UIT DE RIJNSTREEK
LAND- EN TUINBOUW
LETTEREN EN KUNST
Sf*b
D
Die verwachting wordt niet teleurgesteld.
Schitterend gebroeide Hyacinthen geeft zij
te zien, terwijl Perzische tapijten de deco
ratie vervolmaken.
De N.V. Goemans Zn. laat ons zien een
hoogst volmaakte collectie Mendeltulpen.
We noemen El Toreador, Earlv Surprise en
Christmas Glory. Nog is in hare expositie
to zien een vaas met Gerebera bloemen,
die hier weinig bekend zijn. Het is een soort
groote Margarite, hier genoemd do gekleur
de Margarite, in Engeland noemt men ze
Transvaal Daisy.
De firma J. Wiedemeijer geeft oen beeld
van speciale Hyacinthen in manden. Deze
collectie komt frisch en schitterend uit.
De firma Ludwig Co. wedijvert met
haar rijke verzameling Amaryllis met de
straks genoemde Aalsmeerscho firma. De
kleurenpracht is schier niet te evenaren.
De firma J. W. Beisenbusch laat ons zien
een bizondero collectie Hyacinthen en Tul
pen. We noemen slechts: Oranje Globe,
Gen. do Wet etc. Ook hier is de eerste klas
vakman aan het woord.
De firma P. Goemans Antz. toont ons de
Hvacinthen in miniatuur en in bedding.
De Marconi in zulk een beste conditie be
hoort tot de zeldzaamheden.
De N.V. Hopman Zn., die we straks
reeds noemden, geeft ons in haar twee
den stand een beeld van Multiflera Hva
cinthen: in doorsnee prijken 5 bloemen op
een bol! Iets heel bizonders en prima
verzorgd.
De hoer Postuma, controleur van den
plantenziektenkundigcn dienst heeft een
„liefhebberij" inzending ter bezichtiging
gezondenniet minder dan 65 soorten Hya
cinthen broeide hij zelf. Het is wel iets
zeldzaams
De firma G. J. Lubbe Zn. te Oegstgeest
bezorgdo de nieuwste variëteiten van trom
petnarcissen. We noemen ojn. Rembrandt,
Hortulanus Witte. Er zijn bloemen, waarvan
het bolletje naar de ƒ300 loopt!
Do heer S. Wcijcrs laat ons zien, wat er
gepraesteerd kan worden op het gebied
van kamer- en tafelversiering. De decora
tie is modern en mooi.
Tot bijwoning der officieele opening wa
ren genoodigd: de leden van het Hoofdbe
stuur der Alg. Ver., Mr. D. F. Pont en Me
vrouw Pont, do beide Wethouders, Mr. J.
B. Sens, gemeente-secretaris, de Raadsle
den, vertegenwoordigers der Kamer van
Koophandel, van den Ned. Tuinbouwraad,
van den Bond van Bloembollenkandelaars,
van het H. B. G., van do Kon. Ned. Mij.
voor Tuinbouw en Plantkunde, de schen
kers van prijzen, Dr. Lovink enz.
Aan deze uitnoodiging was door allen
gehoor gegeven en toen allen gezeten wa
ren, hield do heer R. Veldhuijzen van Zan
ten, voorzitter der jubiloerende gfdeeling
een redevoering.
Na do gasten verwelkomd te hebben
(waarbij aan mevr. Pont een bouquet werd
aangeboden) ging de voorzitter na de ge
schiedenis der oprichting.
Het eerste bestuur der jonge vereeniging
was samengesteld uit de keeren G. H. van
Waveren, voorzitter, P. van Waveren-Ho-
gervorst, secretaris, P. Goemans penning
meester, benevens de heeren P. H. van Wa
veren Lz. en P. Hopman.
De afdeeling, begonnen met 26 leden, is
steeds de grootste der afdeelingen geble
ven. In 1904, bij ons zilveren jubileum, was
het ledental reeds tot 250 gestegen, terwijl
wij thans het respectabele aantal van plus
minus 450 led,en bereikt hebben.
Van de leden van het eerste bestuur is
alleen de heer P. van Waveren-Hogervorst
nog in leven, en het is spr. een voorrecht,
hem hier als gast te begroeten. Twaalf ja
ren n.l. de eerste 12 van ons bestaan, heeft
hij met groote toewijding het secretariaat
"waargenomen.
Na hem en vóór mij zijn nog voorzitter
der afdeeling geweest de heeren P. H. van
Waveren Lz., J. van Waveren Pz., en H.
