20ste Jaargang DINSDAG 9 APRIL 1929 No. 6149 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN BUITENLAND BINNENLAND 9a Êeicbelxe Sou/temt De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per weck .f2.60 per kwartaal Franco per postf 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zou dagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II LEIDEN Bureaux: PAPENGRACHT 32 TEL. INT. ADMINISTRATIE GIRONUMMER 103003 935 REDACTIE 15 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop on verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen VAN HET VATICAAN Alpenjagers bij den Paus. Vier en twintig duizend Alpenjagers, uit allo deelen van Italië afkomstig, woonden Zondagochtend de H. Mis in de Pieters kerk bij. Onder do vele aanwezigen bevon den zich o.a. de maarschalk Caviglia en vele fascistische vertegenwoordigers. Na de H. Mis verzamelden de Alpenja gers zich op het St. Pietersplein, waar een enorme menigte zich verdrong. De Paus die aan een der vensters verscheen, werd door de menigte enthousiast toegejuicht. Z.H. bleef gedurende tien minuten aan het venster en groette de menigte, die ten slotte de zegen ontving. De Alpenjagers trokken vervolgens door de stad en bezochten het graf van den Onbekenden Soldaat, het koninklijk paleis en het Palazzo Chigi. Do koning en Mus solini werden luide toegejuicht. ITALIË Botsing met opstandelingen in Cyrenaica. 16 0 t e b e 11 e n d o o r de 11 a 1 i a n e n gedood. Uit Benghasi wordt gemeld: Een colon ne lichte Italiaansche troepen, die politie toezicht lioudt in Cyrenaica (Italiaansche kolonie in Afrika) heeft opstandelingen verslagen van wie er 260 werden gedood, terwijl groote buit werd gemaakt. Aan Ita liaansche zijde werden vijftien Ascari's ge dood. POLEN PILSOEDSKI EISCHT DE LEIDING. „Apen en bandieten". Het dwaze optreden van het parlement. Gisteren publiceerden de Poolsche bla den, die de rogeering na staan, een artikel van maarschalk Pilsoedski, dat critiek oefent op de houding, welke de Landdag tijdens de bespreking van de jongste be grooting heeft aangenomen. Het Poolsch Tel. Ag. verneemt, dal. het artikel in de eerste plaats den nadruk legt op de solida riteit van den oud-premier met den minis ter van Financiën Czechowicz, voorzoover bet de uitgaven en beleggingen aangaat, welke den Lanc^dag tot voorwendsel dien den om Czechowicz in staat van beschul diging te stellen en hem voor het Staats- gerechtshof te brengen. Maarschalk Pilsoedski herinnert er aan, dat het slechts éénmaal te voren is ge schied, dat de kwestie van het Staafcsge- rcc'htshof aan de orde werd gesteld, en wel in verband met ambtsmisbruiken ge pleegd door minister Koecharski. Thans is het Staatsgerechtshof weder actueel -ge worden nu het den minister van Financiën Czechowicz betreft, die zeer behoedzaam is geweest bij het beheer der openbare middelen en zich duurzame verdienste heeft verworven door het belastingstelsel te hebben geordend, dat hij in volkomen gedesorganiseerden staat had overgeno men. Vervolgens oefent de maarschalk scher pe critiek uit op de meerderheid van den Landdag, die haar beschuldigingen richt tegen de regeering. In het bijzonder atta queert hij de twee voornaamste beschuldi gers van minister Czechowicz, den socialis- tischen afgevaardigde Liberiaan en den afgevaardigde van dc radicale boeren partij (Wyzwolenie) Woznicki. Pilsoedski verklaart, dat het hem spijt, dat een kortstondige ziekte hem belette, actief deel te nemen aan de debatten, maar hij legt er den nadruk op, dat hij, nu hij zich de laatste dagen veel beter heeft