D
STADSNIEUWS.
DE WOEKER IN HET
VOLKSCREDIET WEZEN
DE OMVANG VAN DEN WOEKER EN
ZIJN EESTRIJDING.
Een groot en uiterst moeilijk arbeidsveld.
Koopen op afbetaling.
Deze wijze van crediotverschaffing heeft
haar voordeden, wanneer de kooper
(huurder) zich alleen het allernoodigstc
aanschafi en de verkooper (verhuurder)
geen misbruik maakt van den noodtoe
stand of de onervarenheid of de lichtzin
nigheid van den kooper, om uit zijn vorde
ring op hem geldelijk voordeel te trekken,
dat met de prestatie van zijn kant in wan
verhouding is en dat de economische af
hankelijkheid of ondergang van den koo-
per kan met zich brengen.
En al zijn er magazijnen, die daarvan
geen misbruik maken, er zijn zaken, volks-
winl.cltjcs en particulieren, die d't bedrijf
uitoefenen en ^daarvan wel misbruik ma
ken.
Vooral bij afbetaling is het gevaar
groot, dat men zich „overkoopt'', waar
door men in groote moeilijkheden leemt.
Ons is een geval bekend, waarbij iemand
met een inkomen van 23 per week vcor
een bedrag van ruim 800.aan goede
ren op afbetaling kocht.
Er zijn personen, die aan de hulzen ko
men aanbellen en hun waar te koop aan
bieden op zeer gemakkelijke betalingsvoor
waarden.
De particulieren en winkeltjes, die op
crediet leveren, hebben de meeste artike
len, behalve da.n manufacturen en lijfgoe
deren, niet in voorraad, maar bezorgen ze
direct op aanvraag.
Betreft het goederen, waarbij de koo-
pcr zelf keus meet maken, dan krijgt men
een bon, waarmede men het gewenschte
kan halen bij een door den credietgever
aan te wijzen leverancier.
Jde particuliere cred'etgever durft veel
hocger prijzen vragen dan de afbetalings-
icw- Ko-enlijk vraagt hij wat hij
wil, al naar het uitkomt. En behalve
deze woekerwinst heeft hij ook nog provi
sie van den leverancier.
Heeft men een ccstuum noodig dan
meet men de stof bij den credietgever koo
pen, terwijl men het ccstuum meet laten
maken bij een kleermaker, welke door
den verkooper-op-afbetaling wordt aange
wezen en betaald.
De af betalingstermijnen moeten per
week werden betaald en dikwijls eens per
week gelijk voldaan worden met de ge
kochte dagelijksche levensbenoodigdheden
De geldschieters(-sters) en dergelijke
verkoopevs-op-afbetaling zijn vaak een en
dezelfde persoon.
Nagenoeg alles berust hier op monde-
inge overeenkomst. Men leent zijn klanten
en men weet de afbetaling wel binnen te
krijgen.
De afbetalingsmagazijnen laten bijna al
tijd een z.g. contract van huurkoop teeke
nen. Deze eonlracten zijn nagenoeg gelijk
luidend.
De kooper ontvangt het gekochte in
huur. Eerst na betaling van alle termij
nen zal het gehuurde in vollen eigendom
van den huurder overgaan.
Bij niet op tijd betalen van den afbe
talingstermijn heeft de eigenaar (ver
huurder) het recht, zonder in-gebreke-stel-
ling, te zijner keuze onmiddellijke beta
ling van alle termijnen en kesien te vor
deren of onmiddellijk het gehuurde terug
te nemen en heeft geen terugbetaling van
reeds betaalde termijnen plaats.
De huurder mag op geenerlei wijze over
het gehuurde beschikken. Toch wordt het
op afbetaling gekochte meermalen ge
bruikt om aan geld te komen.
Men maakt zich dan schuldig aan ver
duistering, ze'fs komt het voor, dat de op
provisie werkende tusschenpersoon den
kooper opmerkzaam maakt op de gelegen
heid om het in huurkoop gekochte te bc-
lecuen of te gelde te maken, waardoor men
met den strafrechter in aanraking kan ko-
instellir-gen tot ba strijd in g van den
woeker.
