20ste Jaargang
MAANDAG 29 APRIL 1929
No. 6166
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Bureaux: PAPENGRACHT 32
LEIDEN
BUITENLAND
BINNENLAND
SPORT
WE)
3)e 6ou/fca/nt
A
WEI
lE ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
'oor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal
jj onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal
ranco per postf2,95 per kwartaal
;et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij
ooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent, met
Geïllustreerd Zondagsblad 9 cent.
Dit blad verschijnt eiken dag, 'uitgezonderd Zon- en Feestdagen 11
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 - REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt
het dubbele van liet tarief berekend
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en'
verhuur, koop en verkoop f 0.50
Kt nummer bestaat uit twee bladen
:5Sf
Niet afzijdig.
is een mooi ding.
En wij, Katholieken, moeten verdraag-
aarn zijn krachtens ons beginsel.
Wij moeten het. En wij willen het
•aag.
Soms echter tè graag.
En dan verliest de verdraagzaamheid
ebaor eigen karakter, wordt zij karakter-
os en in plaats van mooi heel leelijk.
En dan wordt zij ook niet gerespecteerd,
dfs niet door degenen, die er van pro-
Heeren.
Natuurlijk laat men dat niet-respectee-
.'^al fen, of zelfs minachten, niet altijd blijken,
likwijls is men daarentegen juist erg lief
okj ii vriendelijk ten opzichte van zulk een
erdraagzaamheid. Natuurlijk, want men
ieeffc er voordeel van.
Tent Zoo schijnen sommige Katholieken mo-
jnsnteel nog tè verdraagzaam te zijn, waar
iet betreft het radio-vraagstuk.
"Wij hebben daarop al meermalen ge-
mezen. En vandaag willen wij hier 'ns
traag een collega, de „Gelderlander" het
poord geven.
Dit Nijmeegsehe orgaan schrijft in haar
nimmer van Zaterdag o.m.:
cent,
eiden
m
k.s.,
MB
„Velen onzer hebben eenigen tijd en-
erschillig gestaan ten opzichte van het
.zal o; adio-vraagstuk. Men kan zich niet overal
ïee bemoeien en die Katholieke radio
eweging, nu ja, de neutrale was im-
lere zoo slecht niet. De Katholieke deed
rel wat goed, o zeker. En de zender
ian d
Oud
Leider
00 pen Huizen was zelfs beter dan die van
lilversum. Maar de A.V.R.O., die is er
kaast altijd en die houdt je geregeld aan-
KKE pnaam bezig.
onzer hebben geaarzêld partij te
vóó Bezen tusschen die twee. Ach ja, er was
rel sympathie voor den K.R.O., en men
roeide ook wel, dat ze noodig was in een
and als het onze, maar het werken er-
•r en het steunen ervan, dat liet men
naar liever aam anderen over. Niet uit
rdeinc ,nwj] 0f tegenzin, maar omdat men er nu
jj
lenmaal niet toe kwam. Misschien wel 'n
jfceraa! leetje uit gebrek aan Roomscke energie.
Toen is de A.V.R.O. haar aanmatigende
1 eei tropaganda begonnen. Ik, neutraliteit, in
nendliefc ^ed en overigen op het matje. De
>este zender, de beste zendgodf en de
ïeelo week voor de A.V.R.O. Daarvan
ichrokken de meest slaperigen onder ons
£al 'akker. Zij hadden de A.V.R.O. altijd ge-
als een aangename, vredelievende,
Poldjj rerdraagzame verschijning en daar treedt
419 lij plots als de schrokkerige Gijs naar
'ren. Alles voor hem. En de rest op de
ïtoep met de vellen en de beentjes.
