UIT DE RIJNSTREEK
DAMES-
KIND
WflflLS M-sfciffl-i
IGNAZ JOHANN
PADEREWSKI
is hit
ïoodza
oblei
srepej
org, t
pi
Grond
ittend «J1
t c
steei
)tijdi|
sn -we,
KATWIJK AAN DEN RIJN.
Volksbond. De afd. Katwijk van den
K. Volksbond hield haar jaarvergadering
,in het Parochiehuis. De opkomst had veel
beter kunnen zijn. De voorzitter verzocht
de secretarissen der verschillende afdcelin-
gen hun jaarverslag uit te brengen. Wij
lebben: daaruit kunnen constateeren dat de
ifdeelingen, zij het niet veel, toch steeds
ilijven groeien. De aftredende bestuursle-
len werden herkozen. Er waren twee va
catures, nl. door vertrek van den heer L. J.
Jellekom en door bedanken van den heer
0. v. d. Berg. In hun plaats werden geko-
ien de hoeren J. v. d. Nouweland en J. van
jekie. Bij de rondvraag werden enkele
luishoudclijke aangelegenheden besproken.
Jaarna sluiting met gebed.
rfc
op di
;de" j<
Tallin
Sta a
v. j\
le ka
sn zoi
Sn da 1
3r nos
Staat
Lei
Di
OEGSTGEEST.
oembollencultuur. Op de j.l. gehou-
vergadering van Bloembollencultuur
an® herdacht de voorz. het overleden oudste
lid der afd., den heer v. Veen.
1 Besproken wordt de beschrijvingsbrief
k' jer 101 o Alg. Vergadering. De heer G. F.
flemerik besprak een „zwarte lijst" voor
-H® V" 'weC'iers-
1' In de vragecbus was een tweetal vra-
maa ren gedeponeerd. Bij de eerste vraag: Is
•r reeds met zekerheid vorstschade te
:on stat eer en '1 zoo ja, bij welke gewassen.
ferd spoedbehandeling verzocht,
warm jje voorzitter acht, in strijd met de ge-
o 01 roonte, behandeling dezer vraag zeer be
an gr ijk, zoodat daartoe werd besloten-
Uit de gehouden discussies viel te con-
tateeren dat verschillende gewassen, zoo-
en ls begrijpelijk, van de vorst hebben gele-
Vele geruchten doen de ronde als: be-
11 roren ..Irissen", „Narcissen" en „Tulpen".
lommige soorten, wordt in den handel be-
q leerd, zijn zoo goed als geheel bevroren.
Geen der leden kan echter bij ondervin-
ng van een zekere vorstschade mede
delingen doen, waarom den leden ernstig
ivordt aangeraden bij het koopen voorloo-
>ig voorzichtig te zijn.
Het verspreiden van enkele onrustba
rende geruchten wordt beschouwd als een
«ekere handelspolitiek die den handel era-
hel afbreuk kan doen»
•nel 'leer Honierik geeft dan in overwe-
Lis^toi om beantwoording dezer vraag uit
e stellen tot een volgende vergadering
r(j mi in dien tijd definiteve gegevens tc ver-
tamelen. Hiertoe wordt besloten.
Do tweede vraag luidtHeeft de vorst
foed gedaan aan insecten en „aaltjes-
dek."
Dr. K. Simon Thomas zal deze vraag op
jjee|Sen volgende vergadering inleiden.
ente'
het
Woningbouw. Voor rekening
11 ieeren Voorthuis en v. Muyen zullen bij de
kkinj tramhalte Coster twee burgerwoonhuizen
onaf wor<jen gebouwd,
dr
6 ee'* TER-AAR.
Gemeenteraad. Tot lid van de
u meenteraad is benoemd de heer Jac. Va-
we ril lentijn, ter voorziening in de vacature, ont-
cr staan door het overlijden van den heer J.
r. d. Boogaard.
Het Aarkanaal open. Woensdagmor
gen werd het Aarkanaal opengebroken
.door de „Volharding". De boot had er lieel
'n^eïl: weinig moeite mede, en dan wel zonder
id ui
werli
werk
Ook
mei
RIJNSBURG.