In een apart hoofdstuk behandelt het
rapport vervolgens de verschillende instel
lingen, die zijn opgericht tot bestrijding
van den woeker. We laten ze hieronder
volgen met de voornaamste wetenswaar
digheden daaromtrent.
Gemeentelijke Bank van Leening.
Deze bank geeft geldleeningen op onder
pand
Alle roerende geederen kunnen gehou
dens bij het bankreglement genoemde uit
zonderingen, als onderpand worden aange
nomen, onder afgifte van een pandbewijs.
De Bank verstrekt geen lagere voor
schotten dan van 50 ct. eh geen hoogere
dan van f 500.
In rekening wordt gebracht: aan rente
1/2 pet. per beleentermijn van 15 dagen
aan administratiekosten gemiddeld 1 pet.
per staantijd.
De panden kunnen 6 maanden staan.
Zij geeft voorschotten op pensioenen.
Ook worden gelden in voorschqt ver
strekt on pensioenen (Burgerlijke-, Mili
taire-, "Weduwen- en Weezen-, Gemeente-
pcrsicer.cn en Gagemeritcn).
De rente bedraagt 1/2 pet. per maand
en wordt per dag berekend.
Bovendien kunnen gelden ter leen wor
den verstrekt, met wekelijksehe en maan-
delijksche aflcsingen aan:
a. hen, die in vasten dienst zijn van
de gemeente;
b. hen. die in vasten dienst zijn van
het Rijk;
c. alle ander personen.
Het maximum .voorschot bedraagt
5C0.
De Hulpbank van de Leidsche
Maatschappij van Weldadigheid.
De Hulpbank, in 1862 opgericht door
de Leidsche Maatschappij van Weldadig
heid ter voorkoming van verval tot ar
moede. heeft tan doel, neringdoenden,
woonachtig in de gemeente Leiden, door
geldelijke voorschotten in staat te stellen,
hun brood te verdienen of hunne verdien
sten te vermeerderen.
Het maximum voorschot bedraagt
f 500.—
Men meet twee solide borgen stellen.
Als rente wordt berekend 4 pet. per jaar
van het te leenen bedrag.
In het jaar 1927 verstrekte de Hulpbank
ter lean ƒ60.195,33. Haar werd in hetzelf
de tijdvak terugbetaald 60.763.56.
De bank keerde aan premiën voor ver
vroegde terugbetaling uit ƒ334.40.
Leiösch Borgstellingafcnds.
Er zijn onder hen, die in handen van
woekeraars vallen, tal van personen, die
alleszins waard zijn om geholpen te wor
den. Zij kupnèn echter geen berg ste'len
De strijd tegen den wceker zou krachti
ger kunnen worden geveerd, wanneer deze
geldzceker.den geholpen konden worden.
In deze kan het op 23 October 19:8 op
gerichte „Leidsch Borgstellingsfonds" uit
komst brengen.
Doel van dit fonds is woekerbestrijding
door borg te staan voer credietwaardige
credieibehcevenden, die, frots ernstige
pogingen n'et slaagden in bet vin 'en van
voor creclietvërleening geëischte borgen of
in het stellen van gevorderde zakelijke
zekerheid.
Uitsluitend uil de inkomsten zu'len de
eventeeele verliezen worden gekweten,
waardoor het bijeen te brengen kapitaal
s eer's zijn diensten zal kunnen blijven be
wijzen.
Middelen lei» voorkoming van woeker.
Bemiddeling en vcorrchting.
De woeker kan mede worden tegenge
gaan door het geven van voorlichting, be
middeling en adties aan personen, die
finr.nciee'e moeilijkheden hebben.
