buitenland. Binnenland. SPORT. 20ste WOENSDAG 12 DECEMBER 1923 No t>Uci<= De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor lieninn 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bil »nap Agenten 20 cent per week f2.69 per kwartaal Franco per poët f2.95 per kwartaal tiet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- krjjgliaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- aitbetalmg. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- in Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 z POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per -egel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of govraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Anti-papistische concurrentie. De ho.di-g der Ch Tiet. verleden week aangenomen, toen zij mede hebben helpen afstemmen de subsidie voor de R. X Han- delshoogeschool te Tilburg moet ons de gevolgtrekking deen maken, dat zij staan onder den ban van anti-papistische concur rentie. Met zulk optreden toch - erloochenen zij hun geschiedenis en hun vroegere leiders. De groote Chr. Hist, leider jhr. mr. de Savornin Lohman zeide in een onderhoud, dat hij had ter gelegenheid van zijn tach tigsten verjaardag in Mei 1917 met een journalist „Wat art. 192 aangaat, als een daarop gegronde schoolwet tot stand zal zijn ge komen, die niet kan uitblijven, zal er bij de regeling van de volksscholen in den meest uitgebreiden zin op politiek gebied geen object voor strijden meer zijn. Juist de volkomen financieele rechtsgelijkheid zal het voor alle Nederlanders gemakkelijk maken, scholen op te richten onder eigen beheer; geschiedt dat, dan wordt vanzelf de wensch vervuld van hen, die als regel bijzonder onderwijs verlangen. Het gym nasiaal en middelbaar onderwijs is reeds nu wettelijk geregeldde subsidie zal echter moeten worden verhoogd. Voor hooger on derwijs valt ook nog iets te doen". „Het Centrum" vestigt de aandacht op dit citaat. Hieruit blijkt, dat de houding der Chr. Hist, den laatsten tijd veranderd is af gezakt naar den vrijzinnigen kant, onder <k>n drang van anti-paplstisehs concurrentie VOLKENBOND. DE HAADSZITTING TE LUGANO. Een rustige dag. De Poolse hL itausche besprekingen. De Dinsdagochtendzitting van den Vol kenbondsraad. was slechts van korten duur en werd besteed aan het goedkeuren van diverse commissierapporten. Overigens was ook wat betreft de politie ke besprekingen de dag van g.steren een rustige dag. Briand heeft Woldeniaras ontvangen, die Briand er op voorbereid heeft, dat hij van daag in de raadszitting bij de Poolsch-Li- tausche besprekingen, weer heel wat te zeggen zal hebben. Polen schijnt er op te zullen aandringen, dat de volkenbondsraad thans het middel zal aangrijpen, dat m.nister Beelaerts in September in zij_ laatste rapport over Po len en Litauen genoemd heeft, n.l. het be noemen van deskundigen voor de bestudee ring der verkeerstoèstanden tusschen Polen en Litauen en de technische middelen om daarin verbetering te brengen. Verder heeft de Itatliaan Grandi een langdurig onderhoud met Stresemann ge had, waaromtrent echter zeer weinig be kend is geworden en dat op den algemee- nen toestand weinig invloed schijnt te zul len hebben. Het tweede gesprek tusschen Grandi en Briand moest uitgesteld worden met het oog op de miildagzitting over Bolivia en Pa raguay. Een telegram aan de twistenden. In bovengenoemde middagzitting heeft de Volkenbondsraad besloten, aan de re geeringen van Bolivia en Paraguay een