Veldhuijzen van Zanten, met resp. 21, 5 en
16 dienstjaren.
Behalve genoemden heer G. H. van Wa
veren zijn van de afdeeling nog lid van het
Hoofdbestuur geweest do heeren T. van
Waveren, J. J. van Waveren, H. Veldhuijzen
van Zanten, R. Veldhuijzen van Zanten en
Th. Jonkheer, terwijl onze tweedo voorzit
ter, do heer W. Jonkheer, sedert 1 Januari
in dat hoogste college, zitting heeft geno
men. Spr. bracht daarna een woord van
eerbiedige huldo aan de overleden leden der
afdeeling.
Bij aandachtig doorlezen van ons notu
lenboek, ging spr. voort, valt het meest in
het oog den gestadigen gang der evolutie
van ons vak, welke als een gouden draad
door alle tijdperken van dc vervlogen 50
jaren henenloopt.
Tentoonstellingen hadden ook steeds de
aandacht van onze afdeeling. De eerste
werd reeds in 1SS0 gehouden en verder nog
in verscheidene jaren tot 1909.
Dat er na 1909 geen tentoonstellingen
meer door on zo afdeeling gehouden zijn,
vindt naar spr.s meening wel zijn hoofd
oorzaak in den wereldoorlog, welke ook
voor velen in het bloembollenvak zooveel
ellende heeft veroorzaakt.
Maar nu er weer wolvaart is in onze wo
ningen, nu is er ook reden om met dank
baarheid ons gouden jubileum te vieren, en
gedachtig aan de bekende leus: Say it with
flowers" hebben wij gemeend op geen waar
diger wijze ons gouden jubileum te kunnen
vieren dan met het houden eener tentoon
stelling van bloeionde bol- on knolgewassen.
Daarna werd dank gebracht aan de
schenkers van medailles o.w. H. M. de Ko
ningin en H. M. dc Koningin-Moeder.
Spr. wenschte ook den heer Krelage, als
algemeen voorzitter, hartelijk geluk met
de verjaardagen van 10 zijner zachtjes aan
bedaagde dochteron. Zij hebben allen, en
zeker uw oudste te Hillegom, grocte gezin
nen, waar wel eens wat te stellen valt,
maar zoolang gij in het middenpunt van
de groote familie de patriarchale plaats
blijft innemen en dc vraagbaak blijft van
allen, twijfel ik er niet aan, of onze alg.
vereen, v. Bloembollencultuur zal in do
toekomst nog krachtiger en machtiger wor
den.
Het woord werd nog gevoerd door den
heer Mr. Pont, Burgemeester van Hille
gom, eere-voorzitter der tentoonstelling en
door den heer E. H. Krelage, voorzitter der
Alg. Ver. v. Bloembollencultuur, waarna ir.
Kakebeeke, als vertegenwoordiger van den
Minister de tentoonstelling opende.
N00RDWIJK.
rropaganda-avond Bündenvereen. „St
Odilia". De afd. Haarlem en Omstreken
der R. K. Blindenvereeniging heeft gis
terenavond in het Juvenaat een propagan-
da-avond gehouden, waarbij de groote zaal
goed bezet was. Een verheugend feit, daar
zeker alle toehoorders een anderen en be
teren kijk op de Blindenzorg hebben ge
kregen.
De voorzitter der afd. Haarlem, de
heer Jac. Meijer uit Lisse, opendo met
een kort woord deze bijeenkomst, waarbij
tegenwoordig waren de Deken, Kap. Nijs-
sen en Pater Romeijn.
Na eenige goed uitgevoerde nummers
van hot Fanfarecorps, verkreeg de voor
zitter der afd. Rotterdam, do heer G. J.
v. d. Berg, heb woord, die dank bracht
voor het pionierswerk hier verricht, daar
nog nimmor ter plaatse een vergadering
voor het R. K. Blindenwezen was ge
houden. Spr. had voor dezen avond als
onderwerp gekozen: „Wat was!" „Wat is"!
en „Wat komen moet"! Allereerst schetste
spr. wat vroeger een blinde was, n.l. een
bedelaar, dio geheel aan de liefdadigheid
was overgeleverd. Een 30-tal jaren geleden
kwam hierin echter een kentering en wer
den in de groote steden werkinrichtingen
voor de blinden opgericht, waaruit een
organisatie op neutrale grondslag voort
sproot. Daaruit is echter tot op heden
niets voor hen voortgekomen, dan dat men
do blinden aangenaam heeft weten bezig
te lioudcn, en zij strikt genomen nog steeds
moeten leven als uitgestootenen der Maat
schappij. Door do noodzakelijkheid gedron
gen werd in 1919 te Amsterdam de R. K.
