BERICHT, BINNENLAND. 20ste Jaargang VRIJDAG 21 DECEMBER 1928 No 6060 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bijvooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per weekf 2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezondeid Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeolingen wordt hot dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Zij, die zich met 1 Januari a.s. wenschen te abonneeren op „De Leidsche Courant", ontvangen tot dien datum de verschijnende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE, "BUITENSLAND. BELGIE STUDENTENRELLETJES TE BRUSSEL. Botsing met de politie. Poging om het Vlaamsche Huis te bestormen. Gisterenmiddag hebben te Brussel onge veer 4000 studenten, die met extra-treinen uit de verschillende universiteiten naar de hoofdstad waren aangekomen, betoo gingen gehouden, ten einde te protestee ren tegen Borms' verkiezing te Antwer pen. In den optocht werden tal van op schriften meegedragen, waarin werd op gekomen voor de Belgische eenheid, voor eensgezindheid van Walen en Vlamingen tegen het activisme, tegen „amnestie aan verraders", tegen „de 83.000 boohes uit Ant werpen" etc. Op een opschrift na, dat in twee talen was gesteld, waren alle in het Fransch. Er werden bloemen gelegd bij het graf van den onbekenden soldaat, ter wijl vele trams en andere voertuigen on derweg werden beschreven met „Weg met Borms". Verscheidene studenten droegen stokken, waarop zich de beeltenis van Borms bevond, voorzien van een Duitschen helm. Een delegatie der studenten overhan digde een petitie aan den premier Jaspar en aan den voorzitter van den Senaat, waarin gevraagd wordt het ontwerp voor amnestie aan „verraders" te verwerpen. Er was een groote politie-macht op de been, verrx?rkt door gendarmerie, om het parlementsgebouw en de huizen van Vlaamschgezinden te beschermen. Nadat de stoet was ontbonden bleven nog tal van grccpen studenten door de stad mar- chr?ren. Toen z" bet Vlaamsche Huis wil den bestormen ontstond een botsing met de politie. Van verscheidene huizen, b.v. van een Vlaamschen boekhandel en van het bureau van de „Standaard" werden* ruiten ingeworpen. Deze gebouwen wor den thans door de pc ttie V "waakt. FRANKRIJK. Litwinof's broer te Parijs gearresteerd. Litwinof, de broer van den plaatsver- vangenden volkscommissaris van Buiten- landsche Zaken, is gisteren te Parijs ge arresteerd. Zroals men zich zal herinne- is onlangs door de Russische handelsver tegenwoordiging te Berlijn v. egens groot- seheepsche wisselvervalschingen een a'an- Hacht tegen hem ingediend. ENGELAND DE TOESTAND DES KONINGS GUNSTIG. Een keer ten geede? De meening der genees kundigen. De geneeskundige bladen geven uit ge zaghebbende bron een overzicht van 's Konings ziekte. Daarin wordt gezegd dat er in toene mende mate „goede redenen zijn, om te ho pen dat herstel zal volgen". Er is reden om aan te nemen, dat de ultra-violette stralen samen met de ver dere behandeling een weldadigen invloed gehad hebben. De gevaarlijke fazen van de ziekte is de patiënt nu te boven en er is dus steeds meer reden om te hopen dat hij zich van zijn lange en bange worsteling zal herstel len. Ook de bulletins zijn gunstiger. Nadat gistermorgen gemeld werd, dat de koning een rustigen nacht had gehad en dat zijn toestand langzaam blijft voor uitgaan, konden gisterenmiddag om half vijf de vijf doktoren, die een langdurig consult hadden gehoude i, een bulletin pu- bliceeren, waarin verklaard wordt dat het genezingsproces