KAARTf Min.
BINNENLAND
LUCHTVAART
STADSNIEUWS
Agenda
Oliesel toegediend, terwijl ook een ge
neesheer werd gewaarschuwd. Deze kon
slechts den dood als gevolg van een be
roerte constatecren.
Pastoor van Kessel, die voor twee jar
ren zijn 40-jarig priesterfeest onder vele
blijken van belangstelling vierde en ruim
24 jaren pastoor der St. Joseph-parochie
te Delft is geweest, was op 20 Februari
1863 te Kerkdriel geboren. Op 26 Maart
1887 werd hij priester gewijd. Van 27
Januari 1890 tot 1 Februari 1894 was hij
kapelaan in de parochie van de H. Rosa
lia te Rotterdam. Op laatstgenoemden da
tum werd hij als zoodanig overgeplaatst
naar Leiden (O. L. Vr. Onbevlekt Ontvan
gen). Sinds 10 Maart 1905 was hij te Delft
als pastoor werkzaam.
DEPUTATENVERGADERING DER
ANTI-REVOLUTIONNARIE PARTIJ.
De Deputatenvergadering der anti-revo-
lutionnaire partij duurde ditmaal twee da
gen. De tweede dag, die van gisteren, was
bestemd voor een foestelijke herdenking
,vnn het 50-jarig bestaan der partij.
Dinsdagnamiddag iè, wel wat vluchtig,
het program van actie behandeld.
In zijn openingswoord zei de heer Colijn,
dat „bij een organisatie als de onze, dis
ruim 70 kiesvcreenigingen omvat, die haar
kiezers telt onder alle maatschappelijke le
venskringen, die haar aanhangers vindt
onder allerlei kerkformatie in ons kerkelijk
zoo verscheurd land, zich, hoe één ook in
do diepere grondbescliouwingen, altijd wel
verschil van inzicht zal openbaren over
meer of minder, over vlugger of langzamer.
Dat is onvermijdelijk.
De gedachtenwisseling over het program
was, zooals we reeds zeiden, kort. Amende
menten werden ingetrokken of „onder de
aandacht der Kamerfractie" gebracht.
Ten opzichte van de paragraaf over de
pachtovereenkomst had de kiesvereeniging
te Baarderadeel een amendement inge
diend, waarin een bepaalde regeling der
pachtovereenkomst werd aangegeven. De
afgevaardigde dezer kiesvereeniging ver
dedigde dit amendement, er op wijzend©,
dat er ten plattelande toestanden zijn, welke
schadelijk zijn voor heel ons land en volk.
De heer v. d. Heuvel (lid van de Tweede
Kamer) waarschuwde tegen overdreven ver
wachtingen van eene herziening van het
pachtvraagstuk; het zal slechts een zeer
bescheiden stap zijn, welke strekken kan
tot verbetering van den toestand ten plat
telande.
Inzake „Onderwijs" heeft de vergadering,
nadat het centraal comité zich daarmee
had vereenigd, na een korte bespreking be
sloten, aan heb desbetreffende hoofdstuk
in het program van actie nog toe te voe
den, dat 't beginsel der financieele gelijk
stelling ook voor het buitengewone onder
wijs zal worden uitgewerkt, en voorts uit
voering zal worden gegeven aan hetgeen
omtrent het leerlingwezen in de Nijver
heidsonderwijswet is bepaald.
Bij „Arbeid, Handol en Nijverheid" werd
op voorstel van de centrale kiesvereeniging
to Amsterdam nog met groote meerderheid
opgenomen een bepaling om te streven naar
een regeling van de winkelsluiting bij de
.wet met sluiting op den Zondag.
„Hagz."
De A.-R. en wij.
Op de gisteren gehouden feest vergade
ring dankte Mr. Hcerkens Thijssen, afge
vaardigde van de R.-K. Staatspartij, voor
het feit, dat hij op deze vergadering aan
wezig mocht zijn. De heer Colijn heeft gis
teren gezegd, aldus spr., dat in de anti-
xev. partij plaats is voor iedereen. Wij, ka
tholieken, voelen ons hier volkomen thuis,
omdat voor onze partij hetzelfde ge-Idt.