te legram te zenden, dat door Briand is on derteekend en als volgt luidt: In mijn kwaliteit van voorzitter van den Volkenbondsraad heb ik de eer u de vol gende resolutie mede te deelen, die de Baad heden met algemeene stemmen heeft aangenomen. De Volkenbondsraad, te Luga no bijeen voor zijn 53ste zitting, spreekt hierbij zijn volle vertrouwen uit, dat de in cidenten, die zich tusschen twee leden van den Volkenbond hebben voorgedaan, zich niet zullen verscherpen. Hij twijfelt er niet aan, dat de twee staten, die zich door hun or.derteekening van het Volkenbondspact plechtig verbonden hebben, naar do oplos sing van hun geschillen te streven door vreedzame middelen, alleen hun toevlucht zullen nemen tot die middelen, welke in overeenstemming zijn met hun internatio nale verplichtingen en die in de gegeven omstandig1 '''n het meest aanbevelens waardig schijnen om bij de regeling van hun geschillen den vrede te handhaven. In de kringen der Fransche delegatie ziet men in het telegram van Briand niet meer, maar ook niet minder dan een herin nering aan de verplichtingen der beide lan den. Deze herinnering kan, evenals dat het geval was in het Grieksch-Bulgaarsch con flict, eer.igszins kalmeerend werken en tot nadenken stemmen. Hoewel het niet uitge sloten is, dat een der beide of beide landen Zullen antwoorden, is het telegram niet zoo gesteld, alsof de Baad een antwoord ver wacht. Wat de uitwerking moge zijn, de Baad kon bezwaarlijk de onrustbarende berichten in de pers aan zich voorbij laten gaan, zonder dezen stap te doen. Men hoopt dat het te'egram van Briand met de po gingen, die van andere zijden worden on dernomen-, het mogelijk z.ullen maken ver dere verscherping van het conflict te voor komen. BELGIE De verkiezing van Bo>..iS. Geen vervroegde vr ij lating. De Belgische ministerraad is gisteroch tend bijeen gekomen, ten einde den toe stan onder het oog te zien, die door de verkiezing van Borms t Kamerlid is ontstaan. De regeering besloot zich te kanten tcgei iedere motie, die in de Ka mer mocht worden ingediend ten gunste van de vrijlating von Borms, opdat hij al dus zou kunnen deelnemen aan de be spreking over de «al dan niet geldig ver- k1 a ring der - erkiezing te Antwerpen. Bij aldien door een coalitie der Fronters, communisten, socialisten en Vlaamscha Christen-democraten de Kamer besluiten zou tot een k maar tijdelijke vrijlating an "Borms, zou het kabinet ocger.blikkc- lijk zijn ontslag indienen en zou er dus eexr regeeringscrisis ontstaan. DE TO: ENGELAND 3TAND DES LONINGS. Uitermate zorgwekkend geacht. Van gezaghebbende zijde verneemt R.cu- ler, dat de t estar van den kening uiter mate zorgwekkend wordt geacht. Het eenige is thans r.cg de krachtige strijd, dien de koni-g nog altijd voert tégen de alegmecne ïfectic, welke door de long is veroorzaakt. De prins van Wales terug. De prins v_n Wales is gisteravond te Londen aangekomen op een oogenblik, dat nog steeds groote ongerustheid be staat aangaande den toestand van den ko ning en 's rirsen aanwezigheid in Enge land in elk geval voor 'e cerstkomen«.e maanden gev.enscht is. Ook al zou de ziel 'e van den koning verder een gun stige verloop hebben dan zal hij toch in. cie eerrte maanden zijn arbeid niet i. runen hervatten. Niet alleen als be langrijk lid van den staatsraau. ingesteld Pin H;e\ arbeid te verrichten, maar ook als vertegenwoordiger van der koning bij fc-i Tan gr egenheden is de r~" c 'gheid van den prins van Wales dringend ge- wmsebt. Dat