BUITENLAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
SPORT.
LUCHTVAART.
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bijvooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar togen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad vsrschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I
Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Modedeclingen wordt het
dubbele van hot tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
Vier bladen.
V Belangstelling voor de politiek
„Ik denk er niet over". Het ant
woord, dat men hooren kan, als men een
katholieke kiesgerechtigde wil bewegen, om
belangstelling te toonen voor de politiek,
om, op z'n allerminst, lid te worden van
de R. K. Kiesvereeniging.
„Ik denk er niet over". Maar: de poli
tiek gaat toch niet langs u heen, zonder
zich met u te bemoeien 1
De politiek raakt uw geestelijke en uw
tijdelijke belangen.
De politiek grijpt in in uw leven als
Staatsburger en als Katholiek.
En daarom is bet onverantwoordelijk,
voor de politiek onverschillig te zijn.
Wij herhalen het: op z'n allerminst moet
men daadwerkelijke belangstelling toonen
door lid te zijn van de R. K. Kiesvereeni
ging-
Als men lid is van de R. K. Kiesvereeni
ging en men betaalt een goede contributie
niet het minimum, als het eenigszins
kan dan steunt men financieel de poli
tieke actie. Als men lid is van de R. K.
Kiesvereeniging dan kan men op de ver
gaderingen door het propageeren van
denkbeelden, door het doen van voorstel
len, door het stellen van candidaten, door
het stemmen bij candidaatstelling en bij
andere gelegenheden invloed uit
oefenen.
En in onze democratisch ingerichte par
tij-organisatie is de invloed van den enke
ling zeker niet van louter-denkbceldige be
te ekenisl
Een Katholieke kiezer kan in vele geval
len invloed uitoefenen op den gang van
zaken, met succes en resultaat, als hij
ernstig wil.
Niet natuurlijk, als hij, buiten de Kies
vereeniging staande, mokt en moppert
Het gilde van de mopperaars, van de
stuurlui aan wal, heeft veel kwaads be
reikt, weinig goeds.
Zij, die wetend wat zij willen, voorge
licht door helder zaakkundig inzicht, ge
leid door nobelo bedoeling, in de politiek
wat willen tot stand brengen, brengen ook
feitelijk, direct of indirect, wat tot stand.
Uitzonderingen, die ge misschien kunt
aanvoeren, bevestigen slechts den regel.
En nu een practischen raad voor allen,
die van goeden wil zijn.
Om het volgend jaar, het jaar van de
Kamerverkiezing, mede te kunnen invloed
uitoefenen op den gang van zaken bij de
candidaatstelling, moet men lid zijn van de
Kiesvereeniging.
De termijn, om zich als lid op te geven,
sluit op 31 Dec., a.s. Maandag!
Wie dus nog geen lid is der plaatselijke
R. K. Kiesvereeniging, geve zich voor
1 Januari op!
FRANKRIJK.
De toelating der Missie-Congregaties.
Het wetsontwerp aan de
K a m e r c o mm issie voorgelegd.
De Fransche minister van binnenland-
scbe zaken heeft thans het wetsontwerp
betreffende de toelating van de geestelijke
orden en de teruggave van de geseques-
treerde kerkelijke goederen aan de kamer
commissie voorgelegd.
Zooals bekend, hebben tot nu toe twee
commissies geweigerd over deze kwestie
te beraadslagen. De minister verklaarde
in zijn toelichting voor de nieuwe com
missie, dat de katholieke kerk in totaal
goederen ter waarde van 50 millioen
francs zal terugkrijgen, hetgeen ongeveer
1/25 van de waarde der indertijd gese-
questreerde kerkelijke goederen is.
De commissie heeft besloten ook aan
Briand een rapport over de toelating der
geestelijke orden te vragen.
De aanslag op Fachot.
Het autonomisme krijgt de
schuld.
De toestand van den raadsheer Fachot,
op wion dezer dagen een aanslag is ge
pleegd is vooruitgaande.
Haegy, een der voormannen van de
autonomistische beweging in den Elzas,
heeft in zijn blad, de „Elsassischer Cou
riergeprotesteerd tegen de beweging, die
er op uit is hem moreel verantwoordelijk
te stellen voor den aanslag op Fachot.
Hij noemt die beweging ronduit het werk
der Fransche regeering. „Te bevoegder
plaatse"", aldus Haegy, „schijnt men de
gelegenheid to willen benutten om mij on
schadelijk te maken en aldus aan de auto
nomistische beweging den genadeslag toe
te brengen. Deze berekening is echter
verkeerd. Het Elzasser volk weigert na
melijk, zich solidair te verklaren met den
dader wiens aanslag het ten scherpste
afkeurt eu indien men te Parijs meent, de
leiders der autonomistische beweging op
grond van den aanslag onmogelijk te kun
nen maken, vergist men" zich te eenen-
male."
