BERICHT, BUITENLAND. BINNENLAND. Uit de Omgeving 20ste Jaargang WOENSDAG 19 DECEMBER 1923 No 6058 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bijvooruitbetaling' Yoor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per weekf 2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad varschijnt eiken dag uitgezonde d Zon- en Feestdagen. II Bureaux: PAPENGRACHT 32 LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Yoor Ingezonden Mcdedeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoog6te 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer öestaat uit twee bladen. Zij, die zich met 1 Januari a.s. wenschen te abonneeren op „De Leidsche Courant", ontvangen tot dien datum de verschijnende nummers gratis. DE ADMINISTRATIE, BELGIE Borms' verkiezing ongeldig verklaard. Uitspraak der Belgische Kamer. De Kamercommissie, die zich met de kwestie van Borms' verkiezing bezig houdt, is gisterenmiddag opnieuw bijeen geweest. Zooals bekend kwam zij in haar vorige zitting tot de conclusie, dat Borms niet vei.aesbaar was. Gistermiddag be sloot zij met drie tegen twee stemmen en één onthouding de Kamer voor te stel len den liberaal Baelde gekozen te ver klaren, die, gelijk bekend, na Borms de meeste stemmen op zich had vereenigd. Het rapport is daarna in de Kamer in behandeling genomen. Door zitten en opstaan verklaarde de Kamer zich bijna eenstemmig voor de on verkiesbaarheid van Borms. Heden zal de Kamer beslissen over de vraag, wie er in Borms' plaats gekozen moet worden ver klaard. ENGELAND De toestand des konings. Gisteravond om 8.10 is het volgende bul letin op Buckingham Palace uitgegeven: De koning heeft een rustigen dag ge had en de kleine vooruitgang, die heden morgen is geconstateerd, duurt voort. In verband met deze gunstige berichten gelooft men, dat de achteruitgang van slechts tijdelijke aard is geweest. Niette min blijft de toestand reden tot bezorgd heid geven. Gedurende de inzinking van Maandagmiddag was de koning bijv. niet in staat de personen, die zich in het zie kenvertrek bevonden, te herkennen. ITALIË. Het ministerie ben ik! Eenige belangrijke veranderingen in het Italiaansche kabinet en betreffende de bezetting van verschillende voorname pos ten zijn heden bekend gemaakt. De be langrijkste aankondiging is wel, dat de minister van Koloniën, Federzoni, als zoo danig aftreedt, terwijl Mussolini ook deze portefeuille onder zijn hoede neemt, be halve de zeven, welke hij reeds beheert. Federzoni was de eenige minister, die voortdurend in de regeering-Mussolini- zit ting heeft gehad sinds 1922. AFGHANISTAN. WAT GEBEURT ER IN AFGHANISTAN? Verplaatsing van den strijd. Financieele moeilijkheden. Het Afghaansche gezantschap te Parijs heeft aan de pers een verklaring doen toekomen, volgens welke een officieele bevestiging van de berichten over den kritieken toestand, waarin het Afghaan sche koningspaar zich zou bevinden, tot dusver nog niet is ontvangen. In eik ge val is echter, aldus deze verklaring, de toestand niet zoo verontrustend als men aanneemt. Het gezantschap staat eiken dag in verbinding met Kaboel en volgens de jongste berichten is het corps diplo matique in de Afghaansche hoofdstad vol komen veilig. Draadlooze telegrammen, Maandag door de Britsche missie te Kaboel verzonden en gisteren te Londen ontvangen, zeggen, dat alles wel is. In verband met den strengen winter ondervinden de Europea nen echter veel ongemak van het gebrek aan brandstof en verschillende andere ar tikelen. Wanneer er gevaar voor hen mocht drei gen, is het mogelijk, dat zij van uit Pes- jawar, een afstand van 32 K.M., per