Welnu, dat sloeg de gordijnen weg voor
bet radio-vraagstuk. Het is ons plots dui-
est zidelijk geworden, dat wij de wacht moeten
29, betrekken, omdat er een groot zedelijk
car, 2 8°ed te verdedigen valt. Niet voor niets
bejf spant de overzijde zich in om heel het
jT terrein te bezetten voor den zoogenaamd
zf neutralen radio-omroep en de K.R.O. opzij
(fire ll te dringen. Daar behooren wij bij. Nu
turnen wij niet langer onverschillig blij
den. Als wij niet beseft hebben welk een
de K.R.O. vormt en wat hij waard
18> dan is ons dat door de overzijde wel
Een landelijke campagne wordt
*eek aan week over het geheele land ge
voerd door honderden menschen van aller
lei slag om de A.V.R.O. te doen zege
vieren ten koste van den K.R.O. en an-
omroepvereenigingen."
Elec
a f 2,
wel
htinff
ril 14
^ij behooren niet langer afzijdig te
Wijven.
Dat moét nu toch 'ns eindelijk een ieder
*°o helder kunnen doorzien als glas!
VAN HET VATIC A AN
De „Osservatore Romano".
Wat er met het blad zal
geschieden.
Men schrijft ons nader uit Rome:
Gelijk bekend, zal de .„Osservatore Ro
mano" officieel orgaan van de Vaticaan-
sche Stad worden.
Natuurlijk zullen dad ook de lokaliteiten
van het blad verplaatst dienen te worden
van hun tegenwoordigen zetel in het Pa
lazzo van het „Opera di Cardinale Ferrari"
aan de Germanico, naar de Vaticaansche
Stad.
Thans verluidt het ook met alle beslist
heid, dat het blad voortaan geheel van den
H Stoel zal afhangen en ook binnen het
Vaticaaii gedrukt zal worden.
Vóór 1919 stond de „Osservatore" onder
de pauselijke staatssecretarie en werd door
den chef der Vaticaansche administratie,
den zoogenaamden „maestro di casa", be
heerd.
Later werd de administratie aan een Ka
tholiek werk toevertrouwd, maar zijn aan
wijzingen ontving de directeur, graaf Delia
Torre, steeds in het Vaticaan.
Da verplaatsing der bureaux van de
„Osservatore" naar het Vaticaan wordt
door hem zeer wenschelijk geacht, wijl in
het Vaticaan een heel modern ingerichte
drukkerij bestaat, en verder de heele uit
gave van het. pauselijk orgaan belangrijk
vergemakkelijkt wordt.
ONTWAPENING.
DE VOORBEREIDENDE
BESPREKINGEN.
Geoefende reserves.
Geen eenstemmigheid.
In de voorbereidende ontwapeningscom
missie zette graaf Bernstorff Zaterdag het
Duitsche standpunt uiteen over de nood
zakelijkheid van de beperking der geoefen
de reserves. Hij sloot zich volkomen aan
bij hetgeen Gibson Vrijdag had gezegd, na
melijk dat voor het bereiken van overeen
stemming alle delegaties concessies moe
ten doen. Daarvan zal voor een groot deel
het succes der discussies afhangen. Een
ontwapeningsconventie kan slechts tot stand
komen bij wederkeerige tegemoetkomingen
op die punten, waarover meeningsverschil-
len bestaan. Wat Duitschland betreft, dit
is van meening, dat een ontwapeningscon
ventie, vooral als zij een eersten stap be-
teekent, slechts in aanmerking kan komen
als zij een belangrijke vermindering der be
wapeningen brengt..
Prof Rutgers (N ederland) zette ver
volgens het standpunt der Nederland
se h e delegatie uiteen. Zij heeft er steeds
naar gestreefd een maximum resultaat te
bereiken. Men moet trachten de beperking
op een zoo hoog mogelijk niveau te bren-
want een minimum-conventie zou het bij
eenroepen der ontwapeningsconferentie niet
rechtvaardigen. Een conventie, die de ge
oefende reserves onbeperkt laat, heeft
maar weinig waarde, voor een werkelijke
bewapeningsbeperking.