Intusschen heeft de Fransche regeering
op voorstel van den minister van Justitie
Barthou, besloten, de hernieuwde behan
deling van het proces tegen den autono
mist Roos, die door de rechtbank te
Colmar bij verstek tot eenige jaren tucht
huisstraf was veroordeeld en zich onlangs
te beschikking der justitie heeft gesteld
niet voor de gezworenenrechtbank te
Colmar te doen geschieden, doch voor de
rechtbank te Nancy.
De gecompromitteerde oud-minister.
De zenuw specialisten, belast met het on
derzoek naar de geestelijke vermogens
van den oud-minister Klotz, hebben ge
concludeerd dat deze volkomen verant
woordelijk voor zijn daden kan worden
gesteld. De voorgewende krankzinnigheid
is thans niet meer noodig, want de
„Société Kellner", die indertijd tegen den
wegens bedriegelijke manipulaties gearres
teerden Fransrhen oud-minister Klotz een
aanklacht had ingediend, heeft deze thans
weer ingetrokken.
ENGELAND
's Konings toestand minder gunstig.
Lichte verzwakking der
krachten.
Door het hoopvolle vertrouwen, waar
aan het Engelsche volk zich gedurende
de afgeloopen weck had overgegeven, is
gisteren verontrustende twijfel gebroken,
toen bekend werd, dat de drie doctoren
twee uur lang geconsulteerd hebben,
waarna een vierde geneesheer ten paleize
is gearriveerd de bacterioloog dr. Whitby.
Deze heeft een langdurige bespreking ge
voerd met de twee lijfartsen van den
koning, lord Wawson en sir Stanle Hewett
Het gisterenavond uitgegeven bulletin
bevestigt helaas, dat de verbetering van
de afgeloopen paar dagen geen verderen
voortgang heeft gemaakt. Het bulletin
zegt, dat de toestand van den koning
gisteren niet zoo bevredigend is geweest.
De patiënt toonde weinig geneigdheid
voedsel tot zich te nemen. Er is een lichte
verzwakking van 's konings krachten te
constateeren. De pols toont evenwel geen
afwijking en "blijft vast.
RUSLAND.
WISSELRUITERIJ DER SOVJETS.
Onthullingen van Litwinof's broer.
Groote bedragen voor de
propaganda besteed.
De affaire van Litwinof, den broer
van den Russischen plaatsvervangenden
volkscommissaris van Buitenlandsche Za
ken, schijnt een in hooge mate interres-
sante politieke wending te zullen nemen.
Zooals men zich zal herinneren, nam
hij, toen de Russische handelsvertegen
woordiging de eerste berichten over de
door hem gepleegde wisselvervalschingen
de wereld inzond en deze van zijn hand-
teekening voorziene wissels onmiddellijk
daarop te Parijs in beslag werden geno
men, de wijk naar Zwitserland. Enkele
weken geleden keerde hij echter naar
Parijs terug alwaar hij zich ter beschik
king der justitie stelde. Dezer dagen is
hij daarop in verzekerde bewaring gesteld.
Thans heeft hij den rechter een memo
randum ter hand gesteld, waarin punt
voor punt de tegen hem geuite beschul
digingen worden weerlegd en eensatio-
neele onthullingen zijn vervat nopens de
wijze, waarop de bolsjewistische propa
ganda in het buitenland wordt gefinan
cierd.
Litwinof verklaart in dit memorandum
hetwelk gisteren door een te Parijs ver
schijnend Russisch emigrantenblad in uit
treksel werd gepubliceerd dat het
plegen van wisselruiterij reeds jarenlang
bij de SovjeLautoriteiten de meest ge
bruikelijke methode is geweest, om aan
geld te komen. De wisselruiterij volgde
daarbij een cirkel: de Arkos trok wissels
op de Gostorg, terwijl laatstgenoemde dan
weer wissels op do andere bandelsverte-
genwoordigingen, enz. in omloop bracht.
Litwinof zegt, dat een groot aantal der
handelsmaatschappijen van den Russischen
staat uitsluitend met het doel zijn opge
richt, den cirkel der wisselruiterij te kun
nen uitbreiden.
De liquide gemaakte middelen, die door
de verdisconteering der wissels werden
verkregen, werden in hoofdzaak gebruikt
voor de financiering der bolsjewistische
propaganda in het buitenland. Deze ma
nipulaties worden, aldus wordt in het me
morandum gezegd, geleid door Toerof, een
der leden van het volkscommissariaat
voor den buitenlandschcn handel te Mos
kou. Deze Toerof staat tevens aan het
hoofd der bolsjewistische geheime agenten
in Duitschland, Engeland, Frankrijk en
België.