Ook is het de Commissie geblel en, dat
er vele personen in grocte moeilijkheden
zijn geraakt, doordat zij bij versehil'ende
credletbanken en geldschieters leeningeri
ebbo-> aangegaan en daarnaast particu
liere schulden hebben gemarkt. Het totaal
bedrag dier schulden was dan immer zoo
hoog, dat er geen moreTjkheH bestond
voor den schuldenaar, cm al deze credi
teuren op tijd te betalen.
Door de Directie van de Gemeentelijke
Bank van Leening is in dergelijke geval
len in samenwerking met het Bestuur
van den Armenraad meermalen met suc
ces bemiddelend opgetreden, niet altijd
door het verstrekken van een voorschot,
maar vooral door in overleg te treden met
de crediteuren en een schuldregeling te
maken, waardoor ondergang of verval tot
armoede kon worden voorkomen.
Ophaaldienst voor de belastingen.
Een van de redenen waarom menschen
dikwijls geld leenen is. dat er velen zijn,
die met, betaling van belasting zoo lang
mogelijk wachten. Gevclg hiervan is, dat
op een gegeven oogenblik de fiscus hei
hem toekomende met krasse maatregelen
komt opeischen: deurwaardersexploit, ge
volgd door beslag on meubelen en drei
genden inboedel-verkoop of loonbeslag.
Om dezen verkoop te voorkomen of loon
beslag tegen te gaan, gaat men. in vele
gevallen naar een geldschieter, dikwijls
woekeraar.
De Leidsche Belasting-Ophaaldienst, op
gericht op initiatief van den Leidschen
Bestuurdersbond, den Neutralen Bestuur-
dersbond en den Ned. R.-K. Volksbond
afd. Leiden, is op 25 April 1927 met zijn
werk begonnen met ongeveer 500 leden en
telde op 29 September 1928 3101 leden.
Het meerendeel van de aangeslotenen be
hoort tot den arbeiders- cn kleinen mid
denstand.
De bedragen worden per week geïnd
en houden verband met de grootte van
den aanslag.
De vergoeding, welke de leden moeten
betalen, bedraagt 5 cent per kwitantie.
Ziekenhuisverpleging.
Een van de vele genoemde oorzaken,
waardoqh men in financieele moeilijkheden
kan geraken, is ziekte.
Ten einde deze moeilijkheid voor een
groot deel te voorkomen zijn hier ter ste
de vereenigingen, welke ten doel hebben
de ziekenhu'sverpleging harer leden te
bevorderen door haar leden tegen geringe
wekelijksehe contributie daartoe in de ge
legenheid te stellen, wanneer verpleging
irt een ziekenhuis voor hen noodzakeli'k is
Daarom wordt in het raoport de aandacht
gevestigd on de Onderlinge Vereeniging
voor Ziekenhuisverpleging.
Verbieden van cessiën op loon of
salaris.
Het is onze Commissie gebleken, dat in
esn groot aantal gevallen cessie on loon
of sclaris wordt gevorderd. Het veelvuldig
voorkomen van deze cessiën kemt wel in
een zeer ongunstig licht te staan, wanneer
men let op de voorwaarden, die in tal van
gevallen aanvaard blijken te zijn.
Het verd ent dan ook aanbeve'ing voor
al de groote werkgevers in overweging te
geven aan hun werknemers te verbieden
cessie op loon af te geven, al is het ge
vaar groot, dat de werknemer, die tegen
het verbod van zijn werkgever handelt,
nog meer in de macht van den schuld-
eischer komt.
De Commissie is evenwel overtuigd, dat
de preventieve werking van een dergelijk
verbod, haar uitwerking niet zal m'ssen.
Verbieden van het zijn van agent.
Ook is de Commissie ee« geval ter oore
gekomen, waarbij iemand, werkzaam bij
de personec'sadministratie van een groote
onderneming, agent was van een crediet-
instelling velke zich aan woekerpractij-
ken schuldig maakte.
De werkgevers zouden dan ook het woe-
kerkwaad mede kunnen tegergaan, door
rr.n nun"e wp-*-"rïr»rt~s 'c
te zijn van een crodictinslelling of inlich
tingen daaraan te verstrekken.
