UIT DE PERS.
Land enTuinbouw
Gem. Berichten.
De vierde Sleutel.
derde blad
„DE LEIDSCHE COURANT"
VRIJDAG 18 JANUARI 19?9
WOEKER.
Bedroevende en ergerlijke feiten.
Kaar aanleiding van het door ons uit-
eri" gepubliceerde rapport van de Ar-
enraad in Leiden over de woeker
hrijft d e T ij d.
Och zoo nu en dan vernam men wei
's iets van een geval, een ernstig geval
Ifs van woeker, dat zich hier of daar
d 'voorgedaan en men prees zich dan
gelijkertijd gelukkig, dat zulke dingen,
atuurlijkslechts elders voorkwa-
Het te Leiden ingestelde onderzoek
tl, met een schok, aan alle zelfmislei-
ng te dezen opzichte plotseling een eind
jbben gemaakt. De daar geconstateerde
liten komen men behoeft er na ken-
isname van het rapport niet meer aan te
rijfelen overal in den lande voor, ter
ijl er evenmin grond bestaat voor de ge-
eel willekeurige onderstelling, dat Lei-
•n ten deze een soort bete noire zou
jn.
Wanneer het zoogenaamd grootbedrijf,
itgeoefend door schoonklinkende naam
loze vennootschappen, welke niet te Lei
en zijn gevestigd, den menschelijken
ood in* Leiden misbruikt door middel
zijn agenten, circulaires en adve.-ten-
is de aan zekerheid grenzende over-
liging gewettigd, dat niet alleen in ^ei-
en deze vampieren werkzaam zijn, doch
at op groot schaal in ons land ongeluk-
ige slachtoffers worden uitgezogen, uit-
emergeld en ten slotte kan het an-
ers? tot wanhoop gebracht.
Voorwaar, de gereglementeerde lom
ïerd, langzamerhand uit den tijd gv
aakt, is door een verfijnd-geraffineerden
reker vervangen, die in (ie duisternis
ert, en nog honderdmaal erger is. Wij
verdrijven niet het feitenmateriaal, door
e commissie bijeenverzameld en Li een
itvoerig rapport verwerkt, spreekt boek-
eelen over de ellende, geleden door
naatschappelijk-ongelukkigen en zwak-
:en, wien men in schijn de helpende hand
eikt, om ze in werkelijkheid steeds die
ier te doen zinken.
In bonte afwisseling passeeren tal van
roeker-varianten ons oog: méér dan 85
iet. rente per jaar op voorschotten met
rerplichte levensverzekering, waarbij, rot
neerdere zekerheid van de terugbetaling,
talaris, pensioen enz. door den vporschot-
icmer moet worden gecedeerd; méér dan
.40 pet. rente per jaar op voorschotten
uet verplichten spaarbrief1-25 pet. rente
■er jaar op voorschotten met verplichte
ml'gatieleening of met verplichte verze
kering in een begrafenisfonds; bit 1040
pet. rente per jaar vo r kleine geldlee-
ningen particulieren die misbruik makeu
van den nood of dc onervarenheid van
Jen kooper -bij koopen op afbetaling; op
roeker berekende spaar- of huurkoop
systemen van woningen.
De klemmende vraag is dan ook: wat
can worden gedaan, om hen, die door
naatschappehjken nood getroffen (ziekte,
werkloosheid, buitengewone gezinsuitga-
ren) credie* bedreven, te beschermen te-
jen de machinaties van den woeker in zijn
•erscheiden vormen?
Het zal op de allereerste plaats nood
zakelijk zijn het woekerkwaad te peilen,
n.a.w. evenals te Leiden, moge men ook
verschillende andere plaatsen van eeni-
?e beteekenis een gTondig onderzoek in
stellen, ten einde met kónnis en naar be
vind van zaken te kunnen oordeelen en
ïandelen.
Doch daarna zal zeker van belang zijn
e zorgen, dat volde ende gelegenheid Le-
itaat, om tecen billijke voorwaarden cre-
liet te kunnen krijgen, waarbij dan even
tueel een borgstellingsfonrls, dat borg
staat voor hen, die verdienen geholpen te
worden, doch geen zekerheid kunnen stel
len, uitstekende diensten zou bewijzen.