De publieke opinie, zoo gaat prof. Rut
gers voort, zal wanneer zij het resultaat
van den arbeid der commissie verneemt,
zich afvragen of Locarno en het Kellogg-
pact niets meer beteekenen, en of het niet
mogelijk is de legers ook maar met een
man te verminderen. Hij stelt voor de pu
blieke opinie in de gelegenheid te stellen
zich rekenschap te geven van hetgeen de
commissie heeft gedaan, door een rapport
op te stellen, waarin alle aangenomen en
verworpen voorstellen Voorkomen.
Lord Cushendun verklaarde, dat Enge
land ten einde een accoord mogelijk te ma
ken, reeds in 1927 een zelfde besluit heeft
genomen als de Ver. Staten. De Zweedsche
gedelegeerde sloot zich bij het standpunt
van Gibson aan.
Graaf Bernstorff wees er nog op, dat on
geveer de helft van de staten der wereld
voor beperking der geoefende reserves is.
Nadat nog verschillende sprekers over deze
kwestie het woord hadden gevoerd, con
stateerde jhr. Loudon, dat er in de com
missie geen eenstemmigheid bestaat en
dat later een stemming over de kwestie zal
plaats hebben.
Vervolgens werd een begin gemaakt met
de bespreking van de Chineesche ontwa-
p enings voorstel len.
Concessies van Frankrijk.
De Fransche gedelegeerde Massigli ver
klaarde Zaterdag aan persvertegenwoordi
gers, dat zijn land wellicht bereid is de
internationale controle op de bewapening
te laten varen. Overigens was hij van mee
ning, dat het onbeperkt laten van de ge
oefende reserves als zoodanig niet betee-
kent-, dat deze resêrves niet indirect ver
minderd kannen worden, bijv. door ver
mindering van den diensttijd. Deze uitlating
wordt echter in Fransche kringen niet zoo
opgevat, als zou Frankrijk bereid zijn zijn
diensttijd nog meer to verminderen dan tot
een jaar, zooals het onlangs reeds heeft ge
daan. Voorts meent men, dat het niet juist
is te zeggen, dat Duitschland over geen re
serves beschikt. In Fransche kringen schijnt
nog eenige ongerustheid te bestaan over
de Duitsche militaire uitgaven. Zoo wees
Massigli er op, dat Duitschland als koop
prijs voor zijn mitrailleurs driemaal zooveel
opgeeft als het wapen in andere landen
kost.
Voorts zullen Frankrijk en Engeland wel
licht een concessie doen door niet aan te
dringen op zekere methodes van bespre
king der militaire bcgrootingen. Massigli
wees er op, dat Frankrijk al een zeer korten
diensttijd heeft en door het teekenen der
conventie zich zou verbinden voor den duur
daarvan vermoedelijk tien jaar den
diensttijd niet te verlengen. Hetzelfde geldt
voor de effectieven in vredestijd.
Wat de bewapening ter zee aangaat, is
Frankrijk bereid toe te stemmen in een be
perking van alle scheepscategorieën, de
duikbooten inbegrepen.
Op het oogenblik worden te Genève
reeds besprekingen gevoerd over de proce
dure, die gevolgd zal worden wanneer deze
week de bewapening ter zee aan de orde
komt. Het is echter nog niet bekend, of de
Amerikaansche delegatie dan reeds haar
voorstellen openbaar zal maken.
DUITSCHLAND
Bloedige botsing.
Een dood e
vele gewonden.
Gisternacht, had bij de Obermain-brug
Frankfort a. d. Main een bloedige botsing
plaats tusschen leden van de organisatie
Reiohsbanner en nationaal-socialisten.
Een lid van de Reifou banner werd hierbij
door een messteek gedood. Bovendien wer
den nog drie personen zwaar gewond.
Toen de politie ter plaatse kwam, waren
de vechtenden reeds uiteen gegaan. Niet
temin werden nog vier nationaal-socialis
ten gearresteerd, die eveneens tamelijk
ernstig gewond waren. Men heeft tot dus
ver nog niet kunnen vaststellen, wie de
schuld draagt van deze vechtpartij.
FRANKRIJK.
