VERRIJZENIS EN LEVEN BUITENLAND BINNENLAND STADSNIEUWS ZUsie Jaargang ZATERDAG 30 MAART 1929 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per weck .f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal Franco per post#f 2.95 por kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Modedcelingon wordt liet dubbele van het tarief berekend. Kleine adyertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of'gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f0'.50. Dit nummer bestaat uit vijf bladen, waaronder geïllustreerd Zondags blad. Ik ben de Verrijzenis en het Leven. Dat zijn woorden, door Christus gericht tot Martha, toen Hij uit het Overjordaan- sohe, waarheen Hij Zich had teruggetrok ken, was opgegaan naar Bethanië bij Je rusalem, tot de zusters Martha en Maria, om voor deze den dierbaren broeder Laza rus op te wekken uit het graf. Nauwelijks had Martha over Christus' aankomst hooren spreken, of ze was Hem tegemoet gesneld en had Hem toegeroepen in innig geloof en vast vertrouwen: O Heer, waart Gij maar hier geweest, dan zou mijn broeder niet gestorven zijn. Waarop Christus de bedroefde troostte met haar te spreken over Lazarus' op standing, met haar voor te houden, dat Hij de Verrijzenis in het Leven was, dat al wie in Hem geloofde, al mocht Hij ook gestor ven zijn, bleef leven, en dat wie in Hem leefde, niet zou sterven in eeuwigheid. Deze woorden, gesproken tot Martha in 't oude Bethanië, gelden nog altijd, ook voor onze dagen, gelden nog steeds, ook voor onzen modernen tijd. Hoe*herleven ze niet in hun volle beteekenis op den jeugdi gen Paaschdag voor ieder onzer en voor heel het talrijke menschengeslacht Christus is in waarheid onze Verrijzenis! Als Thomas van Aquine, in 't derde deel zijner theologische Summa, het mysterie van den menschgeworden Zoon Gods van alle zijden belicht heeft en daarna Hem heeft gevolgd bij Zijn intrede en omwande ling in deze wereld, sluit hij zijn breed uit gewerkte verhandeling met een beschou wing over Christus in Zijn Verheerlijking en daarmee ook over Christus in Zijn Ver rijzenis. En de laatste der artikels, die aan de Verrijzenis gewijd zijn, stellen vast de oorzakelijkheid van Christus' Verrijzenis ten opzichte van alle andere verrijzenis, stellen vast, dat Christus' Opstanding uit 't graf in werkelijkheid als de oorzaak van alle andere opstanding moet worden be schouwd. Christus' opstanding is oorzaak van de opstanding des Vleesches. Om die stelling te verduidelijken, be roept zich Thomas op Aristoteles, beroept, hij zich op een algemeen beginsel, dat deze heeft neergeschreven in het tweede boek zijner Metaphysic: dat nl. in een bepaalde orde of soort datgene, wat 't eerste is, steeds de oorzaak moet wezen van wat er na komt. Om te geraken tot een derde, moeten we noodzakelijk uitgaan van een eerste; zonder eerste bestaat en geen tweede of derde: om te komen tot drie moeten we beginnen met één. zoodat 't eerste werkelijk oorzakelijkheid bezit ten opzichte van het 't volgende. Het eerste is de oorzaak, dat de rést kan volgen. Ont breekt 't eerste, dan moet ook noodzakelijk de rest ontbreken. Heel de rest hangt van het eerste af, staat met 't eerste of valt daarmee. Dat alles geldt ook voor Christus' Verrij zenis. Volgens den Apostel is Christus ver rezen uit de dooden als eersteling der ont slapenen, waaruit dus aanstonds moet vol gen, dat Christus, als zijnde de eerste in dc orde der verrezeuen, oorzakelijk moet inwerken op alle verrijzenis, die