nu op vastere basis is ge komen. De toestand van de rechterlong was, zoo werd in het communiqué ver klaard, verbeterd en de ademhaling wordt meer normaal. Het. hart wordt langzaam aan sterker, en hoewel de patiënt nog. steeds uitgeput is, blijft een lichte ver betering in den algemeenen gezondheids toestand merkbaar. POLEN. Polen en Litauen. Nieuw grensincident. Uit Kowno wordt gemeld, dat in den nacht van 15 op 16 December in het de- iuarcatiegebied opnieuw een grensincident heeft plaats gehad. Poolsche soldaten hebben in de buuit van het dorp Gaicikias de grenssteenen naar Litausche zijde verplaatst. Toen Litausche soldaten de steenen weer op hun plaats wilden brengen verschenen 2 sterke afdeelingen Poolsche soldaten met machinegeweren, onder leiding van een of ficier. Ten einde ernstige incidenten te vermij den, zagen de Litauers van hun voornemen af. De commandant van de Litausche grenspolitie heeft daarop de Poolsche sol daten gesommeerd, om den ouden toestand uiterlijk 19 December te herstëllen, daar anders, zonder acht te slaan op de aanwe zigheid van Poolsche soldaten, de Litau sche politie de steenen weer op hun plaats zal brengen. RUSLAND. Boeren tegen Sovjet-troepen. Gevechten aan de Poolsch Russsische grens De Poolsche grenswachten in het district Krasny berichten, dat het Woensdag aan de overzijde der grens op Wit-Russisch ge bied opnieuw tot gevechten tusschen ge wapende boeren en bolsjewistische politie- troepen is gekomen. De boeren lieten een munitiedepot in de lucht vliegen. Door den geweldigen slag der explosie werd de grensbevolking tot in verren omtrek veront rust. De boeren werden ten slotte de bos- schen indreven, doch zij slaagden er in hun gewonden-daarbij mee te voeren. AFGHANISTAN. AFGHAANSCHE OPSTAND ONDERDRUKT? Situatie in elk geval gunstiger voor Aman Oellah. Het Afghaansche gezantschap te Berlijn heeft volgens den „Lokal Anzeiger" giste ren een telegram uit Kaboel ontvangen, volgens hetwelk de opstandelingen door de regeeringstroepen zijn uiteengejaagd en de opstandige beweging als onderdrukt kan worden beschouwd. Ook bet Duitsche ministerie van Bv.iten- landsche Zaken staat volgens genoemd blad weder met het Duitsche gezantschap te Kaboel in telegrafische verbinding, en de laatstelijk ontvangen berichten schijnen er op te wijzen, dat de Afghaansche regeering den toestand beheerscht. en voor vreemde lingen te Kaboel op het oogenblik geen vrees behoeft te bestaan. Uit Moskou wordt gemeld, dat van den Sovjetgezant te Kaboel, die in de stad is gebleven, berichten zijn ontvangen, waaruit blijkt, dat de toestand daar aanzienlijk is verbeterd voor koning Aman Oellah. Deze heeft versterkingen ontvangen en de op standelingen verdreven uit verscheidene forten, die zij in de nabijheid van de hoofd stad hadden ingenomen. CHINA. Weer oorlog in China? Ernstig conflict met Siam. De „Tag." verneemt uit Sjanghai, dat er plotselihg een ernstig conflict zou zijn uit gebroken tusschen China en Siam. De Sia- meesche regeering heeft besloten, de Chi- neesche ingezetenen, die ten getalevan drie millioen bijna de helft van de geheele be volking uitmaken, een extra belasting van anderhalf pond sterling per jaar op te leg gen .De nationale regeering te Nanking zou met oorlog bedreigd hebben, indien deze maatregel door Siam niet zou worden in getrokken. TWEEDE KAMER. Verlaging drankaccijns aangeno men. Oorlogsbegrooting. In dische begrooting. In het eerste deel van de vergadering waren eenige wetsontwerpen aangenomen, waaronder