1 Mei-viering verboden.
De Fransche regeering heeft voor den 1
Mei uitgebreide voorzichtigheidsmaatre
gelen genomen. Na een bespreking in het
ministerie van oorlog vond Zondagmorgen
een tweede conferentie plaats op het de
partement van bimienlandsche zaken,
waaraan de minister van binnenlandsohe
zaken, de politieprefect van Parijs en den
directeur der politie, officieren van den
generalen staf en de hoogste republikem-
sohe garde van Parijs deelnamen. Gelijk
de vorige jaren, is ook thans voor den
eersten Mei iedere demonstratie op de
openbare wegen verboden. Demonstraties
en lastig vallen van erkenden zal met de
grootste strengheid worden onderdrukt.
Wie verzet pleegt zal onmiddellijk be
recht worden. Buitenlanders, die aan een
demonstratie deelnemen zullen verwijl uit
het land worden gezet. De gewone politie-
troepen van Parijs zullen worden ver
sterkt met de republikeinsohe gardo van
Parijs en door de mobile garde uit de pro
vincie. Do militairen mogen den geheelen
dag de kazernes niet verlaten. Zij zullen
dien dag onder bevel staan van den pre
fect van politie.
AFGHANISTAN.
AMAN OELLAH IN KABOEL?
Volgens Russische berichten zou Aniau
Oellah Zaterdag zijn intocht in Kaboel
hebben gehouden, zonder noemenswaardig
verzet te hebben ontmoet. Een definitieve
bevestiging hiervan is nog niet ontvangen.
Wel is onlangs gemeld, dat AmanOellah
den opmarsch tegen Kaboel was begon
nen.
MEXICO.
Bommen op Amerikaansch consulaat.
Mexicaansche vliegers
in actie.
Het Amerikaansche departement van
Buitenlandsohe Zaken verneemt, dat drie
vliegtuigen der Mexicaansche regeerings-
troepen bij een aanval op rebellen den
25en April bommen hebben laten vallen op
Ciudad Obregon in den staat Sonora. Een
der bommen sloeg door het dak van het
Amerikaansohe consulaat on ontplofte
daar.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
Zegels-plakken in landbouwbe
drijven.
Het Tweede Kamerlid de heer Van den
Heuvel heeft den minister van Arbeid, H.
en N. de volgende vragen gesteld:
Is het den minister bekend, dat er een
zeer onderscheiden toepassing bestaat dei-
Invaliditeitswet in dezen zin: dat aan
sommige werkgevers in den landbouw toe
gestaan wordt, aan het einde van den
looptijd eener rentekaart daarop de noodi-
ge rentezegels te plakken of het daarvoor
verschuldigde bedrag te voldoen, terwijl
anderen, die niet elke week plakken, des
wege een proces-verbaal krijgen
Is de minister niet van oordeel, dat in
landbouwbedrijven, waar de menscheu
veelal op den akker betaald worden, het
geen zeer groote bezwaren oplevert, in wat
men noemt weer en wind, zegels op een
rentekaart te plakken
Is de minister eveneens niet van oordeel,
dat het verkeerd is,, om werkgevers, die in
het verleden geen grond hebben opgele
verd voor het vermoeden, dat. zij zich aan
hun verplichtingen pogen te onttrekken,
uit oorzaak van hun niet wekelijks plakken
te verbaliseeren en dat het voordeel, dat
het Rijk misschien heeft bij wekelijks
plakken, verre achterblijft bij hot nadeel,
om op deze wijze de sociale venzekering
impopulair te maken?
Is de minister bereid een soepele toe
passing der premieJbetalingsibepaJingen te
bevorderen en, zoo noodig, door een wets
wijziging jaarlijksche premiebetaling door
landbouwers mogelijk te maken?
Koninklijke Besluiten.
N otariaat.
Benoemd tot notaris binnen het arron
dissement 's-Hcrtogenbosch, ter stand
plaats And el: G. van Willigen, thans no
taris te Alm kerk en is bepaald dat de no-
tarieele standplaats te Ahnkenk niet zal
worden vervuld.
Het gemeente-personeel te Amsterdam.
Pensioenpremie met 1 pro
cent verminderd.