na Hem komt, oorzakelijk moet inwerken op do verrijzenis van alle vleesch. En wijl iedere oorzaak eerst inwerkt op wat haar 't meest nabij staat, zooals bijv. het vuur eerst in werkt op de lucht en dan pas door middel hiervan op wat meer is verwijderd, zoo moest ook Christus vooreerst bewerken de opstanding van Zijn eigen Lichaam en ver volgens, door de opstanding van Zijn eigen Lichaam, de opstanding van de andere lichamen, want evenals de Vader werkt ook de Zoon op wie Hij wil. Christus' Verrijze nis moet dus werkelijk als de oorzaak der verrijzenis van alle vleesoh worden be schouwd. Doch dat niet alleen! Christus' Opstan ding is eveneens oorzaak van alle opstan ding naar den geest: Christus in Zijn glo rierijke Verrijzenis werkt oorzakelijk in op alle verrijzenis naar de ziel. Deze waarheid leidt St. Thomas af uit de verhouding in Christus tusschen Godheid en menschheid, tusschen goddelijke natuur en menschelijke. Wijl deze beide naturen in Christus zijn vereenigd in één goddelijke persoonlijkheid, handelt in Hem de menschheid krachtens de Godheid, zoodat dus al Zijne handelingen, ook die naar de menschelijke natuur, een goddelijke waar de krijgen. Dat geldt dus ook voor de Ver rijzenis: Christus' Verrijzenis krijgt een goddelijke waarde, is een handeling, ge steld door Christus krachtens Zijn Godheid, ontvangt dus ook krachtens Zijn Godheid geheel haar oorzakelijke inwerkingskracht. Waaruit dus volgt, dat de verrezen Hei land in Zijn vermogen van oorzakelijke in werking even ver reikt als de la-acht dei- Godheid reikt. Wijl nu van God voortkomt én 't leven der ziel door de genade, én het leven des lichaams door de ziel, waarmee de kracht Gods omvat zoowel de opstan ding des lichaams als die der ziel, moeten we noodzakelijkerwijze besluiten, dat1 ook Christus' Verrijzenis pas verschijnt voor ons in de volheid van haar luister, wanneer we ze zien in 't licht dier effectieve en voorbeeldelijke oorzakelijkheid, die haar moet worden toegekend ten opzichte van alle verrijzenis, niet slechts naar het vleesch, maar ook naar den geest. En in dien zin kan Paulus zeggen, dat Christus is verrezen om onze opstanding, en elders: dat Christus is verrezen, opdat, gelijk Christus uit de dooden is opgewekt dooi de heerlijkheid des Vaders, ook wij zouden wandelen in nieuw leven, opdat, gelijk Hij niet meer kan sterven na uit de dooden te zijn opgestaan, ook wij aan de zonde voor goed zouden afsterven om in Hem slechts te leven. Zoo is Christus ook het leven: Hij is oor zaak, als God, van alle leven naar het lichaam, oorzaak van 't natuurlijk leven, maar Hij is tevens ook oorzaak van alle leven naar den geest, Hij is oorzaak van alle bovennatuurlijk leven, van 't leven dei- genade. En Hij is niet, gelijk ieder onzer, slechts één der levenden, één der verreze nen; Hij is 't Leven zelf en de Verrijzenis zelf, omdat alle leven en alle verrijzenis krachtens Zijn Verrijzenis en Zijn Leven bewerkt wordt, in Zijn Verrijzenis, in Zijn Leven als in 'n gemeenschappelijke bron besloten ligt. Paschen, het feest der Verrijzenis, is het feest der der hernieuwing, 't feest der her leving. Vernieuwing en herleving open baart zich in de natuur, vernieuwing en herleving komt met de lente over het lichaam, vernieuwing en herleving moet komen ook over de ziel. En die vernieuwing en herleving naar de ziel gewordt ons door Paasohbiecht en Paaschcommunieeen goed gesproken Paasohbiecht neemt weg van de ziel de las ten en zwarigheden waardoor ze