VEUR.
Kiesver. „De Eensgezindheid". Vrij
dagavond te 7.15 houdt de R.-K. Kiesvcr-
eeuiging ..Dc Eensgezindlieid" te Veur een
algemeenc ledenvergadering in het Pa
tronaat.
De agenda vermeldt: 1. Opening. Notu
len. 2. Mededeelingen. Ingekomen stuk
ken. 3. Verslag van afgevaardigden der
Kamer-Centrale Leiden. 1. Bespreking van
de candidaatstelling voor de commissie
van ingezetenen ter vereeniging van de
gemeenten stompwijk en Veur. 5. Rond
vraag en sluiten.
VOORHOUT.
De Torenlaan verbreedt. Deze week
zijn de laatste werkzaamheden, verbonden
aan het verbreeden van de Torenlaan, ge
schied en is deze laan, welke eene verbin
ding tot -stand brengt tusschen dc Teijlin-
gerlaan en den Johan iSpeclmanweg, klaar
gekomen. Was vroeger de rijbreedte van
dezen weg pl.m. 3 Meter, thans heeft het
rijvlak een breedt van 5.5 M. Over de ge-
heele lengte is deze weg bedekt met kool-
asch, welke wegverharding geheel is inge-
walst. Deze verbreeding, welke is uitge
gaan van de eigenaren van de daaraan
grenzende perceelen bollenland, komt het
aldaar steeds toenemend verkeer zeer ten
goede.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
ZIE ONZE E
ALPHEN AAN DEN RJJN.
Winkelruit verbrijzeld. Een hevig
glasgerinkel deed gisterenmiddag om
streeks half vijf de bewoners der van Man-
dersloostraat opschrikken. Dc oorzaak de
zer consternatie was een handwagen, die
door aanrijding van een auto een der
grootc etalage-ruiten verbrijzelde van het
magazijn der firma Wijnbergh en Co.
Binnen korten tijd is dit nu reeds de
derde maal, dat in dit perceel een etalage
ruit het moet ontgelden.
Botsingen. Gisterenavond is in wijk
Hoorn een auto tegen een boom gere
den, doordat do bestuurder, zekere W. uit
Leiden, voor een fietsrijdster moest uit
wijken. De auto, welke aanzienlijk was
beschadigd, werd door een kraanwagen
weggesleept. W. klaagde over pijn aan
zijn borst. ITij werd per auto naar zijn
woning te Leiden gebracht.
In wijk Hoorn werd gisterenmiddag
zekere de R. door een auto aangereden.
Zijn rijwiel werd bijna geheel vernield,
terwijl de berijder aan zijn handen werd
-verwond.
Keuringsdienst van vee en vleesch.
Uit het heden verschenen verslag van den
Keuringsdienst voor vee en vleesch over
het jaar 19-2S bleek ons, dat:
als bedrijfsslachting werden aangegeven
21-17 dieren, n.l. 34 paarden, 515 runderen,
37 vetto kalveren, IS graskalveren, 115
nuchtere kalveren, 1283 varkens, 143 scha
pen en 2 geiten;
als huisslachting 229 dieren, n.l. 14 run
deren, 1 vet kalf, 1 graskalf, 4 nuchtere
kalveren, 202 varkens, 3 schapen en 4 gei
ten
als noodslachting 215 dieren, n.l. 5
paarden, 94 runderen, 22 graskalveren, 15
nuchtere kalveren, 42 varkens, 37 scha
pen. Hiervan wei-den onvoorwaardelijk
goedgekeurd: 4. paarden, 22 runderen, 5
7912
graskalveren, 1 nuchter kalf, 12 varkens,
13 schapen.
Voorwaardelijk goedgekeurd met be
stemming tot vorkoop in het klein onder
toezicht werden: 30 runderen, 7 graskal
veren, 1 nuchter kalf, 9 varkens, 10 scha
pen.
Voorwaardelijk goedgekeurd met bestem
ming tot sterilisatie aan het slachthuis
te Leiden werden 1 rund en 4 varkens.