Naar Litwinof verder verklaart, heeft
hij in Januari 1926 van Tcerof opdracht
ontvangen tot het trekken van valsche
wissels. Het geld, dat hij na de verdiscon
teering der wissels er voor heeft ontvan
gen, heeft bij overeenkomstig de hem
gegeven instructie naar Frankrijk over
gemaakt, waar het voor de financiering
der bolsjewistische propaganda in Marok
ko en Algiers is besteed.
Plet is overigens, naar Litwinof zegt,
niet de eerste maal geweest, dat hij soort
gelijke instructies heeft ontvangen en
ook uitgevoerd. Zoo heeft hij ook vroe
ger eens, en wel op uitdrukkelijk bevel
van den volkscommissaris van Buitenland
sche Zaken, Tsjitsjerin, zelf, voor een be
drag van acht millioen francs valsche
wissels verdisconteerd, welker opbrengst
naar Engeland en Frankrijk werd geremit
teerd.
Litwinof noemt zichzelf het slachtoffer
van buitenlandsch-politieke intriges en
van den strijd, dien Tsjitsjerin met me
dewerking van de Gepeoe tegen zijn
broer, den plaatsvervangenden volkscom
missaris van Buitenlandsche Zaken, voert.
Zijn broer, zoo deelt hij mede, heeft reeds
verleden jaar, toen hij in Oostenrijk een
ontmoeting met hem had, uiting gegeven
aan de vrees, dat Tsjitsjerin van ziin
(Litwinof's) afwezigheid uit Moskou wel
eens gebruik zou kunnen maken, om hem
een poets te bakken. De reden voor deze
vijandschap tusschen de beide volkscom
missarissen is volgens hem in het feit ge
legen dat zijn broer met groote energie
den strijd tegen de illegale methodes heeft
aangebonden, die door de Gepeoe wor
den gevolgd.
Naar het Russische emigrantenblad ten
slotte verklaart te weten, heeft Litwinof
reeds aan de Franseho regeering een lijst
ter hand gesteld, v f- wop de namen van
alle in Frankrijk werkzame geheime agen
ten der Sovjets voorkomen.
ARABIË
Invallen van Wahabieten.
Aan de grens van Oost-Jordanië en
Avabië hebben ernstige botsingen tus
schen een Oost-Jordanische stam en de
Wahabieten plaats gehad.
De Wahabieten deden een inval in Oost-
Jordanië en hebben talrijke leden van een
stam, zoowel mannen als vrouwen, ge
dood. Bij een poging om den Wahabieten
het geroofde vee weer te ontnemen, is
een deel de strijdkrachten van Oost-Jor-
danië in de pan gehakt.
Wegens de dreigende houding der Wa
habieten zijn de luchteskaders in Pales
tina en Oost-Jordanië gealarmeerd.
DE KAMERVERKIEZINGEN.
Het Bestuur der R. K. Staatspartij
over de kwaliteitszetels.
's-Hertogenbosch, 24 Dec. 1928
Aan het Bestuur der R.-K. Rijkskies-
kringorganisatie te 's-Gravenhage.
Uw schrijven d.d. 3 dezer heeft het Da-
gelijksche Bestuur der R.-K. Staatspartij
in zijn vergadering van 22 dezer behan
deld.
Het Dagelijksch Bestuur overwegende:
dat Uw bestuur op grond van art. 21 v.