hij dit zelf begrepen heelt, b j>; voldoende uit de merkwaardige, lm st verbluffend snelle wij re, w mede li'i u:r Tanganyika naar Londen is terug gekeerd. Vooral de reis door Italië, Zwitserland en Frankrijk 'reeft alle records gebroken en de afstand van Bazel naar Boulogne is sneller afgelegd t'rrn coit te voren. Dit traject bedraagt ruim 700 K.M. en hec't vele scherpe bochten, diepe dalen en hoo- ge bergen, c locomotieven die den trein in Frankrijk trokken, waren de zwaarste die dit land heeft. Een ingenieur reisde op de locomotieven mee en hield het toe zicht. In den trein bevond zich verder een rmbtencar, die ter beschikking van den prins en z.n gevolg was gccteld om zoo Doodig rr -tregelen te treffen voor de reis. Voorts reisde een detective van de Sureté Générale mede, die voor de '-ei- ligheid van c!cn prins aansprakelijk was gedurende het traject va de Zwitsersche grens tot Boulogne. Om 8.44 rrivec e de prm te olke- stone, waar hij word wclko" gehecten door den premier Baldwin. Beeds om 8.47 werd de reis naar Lon den per specialen trein oortgeze*. AFGHANISTAN. Een ''aperistilstand geslot -1. Voor den duur van tien dagen. De Af^ ansche regecring en de op standelingen, die met e'kaar in de omge ving v - T~lL_labad in botsing zijn geko men, hebben een v apc stilstand van tien dagen gesloten, om onderhandelingen mo gelijk te maken. De telegrafische verbin dingen tusschen Kaboel en Pesjawar ziju hersteld. Zooals bekend, zijn de onlusten een ge volg van de invering van hei vormingen door Aman Cellah. Een de oornaamstc priesters, Mohammed An, heeft echter me degedeeld, dat de koning niet* als een on gelcovige wordt beschouw!, ».«aar dat hij zich op het oogenblik op een dwaalweg bevindt. De streek rondom Kabrel in een straal san 100 K.M., is volkomen rustig, da stam men zijn trouw gebleven aan «len koning en zij zijn voorstanders van de itors'ormin- gtu Er zijn geen aanwijzingen dat de stem- m'ng onder de Mohammedanen in da T>it- sche gebieden door den toestand in Afgha nis1 an wordt beïnvloed doeh men bl-ift bi?r« j. letten. AMERIKA. HET CONFLICT TUSSCHEN BOLIVIA EN PARAGUAY. Mobilisati e-g eruchten. De Boliviaansche regeering heeft het Amerikaansche departement van Buiten- landsche Zaken medegedeeld dat zij wei gert verder deel te nemen aan de Pan- Amcrikaansche conferentie, dit op het enbük te Washington gehouden wordt. Deze conferentie heeft n.l. een commissie tot onderzoek van het conflict tusschen Bolivia en Paragu-y benoemd. In Bolivia is censuur ingesteld voer telegrammen. De telegrammen voor allo plaatsen behalve Lapaz moeten in de Spaansche taal zijn gesteld. Voor Lapaz mag echter code worden gebruikt. Naar de Arsociated Press u:* Lima meloo, ging daar gisteren het gerucht, dat Bolivia zijn leger zou hebben gemo biliseerd. Anclcre geruchten zeggen, dat slechts een ceel van het leger gemobili seerd is. Volgens berichtpn, die te Londen ivt La Paz zijn binnen gekomen is de stem ming daar zeer geestdriftig vóór oorlog Bolivia vev*~?"pt alle aanbiedingen van bemiddeling door de naburige landen ;e-^ daan. Het Lr—'ersche berich't zeg*: „prac- tisch gesproken hrstaat de oorlogstoe stand reeds tusschen Bolivia en Para guay". TWEEDE KAMER. De Ondervvijsbegrooting. Het lot van twee amendementen. D« begrootin» var. financiën. Verschillende wenschen. De begrootinq van waterstaat. Geen geld! Met de amendementen ging het nogal vreemd. Het amendement-Zijlstra wenschte van de begrooting te schrappen de subsi