Ook wettelijke maatregelen en mis
schien aanvullende gemeentelijke veror
deningen zouden debehulpzame hand
kunnen bieden.
Doch de hoofdzaak d&t zijn- we met
de commissie hartgrondig eens zal moe
ten zijn: waarschuwen en voorlichting ge
ven, zonder ophouden. Ook persoonlijke
voorlichting, waarbij het contact vrien-
delijk-tegen oetkome-'l en zoo gemakke
lijk mogelijk moet worden gemaakt En
daarnevens het zoo noodig met overheids
steun, krachtig bevorderen van instellin
gen, wier doel er op gericht behoort te
zijn, den woeker als bedrijf weg te con-
eurreeren, door er zijn bestaansmogelijk
heid aan te ontnemen."
WETENSWAARDIG.
Vruchtbaar Hollandsch Vee.
Sinds eeuwen staat Holland bekend als
een land van melk. kaas en boter. Tegen
2 250 C00 A. bouwland zijn er 3.250.000 aren
weiland waarop meer dan een millioen
sfuk \ee grazen. Door keuring en weten
schappelijk opfokken is de melkproductie
por koe tufcschcn 1895 en 1923 van 9259 li
ter met een vetgehalte van 2.99 ge-
bruclri op 10304 liter met een vetgehalte
van 3.48
Meer karweizaad.
Het jaarlijksche overzicht van het De
partement van Landbouw toont een be-
angrijke toename over het afgeloopen
ja. aan van de aanplanting van karwei,
ile aanwas is over 1923 19 hooger dan
0"er 1927, (9972 aren in 1928, tegen 73S0
in 1927). De totale product'e van karwei
zaad bedroeg in 1927 455G ton, terwijl de
uitvoer van 1 Juli 1927 tot 30 Juni 1Ö28
6 ton bedroeg, waardoor de voorraad
werd teruggebracht op 1998 ton.
De geschiedenis van de Tulp.
Nu binnenkort de tijd weer gaat nade
ren, dat er overal volop tulpen bloeien en
tin verkoop worden aangeboden, lijkt het
ons niet onaardig eens iets te vertellen
over de herkomst van de tulp. De tulp
welke door velen als een echt inheemsch,
Hollandsch bolgewas wordt beschouwd,
komt oorspronkelijk uit Perzië. In de vijf
tiende eeuw kwam de tulp voor het eerst
in Turkije, waar zij al dadelijk veel op
geld deed. Men hield zelfs ieder jaar een
fraai feest ter eere van de tulp. Eigenaar
dig is het, dat niettegenstaande in vijf
eeuwen tijds veel veranderde, deze feesten
ter eere van de tulp nog steeds bleven
voortbestaan. Eerst in het midden der
zestiende eeuw. kwam de tulp in Duitsch-
land voor het eerst voor. Het zou echter
nog tot het begin van de zeventiende eeuw
duren, eer de tulp haar intrede in Neder
land deed. Wel nergens heeft de tulp zoo
veel aftrek gevonden als ten onzent, waar
men van de bollen een handelsartikel
maakte, waarin zwaar gespeculeerd werd.
Mor opzet werden de prijzen de hoogte
ingejaagd, en voor werkelijk bijzondere
suorten betaalde men ongeloofelijke som
men. Zoo betaalde men o.a. voor één bol
van de „Semper Augustinus" niet minder
den 146000 gulden, terwijl in 1637 te Alk
maar 120 stuks tulpen werden verkocht
voor 90.000 gulden. De omzet te Amster
dam bedroeg in een week niet minder dan
10.000.000 gulden. Lang heeft deze zwen
del niet geduurd want in 1637 werd hier
tegen door de Staten-Generaal een wet
uitgevaardigd, welke den handel tot meer
normale proporties terugbracht.
Financiën eri Oaconomie.
PLANNENMAKERIJ IN RUSLAND.
Geforceerde ontwikkeling der zware
industrie beoogd.
De opperste econom'sche raad der Sow-
jet-Unie heeft zijn plannen voor de ont
wikkeling der eerstvolgende vijf jaar ge
publiceerd en daarover zijn thans de be
sprekingen gaande in de regeeringslicha-
men.
