20ste Jaargang
MAANDAG 15 APRIL 1929
No. 6154
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
BUITENLAND
BINNENLAND
KERKNIEUWS
LAND- EN TUINBOUW
SPORT
e CcicbeHe (Bon/tont
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week .f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal
Franco per post .f2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS N<i. T-1
DÉ ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent perreg-el
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
buur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V Anti-papisme.
De Evangelische Maatschappij ïs een
zuster een tweelingzuster zou het. kun
nen zijn van de Staatk. Geref Partij,
waarvan, zooals wij Zaterdag meldden, ds.
Janssen in een vergadering van de anti-
rev. kiesvereeniging te Lisse verklaarde,
dat zij slechts één vijand kent: do Room-
schen.
„De Evangelische Maatschappij moet"
zoo schreef de „Volkskrant" van Za
terdag terecht zooals men weet, niéts
hebben van de katholieken, acht, ze min
stens even verderfelijk als, zoo niet ver
derfelijker dan de socialisten en commu
nisten."
En de voorzitter dezer Maatschappij
ds. A. Hoogenhuyzc, heeft op de jaarlijk-
sche vergadering te 's-Hertogenbosch de
zer dagen gehouden, niet alleen met on
verstand, maar ook zeer onkiesch, „onze
protestantsche vorsten" in zijn anti-papis
me betrokken.
Volgens heb verslag in de „X. R. Crt."
zei de voorzitter in zijn rede ojh.:
„Het is geen gemeenplaats als wij
ook nu, op onze jaarlijksche vergade
ring, gewagen van het drievoudigo
snper, dat niet verbroken zal worden:
Gód, Oranje en Nederland. Slechts
dan kan het Nederland goed gaan
als het zich met do hand op liet
Woord en het oog nog boven schaart-
dhi onze Protestantsehe O r a n jo vorstin
Moge het in dc. komende maanden
duidelijk worden dat er in ons va
derland nog een geuzenvolk leeft, dat
geen vleesch tot zijn arm wil stellen,
maar ziende in het gebod en voor de
uitkomst blind, opkomt voor de eero
Gods. Onze E. M. wil nimmer mee
helpen in geen enkel opzicht, dat
Nederland Roomsch worde. Is daar
dan gevaar voor? Ik weet het niet.
Wel zie ik dat Rome overal kracht
ontwikkelt".
De „Volkskrant" zegt hierover o.m.:
„Is het krenkend, Hare Majesteit tot
een vorstin voor slechts een deel liarer
onderdanen te verkleinen, voor de katho
lieken,* wien men bij al hun tekortkomin
gen in geen geval aanhankelijkheid aan
het vorstenhuis kan ontzeggen, is het
grievend, als trouwe aanhangers der
Oranje-vorstin t-c' worden gediskwalifi
ceerd.
Maar het is vooral dom, omdat men,
Je katholieken uitsluitend, do koningin,
die men zegt te eeren, in een positie van
minderheid brengt, welke voor een ko
ningin onhoudbaar is.
Een koningin voor dc geuzen is in
het Nederland van heden een figuur, die
niet kan worden gehandhaafd."
Wij herinneren hier nog even er aan,
hoe de Leger- en Vlootpredikant Janssen
in de reeds genoemde vergadering te Lisse
ook in heb geheugenriep de revolution-
naire beweging in 1918: „Hebben ze (de
anti-papisten) toen gezegd: wij hebben
toen waren het beste mcnschen en echte
staatsburgers. Toen was Roomsch en Pro
testant één!"
jullie (de Roomschen) niet noodig? Neen,
Of er „gevaar" voor is, dat Nederland
Roomsch zal worden?
„Ik weet het niet", zegt do lieer Van
Hoogenhuyzc; wel ziet hij, da-t Rome
overal kracht ontwikkelt, en het herstel
van den Kerkdijken Staat zal waar
schuwt hij niet nalaten zijn invloed
uiede te declen, ver over dc grenzen van
het Rijk.
»Voor veertien dagen" aldus de do-
miné „op Witten Donderdag, stond
ik te Rome in de St. Pieterskerk onder
de vele duizenden, die daar waren samen
gekomen om den dienst bij te wonen. Het
13 S^en wonder, dat men onder den indruk
komt van de pracht cn de grootheid en
de heerlijkheid van wat Rome's Kerk in
de Eeuwige Stad te zien goeft,T-
Dit klinkt, bijna als een bekentenis,
merkt het „Centrum" op.
„Zou de voorzitter der Evangelische
Maatschappij zelf misschien ook al onder
den indruk zijn geraakt?