"Wij zijn het volkomen met elkander eens,
dat. Gods wil niet alleen regeert in de
kerk, maar ook daarbuiten. Namens de
geheelc R.-K. Staatspartij drukte spr. den
wensch uit, dat God het ondernemen der
anti-rev. partij moge zegenen. Mijn beste
wenschen, zeide spr., voor de aanstaande
verkiezingen, (daverende bijval).'
De publicatie van het „U. D.w en de
hoofd-redactie van de „Nederlander".
Op de Jaarvergadering der Ohr.-H.
Unie is in behandeling gekomen de vol
gende motie, voorgesteld door de afdee-
ling Leiden:
„De Christelijk-Historische Unie, in al-
gemeene vergadering bijeeD.
gezien het schrijven in de Nederlander
van 26 Februari j.l. van dr. J. Th. de Vis
ser en baron de Vos van Steen wijk, met
•leedwezen vernomen hebbende, dat zij hun
medewerking aan de Nederlander meenen
te moeten onttrekken,
betreurende, dat zij dit doen in bewoor
dingen, waarmede zij den heer J. R.
Snoeck Henkemans beschuldigen van een
onvaderlandslievende houding,
constateert, dat deze beschuldiging, in
het publiek gedaan, niet is teruggenomen
blijft haar volste vertrouwen stellen in
den heer Snoeck Henkemans en spreekt
als haar wensch uit, dat hij onder Gods
zegen nog vele jaren met- dezelfde opge
wektheid als tot heden zijn krachten moge
blijven geven tot heil van Unie, Vorsten
huis en Vaderland."
De vertegenwoordiger van Leiden, die
deze motie verdedigde, merkte op dat het
de afdeeling heeft gegriefd dat zulk een
schrijven aan den heer Snoeck Henke
mans is gericht. Het ligt niet aan ons
aldus spr. om over de schrijvers te oor-
deelen, maar wij keuren het af dat
iemand, die midden in het werk van de
Unie staat, van een onvaderlandslievende
houding beschuldigd wordt. (Applaus).
De heer Snoeck Henkemans. het woord
verkrijgende, wees er op dat in de moei
lijke dagen en uren, die achter hem liggen
zijn bedoelingen steeds van dien aard zijn
geweest, dat hij ze voor zijn geweten en
God beeft kunnen verantwoorden. In het
belang cl er Unie dringt spr. er bij Leiden
op aan dat de afdeeling de motie zal in
trekken. (Applaus).
Onder toejuichingen der geheelc verga-
INGEZ0NDEN MEDEDEELING.
dering verklaart Leiden zich hiertoe be
reid.
De voorzitter zeide. dat dit verloop dei-
kwestie hem bijzonder verheugt en hij
knoopt daaraan do hoop vast dat deze be
spreking gelijk moge staan met een ver
zoening tusschen de betrokkenen. Daarom
is het voor spr. een aangename taak, dc
vergadering voor te stellen aan dr. De
Visser, bij zijn afscheid uit het actieve
politieke leven een telegram te zenden,
waarin de vergadering hem dank en hul
de brengt voor het vele, dat hij in den
loop der jaren heeft gedaan.
Door stormachtige toejuichingen hecht
te de vergadering haar goedkeuring aan
■dit voorstel.
Hierna wordt de behandeling van het
verkiezingsmanifest voortgezet.
HET CONTRACT VOOR DE BOUW
BEDRIJVEN.
Ingevolge artikel 21 van het afgesloten
Collectief Contract hebben de arbeiders
organisaties in het bouwbedrijf aan hei
bestuur van den Ned. R.-K. Bond van
Bouwpatroons voorgelegd de wijzigingen
welke door den Patroonsbond voor de
Bouwbedrijven worden go.voc6cht.
Tegen de onbeteekenonde wijziging der
loonvoorstellen heeft het bestuur van den
R.-K. Bond geen bezwaar.
Dit is in een schrijven aan de arbei
dersorganisaties medegedeeld. Anders
staat het met het vraagstuk der vacantie.
In hetzelfde schrijven deelt het bestuur
van den Ned. R.-K Bond van Bouwpa
troons aan do arbeiders mede, er nu geen
bezwaar tegen te hebben, bekend te ma
ken, dat het altijd op het standpunt heeft
gestaan, dat, zoo de vacantie moest wor
den aanvaard, de invoering over het ge-
heelo land gelijktijdig moest, geschieden.
De eigenaardige verhoudingen in het
bouwbedrijf met zijn van stad tot stad
vlottende bevolking maken dit noodig.
