem
in do rede.
„Dat. het Gen speelschuld is".
„En als dat zoo was V'
„Dan zou ik je geen cent geven".
„Heb ik jou soms oin geld gevraagd V'
klonk het spottend uit Heino's mond.
„Maar ook oom zal je niets geven.
Daar zal ik wel voor zorgen".
Heino stond een oogenblik onbeweeg
lijk, dan keek hij zijn broer uitdagend
aan, keerde zich ..om en verliet vloekend
het huis.
Een zuoht van verlichting ontsnapte
aau de borst van moeder Koller en vader
Koller dacht: Wat 'n verschil tussohen
die twee broers.
Allen ginugen nu weer zitten en Koller
vroeg aan Koert, of hij al gehoord had
van den slag, <lic zijn vader getroffen had.
„Ja", gaf Koert met treurige stem ten
antwoord, „ik vernam 't vanmorgen en
ben dadelijk naar hem toe gegaan".
.Heb je hem gesproken?"
..Neen hij wil niemand ontvangen".
„En je moeder?"'
„Die wou me niet te woord staan".
„Wou ze je niet eens te woord staan
En dat jou niet, haar eigen zoonriep
moeder Koller verontwaardigd uit.
„Neen, maar wel heb ik mijn zuster Ada
gesproken en die wist me te vertellen, dat
alles verloren is en dat vader zoo arm is
als de straat. Het leek me evenwel toe.
dat ze er erg kalm onder was, maar dat
komt, geloof ik, omdat ze nog nooit bij
ondervinding gehad heeft, wat hot wi!
zeggen armoe le lijden".
„Zou er dan niets meer te redden zijn
vroeg vader Koller.
„Neen. Alles wordt morgen verzegeld
cn alleen een paar kamers zuljcn open
blijven voor eigen gebruik en ik ben bang.
dat het huis en den heelen inboedel zal
verkocht moeten worden".
„Kom loomJe vader is flink en onder
nemend. Hij zal zich er wel weer best bo
venop weten te werken", zei Koller om
Koert wat op te beuren.
Maar deze schudde treurig 't hoofd.
..Dat zal niet gaan oom. Ada zei. dat
hij allen moed verloren heeft en dat hij
er uitziet als een gebroken man. Hij is
altijd gelukkig geweest in zijn onderne
mingen en verkeerde in den waan, da:
hem ook dit plan gelukken moest. En
nu hij ziet, dat het niet gaat...."
Koert kon onmogelijk verder spreken.
Vulgd).