Afgekeurd werden 101 dieren: t.w. 1
paard, 42 runderen, 10 graskalveren, 13
nuchtere kalveren, 2 varkens, 14 schapen
en bij de slagers nog 1 nuchter kalf.
Afgekeurd en begraven bij veehouders
werden 105 dieren, t.w. 3 paarden, 1
veulen, 41 runderen, IS graskalveren, 7
nuchtere kalveren, IS varkens, 17 sqhapen.
Tuberculose kwam voor bij 162 runde
ren, 322 varkens, 1 geit.
Echinococcose kwam voor bij 5 paar
den, 27 runderen, 24 varkens, 2 schapen.
In beslag genomen en vernietigd wer
den: 07 kg. rund vleesch, 8 kg. kalfs-
vleesch, 27 kg. varkensvleesch, 18 kg. spek,
13 kg. rookworst, 30 kg. leverworst, 13 kg.
bloedworst, 10 uiers, 1 runderhart, 1 run
derlever, 1 varkenshuid, 1 graskalf en 3
ongeboren vruchten.
Proces-verbaal werd opgemaakt tegen
7 personen, welke allen veroordeeld wer
den: 1 der overtreders kreeg 14 dagen
hechtenis.
Begraven onder toezicht werd al liet af
gekeurde, nadat het verkleind was en
overgct:n met creoline. Bacteriologisch on
derzoek werd meer dan 100 maal en
Microscopisch onderzoek 140 maal ver
richt.
NIEUWKOOP.
Ziekerhuisfor.ds. Dmsdag hield het
ziekenhuisfonds „Onderlinge Hulp" zijn
jaarvergadering in het café van de wed.
v. d. Bosch. Na opening door den voorzit
ter werden de notulen onveranderd vastge
steld.
Hierna volgden jaarverslag van secreta
ris en penningmeester, waaruit bleek, dat
de kas er heel slecht voorstond.
Vervolgens had bestuursverkiezing plaats
wegens aftreden van de heeren H. Mol, G.
v. Koert en wegens bedanken van den heer
Th. v. Leeuwen. Do beide aftredende hee
ren werden herkozen; in de vacature-v.
Leeuwen word gekozen de heer A. v. Hou
ten. Hierna werd voorgesteld om nogmaals
een verzoek aan den gemeenteraad in te
dienen voor een subsidie voor de vereeni
ging wat met alg. stemmen werd aangeno
men. Ook werd na. verschillende bespre
kingen besloten de contributie met onge
veer 20 pet. te verhoogen. Bij de rondvraag
volgden nog eenige besprekingen van huis-
lioudelijken aard, waarna de vergadering
werd gesloten.
DE PAUSELIJKE NUNTIATUUR
TE 'S-GRAVENHAGE.
Geschiedenis der Pauselijke zen
ding in de Nederlanden.
Op 1 Mei a.s. zal het honderd jaar gele
den zijn, dat. de eerste Pauselijke Inter
nuntius bij het Koninklijk Hof der Noder-
landen werd geaccrediteerd. Dit. feit is, ook
in verband met de gebeurtenissen der laat
ste tijden, belangwekkend genoeg, om de
geschiedenis dezer Missie, zij het dan ook
in het kort, na te gaan. De geschiedenis der
Roomsch-Katholiokc Kerk in Nederland
hield in den aanvang daarmede het nauw
ste verband. Beginnen wij dus met 1815,
het jaar van de vestiging van het Yereo-
nigd Koninkrijk der Nederlanden. De afge
kondigde vrijheid van Godsdienst bracht
voor de Katholieken mede, het bestuur der
Kerk. dat sedert de afzetting van den
Utreehtschen Aartsbisschop, Petrus Codde
in handen van Apostolische Vicarissen was
gelegd, wederom in den oorspronkelijken
vorm tc herstellen.