Alleen om het bestuur van den Pa
troonsbond te gerieven, is ook door de
vertegenwoordigen-, van den R.-K. Bond
aanvankelijk mede verdedigd gesplitste
invoering.
De overtuigende argumenten der ar
beiders tijdens de onderhandelingen over
dit punt, zoozeer overeenstemmend met 't
eigen gevoelen der R.-K. Patroons, was
voor deze laatsten aanleiding zich niet
langer tegen gelijktijdige invoering der
vacantie te verzetten.
Gelijk in vorige jaren meermalen ge
beurd is, geschiedde ook nu, het zoolang
verholen verschil van inzicht tusschen bei
de patroonsbesturen kwam hierdoor aan
het licht.
Op deze gronden is liet bestuur van den
R.-K. Bond niet bereid opnieuw in een
gesplitste invoering der vacantie te bewil
ligen.
Wil men de invoering der vacantie uit
stellen, dan zal de R.-K. Bond zich daar
tegen niet verzetten, maar dan moet dat
uitstel voor de geheele linie gelden. Wil
men dat niet, dan zal do invoering voor
heel het land in 1930 moeten worden ge
handhaafd.
Prof. dr. Th. Goossens.
Benoemd tot Geheim
Kamerheer.
Op de gisteren gehouden vergadering
van het Curatorium van de Leergangen
van de R.-K. Handelshoogeschool te Til
burg is Z. D. H. Mgr. A. Diepen, Bisschop
van 's-Hertogenbosch, persoonlijk de me-
dedeeling komen doen, dat het Z. H.
Paus Pius KI heeft behaagd, den Rector
Magnificus van de R.-K. Handelshooge
school. prof. dr. Th. Goossens, te benoe
men tot Geheim Kamerheer bij den H.
Stoel.
De voorzitter van het Curatorium, mr.
A. Baron van Wijnbergen, wenschte Mgr.
prof. dr. Th. Goossens met zijn benoeming
geluk.
R. K. Kiesvereeniging,
„Rijkskieskring 's-Gravcnhage".
Prof. mr. Veraart treedt af
als voorzitter.
Prof. mr. J. A. Veraart heeft het voor
nemen te kennen gegeven om af te treden
als voorzitter van de R. K. Kiesvereeni
ging „Rijkskieskring s-Gravenhage".
In de op a.s. Dinsdag 9 April te 'houden
vergadering van den Centralen Raad, zal
hij mededeeling doen van de motieven, die
hem tot dit besluit hebben geleid.
Gisteren is te Nijmegen overleden de
oudste der nog aldaar lerende oud-zoua-
ven de 87-jarige Mozes Leferink.
MAR IN E-VLI EG BOOTEN TE
BORDEAUX.
Alles wel aan boord.
De Aviolanda-vliegtuigenfabriek te Pa-
pendrecht deelt mede, dat de drie Dor-
nier Wall-vliegbooten, die gistermorgen
van Den Helder naar Indië zijn vertrok
ken, gistermiddag om halfdrie (Fransche
tijd) te Bordeaux zijn gearriveerd. Alles
was wel aan boord.
DE AUSTRALIE-VLIEGERS.
Kingsford Smith en Ulm nog steeds
vermist.
Wat de zendingspost niet een
laken seinde.
De Australische vliegers Kingsford
Smith en Ulm zijn nog steeds niet gevon
den, doch gisteren werd voor het eerst
met zekerheid bekend dat hun machine, de
„Southern Cross", Zondag gezien is boven
den zendingspost van Drysdale, een der
meest verlaten deelen van West-Australië
Een vliegmachine, diewas uitgezonden
om naar do vermiste vliegers te zoeken,
vloog boven den zendingspost en liet een
brief vallen met eenige vragen. Verzocht
werd ter beantwoording van deze vragen
met een laken te wuiven indien „ja" be
doeld werd en het laken uit te spreiden
indien „neen" geantwoord moest worden.
Op de eerste vraag: ,7Vloog er Zondag
een vliegtuig boven dezen post?" werd be
vestigend geantwoord. De tweede vraag
was: „Lieten de vliegers berichten val
len?" De zendolingen spreidden eerst het
laken uit, doch namen het toen snel weer
op en wuifden er mee, zoodat zij waar
schijnlijk „ja" bedoeld hebben. De derde
vraag: „In welke richting vloog dn ma
chine?" werd beantwoord doordat de aan
wezigen achter elkaar gingen staan en
in een lijn in zuidwestelijke richting lie
pen.