die voor het pensioenfonds van het Resi dentie-orkest en de subsidie voor het or kest te Leeuwarden. Hiervoor stemden al leen Katholieken, Anti-revolutionairen en de Christelijk-Historische heer Weitkamp, zoodat het verworpen werd. Het amende- merit-Langman, dat alleen de subsidie voor het Besidentig-orkest wilde schrappen, werd aangenomen, doordat nu ook de Christe- lijk-Historischen er voor stemden, uitge zonderd dr. de Visser en de heer Snoeck Henkemans. Weer waren het hier de Ka tholieken en Anti-revolutionairen, die een lijn trokken, en toonden, dat er bij hen begrip is van solidariteit, ook al valt het wel eens moeilijk om zoo te stemmen. Voordat met de behandeling der begroo ting van Financiën werd begonnen, kreeg Minister De Geer het wetsontwerp te verdedigen tot nadere regeling van de belegging van pelden van Rijksfondsen en -instellingen. Welk ontwerp beoogt een Centralen Bele'ggingsraad in te stellen, welke te Amsterdam zal zetelen; die be last zal zijn met de regeling van de be legging der gelden en van het te gelde maken der beleggingen van het Ongeval lenfonds, het Tnvaliditeitsfonds, het Ouder- domsfonds, de Rijkspostspaarbank, het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds en den Postchèque- en Girodienst; en die zal bestaan uit 7 leden, waarvan 3 (bij wie de voorzitter) door de Directie der Neder- landsche Bank zullen worden aangewezen en de andere 4 door de Kroon. Bij de discussies bleek van vrees voor te grooten invloed der Nederlandschc Bank. Hieraan kwam de Minister tegemoet door een amendement-van den Tempel te sug- gereeren en daaruit over te nemen, waarbij het aantal door de Bankdirectie aan te wij zen leden van den Centrale Beleggings- raad werd teruggebracht tot 2 en ook de voorzitter door de Kroon zal worden be noemd. Hiermede was de eensgezindheid goed deels geteekend. De eindstemming zal Vrij dag worden gehouden omdat een tweede lezing wcnscheliik is in verband met tij dens de behandeling aangebrachte wijzi gingen. Over de begrooting van Financiën heb ben vervolgens tien leden het woord ge voerd; anderen zouden heden volgen. Eenstemmigheid over het belastingbeleid is er in de Kamer niet. Heel wat bezwaren werden er ontwikkeld tegen de grondbe lasting, waarover de heer van Voorst tot Voorst (R,. K.) het eerst sprak. De ze afgevaardigde klaagde er ook over, dat de Staat geen rente betaalt bij restitutie van belasting, wat onbillijk is. De heer Fleskens (R. K.) wenschte ook dat van regeeringswege het crediet voor de boeren goed gefundeerd zou worden. Tegen het niet-herclassificeeren van de gemeenten had de heer Kampschoër (B. K.) ern stig bezwaar, vooral omdat dit in October 1926 was toegezegd. Het onderzoek heeft wel lang geduurd, maar nu het klaar is, wil de Minister weer wachten tot de wet op de financieele verhouding tusschen rijk en gemeente is afgedaan. Op deze wijzo komt men niet verder en is de belastingdruk verplaatst van de groote steden naar het platteland. Aangedrongen werd op afschaffing van de indirecte belasting op geslacht, suiker, thee enz. Op thee wordt een gulden belas ting per Kilogram betaald. Een kwestie van groot belang voor den tuinbouw werd ter sprake gebracht door den heer E b e 1 s (V. B.), doordat do Hoo- ge Raad in een bepaald geval beslist heeft, dat door de veiling terugbetaalde gelden vallen onder de Dividend- en Tantièmebe lasting en het gevaar bestaat, dat alle vei lingen nu zullen worden aangeslagen. Vandaag is men verder gegaan. In