vlieg tuig in veiligheid worden gebracht. De Britsch-Indische regeering heeft voorbe reidingen daartoe getroffen. Ook koning Aman Oellah en koningin Souraya zouden zoo noodig per vliegtuig kunnen ontkomen. Er is evenwel geen bevestiging ontvan gen van het bericht, dat zij de vlucht zouden hebben genomen naar een fort bij de stad. Het centrum van den opstand schijnt zich, volgens berichten uit Pesjawar, ver plaatst te hebben van de streek van Jal- lalabad naar Kaboel, waar de toestand ernstig is, in verband met aanvallen van uit het noorden opgerukte stammen. De meeste leden van den Sjinwaristam in de streek van Jallalabad nemen, volgens dit bericht, den wapenstilstand, die de vorige week is gesloten, in acht. Andere berichten echter melden, dat ook de Sjinwari's en de Khogians in dit gebied weer zijn gaan vechten. Zij zou den den Afghaanschen post van Kaja hebben veroverd, waarbij zoowel aan de zijde van de aanvallers als van de ver dedigers verscheiden dooden zouden zijn gevallen. Tusschen de rebellen en de aanhangers der regeering is nabij Kaboel gevochten, zoo meldt de „Times" uit Pesjawar. Aman Oellah kan geen staat meer maken op zijn leger en een aantal van zijn soldaten is reeds gedeserteerd en naar den vijand overgeloopen. De oorzaak van de onbetrouwbaarheid van het leger is waarschijnlijk niet in de eerste plaats het gevolg van de propa ganda der orthodoxe leiders tegen de hervormingen van den koning. Het blijkt thans, dat de manschappen van het staan de leger, dat ongeveer 35.000 man telt, verre van geregeld hun soldij hebben ont vangen. '8 Konings hervormingsijver heeft hem er toe gebracht de staatsinkomsten grootendeels te besteden voor verbeterin gen van het onderwijs, voor ziekenhuizen, geneeskundige diensten, den aanleg van wegen etc., waardoor de militaire begroo ting zoo sterk werd ingekrompen, dat de soldij sedert lang achterstallig is. De financieele moeilijkheden, aldus de „Times", spelen een belangrijke rol, zooals ook bleek toen Aman Oellah van zijn groote reis terugkeerde. Hij had zich toen te 'verdedigen tegen de beschuldiging, dat zijn reis te veel zou hebben gekost. De koning toonde daarop de meegebrachte geschenken, die, naar hij zeide, veel meer waard waren, dan de betrekkelijk gerin ge som, die voor zijn reis was besteed. Het schijnt, dat de troepen de opstan dige Sjinwari's niet hebben bestreden, zooals een loyaal leger zou hebben gedaan. Volgens betrouwbare berichten maakten zij b.v. bij den strijd om Daker gemeene zaak met de rebellen, met wie zij gemeen schappelijk aten. Toen de opstandelingen Jallalabad naderden, trok het garnizoen zich binnen de wallen terug en sloot de poorten, terwijl het paleis van den ko ning en verscheiden vliegtuigen, die zich -buiten de willen bevonden, onverdedigd werden gelaten. De rebellen vernielden dit alles, sneden de watertoevoer af en begonnen naar de muren op te rukken, voorzien van ilagirus-ladders. Daarna be gonnen, zooals men weet, de vredesonder handelingen, gedurende welke de rebellen tijd wonnen om zich te versterken. Hoe op dit oogenblik de zaken precies staan, kan niet worden gezegd. Vast staat evenwel, dat er op de wegen nabij Kaboel is gevochten en dat de be volking van Tagao, dat ten Noord-Oosten van Kaboel ligt, aan de zijde der opstan delingen heeft meegevochten. CHINA. Een blijde tijding voor de Chineesche Missies. De militaire bezettingen worden opgeheven. Men schrijft uit Eome aan de „Msbd.": De minister van buitenlandsche zaken van de Chineesche regeering van Nanking, heeft tot mgr. Constatini, pauselijk delegaat irt China, het