12Csto Jaargang
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1929
No. 61091
BUITENLAND
BINNENLAND
De A B 0 N N E M E N T S P R IJ S bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leii'e i 13 cent por week .f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week .f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
]Iet Ooïllustreen! Zondagsblad is voor de Abonné's ver-
irjjgtuiar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I
Bureaux: PAPENGRACHT c2 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 een* per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleins advertentian, van ten hoogste 3u woorden, waarin 1
betrekkingen worden aangeboden of geviaagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0J>0.
Dit nummer bestaat uit drie bladen
V De strijd der Vlamingen.
Dr. Borms heeft gisteren te Leiden ge
sproken Wij geven onder Stadsnieuws
n uitgebreid verslag.
Wij hebben sympathie voor de Vlamin
gen in hun strijd om het volle recht, om
gelijkberechtigdbeid met de Walen in
laai en zeden.
Maar dat wil nog niet zeggen, dat wij
het in alles met het optreden van dr.
Borm9 een9 zouden zijn.
Gisteren is dr. Borms gematigder, of lie
ver: voorzichtiger, geweest in zijn uitlatin
gen dan b.v. te Amsterdam.
Daar verkondigde hij n:et alleen de
Groot-Nederlandsche gedachte, die onder
cultureel opzicht alles omvat wat binnen
buiten ons land van denzelfrlen stam is.
Dat heeft onze onvoorwaardelijke sympa
thie.
Daar heeft hij niet alleen gepleit voor
een rechtvaardige bejerening van de Vla
mingen binnen België. Daarvoor voelen
ook wij warm.
Maar daar pleitte hij om Vlamingen los
van België.te maken.
En daarmede mogen en kunnen wij 'ons
niet vereenicen.
Naar aanleiding hiervan schreef de
Volkskrant":
„Tndien de Belgische regeering verstan
dig is en helderziend, grijpt zij de houding
van dr. Borms, die landsverraderlijke taal
voert, iret aan als een voorwendsel om
aan de Vlamingen, die van geen losseheu-
iing van België willen weten, hun recht te
blijven onthouden.
Is België on het oogenblik werkelijk een
taafsman rijk, die dezen naam mag voe
ren. dan geve hij onverwijld aan de VIa-
nineen binnen het Belgische sfaatsver-
iand vol'e vrijheid en vol'e gelijkheid.
Vrijheid van taal, vröhe:d van onder-
wi's. gelijkheid wat de betrekkingen in
het staatsbestuur en in de openbare dien
sten betreft
Is dit eeschied, dan blijven er nog een
landvel Bormsisten over, die koning Al-
bert niet willen erkennen, die den staat
Belrië niet willen aanvaarden, en van dit
iandvol menschen zal niets te duchten
zijn.
Deze menschen ook wenschen geen min-
Tie'üke oplo6ing van het Nederlandsch-
Belgisch geschil, zij willen de wonde open
houden en in het belang van hun particu
laristisch drijven een gespannen verhou-
dirc fnsschen de twee landen."
Wij weten niet, of tenslotte ook
niet de „Bormsisten" tevreden zouden
zijn, als de Vlamingen van de Belg:sehe
regeering zouden erlangen het volle
recht.
Wij willen daarop toch nog wel vertrou
wen.
Intnsschen blijft het waar, dat wij in
Nederland met sympathie-betuigingen aan
dr. Borms voorzichtig moeten zijn.
VAN HET VAT1CAAN
HET STATION SAN PIETRO.
Men schrijft uit Rome aan de .,Msb.":
Het kleine onooglijke stationnetje van
Boma San Pietro is niet gebouwd voor
werkelijke vervcerbehoeften. Het zou dan
minstens beter bereikbaar moeten zijn en
fatsoenlijke localen moeten hebben. Het is
gebouwd om te voldoen aan een verlangen
yan Leo XIII. die reeds destijds het nut
inzag van een station in de buurt van het
Vaticaan, gegeven de omstandigheid, dat
de nieuwe spoórlijn toch het Vaticaansch
terrein als het ware raakte.