dat betreffende het verdrag met Turkije en dat betreffende de verla ging van den drankaccijns. Allen, op één na (de heer Langman) wa ren vóór het ontwerp. Alleen toonden som migen eenige bezorgdheid over den drank handeltrust, een bezorgdheid die echter, naar de heer Staalman (V. B.) verze kerde, ongegrond was, daar de dagbladbe- richten over het plannetje van de „Cen trale" om prijsverlaging tegen te houden, onjuist waren: De Centrale wilde de volle accijnsverlaging laten dóórwerken, maar den prijs niet al te zeer laten dalen. Mi nister D e G e e r zei trouwens, dat het hem koud liet, aangezien de buitenlandsche con currentie er wel voor zou zorgen dat de prijs daalde. De eenige tegenstander was de heer Langman (Chr. H.). Deze duchtte een zwaar verlies voor de schatkist en een weer toenemend drankgebruik. Want hij achtte het zeer wel mogelijk dat de daling van de accijnsopbrengst niet was veroorzaakt door smokkelarij maar door drankbestrijding. Hierop antwoordde de Minister dat de kleine en geleidelijke daling van het (veraccijnsde) verbruik per hoofd van 2,83 L. in 1922 tot 2,13 in 1926 zeker wel hot gevolg kon zijn van de drankbestrijding, maar dat dit onmogelijk was aan te nemen voor de sterke en plotselinge daling van 5,16 L. in 1920 tot 2,88 in '22. Die was al leen verklaarbaar door aan te nemen dat de smokkelarij bijna de helft van het ver bruik aan het oog van den fiscus had ont trokken. Verder is men doorgegaan met de Indi sche Begrooting. Gisteravond is eerst afgehandeld de Oor logsbegrooting. Conform een verzoek van den heer Deckers (R. K.) zal de Minister L a m b o o y een kleine commissie benoe men, die zal onderzoeken, welke wijzigin gen moeten worden gebracht in de wet inzake steun aan mobilisatie slachtoffers en welke maatregelen verder noodig zijn. Toen is de Indische Begrooting voort gezet. De heer Arts (R. K. Volksp.) heeft met hc' oog op de verkiezingen een motie in gediend om artikel 177 af te schaffen. Wat de groote Katholieke partij in deze om standigheden niet vraagt, zal hij haar nu eens voordoen. Eindelijk was te half zeven het woord aan den minister. Den heer Engels werd verblijd, naar aanleiding van een desbetreffende vraag, met de mededeeling, dat er in Indië to eeniger tijd wel een Departement van Ar beid zal komen, maar wanneer weet de Mi nister zelf nog niet. Op het terrein van missie en zending was nu meer rust gekomen en daarom vond de Minister bet jammer, dat mr. Arts met ziun motie was gekomen, die een partieele wijziging van de Indische Staatsregeling zou noodig maken en die bovendien buiten de sfeer van het tegenwoordige Kabinet valt; aanneming van de motie zou daarom geen practisch gevolg hebben. DE KAMERVERKIEZINGEN. Kamerkieskring Leiden. Door de R. K. Kamercentrale Leiden, is aan de besturen der bij de R. K. Kamcr- entrale Leiden aangesloten locale R. K. Kiesvereenigingen de volgende circulairo gezonden Zooals wij U reeds voorloopig mededeel den, is tlians bet tijdstip aangebroken waarop de kiesvereenigingen candidaten kunnen aanwijzen voor de groslijst der a.s. Kamerverkiezingen. Deze aanwijzing moet geschieden vóór 15 Januari a.s„ dat wil zeggen op dien da tum moet de aanwijzing in het bezit zijn van den secretaris (Secretariaat: Karnc- melksloot 58, Gouda). Er gaat nu voor de besturen der kies vereenigingen een drukke tijd aanbreken, een tijd van groote verantwoordelijkheid tevens. Allerdringendst vragen wij dan ook Uw aandacht voor onze mededeelingen en verzoeken, die in