Zaterdagochtend zijn de Centrale Com
missies voor Georganiseerd Overleg voor
de gemeentewerklieden, de ambtenaren en
het politiepersoneel, onder voorzitterschap
van wethouder Von Frijtag Drabbe bijeen
gekomen, om te stemmen over het beken
de voorstel van B. en W., namelijk 'het aan
gaan van een loonovereenkomst voor één
jaar met handhaving van bestaande loo-
nen en salarissen cn vacantic-toeslagen,
doch met vermindering van dc pensioen
premie, welke het gemeentepersoneel moet
betalen, met 1 pet., zoodat deze dan ge
bracht wordt van 8 1/2 pet. op 7 1/2 pet.
Dit kost aan de gemeente ongeveer
500.000.
De bijeenkomst van de gezamenlijke
Centrale Commissies, welke slechts kort
duurde, en waarin de heer Snikkers, die
dit accoord. namens de meerderheid der
organisaties de vorige week had verde
digd, thans moest mededeelen. dat de le
denvergadering van zijn bond dit had ver
worpen, werd bijgewoond door dc raads
leden Pothuis, KI. de Vries, Ossendorp en
Baas.
Het resultaat dor stemmingen was aldus
De overeenkomst werd door de werklie
den verworpen met 166 stemmen. Tegen
stemden de moderne bond. Federatie en
de neutrale Alg. Bond; vóór de Christe
lijke en Katholieke organisatie.
Wat dc ambtenaren betreft, door lrun
afgevaardigden werd de overeenkomst
aangenomen met 20-2 stemmen; tegen
stemde slechts de Federatie.
Verder hebben de verschillende politie
bonden met algemeene stemmen dc over
eenkomst goedgekeurd.
Als gevolg hiervan is tusschen B. eu W.
en de overgroote meerderheid dor organi
saties overeenstemming bereikt., ten aan
zien van de nieuwe loonovereenkomst, in
gaande 1 Juli a.s.
Binnenkort zal nu aan den gemeente
raad in een nota- worden meegedeeld, dat.
met de ambtenaren en de politie overeen
stemming is bereikt, terwijl het accoord
ook voor de werklieden bindend wordt
verklaard, waarna dus de raad deze over
eenkomst alleen kan goedkeuren of ver
werpen, zoodat dit jaar een loonde'bat ach
terwege zal blijven.
Te Eindhoven is in den ouderdom van
55 jaar ten gevolge van hartverlamming
plotseling overleden dr. J. M. R c i t s e m a,
geneesheer-directeur van het Rijkskrank
zinnigengesticht aldaar.
Aan de N.V. Het Spoorwegbouwbedrijf
te TJtrecht is voor een bedrag van ruim an
derhalve ton opgedragen het verrichten
van werkzaamheden ten behoeve van de
omlegging van den spoorweg Amstor-
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De besprekingen in de voorbereidende
ontwapeningscommissie te Genève.
Volgens een Russisch bericht zou Aman
Oellah Kaboel binnengerukt zijn.
Zondagmiddag is de beroemde Norber-
tijner abdij te Tongerlo afgebrand. (Buiten-
landsche Berichten 2o blad).
Katholieke missionarissen in China ver
moord. (Buitenl. Berichten 2e blad).
Te Leende is een autobus in brand ge
vlogen. Vier personen levend verbrand.
(Telegrammen).
BINNENLAND.
Een zware brand te Rotterdam. Vijf
tien huizen verbrand. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Een brutale roofoverval te Amsterdam.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Jaarvergadering van de groep Gemeente
ambtenaren der A.R.K.A. (2de blad).
damAmersfoort, De werkzaamhe
den houden verband met den bouw van eén
brug over den Muiderstraatweg.
B. en W. van Roosendaal hebben we
gens het bij herhaling vertonnen van films,
welke niet voorkomen op do keuringslijst
van de filmkeuring voor het Zuiden,
de Cinema Americain voor den tijd van een
maand geschorst. Zooals bekend Leeft dc
directie een maand gelegenheid om legen
dit. besluit van B. en W. bij Gedcp. Staten
van Noord-Brabant in beroep te gaan.