Reeds in het begin van 1795 was door
de Staten van den kant der Oud-Bisschop
pelijke Clerezy, die ondanks tegenwerking
der regeering na den val van het Fransclie
keizerrijk, de voor haar zoo fnuikende ver
bodsbepalingen van 1808 en 1810, waarbij
haar verboden was in de plaats van den
overleden aartsbisschop van Utrecht en
den Bisschop van Haarlem nieuwe
titularissen te benoemen, wist tc ontkomen
In 1314 toch werd een nieuwe Aartsbis
schop van Utrecht benoemd, als zooda
nig door den overgebleven Bisschop van
Deventer, Gijsbertus de Jong, des
tijds Pa.st.oor te Rotterdam gewijd. In
1818 werd ook een bisschop van H a a r-
1 e m gewijd. Do Clerezy nu verzetto zich
met man en macht tegen de plannen om
de Vicarissen door Bisschoppen tc laten
vervangen en dank zij de medewerking van
een anti-Roomscho Rcgeering heeft zij
dien strijd tot 1853 kunnen volhouden. In
1815 werd Mgr. Clamberlani, die reeds als
Vice-Superior der Hollandsche zending was
opgetreden en van 18061810 veel to A m-
sterdam, waar het Iiof van Lodowijk
Napoleon gevestigd was, vertoefde, offi
cieel als buitengewoon gezant bij het Hof
der Nederlanden benoemd. Edoch er wa
ren talrijke anti-Roomsche invloeden, wel
ke er bij de regeering op aandrongen deze
gezant, niet als zoodanig te erkennen, zoo
dat in plaats van als gezant, Mgr. Clamber
lani als Vice-Superior der Nederlandschc
zending met standplaats Munster op
trad. In zijn plaats werd in 1823 benoemd
Mgr. Nasalli, die als zoodanig wel door de
regeering van Koning Willem I erkend
werd. Reeds in 1815 had deze regeering in
den persoon van Ridder Reinkold een ge
zant naar het Pauselijk Hof gezonden.
Deze eerste zending was evenwel eene
mislukking. In het jaar van zijn benoeming
1823 overleed te Rome Paus Pius VII en
werd opgevolgd door Leo XII. Daar de ge
zant zijn geloofsbrieven nog niet had over
handigd moest hij naar Rome tcrugkee-
ren en kon zijn nieuwe brieven eerst op 6
Nov. aan den Koning aanbieden. Op 13
Novembor begonnen de eerste onderhande
lingen. Groote moeilijkheden ontstonden,
toen' de kwestie van vestiging der bisdom
men ter sprake kwam. Do Koning wilde lot
eiken prijs, dat een regeling niet. de Oud-
Bisschoppelijke Clerezy zou worden getrof
fen, doch deze bleek, bij monde van haar
Titularissen, WIMibrordus van Os, Aa r fa-
bisschop van U trecht, Joannes Bon,
Bisschop van Haarlem en Gijsbertus do
Jong, Bisschop van Deventer, zich niet.
aan de bul „Unigenitus" van Alexander VIL
te willen onderwerpen. Mgr. Nasalli brak
daarop dc onderhandelingen af. Toch wilde
do koning oen overeenkomst tol stand
brengen. Tc Rome- word Ridder Rein-hold
door Graaf de Visscher de Celles als bui
tengewoon ambassadeur vervangen, die
met. kardinaal Cappellari (de latere Grego-
rius XVI) onderhandelde. Door deze beiden
kwam het concordaat van 18 Juni 1827 tob
stand, hetwelk evenwel nimmer werd uitge
voerd. In 1829 overleed Paus Leo XII, op
gevolgd door Pius VIII. Deze zond Mgr.
Capacini, aan men het bestuur van dit
missiegebied was toevertrouwd, naar het
Nederlandsche Hof, met de bedoeling uit
voering te geven aan het Concordaat van
1827. Het. uitbreken van den Belgischen
Opstand stak ecu spaak in het wiel. Dit
naou niet weg, dat in 182!) de Paus officieel
Mgr. Francesso Capacini als eerste Inter
nuntius bij ons Hof benoemde.
Tot zijn cersto on voornaamste zending
behoorde dc kwestie der bisschopszetels te
regelen. Te dien einde ontving hij op 18
November 1829 de bisschoppen der Clcrezv
Joannes van Santen (U trcch t), Joannes
Bon (Haarlc m), en Wilhelmus Vet (D e-
v en ter). Laalslgcnoomdc, die Pastoor te
's-Gra v c n h a g o (J uffrouw Id as tra at.)
was, was een persoonlijk vriend van Wil
lem I.