gevoeld, den president der republiek in kennis heeft gesteld van zijn verlangen de leiding der Poolsche regeering op zich te nemen ten einde Polen te beschermen te gen de dwaze gevolgen, welke voortvloeien uit de houdiug van den Landdag in den loop van de jongste begrootingszitting. Als voorbeeld van deze „nonsens" wijst de maarschalk op de onlogische houdiug van den Landdag, die eenerzijds den minister van Financiën in staat van beschuldiging stelde, en anderzijds de begrooting aan vaardde. Pilsoedski gebruikt in zijn verklaring ten opzichte van het parlement en zijn leden uitdrukkingen, welke al zijn vroegere uit vallen overtreffen en ten deele niet. woor delijk kunnen worden weergegeven. Dc zachtste benamingen aan het adres van de afgevaardigden zijn nog „apen", „ban dieten" en „zieken", en hun arbeid verge lijkt hij herhaaldelijk met de laatste apijsverteringsfunctie. .^In den vorigen Landdag, aldus Pil soedski, waren tal van afgevaardigden voor 50 zloty te koop. Voor het huidige Sejm heeft hij nog grootcre minachting en hij begrijpt niet, dat Czechowicz zich door de critiek der afgevaardigden zoo gekrenkt heeft kunnen gevoelen, dat hij zich ter beschikking van het Staatsge- rechtshof heeft gesteld. Wanneer Pilsoeds ki minister-president zou zijn zou dit ge rechtshof het niet wagen, ook maar één enkele maal bijeen te komen. Ten slotte zegt. Pilsoedski e'venwel, dat men het St-aatsger echtshof wellicht kan vergelij ken met een dokter, voor wicn men angst heeft, doch wiens ingrijpen ten slotte minder ernstig blijktdan men aanvanke lijk gevreesd had. ARABIE Bin Sa'oed verslaat opstandelingen. F e i s a 1 e d-D a u i s j gedoo cl. Uit betrouwbare bron wordt vernomen, dat de koning van den Hidjaaz, Bin Saoed, met een leger, dat op 40.000 man wordt ge schat, een strijdmacht van opstandige Ara bieren, bestaande uit gedeelten van de Ataiba- en Moetair-stammen, heeft aange vallen. De opstandelingen worden totaal verslagen en leden zware verliezen. Gemeld worclt, dat Feisal ad-Dauisj, de bekende lei der van vele invallen in Irak werd gedood. Het lot van Bin Hoemaid, den leider der Ataiba-stam, is onbekend. BRITSCH-1ND1E Ongeregeldheden te Laohre. Honderd personen gewon cl. Uit Lahore worclt gemeld: Terwijl dooi de Brahmanen met de autoriteiten werd onderhandeld over de begrafenis van clen schrijver Rajpal, die door een messteek wercl gedood, hield een volksmenigte een optocht, waarin een ieego doodkist werd meegevoerd. De politie, die vreesde, clat. er onlusten zouden uitbreken, bracht den stoét tot stilstand. De menigte weigerde uiteen te gaan en er ontstonden wanordelijkheden, waarbij de doodkist werd vernield. De po litie voerde een charge uit, waarbij zij ge bruik maakte van haar stokken. Meer dan honderd personen werden gewond. Pantser auto's rijden thans door de straten der stacl, doch het is nu overal rustig. CHINA. RUST IN ZUID-CHINA HERSTELD. De normale toestand in Hankau is weer hersteld meldt de Times uit Sjanghai. De staf van het nationalistische leger is aldaar aangekomen met vier legerdivisies-. Een ge deelte hiervan zal als garnizoen in Han kau blijven, terwijl andere troepenafdeelin- gen de vluchtende troepen zullen achter volgen. De verslagen troepen trekken tus- schen den Jangtse en de rivier de Han te rug en men gelooft, dat zij zullen trachten, Hoena-n binnen te trekken. Naar officieel wordt medegedeeld, zijn deze troepen ge heel gedesorganiseerd en verwacht men, dat zij zich zullen overgeven. Officieel worclt verder gemeld, dat Feng Joe-sjiang met een troepenmacht is aange komen