Uw ledenvergaderingen moeten worden behandeld. Aan data dio wij zullen noemen zal streng de hand wor den gehouden, want ook wij zijn op onze beurt aan data gebonden. Wie dus te laat aan een verzoek voldoet, zal mogelijk on aangename gevolgen aan zichzelf hebben te wijten. Men neme hiervan goede nota. Indien men de betreffende mededeelin gen, die door middel van de pers ter alge- meene kennis zijn gebracht, heeft gevolgd, weet men, dat de Rijkskieskring Leiden is gecombineerd met dit van Dordrecht, Fries land en Groningen. Deze combinatie van vier kieskringen zal hebben te zogren voor 2 kwaliteitszetels en 1 vrije zetel. De kwaliteitszetels zullen betreffen: 1. Een deskundige op het gebied van Staatsfinanciën. 2. Een deskundige op het gebied van Arbeidszaken en het Arbeidsvraagstuk. Nadat de combinatie der kieskringen, alsmede de verdeeling der kwaliteitszetels vaststond, heeft ons bestuur zich uiter aard met de besturen der overige drie kieskringen verstaan, teneinde een goed begrepen samenwerking te verkrijgen, in- stede van een z.g. in het wilde weg weer- ken. Die bespreking leidde tot een advies, waarbij wij den nadruk leggen op het woord „advies". Overeengekomen werd dan: le. Friesland en Groningen zorgen voor dc bezetting van den zetel door een des kundige op het gebied der Staatsfinan ciën. Als zoodanig wordt geadviseerd het af tredende Kamerlid de heer A. C. A. van Vu uren te s-Gravenhage en als diens plaatsvervanger de heer M r. K. J. A. T r i p, president der directie van de Javasche Bank te Batavia. 2e. Dordrecht zorgt voor de bezetting van den zetel door een deskundige op het gebied van Arbeidszaken en het Arbeids vraagstuk. Als zoodanig wordt geadviseerd het af tredende Kamerlid de heer C. J. K u i p e r te Utrecht en als plaatsvervanger de heer F. van Wel ie, secretaris R. K. Metaal- bewerkersbond te Utrecht. Overeenkomstig de besprekingen advi- sceren wij U dus om van de zes candidaten die U moogt stellen, de vier hiervorenge- noemde op te geven. En nu de vrije zetel voor Leiden. Na langdurige en ernstige besprekingen heeft ons bestuur voor zooveer aanwezig gemeend zich van elk advies te moeten onthouden. Voor 15 Januari a.s. verwachten wij dus van U aan het Secretariaat te Gouda (Kar- nemelksloot 58) een aanwijzing van zes candidaten voor de a.s. groslijst, met ver melding voor welken zetel de voorloopige candidaen wordren opgegeven, dus twee voor elk der z.g. kwaliteitszetels en twee vcor den vrijen zetel. Einde van deze maand ontvangen de se cretarissen een verzoek om opgaaf van het ledental der vereeniging en de namen en adressen der leden van het dagelijksch be stuur. In de eerste week van Januari moet die opgaaf worden gedaan. Men kan wellicht reeds nu eenige gegevens verzamelen, op dat ook aan dit verzoek stipt gevolg wordt gegeven. Tenslotte deelen wij U mede, dat het ons voornemen is om U in een circulaire eens uieen te zetten, wat er nu verder gaat ge schieden in verband met candiaar t-stcding, verzamellijsten, stemming over de defini tieve lijst, enz. Dc R. K. Werkgevers. De Algemeene R. K. Werkgeversvereni ging heeft aan het bestuur der Katholieke Staatspartij een adres gezonden, waarin ontstemming wordt uitgesproken over het feit, dat slechts één kwaliteitszetel is aan gewezen voor handel en nijverheid, en er op wordt aangedrongen, dat het bestuur zijn invloed zal aanwenden, om ook een vrije zetel door een candidaat uit de krin gen van handel en nijverheid te doen bezet ten. De middenstand. De heer