de avondvergadering is de Mini e- ter van Waterstaat weer aan het woord gekomen. De geachte afgevaardigde Braat (Plat telander) heeft daarna geconstateerd: „De Minister zegt geen bliksem''. Trouwens ook de heer J.TerLaan (S. D. A. P.) bleek in repliek van meening, dat de Minister zich met een Jantje van Lei den afmaakt van belangrijke zaken. Iets heeft Minister v d. Vegte wol gezegd, zoo bijv. dat verbetering van de spoorwegovergangen te Leiden, Eindho ven, Tilburg en Apeldoorn, ongeveer 32 millioen zou kosten, en dat geld heeft de regeering n: ifc. Dat gebrek aan financiën hoorden wij aanvoeren als verklaring van ander narig heden, bijv.: het uitblijven van een pen sioenregeling voor tramwegpersoneel. Zoo kunnen de spoorwegen als wij den Minister goed hebben verstaan, aan een uitkeering van een halve maand loon aan hun perso neel niet denken en kan er hoogstens van een week loon sprake zijn. De Minister ka pittelde zachtkens den heer Van Voorst tot Voorst, die den indruk had gevestigd als kwamen bijna degelijks doodelijke ongeluk ken voor op de onbewaakte overwegen. Het aantal slachtoffers is dit jaar totnutoe bijna evengroot als verleden jaar. Toen was het zeventien, nu achttien. De Minister heeft een commissie opdracht gegeven liet vraagstuk der veiligheid op de onbewaakte overwegen te bestudeeren. Hij wacht op haar rapport. Nog veel meer stipte de Minister aan. En niemand der sprekers was bevredigd. Om kwart over elf is men begonnen met de afdeeling „Scheepvaart". VERSTANDIG. Wij lezen in de „N. R. Ct.": „Josephine Baker heeft Berlijn Zondag weder verlaten. Voor zij vertrok had zij een kostelooze voorstelling voor de arme Berlijnsehe kinderen willen geven, maar geen enkele directie bleek bereid haar voor dit doel een schouwburg t.er beschikking ta stellen. Josephine wil het volgend jaar naar Berlijn terugkeeren en hoopt dan beter door het publiek te worden ontvangen". II y a encore des juges Berlin! zouden wij hier met een variant willen zeggen. Den armen Berlijnschen kinderen kan men iets beters geven dan de walgelijke vertooningen van deze befaamde neger- danseres. Dat geen enkele schouwburg-directeur bereid bleek, pleit voor het gezond verstand van 't bestuur dier instellingen. Het kwam er nog maar aan te kort, aan kindoren dergelijke weerzinwekkende ver tooningen te geven! De residentie in ons vaderland heeft zich bespottelijk vergaapt aan deze negerin, die naar Europa gekomen is, om de lage in stincten op te wekken en om fortuin te maken 1 „Hsgz." DE PH0T0-DWAASHEID IN DE PERS. 't Is een domme sensatie-lust, die een deel der pers parten speelt op het gebied van de photo-opname. Wat hebben sommige onzer bladen er toch mee voor b.v., als ze portretten van misdadigers afdrukken?, vraagt de Resi dentiebode. We zien dat feit zich telkens weer her halen. Ook nu wordt weer het contrefcit- sel van de Fransche financieele zwende laars en (-laarsterB) den volke voorgehou den in verschillende bladen. De „Haagsche Crt." drukt zelfs een heele plaat af als een „bijzondere primeur" Ook ons stuurde men gisteren een cliché van die menschen. We hebben het natuurlijk op zij gelegd, omdat we geen enkele reden zien, de koppen to „vereeuwigen". Hier is, dunkt ons, enkel sprake van louter sensatie, die alleen kwaad kan uit werken. Laat men toch eens een beetje denken aan het kwaad, dat er met derge lijke plaatjes gesticht wordt. Dan is er kans, dat ze voortaan wegblijven en men van het weglaten geenonderlinge