20ste Jaargang MAANDAG 22 APRIL 1929 No. 6160 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ER IE I BUITENLAND BINNENLAND £eicbeli& Gou/fca/nt )e ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ,EII\|, 'oor Leiden 19 cent per -week .f2.50 per kwartaal 129 lij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal franco per postf 2.95 per kwartaal [et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- rijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- j ra-uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd 331 Vdagsblad 9 ct. II Oit blad Verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdedeelingon wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ton hoogste betrekkingen worden aangeboden of g( huur, koop en verkoop f0.50. 30 woorden, waarin vraagd, huur en ver- )it nummer bestaat uit drie bladen j,Kapitaal en arbeid. „Het personeel krijgt ontslag. Maar de landeeelhouders hebben niets te duchten". Aldus de pakkendo opschriften boven in beschouwing in het „Volk", waarin iittf log een en ander wordt medegedeeld over len brand van het Paleis van Volksvlijt Amsterdam. Wij lezen daarin o.m.: s. ,52 JZI UI Dc lieör Monas, met wien wij in tegenwoordigheid van twee commissa rissen der maatschappij een kort on derhoud hadden, verklaarde ons, dat omtrent de afwikkeling van zaken nog niets besproken en nog minder ER Voor het uit ongeveer 78 personen bestaande personeel van het Paleis, waarbij menschen zijn met 30 en meer dienstjaren is de brand een ramp. Zij zullen nog een paar weken hun salaris uitbetaald krijgen, maar er is hun reeds aangezegd, dat zij naar andere betrekkingen moeten uitzien. Voor de aandeelhouders aldus de lieer Monas is van eenige nadeel geen sprake. Zooals men weet is het, gebouw voor f 500.000 verzekerd, vier ton voor het gebouw en één ton voor meubilair en inventaris. Het is te begrijpen, dat de premie- loten A Zaterdag op de beurs tot het dubbele van de aanvankelijke notee ring stegen en tegen een koers van 71 verhandeld werden. Practisch ge sproken zijn zij veel meer waard. Dc. waarde van het nu vrij gekomen ter rein is immers heel wat hooger ge worden dan toen het Paleis, dat nie mand heeft willen koopen, er nog stond. Neen, voor de aandeelhouders zal de afwikkeling van zaken zeker niet onvoordeelig zijn." relt- ;rk HE, Nu is het erg gemakkelijk, om een leenïng op te dringen naar een bepaalde ichting, zooals klaarblijkelijk dc bedoe- ing is van de hier geciteerde opschriften au het „Volk"een meening, ten na- leele van commissarissen en directie van iet Paleis voor Volksvlijt. En dat is ooral gemakkelijk, als het verlangen aan- rezig is, om die bepaalde meening uit spreken en te verspreiden. Maar als men rechtvaardig wil lijn, dan moet men beschikken over alle [egevens, noodig voor het vormen van een tordeel, en* die gegevens eerst onbevoor- lordeeld bezien, alvorens men zijn oor- •J92S deel vormt. Ons ontbreken zulke gegevens in vol- loende mate ook na kennisneming van it „Volk"-interview. Maar dat interview is ons wel een vol- ioende aanleiding, om de vrees uit te ipreken, dat het inderdaad verkeerd zal laan bij de afwikkeling van de zaken van iet Paleis voor Volksvlijt een vrees, ïirop gegrond, dat wij niets vernemen imtrent een zorg voor het personeel, dat iaa Q de onmogelijkheid verkeert, spoedig een andere betrekking te vinden. Zullen deze I personen, zelfs als zij 30 en meer diensfc- f ïar hebben, ook met „een paar weken" salaris op straat zijn. Voor dezulken moet meer worden gedaan, vooral als w e r- e 1 ij k voor de aandeelhouders „de af- iinj wikkeling van zaken niet onvoordeelig zijn" zal. Wanneer cr alleen of voornamelijk ge dacht zou worden aan de belangen van de' aandeelhouders, dan zou dit zijn een vorm van kapitalisme, die wij verafschuwen en die ieder Christen als vloekwaardig moet