J. P. de Brabander, directeur van hot Centraal Hanze-bureau te Ui recht zond ons de volgende mededeeling. Te Utrecht werd dezer dagen een druk bezochte vergadering gehouden van de R.K. Middenstanders uit 't Aartsbisdom Utrecht. Deze vergadering had ten doel de situatie te bespreken, ontstaan door het besluit van het Centraal College der R.K. Staatspartij, waarbij de kwaliteitszetels voor den Mid denstand werd toegewezen aan Zeeland. In de vergadering werd blijk gegeven van groote ontstemming over de gevallen be slissing, een besluit, waarvan oan. het ge volg is, dat le het karakter van de genoemde kwa liteitszetel voor een groot deel niet tot zijn recht komt en dus wordt misvormd, 2e. nagenoeg de geheele R.K. Midden stand gespeend blijft van eenige medezeg genschap in de keuze van den persoon, die deze zetel zal bezetten. Daar inmiddels ook reeds was gebleken, dat niettegenstaande een krachtig protest van den R. K. Middenstand bij 't genoem de college geen herziening van het besluit kon worden verwacht, werd besloten tot het voeren van een zoo krachtig mogelijke actie teneinde de verkiezing te verzekeren zij het dan niet middels een kwaliteitszetel, van een persoon, die als een vertrouwens man van den geheelen R. K. Middenstand kan worden aangemerkt. FEDERATIE R.K. VROUWENBONDEN. Tweede Lustrum. In den morgen van Dinsdag opende de Federatie van R. K. Vrouwenbonden met haar genoodigden de feestelijke bijeen komst in de kapel van de broeders van St. Joannes de Deo te Utrecht om daar de H. Mis van dankbaarheid bij te wonen ter eere van het tweede Lustrum der Federatie De geestelijke adviseur van de Federatie droeg de H. Mis op, waarbij een vrouwen koortje zeer ingetogen zijn zang deed hoo- ren. Na de H. Mis sprak de Eerw. Advi seur zeer gevoelvolle woorden naar aanlei ding van 't Evangeliwoord: „Ecce ancilla Domini". Na de kerkelijke plechtigheid vereenigde men zich in „Het Kasteel van Antwerpen" aan een gemeenschappelijken lunch, waarbij de Federatie en vooral de geëerbiedigde en kranige Presidente met warme en gees tige woorden werd gehuldigd door mevr. F. Peeters uit Bloemendaal en mevr. A. Meyer uit Rotterdam, die de presidente een voorzittershamer overhandigde. In de middagvergadering wees de presi dente erop, dat het vandaag passend is dank te betuigen aan God voor de gunstige resultaten die het werk der Federatie heb ben mocht, maar ook voor zorgen en moei- ijkheden, die overwonnen moesten worden. .Spr. wees op de uitgave van de „Katho lieke Vrouw", op de stichting van het Zus terhuis in de Drentsche Venen en op de oprichting en organisatie van het Centraal Bureau te Utrecht als vruchten van de ar beid der Federatie. Dit alles mocht geschie den in het verleden. Spr. stippelde dan de lijnen uit, waarlangs in de toekomst zal worden gearbeid „met God, voor God, vooruit". Na afloop van deze herdenkingsrede bracht mevr. Steenberghe dank aan mej. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Anti-Vlaamsche betoogingen te Brussel. Studenten maken een relletje. De ziekte van den Engelschen koning schijnt een goede wending te hebben ge nomen. Volgens berichten zou de opstand in Afghanistan onderdrukt zijn. BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft de verlaging drankaccijns aangenomen (1ste blad). Het port voor brieven en nieuwsbladen, per landmail naar Indië verzonden, ver laagd (1ste blad). Kleipool, die 10 jaar lang met zooveel ijver en juist inzicht het moeilijk ambt van secretaresse der Federatie had