op 15 K.M. afstand van Hankau en nadere instructies afwacht. Het'staat name lijk niet vast, of hij de stad zal binnentrek ken, dan wel het vluchtende leger zal ach tervolgen. Daar Feng niet heeft deelgeno men aan de operaties, heeft zijn plotselin ge verschijning, juist op tijd om te laat te zijn, tot vele veronderstellingen aanleiding- gegeven. De' zege der nationalisten heeft het ge zag der Nanking-regeering zeer versterkt. De machtige Kwangsi-groep is uiteengedre ven en haar leger verslagen. De altijd ietwat- onzekere provincies Kiangsi en Hocpeh staan thans definitief onder controle dei- centrale regeering en ook de provincie Hoe nan zal zich aan het centrale bewind moe ten onderwerpen, terwijl Kweitsjau en Szetsjwan nu voor de centrale regeering openstaan. De steun van Kwantoeng is ge heel onverwacht geweest en dc eenheid van China ten Zuiden van den Jangtse schijnt nu bereikt te zijn. De centrale regeering' heeft zich echter om verschillende redenen impopulair ge maakt, voornamelijk door haar eigenmach tig optreden bij do verkiezingen op het jong ste congres van do Kwomintang. Totdat Nanking zijn positie heeft geconsolideerd, kan men nog niet zeggen, dat grootere sta biliteit is verkregen. Intusschen is de Jangtse weder openge steld voor den handel en in commercieele kringen is het vertrouwen grootendeels weer hersteld. MEXICO. DE OPSTANDIGE BEWEGING. Een artikel van de „Osservatore". Persoonlijke rivaliteit. De „Osservatore Romano" publiceert een artikel over den toestand in Mexico. Daar in worclt o.a, gezegd, dat de tegenwoordige burgeroorlog in Mexico slechts uit de gods dienstvervolgingen ontst-an is. Hij is een gevolg van het feit, dat dc lei ders der anti-religieuse beweging ru^ie on der elkaar gekregen hebben. Hot is dus geen reactie tegen d«. Katholiekenvervolging, maar slechts een uitvloeisel van persoon lijke rivaliteiten. Dit neemt niet %\eg, dat door de omstan digheden een of andere anti-religieuse re geering ten val kan worden gebracht, waar door een betere toestand voor de Katholie ken kan ontstaan. Dc Mcxicnansche Katho lieken zijn echter, wat het wachten van be tere tijden aangaat, niet zoo hoopvol ge stemd. Want onder dc leiders der opstan delingen bevinden zich eenigc der ergste Katholieken vervolgers. Zoo behoort tot hen Lopez, die thans een vreeselijk einde heeft gevonden. Een andere vreeselijke vervolger cler katholieken, Roberto Crux, die on schuldige vrouwen liet geeselen en pries ters bij massa's liet clooden, werd uit zijn ambt verdreven en bevindt zich thans even eens hi de rijen der opstandelingen. Hij was het, die pater Pro op een telefonischen op roep liet terecht, stellen, Verder zien wij. aan zijn zijde generaal Amaya van Durango, die met Neroniaan- schen haat in 1926 den meer dan 70 jaar ouden Katholiek José Gracia Fanfan liet clooden. Het is daarom zeer begrijpelijk, dat do Katholieken dergelijke mannen niet onder steunen. Wel werd bericht, dat do opstan delingen op veel plaatsen de kerken weer hebben laten openen, maar men hoort cr niets van ,dat tegelijkertijd ook de anti- rc- ligieuse wetten zijn afgeschaft. Intusschen neemt het spel van intrigues verderen voortgang en daarom moet men alle officieele berichten der verschillende nieuwsagentschappen met het grootste wan trouwen bejegenen. Want in deze berichten wordt veel te veel van „Katholieke rebel len" en van heron*; ;de kerken gesproken Do betreffende br>.ihten zijn bijna ;.llc valsch en wij zullen het beleven, dat Galles weer president worclt, wijl cle republiek be dreigd schijnt. DE VERSTANDHOUDING