Veertig jaren lang in denzelfden toe
stand van voorloopigheid en onvoldoend-
bed gebleven, begint het thans grooter
gewicht te krijgen dan het uiterlijke barak
achtige zou doen vermoeden; het is thans
bestemd te worden verbindingsstation, tus-
schen Italiaansch en Vaticaansch grond
gebied. De verbinding zal spoedig verwe
zenlijkt worden door twee zijlijnen, welke
zullen binnendringen in de Vaticaansche
tuinen bij de oude Porta Pertusa, over
welker ligging zooveel geschreven en ge
twist is. Wat echter vóór en behalve de
'örbinding gedaan moet worden, is het op
knappen en mogelijk het verplaatsen van
bet stationnetje.
Het gaat hier om een station, dat geen
druk verkeer zal hebben, maar dienen
moet voor een heel speciaal publ'ek en
vooral wanneer de Paus er komt, zal het
van groote importantie zijn; het kan dus
klein blijven maar moet sierlijk en goed
ingericht worden. De tegenwoordige toe
gang, die reeds lang verbeterd had moeten
worden, is allerongelukkigst.
Sommigen meenen dat het Vaticaarsehe
station n et zal kunnen werken vóórdat
vei beteringen we'fee ontworpen zijn aan de
lijnen naar Viterbo en Civita Vecchia-
Pisa zijn aangebracht. Dit is echter niet
juist: onafhankelijk van genoemde verbe
teringen, kan het tegenwoordig 6tation,
netjes in. orde gebracht, een soort succur-
saal-station worden voor het Vaticaan van
de hoofdstations Termino en Trastevere,
van waaruit alle groote internationale
treinen vertrekken en verbinding hebben
met de zijlijnen.
De belangrijkheid van het station kan
terstond beginnen, maar daarom is het ook
noodrg dat zoodra mogelijk uit de omge
ving de houten en ijzeren barakken, voor
varkensfokkerij enz. opgericht, verdwijnen.
Een gedeelte van den toegangsweg is reeds
in de laatste maanden verbeterd.
Prof. Behouneck bij den Paus.
Z. H. de Paus verleende gisteren een
audiëntie aan den Tsjechischen geleerde
prof. Behouneck. een der deelnemers aan
de Nobile-expeditie en diens echtgenoote.
De H. Vader stelde hem verschillende
vragen over de wetenschappelijke resultan
ten van den tocht met de „Italia".
FRANKRIJK.
Dat scheolde weinig.
Een meerderheid van slechts
zee stemmen.
In de gistermiddag gehouden zitting der
Fransche Kamer diende de radicale afge
vaardigde Marie een voorstel in tot herstel
van de in 1926 afgeschafte justitieele dis
tricten. Hij motiveerde dit voorstel met
het argument dat de door de afschaffing
bereikte besparing niet opwoog tegen de
aan dezen maatregel verbonden nadeelen.
De minister van Justitie, Barthou, ver-
blaarde dat het onmogelijk zou zijn, de
opgeheven rechtbanken weer tegen 1 Oc
tober a.s., zooals in het voorstel verlangd
wordt, in het leven te roepen, en verzette
zich op dezen grond tegen het voorstel.
Nadat de regeering aan de stemming over
het voorstel de kwestie van vertrouwen
had verbonden, werd dit verworpen met
291 tegen 285 stemmen.
Toen het resultaat dezer stemming werd
medegedeeld, werd van de banken der so
cialisten geroepen: ..Aftredenl Aftreden!"
De radicale afgevaardigden, die lid waren
van de commissie voor de justitieele her
vormingen, begaven zich van de voor deze
commiss'e bestemde banken naar hun ge
wone zetels ten bewijze, dat het verdere
verloop van.de discussie hun geen belang
meer inboezemde.