Op de vraag, of de vliegers in veil.
heid waren, gaven de zendelingen g
antwoord.
Het onderzoekingsvliogtuig is vervolgens
naar Wyndham teruggekeerd. Er zal een
grootere benzinetank aan de machine wor
den aangebracht, waarna zij opnieuw
naar Drysdale zal vertrekken ten einde
verdere details te verkrijgen. Men ge
looft, dat de vermiste vliegers zich nabij
de Port Georse-missie bevinden of op
hoogstens 70 K.M. van Drysdale.
Volgens een telegram uit Sydney hoeft
de hevige regenval in Queensland het af
zenden van hulpvliegtuigen uit Sydney
voor het verkennen van het gebied, waai
de vliegers het laatst gezien zijn, ver
traagd. Twee vliegmachines staan op het
oogenblik op het vliegveld onder water.
De administrateur van Noord-Australië
is van meening, dat Kingsford Smith en
Ulm weinig karis hebben gehad een ge
schikt landingsterrein te vinden, tenzij in
de nabijheid van kleine steden, die in het
betrokken gebied weinig talrijk
zijn. Overal in het onbewoonde land maken
de meters hooge mierenheuvels elke lan
ding onmogelijk. Met het oog op het re
genseizoen zou het volgens den admini
strateur verstandiger zijn geweest, indien
d© vliegers hun tocht een maand hadden
uitgesteld. Zelfs ind:en zij ergens veilig
geland zijn, zou het nog buitengewoon
moeilijk zijn voedsel te verkrijgen, vooral
niet zonder de hulp der inboorlingen en
deze zullen waarschijnlijk de vliegmachi
ne niet durven naderen, daar zij iets der
gelijks nog nooit hebben gezien.
Het toestel van Van Lear Black
gevallen.
Geen slachtoffers.
Uit San Remo wordt gemeld: Het drie-
motorige vliegtuig van den heer Van Lear
Black, bestuurd door den Nederlandschen
piloot Scholte, is na het vertrek uit Rome
voor den tocht naar Parijs in de nabij
heid van Bordighera (Italiaansche Rivie
ra) op het strand gevallen. Er zijn geen
slachtoffers te betreuren.
Het Fokker-toestel van den heer Van
Lear Black, bestuurd door de Nederland-
sche piloten Geysendorfer en Scholte, is
dezer dagen uit Athene te Rome aange
komen. Men had het voornemen via Pa
rijs naar Londen te vliegen, waar men van
daag hoopte te arriveoren. Het toestel
telde zes inzittenden, die het er allen,
blijkens het telegram uit San Remo, ge
lukkig goed hebben afgebracht.
DE STADHUISKWESTIE.
Het Weekblad voor den Nederlandschen
Bond van Gemeente-Ambtenaren opent
deze week het volgende artikel over de
herbouw van het Leidsche stadhuis:
„Er is over de vraag, of al dan niet ge
probeerd moet worden om het Leidsche
stadhuis te herbouwen, al zooveel geschre
ven, dat van een zeker gemis aan inzicht
in de materie getuigt, dat wij, in strijd met
ons aanvankelijk voornemen, in verband
met deze zaak enkele opmerkingen willen
maken.
Een stadhuis, dan, is een huis. Dat wil
zeggen, het iB niet een gevel met eenige
ruimten daarachter, maar het is een bouw
werk met een bepaalde bestemming; de
vraag, of het bouwwerk goed is, wordt niet
beslist door het antwoord op de vraag, of
de gevel al dan niet mooi is, maar door den
uitslag van het onderzoek, of het aan zijn
bestemming zoo goed en volledig mogelijk
kan beantwoorden. Dit wil niet zeggen, dat
het onverschillig is, of do gevel van een
raadhuis mooi of leelijk is; hot wil wèl zeg
gen, dat als achter eon mooien gevel een'
aantal naar vorm, ligging, indeeling en af
metingen ondoelmatige lokalen worden aan
getroffen, hot stadhuis als stadhuis-voor-
onzen-tijd sleohfc is. Het Leidsche stadhuis
had een mooien gevel en een fraaien to
ren; het bevatte vele kunstschatten, maar
het was als stadhuis in vele opzichten een
slecht stadhuis.