De plannen gaan uit van een geforceerde
ontwikkeling der zware industrie, die in
1933 een bijna driemaal zoo groote produc
tie zal mcetsn leveren als thans. De ko-
lenproductie zal verdubbeld moeten wor
den, de productie van koper vertienvou
digd, die van kunstmeststoffen verzeven-
voudigd. De productie van algemeene ge
bruiksvoorwerpen, de z.g. lichte industrie,
zal tegen dien tijd met 60 pet. toegenomen
zijn in vergelijking met thans. Vooral op
het gebied der metallurgische bedrijven
-zijn de plannen zeer ver strekkend. Zij
houden er rekening mede, dat van de be
staande hoogovens dan nog slechts zeven
in werking zullen zijn. De sterk toegeno
men productie moet derhalve geheel uit
nieuwe bedrijven komen. Er zullen daar
voor niet minder dan 15 nieuwe hoogoven-
bedrijven gest cht moeten worden van af
metingen zooals de grootste, die thans rn
Amerika bestaan, hoofdzakelijk in Zuid-
Rusland, en verder in het Oeralgebied en
in Siberië. Alleen voor deze nieuwe on
dernemingen zal 2 milliard roebel noodig
zijn.
Vooral van de zijde der plannencommls-
sie wordt veel critiek op deze voorstellen
uitgeoefend, hoofdzakelijk omdat ze als
niet ieëel worden beschouwd. Er is op
gewezen, dat men nog niet klaar is geko
men met zelfs e'en enkel project voor die
nieuwe bedrijven, hoewel daaraan reeds
jarenlang gewerkt wordt, en dat het bou
wen en bedrijfsklaar maken van derge
lijke bedrijven vele jaren in beslag zal ne
men terwijl bij het bestaande gebrek aan
bouwmaterialen van haast alle soorten aan
een dergelijke vergrooting van de snelheid
bij het bouwbedrijf niet gedacht kan wor
den. Bovendien wordt aangevoerd, dat
men niet over het noodige geschoolde per-
toneel. zoowel hooger als lager, zal kun
nen beschikken, die voor de verwezenlij
king van die plannen noodig zullen zijn.
Ook principieel woiden de plannen aan
gevallen, omdat men er een achterstelling
van de lichte industrie vu ziet en een te
groote bevoorrechting der zw*.ie industrie.
Waar men rekent met eer belangrijke toe
neming van de productiviteit in den land
bouw, die ten nrnste een verdubbeling zal
geven van het graanoverschot, dat de boe
ren beschikbaar hebben voor verkoop, be-
teekent een toeneming van slechts 60 pet.
der verbruiksartikclen een verscherping
van het bestaande warentekort.
Ten slotte zijn er bezwaren gehoord,
die gebaseerd zijn op het ontbreken van
gegevens omtrent de noodige grondstoffen
voor deze reusachtige uitbreidingen. Men
weet nog te weinig van de m'neraalvoor-
raden af, om de enorme bedragen voor
nieuwe bedrijven te kunnen uitgeven, aan
gezien bij het tegenvallen dezer voorraden
het kapitaal na eenige jaren renteioos zal
blijven.
De voorstellers verklaren al deze bezwa
ren ongegrond. Zij houden vol, dat de
plannen zeer goed voor verwezenlijking
vatbaar zijn, al zal de uitvoering groote
inspanning kosten en al is het mogelijk
dat het misschien een jaar langer zal du
ren dan waarop men thans rekent. Zij wij
zen er op, dat men zich onafhankelijk moet
maken van het buitenland en dat slechts
door een industrialisatie op deze schaal
bet land in geval van oorlog in staat zal
zijn ook economisch den strijd tegen de
Westersche mogendheden vol te houden.
DE DIAMANTMARKT IN 1928.
Het jaar 1928 heeft in het teekon van
herstel gestaan Was in het vorige jaar
prijsdaling en een overvloed van diamant
ten gevolge van de overgroote alluviale
productie een remmende factor voor een
goeden gang van zaken, het afgeloopen
jaar bracht geringere alluviale productie,
ten gevolge van de wetten in Zuid-Afrika
ter reguleering der productie, en een sa
mengaan van alle belanghebbenden: den
Zuid-Afrikaanschen staat, de groote mij
nen en he-t Londensche ruwsyndicaat.