Men zou het haast vermoeden."
DE HERSTELKWESTIE.
DE HERSTELCONFERENTIE.
Geallieerd memorandum ingediend.
Amerika acht de c ij fors t q
h o o g.
Zaterdag heeft te Parijs een plenaire zit
ting plaats gehad van de herstelconferentie.
Van de zijde der vier voornaamste crc-
diteurlanden werd, zooals aangekondigd,
een memorandum voorgelegd aan de des
kundigen-commissie al» zoodanig en dus
niet aan dc Duitsclic delegatie afzonderlijk.
Het document, moet dienen tot vergemak
kelijking en verheldering der discussies
over de cijfers en moet meer worden opge
vat als een voorstel dan als een besluit der
crediteurlanden. Het werd in dc zitting van
Zaterdag voorgelezen.
De plenaire zitting van heden zal te be
slissen hebben of het memorandum zal
worden gepubliceerd of niet. Over den in
houd van het stuk werd niet gediscussieerd.
Het feit, dab de voorzitter, de Ameri
kaan Owen Young, het memorandum der
vier crediteurlanden in ontvangst heeft ge
nomen, beteekenl niet. dab hij den inhoud
daarvan voor zijn verantwoording neemt.
Integendeel schijnen de Amerikanen de cij
fers te hoog te achten voor dc betalings-
capaciteit-van Duitschland.
JOEGO-SLAVIE.
Weer een geheim document ontdekt.
Joegoslavië zou komitadzji's
organiseer bn.
Heb „Giornale d'Italia" publiceert een
document, waarin, naar beweerd wordt,
alle bijzonderheden worden gegeven om
trent de organisatie van komitadzji's door
Joegoslavië voor een eventucelen aanval op
Italië. Het blad verklaart, dat het. docu
ment authentiek is en afkomstig van den
generalen staf in Belgrado. Het moet be
schouwd worden, aldus het blad, als een
onthulling van feiten, die reeds lang ver
moed werden.
In het document, dat uit 60 artikelen be
staat, wordt een volledige handleiding ver
strekt voor de komitadzji's gedurende vre-
dos- en oorlogstijd. Hun -voornaamste taak
is het toepassen van do juiste middelen
om op het gebied van den vijand terreur
uit te oefenen, de bevolking tc demorali-
seeren en de vijandelijke troepen ongeschikt
tc maken voor den strijd.
Massa-ontslag van generaals.
De regeering heeft, een decreet uitge
vaardigd, waarbij een groot aantal gene
raals wordt gepensionneerd. Deze maatre
gel heeft groot opzien gewekt.
POLEN
Het kabinet Bartel afgetreden.
Nieuw kabinet.
Het kabinet Bartel is afgetreden. Reeds
is weder een nieuwe regeering samenge
steld, waarvan Switalski minister-president
is geworden. Maarschalk Pilsoedski is we
derom minister van Oorlog.
RUSLAND.
Een opstand in Georgië?
Gevechten mot de bolsjcwiki
zouden gaande z ij n.
Het Georgisch persbureau to Genève
heeft uit Batoem bericht ontvangen, dat in
Adjarië, een Mohammedaanschc provincie
van Georgië, een opstand tegen de bolsjc
wiki is uitgebroken. Bij de Turksche grens
zouden reeds gevechten hebben plaats ge
had. Naar verluidt, zouden tussclien de op
standelingen en do bolsjewiki onderhande
lingen zijn aangeknoopt.
CHINA.
HET „HEMELSCHE" RIJK.
Ellende in Kansoe.
Moliamiuedane n-o pstand.
De opstand der Mohammedanen in Kan
soe, die naar officieel gemeld werd, in Oc
tober van verleden jaar onderdrukt was,
nadat 200.000 Chineezen hierbij gedood wa
ren, heeft niettemin gedurende den gehee-
len winter in het Zuid-Westen van Kansoe
doorgewoed en nog steeds is de nationalis
tische regeering cr niet in geslaagd, hem
geheel meester te worden.
Dc „North China Daily Ncavs'' hangt een
verschrikkelijk beeld op van de toestanden
in genoemde provincie. Nadat dc Moham-
medaansche troepen zich in October ver
leden jaar nabij Eotsiau bijna hadden
moeten overgeven, slaagden zij er nog in te
ontsnappen naar het gebergte. Ten slotte
kwamen zij in Nientsjau, dat nog niet bij
de gevechten betrokken was geweest,
Dc Mohammedanen beschikken over
25.000 goed-uitgcrustc cavaleristen, die aan
gevoerd worden door een jongen van slechts
18 jaar oud, Ma Tsjong-jiug genaamd, die
de „kleine generaal" wordt genoemd en
een bijna bovennatuurlijke aanhankelijkheid
van zijn soldaten bezit.