MET BELGIë Vergadering van den R. K. Vredesbond. Gisterenavond heeft in De Twee Steden te 's-Gra-venhage een vergadering plaats gehad, belegcl door den R.K. Vredesbond, waarop over het Katholiek Vredeswerk voor België en Nederland het woord voer den de Z.Eerw. pater G. C. Rutten O.P., senator te Brussel, burggraaf P. Poullet, minister van Staat te Brussel en ir. L. J. M. Feber, licl van de Tweede Kamer der Staten Generaal te 's-Gravenliage. De vergadering, welke o.a. werd bijge woond door Hunne Excellenties den heer Gh. Maskens, Belgisch gezant, bij ons Hof, minister Waszink, mgr. dr. W. H. Nolens, minister Lambooy, de Tweede Kamerleden mr. dr. L. N. Deckers, Engels en Bulten, het lid van Ged. Staten van Zuid-Holland jhr. mr. L. von Eisenne. prof. Kaag, hoog- lccraar aan de R. K. Handelshoogeschool. prof. Noyons, hoogleeraar te Utrecht, ge neraal van Munnekrede en pater dr. Bor- ret S.J., stond onder leiding van prof. dr. J. B. Ivors O.P., len voorzitter van den R. K. Vredesbond in Nederland. De voorzitter heette de aanwezigen wel kom en wees er in zijn openingswoord op, dat vooral in oogenblikken waarin er moei lijkheden zijn, die de vriendschappelijke verhoudingen tusschen de volkeren bedrei gen het de taak is van de R. K. Vredesbe weging om dc Christelijke vrede sgeda elite te doen triomfeeren, vooral door de chris telijke liefdegedachte voorop te zetten. Nu het gevaar dreigt dat' er een animositeit zou kunnen ontstaan tusschen do volken, zijn wjj Katholieken, die de oudste brie ven hebben om de liefde to verbreiden tusschen individuen en staten, verplicht die liefde te bevorderen. De voorzitter gaf hierna het woord aan pater G. C. Rutten, senator te Brussel. Door de regeeringen te Brussel en den Haag werd, sinds den oorlog wederzijds gestreefd naar een sfeer van vertrouwen. Toch ontstaat gemakkelijk wantrouwen, zooals de gebeurtenissen der laatste tijden maar al tc duidelijk hebben bewezen. België heeft terstond getracht, dat wan trouwen weg 1e nemen. Spr. wees dc vier voornaamste oorzaken aan, die do ontstemming in België hebben gewekt. Vooreerst de publicatie van het klaar blijkelijk valsch document. Vervolgens de Nederlandschc voor Belgic nadeeligo Scheldepolitiek. Do Nederlandschc tegen stand tegen een kanaal van Antwerpen naar den Rijn. En ten slotte de Nederland schc houding ten opzichte van dc Belgischo activisten. België is niet verknecht aan Frankrijk, zeide pater Rutten, hetgeen hij met voor beelden aantoonde. Een tolunie met Frank rijk kwam niet tot stand omdat men in België vreesde, dat de Belgische zelfstan digheid er door in het gedrang zou komen. Ook is blijkens een verklaring der Bel gische regeering door het Fransch-Belgisch militair accoord België niet gebonden om een bepaald contingent troepen beschik baar te houden en ieder land kan naar eigen inzicht zijn militaire strijdkrachten inrichten. Spr. vroeg zich echter af, of zoo'n militair verbond niet nutteloos ge worden is. na het pact van Locarno. Spr. meent van wel. Maar intusschen staat in het militair verbond niets, dat in strijd is met het pact van Locarno. Alleen de mi litaire staven overlegden wat in een niet- uitgelokten overval van Duitschland zou zijn te doen. Voorts moet men niet vergeten, dat in 1920 België nog leefde onder de oorlogs psychose, do deportaties van Belgen door Duitschland waren nog niet vergeten, men voelde nog welke offers België in den oor log had gebracht. Niemand dacht- cr aan in België om door het militair accoord iets Legen Ne derland te ondernemen. Wat betreft het Schelde-vraagstuk, zeide