Verleden jaar was men in den handel
angstig voor het bezit van diamant en ver
kocht men zelfs met verlies zoodra men
een partij had gefabriceerd, doch thans
is het vertrouwen terug gekeerd.
Zelfs de berichten omtrent de groote
vondsten in Namaqualand hadden geen
ongunstigen invloed op de markt. De dia
mant aldaar gevonden is van de allerbeste
kwaliteit en juist in grove diamant blijft
een groote schaarschte heerschen. Het ge-
heele jaar door was hiervoor goede vraag
en waren deze goederen bijna niet ter
markt. Melee (kleiner geslepen diamant)
kon zich dit jaar iets in prijs hers tel'en
en was het laatst van het jaar goed ge
vraagd. In fantasie modellen, waarvoor de
laatste jaren goede vraag was verminder
de de vraag in de tweede helft van 1928
voor de kleinere grootten en de prijzen
hiervoor liepen gevoelig terug. Alleen
voor grof fantasie bleef goede vraag be
staan. De eerste kleuren Cape en licht
bruin kwamen bij gebrek aan goed wit
meer in vraag, doch donkerder gele en
bruine diamant was niet in trek.
Voor de klovers was het een slecht jaar
daar de prijzen van kapjes, ten gevolge
van de voorkeur voor gezaagd diamant,
dat veel voordeeligei te fabriceeren is,
steeds verder afbrokkelden.
Alhoewel de winsten van den fabrikant
in verband met de hoogere ruwprejzen nog
klein waren, kan men toch op het afgeloo
pen jaar met voldoening terug zien.
De boortprijs, die in het begin van het
jaar nog meer terugliep, herstelde zich
eveneens en bleef het tweede gdeelte van
het jaar steeds in de buurt van 5.per
karaat. Dit heeft er eveneens toe bijge
dragen, dat het vertrouwen terugkeerde,
daar een schommelende boortprijs vooral
voor den kleineren koopman funest is.
In industrieele diamant was het. geheele
jaar een vaste markt, doch er waren niet
voldoende goederen ter markt. Vooral aan
grovere goederen is gebrek.
Voor de Amsterdamsche diamant-indus
trie laat de toekomst zich over het alge
meen hoopvol aanzien, alleen blijft de
concurrente, vooral vanuit Antwerpen,
met gesmokkelde geslepen diamant een
ongunstige factor.
Het is te hopen dat meer toezicht en
betere controle in Amerika er toe zal lei
den, dat dit euvel bezworen wordt, zoodat
de bona fide Amsterdamsche handel het
niet tegen deze oneerlijke concurrentie zal
behoeven af te leggen.
ONGELUKKEN.
Tijder.s dan sneeuwstorm vordror.ken.
Dinsdagavond omstreeks 7 uur is do
20-jarige mej. J. Geilvoet, vermoedelijk
tengevolge va den sneeuwstorm, nabij
Nieuv.ersluis in het Kanaal te water ge
raakt en verdronken. Het toepassen van
kunstmatige ademhaling door Dr. Ros
kam uit Nieuwersluis mocht helaas
nie4 meer baten, daar war-schijnlrk
twee uren waren verloopen, voor zij in het
kanaal werd gevonden.
Door het ijs gezakt.
De 12-jarige jongen G. R. te Eenum
(gem. Loppcisum), die per fiets over het
ijs naar school ging, is door het ijs ge
zakt en verdronken.
Doodelijk ongeval.
Door onbekende oorzaak is de 58-jarige
voerman O. G. uit Bergschenhoek op het
Burgemeester Hotïmanplein te Rotterdam
van den bok van zijn wagen gevallen
en op straat terechtgekomen. In bewuste-
loozen toestand werd de man naar het
ziekenhuis, aan den Coolsingel overge
bracht, waar hij na aankomst is overleden.
Zekere S., te Zevenhuizen (gem. Leeb),
is van een bruggetje op het ijs gevallen
en aan de gevolgen overleden.
Stoeiende van een vrachtauto gevallen.