Ook nu weer bleek dc Clerezy haar
standpunt onder geen enkele voorwaarde
prijs te willen gevon, en waar de Regeering
ook het hare handhaafde, zag de Internun
tius Mgr. Capaccini zich genoodzaakt in
1831 de Residentie to verlaten. Gedurende
con tiental jaren trad nu Antonio Maria
Benedetto Antonucci als Vice-Superior der
Ncderlandscho Zending en tevens als Zaak
gelastigde van Greg. XVI op. De Voor-
b u r g s c h e Pastoor Meskcr stond hom
als secretaris ter zijde. De afscheiding van
België bracht nieuwe moeilijkheden mede.
De Regeering stond niet toe, dat T Rechts
gebied van de Belgische Bisschoppen van
Genten Luik zich op Nederlandsch
gebied zou uitstrekken. Voor Noord-Neder
land werd nu Cornelius L. Baron van Wij-
kerslooth tot titulair-Bisschop van C u r i o
gewijd, terwijl in 1839 bij de officioelo af
scheiding cenige bestaande vicariaten wer
den opgeheven en andere daarvoor in de
plaats kwamen. In 1841 verliet Mgr. Anto
nucci, die intusschon tot Bisschop van
Montrc-Feltre benoemd was, ons
land. In 1851 werd hij benoemd tot Kardi
naal-Aartsbisschop van A n c o li a.
Willem I maakte van deze gelegenheid
gebruik, te verzoeken, Mgr. Capaccini, die
intusschen als staats-secretaris te Rome
werkzaam was, als Internuntius terug te
krijgen, teneinde de onderhandelingen, aan
welker welslagen hij zoozeer hechtte, tc
kunnen voortzetten. De Paus gaf aan zijn
verzook gehoor en opnieuw kwam Mgr. Ca
paccini als Internuntius naar D c n H a a g.
Zijn kornet, alhier deed opnieuw stof op
laaien, mede als gevolg van de aanbieding
van een vijftal nota's aan de Directie vuu
den Eeredienst, waarin critiek op hot be
leid van dezen Dienst ten aanzien van de
Roomsch Katholieken werd uitgeoefend.
Nog hetzelfde jaar zag de Nuntius zich ge
noodzaakt ons land te verlaten, den indruk
achterlatende van een schrander en erva
ren diplomaal. Hij werd tot Nuntius te
Lissabon benoemd. Op 21 April 181")
lenen
't be
id bij
ch
kei ijk
ncipe
Men
elden
plicht
DE KONING DER PIANISTEN IN
NEDERLAND
Eenige trekjes uit zijn interessant leven
Paderewski, wiens naam thans ieder in
den mond heet, Paderewski, de koning der
pianisten, de ex-staatsinan, de millionnair.
de farmer en de kunstenaar, is thans in
kleine landje. We voelen ons, we ach
ten het een groote eer hem' tienduizend
gulden per avond te- mogen overhandigen
loven zijn ongekende begaafdheidin
hooggestemde beschouwingen. Wij schrij
ven beschouwingen, omdat wij het niet wa
gen het woord „critiek" te bezigen. Van
zijn kant is hem de eer te beurt gevallen,
onze Koningin onder zijn auditorium te
niogen rekenen.
Het zal onzen lezers wellicht belang in
boezemen, een en ander uit het zeer kleur
rijke leven van deze groot-figuur te verne
men. Wij laten hier eenige bijzonderheden
volgen
Den zesden November 1859 werd in
Xurylowka, een vrij onbeteeke-nend plaats
je in Podolië (Polen), een man geboren,
over wiens kunstenaarschap zij, die hem
hoorden, nimmer uitgepraat raken, en
naar wien zij, die daartoe nog niet in de
gelegenheid waren, opzien als naar een le
vend en onbereikmaar muzikaal wonder.
Het is de Poolsche pianist, voor eenige
jaren zelfs Minister-President van zijn
na- den oorlog tot zelfstandigen staat ge
promoveerde geboorteland, Ignaz Pade
rewski.