het Partijreglement, een uitspraak vraagt
ten aanzien van beweerde overschrijding
van bevoegdheid door het Centraal Colle
ge, bedoeld in art. 7 van het Kiesregle
ment;
dat dit beroep op art. 21 P. R. onjuist
is, omdat de zaak, die door Uw Bestuur
wordt aangevoerd, krachtens art. 22 Par-
tijreglement geregeld is in een afzonder
lijk reglement, en niet van onder de be
paling van art. 21 Partijreglement
dat de beslissing van geschillen uit de
toepassing van het Kiesreglement voort
vloeiende in art. 5 Kiesreglement afzon
derlijk is geregeld, en dus onttrokken is
aan art. 21 lid 2 Partijregleraent
dat het beroep van Uw Bestuur ook niet
valt onder art. 5 Kiesreglement, wijl hier
geen geschil voorligt;
dat immers door het Kiesreglement de be
slissingen van het Centraal College geheel
aan de zelfstandige bcoordeeling van het
Centraal College zijn overgelaten, en
daaruit dus geen geschil met dat Collego
kan worden opgeworpen
dat ook op lid 1 van art. 21 Partijregle
ment geen beroep kan worden gedaan
dat immers vaststaat, dat goedkeuring
van de beslissing van het Centraal Colle
ge door het Dagelijksch Bestuur niet is
voorgeschreven, en dit Bestuur dus niet
bevoegd is die beslissing goed of af te
keuren:
dat het evenzeer onmogelijk i3 de be
slissing van het Centraal College te ver
nietigen
dat immers niet is aan te nemen, dat
art. 8 van het Kiesreglement uitgaat van
de gedachte, dat de besluiten van het
Centraal College door het Dagelijksch
Bestuur zouden worden vernietigd, terwijl
de gevolgen van zoodanige vernietiging
niet zijn geregeld;
dat, lag die gedichte aan art. 8 van het
Kiesreglement wél ten grondslag, een zoo
belangrijke aangelegenheid in haar gevol
gen ongetwijfeld zou zijn voorzien
dac aan het Dagelijksch Bestuur niet
énkel op grond van lid 1 van art. 21 Partij
reglement do bevoegdheid kan worden
toegekend de beslissingen van het Cen
traal College te vernietigen, omdat het
zich dan zonder meer zou stellen in de
plaats van een College, dat door het Kies
reglement met een zóó belangrijke be
voegdheid is bekleed
dat dit temeer geldt, nu de leden van
het Dagelijksch Bestuur ook in het Cen
traal College zitting hebben;
dat het Dagelijksch Bestuur dus niet de
bevoegdheid heeft door eenigerlei uit
spraak te raken aan een besluit door het
Centraal College genomen;
dat er geen andere instantie in de Kies
reglement-procedure bestaat, die beslist
over de competentiekwestie van het Cen
traal College dan dat College zelf;
dat, hoezeer het Dagelijksch Bestuur
voor zich zelf een besliste meening heeft
over de beweerde onrechtmatigheid, de
vraag, of de bevoegdheid bestaat van de
zaak kennis te nemen, vóórop moet wor
den gesteld, onderzocht en beantwoord, en
bij ontbreken van bevoegdheid op do zaak
zelf niet mag worden ingegaan;.
Besluit:
aan Uw Bestuur te berichten, dat het Da
gelijksch Bestuur zich onbevoegd acht van
deze zaak kennis te nemen, en Uw Bestuur
in zijn verzoek niet ontvankelijk is.
Het Dagelijksch Bestuur besloot deze
beslissing mede te deelen aan de leden
van het Parti-bostuur en haar openbaar te
maken in de R. K. Pers.
Namens het Dagelijksch Bestuur voor
noemd,
M VAN HOUT, wnd.-Voorzitter.
FRANS TEULINGS, Secretaris.
De kwaliteitszetel arbeidszaken
in den Rijkskieskring Tilburg.
Naar de „Volkskr." verneemt, is door le
den van de Tilburgsche R.-K. Kiesvereeni
ging bij het Rijkskieskringbestuur van Til
burg een candidaatlijst ingediend ten na
me van den heer Alb. van der Meys voor
den kwaliteitszetel arbeidszaken.
De heer Van der Meys is voorzitter van
den R.-K. Fabrieksarbeidersbond „Si.
Lambeitus" en lid van den Hoogen Raad
van Arbeid.
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. Besluit is aan mr. S. Th. J.
Roes op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend uit zijne betrekking van notaris te
Arnhem
is aan mr. H. M. Ch. Poortman, op zijn
verzoek eervol ontslag verleend uit zijne
betrekkmg van notaris te Schiedam;
is aan mr. P. A. van der Biesen, op zijn
verzoek eervol ontslag verleend uit zijne
betrekking van notaris te Zwolle.
Inspecteurs van het landbo uw-
onderwijs.
ingang van 1 Maart, benoemd tot inspec-
ëingang van 1 Maart, benoemd tot inspec
teur van het landbouwonderwijs J. J.
Wintermans, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal, te Eindhoven.
D(8 heer M. Krijgsman lid der
Tweede Kamer.
Opvolger van den heer
Wintermans.
In verband met zijn benoeming tot in
specteur van het landbouw-onderwijs, zal
de heer J. J. Wintermans moeten bedan
ken voor het lidmaatschap der Tweede
Kamer, waarvan hij sedert September
1918 deel uitmaakte. Opvolger van den
heer Wintermans als lid van ons parle
ment is de heer M. Krijgsman, wethouder
van Den Bosch.
R.-K. Landarbeidersbond „St. Deus Dedit"
Jaarvergadering van den
Bondsraad.