verzoek gericht om alle bis schoppen van de Chineesche provincies te vragen, zoo spoedig mogelijk aan het minis terie van buitenlandsche zaken schriftelijk te doen weten, of in het hun onderhoorig gebied nog huizen, scholen of hospitalen zijn, aan de Missies of aan buitenlandsche privaat-personen toebehoorend, welke nog door Chineesche soldaten of autoriteiten bezet zijn. De regeering wil die zoo spoedig mogelijk doen ontruimen. Mocht het ontrui men langer dan twee maanden duren, dan zouden de autoriteiten tusschenbeide moe ten komen. Mgr. Constatini heeft deze verblijdende boodschap natuurlijk terstond aan de 77 pre laten der Katholieke Chineesche Missies doen toekomen, terwijl Z. Excellentie zijne vreugde er over uitsprak, dat het schoone schrijven, door den Paus aan China gericht, was aangeplakt aan de poorten der kerken ZUID-AMERIKA. HET CONFLICT BOLIVIA—PARAGUAY Geen spoedzitting van den V.B.-Raad Arbitrage aanvaard. Gistermiddag hebben op den Quai d'Or- say te Parijs besprekingen plaats gehad tusschen Briand, als voorzitter van den Vol kenbondsraad, sir Eric Drummond, den chef der politieke afdeeling van den Bond Soegimoera en de gezanten van Bolivia en Paraguay. Ook met den Argentijnschen ge zant heeft Briand een onderhoud - gehad. Hij drong bij de betrokken partijen krachtig op een vreedzame regeling van het con flict aan. In verband met het feit, dat de beide be trokken staten arbitrage aanvaarden, werd besloten geen buitengewone Raadszitting bijeen te roepen. Uit Washington wordt gemeld, dat de bemiddeling in het conflict tusschen Bolivia en Paraguay onmiddellijk ter hand i3 geno men. De arbitrage-commissie van de Pan- Amerikaansche conferentie is voor een spe ciale zitting bijeengekomen. In politieke kringen te Washington is men van meening, dat de bemiddelings-actie van den Volken bond thans overbodig is geworden. TWEEDE KAMER. De Indische Begrooting. Gisteren was de Indische begrooting aan de orde. Eerste motie: amnestie voor hen, die in Indië werden gestraft wegens politieke handelingen. Tweede motie: afschaffing der exhorbi- tante rechten. Derde motie: opheffing der interneering (in Banda) van Tjiplo, die meedeed aan de onlusten, maar gekozen werd tot lid van den Voksraad. Vierde motie: opheffing van het inter- neeringskamp van den Boven-Digoel en te rugzending der geïnterneerden naar hun woonplaatsen. Vier moties dus. En alle vier ingediend door den heer Cramer (S.D.) De heer van Bijleveld (A.R.) quali- ficeerde dit als kinderachtige vliegen-af- vangerij, daar de heer L. de Visser (C.P.) verleden jaar reeds drie van de vier thans opgedoken moties indiende. VERDRAG MET TURKIJE. Adres van de R. K. werkgevers aan de Tweede Kamer. De Alg. R. K. Werkgeversvereniging heeft een adres gezonden aan de Tweede Kamer in verband met het wetsontwerp tot goedkeuring van het tusschen Neder land en Turkije gesloten handels- en scheep- vaartverdfag. Erkennend het juiste van het beginsel der meestbegun8tiging, acht adressante, dat hierop toch nog wel een en ander aan te merken is. Als bezwaren worden vervolgens opge somd het vastleggen van een reeks tarief posten voor ons land, dat niet over een onderhandelingstarief beschikt, een hande ling die zelfs strijdig wordt geacht met de Nederlandsche tarief wet. Verder wordt ge wezen op het verkeerde van fiscatie van invoerrechten, omdat anders landen dan eveneens tarieffiscaties kunnen vragen. Ten slotte meent adressante, dat er geen gelijkheid tusschen de wederzijds verleen de tegemoetkomingen is betracht. Ondanks deze bezwaren echter meent adressante dat het tractaat zal