De voorzitter Bouisson verklaarde daar
op, dat een stemming over het voorstel der
commissie niet moge'ijk was, daar de com
missieleden niet. op hun pest waren geble
ven. De debatten werden daarom tot Don
derdag verdaagd.
In de wandelgangen van de Kamer ver
klaarde min ster Barthou dat de regeering
in weerwil van het feit. dat zij bij de stem
ming slechts een meerderheid van zes
stemmen verkreeg, Donderdag hefc debat
zal voortzetten.
PORTUGAL
Katholieke Universiteit in Portugal.
Een besluit der Bisschoppen.
Naar de „Tab'et" meldt is door het epis
copaat van Portugal in do laatstgehou
den jaarlijksche bijeenkomst besloten over
te gaan tot de oprichting van een „Katho
liek Instituut" in Portugal.
ITALIË
De komende verkiezingen.
De „corporatieve Kamer"
Gisteren was het de laatste dag, waar
op namen van candidaten konden wor
den ingediend voor de te houden verkie
zingen onder het nieuwe kiesstelsel. Bij
den Grooten Raad zijn meer dan duizend
namen ontvangen. De Groote Raad moet
hierop selectie toepassen, zoodat voor de
verkiezingen van 24 Maart a.s. .de namen
van 400 candidaten overblijven.
Verschillende corporaties en syndidaten
hebben Candida ten-lijsten ingediend. Aan
de kop prijkt meestal de naam van Mus
solini. Zelfs het syndicaat van grondwer
kers, dat maar één candidaat mooht stel
len, heeft daarvoor den Duce gekozen.
De bevoegdheid van de nieuwe Kamer
zal naar men weet meer adviseerend dan
wetgevend zijn.
RUSLAND.
Fictieve huwelijken.
Den laatsten tijd komt het te Moskou
meer en meer voor, dat er fictieve huwe
lijken worden gesloten om op deze wijze
iemand aan een kamer te helpen. Zooals
bekend, heeft de woningnood in Rusland
afmetingen aangenomen, welke geen enkel
land in de werled ooit gekend heeft. Het
bezit van een kapaer wordt als een geluk
beschouwd. Wie eenmaal een kamer be
woont, kan er niet verdreven worden (be
halve indien hij tot de rechtelooze groep
der bourgeois behoort). Een echtgenoot
verwerft deze rechten van den anderen
echtgenoot. Volgens de sovjet-wetten
wordt het samenleven (het „vrije huwe
lijk") als even wettig beschouwd als een
„geregistreerd" huwelijk (dus als een hu-
we'ijk, ingeschreven in de registers van
den burgerlijken stand). Wie nu te Mos
kou zijn kamer niet meer noodig heeft (bij
a.s. vertrek naar elders, bij een a.s. huwe
lijk met een vrouw, die een betere kamer
bezit, enz. (en deze aan een kennis, een
dame, wil overdragen, doet het volgende.
Hij neemt die vrouw op in zijn kamer en
deelt aan het bestuur van het huis mede.
dat zij zijn „feitelijke vrouw" (zoo noemt
men in Rusland een vrouw, met wie een
man samenleeft zonder met haar wettig
gehuwd te zijn) is. Zij leven dan een paar
weken samen, waarna de man verhuist en
de kamer aan zijn „feitelijke vrouw" laat.
Zij kan daarna op dezelfde wijze de ka
mer aan een man overgeven, die een poos
als haar „feitelijke echtgenoot" fungeert.
De overheid heeft, volgens de „Wets-
jernjaja Moskwa", aan welk bolsjewistisch
blad wij deze mededeeüng ontleenen, be
sloten maatregelen te treffen tegen derge
lijke practijken.
MEXICO.
ERNSTIGE OPSTAND IN MEXICO?
Algemeens mobilisatie.
20 generaals steunen
Valenzuela.
De opstand, welke onder leiding van
den vroegeren Mexicaanschen gezant te
Londen, Valenzuela, is georganiseerd, mo°t
een veel ernstiger karakter hebben dan
aanvankelijk werd aangenomen.