veroordeelen. Arbeid en kepitaal, beide hebben him rechten. En, als er geofferd moet worden, moet dat geschieden door beide door hen, dio het 't best dragen kunnen, het ersten het meest. Wij> Katholieken, veroordeelen dien v°nn van kapitalisme, waarin het kapi taal onredelijk bevoordeeld wordt boven den arbeid. Wanneer die bevoorrechting onrede lijk is daarover kan in bepaalde geval len wel verschil van meening bestaan. Maar er zijn ook heel wat gevallen, waarin het voor wie niet „kapitalistisch" denkt helder is als glas, dat van zulk een onredelijke bevoorrechting moet worden gesproken. En zulk een geval zou er zijn, wanneer degenen, die hun kapitaal voor het Paleis voor Volksvlijt hebben gegeven, van den brand geen nadeel, misschien zelfs voor deel zouden hebben en degenen, die aan deze onderneming hun arbeid hebben geschonken, allen, zonder uitzondering, met b.v. twee weken, loon dc banden met deze onderneming zouden verbroken zien. Tegenover zulk een streven zouden wij onze verontwaardiging moeten keeren met al de afkeer, die wij hebben voor dat kapitalisme, hetwelk mammon-dienst is. Maar wij willen en kunnen nog hopen, dat commissarissen en directie van het Paleis voor Volksvlijt de zaken zoo zullen afwikkelen, dat aandeelhouders zoowel als personeel zullen moeten erkennen, dat hier is gegeven wat mogelijk was, goecl en rechtvaardig in de gegeven omstandig heden. VAN HET VATICAAN Het aanstaand Consistorie. Niet voor het najaar? Een Havas-bericht uit Rome maakt mel ding van de mededeeling der Romeinsche bladen, dat het consistorie, dat in Juni zou plaats hebben, eerst in het najaar zal wor den gehouden. De Paus zou bij deze gelegenheid S tot 12 kardinalen benoemen. De Belgische Boerenbond bij den H. Vader. Nadat het bestuur van den Belgischen Boerenbond in particuliere audiëntie door den Paus ontvangen was, had Zaterdag avond de audiëntie van de bondsbedevaart plaats. Vijfhonderd pelgrims trokken van de Sancta Marta over het St. Pietersplein naar het Vaticaan, naar de Sala Ducate en de Sala Regina. De Paus liet allen tot den handkus toe en hield van den troon gedurende 25 minu ten een toespraak. Hij heette allen welkom en dankte voor de gelukwenschen. De boe renbond was geen onbekende. Hij zag achter die vaandels, zoovele afdeelingen, trouw aan de leiding in geestelijk en stof felijk opzicht en spoorde aan trouw te blij ven. Toen de H. Vader bij het weggaan allen zegende, klonk geestdriftig de Vlaamschc Leeuw. „Msb." VOLKENBOND Voorbereiding der Ontwapenings conferentie. Er is weinig hoop op belangrijke resultaten. De eerste week van de zitting der voor bereidingscommissie voor de ontwape ningsconferentie is voorbij en men kan niet zeggen, dat deze een bemoedigenden indruk heeft achtergelaten schrijft een „Msb."-coresrpondent uit Genève. Weliswaar geeft het reden tot eenige voldoening, dat de behandeling van het Russische voorstel thans afgeloopen is, zonder al te veel ongelukken te hebben veroorzaakt, zoodat de weg thans vrij is voor de tweede lezing van het ontwerp van 1929. Doch do algemeene stemming van de commissie is van dien aard dat er weinig hoop bestaat, dat men de groote vraagstukken, die in 1927 onopgelost ble ven, thans zal kunnen regelen. Ik denk hier nog niet aan de proble men der vlootbeperking, doch het is ook zeer de vraag, of met betrekking tot dc kwestie van de landmacht er eenige aan zienlijke vooruitgang te verwachten is. Niemand in de commissie maakt den in drukt, werkelijk een leider ten goede te kunnen zijn, zooals lord Cecil 2 jaar gele den geweest is. De commissie is intusschen heden be gonnen met de beraadslagingen over den chemischen oorlog. Maandag zal hierover verder gepraat worden. Dat de Russen te Genève blijven, staat thans wel vast, wat blijkt uit hun nota, die zij vandaag aan de ontwapeningscom missie gezonden hebben en