En deze groote figuur, uit de geschiede
nis der Toonkunst, deze pianist bij de gave
Gods, die speelde voor vorsten en million-
Dairs, en die de heele wereld voor zich
knielen deed iu bewondering voor zijn on
geëvenaard talent, deze phenomenale kun
stenaar, die zich nog nimmer in ons kleine
'and vertoonde, omdat men hem het ho
norarium, dat- hij gewoon was voor zijn
concerten te ontvangen, niet kon betalen,
deze koning der pianisten is deze maand
naar Nederland gekomen.
Do gebeurtenis lijkt ons de moeite
waard om er wat nader het licht op te la-
ten vallen en onzen lezers een en ander
Tji<?e tc deelen omtrent den levensloop van
dezen zeer bijzonderen man en omtrent
djn kunst en karakter.
Uit zijn jeugd is betrekkelijk weinig be
kend. Zooals ieder aider jongmeasck
maakte hij z'n studie op de lagere school.
Reeds vroeg echter openbaarde zich zijn
muzikaal talent, en zoo treffen we hem
reeds op twaalfjarigen leeftijd aan op het
Conservatorium te Warschau, waar Ro-
guslri hem in de harmonieleer, Jonatha
hem in het practische pianospel onder
wees.
Het duurde niet lang, of de nogal onder
nemende jonge Pool trok naar Berlijn en
later zejfs naar Weenen, om er zich te be
kwamen in het vak, waarin hij uit zou
schitteren als een ster van eerste en on
bestreden grootte.
Een viertal jaren, van 1879 tol 1SS3, was
hij piano-onderwijzer te Warschau. Reeds
toen maakte hij enkele kunstreizen en gaf
do twintigjarige pianist concerten in het
Slavisch Oosten, Roemenië, Hongarije en
Oostenrijk. Dan werd hij pianolceraar te
Straatsburg, waar hij nochtans slechts
korten tijd aan het Conservatorium ver
bonden bleef.
Zoo groot was echter zijn zelfcritiek.
dat hij, die zich toen reeds met de besten
meten kon, zich aanmeldde bij den even
zeer beroemden als begaafden leermees
ter professor Lcschetitzky te Weenen.
Eerst na zeven maanden van nauwgezette
en bijna onafgebroken studio waagde Pa
derewski zich opnieuw aam een openbaar
concert in Weenen, dat toenmaals, men
schreef 1887, als een der voornaamste mu
ziekcentra gold van de geheele wereld.
Het aldaar behaalde succes was overwel
digend, en toen hij twee jaar later ook tc
Parijs even veel lauweren oogstte, was
zijn roem als de beste Chopinspeler van
zijn tijd gevestigd, om niet meer te ver-
blecken.
Na eenige jaren (sinds 1908) directeur te
zijn geweest van het Conservatorium tc
Warschau, kyam Paderewski in Parijs te
recht.
Bij 't uitbreken van den oorlog geraakte
de beroemde pianist, die, behalve musicus,
als elke Pool, ook een warm vaderlander
was, in politiek vaarwater. In samenwer
king met Dmowski maakte hij levendige
propaganda voor een zelfstandig Polen,
vooral ook in Amerika, waar hij zijn groo
te kunst als het ware tot de draagster
maakte van de nationale Poolsche ge
dachte en van de nationale propaganda
voor een herrezen Polen» Na den wapen
stilstand in 1918 keerde hij naar Europa
terugin gezelschap van Engelsche offi
cieren trok hij toen Posen binnen, waar
hem vanwege de bevolking een enthou
siaste ontvangst ten deel viel. In War
schau sloot hij zich aan bij de nationaal-
democratische partij. Na het aftreden van
Moraczeweki werd hij den zestienden Ja
nuari 1919 door maarschalk Pilsudski be
noemd tot Minister-President der Poolsche
Republiek en tot gevolmachtigd minister
van Buitenlandsche Zaken. En geen ander
voorzeker dan deze musicus-staatsman
was ooit beter gezant en vuriger pleiter
voor zijn zoo lang onderdrukt en vertre
den vaderland. Op dc historische vredes
conferentie te Parijs vertegenwoordigde
hij zijn land. Oneenigheid met den toenma-
ligen minister van Binnenlaudschc Zaken
Wojciechowski was nog in dat zelfde jaar
de oorzaak, dat Paderewski aftrad als Mi
nister-President en als Poolsch vertegen
woordiger afreisde naar de Volkenbouds-
conferentie te Genève. Eindelijk den strijd
tegen zijn politieke tegenstanders in Po
len moe, legde hij in Februari 1921 zijn
ambt neer en trok zich uit de politiek te
rug, om te gaan leven op een farm, welke
hij in Californië gekocht had.