Huisvesting der administratie van een
moderne gemeente in een slecht stadhuis
is niet alleen ongerieflijk voor hen, die erin
werken moeten, maar tevens een groote en
voortdurende hinderpaal voor een doelma
tig en efficient bestuur. Iedere bode, dien
men meer in dienst heeft, dan noodig zou
zijn in goed ingericht en overzichtelijk ge
bouw, representeert een kapitaal van rond
30.000.dat beter besteed kon worden.
Slecht verlichte, slecht geventileerde, niet
behoorlijk te verwarmen lokalen doen scha
de aan do gezondheid der ambtenaren, een
schade, die, direct of indirect, op den duur
door de gemeente betaald worden moet.
Een slechte ligging van de lokalen der
verschillende afdeelingen ten opzichte van
de archiefruimte, van die afdeelingen ten
opzichte van elkaar, van de kamers van se
cretaris en burgemeester ten opzichte van
de secretarie, dat alles veroorzaakt veel
noodeloos heen en weer loopen, verlies van
veel kostbaren tijd en dus alweer duidelijk
aanwijsbare schade voor de gemeente. Een
onoverzichtelijk gebouw is voor het publiek
een bron van voortdurende ergernis en, al
weer, noodeloos tijdverlies. Een gebouw
zonder behoorlijke wachtlokalen voor het
publiek moest eigenlijk daarom alleen wor
den afgekeurd.
Ofschoon ieder geval op zich zelf beoor
deeld worden moet, zijn er wel eenige al-
gemeene regelen aan te geven, waaraan een
behoorlijk raadhuis voor een moderne ge
meente van eenige omvang behoort te vol
doen.
In de eerste plaats dient een scherpe en
principieele scheiding te worden gemaakt
tusschen het gedeelte, dat bestemd is voor
representatieve doeleinden en het eigen
lijke dienstgebouw. Het is niet noodig, dat
beide deelen onder een dak liggen. Indien
men, de grootte der gemeente speelt hier
een overwegende rol, de raadzaal of een
andere voor representatieve doeleinden be
stemd lokaliteit tevens voor trouwzaal wil
gebruiken, is het gewenscht, dat men die
zaal gemakkelijk bereiken kan, maar ver
der is onmiddellijke samenhang tusschen
het representatieve deel van het stadhuis
en de overige lokaliteit daarvan in het ge
heel niet noodig. De scheiding is gewenscht
om verschillende redenen. Architectonische,
financieele en doelmatigheidsredenen.
Architectonisch is de samenkoppeling tot
een schoone eenheid zóó, dat niet het een
aan het ander wordt opgeofferd, van een
kantoorgebouw, waarbij eenvoudige doel
matigheidsoverwegingen in ieder opzicht
moeten overheerschen, en een representa
tief gebouw, dat de oude stadhuis-idée tot
uitdrukking brengt, indien al mogelijk, ze
ker uiterst moeilijk. De eischen, welke aan
het representatieve deel van hot gebouw
gesteld moeten worden ten aanzien van af
metingen der verschillende vertrekken, ver-
diepinghoogte, afmetingen van gangen en
portalen, zijn in haast ieder opzicht an
ders dan die, welke gelden moeten voor
het kantoorgedeelte, vaar in ieder opzicht
de eisch van strenge doelmatigheid, gepaard
aan grooten eenvoud, overheerschen moet. I
Van de financieelen kant bezien komt
dit alles hierop neer, dat zonder een scher
pe scheiding tusschen het representatieve
en het administraieve deel van het stad
huis, de geheele bouw in den regel zeer veel
duurder wordt, dan bij een meer rationeele
opvatting het geval zou zijn.
En thans het dienstbelang.
Indien men voor den burgemeester en de
wethouders fraaie kamers ontwerpt in het
representatieve deel van het gebouw,
plaatst men hen haast noodzakelijk verder
van hun afdeelingen dan anders mogelijk
zou zijn; en nu is de telefoon wel geduldig,
maar het is beter, ook voor het werk van
den burgemeester en ook voor het werk
van de wethouders, dat zij arbeiden in een
voudige dienstvertrekken, onmiddellijk bij
him medearbeiders, dan dat men een lange
gang moet afwandelen om hen te berei
ken. Het dienstbelang eischt bovendien in
geen enkel opzicht, dat de kamers van den
burgemeeser en die van do wethouders in
de buurt van de raadzaal zullen zijn. Wel
is in do nabijheid van de raadzaal buiten
de algemeene koffiekamer van de raads
leden, een klein vertrek noodig, waar bur
gemeester en wethouders zoo noodig voor
den aanvang van de vergaderingen nog
even kunnen samenkomen.