waarin zij me- dedeelen, dat zij, ondanks de verwerping van hun voorstellen, te Genève zullen blij ven, omdat zij iedere aanleiding vermij den willen, dat de andere regceringen een mislukking van de ontwapeningsbespre kingen zouden kunnen toeschrijven aan het vertrek der sovjet-delegatie. FRANKRIJK. HET ECHEC DER DESKUNDIGEN. Tussehen eenige oxperten o-a. tus- schen Young en Schacht, hebben Vrijdag avond laat en Zaterdagvoormiddag nog particuliere besprekingen plaats gehad, w aaruit blijkt, dat hei echec der deskun digen-commissie nog- niet als definitief wordt aangezien. Dc Duitsche delegatie schijnt inderdaad t erlangend, het contact met de andere de legaties te onderhouden. Zaterdag is Schacht naar Berlijn ver trokken. Hij zou echter heden te Parijs terug zijn. Dc plenaire zitting, welke hedenvoor middag zou plaats hebben, wordt uitge steld, mede in verband met de begrafenis van lord Revelstolce. Het stoffelijk overschot van lord Reevel- stoke is Zaterdagmiddag naar het station overgebracht en naar Havre vervoerd om vandaar [Der boot naar Engeland te wor den overgebracht. Zondagmorgen is te Parijs een rouwdienst voor lord Revel- stoko gehouden. Het oordeel van den „t ij g e r". Geïnterviewd door een „Echo de Paris" omtrent het boek van Recouly (dat een aantal uitlatingen van maarschalk Foch betreft, welko op Clemenceau betrekking hebben. Red) zeide de „tijger" terloops: „Hebt ge Schacht gezien? Zijn weige ring in de experten 'mniissie dei* deskun digen, zijn bedoelingen zijn op niets an ders dan een nieuwen oorlog gericht. De Duitschcrs behoeven nu nog slechts be taling van de bedragen, die -in het Dav/es- plan zijn voorzien, te weigeren, om het "bezet houden van de Rijnzones, ook na het verstrijken van den door het vredes verdrag bepaalden termijn, te rechtvaar digen". D r. !Schacht b e h o u d t z ij n v r ij h e i d. De beide Duitsche deskundigen, de di recteur van de Duitsche Rijksbank dr. Schacht en dr. Vögler, vertoefden gisteren te Berlijn om de leden van het Bijkskabi- net in te lichten over den stand der on derhandelingen der deskundigen te Parijs. Zij brachten in het bijzonder rapport uit ever de beteekeuis en de behandeling van het. Duitsche memorandum en de deskun digen constateerden daarbij, dat geen po litieke, doch slechts economische punten in het memorandum waren opgenomen. Verder constateerden zij, dat het gedeelte van het memorandum, dat volgens verkla ringen van andere zijde een politiek ka rakter zou dragen, noch in de sub-commis sie noch in de plenaire conferentie is be handeld en dat het memorandum evenals de overige memorandi als basis voor de besprekingen zou dienen. De ministers namen kennis van het rapport en verklaarden, dat zij den des kundigen ook in de toekomst hun onver anderde vrijheid wenschen te laten. De opvolger van Lord Revelstoke. Naar in officieele kringen verluidt zal de taak van wijlen Lord Revelstoke op de conferentie van deskundigen te Parijs voorloopig worden waargenomen door den tot nu toe plaatsvervangend deskundige Sir Ch. Eddis. Het staat nog niet met ze kerheid vast, of een opvolger van Lord Revelstoke benoemd zal worden. Dc di plomatieke medewerker van de Morning- Post meent echter dat het waarschijnlijk is, dat in de plaats van Lord Revelstoke Sir Basil Blackett benoemd zal worden. Sir Basil Blackett, die evenals Sir Charles Eddis als plaatsverv. deskundige bijna alle onderhandelingen medemaakte, is, evenaTs de overledene, directeur van de Band van Engeland en voorzitter van de eenige maanden geleden opgerichte Traffic Com pany. Van 1922 tot verleden jaar was hij minister van finantiën in dc Indische re geering. DUITSCHLAND Prins Heinrich van Pruisen, t Prins Heinrich van Pruisen is Zaterdag middag aan een longontsteking op zijn land goed Hemmelmark Eckerhvörde in Slees- wijk-Holstein op 67-jarigen