DE INTERACADEMIALE WED
STRIJDEN TE UTRECHT.
Vrijdag werden de interacademiale wed
strijden te Utrecht voortgezet. De deelne
ming was groot.
De uitslagen luiden:
Voetbal U. S. R. (Utrecht)—U. S.
A. (Amsterdam) <i2. RotterdamDelft
4—0.
Biljarten: 3. Thomassen, 2. Eikel
boom, 3. Ph. de Bruin en -1. Van Keulen
(allen U. S. R.).
Schermen Floret le pr. Petit (U.
S. A., Amsterdam 2e prijs Sluizcr (Am
sterdam). Sabel lo prijs Scheygrond (U. S.
R.); 2e prijs van Assel (U. S. R.).
Boksen: Lichtgewicht. De Munnik
(Robterdamsche Stud. Bond)U. S. R.
(Utrecht) gewonnen door de Munnik op
punten. Jacobson (UèS.A., Amsterdam)de
Boekert (U.S.R., Utrecht) gewonnen door
Jacobson. Hillinga (U. S. A., Amsterdam)—
N.N. (U. S. R. gewonnen door N. N. Koert
(U. S. A., Amsterdam)Verjaal (U. S. R.,
Utrecht) gewonnen door Verjaal.
Lawn tennis DubbelStokvis
Boasson (U. S. A., Amsterdam); H. de
Graaf—-Verheul (Rotterd. Stud. Genoot
schap) 63, 60 v. ZwichtKoert (U. S.
A., Amsterdam) sl. SmissacrtKleinsmidt
(Rotterd. Stud. Bond) 63 3—6 6—1, Van
Itterson—Lodewijks (Delftscho Stud. Bond)
sl. de VoogdBrouwer (U. S. R., Utrecht)
63 64, Dei'ksenv. d. Veen (Loidsohc
Stud. Bond) sl. Brinkmanv. Geyteiibeck
(U. S. R., Utrecht) 64, 16 61. Van Gei
tenbeekBrinkman (U. S. R., Utrecht) sl.
GrashuisSimons (Rott. Stud. Bond) 6—1
6—8 6—1.
Single. Brouwer (U. S. R.) sl. Stokvis (U.
S. A.) 75 62; de Graaf (R. S. G.) slaat
Kleinschmidt. (B. S. B.) 75 6—1. Van
Itterson (Leiden) sl. Smissacrt (R. S. B.)
86 63, Boassan (U. S. A.) sl. de Vogel
S. R. 62 62. Simons (R. S. B.) slaaf
Brinkman (U. S. R.) 75 6—2. Kaptein
(Leiden) sl. de Brockcrt (U. S. R.) 6—:', 63
Lodewijks (Delft) sl. Geytenbeek (U. S. R.)
6—4 1—6 6—4.
Zaterdag worden dc. wedstrijden beëin
digd en worden dc finales gehouden.
Athletick: 1. Jaarsma (U. S. R.). 2.
Menson (R. S. B.). 3. Van Hcbie (U. S. R.).
Speerwerpen. 1. 11. Jaarsma (U. S. R.)
34.90 M. 2. M. Koert (Utrecht) 33.65 M.
3. Kleinschmidt (R. S. B.) 30.60 M.
Verspringen met aanloop: 1. R. Jaarsma
(U. S. R.) 5.62. 2. W. van Schie (U. S. R.)
5.60. 3. Koert (U. S. A.) 5.34.
Estafefto 4 maal 100 M. He eren: 1.
S. R. met Logman, Hazewinkel, van Schie
en Jaarsma. 2. R. S. B. met J. Alcnson, de
Vries, v. d. Ende cn C. Alcnson.
Est- Ue Dames 1 maal 80 M.J. U. S.
R. met niej. Wester, Cancrinus, Schothor-1.
van Reenen. 2. U. S. A. met de dames Hal
ting, PrinsenGeerligs, van Empel en Ta-
s el aar.