Ma Tsjong-jing heeft dc zendelingen zon
der ruwheid behandeld, doch voor de bewo
ners der steden wa> bij zonder genade.
Overal werden voedingsmiddelen in beslag
genomen, huizen in brand gestoken en de
bewoners gedood. In Nienstsjau sloegen do
opstandelingen hun hoofdkwartier op en
vandaar hebben zij zich snel verspreid over
het zuidelijk en zuid-oostelijk deel van Kan
soe, overal verwoestingen aanrichtende.
Op het bericht, dat regeeringsbroepen na
derden, vertrokken de Mohammedanen in
noord-westelijke richting. Het Thibctaan-
sche klooster te Tsjoni werd in do asch
gelegd, waarbij vele kunstvoorwerpen ver
loren zijn gegaan. Verder werd het fabel
achtig rijke klooster Labrang gëhecl uitge
plunderd. Nabij Tautsjau werd uit wraak
voor een overval door Thibetanen een aan
tal dorpen platgebrand; hierbij zijn duizen
den mannen, vrouwen en kinderen om het
lóven gekomen.
De stad Nientsjau is driemaal geplun
derd. Eerst door de Mohammedanen, toen
door dc troepen van Feng Joe-sjiang, die
de Mohammedanen achtervolgden, cn ver
volgens door do der'.-Tste divisie van het
nationalistische l*gu Ai-- Feng Joo-sjiang
kwam versterken. Andere districten on
dergingen een dergelijk lot.
In de provincie Kansoe hcerscht thans
een onbeschrijfelijke ellende. De menschen
moeten zich voeden met boombladeren en
stroo en er zijn aanwijzingen, dat in vele
gevallen de bewoners tot kannibalisme zijn
vervallen.
MEXICO.
DE OPSTANDIGE BEWEGING.
Een slag buiten Naco.
Mexicaansche Bondscavalerie heeft Za
terdag het opstandelingcnkamp van gene
raal Gonzalo Escobar aangevallen. Negen
tig man cavalerie van liet bondsgarnizoen
te Naco sloegen op een afdeeling troepen
der opstandelingen op den weg naar Noga
les ten Westen van den San José-berg in
en namen ongeveer honderd man gevangen.
Dc strijd in Mexico begint meer en meer
het karakter van een guerilla aan te nemen.
Do officier van justitio der Mexicaansche
regeering te Monterey heeft tegen de ge
neraals Escobar, Caraveo en San Martin
een aanklacht ingediend wegens wederrech
telijke toeëigening van ongeveer 500.000 dol
lar van het filiaal van de Bank van Mexi
co aldaar. Men gelooft, dat de Mexicaan
sche regeering op deze wijze de mogelijk
heid van - uitlevering voorbereidt voor heb
geval de opstandige generaals op Amcri-
kaansch grondgebied zouden vluchten cji
door de Amerikaanscho regeering als poli
tieke gevangenen zouden kunnen worden
behandeld.
De Kerkvervolging in Mexico.
Twee kloosters overvallen.
Uit Mexico (stad), wordt gemeld: Agen
ten van het ministerie van binnenlandscho
zaken hebben de laatste 24 um: een wijd
vertakte reeks overvallen gedaan op in
stellingen van godsdienstigen aard, waar-
bij zij een aantal personen gevangen heb
ben genomen cn do gebouwen hebben ge
sloten.
Twee kloosters werden overvallen. Tien
Mexicaansche zusters, die in een dezer
kloosters1 werden gevonden werden vrij ge
laten, na een waarschuwing to hebben ont
vangen, dat zij in strijd met de grondwet
handelden. Den Spaanschen zusters, welke
in heb andere klooster werden aangetrof
fen, werd tien dagen gegeven om Mexico
te verlaten.
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Kiescomité-Kampschöer.
Aan het Kiescomité-Kampschöer zijn dc
navolgende personen nog toegevoegde J,
H. v. Dorsten te Delft, C. W. Zuidam.
Pijnacker, W. Je Vroede. Noorchvijk.
Ook in den Kieskring Nijmegen is
een Kiescomite-Kampschöer opgericht.
Kiescomité-Mr. van Hellerberg-Hubar.
In de gecombineerde Kieskringen Lei
d e n-Dordrecht-Friesland-Groningen is op
gericht een „Kiescomité-Mr. van Hellcn-
berg llubar" ter bevordering van de can
didal uur van Mr. van HeHenberg-Hubar
voor een vrijen zetel.
