DE DOORBRAAK DER AMSTELKADE BUITENLAND BINNENLAND. 20ste Jaarqanq DONDERDAG 6 DECEMBER 1923 No 6047 Sfe Scicbelve Goii/taiit De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor LeideD 19 cent per week f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week. .f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegeD betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per egel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop fÖ.50. I. Slechts weinigen onzer lezers zullen het rustige landschap langs de Kromme Mij drecht van nabij kennen. De Kromme Mijdrecht loopt vanaf de Gracht bij het Woerdsche Verlaat met vele bochten noordwestwaarts, komt even ten Zuid-wes ten van Uithoorn met de Drecht te zamen en vormt daar met deze den Amstel. Zij heeft een zeer afwisselende breedte van 20 tot 80 M. De bewoners der streek noe men echter deze oude rivier nimmer bij haar juisten naam, zij heet daar de Am- stel. Vredig en stil ligt daar het land schap, vredig en stil ligt daar de Amstel, een enkel zeilvaartuig siert de wateren, slecHs een epkele motorboot, welke hrar reis van Uithoorn naar Weerden maakt, verstoort er de stille rust. Doch wanneer de storm loeit, ja dan kan het anders zoo stille water een zee gelijk zijn, dan slaat en beukt het tegen de kaden, en bedreigt hen ,die erachter wonen, met zijn alles ver nielende werking. Wee dan, wanneer in stille tijden niet voldoende zorg aan die kaden is besteed; duur zal zulk een zor geloosheid moeten betaald worden. Inde laatste helft van November had de storm reeds gedurende eenige weken huisgehou den en vele waterkeeringen ondermijnd. Amstelland's boezemwater, waartoe de Kromme Mijdrecht behoort, was daarbij tot een beduidende hoogte gestegen. Op 27 November verbreidde zich plotseling de mare, dat de kade van den Noord erbuurt- schen polder langs den Amstel in den na middag ten 3 uur onder den drang van het water was bezweken. Kadeloos stoa- 'den er de ingelanden, hulpeloos bleven zij en zagen toe, hoe hun landen onderstroom den zonder iets te ondernemen. Alleen aan een redding van eigen leven, have en vee werd nog gedacht. Eerst den volgen den dag kwam hulp opdragen en werden maatregelen tot herstelling en een verdere -afwering van het watergevaar beraamd. Onder leiding van den Provincialen Wa terstaat van Zuid-Holland werd het moei lijke herstellingswerk krachtig aangepakt Vele verantwoordelijke lichamen, vele be langstellenden ook ,zag men er, allen ech ter tot helpen bereid, doch wie men er niet zag, dat was het lichaam, dat ons in ziens het meest met het toezicht op de waterkeeringen belast moest zijn, doch da£ dit niet schijnt te zijn, n.l. het Bestuur van het Hoogheemraadschap Amstelland. Naar het ons wil voorkomen, heeft dit lichaam wel bijzonder weinig belangstel ling bij deze doorbraak getoond, en geen wonder mag het dan ook heeten, dat men in de omgeving weinig te spreken is over dit Bestuur, dat, zooals men daar thans in een booze bui zegt, een luxe-bestuur is, dat tweemaal in het jaar een feestelijken schouw langs den waterkeerenden ring houdt, overigens weinig uitvoert, en de omslagpenningen voor het meerendeel aan traefcementen besteedt. En toch had dit Bestuur hier zeer zeker zijn verpliohtin- gen. Zooals gezegd, werd de herstelling door don Provincialen Waterstaat van Zuid- Holland uitgevoerd. Aanvankelijk had men getracht door het laten zinken van een oude schuit een begin van dichting te ma ken, doch de kracht van het water, dat zich met een verval van ongeveer I M. vanuit den Amstel door het 4 M. diepe gat in den polder stortte, was te groot. De schuit werd als een stroohalm door den stroom meegevoerd en kwam een 200 M. verder in den polder terecht. Goede raad was duur, materialen waren niet voorra dig. Een tweede, langere, daar liggende schuit werd gerequireerd en dwars voor de opening gelegd. Deze schuit was zoo lang, dat zij niet door 'het gat kon. Dit gelukte, een begin van keering was gemaakt, doch het water stroomde nu met alle kracht on der de schuit door. Zware heipalen wer den inmiddels uit do omgeving aangevoerd en een damwand daarvan vóór de schuit geslagen. Motorbooten met 'zand en zak ken voeren aan. Aan de achterzijde der schuit werden zakken zand in het gat gelaten. 