gedrukt wordt, een goede Paaschcommunie geeft kracht om met nieuwen jeugdigen moed op den levensweg voort te gaan. Zoeterwoude, 28 Maart 1929. H. v. L., O.S.Cr. VAN HET VATIC A AN DE ORGANISATIE VAN DEN VATICAANSCHEN STAAT. De Vaticaansche spoorlijn. Op 3 April wordt definitief begonnen met den aanleg der verbindingslijn tusschen het Vaticaan en de Italiaansche spoorlijn RomeViterbo bij het station van St. Pie- ter, waartoe thans aan de via del Gelso- mino eenige huizen worden afgebroken. De technische commissie, welke van het Italiaansche ministerie voor openbare wer ken opdracht gekregen heeft, de kwesties der Vaticaansche spoorverbinding te be- studeeren, heeft thans het plan medege deeld', volgens hetwelk de aanleg zal ge schieden. De lijn, die twee sporen krijgt, bereikt de Vaticaansche muren bij de gesloten Porta Pertusa, waarvan ééu boog geopend wordt. Deze boog wordt tot ingangspoort ver bouwd. De nieuwe bouw zal het wapen van den Paus dragen. De boog wordt dan door een artistiek bewerkte ijzeren deur afgesloten. Opening van den bronzen deur. Naar uit goede bron verluidt, zal onmid dellijk na de ratificatie van de verdragen van Latéranén de groote bronzen deur van het Vaticaan geopend worden. Deze deur werd in den morgen van 20 September 1870 voor de helft gesloten, evenals alle overige ingangen tot het Vaticaan. Alles is tot op heden zoo gebleven. Een merkwaardigheid is nog, dat de groote bronzen deur, welke de eigenlijke ingang van het Vaticaan is. onmiddellijk na den dood van een Paus geheel gesloten wordt en gesloten blijft, zoo lang de H. Stoel vacant is. Door het geheel openen van de bronzen deur wordt ook uiterlijk een nieuw tijd perk aangeduid en een volkomen souve- reiniteit der Pausen zichtbaar tot uitdruk king gebracht. Intusschen is het interessant er aan te herinneren, dat ook de pauselijk gezinde leden van den Romeinschen adel en van het patriciaat veelal als protest tegen den 20sten September 1870 de deuren van hun paleizen gesloten hielden. Zoo lang bij voorbeeld de oude vorst Francesco Massi mo leefde, bleef de hoofdingang van het historische, door Baldassare Perruzzi ge bouwde Palazzo Massimo gesloten en eerst de zoon van den ouden vorst, don Ca- millo, heeft de hoofddeur voor circa 6 ja ren geopend. Dc hoofdingang van het eveneens histo rische Palazzo Lancelotti aan de Via del Conorari bleef bijna 60 jaar lang gesloten en is eerst op 12 Februari van dit jaar weer geopend. Het radio-station. Bij zijn laatste verblijf te Rome, onge veer 4 weken geleden heeft de H. Vader herhaaldelijk senator G. Marconi ontvan gen, die hem alle plannen voor de oprich ting van een krachtig radiostation voor de „Citta Vaticana" overhandigde en den* Paus uitlegging gaf van alle technische bijzonderheden. De oprichting van dit station zal een der eerste werkzaamheden in de Vaticaan sche stad zijn. Het station ïal een groote moderne in richting worden met ontvang- en zendin- stallatie en zal niet ver van het nieuwe pauselijke spoorwegstation verrijzen. Het vermogen van het pauselijk radio station zal gelijk zijn aan dat van. den staat, nabij de basiliek van St. Paulus voor de muren, doch het Vaticaansche station wordt op alle mogelijke wijzen vervolmaakt zoodat het in veel opzichten beter zal zijn dan het staatsstation. Door den bouw van het Vaticaansche radiostation zal het voor de pauselijke staatssecreiarie mogelijk zijn. met de heele werld in verbinding te treden, zonder van een tusschenstation gebruik