con- currentie(l) meer vreest. VOOR DE SOCIALISTISCHE PERS. Het hoofdbestuur van den Bond van Ar beiders in de Slagers- en aanverwante be- Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De Volkenbondsraad te Lugano heeft een telegram naar Bolivia en Paraguay gezon den. De toestand van den Engelschen koning wordt zeer zorgwekkend geacht. De prins van Wales is gisteravond te Londen terug gekeerd. Oorlogszuchtige stemming in Bolivia. BINNENLAND. Tweede Kamer. Onderwijs. Financiën. Waterstaat. (1ste blad). Auto met 14 werklieden te Bussum door een tram aangereden. Vijf gewonden. (Laat ste Berichten). Op een onbewaakten overweg bij Olden- zaal is een fiets door een trein gegrepen. Eén doode, één gewonde. (Gom. Ber. 2de blad). Bij ontploffing van een koolzuurcylindcr te Dordrecht werd een man gedood. (Gem. Ber. 2de blad). Een spoorweg-ongeluk bij IJselmonde. Geen persoonlijke ongelukken. (Gem. Ber. 2do blad). Een auto bij Amsterdam te water. (Gem. Berichten, 2de blad en Laatste Berichten). De 70.000ste ingezetene van Leiden, (lsto blad). drijven heeft besloten voor 4000 deel le nemen in de leening voor de socialistische pers. Corruptie te Eindhoven? Wethouders, raadsleden on ambtenaren zouden misbruik hebben g emaaktvanvertrouw e- lijke stukken. „Het Eindhovensch Dagblad" bevatte de vorige week een zeer ernstige beschuldi ging aan het adres van een aantal raads leden, die van corruptieve handelingen wer den beticht. Er werden geen namen ge noemd. Deze beschuldiging werd eenigo dagen later echter weer ingetrokken. Do „Meijerijsche Courant" van gisteravond be vat echter een brief, die door een ingeze tene van Eindhoven aan het gemeentebe stuur moet zijn gezonden, welke brief in een, de vorige week gehouden, geheime zitting van den raad zou zijn behandeld. In dezen brief worden beschuldigingen van corrup tie geuit, gericht tot eenige gemeenteraads leden, wethouders en ambtenaren, dio mis bruik zouden hebben gemaakt van hun we tenschap en hun positie in verband met het uitbreidingsplan van de gemeente, door den aankoop van gronden, die in het uitbreidingsplan betrokken zijn. In den gepublicecrden brief worden geen namen genoemd. Naar verluidt komen in den brief, in bedoelde geheime zitting be handeld, de namen van de beschuldigden wel voor. De -gemeenteraad besloot in de gister avond gehouden zitting, tot het benoemen van een commissie van onderzoek naar de juistheid der beschuldigingen. Deze com missie is samengesteld uit dezelfde perso nen, die indertijd de Gascommissie vorm den. Ook de politie zou deze zaak in onder zoek hebben. SCHAKEN. De competitie. Gisteravond speeldo het eerste tiental van het Leidsch Schaakgenootschap zijn tweeden competitiewedstrijd, thans te Rot terdam in café Caland legen de Rottcrd. Schaakv. „Mercurius". Het resultaat was een 64 overwinning voor het Leidsch Schaakgenootschap. Hieronder volgt de volledige uitslag: L. S. G. IMercurius. 1. D. NoteboomP. Terkstra 1/21/2 2. G. BosschaW. Overgauw 01 3. W. DemmendalG. H. Schmitt 10 4. Dr. C. H. HinsJ. Hartog 1/21/2 5 Ir. J. J. G. v. HoekA. v. Dijk 1/21/2 6. W. H. v. d. Nat Jr.F. J. Bosschart 1—0 7. W. H. BosschaJ. W. Adriaansen 10 8. M. M. SegaarJ. Bekker 1/21/2 9. W. de BruinJ. Almendinger 01 10. H. G. HofmanJ. M. Wolf 10 6—4 Interacademiale wedstrijd. De Leidsche studenten schaakclub „Mor- phy" heeft gelijk gespeeld tegen het Am- sterdamsche studenten-schaakgezelschap „Thilidor". Uitslag 44.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1