spr., dat het tractaat van 1839 aan België door dc mogendheden is opgedrongen. In België is men nog altijd overtuigd, dat Nederland niet altijd de bepalingen van het tractaat van 1839 heeft nageleefd vooral wat betreft dc bevaarbaarheid van dc Ooster- en Westcr-Schelde. Nederland is niet alleen gehouden tot onderhoud van den vaarweg, maar ook tot aanpassing van de vaargeul aan cle nieuwere eischeq van de scheepvaart. België is uiterst gevoelig wanneer de Schelde, de levensader voor het Belgisch economisch loven, wordt aan geraakt. Het vraagstuk van de verbinding met deji Rijn is onafscheidelijk van het vraag stuk der Scheldepolitiek. België heeft twee verbindingen met den Rijn brooduoodig, één naar heb Noorden en één in de richting van Ruhrort. Dc waterweg van België naar Dordrecht is altijd onvoldoende ge weest. Do bij ons veroordeelde activisten waren geen idealisten, maar zij speculeerden op de zegepraal der Duitschers. Daarom doet do sympathie, wclko men hier in Neder land voor hen toont, in België zoo onaan- gehaain aan. Spr. besloot zijn redo met een warm peidooi voor dc goede verstandhouding tusschen België en Nederland. Vervolgens sprak Burggraaf Poullet, mi nister van Staat tc Brussel, die zich na do uitvoerige uiteenzetting van pater Rutten zou beperken. Spr. uitte den wensch, dat meer en meer, wanneer het geldt interna tionale vraagstukken, do Katholieken der betrokken landen elkander zullen zoeken. De Pausen hebben steeds op internationale toenadering der volken aangedrongen. Dc socialisten zoeken ook steeds internatio naal contact. Het huidig en toekomstig builenlandsch politiek streven van België besprekend wees spr. do beschuldiging van activisti sche zijde af, dat er geheime verdragen zouden gesloten zijn tusschen België en Frankrijk. België heeft geen verdragen ge sloten, dan die worden voorzien in het pact van den volkenbond en in het verdrag van Locarno. Er bestaat niet de minste reden heb po litiek streven van België verdacht te ma ken. Ons streven is zuiver, zelfstandig en vredelievend. Hierna was het woord aan ir. L. J. M. Feber. Spr. wees o.a-, op de beteckenis welke de Katholieke partijen in beide lan den voor vredeswerk bezitten als gevolg- van dc omstandigheid, dat zij zijn in den waren zin des woords landelijke volkspar tijen, die bij de beoordceling van liet na tionaal belang zich boven plaatselijke be langen weet- te verheffen. Bovendien om vatten beide partijen op harmonische wijze do verzorging' van de sociale belan gen Van alle groepen en klassen, is haar staatkunde ingesteld op rechtvaardige eco nomische ordening en socialen vrede. Het gevolg is dus, dat, voor zoover haar staat kunde zich kan verwezenlijken, hierdoor do economische wrijfvlakken tusschen de landen onderling niet anders dan kunnen verminderen, met andere woorden, dat bei der binnenlandscho staatkunde naar bui ten toe, hefc karakter draagt en het effect krijgt van vredeswerk. Katholiek is ook, dat men, onder erken ning van heb bestaansrecht, der natiën en van de grenzen waarbinnen deze rechtens het integraal bestel van eigen zaken uit oefenen, anderzijds den cisch stelt, dat iedere natie haar nationale belangen be schouwt en voorstaat in het onafwijsbaar verband harer internationale verplichtin gen. Tenslotte wees spr. op de Katholieke opvatting, dat men dc Iandseigenc cultuur moet ontwikkelen, maar ook zich moet openstellen voor dc opbouwende krachten van andere geestesbeschavingen. Do Katholieke synthese toch op cultu- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Pilsoedski gaat zich weer eens te buiten aan een scheldpartij op het Poolsche par lement. De rust in China hersteld. Bij een grooten brand in een Chineesch dorp aan den Jangtse zijn naar schatting 300 personen omgekomen. (Buitenl. Bc richten. 