Na een vijfjarige afwezigheid betrad hij
in Juli van het vorig jaar weer voor het
eerst den Europeesehen bodem, na gerui-
men tijd in Engeland te hebben vertoefd.
Parijs ontving den wereldberoemden
pianist, die zelfs op liet toppunt van zijn
roem het klavier niet liet. varen, als een
koning. In het Theater des Champs-Ely-
sées, dat tot de nok toe gevuld was, zou
de meester een aantal werken van zijn
meest geliefden componist cn Landgenoot,
Chopin, ten gehoore brengen.
Bij zijn binnenkomst rees heel de zaal
als één man omhoog. Paderewski was iets
ouder geworden, iets magerder, maar uit
zijn zilver-omkranst hoofd straalde dezelf
de nederige adel als voorheen.
De eerste "aanslag is weifelend: het
is juist, alsof de meester moeite heeft, zijn
rheumatische vingeren los te maken. Bo
vendien wordt hij nog door allerlei dingen
gestoord: late binnenkomers, ritselende
programma's, gestommel, geschuifel....
Een baloondeur blijft openstaan.... On
middellijk breekt de meester af en met
doordringende stem roept bij: „Het is on
mogelijk tc spelen met licht in de
oogen"Even wat rumoer nog, dan ein
delijk vermindert het gerucht en zit men
ademloos luisterend neer. De meester her
vat. wordt langzamerhand overweldigend
door zijn droom. De buitenwereld ver
dwijnt.
Zoo zijn wc ongemerkt tot zijn spel ge
komen. Dc tijd heeft, volgens enkele critici
aan zijn soepelen aanslag getornd. Zooals
de sieenen van oude kathedralen verwe
ren onder den invloed van den tijd en
der weersgesteldheid, zoo neemt ook de
fabelachtige techniek van dezen grijzen
meester langzaam af. En tóchnóg kus
sen geëxalteerde jongelingen, in vervoe
ring gebracht door ziin kunst. ziin rok
slippennóg knippen vorige bewonde
raars van zijn intens muzikaal spel hoek
jes af van de linten van zijn lauwerkran
sennóg huldigt men hem met onbe
daarlijk applaus, steeds opnieuw.
Paderewski is door de Concertdircclic
dr. G. de Koos uit Amsterdam geënga
geerd voor slechts drie pdano-concertcn in
Nederland tegen het zeker voor ons kleine
Nederland enorme bedrag van dertig dui
zend gulden. Dit fantastisch klinkend ho
norarium is het hoogste, wat nog ooit in
Nederland aan één artist is betaald
Paderewski, die reeds millionnair is, ont
vangt dus tien duizend gulden per concert,
met drie recitals, 11 Maart j.l. in het Ge
bouw van Kunsten en Wetenschappen te
's-Hage, vandaag in de groote zaal van
het Concertgebouw te Amsterdam en 15
Maart in de Doelenzaal te Rotterdam. In
Amerika, ontvangt Paderewski 6000 dollar
per avond in het land van den dollar kan
hij bovendien steeds beschikken over een
salon trein van de regeering. Hetzelfde
voorrecht geniet hij in Engeland, waar de
firma Erard destijds een specialcn klein-
formaat-vleugel voor den meester bouwde,
om dezen in staat te stellen, zelfs op reis
nog te studceren gedurende de vaak lan
ge trajecten. Want Paderewski oefent zich
nog uren achtereen, dag aan dag, al treedt
hij niet meer zx> vaak in het publiek op.