20.000 zakken moesten hiervoor worden aangevoerd. Dag en nacht werkte men en eindelijk was men 2 December, dus na 5 dagen, zoo ver, dat men meende over wonnen te hebben. Doch plotseling deed zich weer iets voor, er was een wel onde\ den damwand ontstaan, waardoor de zwa» re dampalen omhoog gedreven werden, 't Waren critieke oogenblikken, en teleur stellend. Men begon er reeds over te den ken den Amstel aan beide zijden af te dammen. G-een Kleinigheid! Doch zou men ook dit voor elkaar krijgen? Eindelijk na hard en hard werken, en het aanbrengen van steeds maar meer zakken zand, slaag de men er den volgenden dag in den toe stand meester te worden. Dankbaar kon men op den verrichten arbeid terugzien. Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, welke met den Hoofdingenieur van den Provincialen Waterstaat dien dag een be zoek tér plaatse brachten, konden met genoegen het voorloopig herstel vaststel len. Maar veilig was men toch nog aller minst, nog eenige dagen en nachten zou onafgebroken de arbeid moeten worden voortgezet. Intusschen was een geweldige massa water door het gat den Noorderbuurt- schen polder binnengeloopen, naar schat ting ongeveer 12.000.000 M3. De lager ge legen kaden van den polder liepen reeds spoedig over en zoo werd de Polder West veen reeds terstond onder water gezet en volgde .ook spoedig de onder Rijnland ge legen Polder Nieuwkoop en Noorden. In het geheel stond hierdoor ruim 2500 H.A. onder water, waarvan echter een groot deel reeds water was. Doch ook deze kom kon het water niet meer bevatten. Het Waterschap de Gemeene Boezem van Zegveld, Zegvelderbroek en Achttienho ven, onder het Groot Waterschap van Woerden, werd het eerst bedreigd, op meerdere punten stroomde het water over de Hollandsche kade, welke men onmid dellijk begon op te hoogen. Ook de Zien- derweg te Aarlanderveen, welke over de waterkeering van den Zuid- en Noordeind- schepolder onder Aarlanderveen loopt, en de weg onder Nieuwkoop, welke den Pol der Nieuwkoop en Noorden van den Pol der Nieuwkoop scheidt, kregen hunne beurt. Eene ophooging met zakken zand of met aarde werd daar krachtdadig aan gepakt. Doch hiermede bleef Nieuwkoop in het water zitten en kwam er steeds maar dieper in. ONTWAPENINGS PROBLEEM CONTROLE OP DE WAPEN- FABRICAGE. Een zwijgende vergadering. Getn openbaarheid gewenscht Gisteren is te Genève de speciale com missie voor de controle op de wapenfabri- cage opnieuw bijeen gekomen voor het houden van haar derde zitting. Voorzitter is wederom de Duitsche gedelegeerde, graaf Bernstorff. Nederland is in de com missie door prof. V. H. Rutgers vertegen woordigd die door majoor van Voorst tot Voor3t wordt geassisteerd. In zijn openingsrede wees Bernstorff er op, dat de hernieuwde bijeenkomst der speciale commissie voortspruit uit een re solutie der jongste Assemblée, waarbij een dringend beroep op de in de commissie vertegenwoordigde staten werd gedaan, om de meeningsverschillen, die in Augus tus zijn gerezen, nog eens onder het oog te zien, opdat het zal gelukken één enke len tekst voor een ontwerp-conventie te redigeeren. Daardoor zou het den Volken bondsraad mogelijk zijn, een internatio nale conferentie nopens de controle op de wapenfabricage bijeen te roepen, die het zij gelijktijdig met de Internationale Ont wapeningsconferentie hetzij nog daarvoor moet bijeenkomen. Spreker vestigde nogmaals de aandacht op het nauwe verband, dat tusschen de al- gemeene ontwapening, de ratificatie der conventie op den wapenhandel en het tot stand komen van een conventie op de con trole der wapenfabricage bestaat; laatst genoemde conventie zal do wapenprodu- ceerende en de niet-produceerende staten op voet van gelijkheid moeten plaatsen, wat do kwestie der publiciteit betreft, Bernstorff gaf ten slotte uiting aan de hoop, dat in de huidige zitting der spe ciale commissie de ontstane meeningsver schillen uit den weg zullen worden ge ruimd. Hij stelde voor, opnieuw