3de blad). Russisch schip in de Adriatische Zee vergaan; alle 37 opvarenden om het leven gekomen. (Buitenl. Berichten, 3de blad). BINNENLAND. De Hooge Raad van Arbeid heeft zijn adviezen vastgesteld omtrent de vereen voudiging in de organisatie van de open bare organen, belast met de uitvoering der sociale verzekering en omtrent het voorontwerp van een Landbouwarbeids- wet (2de blad). Een vergadering van den R. K. Vre desbond. België en Nederland. (1ste blad). De nieuwe telefoontarieven. Verga dering te Hillegom. (3de blad). Opgericht is een Algemeene R. K. Pro- pagandaclub „Dr. Schaepman" (lste bind). reel gebied zal niet nalaten ook in do be trekking tusschen de beide landen door te werken en dus hot karakter dragen van bevordering van die verhouding, welke «te Katholieken van beide landen vurig wen sch en. Met eeu dankwoor.d van den voorzit Iet- werd dc vergadering gesloten. Vragen van Kamerleden. Toelating van kinderen tot do school. Dc minister van Onderwijs,Kunsten en Wetenschappen deelt in antwoord op des betreffende vragen van hel Tweede-Ka merlid Vliegen mede, dat hein bij onder zoek gebleken is, dat het hoofd der 11.-K. Bijzondere School voor Meisjes te Geniert zestien kinderen, wier ouders niet hadden voldaan aan dc voor de school vastgestel de regelen in zake de kleeding van leerlingen va:: de school heeft verwijderd. Dc bedoeling was niet deze kinderen a:s leerling af te schrijven, maar heil weder tot de school toe tc laten, wanneer hel be zwaar betreffende de kleeding zou zijn opgeheven. Inmiddels zijn reeds spoedig dertien kinderen op de school terugge keerd, terwijl dit nu dc Paaschvacantle ook met de overigen het geval zal zijn. In verband hiermede is een voorziening m het onderwijs voor deze kinderen overbo dig geworden. De meening dat in de gemeente Gc- mcri, noch in den omtrek, een openbare school zou beslaan is onjuist. Waar, behoudens het geval, voorzien in art. 106 der L. O.-v/et 1920 hetwelk i.e. niet van toepassing was liet bestuui oener bijzondere sciiool volgens de wc' vrij is in zijn beslising omtrent de toela ting^ van kinderen, tol de school, acht de minister zich niet bevoegd omtrent «Ir motieven voor niet- toelating van kind - reu aan besturen van bijzondere scholen een bepaalde gedragslijn voor te schrij ven. De staking in het Zaarsche houtbedrijf. Tot dusver rustig verloop. Vrij kalm is de eerste dag vaai de alge meene staking in hefc houtbedrijf Zaandam verloopen. Op de stijdstippcu, dat verondersteld werd door de stakers, dat de weinige werkwilligen, die er wa ren, huiswaarts zouden keeren, was hel wel zeer woelig op straat, doch nergens kwam het tot ongeregeldheden. Gistermiddag omstreeks twee uur, bij den aanvang van het werk op dc werven nabij dc loodsen van dc firma s Pont er- Dekker, was er weer cenige drukte Vooral de stakers tc fiets en te voet. oen paar honderd bij elkaar, volgden d<- werkwilligen, die zich onder begeleiding van rechercheurs naar hun werk begaven. Het volgen bepaalde zich alleen tol joe len en schreeuwen. De politic behoefde nergens op te treden. De actie in het Bouwbedrijf. In tegenstelling met reeds verschenen berichten in de Pers over dc actie in het bouwbedrijf schrijft dc „R. K. Bouwpa- troon" thans als volgt: Van het verhandelde in de C.C., Vrijdag

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1