Reeds bestaande medewerking
van werkgevers.
Waarschuwen tegen het woekerkwaad
is een eerste eisch. De volksovertuiging
meet zich kanten tegen den woeker. Ook
dient gewaarschuwd tegen het. lichtvaardig
leenen.
De Directie van de Noord-Zuid-Hol]
Tramweg Maatschappij heeft in het
maandblad voor het personeel ook een
rubriek opgenomen: „Onze strijd tegen
den Woeker".
In een artikel stond o.m.:
Ter waarschuwing vcor diegenen onder
het personeel, die nog niet weten, dat vele
zoogenaamde voorschotbanken, verzeke
ringmaatschappijen enz. op de verdiensten
van de vasle beambten „loeren", me-snen
wij gced te deen liét personeel te waar
schuwen.
Bedenkt, dat in geen enke'e handelson
derneming iels cm niet gegeven wordt en
dat men U alleen zcekt, cmdat men over
tuigd is, dat men op U door Uwe vaste
pesitie rllcs kan verbalen.
Mce'bjkheclen heeft een ieder op zijn
tijd, zij zijn er om ze te overwinnen, docli
niet a'leen. doch met elkander. Schroomt
niet om raad te vragen aan Uwe superieu
ren.
Msd .v/srking van de vakorgani
saties.
Ook docr enke'e vakorganisaties wor
den in hurre orgaien voorbeelden van
wcekerpractijkcn opgenomen en wordt ge
regeld gewaarschuwd voorzichtig te zijn.
Bevorderen van sparen.
H'ervoor werdt de aandacht gcves'igd
op de Leidsche Spaarbank en de Rijks
postspaarbank.
Woning-exploitatie.
Wet den eventreelen woeker op het ge
bied der exploitatie van woningen betreft,
wordt let volgende opgemerkt:
In de binnenstad cn in enkele gedeel
ten van de stad builen de siime's komen
nog tal van woningen voor, welke dateeren
vu vóór het in werking treden van de
Woningwet 1901 en waarvan een grcot
■"edeelte- niet voldcel am de miniravm-
eischen, waaraan thans bij l et bcuwen van
won'ngen moet worden voldaan.
De voorraad van die oude woningen is
een uitputte'ijk iets. Immers aanbouw
daarvan is niet meer mogelijk en de huur
van de te bouwen minimum-woning gaat
uit boven de huren van die oude wonin
gen. In den Icop der tijden verminderde
de voorraad dc -v slooping, verbouwing,
on bewoon baarverklarfitig en dergeli'ke.
onbewoonbaarverklaring en dergelijke
Het aanbod was dus aan vermindering
onderhevig, terwi'l de vraag door den aan
was dei bevolking eerder toe- dan
afnam, hetgeen zich tol op den
huidigen dbg voertzet, Het is een
bekend feit, dat de Hollander weinig over
heeft voer de huur van zijn woning en de
huur als sluitpost op zijn huishoudbudget
beschouwt, die zooveel' mogelük' aan den
lagen kant wordt gehouden. Vooral kemt
dit bier ter stede naar voren bij het groo
te aantal arbeidersgezinnen, welke hunne
verdiensten in de industrie vinden en
waarin slechts lage Iconen verdiend wor
den. Is het in vele gevallen niet mogelijk
een behoorlijke huur te betalen, daar te
genover staan even zoovele gevallen, dat
men daartoe wel in staat is door een be
hoorlijk loon of door gezins-inkomsten,
maar eenvoudig niet meer wil of meent te
kunnen betalen dan de huur van een zeer
goedkoope woning. Het aantal van die
oude wonincen is zeer groot, zoodat de ar
beidersbevolking vele jaren in die lage
huren heeft verkeerd en daarin is opge
voed.
Men zou kunnen snreken van een huur-
psyehise bij de laagste klasse der bewo
ning, waardoor zij in vele gevallen wel in
staat maar niet rijp zijn voor het betalen
van de huur van een woning, welke aan de
minimum-eischen voldoet.