te hoeven te maken. ENGELAND Een gewichtige datum voor Katholiek Engeland. De Katholieke g o 1 ij lc stelling vóór honderd jaren ingegaan. Op Zaterdag 13 April, den honderdsten verjaardag van de verleening der konin klijke goedkeuring aan de „Wet der Katho lieke emancipatie", zal Zijne Eminentie, kardinaal Bourne een votiefmis van dank zegging opdragen in de Westmin^ter-ka- thedraal, in tegenwooidigheid van de ove rig Katholieke bisschapen. Deze Mis zhl gevul^i worden dóór een plechtig „Te Deum". Heel de geestelijkheid van Engeland is uitgenoodigd bij deze plechtigheid tegen woordig te zijn. OOSTENRIJK. Dreigende uitsluitingen in Oostenrijk. Sluiting van alle metaal- fabrieken? De Oostenrijksche werkgeversorganisatie in de automobielenindustrie beeft tot uit sluiting van alle arbeiders in de Weenscne automobielfabrieken besloten, en wel met ingang van 6 April a.s. Door dezen maat regel worden 30.000 a 35.000 arbeiders ge troffen. Voorts zullen, indien in de daaropvolgen de week geen overeenstemming met de me taalbewerkersorganisatie wordt verkregen, alle metaalfabrieken in Oostenrijk het be drijf stopzetten, waardoor 90.000 arbeiders uitgesloten zouden worden. Door de directie der metaalfabriek An- dritz van de „Grazer Wagon- und Maschi- nenfabrik", een der grootste metaalfabrie ken in Stiermarken, worden met ingang van heden reeds 2500 arbeiders uitgesloten. RUSLAND. In opstand? Kanongebulder in Roemenië gehoord. Uit Tighina aan de Roemeensch-Russi- sche grens wordt gemeld, dat van de over zijde van de Dnjester uit Zuid-Oostelijke richting met tusschenpoozen geschutvuur werd waargenomen. In totaal werden on geveer 40 kanonschoten gelost. Deserteurs uit Rusland deelen mede, dat aanhangers van Trotsld in Podolië een revolutionnairo beweging op touw hebben gezet, waartegen de Sovjets met artillerie optreden. CHINA. DE BURGEROORLOG. Nanking slaags met Woehan. Nationalistische overw inning b ij K i o e k i a n g. De spanning tusschen de regeering van Nanking en de autoriteiten van Woehan heeft thans tot een oorlog geleid. Een offi- cieele communiqué, deelt mede, dat de re- geeringstroepen de Woehan-troepen aan de grens tusschen Kiangsi en Hoepeh op 40 K.M. ten Noorden van Kioekiang hebben verslagen, waarbij veel gevangenen zijn gemaakt en een groote hoeveelheid muni tie in handen van de Nanking-troepen viel. Een vroeger communiqué, dat Woensdag om middernacht t$ Nanking werd gepubli ceerd, wees erop, dat de regeering vast be sloten is, tot de uiterste maartgelen over te gaan. „Wij staan tegenover een opzette lijke ongehoorzaamheid en het derde na tionalistische congres heeft met algemeene stemmen besloten, de regeering te machti gen tot het nemen van drastische maatre gelen. Een strafexpeditie wordt daarom af gezonden en de regcering kan niet rusten, aleer de Kwangsi-generaals verslagenzijn en de opstand onderdrukt is". Plundering door Tsjefoo afgekocht. De toestand te Tsjofoc wordt geken merkt door het feit., dat met Tsjang Tsoeng tsjang een overeenkomst is gesloten, waar bij hem 200.000 dollar wordt toegozegd in ruil voor de verzekering, dat de stad niet door zijn troepen geplunderd zal worden. De provinciale autoriteiten van Tsinanfoe hebben 100.000 dollar uitgeloofd voor de gevangenneming van Tsjang Tsoeng-tsjang en 50.000 dollar voor zijn dood. Li Tsjai-soem niet terecht gesteld. Het bericht van de terechtstelling van Li Tsjai-soem wordt officieel tegengespro ken. MEXICO. De opstandige beweging. Rebellen