vervuld. Namens Mgr. Aengenent overhandigde zij mej. Kleipool onder luid applaus en bij valsbetuigingen de orde „Pro Ecclesia et Pontifice". Mevr. Creemers dankte daarna de Presidenten voor haar tactvolle, krach tige leiding van het Bestuur der Federatie gedurende die 10 afgeloopen jaren. Na mens de Federatie bood zij een fraai her denkingsbord aan van Delftsch aardewerk. Van vele zijden waren bloemen, telegram men en gelukwenschen aangekomen, o.a. van den Oud-Adviseur der Federatie, van verschillende afdeelingen en particulieren en van het hoofdbestuur van den Christelij- ken Vrouwenbond. Na voorlezing van deze gelukwenschen werden enkele punten der agenda, intieme aangelegenheden der ver- eenigig betreffende, behandeld. Gemeentebegrooting Amsterdam. 51 zittingen. De Amsterdamsche Gemeenteraad heeft na 51 zittingen de Gemeentebegrooting aangenomenIn Leiden hoopt men van avond met de 9de zitting klaar te komen. Portverlaging naar Ned.-lndië. Met ingang van 1 Januari a. s. Met ingang van 1 Januari a.s. wordt het port der brieven tot 20 gram per landmail verzonden naar Ned.-lndië, verlaagd tot 7,5 cent. Boven 20 gram blijft het port voor die brieven bepaald op 5 cent voor iedere volgende 20 gram. Voorts wordt het port der bij abonne ment gefrankeerde nieuwsbladen en bij voegsels welke per zeepost naar Indië ver zonden worden, verlaagd tot 3/4 cent per exemplaar van niet meer dan 55 gram, 1,5 ct. tot en met 150 gram en verder 3/4 ct. voor elk 50 gram daarboven. Directie Gemeentewerken Rotterdam. In de gehouden gemeenteraadsvergade ring is benoemd tot directeur van gemeen tewerken ir. L. W. H. van Dijk, thans ad junct-directeur. Concentratie in de zeepnijverheid. Naar de „N. Rott." verneemt, heeft de Maatschappij tot Exploitatie van Zeepfa brieken een transactie aangegaan, waar bij zij, in ruil voor na te melden bedragen aan gewone en preferente aandeelen, con- troleerende belangen heeft verworven bij een aantal Nederlandsche en buitenland sche zeepfabrieken. In verband hiermede hebben directie eii commissarissen besloten, om over te gaan tot verhooging van het uitgegeven kapitaal met nominaal 4.5 millioen gewone aan deelen, nominaal 263.000 6 pet. cum. prof. aandeelen A en nominaal 267.000 cum. pref. winstdeelende aandeelen B, welke aandeelen strekken om aan bovenvermelde transactie uitvoering te geven. Hierdoor wordt het totale geplaatste kapitaal der Maatschappij tot Exploitatie van Zeepfa brieken gebracht op 5 millioen gewone aandeelen, 2.650.000 0 pet. cum. pref. aan deelen A en 2.650.000 6 pet. cum. praef. winstdeelende aandeelen B. Ds. Kersten's dagblad. Reeds eerder is ter publieke kennis gekomen,' dat de leider van do Gerefor meerde Staatkundige Partij, dominee Ker sten zou overgaan tot de uitgifte van een eigen dagblad. In het bijvoegsel van de Staatscourant vinden wij thans in de statuten van de N. V. Nieuwsblad en Drukkerij „De Banier" (zoo is de naam van het nieuwe dagblad) nadere bijzon derheden omtrent deze onderneming. Als oprichters van de N. V. worden op gegeven: Gerrit Hendrik Kersten, predi kant en lid van de Tweede Kamer, Adriaan Samuel Wisse, een landbouwer uit Waarde, Pieter van Boven, aannemer te Hilligersberg en Egbert Kuyk, partij secretaris te Amsterdam, als lasthebber van den heer Cornelis Johannes Sogers, bloemist te Lisse. De vennootschap wordt te Rotterdam gevestigd en het maatschappelijk kapitaal bedraagt f 100.000. Het bestuur van de vennootschap is op-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1