Blindenorganisatie „St. Odilia" opgericht,
welke thans na 10 jaar ongeveer 300 leden
in den lande telt. Onze vereeniging stelt
zich tot taak de blinden te maken tot nut
tige leden der Maatschappij, want een
blinde heeft wol het gezicht, doch niet
zijn eergevoel verloren, daarom moet voor
hem een werkkring worden gezocht, welke
hem in staat stelt in zijn onderhoud te
voorzien. De werkinrichtingen te Amster
dam, Rotterdam, Haarlem, Middelburg.
Arnhem en 's-Gravenhage deden hierin
reeds goed werk, en konden, geholpen
door de gemeentelijke steun aan hun blin
den, reeds een loon uitkeeren van f 14 per
week. Utrecht komt hierin 'echter ten ach
ter; hot weigerde do'toegestane gemeente
lijke subsidies en vond blijkbaar f9 per
week voor den blinde en do zijnen ge
noeg. Echter buiten de groote steden is
de Blindenzorg nagenoeg onbekend.
Spr. schetste in eenige gevoelige wooi--
den, hoe pijnlijk het is, wanneer men de
blinde met nieuwsgierig medelijden behan
deld en hem en op straat en op reis steeds
pijnlijke vragen stelt, alhoewel het niet al
tijd slecht bedoeld is. D. R. Bond dan be
hartigt allereerst dc godsdienstige en zede
lijke belangen der blinden, waarnaast hun
grootste streven is de „Leerplicht voor het
blinde kind" (want deze vallen niet onder
de gewone leerplicht) en wat vanzelf daar
uit voortvloeit: vakopleiding, waardoor een
blinde in staat is in zijn onderhoud te
voorzien. Hiervoor is echter noodig, dat
het ziende publiek overtuigd wordt, dat
de niet-zienden, ook nuttig voor de Maat
schappij kunnen zijn.
Vooral hiervoor vroeg hij aller mede
werking en steun, echter niet uit medelij
den, dóch uit louter sympathie om hun
blinde medemerschen, welke reeds zooveel
moeten missen, hun zelfstandigheid te ver
schaffen, hetgeen men kan bevorderen
door zich te abonneeren op het Blinden-
orgaan ad f 1.50 per jaar of als donateur
toe te treden ad f 3 per jaar.
Na dit gevoelig en begeesterend woord
gaven velen zich voor dit schoone doel
op en wij vertrouwen, dat als binnenkort
ieder een int eekenbiljet zal worden aange
boden er nog velen zullen volgen, terwijl
men steeds alle gewenschte inlichtingen
kan bekomen bij clen heer C. Wassenaar
alhier.
Na een korte pauze gaf het Fanfare-corps
nog eenige verdienstelijke nummers ten
beste, waarna de heer J. Meijer allen
dankte voor de ondervonden medewerking.
IJsfeest. Onder zeer groote belang
stelling had gisteren op de Spcelsloot_ de
door do Noordwijksebe IJsclub uitge
schreven wedstrijden op de schaatsen
plaats. Men had h'ervoor een prachtige
baan in orde gebracht. De uitslag was als
volgt:
Schoonrijden voor parenle prijs mei
van Slooten en de heer Ph. van Rijn,
e'ectr. schemerlampje en gr. bronzen n.e
daille 2e prijs mej. G. Kampman en de
heer J. G. Steenvoorden, eierstel en gr.
bronzen medaille3e pr. mej. W. Kamp
man en de heer Ph. Steenvoorden, flacon
eau de cologne en verg. bronzen medaille
4e pr. mej. Steenvoorden en de heer Jae.
Steenvoorden, doos bonbons en verg.
bronzen medaille.
Schoonrijden voor heeren: le prijs de
heer M. van Wijk, zilv. medaille; 2e prijs
de heer E. de Groot, groote bronzen me
daille; 3e prijs de heer L. J. Droogh, klei
ne bronzen medaille.
Ringrijden voor paren: le prijs: mej.
M. Casper en de heer G. Steenvoorden,
etectr. schemerlampje; 2e pr. mej. G.