eerst al- gemeene debatten to houden en vervolgens dc reeds tijdens de Augustus-zitting ge vormde subcommissie weder te laten ver gaderen, ten einde den tekst van de ont werp-conventie artikelsgewijs te behan delen. Daarop deed Bernstorff tot drieman! toe een beroep op de gedelegeerden om met de algemeene beschouwingen een aanvang te maken. Niemand wenschte evenwel bet woord. Guerero wees er in zijn kwaliteit van rapporteur op,.dat de taak der sub commissie zeer zal worden bemoeilijkt, in dien zij niet uit de algemeene discussies kan beoordeelen, hoe de gedelegeerden thsCns tegenover do diverse problemen staan. Aangezien echter ook daarna nog niemand het woord wilde voeren, werd be sloten, dat de subcommissie onmiddellijk met haar werkzaamheden een aanvang zal maken. Men hee't den indruk, dat in de drie maanden, u.e sinds de vorige zitting der speciale commissie zijn verloopen, geen enkele regeering haar standpunt heeft ge wijzigd en dat men om die reden geen al gemeene discussies, die precies gelijk aan die der vorige zitting zouden zijn, wenscht te houden. Overigens 'is ook het verwijzen cler werkzaamheden naar de subcommis sie een verkapte methode, om bij de debat ten, die in principe openbaar zijn, de pers te weren. FRANKRIJK. Het financieel schandaal. Reeds honderd millioen francs tekort. Het ingestelde onderzoek inzake de operaties van de „Gazette du Franc" heeft totdusver een tekort van meer dan 100 millioen francs aan het licht gebracht. Volgens de „Petit Parisien" is alleen door het filiaal Rijssel van de „Gazette du Franc" voor zestig mi'lioen francs geïncas- scérd. Thans is men bezig de bedrijfsre sultaten te Marseille, Montpellier, Reims, Metz, Straatsburg en Bëziers vast te stel len. De wijze, waarop madame Hanau en haar gewezen echtgenoot, Bloch, opereer den was tamelijk eenvoudig. Een specu lant had 50.000 francs gestort bij de maat- schappij en kreeg na eenigen tijd bericht, dat zijn vordering tot 75.000 francs was gestegen. Hiervan ontving hij 34.000 francs in contanten en de rest in obligaties, die onverhandelbaar en waarschijnlijk zelfs waardeloos zijn, terwijl andere cliënten een kleiner percentage in contanten en een grooter percentage i nobligaties ontvingen. Voornamelijk zijn arbeiders en kleine win keliers de dupe van deze geraffineerde oplichters. Toen de maatschappij geduren de eenigen tijd op een dergelijke wijze za ken had gedaan, zorgden de „gelukkige" speculanten zelf voor de beste reclame bij vrienden en kennissen. De Fransche jury-rèchtspraak. Weer een opzienbarende v r i j s p r a a k. De Fransche jury is berucht wegens de clemente houding, welke zij aanneemt te genover moorden. Wie zijn vrouw vermoordt en aannemelijk weet te maken, dat hij han delde uit jaloezie, kan er zeker van zijn dat hij wordt vrijgesproken. Thans heeft de jury van de Seine weer een moordenaar vrijgesproken. In weerwil van de duidelijkst denkbare bewijzen heeft de jury het on schuldig uitgesproken over eon kruidenier, die een jong meisje vermoord heeft en als cenig excuus dronkenschap aanvoerde. Den rechter bleef niets anders over dan den ver dachte van alle rechtsvervolging te ont slaan. Eenig licht wordt op het optreden van deze jury geworpen door de volgende reso lutie, welke zij heeft aangenomen „Voor de tweede maal in twee dagen staat de jury van de Seine voor gewetens bezwaren. Hoewel zij gaarne het schuldig zou uitspreken, is zij niet in staat, eenige feitelijke garantie te verkrijgen aangaande de op te leggen straf en zij is dan ook van rueening, dat een verandering in de wetge ving aan de jury zelf de macht moet geven om de gevolgen van haar uitspraak te over zien". Deze resolutie heeft veel opzien ge baard, daar zij den eisch inhoudt, dat aan de jury ook de verantwoordelijkheid voor de op te leggen straf zal worden gegeven. De wijze, waarop de resolutie in de Kamer en de pers besproken wordt, doet zien, dat de Fransche rechtspraak voor een crisis staat. ENGELAND De toestand des konings. Het communiqué'van gisteravond om trent den gezondheidstoestand van den En- gelschen koning luidt: Hoewel