moeten worden goedgekeurd. MET STEUN GEBOUWDE WONINGEN. Een commissie van onderzoek naar de exploitatie-moeilijkheden. De Ministers van Financiën en van Ar beid, H. en N. hebben ingesteld een com missie tot onderzoek van de vraag, welke moeilijkheden zich voordoen bij de exploi tatie van de met financieelen steun van het Rijk en de gemeente gebouwde woningen, welke maatregelen van overheidswege ter tegemoetkoming aan die moeilijkheden zou den kunnen worden genomen en welke ge volgen die maatregelen voor de geldmidde len van het Rijk en de gemeenten zouden hebben. Daarin zijn benoemd tot lid voorzitter de heer W. H. Vliegen, lid der Tweede Ka- mere; tot leden de heeren J. Bakker, refe rendaris bij het Departement van Finan ciën, H. P. J. Bloemers, burgemeester van Rheden, W. J. Bossenbroek, secretaris der Federatie van woning-stichtingen en wo ningbouw vereenigingen te Amsterdam; H. van der Kaa, hoofdinspecteur van de Volks gezondheid, mej. mr. C. F. Katz, lid der Tweede Kamer; mr. L. Lietaert Peerbolte, directeur-generaal van de volksgezondheid; J T. Peters, makelaar te Amtserdam; en tot secretaris de heer J. Bommer, secreta ris van den Nationalen Woningraad te Amsterdam. NAAR HET DRANK-MONOPOLIE. Horecat sluit zich aan bij de Centrale Vereen, voor den Gedistiileerdhandel. De eenheidsborrel. Zooals reeds werd gemeld is er een bond in wording van alle bij het distilleerbedrijf betrokken zaken en inrichtingen, brouwe rijen incluis, met het doel om te komen tot een drank-monopolie. Eveneens was reeds bekend, dat wanneer dit doel zou worden bereikt, de invoering is te verwachten van een eenheidsborrel glas en van een eenheidsborrel-prijs, met differentiatie van de naar rangen verdeelde hotels, restaurants en koffiehuizen. Ter be paling van zijn standpunt inzake de aanslui ting bij de nieuwe organisatie: „De Cen trale Yereeniging voor den Gedistiileerd handel" heeft gisterenmiddag de algemeene bestuursraad van den bond „Horecaf" in hotel Pays-Bas te Utrecht vergaderd. De vergadering was druk bezocht en de bespre kingen hebben geruimen tijd geduurd. Het resultaat was, dat met algemeene stemmen, op vier na, welke in blanco werden uitge bracht, is besloten toe te treden tot ge noemde Centrale Ver. voor den Gedistii leerdhandel. Als vertegenwoordigers van „Horecaf" in deze Vereeniging werden benoemd de hee ren: Herre Teitsma, Dordrecht; J. J. Har- denberg, Den Haag; alsmede de heeren O. Bouwman te Groningen en K. Maliée te Den Haag. De verlaging van accijns op gedistilleerd. Het wetsontwerp wordt Donderdag door de Tweede Kamer behandeld. In de vergadering der Tweede Kamer is gisteren besloten om Donderdag bij den aanvang der vergadering o.a. te behando- len het wetsontwerp tot verlaging van den accijns op gedistilleerd en van dien op houtgeest, alsmede van het specifieke recht, dat in verband met die accijnzen, volgens de Tariefwet 1924 geheven wordt van sommige producten. KATWIJK AAN DEN RIJN. IJsclub. Gisterenavond hield de IJs club Voorwaarts haar jaarvergadering in „De Roskam". De voorzitter, de heer bic. Bos, opende de vergadering en sprak zijn vo.Uoening uit over de ongewoon groote opkomst. Verheugend was vooral dat meerdere jeugdige menschen van hun belangstelling deden blijken. Dan las de secr. de heer C. Braun notulen en jaar verslag. Hieruit vernamen we dat het ledental 6G bedraagt en bij het vorig ïjs- feest 13 nieuwe leden waren toegetreden. Met den wensch dat het ledental, vooral van jongere menschen, die toch het meest van het ijs genieten, nog mogen uitbrei den en een herinnering aan het ijsfecst swaarbij op een