Maandagmiddag hingen eenige jongens
te Ouderkerk a. d. IJsel al stoeiende ach-
ter een vrachtauto, met het gevolg, dat de
tienjarige J. van Wagcningen viel en met
een hersenschudding en schedelbreuk werd
opgenomen. Woensdagavond is de jongen
zonder tot bewustzijn te zijn teruggekeerd,
overleden.
Zuigeling door een rat gebeten.
In Lichtenvoorde hoorde de familie W.
den zuigeling van een half jaar, die in de
wieg lag, erbarmelijk schreien. Toen men
bij het wiegje kwam, sprong er een groote
rat uit. Het arme kind was deerlijk ge
wond onder een der oogjes. Ook was het
in het oor gebeten, waardoor geneeskun
dige hulp noodzakelijk was. Levensgevaar
is echter niet te vreezen.
FELLE BRAND TE WASPIK.
250.000 pond hooi verbrand.
Te Waspik is gisterenmiddag om 2 uur
brand ontstaan in de hooiperserij van do
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Zaterdag 19 Januari.
Huizen, S>4G,9 M. (Na 6 uur 1852 M.)
(Uitsluitend k. R. O.-uitzendingen).
12.301.30 Concert door hot Iv.R.O.-Trio.
3.004.00 Kinderuurtje o. 1. v. Soph. Nu-
wenhuis v. d. Rijst.
5.306.30 Gramoioonmuziek.
6.30—6.40 Spr.: K. W. Gerisch: De Harz.
6.406.50 Gramofoonmuziok.
6.50—7.00 Kath. Ber.
7.007.30 En'gclscke les.
7.30—8.00 Kniples.
8.00—8.20 Spr. L. J. M. Febcr: Onze Ko
loniën in Oost en West.
8.20 Concert. Werken van Schubert. Het
Amsterdamsche salon-orkest o. 1. v. F.
Boshart. Mevr. C. Fischer Lacueilloso
praan. K. Fischer: tpnor.
10.00 Persber.
Hilver-sum, 1071 M.
10.00—10.15 Morgenwijding.
12.15—2.00 Concert door het Boris Leris-
ky-Trio.
2.001.00 Aansl. v. h. Theater Tuschinks-
ky. Orkest o. 1. v. Max Tak. P. Palla: orgel.
4.004.30 en 4.305.00 Italiaansche les.
5.006.00 Fransche lessen.
6.006.45 Concert door het Boris Lcnn-
ky-Trio.
6.457.45 Duitsche lessen.
8.00 V.A.R.A.-uitzending.
Daventry, 1662 M.
10.35 Kerkdienst.
11.0511.20 Huishoudpraatje.
I.202.20 Hot Carl ton-Octet.
2.30 Bugby-match EngelandWales.
4.05 Orkestconcert (blaas-instrumenten).
5.35 Kind er uurtje.
6.20 Muziek.
6.35 Nieuwsb.
7.00 Muziek.
7.05 Bach's koorpreludes.
7.20 Omroeppraatje.
7.35 Lezing.
7.50 Licht concert.
9.20 Nieuwsb.
9.35 „Six Strange Saturday's" 2
dcor Holt Marveil.
9.55 Variëté. Dans-orkest en solisten.
II.5512.20 Dansmuziek.
„R a d i o-P a r i s", 1750 M.
12.502.10 Gramofoonmuziek.
4.055.05 De Jcss Ghislery Symphonians.
8.35—11.10 Concert.
Langenbergi 469 M.
11.30 Mechanische muziek.
12.251.50 Orkestconcert.
5.055.50 Kamermuziek.
7.20 Vroolijke avond. Daarna tot 12 20
Dansmuziek.
Z e e s e n, 1649 M.
11.203.50 Lezingen.
3.504.50 OrkestconcerL
4.507.05 Lozingen.
7.20 Concert. Prof. Jöde met zijn koor.
8.20 Orkestconcert. Daarna tot 11.50
Dansmuziek.
Hamburg, 395 M.
10.2011.20 Gramofoonmuziek.
3.50 Italiaansche volksliederen.
7.50 „Die Rabensteinerin", tooneelspcl in
4 acten van Wildenbruch.
10.2511.10 Joh. Strauss-concert.
Brussel, 509 M.