de koning een rustiger dag heeft gehad, is de temperatuur een punt hooger gestegen dan Dinsdagavond op hetzelfde tijdstip. Hieruit moet geconcludeerd wor den, dat de verergering van het infectie proces nog niet is bezworen. De kracht van den koning is evenwel niet verzwakt. OOSTENRIJK. Een nieuwe bondspresider... Miklas gekozen. De Oostenrijksche bondsvergadering is gistermiddag bijengekomen voor het ver- kizen/'an een nieuwen bondspresident. De Bondsvergaueijyig bestaat uit Natio- nalen. Er waren drie c ulidaten, n.l. Mi- klas (christ. sociaal), dr. Renner (soc. de mocraat) en pol.tie-president Schober. Daar geen der candidaten de absolute meerderheid behaalde, moest driemaal wor den overgestemd. Tenslotte werd Miklas gekozen met 94 stemmen. AFGANISTAN. De gevechten met de stammen. Naar uit Lahore gemeld wordt, hebben de onderhandelingen te Silala om den vrede in de oproerige Afghaansche d.stricte-i te herstellen, geen resultaat opgeleverd en worden strenge maatregelen tegen de op standelingen verwacht. De Sjinwaris zijn oveneens een offensief begonnen en meer dan twintig vrachtauto's zijn door hen aan gehouden en in brand'gestoken De opstandelingen hebben epn week lang Jallabad belegerd en hoewel zij er niet in geslaagd zijn, de stad te veroveren, hebben zij toch veel schade aangericht. Thans wordt bevestigd, dat het paleis van den koning een prooi der vlammen is geworden, na een mislukte poging van de rebellen om do stad te veroveren. Kostbare meubelen, die uit Europa waren medege bracht, zijn door het afbranden van het pa leis vernield. De aanvallen op Jallalabad begonnen Donderdagmiddag. De regeeringstroepen moesten op de stad terugtrekken, waarna de rebellen Bagl Sjoebi bezetten, Geduren de den nacht werd hevig gevochten en de opstandelingen staken een aantal huizen in de omgeving der stad in brand- Kort voor het aanbreken van den dag werd het vuren gestaakt en men hoopte reeds, dat de re bellen waren teruggetrokken, doch even na zonsopgang deden zij een geconcehtroerden aanval, die evenwel door het garnizoen werd afgeslagen. De berichten omtrent het aantal dooden en gewonden loopen uiteen, doch vast staat, dat de opstandelingen zware verliezen heb ben geleden. Daarentegen zijn de verliezen aan Afghaansche zijde gering; slechts twee man werden gedood. Bevestigd wordt, dat de rebellen Karae hebben ingenomen. Op het oogenblik blij ven de gevechten tusschen genietroepen en opstandelingen beperkt tot een strek van 18 K.M. breedte rond Jallalabad. MEXICO. Obregon's kinderen met den dood bedreigd. Als Torral wordt geexecutecrd. De Mexicaanscbe politie is tot arres tatie overgegaan van een zekeren Berlan- ga, „den zendeling der opstandige elemen ten". Berlanga heeft kort geleden een be zoek gebracht aan de weduwe van Obregon en haar verzocht, al haar invloed bij de Mexicaanscbe regeering aan te wenden om de terdoodveroordeling van Torral onge daan te deen maken. Mocht haar dit niet gelukken, dan zou „het lot van den marte laar op uw kinderen vallen, die uit wraak gedood zullen worden", zeide hij. Op Ber langa werden bij zijn arrestatie verschil lende belangrijke documenten gevonden. Dit nummer bestaat uit twee bladen. TWEEDE KAMER. Onderwijs. De Minister be spreekt verscheidene vraagstuk ken. De Minister van O n d e r w ij s, Kunsten en Wetenschappen, mr. Waszink beantwoordt de verschil lende sprekers. Hij bespreekt eerst de instelling van een leerstoel in het F r i e s c h. Als de Staten-Generaal den post hebben goedgekeurd, kunnen onder handelingen worden gevoerd over de be zetting van dien post door een alleszins bekwaam Nederlander. Blijkt, dat voot den post van buitengewoon hoogleeraar gc-en geschikt persoon kan worden gevonden, dan is spr. bereid verhooging van dien post te vragen voor de omzetting dier funotie in een gewoon hoogleera ar schap. Overigens kan spr. zich ook verecnigen met het advies van de Kon. Academie voor Wetenschappen, om een bureau te stichten voor de studie van dialecten, die hier gesproken worden. Hoe de dialec ten op de lagere school onderwezen zou den kunnen worden, is spr. niet