Kampman en de heer J. G. Steenvoorden,
bonbonnièrc 3e prijs mevr. H. Boot en de
heer Th. Vogelaar, doos bonbons4e pr.
mej. Steenvoorden—Maurits en de heer
W. Th. Stecnvoorden, dubl. speld.
De jury bestond uit mevr. van Panhuys,
mevr. S. A. v. Konijnenburg en den heer
M. Gooi.
Nog word medegedeeld, dat hedenmid
dag te 2 uur op Spoolsloot een hardrijde
rij voor jongens van 1216 jaar zal plaats,
hebben.
OEGSTGEEST.
Harmonie Trumph. In St.-Willibrord
hield de R.-K. Harmonie haar jaarverga
dering, die door alle leden werd bijge
woond. De voorz. liet hetgeen de vereeni
ging dit jaar heeft gepresteerd, de revue
passeeren, en herinnerde o.m. aan winkel
week en Oranjefeesten.
De voorz. deelde vervolgens mode, dat
voor de a.s. uitvoering eenige dames on
der leiding van mevr. Spitsen wederom
hunne gewaardeerde medewerking zullen
geven. De buitengewone zorg, die de da
mes aan den dag leggen om do uitvoerin
gen zoo succesvol mogelijk te maken,
heeft reolit op dankbaarheid. De Harmo
nie kan werkelijk geen betere medewerk
sters hebben. Dit getuigt toch de groote
belangstelling bij de laatste uitvoering
ondanks het zeer ongunstige weer. Voor
de bijzondere assistentie brengt de voor
zitter verder de heeren den Dubbelden en
Onderwater zijn dank.
Het jaarverslag van den secretaris weixl
goedcekeurd. De penningmeester braoht
zijn fin. rapport uit. Al was er een klein
batig saldo te boeken, toch is soberheid
geboden. Nadat de Pastoor nog een op
wekkend woord had gesproken, bleef men
nog eenigen tijd gezellig bijeen.
W0UBRUGGE.
Gemeenteraad. De raad dezer ge
meente vergadert Donderdagmorgen te
half 10. Agenda: 1. Notulen en mededcelm
gen. 2. Voorstel verleenen bouwvonrschot
groot f 2500 aan E. van der Horst. 3. Vast
stelling collier verbeteringsbclasting.
Voorstel tot het aangaan van een u-erecn-
komst met de Ned. Thermoehemische fa
brieken te Amsterdam. 5. Voorstel tot wij
ziging der verordening op de .reuring van
waren. 6. Voorstel tot wijziging der ver
ordening op dc heffing van bruggeld a.„ d.
Woudwatering. 7. Benoeming deskundige
overeenkomstig het besluit van 13 Septem
ber 1928. S. Voorschot L. O. wet 9 en 10.
Comptabele besluiten. 11. Benoeming ge
meentesecretaris. 12. Voorstel tot wijziging
van het besluit van 5 Juni 1921. 13. Rond
vraag.
BODEGRAVEN.
Hanze. Vrijdagavond hield dc Hanze
haar jaarvergadering in het Patronaat. De
voorz., de heer A. R. v. d. Heijden, opendo
de door slechtk 13 leden bezochte verga-
doring. Spr. deelde mede, dat tot de ver
eeniging een lid en één donateur waren
toegetreden en dat het bestuurslid, de
heer P. Veelcnturf, als zoodanig heeft be
dankt. De secretaris leest daarna het jaar
verslag voor, waaruit hij eenige woorden
ter nagedachtenis aan den heer Chr. Jan
sen heeft gewijd. Het ledental staat op 35.
Gehouden werden 3 bestuurt- en 3 leden
vergaderingen, welke laatste door 40 a 50
pet. der leden werden bezocht. Do contri
butie bedraagt 7.00. In dc Santoscom
missie is in de plaats van den heer W.
Roest, die vertrokken is, do heer H. Timp
gekozen. De gehouden bloemendag bracht
48.00 op. De Hanze kan plaatselijk niet
veel resultaten boeken, doch moet be
schouwd worden in landelijk verband en
daarin is voor don Middenstand veel goeds
bewerkt. Tn het afgeloopen boekjaar be
droegen dc ontvangsten 259 41, de uit
gaven 209.17, voordeelig saldo 50.24.