leeftijd overle den. Prins Heinrich van Pruisen is de broer van den ex-keizer van Duitschland. Hij werd 14 Augustus 1862 te Potsdam geboren. In September 1901 werd hij admiraal. Op 21 Sept. 1903 werd hij chef van het ma rinestation Oostzee en in 1906 bevelhebber van dc slagvloot. Op 4 Sept 1909 trad hij als zoodanig af; hij werd toen bevorderd tot „Groot-Admiraal" en inspecteur-generaal van do marine. ITALIË OPENING VAN HET NIEUWE ITALIAANSCHE PARLEMENT. De troonrede. Do verkiezingen en do -verzoening met d.en Pans. Bij dc opening van do 2öc wetgevende periode heeft Zaterdag de Italiaanschc Ko ning een troonrede gehouden, waarin hij begon te herinneren aan de woorden van zijn grootvader, koning Victor Emanuel II, den 27sten November 1871 uitgesproken bij de opening van de tweede zitting van dc elfde wetgevende vergadering, n.l.: „Na een langdurige beproeving en boetedoening is Italië hergeven aan zichzelf en aan Rome. Hier, waar ons volk na de verstrooiing van verscheidene eeuwen, zich voor het eerst hereenigd ziet, spreken alle dingen on.s van grootheid, maar ehrinneren ons tegelijker tijd aan onze plichten. Wij hebben onze plaats in do wereld heroverd met onze rech ten van een onafhankelijken staat. Thans, nu onze nationale eenheid vervuld is en een nieuw tijdperk in de Italiaanschc ge schiedenis opengaat, zullen wij onze begin selen niet verloochenen". De Koning zeide, dat deze zelfde woorden vandaag zouden ki/nnen worden uitgesproken, na de twee groote gebeurtenissen, die dc ziel van het Italiaansche volk op merkwaardige wijze naar buiten hebben laten treden en geroerd hebben, n.l. do verkiezing-volksstemming van 24 Maart, die getoond heeft op welk een uitgebreide, welgedisciplineerdc massa de fascistische regeering rekenen kan, en de verzoening met den Pauselijken Stoel, welke na zestig jaren de Romeinsche kwes- lit opgelost en uit de wereld geholpen heeft. Do Koning vervolgde: „Gij zult zeker de buitengewone historische beteekenis be grepen hebben van deze verzoening". Nieuwe wetgevende maatregelen. Zeggend dat kracht en rechtvaardigheid de grondslagen van een vrij bewind zijn, be sprak dc koning vervolgens de hervorming van de wetgeving en voegde er aan toe dat de toepassing van het concordaat met den Pauselijken Stoel een nieuwe reeks wet gevende maatregelen zal eischen. De regee ring zal drie nieuwe wetsontwerpen indie nen, en wel een tot wijziging van de huwe lijkswetgeving, in verband met de erken ning van den effectus civilis van het kerke lijk huwelijk, een ter erkenning van de ker kelijke instellingen en het beheer der ker kelijke goederen en een op de vrije uitoefe ning van de toegelaten eere-diensten. Dc mislukte pogingen tot ontwapening. Ontwapenings-conferenties zijn elkaar de laatstft jaren opgevolgd, ingegeven door edele initiatieven van politici en deskundi gen. Maar tot dusver is de ontwapening een edel droombeeld gebleven, waarmede de voortdurende wapening te land, ter zee en in de lucht in strijd is. Mijn regeering heeft reeds in de woorden van haar minister van buitenlandsche zaken ten opzichte van het ontwapeningsvraagstuk haar houding vast gesteld, maar daar de tot dusver onderno men pogingen geen succes hebben gehad, volgt daar uit, dat het staatsplicht is intijds in de verdediging van het vaderland te voorzien. Ver ster king der Italiaanse ho s t r ij d k r a c h t e n. Gij zult in de toekomst meewerken, ge lijk gc dit reeds in het verleden gedaan hebt, aan alle wetgevende maatregelen waar mijn regeering om zal vragen, ten ein de in het geheel onze strijdkrachten steeds doeltreffender te maken. Het betreft dc strijdmiddelen en het materieel, want de geest is wakker en de organisatie van de jongelingschap alsmede de oefening vóór en na den militairen diensttijd behouden en versterken dien geest voor alle mogelijke gebeurlijkheden. De