Waar de gemeentelijke huurverordenin-
gen niet mogelijk zijn, zal het eenige mid
del zijn voldoende aanbouw van wonin
gen in de huurwaarden van 5,tot 9,
hetzij dat daarin door particulieren bouw
wordt voorzien, hetzij indien deze in ge
breke blijft door bouw van woningen,
met overheidssteun. Voor die gezinnen,
welke de huur van een self-supporting wo
ning niet kunnen verwonen, zal de aan
bouw van z.g.n. bijslag-woningen noodza
kelijk zijn.
Er zijn personen, die hun bestaan ge
heel of gedeeltelijk vinden in het aankno
pen van zeer gcedkoope en vrij slechte
woningen voor geringe bedragen en het
exoloiteeren van deze woningen na en
kele voorzieningen tegen een dergelijke
huur, dat de koonsom na een gering aan
tal jaren geheel is terugverkregen. Vaak
wordt een betrekkelijk hooge huur verkre
gen door het splitsen van een normale
wonjng. We mogen aannemen, dat dit
euvel door de voortschrijdende onbewoon
baarverklaring en natuurlijke verdwüning
van die woningen in den loop der tijden
zal ophouden te bestaan of zeer sterk ver
minderen.
Enkele gevallen zijn ons bekend gewor
den, waarbij personen een z.g.n. spaar- en
koopcontract hadden afgesloten ten einde
in het bezit van eene woning te geraken.
Slechts van één, n'et nrder te ncemen
Maatschappij, is ons dit bekend. Bij regel
matige betaling van een bepaald bedrag
per week, in het contract gencemd, op een
snaarbankboek:e van de Maatschappij kan
de koop worden afges'oten. Een periode
van ten minste 8 a 10 jaar is hiervoor als
regel noodig. Degenen, die een dergelijk
■'tract afsluiten, beschikken a's regel
zelf niet over kapitaal en enkel de regel
matige inleggingen moeten tot de vorm ng
van het kapitaal dienen. Daar die inleg
gingen slechts een klein gedeelte van het
inkomen kunnen bedragen, is verkorting
van den termijn zoo goed als niet denk
baar.
Alhoewel het systeem op zichzelve is toe
te juichen, bevatten die contracten even
wel bepalingen, welke naar onze meening
niet zonder bedenking zijn. Wij mogen dit
-1 'e Vrd van de bes-reking van bet
systeem nader toelichten.
In het. contract wordt allereerst de
koopscm bepaald en vervolgens als eerste
voorwaarde aan den inlegger het recht
toegekend het perceel van de Maatschap
pij aan te koopen, mits voldaan wordt aan
de bepalingen in het contract omschreven.
Het in de tweede voorwaarde vermelde
spaarsysteem beoogt regelmatige perio
dieke inlegging op een spaarbankboekje
van contractanten bij de Maatschappij,
over welke bedragen 1 pet. rente per jaar
wordt vergced. Is dit bedrag tot een in
het contract bepaald bedrag opgeloope i,
dan kan de koop werden gesloten op de
bij dergelijke overdrachten gebruikelijke
conditiën en waarbij de Maatschappij een
bepaald bedrag aan hypotheek garan
deert.
Tot zoover is alles rege'matig, maar
dan kemen de bezwarende bepalingen.
Eerstens de huur. Contractant n.l. heeft
het recht, indien het perceel leeg komt en
hij een bepaalde scm op het spaarbank
boekje heeft ingelegd, het huis met zijn
gezin te bewonen. Kemt het niet leeg, dan
kan het dus gebeuren, dat eerst na een
lang tijdsverloop 8 a 10 jaar het huis
bij bet sluiten van den koop kan worden
betrekken. Dit nu meet te lang geacht
worden. De nracti'k lec.t evenwel, dat dc
koop natuurlijk alleen zal ges'cten wcr-
don docr personen, die reeds in de wo
ning wonen. Maar dan meet hun, indien
zij hupne ver dichtingen nakemen, onvoor
waardelijke bewoning gen-randeerd wor
den. Overigens is ens geble'. en, dat het
-evaar niet denkbeeldig perchl nr et wer
den, dat de Maa! schappij docr gefingeer-
Vn verkcon van here huizen op eenvou
dige bewoners daarvan pressie uitoefent
tot het sluiten van een contract en dan
natuurlijk c'e koopsom niet aan den lagen
ka»»t bepaalt.