Het nadeelig saldo van 44.75 is daardoor
teruggebracht op -ƒ 5.25. De kasiiazicners
de heeren A. Tolkers en M. H. v. d. Poll,
hebben de boeken accoord bevonden, waar
na do voorz.' den seer. en penuingm. be
dankt voor zijn accüraat beheer. Bij de be
handeling van de begrootmg wenscht de
heer Th. v. Vliet, met het oog op het te
kort in kas. een post 10.bijdrage voor
de K. S. A. te schrappen welk voórstel
echter geen steun vónd. Do lieer M. H. v.
d. Poll vraagt de medewerking van den
Geestel. Adviseur om meer leden aan te
werven, om zoodoende do kas te verster
ken. De Geestel. Adviseur zegt zijn mede
werking toe, doch wenschte tevers dat een
propaganclaclub ook daarvoor zou werken.
Dc bcgrooting werd daarna op een ont
vangsten en uitgaven van 245 mot algc-
meene stemmen aangenomen.
De Geestel. Adv., ah voorzitter der San
toscommissie, zet de werking van het fonds
uiteen, deelt mede. dat een schrijven is
ingekomen met verzoek, dat ieder lid het
bedrag voor een of meer vewleeg'lag-en
wil schenken, alsook de Santosfilm te la
ten vertoonen waarvan de kosten 25.00
bedragen.
Overgaande tot bestuursverkiezing, ve-
eens periodiek aftreden van den heer R.
Ke'fkens (herkiesbaar) en een vacature,
werd het aftredend bestuurslid herkozen
en tevens de heer J. v. d. Bosch. Vervol
gens werd voorgesteld, dat door een der
leden op iedere vergadering een beoaa'd
onderwerp zal worden behandeld, tene'nde
het vergaderingbezcek aantrekkelijker te
maken. De Geestel. Adv. verklaard zich
ook bereid over Sociologie of dergelijk
oivterwero te spreken. Een zestal herren
gaven zich voor het houden eener bespre
king aan het bestuur op.
Bij de rondvraag verzocht de heer N.
v. Xiekerk de mogelijkheid te onderzoeken
de zaken 's middags gedurende één uur te
sluiten. Het bestuur zegt zijn medewerking
toe. warneer er daaromtrent geen wette
lijke regeling in u"t zicht is. De heer M. H.
v. d. Poll wenscht met het oog op de te
houden lezingen iedere maand te verga
deren. waaraan de secretaris na afloop der
vergadering een gezellig samenzijn wilde
toevoegen. Do heer Th. v. Vliet zegt op de
agenda een voorstel tot het houden van
een feestavond te missen en wenscht dit
alsnog te bespreken. Dc voorz. wenscht
hiermede te wachten tot het najaar. Nadat
het voor en tegen om nóg voor dc vasten
een feestavond te organiseeren was be-
soroken werd met 7 tegen 6 stemmen be
sloten te wachten tot het najaar, daar
dan tege'iik het 3e lustrum kan gevierd
worden. Hierna sloot de voorz. de verga
dering.
NOORDEN.
Tooneel. Vrijdag gaf de Tooneelver-
ceniging haar vastenavond-uitvoering in
do Franciscuszaal en hoewel het de 5e
uitvoering was die in deze week gehouden
werd, mocht dc Tooncelvcreeniging „St.
Cecilia" zich toch verheugen over de groote
opkomst. De zaal was tjokvol; er werd
prachtig gespeeld. Opgevoerd word als
eerste stuk in 3 bedrijven „De Overkant".
Dc rollen waren goed verdeeld en allen
hadden hun rol goed ingestudeerd. De
opvoering had een groot succes. Het 2e
stuk „Moppie de ongeluksvogel" werd ook
goed gespeeld; er werd danig gelachen.
Allen hebben dan ook flink genoten,
Toen omstreeks 12 uur alles was afgeloo
pen, had men nog geen haast om huis
waarts te keeren.
ZEVENHOVEN.
Rirvgrijderij. Uitslag van de ringrij-
derij op schaatsen op de Kromme Mij
drecht: le prijs F BlommesteinMej. A.
de Jong; 2e pr. C. VerbruggenMej. P.
Looij; 3e pr. C. de RooijMej. M. Oskam;
4e pr. J. VerkuilMej. G. Blommestein.
Tijdens de prijsuitdeeling, na afloop van
de ringrijderij, werd een paar bijna nieuwe
schaatsen van Mej. L. gestolen. Dank zij
de ijver van de politie werd den volgen
den dag de dader reeds gevonden, die de
schaatsen nog in zijn bezit had.
ONZE TU1NB0UWUITVOER IN 1928.
Meer witte en savoye, minder roo-
de kool, voor betere prijzen; bloem
kool in prijs en hoeveelheid gelijk
aan 1927; een goed nieuwjaar; 20
mill. K.G. méér tomaten uitgevoerd
tegen (ageren doorsneenrijs; over
't algemeen gunstige cijfers.