Wat overigens buiten de raadzaal in het
representatieve deel van het gebouw aan
wezig zal zijn, hangt geheel af van den aard
der gemeente, van haar financieelen toe
stand èn van de omstandigheden, waaron
der gebouwd wordt. In een sterke, snel
groeiende gemeente zal men allicht een mo
numentaal gebouw, willen zetten, dat ook
door het nageslacht aanvaard zal worden
als een waardig vertegenwoordiger van de
bouwkunst uit den tijd, waarin het tot stand
kwam. In een groote gemeente, waar veel
congressen, vereenigingen e. d. door het
gemeentebestuur ontvangen worden, zal
men voor dergelijke officieele gelegenheden
de noodige vertrekken willen hebben, met
ruime vestiaires1, gelegenheid tot plaatsen
van gemakkelijk beschikbare buffetten, een
zaal, waarin een groot gezelschap tegelijk
kan worden toegesproken, enz.
Dit alles kan worden saamgevat in een
bouwwerk van monumentaal karakter, met
betrekking waartoe ook ten aanzien van
de keuze der materialen, aankleeding van
gangen en vertrekken, en verdere ^versie-
ring, aan den bouwmeester eenigszins de
vrije hand gelaten moet worden het ad
ministratieve deel van het stadhuis daaren
tegen behoort, zooals reeds werd opge
merkt, in ieder opzicht een door en door
doelmatig kanoorgebouw te zijn. Daaraan
behooren geen kostbare materialen ver
werkt te worden, het beginsel van efficien
cy, dat de geheele administratie dor moder
ne gemeente doortrekken moet, dient ook
te spreken uit de uiterlijke verzorging der
dienstlokalen van de administratie.
Hier behoort de verdiepingshoogte vol
strekt niet grooter te zijn dan noodig is
voor een behoorlijke verlichting, on om,
in verband met het getal ambtenaren, waar
voor de lokalen bestemd zijn, een behoor
lijke luc-htverversching mogelijk te maken.
Iedere decimeter, dien de lokalen booger
worden gemaakt dan noodig is, beteekent
een vermeerdering van den inhoud met
LEIDEN.
Donderdag, R. K. Bond van Transportar
beiders, Bondsgcbouw, 8 uur.
Donderdag R. K. Bouwvakarbeiders, Bonds-
gebouw, 8 uur.
Donderdag 35 uur inlichtingen haak-,
naai-, en brei-actie „Sancta Vero
nica" Zila-gebouw, Pieterskerk-
koorsteeg 15.
De avond-, nacht- en Zondagdienst der
apotheken wordt van Dinsdag 2 tot en
met Zondag 7 April waargenomen
door de apotheek van den heer M. Boek
wijt, Vischmarkt 8, telefoon 552.
INGEZONDEN MEDEDEELING. -
DINSDAG 9 APRIL, -avonds 8 uur
Liederen- en Ópera-avomJ, door
Plaatsbespreking bij de Fa. EGGERS,-
Botermarkt, Leiden. 8114
x M3„ alzoo een stijging der stichtingskos-
ten met x y gulden, en tevens x M3. méér,
die 's winters verwarmd moeten worden.
Hier moet ervoor gezorgd zijn, dat de af
deelingen, waar regelmatig publiek komt,
gemakkelijk en zonder dat lange gangen
moeten worden afgestapt, bereikbaar zijn,
en dat de afdeelingen, wier dienst onmid
dellijk samenhangt, zoo dicht mogelijk bij
een gelegen zijn: iedere noodeloos wande
lende ambtenaar, iedere noodeloos heen
en weer gaande bode vertegenwoordigt een
kapiaal, waarvan de uitgave vermeden kan
worden.