militaire krachten van den staat zijn volkomen eensgezind en eendrachtig geor ganiseerd in de verdeeling der taak en in de eenheid van doel, hetwelk is het vader land machtig te maken en vooral eerbied te verschaffen. AFGHANISTAN. Geen inmenging van Perzië. Een waarschuwing der Sovjet-regeering. Do Internationale Nieuwsdienst meldt uit Riga dat dc Sovjet-regeering haar di plomatieke vertegenwoordigers te Tehe ran heeft opgedragen dc Perzische regee- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Duitsche deskundigen behouden hun vrijheid op de conferentie te Parijs. In de Troonrede heeft de Koning van Italië de oplossing der Romeinsche kwestie besproken. Het vliegtuig, dat op zoek was naar de Southern Cross, is gevonden. (Lucbtv. 2dr blad). BINNENLAND. Het verblijf van Z. D. H. Mgr. Aen- genent te Rome. (Kerkn., 2e blad). Te Rotterdam is een auto in het water gereden; twee personen verdronken (Gein. Berichten. 2e blad). Tot burgemeester van Bergen op Zoom is boemd mr. P. A. F. Blom, thans bur gemeester van Angerlo. (1ste blad). Bij het station Lisse is een dame uit den trein gevallenzij heeft ernstige verwondingen bekomen. (Stadsnieuws, 1ste blad). ring te waarschuwen zich niet. te mengen in den toestand in Afghanistan, daar an ders de Russische regecring zich verplichl zal voelen tusschenbeiden te komen. CHINA. De overneming van Sjantoeng. Heb officieele nieuwsagentschap der re geering van Nanking bevestigt dal. de re geering besloten heeft het beheer over Sjantoeng op zich te nemen ten einde de veiligheid der Japanschc bewoners tc ver zekeren. Hieruit blijkt, dat zooals trou wens roods bekend was Feng Joe Hsiang niet met deze utak zal worden belai-L. Te vens wordl. officieel gemeld dat Tsjang Kai Sjck de benoeming van den voorzit ter der provinciale regeering, iemand die door Feng benoemd was, bekrachtigd heeft; hij zal de vertegenwoordiger dei- centrale regecring zijn voor dc overne ming van Tsinanfoe en de spoorwegzone van de Japanners; hij heeft echter in struct c gekregen verdere orders af (e wachten ten aanzien der algemeene mili taire bezetting. Koninklijke besluiten. Burgemeesters. Bij Kon. Besluit is benoemd tot burge meester van Opsterland J. Bleeker mei gelijktijdig eervol ontslag als burgemees ter van Utingeradeel; is benoemd tot burgemeester van Bcv gen op Zoom mr. drs. P. A. F. Blom mei gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester van Angerlo. Rechterlijke macht. Bij Kon. Besluit is benoemd tot griffie: bij het Gerechtshof 1c Amsterdam jlir. mr. J. M. van Asch van Wyck, thans griffier bij dc rechtbank te Zwolle. No tariaat. Bij Kon. Besluit is benoemd tot «.ol-arh te Stadskanaal gem. Wildervank, \Y. Hamminga, cand.-notaris te Haren. DE KAMERVERKIEZING. Candidatuur-Th. v. d. Laan. Naar do „Volkskr." verneemt, heeft de heer Th. van der Laan, plaatsvervangend candidaat voor den vrijen zetel in alle kieskringen, behalve Zwolle en Assen, aan het bestuur van de R. K. Staat- partij bericht, dat hij'tot zijn spijl, door onvoorziene omstandigheden genoodzaaki is zijn candidatuur in te trekken. Afschaffing van invoerrecht op thee bepleit. Adres van de K. v. K. voor den Bosch aan den minister. Dc Kamer van Koophandel voor s-Hcr- logenbosch heeft een adres gericht aan den minister van Financiën, waarin zij al- haar meening uitspreekt, dat thans, nu plotseling het Engelsche invoerrecht o|> thee in zijn geheel is afgeschaft-, een toe stand is ingetreden, welke afschaffing vau dat recht ten onzent eveneens noodzakelijk maakt. De Kamer dringt cr bij den minis ter iu het belang van den Ncderlandschen theehandel en Noderlandsch-Indi.schc thee cultures met grooten nadruk op aan. te willen bevorderen, dat spoedig het thans nog van thee geheven invoerrecht geheel zal kunnen vervallen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1