duidelijk. In Zuid-Limburg b.v. heeft bijna iedere gemeente een dialect en er zijn zelfs ge meenten, b.v. Heerlen, waarin meer dan één dialect wordt gesproken. Met het denkbeeld om een commissie in te stellen voor het spcllingvraag- Het voornaamste nieuws. BUITENLANT De Volkenbondscommissie voor controle op de wapenfabricage is weer bijeen. Miklas gekozen tot Oostenrijksch bonds president. De onlusten in Afghanistan. BINNENLAND. De Minister van Onderwijs aan het woord. (1ste blad). De moord te Rotterdam. (Gem. Berich ten, 2de blad). Ernstig auto-ongeluk te Midden-Beem- ter. Een doode. (Laatste Berichten, 2de blad). Ernstig auto-ongeluk te Muiden. Drie gewonden. (Laatste Berichten, 2de blad). Bij een motor-ongeluk bij Utrecht is een student het slachtoffer geworden. (Gem. Berichten, 2de blad). Een mijnongeluk te Heerlen. Twee gewonden. (Gem. Berichten, 2de blad). Bij Biauwkapel is een spoorwegarbeider door den trein gegrepen en gedood (Gem. Berichten, 2de blad). Wij geven een beschouwing over de overstrooming in de omgeving van Nieuw koop-Noorden. (1ste blad). stuk, kan spr. niet meegaan, daar reeds vele commissies deze zaak hebben onder zocht. Intusschen ligt heb- niet in do be doeling, aan de faciliteiten, die bij exa mens zijn toegestaan te tornen. Wat betreft den gevraagden leerstoel in de h o m o e o p a t h i e, heeft spr. alleen de adviezen overgelegd, waarop zijn be slissing steunt. In do academische werld bestaat als commissie opinio, dat de ho- moeopathie geen recht heeft op den naam van wetenschap. De voorstanders der ho moeopathic zijn steeds' in gebreke geble ven aan te tonnen, op welke wijze hun denkbeeld zou zijn te verwezenlijken. Bij een leerstoel komt immers een kliniek of een laboratorium. De kosten zijn dus hoog. Moet het vak van dien hoogleeraar vrij zijn? De oplossing is niet zoo eenvoudig als die schijnt. De adviezen zullen alle worden gedrukt en rondgedeeld. De moeilijkheden die gemeentebesturen helbben met de wachtgeldregeling v o o r o n d e r w ij z e r s, hebben zij groo- tendeéls aan zichzelf te wijten. Plaatselijke en persoonlijke omstandigheden spelen vaak een rol, speciaal in de kleinere ge meenten. Er moet oo'k nu nog rekening gehouden worden met het opheffen van openbare scholen, waardoor weer onder wijzers op wachtgeld komen, die opnieuw geplaatst moeten worden. Een wetsontwerp waarin een nieuwe wachtgeldregeling is uitgewerkt, zal de Kamer -binnen niet te langen tijd bereiken. Wat den kinderarbeid betreft, heeft de minister zijn ambtgenoot van Ar beid verzocht een onderzoek in te stellen. Oorspronkelijk had spr. een post van 35.000 gulden uitgetrokken voor een o n- derwijsstatistiek, doch deze post moest weder vervallen doordat de begroo ting verminderd moest worden. Intusschen is het mogelijk, dat door compensatie nog géiden kunnen worden gevonden voor de voorbereiding van een dusdanige statistiek.' Het landbouwhuishoudonder- w ij s is zooveel mogelijk gesteund naar mate er geld was. De omstandigheden, waaronder de mi nister zijn anubt aanvaardde, waren zake lijk en financieel ongunstig. Do oprichting van een apart departement van onderwijs viel in een gunstiger tijd, waarin veel kon warden gedaan. Dat was een heel an dere tijd dan nu. De verschillende ontwer pen kwamen ook spoedig tot stand en toen spreker optrad vc slechts een voorontwcrp-sohooilgeldTegeling. Aan de aankondiging van dit ontwerp op verzoek van dr. De Visser, had spr. part noch. deel. De Staatscommissie-Eutgers werd ingesteld en verwacht werd, dat deze spoedig partieele rapporten zou doen verschijnen. De commissie had echter een andere opvatting van haar taak. Wel heeft spr. andere ontwerpen ingediend, waarmee hij niet steeds gelukkig was. Ook bracht teleurstelling het uitblij ven van het rapport der commissie- Pop over reorganisatie van het departe ment van Onderwijs. Spr. heeft nog steeds niets ontvangen. Hij heeft intusschen zelf gereorganiseerd. De wetsontwerpen betreffende de rege ling van het middelbaar- en voor bereidend onderwijs hebben zeer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1