over de grens gedreven. Uit Tucson in den staat Errosola wordt gemeld, dat gisteren plotseling federale troepen opgedoken zijn ten Westen van de grensstad Nogales in den staat Sonora en een vooruitgeschoven stelling der opstan delingen bij Mesquite hebben veroverd. Do opstandelingen werden over dc Amc- rikaansche grens verjaagd en daar door Amerikaansche immigratie ambtenaren ontwapend en geïnterneerd. „Onafhankelijk Katholiek Staatsverbond"! Dr. Y erviers aanvoerder? „De Morgen" vermeldt een gerucht, dat als nummer één op de lijst van het Onaf hankelijk Katholiek Staatsverbond zal fun- geereji dr. Emile Venders te OJstcrwyk, de leider van de voormalige I'olitiek-Hèrstel- beweging. Zou het waar zijn? Kap. J. G. Portegies. f Te 's Gravenliage is op bijna 92-jarigen leeftijd overleden de gep. kapitein der in fanterie J. G. Portegies. De overledene werd geboren te Zoeterwoude in 1837, trad in dienst bij het Instructiebataljon in 1852, werd officier in 1863 en in 1881 bevor derd tot kapitein. Op 13 Juli 1892 werd hij gepensionneerd. De begrafenis had heden op Oud Eik en Duinen plaats. Dreigend conflict in Philips' glasfabrieken. Er dreigt in dc glasfabrieken van de fir ma Philips te Eindhoven een ernstig con flict. De glasblazers wenschen een loons- verhooging en verbetering van het arbeids- systeem. DR. J. H. HOLWERDA. Zilveren jubileum als directeur van het Rijksmuseum van Oudheden. Maandag 1 April zal het 25 jaar geleden zijn, dat dr. J. H. Holwerda, directeur van heb Rijksmuseum van Oudheden Lc Leiden, vooral bekend door zijn talrijke archeologische opgravingen hier te lande, aan het museum werd verbonden, eerst als conservator, later als adjunct-directeur en als directeur, in welke laatste hoedanig heid hij toen zijn vader, prof. dr. A. E. J. Holwerda, opvolgde. Zooals reeds gemeld, heeft zich onder voorzitterschap van jhr. mr. W. A. Bee- laerts van Blokland te 's-Gravenhage een uit ongeveer 40 personen bestaande com missie gevormd, welke het met het oog op den tweeden Paaschdag kon dit niet op den dag van zijn jubileum ge scheiden Dinsdagmiddag in het museum zal huldigen voor het vele, dat hij in het belang der wetenschap, maar vooral in het belang van de kennis van de oudste geschiedenis en cultuur van ons vaderland heeft verricht. Dr. Jan Hendrik Holwerda werd 3 De cember 1873 te' Schiedam, waar zijn vader leeraar was, geboren. Hij bezocht het gym nasium te Leiden en werd 26 September 1892 aan de Leidsche Universiteit als stu dent in de klassieke letteren ingeschre ven, waar hij studeerde onder de hoog leeraren Van Leeuwen, Hartman, c.a. Hij promoveerde den 25sten September 1899 cum laude tot doctor in de letteren en wijsbegeerte op een proefschrift, getiteld „Quaestiones de re sepulcrali apad Atticos", waarbij hem het rraecucaat cum laudo werd toegekend. In 1910 werd hij benoemd tot lector aan de Leidsche uni versiteit in de praehistorische en Kd- meiusche archaelogie, welk ambt hij aan vaardde met een rede over de ontwikkc- VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De organisatie van den Vaticaanschen Staat. In China is Nanking slaags geraakt met Woehan. Te Mortaso (Italië) zijn zestig huizen door brand verwoest. (Buiten!. Berichten, 2de blad). De aankomst van v. Lear Black in ''aap- stad (Luchtv. 