Het restant ven de huurbetaling is
evenwel bedenkelijker, n.l. de tcevceg'ng
„zulks tegen een huurpri's van
crof wel zoodanig bedrag, als
de hurrccmmissle, onder welker ressort 't
perceel ligt, zal vaststeken". Nu de huur
wetten zijn ver vak en, rekent 'de Mart-
s happij zich de bevoegdheid van die
Commissie toe en beeft in enkele geval
len ree's huurverhoogingen toegepast.
Ook wordt wel de huurverhoogingsvoor-
waarde niet ingevuld, zocdrfc de Maat
schappij dan ongetwijfeld, het recht heeft
hoewel mcreel niet -de huur op tc
slaan tot zoodanig bedrag als haar goed
dunkt, terwijl dc contractant door het
koop- en spaarcontract te gceder trouw
vermeende, dat het ongestoord bezit hem
bij voorbaat reeds verzekerd was tot het
tijdstip vrn den l.cop. In e1!? geval 's deze
huurbepaliugsvocrwaarde niet van beden
kingen ontblout eiUis het zeer zeker van
groot belang voor den teekemstigen eige
naar, dat hem het ondubbelzinnig bezit
gedurende de voorperiode blijft verzekerd.
Het contract bevat ook nog strafbepa
lingen. Zoo vervalt het contract van
rechtswege, zonder eenige rechterlijke for
maliteit en zonder dat dé Maatschappij
den inlegger ingebreke behoeft te stel
len, zuTën deze ingebreke zijn door en
kel verloop van den gestelden tijd, in de
volgende gevallen, waarvan b., c. en d.
hier van belang zijn:
b. door het gedurende twee maanden in
verzuim zijn met de hiervoor vermelde in
lagen
c. door onder-curateele-stelling op de
goederen van den inlegger
d. door wangedrag van den inlegger,
slecht onderhoud van het pand, door hem
van de Maatschappij bewoond, of veroor
deeling van een vrijheidsstraf van twee
jaren.
Dit laatste geval is komisch en beden
kelijk. Als iemand zijn voorwaarden na
komt, wat doet het er voor de Maatschap
pij dan toe, of hij 2 of 3 jaar in de doos
gaat 1
Een eveneens bezwarende bepaling is
die, welke het geval regelt, dat esn ver
trekkend inlegger gesn nieuwen inlegger,
genegen tot overname, kan krijgen, of bij
overlijden de rechtverkrijgenden op c'e na
latenschap geen voortzetting van het con
tract wenschen. In die gevallen weiden
wel de gelden terugbetaald, doch na aftrek
van „een door do Maatschappij vast te
stellen bedrag voor administratiekosten,
dat in elk geval 25 pet van den inleg zal
bedragen".
Niet -alleen is dit. bedrag belachelijk
hoog, maar zecv bedenkelijk is het een
zijdig recht van de Maatschappij om het
vast te stellen.
Indien het werk dezer Commissie op
eenigerlei wijze wordt voortgezet, dier.t
t.z.t. overwogen te worden, op welke wijze
voldoende bekendheid aan esn en ander
meet worden gegeven, opdat contractan
ten voor het sluiten van het contract om
advies kunnen vragen.
Bssluit.
In haar besluit zegt de commissie van
mcening te zijn, dat hier ter stele voldoen
de gelegenheid bestaat om tegen billijke
voorwaarden crediet te krijgen, vooral
zoodra het opgerichte borgs eïlingsfcnTp
borg zal kunnen staan voor diegenen, die
waard zijn om geholpen te worden en
geen zekerheid kunnen stellen.