5.20 Dansmuziek.
7.05 Pianoconcert.
7.20 Gramofoonmuziek.
8.35 Orkeslconcert
10.3511.20 Darfemuziek.
firma Boezer en Van Dongen. Hot zeer
groote, van hout opgetrokken gebouw,
waarin ruim 250.000 pond hooi was gebor
gen, was niets meer te redden. De aan de
overzijde van de Vrouwkensvaartsche ha
ven gelegen wagenfabriek van den heer
Borne liep ernstig gevaar, doch na uiter
ste krachtsinspanning wist men deze, bo-
houdens een houtschuur, te behouden. De
oorzaak is onbekend. Assurantie dekt de
schade.
FEUILLETON.
Avonturen van Dr. Kurt von Holdau
Advocaat en Detective.
[Vrij naar het Duitsch door J. v. d. Sluys.
(Nadruk verboden).
Do deur was opengegaan en een chique
icer met 'n bontjas aan en een hoopren
toed in de hand was binnengekomen. Hij
>oog en stelde zich voor:
Commissaris Vollrad van de recher-
:he. Ik heb zeker het genoegen met me
ieer von Scheiblingen
Deze stond op en maakte een buiging.
Ik moet U vriendelijk verzoeken om
iij een gedetailleerde beschrijving van al
iet gebeurde te geven, begon de commis
saris. Dan kan ik direct het proces-ver
baal maken, de kamer laten afsluiten en
het lijk van den inbreker naar het lijken
huis laten brengen. Het lijk van Uw vrouw
moet nog onaangeroerd blijven liggen tot
morgenochtend; dan zal ik heel in de
[vroegte mijn onderzoek voltooien en dan
kunt U de beschikking krijgen over het
stoffelijk overschot.
Ik dank U, commissaris. U moet U
maar hee'emaal niet bezwaard voelen en
jdoen wat U verplicht bent.
I Dan zullen we nu maar met het pro
ces-verbaal berinnen.
ii.
De nieuwe dag brak aan en direct be
gon de politie haar droevige werkzaam
heid.
Nadat de commissaris alle kamers
nauwkeurig onderzocht had, nadat een
dokter van den justitieelen dienst de
doodsoorzaak had vastgesteld Mevrouw
von Schleiblmgen was door een klap van
het breekijzer bewusteloos gemaakt en
daarna was haar den hals doorges ïeden
liet de commissaris Vollrad den heer
von Schleiblingon opnieuw om een onder
houd verzoeken.
Deze zag er bleek en afgewaakt uit en
zijn zwarte kleeren verhoogde nog den
indruk van ellende, dien hij wekte.
Het spijt me, meneer von Schleiblin-
gen, dat ik Uw verdriet door vragen naar
bijzonderheden nog vergrooten moet.
Maar eerst wil ik U meedee'en, dat U voor
allerlei kunt zorgen. U hebt de vrije be
schikking over het stoffelijk overschot
van Mevrouw.
Mijn zwager, Graaf Ramsau, Com
missaris Vollrad, van de recherche, stelde
Schleibhngen den juist binnentredenden
voor Ramsau, zou jij zoo goed wil
len zijn voor alles te zorgen, het lijk is vrij
gegevenik ben nergens toe in staat.
Ramsau verVet zwijgend de kamer.
Mag ik U een glas wijn laten in
schenken, commissaris
Dank U, laten we eerst onze zaken
bespreken. Ik heb vannacht het lijk van
nr. 24 gefouilleerd en daarbij verschillen
de ontdekkingen gedaan, die ik U moet
meedeelen, omdat zij een ander licht op
de za^.k werpen, dan wij eerst hebben
gedacht. We schijnen hier niet te doen te
hebben met een inbraak met geweldple
ging, maar met een moord zonder meer.
Schleiblingen keek verbaasd op en vroeg:
Mag ik weten van welken aard de
ontdekkingen zijn, die U gedaan hebt?
Zeker, want ik verwacht, dat U mij
inlichtingen kunt geven. Maar eerst een
vraag: Uw kamerdienaar was naar bed
gegaan gebeurt dat altijd, als U uit bent?
Altijd. Hij heeft order tot elf uur op
me te wachten en dan kan hij naar bed
gaan. U moet niet vergeten, ik ben land
heer en jager en kan me dus zelf wel
helpen
Heeft iemand van Uw personeel een
huissleutel
Neen.