Valenzuela moe' door 20 generaals
worden gesteund, vtfn wie generaal Man
zo, de militaire gouverneur van Sonora,
het opperbevel voert.
Generaal Manzo moet zijn hoofdkwar
tier voorloopig in de Vereenigde Staten
hebben opgeslagen.
Do regeeringstroepen staan, zooals ge
meld onder het persoonlijk bevel van
den minister van oorlog, generaal Amaro.
De beweging wordt onder de leuze:
„herstel van de godsdienstvrijhied voor al
len" geleid.
Valenzuela wil waarschijn!iik door den
opstand zich een weg tot het president
schap benen.
Uit Mexico City wordt gemeld, dat
daar de algemeene mobilisatie is afge
kondigd ten einde den opstand van de
generaals Valenzuela in Manzo, die de
uitwijzing van oud-president Calles ver
langen, te bedwingen, onderhandelingen
tusschen de regeering en de onstandelin-
gen geen resultaat zouden hebben gehad.
MGR. J. D. J. AENGENENT.
In particuliere audiëntie bij
H. M. de Koningin.
Naar de „Msbd." verneemt, heeft gis
teren om 12 uur H. M. de Koning'n in het
paleis aan het Noordeinde te 's-Graven-
hage particuliere audiëntie verleend aan
Z. D. H. Mgr. J. D. J. Acngenent, Bis
schop van Haarlem.
H. M. onderhield zich gedurende twintig
minuten met den Bisschop.
Na de audiëntie werden aan H. M.
voorgesteld de beide secretarissen van Z.
D. H., de Zeereerw. Heeren J. M. van der
Tuyn en Th. W. Pichot.
j. TWEEDE KAMER.
De tandheelkunde. Verhooging
loongrens Invaliditeitswet.
De tandheelkunde heeft de Kamer ge-
ruimen tijd bezig gehouden. En ook nu,
evenals Vrijdag, waren de tribunes dicht
bezet met tandtechnici, wier patiënten
bli'kbnar konden wachten.
Zij die. onder aanvoering van den heer
Duys, heel ver wilden gaan met het toe
laten van tandtechnici tot de uitoefening
der voMedige tandprothese, liefst tot ge
lijkstelling met tandartsen, hadden geen
sucres.
Minister Slotemaker de Bruine wilde
niet verder gaan dan een zuivere toepas
sing der wet van 1925 en wilde daarvoor
alleen hooren van een amendement-Su-
ring, bedoelende ook examengelegenheid
te geven aan hen, d:e in 1925 het visum
niet kregen, doch in 1913 reeds gevestivd
waren en aan hen die zich in 1926 niet
aanmeldden voor het verkrijgen van een
visum. Dit amendement werd aangeno
men
En „op nader te bepalen dag" zal het
we'sontwem wel worden goedgekeurd.
Een gewichtig ontwerp, dat daarna aan
de orde kwam. is het wetsontwerp tot
wiirmpg der Tnvel:diteitswet, in hoofd
zaak bedoelende de verhooring van de
loongrens van f 1200 tot f 2000, terwijl de
ver^ekeringsobcht voortduurt tot 3000 g'd.
Over hpt alcremeen bestond er fecen de
ze wijziging geen bezwaar, naar tal van
le^en wib'en verder gaan. De heer Duys
wi'de zelfs de hee'e loongrens laten ver-
va'len en on deze wüze vnn de arbeiders
verzekering maar ineens maken een volks-
ve'zekering.
Men kan dat wens"hen, maar daarvoor
moet er toch ook geld zi'n en de Regee
ring heeft nu eenmaal verk'aard, dat ze
n:et verder kan gaan dan 'dit voorstel. Het
eevolg was dan ook, dat alleen de 8ocioal-
democraten er hun -stem aan gaven. Het
verlangen om de 'eeftiidsTPrs, waaron
men alsnog verzekerines-riicbrig wordt,
te brengen van 35 on 45 jaar, bracht het
niet eers tot een stemmi"g. De minister
verklaarde dat dit het riik per jaar een
mi'Roen meer aan büdrage zon kosten.