In het afgeloopen jaar is voor een heel
wat grooter geldsbedrag aan verschalen
de koolsoorten uitgevoerd dan in 1927.
Wanneer we n.l. de uitvoerwaarden vau
witte en savoye, roodc en bloemkool bij
elkaar optellen (volgens de cijfers van het
Centraal Bureau v. d. Statistiek) ziep wo
dat in 1927 werd geëxporteerd voor 9
milloen en in 1928 voor ruim 14.8 milloen!
Met uitzondering van roodo kool stee.g
de hoeveelheid en wel van witte en savovc
van 50 1 /2 tot 62 millioen K.G. en bloem
kool van 33 tot 49 millioen K.G.; roodo
daalde van 12.7 tot 34.9 millioen K.G., zoo
dat het totaal der drio koolsoorten steeg
van bijna 127 tot ruim 146 mill. k.g.
Voor witte en savoye'en voor roode werd
een veel betere doórsneeprijs gemaakt dan
in het jaar daarvóór, want voor de eerste
steeg het quantum met pl m. 20 pet., doch
de opbrengst met minder dan pl.m. 85 pet.;
vc or roode daalde dc hoeveelheid met pl.m.
17 pet., do opbrengst echter steeg mot 82
pet.
De bloemkooluitvoer tenslotte steeg in
hoeveelheid met 48 pet., doch dc opbrengst
in mindere mate, n.l. met slechts iets meer
dan 42 net., zoodat. van dit product de ge
middelde prijs wat lager is geweest.
Sla, tomaten en uien.
De sla-export was veel minder in het af
geloopen jaar, n.l. slerHs 27 mill. K.G. to
gen 31 in 1927, maar de waard© steeg met
f 2 millioen, n.l. van 5.8 tot'7.S mill. Te
genover de hoevee^heidsvermindering van
13 pet. stend dus een opbrengstverhooging
van 34 pet.!
Tomaten vertoonen een ander beeld,
wént wel. steeg de uitvoer van 51.85 tot 72
mill, ke-.: dus met 41 pet., doch de waarde
steeg slcPfs van 13.6 tot 16.6 millioen,
dus met 22 pet.
Uie" en stetetten kw?mnn van 105 op
121 mdliner» K.G.. hei reen d"S een stiicirig
hetenl-ont van ruim 15 pet., doeh de waar-
dest:'sring was veel sterker, n 1. van f 6 7
tot 11.7 millioen, dus met bijna 75 pet.
Een goed nieuwjaar dus.
Peen, komkommers en augurken.
De geëxporteerde hoevee'heid neen /tuin-
wortelen) daalde van 40.7 tot 37 8 millioen
KG., dus met plm. 7 1/2 pet, echter steeg
de waarde van 2.29 tot ƒ3.14 millioen of
wel met 37 pet.
Komkommers brachten het dit jaar tot
55.3 millieon K.G., boteeen ^4 net. méér Is
dan in 't jaar er vóór, doch de onbrencst
in geld steeg slechts van f 7.3 tot S.6 mil
lioen, dus met rl.m. 18 net.
Augurken deten het beter, die kwamen
van 4 op 7.7 mill K G.. dus een stücing van
92 rot, maar de waarde steer eventjes van
565.000 tet ƒ1.455.000 dus met b,:na 58 net.
Bovendien ging er nog 5.8 millioen K G
ingemaakte augurken en komkommers het
land uit, voor een waarde van 643.000.
Versche vruchten.
Om te beginnen met ons groote uitvoer-
product de druiven, kan gezegd worden,
dat de uitvoer daarvan steeg van 4.11 tot
5.37 mill. K.G. of wel met 30 pet.; de waar-
do steeg van 2.33 tot 3.22 millioen dus
met bijna 32 pet., zoodat de doorsneeprïjs
over 't geheele jaar niet veel hooger is ge
weest. -
Aardbeien vertoonden in hoeveelheid
niet veel staging (n.l. van 5.08 tot 5.39 mill.
K.G.) doch de waarde liep op van 1.70 tot
2.12 millioen, hetgeen neerkomt op pl.m.
25 pet.
Maar bovendien werd 11 1/2 millioen K.G.