Hoeveel huissleutels zijn er?
Drie.
Zijn ze alle drie aanwezig?
We zullen het nazien.
Von Schleiblingen en de ambtenaar gin
gen van de bibliotheek naar de studeer
kamer, waar de heer des huizes een sleu
telkastje opende en er een huissleutel uit
haalde. Een tweede haalde Schleiblingen
uit zijn zak.
Dus er ontbreekt nog een, nietwaar?
vroeg de commissaris.
Toch niet. De derde heeft mijn zwa
ger in zijn bezit.
Graaf Ramsau?
Ja. Hij is 'bijna altijd hier als hij
vrij is en ik wil, dat hij zich als lid van
het gezin voelt en vrij in en uit kan
gaan.
Goed. Dan zullen we Graaf Ramsau
vragen, of hij zijn huissleutel heeft.
De heeren gingen naar de bibliotheek
terug, waar de graaf juist ook was binnen
gekomen.
Zeg Ramsau, de commissaris wil je
sleutel van het huis hier zien.
Ramsau keek verwonderd en haalde bet
gevraagde voorwerp uit zijn zak.
Alstublieft.
De ambtenaar bekeek hem en verge
lijk hem met de beide anderen, waarna
hij hem zwijgend aan zijn bezitter terug
gaf.
U weet zeker, dat er maar drie sleu
tels zijn
Heel zeker. Maar neemt U me niet
kwalijkheeft dat iets met den moord uit
te staar,?
Inderdaad heel veel. Ik heb name
lijk in den zak van den doodgeschoten
moordenaar een huissleutel gevonden.
Maar ook als dat niet zoo was geweest,
was ik tot de conclusie gekomen, dat nr.
24 niet door het slaapkamerraam het
huis was binnengedrongen. Het raam
moet van binnen uit opengemaakt zijn en
zóó is het venster ingedrukt, want noch
het traliewerk aan de veranda onder het
raam, noch de vensterbank, vertoonea
voetsporen.
Nr. 24 kan ze uitgewischt hebben.
Zeker, dat zou kunnen maar is niet
waarschijnlijk, omdat als hij werkelijk door
het raam was binnengekomen, dat vol
doende zou aanwijzen, welken weg hij
genomen had.
Maar zijn voetsporen zouden hem
verraden kunnen hebben.
Alsof een vakman als nr. 24 daar geen
middel tegen wistMaar het sterkste be
wijs voor mijn theorie is, dat in het weeke
gras, dat rondom het huis loopt, geen
voetsporen te vinden zijn. En ik geloqf,
dat als hij ongehinderd het huis was uit
gekomen, dat we wel voetsporen daar zou
den hebben gevonden
Schleiblingen keek den commissaris" vra
gend aan.
Hij zou ze nd de daad 'gemaakt heb
ben, om aannemelijk te maken, dat. hij
werkelijk door het ingedrukte vensicr
was binnengekomen. Maar dat heeft Uw
raak schot verhinderd, het was mij overi
gens liever geweest, als U den kerel in
de boenen had geschoten en wij hem le
vend in handen hadden gekregen.
Achteraf beschouwd hebt U volko
men gelijk. Maar wie denkt in zijn schrik
en opwinding daaraan Bovendien; ik
moest er op bedacht zijn mijn eigen le
ven te verdedigen, want ik verzeker U,
de vent zag er niet malsch uit, toen hij
met een breekijzer op me los trok.
Dat geloof ik wel. Nr. 24 was een lie
ve jongen. En een moord moer of minder
speelde bij hem niet zoo'n .belangrijke rol.
Maar in elk geval zijn we onzen hoofdge
tuige tegen den verborgen moordenaar
kwijt. We zijn nu alleen op onze scherpzin
nigheid aangewezen.
Was de doodgeschoten inbreker dan
niet de moordenaar? mengde zich nu Ram
sau hoogst verbaasd in het gesprek.
Neen. De moordenaar van Mevrouw
von Schleiblingen is diegene, die den in
breker den viei den huisleutel gegeven
heeft. Kijkt U, hier is hij.
Het corpus delictie ging onder spannend
zwijgen v in hand tot hand.
(Wordt, vervolgd).