onvoldoend politietoe zicht gewezen werd bij dit feest, eindigde spr het jaarverslag. Onder de ingekomen stukken was er een van den Z. li. Bond hetwelk handelde over collectieve en in- dividueele verzekering tegen ijsongelukkt-n. Dit werd voor kennisgeving aangekomen. De penningmeester de heer Gri abergen deed rekening en verantwoording In 1927 —1928 was het batig saldo f 71.38 kleiner geworden. Het batig saldo bedraagt thans f 288.73. Een hiervoor benoemde commis sie bevond de rekening volmaakt in rde. Den penningmeester werd dank gezegd. Bij de hierop volgende bestuursverkiezing werden de aftredende heeren Nic. Bos, H. W. Grimbergen en L. de Best herkozen. Allen namen de benoeming aan. Met dank voor de opkomst sloot de voorzitter de vergadering, waarna verloting van een 6- tal banketletters. KATWIJK AAN ZEE. Personalia. Voor het voorloopig diplo ma van het machinister-examen is ge slaagd de heer A. Parlevliet, alhier. LEIMUIDEN. De keuringsdienst. Men schrijft ons uit Leimuiden: In het jaar 1 9 2 2 werd tusschen de ge meenten Leimuiden en Leiden een vrijwil lige overeenkomst aangegaan, om voorloo pig voor het jaar 1923 gezamenlijk den keu ringsdienst voor vee en vleesch te regelen. In art. 15 der overeenkomst staat: „Indien niet door een- der partijen ten minste drie maanden voor het eindigen van den termijn van 1 jaar, waarvoor de overeenkomst werd aangegaan, schriftelijk opzegging aan partij ter andere zijde heeft plaats gehad, wordt de overeenkomst geachc srilzwijgend voor den tijd van 5 jaren te zijn verlengd". Het jaar 1923 was dus als een proefjaar te beschouwen. In Sept. 1923 nam de Raad der gemeente Leimuiden, het besluit om met ingang van 1 Jan. 1921, een zelfstan digen keuringsdienst op te richten. Allerlei pogingen zijn toen Lu het werk gesteld om den Raad der gemeente Leimui den er toe te brengen dit besluit alsnog in te trekken. Het scheen wel, dat de gemeen te Leiden prijs stelde op een gemeente die niets dan verlies opleverde. Stappen zijn toen gedaan om tot invoe ring van een zelfstandigen keuringsdienst te geraken. Het college van B. en W. had op den 5den September 1923 een onderhoud met den toenmaligen minister van Arbeid, waarin de mogelijkheid van hei hebben van een zelfstandigen keuringsdienst verde digd en gemotiveerd werd. Tot de grootst mogelijke verbazing werd op den llden Dec. 1923 het navolgende schrijven van den Minister van Arbeid ontvangen. „Hierbij doe ik U afschrift toekomen, van het K. B. van 3 Dec. 1923. no. 22 (een K. B. dus van 2 dagen vroeger dan het on derhoud). Het betoog van Uw college op de audiëntie van 5 dezer heeft mij er niet van overtuigd, dat een goede uitvoering der Vleeschkeuringswet, ook ingeval niet met Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Borms' verkiezing ongeldig verklaard. Onzekere toestand in Afghanistan. In het conflict tusschen Bolivia en Para» guay hebben beide partijen arbitrage aan vaard. Twee dooden heeft de brand te Berlijn reeds gekost. (Buitenl. Berichten, 2de blad). BINNENLAND. Comnvssie ingesteld inzake het vraagstuk van de met steun gebouwde woningen (1ste blad). Wéér slachtoffers van het verkeer. (Gem. Berichten, 2de blad). Leiden wordt samnegewerkt, in Uwe ge meente verzekerd is. Integendeel, het komt mij voor, dat slechts bij samenwerking een behoorlijke uitvoering der wet mag worden verwacht. Na. zeer ernstige overweging van het door U ter audiëntie aangevoerde, achtte ik daarom geen termen aanwezig om de^intrekking van het K. B. van 3 Dec. te bevorderen. Bij dit K. B. werden de ge meenten Alkemade, Rijnzaterwoude en Lei muiden