(het jaar daarvoor 9.7 mill. K.G.) aardap-
péloulp uitgevoerd voor 3.6 millioen (in
1927 voor 2.8 mill
Van appelen daalde dc uitvoer van 31.S
tot 12.3 mill. K.G. en van 3.5 tot 2 mil
lioen; peren da tc tegen stegen van 6 1'2
tot 10 millioen K.G.in waarde van 0.6
tot 1.2 millioen.
De kersenuïtvoer bedroeg in 192S ruim
één millioen K.G. voor ƒ400.000, tegen
945 000 K.G. voor 320.000 in 1927.
Kruisbessen brachten het tot 4.8 mill.
K.G. (in 't jaar daarvóór 5.7) voor 763.000
791.000); roode en witte bessen worden
uitgevoerd tot een gewicht van 1.1 mill.
K.G. voor ƒ300.000 (in 1927 slechts 800.000
K.G. voor 185.000.
Bloembollen, knolsiergewassen enz.
In 1928 werd aan bloembollen, kuolsier-
gewassen en vaste planten (wortelstokken,
knollen en wortels) uitgevoerd 42.6 millioen
K.G. met een waarde 42.7 millioen tegen
39.9 mill. K.G. voor ƒ39.9 millioen.
Aan snijbloemen, snijgroen, enz. werd
geëxporteerd 345 millioen K.G. voor 4.54
millioen (in 1927 was het 2 mill. K.G. voor
ƒ5.7 millioen).
De uitvoer boomen en heesters, als struik
en stamrozen bedroeg 6 millioen tegen
5.76 millioen in 1927bovendien werd nog
voor 122.000 aan nict-houtvormende sier
gewassen uitgevoerd en voor 123.000 aau
stekken, ent rijp en ander entmateriaal en
zaailingen, benevens voor 93.000 aan
vruchtboomen en -struiken.
Chr. Oratorium-Vereen. „Con Amore'
te Leiden.
Uitvooriag van „Ru.th".
)ER1
VI
Koth
nselei
trwerl
ibben
edige
et is
i. o 011
Jjbwis
bt, V
nfd. i
[Giste
t-thoh
e voc
ad, I
Ti
Dit i
|d<
ndc
Voor
llaa
Lat
op
•nd
Dit
de
We zijn in den geest in het land va
Moab. Naomi, om'den hongersnood uitgf
weken naar dit vreemde land, waar
haar man en haar beide zonen verfoei
staat voor haar huis. In de verte nadei
een Hebreeuwsche karavaan, op weg naa
het land van Israël. Steeds duidelijker
de eentonige rythmische gang der kamee
len en het zingen der Hebreeën te ond<_
scheiden. Op een teeken van Naomi houd
de karavaan stil en op haar vragen noem
een der oudsten het doel der reis: he
land van Israël. Nu ontwaakt ook in h;
het verlangen naar het land der vadcrei
Zij geeft, haar schoondichters, Orpah
Ruth, haar voornemen te kennen, teru
te keeren en al tracht Orpah haar
andere gedachten te brengen °n verdrin
gen zich buren en burinnen rondom haa
met de bede, hen niet te verlaten,
blijft daarin gesterkt door de woordei
van Ruth haar voornemen getrouw.
Opgenomen in een gezelschap van terug
keerende Hebreeën, ziet men haar weidra
met Orpah en Ruth op weg naar het land
van Israël. De morgen breekt aan. Ondei !!er-e
vroolijk zingen maken do Hebreeën zielte
gereed de reis voort te zetten. Naomi
dringt er echter bij Orpah en Ruth op aan IZj"
naar Moab terug te keeren. Orpah be
zwijkt voor dien drang en gaat heen. Rut!
weigert en verbindt haar lot voor goed 3
aan Naomi. Trompetsignalen klinken door Dj
het kamp: alles maakt zich reisvaardig
weldra trekt, onder blij gezang, de kan. Pen£
vaan naar het heilig doel: het land do
vaderen.
Op een korenveld in Bethlehem, in 10
den oogsttijd, vinden we Rutli weer. Lan
delijke muziek ruischt over de velden; vol
gratie klinkt hot zingen van dc vrouwen
die aren lezen, vroolijk voegen zich hu co
dan de stemmen der mannen daarbij 10
„Maaiers, zwaait den sikkel, want
oogsttijd is daar!" Boaz, op het veld go
komen, spreekt Ruth vriendelijk toe en.,
beveelt zijn maaiers, haar met groote wetor ®J
willendheid te bejegenen. Ruth arbeidt001"^'
voort tot do avond valt en dc maaier p "e
en aren'eesters terugkeeren naar Betlile
hem. Buiten de poort ontmoet zij Naomi
die haar naar haar wedervaren vraagt 1 v(
Terwijl beide vrouwen zacht met elkandei 'acó*
spreken, trekken de maaiers en
leesters haar voorbij. Af en toe hoort
nog uit de verto hun gezang, tot het ein
delijk geheel vervaagt en verdwijnt.