Indien men aan centrale bewaring van de
archieven vasthoudt, moet een ruime brand
en vochtvrije berging voor de bescheiden
der loopende administratie aanwezig zijn,
welke zooveel mogelijk centraal moet zijn
gelegen zooveel mogelijk, wij raken hier
aan een betwist punt, moeten o.i. alle amb
tenaren eener afdeeling in één vertrek ge
plaatst kunnen worden, er dient echter op
gerekend te worden, dat in aantal, indeefing
en bezetting der afdeelingen op den duur
ongetwijfeld verandering zal komen. De
ruimte, die met het oog op toekomstige uit
breidingen gereserveerd dient te worden,
zal in veel gevallen aanvankelijk bestemd
kunnen worden om bepaalde diensten, die
niet noodzakelijk in het stadhuis thuis be
hooren (b.v. politie, bouw- en woningtoe
zicht, openbare werken), een onderdak te
verschaffen. Rijwielbergplaatsen voor het
personeel en voor het publiek dienen aan
wezig te zijn, vestiaires en toiletten voor
het personeel natte hoeden en jassen in
de kantoren zijn uit den booze daar,
waar lang gewacht moet worden, or;lc af
zonderlijke toiletten voor het publiek. De
verlichting der lokalen moet zoo zijn, dat
voor alle ambtenaren (plaatsing van het
personeel in een tikkamor !)'een goed ver
lichte plaats aanwezig ie, en dat zoo weinig
mogelijk van kunstlicht behoeft te worden
gebruik gemaakt. Verwarmingsinstallatie
en ventilatie moeten aan hooge eischen van
doelmatigheid voldoen.
Indien men nu de vraag overweegt, of
een afgebrand raadhuis weer opgebouwd
zal worden, mag de beslissing nooit wor
den afhankelijk gesteld van de mogelijk
heid, of een bepaalde gevel al dan niet her
steld kan worden. Eerst moet overwogen
worden, of wat achter dien gevel schuil
ging, getoest aan de boven ontwikkelde be
ginselen, aan redelijke eischen voldeed. En
als dan, gelijk te Leiden o.i. het geval is,
deze vraag in haast ieaer opzicht positief
ontkennend dient te worden beantwoord,
kan van herbouw van het verbrande als
raadhuis geen spirake zijn, omdat dc z.g.
piëteit tegenover het verleden een onver
geeflijke misslag zou zijn tegenover de toe
komst. Er kunnen dan, daarin m'engon wij
ons niet, onder bepaalde omstandigheden
redenen zijn om het verbrande in zijn ouden
vorm weer op te bouwen, ecl ter nocit als
modern stadhuis, maar op zijn allerhoogst
als het representatieve deel daarvan. Voor
het administratieve deel van het stadhuis
behoort dan in ieder geval een doelmatig
modern gebouw^ op een daarvoor geschikt
terrein te worden opgericht. En hot is al
weder een vraag, waarin wij niet kunnen
treden, of daarvoor te Le'den, zoo men het
oude stadhuis, voor andere doeleinden her
stellen wilde, nog bovendien het geld, plus
een doelmatig gelegen terrein, zou aanwe
zig zijn.
R. K. Volksbond.
De samenstelling van het bestuur van
den Ned. R. K. Volksbond afd. Leiden is
thans als volgt: J. H. Nijhuis. voorzitter;
C. Streefland, 1ste secretaris, Leliestraat 7;
A. J. v. Dam 1ste penningmeester; B. Klein
2de voorzitter; J. H M. Horikx, 2de secre
taris; J. P. M. de Keuning, 2de penning
meester; W. Buil, le comrhissaris; J. F. M.
Pont, 2de commissaris; A. Joh. Vreeburg,
3de commissaris.
De leden welke Zondag a.s. naar den
Haag gaan kunnen zich Vrijdag a.s. opge
ven aan het Bondsgcbouw, Steenschuur 15.
Zilveren jubileum.
Morgen hoopt de heer J. C. Bender Jr.
alhier den dag te herdenken, waarop hij
voor 25 jaar in dienst trad bij do Handel
Mij. Adr. Koller van Os tc Rotterdam.
Gisteren is de 5-jarige Margot K. aan hei
Levendaal te water gevallen. Het kind werd
door den 22-jarigen IT. J. van der Wal, die
in het vuile water sprong, gered. Huldo!
Door de politie is aangehouden zekere B.,
die ten nadeele van zijn patroon, don fa
brikant P. aan de Schelpenkade, eenige
Daren sokken heeft ontvreemd.
2—1