Lang vóór den oorlog, welko den levens
standaard zeker tweemaal zoo hoog op
voerde als hij voordien was, kwam van één
concert in de St. James Hall tc Londen
reeds een recette van 12000. Op zijn eer
sten triomftocht door dc Vcroenigde Sla^
ten verdiende Paderewski met 04 concer
ten binnen 4 maanden ƒ420.000. Waarvan
hij echter, het zij tot z'n eer gezegd,
36.000 aan liefdadige doeleinden besteed
de, behalve méér dan honderdduizend gul
den aan dc verzekering van zijn vingers
Ook de opbrengst in Juli 1928 te Parijs
was voor liefdadig doel bestemd. Trou
wens, die gulheid van don grooten Pool Ls
bijna spreekwoordelijk. We lazen daarom
trent in de geschriften van den grooten
Nederlandschen impressario Jos. J. Schijr-
mann, die met Paderewski wel het buiten
land afreisde, maar niet met hem in Ne
derland durfde komen uil vrees voor een
financieele debacle, de volgende aardige
anecdoctes waarmee we onze causerie wil
len besluiten:
„Van alle artisten, die ik sedert dertig
jaar door Europa en Amerika hel) rond
geleid, heeft Paderewski hij wel het meest
getroffen om zijn verregaande belangeloos
heid en vrijgevigheid. De beroemde pianist
kreeg voor elk concert rijf en twinlighon-
derd francs (toen reeds een hoog bedrag,
Schr.) en dit bedrag scheen zijn voor een
groot, deel hohoeftigen landgenooten meer
dan fabelachtig toe.
In elke stad, waar hij optrad, werd de
groote artist als 't ware met beden om hulp
overstelpt. Hij, die slechts naar de ingevin
gen van zijn medelijdend hart luisterde,
schonk vaak dc gehoele opbrengst van
zijn concerten aan zijn arme Polen, in de
meening, dat zijn geldbuidel nooit uitge
put raakte.
Eens kreeg ik bezoek van oen Pool, die
een uur in den wind na-ar drank en knof
look stonk. Hij toonde mij een briefje van
zijn „vriend" Paderewski. waarvan hier de
inhoud.
„M'n waarde Schiirmami.
Breng dezes, een huisvader mot veel
kinderen, is volgens zijn zeggen van alles
ontbloot. Ik wonsoh hem derhalve mijn
cachot van hedenavond af te staan en
verzoek hem dit nu reeds ter hand to
stellen. Geheel de uwe.
Ignace Paderewski."
Dat liep do fcpuigatcn uit!.... Ik kon
niet langer toezien, dat er aldus van ziju
vrijgevigheid misbruik werd gemaakt.
„Heeft Paderewski u het bedrag reeds
genoemd V'
„Nee, meneer."
„Hier zijn honderd francs."
„Honderd francs!...,; U wilt mo zeker
wat wijs maken. V'
Hij ontvangt nooit meer. Hier zijn de
vijf louisu hebt alleen nog dit ontvang
bewijs tc teekenen."
De drinkebroer zette z'n naam onder
een kwitantie, streek de vijf goudstukken
op en riep toen mot. een verachtend ge
baar:
„Branimakers, die a'tisiatt!..Hon
derd francs, het mocht wat, daar zoon
.drukkic" om te maken Verbeelding heb
ben ze, anders niet...."
Toen ik Padercwsk dien avond de res-
teerende vier cn twintig honderd francs
ter hand stelde, had ik warempel nog
moeite hem aan zijn verstand tc brengen,
dat hij voor dc /.ooveelste maal de dupe
van zijn vrijgevigheid was geweest, en 'lat
hij zijn geld wel beter kon besteden."
Wo mogen zeker wel vertrouwen, dal do
vermelding dezer anecdote niemand onder
onze lozers op zulk een Poolsch idee bren
gen zal, en sluiten met den wensch, dat,
wio er ook heen ga, van het spel van dezen
koning der pianisten een dergelijk onver-
gctclijkon indruk moge meenemen, al is
ook hier met cenige wijziging zeker de
spreuk van toepassing, dat velen worden
geroepen, maar slechts weinigen uitverko
ren»
„N. Haarl. Crt."
32