Als de oogst geëindigd is, wordt o]
'den dorsehvloed van Boaz het oogstfeest
gevierd. In blijde lofprijzing gaat Boaz'in e<
de feestvierenden voor. Weldra scharen eer
zich, onder het zingen der maaiers, bij het
getokkel der harpen en de vroolijke me ot
lodiën van velerlei instrumenten, de doet
ters van Israël ten reidans. Steaks gaai
ook de maaiers tor reie, terwijl de vrou kef,
wen, begeleid door de speellie», die eei wn h
oud-Hebreeuwschc melodie doen hoorei
de vreugde van den oogst bezingen, He
is een onafgebroken „zingen bij beurten «st:
waarbij de feestvreugde steeds hoogi fJ te
stijgt, tot zij eindelijk zich oplost in cc hm r
jubelende lofprijzing van den God
Israël. Als het oogstfeest geëindigd is, leg
Boaz zich neder aan den voet van eo
korenhoop en slaapt in.
Nu waagt Ruth zich op den dorschvloer
zij roept de bescherming van Boaz in er lariss
verkrijgt van hem de belofte, haar lcssei rbef
te zijn.
In de poort van Bethlehem, met dc ij zi'
oudsten en vele inwoners der stad t,ot ge ceraa
tuigen, doet Boaz zijn belofte gestand
neemt hij ltuth tot vrouw. De zegenbeden neegs
der bevolking begeleiden hem en zijn jonge ijk 1
bruid. Een der oudsten treedt naar voren eids:
en getuigt in profetische taal van den groo-
ten Zoon, die eenmaal uit het geslacl
van deze twee zal geboren worden. Eet^iekei
volk roept, in blijde verrukking, al
geschapen is op, om den naam van den
God van Israël groot te maken.
Frederic H. Cowen schreef bij dit prack
tige gegeven muziek van groote schoon-1
heid. Hij beschikt irr rijke mate over de
gave der melodie en is een meester in de
kunst der instrumentatie. Elke stemmia? gelvli
weet hij in tonen uit te beelden. Nu een*
is zijn muziek teeder, weemoedig soms.
dan weer vertoont zij een glans van bijna opvoc
dartele vroolijkheid; nu eens gaat zij ir Goed
lichten, bevalligen gang voort, dan
wordt zij gebonden aan de strakke lijn
van een forsche fuga of breekt zij uii
in pompeuze accoorden.
Het koor kreeg van den componist
dit werk véél on veel moois te doen. Ooi
aan Solisten en orkest werd een prachtig!
taak toebedeeld. Moge de belangstellin
van 't publiek ovenredig zijn aan den ern
stigen arbeid, die aan de voorbereidin
van dit werk, dat een „novum" is, nie
alleen voor Leiden, maar voor ons land
werd besteed.
•en Lrt'i-
Crit
jn
.atlio
Een preparaat tenen ketelsteen.
Iedereen, die op de hoogte is van cen
trale verwarming, weet, hoeveel brandstof
nutteloos verstookt wordt door de ketel-
steenvorming. Dc vroeger veelal toege
paste zuurbehandeling van don ketel heef'
iii vele gevallen groote schade aangericht
daar trots intensieve naspoeling steeds no?
zuurresten achtergebleven zijn. Het n
onschatbare beteekenis, dat er een prepa*
raat gevonden is door don Oostenrijkscheo
ingenieur Köpplinger, dat een zeker wer
kend weermiddel is tegen ketelsteenvor
ming, en tevens verguizend werkt op een
maal gevormde ketelsteen. De ervaringen,
opgedaan in het bedrijf bij koogedrukke-
tels, hebben geleerd, dat liet middel „Sana
Bunum" door een bijzondere sainenstellinS
en bereidingswijze uitstekend geschikt
voor centrale-verwarmingsketels (damp en
warmwater).
o Ez
Om
tchl Iers,
:at ifdee
lersvi
llichi
nstit
le bl
:iekn
weg t
hir.e
Vrij
18)
Ec
spoel
de d
pers,
meer
rusti
gen
Ze
ramt
Thür
eens
te zt
bpet;
verh
lijk
terei
kreg
bijl