De in het Rapport genoemde middelen
ter voorkoming van wceker zullen het
woekerkwaad mede kunnen tegengaan.
Vooral dient gewaarschuwd tegen den
woeker: „Past op voor de woekeraars
meet geregeld het publiek worden voor
gehouden. Waarschuwen en nog eens
waarschuwen blijve het parool.
Wettelijke maatregelen kunnen hier
naast dienstig zijn.
De Commissie met uitzondering van
twee harer leden verwacht in deze méér
van de werking niet het minst: de pre
ventieve werking van een rijLswet, dan
van een Leidsche gemeenteverordening,
die slechts half werk zou kunnen doen,
aangez'en vele geldschieteisbedrijven niet
te Leiden gevestigd zijn Een verordening,
als voor Amsterdam ontworpen door een
daar van gemeentewege ingestelde com
missie, zoekt haar kracht vooral in een
verbod, behoudens vergunning van Burge
meesters en Wethouders, van gel'schie
ters-bedrijven, welke in hoofdzaak zich be-
-'n t-f r-olr'Y—1-"—rift I-
5C0.Zulk een verordening moge res
taat beloven voor de groote steden,
de kleinere gemeenten komt zij der Cc
missie pas dan aanbevelenswaardig vcc
zooclra dat soort bedrijven, u:t de grcji
plaatsen bij gemeenteverordening ver"
nen, neiging zou vertooncn, zich kleine
gemeenten als plaats van vestiging ie Ij
zen. En ook dan neg zou slechts een ui
form het van gemeenteverordeningen ov
geheel Nederland baat kunnen verscha
feu.
Van den rijkswetgever is méér te ve
wachten, ir.et neme een regeling van d; A
huurkoop en vrn andere afbetalingsove
eenkemston cn het toekennen, aan de Bij o*
zooveel mogelijk vrij te laten rechter, va Franc
een matigipgsrecht in al die gevallci jiet
waarin hem wceker, d.w.z. wanverhoudin
tussrhen prestatie en tegen-prestatie,
wezig blijkt.
_Cok hiervan evenwel verwachte me
niet te veel. I-Iet week e: bedrijf, dat
du:s cruis zcekt en hierin het welij
tiert. weet veelal den rechter, wiens t_
schrufcomst slechts in een klein aantal ge
vallen wordt gevraagd, te ontgaan.
Dc s'ctscm der Commissie is derhalve
dat, zij het met behulp van rijkswet
meen o-verordeningen,de woekei
best wordt bestro.lcn door nimmer afla
tende waarschuwing en door de bevorde
ring, cck met over! eic'ssteun, van inrich
lingen, d e beocgen het woekerbedrij
dood te concurrceren.
krijgt
uit'net
Zonch
DE
Poof antcoj* te Leiden.
Lijst van onbestelbare brieven on brief
kaarten, van -welke de af lenders onbeki
zijn; terugontvangen in de 2de helft
de maand December 1928.
Brieven, binnenland: Bcotz Likeurfi
brieken, Amsterdam A. Bruins Jr., Am
sterdam B. Buitenweg, Rotterdam viei
stuks Gerards, Vaassen (Geld.)
Gerritsen, Hekendorp 3 stuks H. Gorsen
Utrecht Hacgsche Courant D. P. N.
Den Haag S. Kcstei, Amsterdam
Leidsch Dagblad, Leiden Uitg. Mij. Mis
set, Doetinchem A. Mcote. Lutterade
Persant Sneep, leiden Mej. C. Ploeg,
Voorschoten Reeniers, Ocsterhout
Jch. van Schergenzcel, Den Haag Ver-
ecaigde Pcetscrêmefabrieken, Rctterda:
W. A. de Vreese, Apeldoorn.
Briefkaarten, binnenland: G. J. Diep-
huijzen, Hilversum Mei. Wed. P. Dui
kers, Amsterdam M. v. d. Hoort, Leiden
Kameraden van greep Feijenoord, Rot
terdam "W. Klein, Den Ple'der Mej.