Leden van hot comité zijii de hoeren:
F. G. J. van der Eerden te Lisse, J'. G. II.
Brounts te Schiedam, C. Y. Ponsioen te
Alphen aan den Rijn, J. H. van Langen
te Delft, M. W. G. van Loon tc Gouda,
C. W. Niriteman tc Groningen, P. Klaver
te Hillcgom, G. J. M. J. Molkenbocr te
Leiden, J. Kortekaas tc Lisse, D. van Jolc
en G. II. Steemers tc Rijswijk, G. van
Leeuwen te Wassenaar en J. P. Ruys tc
Woerd-en.
De samenstelling van het „Kiescoinité-
van Hcllenberg-Hubar' in de kringen
Haarlem-Helder is als volgt
Voorzitter P. J. M. van Teterïng te
Haarlem, secretaris S. P. ij'. Stevens te
IJmuiden-Oost, penningmeester A. Vlaar
te Purmerend; leden: J. F. M. Endel te
Alkmaar, II. Th. Fibbc tc Haarlem, W.
Pijlman te Hoofddorp, J. Schneiders te
Hoorn, G. Groot tc Krommenie, Ew. Bak
ker te Lutjebroek, G. H. J. Konings te
Volendam en C'. J. van Leeuwen te Wees;».
Kiescomité BultenMr. v. d. Velden.
In Gelderland is gevormd een kiesco
mité Bultenv. d. Velden, dat actie zal
voeren voor den heer Bulten als candidaat
voor een vrijen zetel en voor Mr. v. d.
Velden als plaatsvervanger voor den juri-
dischen kwaliteitszetel.
MGR. AENGENENT TE ROME.
Men seint ons uit Rome
Heden (Maandag)-morgt n werd mgr. J.
D. J. Acngenent door Z. H. den Paus in
audiëntie ontvangen.
De H. Vader onderhield zich gcruiiuen
tijd met onzen Bisschop.
Mgn. Aengcncnt droeg gisterenmorgen
te. 8 uur een II. Mis op „op het graf van
den H. Petrus" in dc Pieterskerk.
Dc- laatste dagen van de vorige week
werd mgr. au audiëntie ontvangen door
Kardinaal Merry del Val en door Kardi
naal van Rossum.
Em. Pastoor H. Berendsen. t
In den ouderdom van 74 jaren a.s te Di-
dam overleden) de zeereerw. lieer H. B. M.
Berendsen, em. pastoor van Groessen.
Nederlarrdsche bloemen.
IE o o Par ij e z e w aardeert.
Een medewerker van „l'Oeuvre" ver
telt van den bloemenverkoop in dc Hallen
to Parijs. Hij brengt daarbij Tiok den aan
voer van bloemen uit Nederland1 tor
sprake.
Wanneer zoo zegt hij de Nedcr-
landschc bloemencultuur, ondanks de drie
voudige bemoeilijking (den wisselkoers,
liet ontbreken van steenkolen en de
transportkosten) op de Parijsche markt de
rol speelt van prijs-regelaar, dan komt
dat uitsluitend door de volmaaktheid van
haar methoden van productie, distributie
en propaganda.
In plaats, zoo vervolgt l'Oeuvre, van te
Londen het functioneener: van dc peper
munt-automaten te gaan bostudeeren. of
de knoopen van de uniform der tram con
ductrices to Kopenhagen, moest het Pa
rijsche gemeentebestuur liever de nois
naar Aalsmeer ondernemen, den zetel van
de Bloemenbeurs. Hot zou daarvan met
zoodanige' inlichtingen tcrugkeeren, dat
wel niemand hun zou kunnen verwijten
•uit de gemeentekas te hebben geput.
VOETBAL.
DIOC. IIAARL. BOND.
L. en Snel II—VVL 1 2—3.
Wat niemaud verwachtte is geschied: L.
en Sn. is door VVL op eigen terrein met
32 geklopt en verdiend. (Wij hebben Za
terdag do verwachting uitgesproken, dat
het zou geschieden! L. Crt.)
VVL wint den to.vs, zoodat L. en Sn. af
trapt. Zij trekken onstuimig ten aanval, zoo
dat do WL-veerdediging het hard te ver
antwoorden krijgt. Zij weerstaat echter
schitterend den druk cn VVL trekt ten
aanval. Uit één der goed opgezette aan
vallen geeft de linksbuiten van VVL aan
zijn club de leiding (01).
Dc vreugde is echter van korten duur,
VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Het memorandum der geallieerde ex
perts in de plenaire zitting der herstel
conferentie overhandigd.