2de blad). BUITENLAND. Een wijziging van de pensioerw a. a. voor pensioen in dienst van het rijver :ids- onderwijs. (3de blad). Zilveren jubileum van den dirr ie. van het Rijksmuseum van Oudheden (1ste blad) De opheffing van de tol op de Lcitler- dorpsche brug (Rijnstreek, kle blad). Maandag, 2den Paaschdag, ver schijnt ,,De Leidsche Courant" niet ling der praehistorische en Romeiiische ar chaelogie. Inmiddels was hij, uauieiijk den Pvl.ui Maart 1904 benoemd als conservator aan hot destijds ouder het directoraat van zijn vader staande museum. Den 16 ui Maart 1910 werd hij ondcr-directeuv <ui na het aftreden van zijn vader volgde hij dezen den lsten Januari 1019 op als directeur. Ondor zijn directoraat is niet alleen heb museum, dat zich destij-' op de Bree- slraat bevond overgeplaatst naar lief ge. bouv aan liet Rapenburg dat vourdi. in gebruik was als Museum van Natuur lijke Historie, doch zijn ook .ie verzame lingen van het museum, dank zij de resul taten van dc door hem, deels met anderen, verrichtte opgravingen, in zeer belang rijke mate uitgebreid. Alles werd opnieuw geordend en gccatalop/': Ord, o,laf hel museum thans met de voornaamste mu sea in andere landen kan weu<jveren. Bijzonder groot is het aantal opgravin gen, door hem in ons land, deels in sa menwerking met anderen, verricht. Meer malen deed hij ook in opdracht van H. M. dc Koningin opgravingen, o.a. betref fende de grafheuvels in het Vanerboscli op he Kroondomein bij Hoog Soeren, waar reeds vroeger verscheidene urnen waren gevonden. De verschillende hier liggende heuvels hadden de aandacht van dc Koningin getrokken en bij onderzoek bleek één, op ongeveer 80 Meter van den grindweg gelegen, een urn en een kom met verbrande monschenoeendoren lo be vatten. Ook deed hij in opdracht van de Koningin opgravingen van dc Hunne- schans, bij hot Uddelerineer, welke prach tige resultaten opleverden. Van zijn andere opgravingen zijn vooral bekend die op Arentsburg L. Voorburg, waar kon worden vastgesteld, dab in den Romeinschen tijd twee voorname steden. Lugdunum Batavorum en Praetorium Agrippinea moeten hebben gelegen. De sim ren van muren en grachten, zich uitstrek kende over een oppervlak van 80.000 M2., konden nog duidelijk worden aangeluoml. Bekend is ook dc opgraving van hoi fundament van do kerk van Eginou I voorts de opgraving van üe Batavenstad en die, betrekking hebbende op het 10de Romeinsche legioen, bij Nijmegen, welke opgravingen een aanvang namen mol Kot vinden van een ouden hollen weg in do berghelling achter het hotel „De Valk", onder Ubbcrgen. Voorts het onderzoek naar het in dc 9de eeuw door dc Noordzee verzwolgen kasteel Brittenburg bij Kat wijk. Verder dient genoemd do Romein sche hoeve bij den Mcihof bjj Valkenburg. Uit deze en tal van andere opgravin gen, die alle uitvoerig zijn beschreven in de van talrijke mooie afbeeld ingeu voorziene periodiek verschijnende Mede- dcelingen van het Museum, kan blijken, hoezeer de kennis van de oudste geschie denis en cultuur van ons vaderland daar door zijn verhelderd en ve.njkl. Ook tal van andere publicaties en ge schriften zijn van zijn hand verschenen, o.a. een bock over Nederlands vroegere beschaving en een boek over Xederla» U vroegere geschiedenis. Vereen, tot bevordering der Bouwkunst. De Verceniging tot Bevordering der Bouwkunst te Leiden hield Donderdagavond haar laatste winter-bijeenkomst. Op deze vergadering hield de heer M. Sirag Jzn.. architect te Utrecht, een lezing met licht beelden over „Architectuur-vormen". Naclai de. voorzitter, de heer Verhoog, den spreker had verwelkomd, ving deze lezing aan. Dc

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1929 | | pagina 1