D. Keetstra, Groningen Mej. Jcbe Kos
ter, Slagharen Klaas van Leeuwen,
Schiedam Elisabeth Mevseling, Amster
dam Mej. D. Nolrlir.g, Groningen R.
Oppelaar, Alphen aan den Rijn J. J. v.
cl. Reiiden, Amsterdam Mej. N. Schip
pers, Rotterdam Mej. Schutte, Amster
dam.
Brieven, buitenland: M. G-amrné, 111
Ee'gië Hans Quit er, Cossfeld.
Briefkaarten, buitenland: Fam. IJo
Heng Ku, Genua L. Lippold, Zwic-hau
Muller Pcoseboom, Duisburg Ludwig
Semmla, Wien Lobbi Wüster, Berlin.
6 briefkr?:ten zender adres.'
DE
AAr
TE!
LO
Stoomvaartbarichten
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
CHR. HUYGENS (uitr.) vertr. 14 Jan.
van Saba ng.
J. P. COEN (thuisr.) vertr. 14 Jan. van
Sa banc.
KANGEAN (thuisr.) vertr. 14 Jan. v.
Port Said.
PRINSES JULIANA, vetrrt. 15 Jan.
v. A'dam n. Batavia.
SALEÏER, (thuisr.) vertr. 15 Jan. v.
Port Said.
KON. HOLL LLOYD.
FLANDRTA, vertr. 15 Jan. v. A'dam.
MAASLAND, (uitr.) vertr. 15 Jan. v.
Hamburg.
ZAANLAND, (uitr.) pass. 14 Jan. Fer-
nado .Xoronha.
HOLLAND AMERIKA LIJN.
BEEMSTERDIJK, v. New. York n.
R'dam 13 Jan. ges. op 760 mijl W. v.
Lands End.
BLOMMERSDÏJK, v. R'dam n. Bos
ton, pass. 14 Jan. Lizard.
BURGERDIJK, v. Baltimore n. R'dam,
pass. 15 Jan. Lizard.
SPA AR ND AM, arr. 15 Jan. v. New Or
leans te R'dam.
HOLLAND AFRIKA LIJN.
KLIPFONTEIN, uitr) arr. 15 Jan. te Pt.
Natal.
NIJKERK, (thuisr.) pass. 15' Jan. Gi
braltar.
RANDFONTEIN, (uitr.) arr. 15 Jan. to
Port Soedan.
SPRINGFONTEIN, vertr. 15 Jan. v.
R'dam n. Bremen.
SUMATRA (thuisr.) pass. 10 Jan. Pe-
rim.
HOLLAND OOST AZfE LIJN.
GEMMA, (thuisr.) arr. 15 -Tan. te Gc-
ZOSMA, (thuisr.) vertr. 14 Jan. v. Pe-
nang.
KON. PAKETVAART MIJ.
MA JANG, v. R'dam n. Batavia arr. 14
Jan. te Aden.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
INDRAPOERA, (thuisr.) pass. 15 Jan.
Quessant.
KOTA GEDE, vertr. 15 Jan. v. R'dam n.
Hamburg.
KOTA INTEN (uitr.) vertr. 14 J~u. v.
Port Said.
SAMARINDA, vertr. 15 Jan. v. R'dam
n. Batavia.
ROTTERDAM ZUID AMERIKA LIJN.
ALGORAB, (uitr.) arr .14 Jan. te Mon
tevideo.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
ADRAS^US, v. Amst. n. Batavia, pass.
14 Jan. Dungeness.
LAERTES, arr. 1 3Jan. v. Glasgow te
Swansea.
MELAMPUS arr. 15 Jan. v. Batavia t«
Amst.
OANFA, vertr. 15 Jan. v. Amst. n. Lon
den.
PERSEUS, Japan n. Rott. ve-U 15