Vreeselijke ellende in de Chineesche
provincie Kansoe.
BINNENLAND.
De Bisschop van Haarlem is heden cfoo*
Z. H. den Paus in particuliere audiëntie
ontvangen. (Kcrkn., 1ste blad).
Bij Overschie is een auto te water ge
reden. Twee verloofden verdronken.
(Gem. Berichten, 3de blad).
De vuilverwijdering te 's Gravenhage.
(3de blad).
Zal dr .W. Mengelberg ons land verla
ten. (L. en K„ 3de blad).
De zeereerw. pater v. d. Donk is benoemtf
tot pastoor te Wychen.
want. bij een L. en Sn.-aanval onttsaat. een
penalty, welke door L. en Sn. wordt benut
(11). Niet ontmoedigd, speelt VVL ver
der en met succes, want de midvoor lost ecu
hard schot, wat den keeper tc machtig
blijkt (12). L^en Sn. valt weder aan en
de scheidsrechter kent een penalty toe we
gens aangeschoten hands, o.i. een te zware
bestraffing. Deze penalty wordt echter
overgeschoten, zoodat met 21-stand, de
rust, aanbreekt.
Na de hervatting wordt er cenigcn tijd
middenveld-spel gespeeld, waarbij er een
vrije trap ontstaat voor VVL. Deze. goed
genomen belandt bij den midvoor, welke
den bal ineens inschiet (13). VVL houdt
goed vol en de strijd blijft nu gelijk op
gaan, want beurtelings vcrekecren beide
doelen in gevaar.
Nog 15 min. zijn er tc spelen, wanneer
L. en Sn. een hard schot lost, wat wel dooi
den keeper wordt gestopt, doch hij laai
daarbij den bal vallen en tic toeschietende
spele heeft geen moeite den stand op 2—3
te brengen.
Dc laatste oogenblikkcn zet L. en Sn. er
alles op den stand gelijk te maken, terwijl
VVL zich op verdedigen gaat toeleggen.
De achterhoede bezweert echter alle gc-
vaar, zoodat met onveranderden stand het
einde kwam van dezen spannenden en aan
genamen wedstrijd. Dc leiding was bij den
lieer Hou/en in goede handen.
WIELRENNEN.
Vergadering van de N. W. U.
Gisteren had in Hotel de l'Europc Ie
Utrecht een vergadering plaats, uiige»
schreven door de Federatie van Wieler
clubs in Noord-Holland, van do besturen
van do in den lande bestaande Wieler
clubs, met het doel, tot betere verhoudin
gen in dc Ncd. Wielron Lhiic te gerak-n.
De vergadering werd gepresideerd door
den heer C'. Huibrechtsen van Amsterdam,
voorzitter van de Federatie.
In zijn openingswoord gaf deze een uit -
oenzetting van de werkwijze van liet N. W.
U.-be stuur, welk bestuur in lal van geval
len blijk gaf van totale onbekendheid mei
de wielersport.
Do kwestie der te hoogc licenties voor
al, heeft volgens spr. kwaad bloed gezet,
.terwijl dc progressieve contributiehefting.
aanleiding voor aansluiting bij dc Unie. de
onderlinge concurrentie der clubs doet toe
nemen.
Het geringe aantal clubs, dat tot do
Unie is toegetreden, en het. dalende aan
tal licentie-aanvragen is wel een bewijs,
dat de huidige leiding «le gezonde ontwik
keling der wielersport in den weg slaat.
De heer Van Eek (Den Haag) ziet in den
hoer Swaab do Beer de despoot, die de
Unie- regeert.
Do reglementen, die aart: do clubs de
zelfstandigheid ontnemen, zijn zijn werk.
Dat dc pers op de laatste vergadering
van dc N. W. U. is geweigerd, is eveneens
het werk van den lieer SwaUb dc Boer ge
weest, die de publiciteit vreest, daar men
hem op elke vergadering krasse waarheden
heeft to zoggen.
Andere sprekers voerden daamu nog
het woord, waarvan er enkele wezen op «Ie
despotische houding van. den voorzitter
van de Unie, jhr. v. d Berghe van Heem
stede, doch het ook eens waren met liet
inzicht, dat. de heer Swaab do Beer, <lo
onruststoker in den ouden N. W. B. ook
in do Unie de man is, die. door zijn Rus
sisch optreden onrust onder de renners
brengt.
Tenslotte werd een motie ingediend,
waarbij het bestuur van de X. W. U. werd
urtgenoodigd, die zijner leden tc doen af