Heden wordt de behandeling voortge
zet.
DE TWEEDE KAMERVERKIEZINGEN.
De candidatuur-Th. F. M. Schaepman.
Naar de ..Msb." verneemt, heeft de heer
Th. F. M. Rchaermnn aan het Partijbe
stuur bericht, dat hij in de kieskringen
Den Bosch. Zeeland. Ams'erdam, Rotter
dam. Den Haag; en Le:den, Dordrecht,
Friesland, Grorinsren niet in aanmerking
wprscht te komen voor de vrije plaats,
doch a'leen als plaatsvervanger voor den
kwaliteitszetel voor defens:e in de kies
kringen Den Bosch, Zeeland.
UIT GOUDA.
Verbouwing Postkantoor.
Tn verband mét de verbouwing van het
postkantoor bestond bij do directie van
VOORNAAMSTE NIEUWS
UITENLAND.
Het station van den Paus.
De opstand In Mexico onder leiulng
van generaal Valenzuela zou ernstiger
zijn, dan aanvankelijk werd aangenomen.
De koude houdt overal in Europa aan.
Zelfs wordt een nieuwe koude-golf ge-
meld. (Buitenl. Berichten, 2e blad).
In een nachtasyl te Parijs zijn elf pen- I
sonen doqr gasverstikking om het leven j
gekomen. (Buitenl. Berichten, 2de blad).
BINNENLAND.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem Mgr.
Aengenent is door H. M. de Koningin in
particuliere audiëntie ontvangen. (1ste
blad).
Verhooging loongrens Invaliditeitswet, i
(lste blad).
Wat men op de Jaarbeurs te Utrecht
kan zien. (3de blad).
Nog meer slachtoffers van de koude en
het ijs. (3de blad).
LEIDEN.
Inaugurale rede prof. C. C. Berg. (3de
blad).
De gemeenteraad zal waarschijnlijk voor
loopig vergaderen in de Lakenhal, (lste
blad).
Mededeelingen over de a.s. volkstelling!
(l6te blad).
den Rijksgebouwendienst het voornemen
den postdienst tijdelijk onder te brengen
in het gebouw voor besmettelijke zieken,
gelegen achter het voormalige milltairQ
hospitaal. Er bestonden echter ook plan
nen, om dit gebouw te bestemmen tot op
slagplaats van mobilisatiegoederen, welke
nu zijn opgeborgen in de kazerne, wan
neer deze laat6te ter beschikking zou wor
den gesteld van de gemeente, voor han
dels- en marktdoeleinden. Aangezien de
onderhandelingen over de teruggave van
de kazerne aan de gemeente den laatsten
tijd in een gunst'ger Btadium waren geko
men en de vestiging van het postkantoor
in het hospitaal het gunstige beloop van
de onderhandelingen zou vertragen, heb
ben B. en W. zich beijverd een andere op
lossing te vinden. De gemeente heeft daar
om aan het rijk het gebouw der voormalige
bank van leening voor de vestiging van
het postkantoor aangeboden. De betrokken
autoriteiten hebben dit aanbod aangeno
men, onder voorwaarde, dat de kosten voor
het voor den postdienst geschikt maken
van de bank van leening voor rekening van
de gemeente komen, voor zoover zij meer
bedragen dan de kosten die noodig zou
den zijn geweest om het hospitaal in te
richten. Voor de gemeente is het voordeel
van deze oplossing gelegen in het feit, dab
de mogelijkheid van teruggave van het
kazernegebouw niet wordt aangetast.
Reorganisatie Veemarkt.
Met het oog op de reorganisatie van de
Veemarkt is het noodzakelijk dat de ge
meente de beschikking krijgt over de thans
HARDRIJDERIJ MET ARREN TE WARMOND.
Een kijkje op het ijsfeest van gisteren.