aangewezen om den keuringsdienst van vee en vleesch met Leiedn gezamenlijk te regelen". Waar de Minister bij de behandeling van art. 23a der Vleeschkeuringswet, welk arti kel de mogelijkheid tot een gedwongen re geling schiep, er op gewezen heeft, dat van het instituut van gedwongen samenwerking van gemeenten slechts een zeer spaarzaam gebruik zal worden gemaakt, klinkt ons een dergelijk K. B. vreemd in de ooren. D, gemeente Leimuiden had door niets blijk gegeven, dat een zelfstandige keu- ringsdionst niet goed zou werken. Dit argu ment kon derhalve niet gebruikt worden om het K. B. te billijken om den keurings dienst met Leiden gezamenlijk te regelen. Zoodat de regeling door Ged. Staten vast gesteld werd. In deze regeling werd bepaald dat deze zou gelden tot 1 Januari 1929. Door Ged. Staten werd in den loop van het jaar 1 9 2 8 gevraagd of de gemeente Leimuiden prijs stelde op continueering van de regeling inzake den Vleeschkeurings- dienst met de gemeente Leiden, ook na 1 Januari 1929. Medegedeeld werd dal de ge meente Leimuiden hierop prijs stelde, in dien de gemeente Leiden de keurloonen be langrijk zou verlagen. Waar de gemeente Leiden per jaar ongeveer 2000 op den keuringsdienst Leimuiden, Rijnzaterwoude en Alkemade toelegt, kon dit K. B. even min op fin. motieven gegrond zijn. Wat schuilt achter een dergelijke handelwijze? Zou daar de grootste tegenkanting vandaan komen Maar, terzake: de gemeente Leimuiden bleef ook na dit K. B. onwillig. De gemeen- te'Leiden deelde mede, dat zij hiertoe niet kon overgaan, aangezien de gemeenten Lei muiden, Rijnzaterwoude cn Alkeniade een verlies opleverden van 2200 per jaar. In de memorie van toelichting, behoorende bij de Wet van 18 Mei 1922, S. 305, waarbij art. 23a van de Vleeschwet ingevoerd werd, wordt gezegd: „Samenwerking tusschen ge meenten, zij het op een aanzienlijk kleiner schaal dan bij de Warenwet, is echter zeer wenseheiljk, vooral omdat op deze wijze een belangrijke besparing van uitgaven kan worden verkregen". Dit kan dus niet voor de gemeente Leiden gelden, aangezien die gemeente ƒ2200 toelegt op den dienst. De vraag rijst bij ons op: „waarom is juist van de bevoegdheid, neergelegd in art. 23a der Vleeschkeuringswet, bij onze ge meente gebruik gemaakt, terwijl tal van ge meenten in de buurt een eigen keurings dienst hebben". We noemen slechts: Wou- brugge, Nieuw veen, Zevenhoven, Sassen- heim, Lisse, enz. Indien dergelijke gemeen ten bij Leiden gevoegd werden, dan zou misschien een beroep op de fin. resultaten tc billijken zijn en zouden zelfs de keurloo nen verlaagd kunnen worden. Op het oogenblik is een Commissie uit den Raad benoemd, die alles in het werk zal stellen om het K. B., waarbij de gemeente Leimui den, Rijnzaterwoude en Alkemade, gedwon gen werden den keuringsdienst met Leiden te regelen, ingetrokken te krijgen. Waar 1 Januari bijna in het land is, zien wij met verlangen de resultaten dezer besprekingen en de misschien komende besluiten van hoogere organen met groote belangstelling tegemaet. O.i. zouden voor en al eer de ge meenten tot gezamenlijke regeling gedwon gen werden, deze eerst blijk hebben moeten geven, niet in staat te zijn tot het hebben va neen zelfstandigen plaatselijken keu ringsdienst. Ongeluk. Toen Maandagmorgen de dochter van H. naar haar betrekking zou gaan per fiets, is zij door de gladheid ge vallen. Hoewel zij toch haar reis vervolgd heeft, kon zij bij aankomst zich niets van het gebeurde herinneren en klaagde zij over pijn in het hoofd, zoodat .'Mceskundi- ge hulp moest

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1