Deze jaarvergadering werd Donderdag
gehouden in gebouw „St. Bavo" te Haar
lem onder leiding van den voorzitter, den
heer A. J. Loerakker.
Urt het rapport van den accountant
bleek, dat het bondskapitaal 253.092.71
bedraagt.
Tot voorzitter en redacteur werd bij en
kele candidaatstelling herkozen de heer
A. J. Loerakker.
Behandeld werden vervolgens talrijke
voorstellen de afdeelingen. Die betreffen
de verlenging van uitkceringsduur bij werk
loosheid en booger uitkeering bij staking
en uitsluiting werden afgewezen of inge
trokken.
Poeldijk wensebt meer aandacht voor
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De toestand van den Engclschen ko
ning is weer minder gunstig.
Sensationeele onthullingen van Litwi-
nofs broer over de financieele manipulaties
der Sovjets.
Het Kerstvliegtuig te Bangkok aan
gekomen. (Luchtv. 3e blad).
BINNENLAND.
Het Kamerlid Wintermans benoemd tot
inspecteur van het landbouwonderwijs.
De heer Krijgsman Kamerlid (1ste blad).
Feestvergadering en Jaarvergadering
Ned. R. K. Landarbeidersbond (2de en le
blad).
Bij een vechtpartij na een feest te Vier
lingsbeek viel één doode, terwijl drie per
sonen gewond werden. (Gem. Ber. 4e blad)
Verschillende Verkeersongelukken (Gem.
Ber., 4e blad).
Eén doode, drie gewonden bij een auto
ongeluk te Oosterhout (Laatste Ber.).
den kinderarbeid, Lisse stelde* voor te
ijveren voor het tot stand komen van een
Landbouwarbeidswet. Het bestuur ging
met deze beide voorstellen accoord en
blijft in dezen doende.
Lisse stelde voor het salaris der bezol
digde bestuurders te verhoogen, alsmede
de pensioenregeling en weduwesteun te
verbeteren. Voor salarisverhooging achtte
het bestuur het tijdstip nog niet gekomen.
De andere voorstellen hebben de volko^
men sympathie van het bestuur.
De begrooting werd na eenige opmerkin
gen door de vergadering aangenomen.
Bij de rondvraag deed kapelaan Doens
uit Hulst eenige mededeelingcn over de
adspiranten-kwestie. Er moeien lezingen
met lichtbeelden gegeven worden, waar
door de jonge arbeiders getrokken wor
den.
Lage contributie moet geheven worden
voor de jonge leden, geleidelijk moet de
ze hooger worden. Ook op een jeugdblad
werd gewezen lectuur om den Bond be
kend te maken. Ook huisbezoek is bij uit
stek geschikt voor propaganda.
De geest, adviseur rector Kok herinner
de voorts nog met dankbaarheid aan het
schitterende feest, dat Woensdag door den
Bond is gevierd.
De voorzitter dankte de vergadering
voor hare opkomst en sloot met een pit
tige peroratie de feestelijke herdenking
van het 25-jarig bestaan cn de jaarverga
dering.
Benoemingen.
In het Bisdom Haarlem.
Z. D H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot kapelaan to Rotterdam (H.
Theresia v. h. K. J.) den Weleerw. heer O.
de Koster; te Bovencarspel den Weleerw.
Pater fr. R. Buschman O.F.M. cn te N o o t-
d o r p den Weleerw. Pater fr. W. Knots
O.F.M.
Nieuwjaarsreceptie bij
Z. D. H. Mgr. J. D. J. Aengenent
Op Nieuwjaarsdag zal Z. D. H. Mon
seigneur J. D. J. Aengenent bezoek ontvan
gen van E.E. Zusters en Leekcn van 121
uur en van de E.E. Geestelijken van 12
uur.
KORFBAL.
A.L.0.Vitesse
De jaarlijksche wedstrijd tusschen AX.O.
en Vitesse zal op Nieuwjaarsdag te Den
Haag plaats vinden op hot terrein van
A.L.O.
Voor den winnaar is een medaille uitge
loofd door den heer Ezerman, oud-lid der
Haagsche vereeniging.
LUn nieuw model vliegtuig.
Door een Ne derlander
uitgevonden.
Het Peisbureau Vaz Dias bericht:
Men deelt ons bijzonderheden mee om
trent een nieuwe vinding op het gebied van
het vliegwezen. De heer W. Albers te Am
sterdam heeft n.l. een vliegtoestel gecon
strueerd, dat volgens den uitvinder ten
doel heeft., zoowel verticaal te kunnen stij
gen en dalen, in de lucht te kunnen
