i:BUITENLAND.~ Ned. Oost-lndië. BINNENLAND. ^iOste Jwcnnc DINSDAG 20 NOVEMBER 1928 No. 6031 jckiUe&iAB0 NNEMENTSPRIJS bedraagt bQ vooruitbetaling: ,6j'5r,6llil| Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal jtftze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal n\g TP Per postf2.95 per kwartaal ai!| Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's *er- "'«aar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor- derlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN tags bi ad 9 ct. lichtend vraagt dssckiejj tarop U 'as dat Dit nummer bestaat uit 'Oegedïtil twee bladen. ^aapr TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet s dubbele van het tariof berekend. s Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woordon, waarin betrekkingen worden aangeboden of govraagd, hnnr on ver huur, koop en verkoop f 0.50. ien wee- solidariteit pman tel ®1SSC'10P geeft> als Hij zijn hoog t alles d® Herk aanvaardt geen program het zijtfe-t Hij in zijn bestuur zich voorstelt a op de eni dat ij is niet gebruikelijk. deze P^lis ook niet noodig, omdat het pro- tur rau een Bissch°P voor een groot i om^ocipcHzelf aanwijst, den dioeesanen niet tgebiediM k© worden medegedeeld. W heeft, wat ook varnzelf sprekend JGGE, |ere Bisschop zijn bijzondere T VAN Ivoor het nastreven van ïESTEladen, welker verwezenlijking de eer ■>erij zaliS-od, het heil der Kerk en den zegen t Btafejjjioovigen beoogen. <wee ttj doeleinden worden bepaald door de °M de oogenblikkelijke len. I Vuvfcften van het bisdom en ook door de waar Manlijke eigenschappen van den Kerk- op k] bfoemt hebben er onlangs op gewezen, llatie l«*e tegenwoordige Bisschop van het enoodiflem's diocees te Botterdam twee maal hillendiiadruk heeft gewezen op de noodzake- makea.id van de solidariteit, de innige en ilijke samenwerking tusschen de ver gronde standen. En ook nu weer, in 24 jatrede voor den L. T. B. in het Bisdom iem (men leze elders in dit nummer verslag) heeft Mgr. Aengenent die so- iteit belicht en naar voren gebracht DA'S, 5ijn uitdrukkelijken wensch, Zijn stre- KSB in ver^e^'en en voor de toekomit. ,t ié ongetwijfeld een der speciale '^jfcampunten van Haarlems Bisschop, vis Mgr. zich voor de verwezenlijking iche Sva-n noodzakelijk en onmisbaar voor- ursver; de Katholieke Standsorganisaties, is allerduidelijkst, ur. Bm Standa organisaties beoogen, naast K. B'jjjdere dingen, die goed en noodza- zijn, ook de solidariteit tus- ?.aarH de verschillende standen te doen ïbhotw J v e n. ST. ij hebben wel 'ns de opmerking ge- REENI'f» toch vreemd is, als de Bis- rg 52 HpnzelWen geestelijke benoemt tot i t;iFur h.v. van Volksbond en van Han- al8 li. enigin{i^n ^an t°ch geen twee heeren die- isielingil Hit ia een opmerking, welke typeert MaanèRmis aan besef van de taak der K a- ïalf 9,1 i e k e standserganisaties Degenen. e 7. ellen!! n zuiK een samenkoppeling van func- ij vin giffis vreemds of iets ongewenscht zien, iber urn blijkbaar nog niets van de aolida- om bffige<^ac^lte begrepen! Iidariteit tusschen de standen is niet 9 unrfjomakkelijk te beleven; ten alotto tsolidariteit een vorm van Christelijke ting ^fenliefde. Ices'1 |rariteit is niet een genadig neerda- onie, an ^en boogeren tot den lageren; vooripen gelaten dulden door den lageren len hoogeren; solidariteit is liefde, ge- V#* °P de er^enn^DS van de waarde van der Tf®nBcb en van aben menschelijben ,r Zonk^» in bet licht der Christelijke begin- iTENBIfe ware solidariteit tusachen de eiden). len moet onder ons door middel der atfelstwlieke standsorganisaties levendig en idabcüHttdragend tot uiting komen door 17 jjC— ZOO» >r' ig DUITSCHLAND. ie" DEBATTEN IN DEN RIJKSDAG. Leiiitiitresemann over de buitenlandsche politiek. PATH' r 6 groote vraagstukken, uo). 116611 reeds het feit' dat Stresemann ïrmiddag voor het eerst na zijn lang- ijesDi-ge ziekte weer in den Bijksdag zou ken, is voldoende geweest om de al- u^eene belangstelling te boeien. In het inder was de loge der buitenlandsche jbWbmaten dicht bezet (ook de Nederland- Jieid b gezant. Graaf van Limburg-Stirum, aanwezig), doch ook voor een plaatsje R0(fl Pobüeke tribune was de aandrang iENIfe activiteit, die de minister aan den len M *®gde, bewijst, dat hij volkomen her- jjar(d is, doch uiterlijk draagt hij nog dui- 8 iilE? do sP°ren van z'Jn zware ziekte. 1 debatten, die hij gisteren met een u ions het geheele rijkskabinet afgeleg- verklaring opende, kunnen worden be schouwd als een voorbereiding voor de ge wichtige onderhandelingen, die zoowel ten aanzien van de reparatie-kwestie als met betrekking tot de ontruiming van het Rijnland en een eventueele latere controie er van te verwachten zijn. De minister sprak het eerst over de ontruiming van het B ij n 1 a n d. Niet slechts Duitschland, doch ook vele kringen in het buitenland gevoelen de thans nog voortdurende aanwezigheid van vreemde troepen op Duitsch gebied als een niet toelaatbare tegenstelling tot de ontwikkeling van de politiek der laat ste jaren. Het is voor het Duitsche volk een die pe teleurstelling geweest, dat hot met zijn aanspraken te Genève geen succes heeft kunnen bereiken. Duitschland echter zal onverzwakt persisteeren bij zijn eisch tot een spoedig ontruiming van het bezette gebied en er met kracht op wijzen, dat deze aanspraken noch van de oplossing van andere problemen afhangen, noch van andere voorwaarden, van welken aard ook afhankelijk gesteld mogen worden. Met betrekking tot de reparatie- k w e s t i e betoogde hij dat de in te stellen commissie van deskundigen vrij van alle politiek moet beraadslagen. Daar bij ging hij niet in op de détails der aan gelegenheid, doch wèl sprak hij de ver wachting uit, dat de commissie weldra zal zijn samengesteld. Wat de FranschEngelsche besprekin gen over een vlootcompromis aan gaat, nam hij aan, dat deze aangelegen heid na de verklaringen der betrokken staatslieden van de baan is. Niettemin constateerde hij uitdrukkelijk, dat Enge land niet scheidsrechter tusschen Duitsch land ert Frankrijk kan zijn en tegelijkertijd met Frankrijk een militaire overeenkomst kan aangaan. Stresemann verdedigde vervolgens de door hem aangevoerde buitenlandsche po litiek tegen de vele aanvallen, waaraan zij den laatsten tijd heeft blootgestaan en hij herhaalde zijn conclusie, dat Duitschland slechts door vredelievende samenwerking tot gelijkgerechtigdheid tegenover de ove rige groote mogendheden kan geraken. Part ij sprekers aan het woord. De twee voornaamste sprekers, die na Stresemann het woord voerden, namelijk graaf Westarp namens de Duitsch-natio- nalen en mgr. Kaas namens de Centrum partij, hielden de debatten op een aan zienlijk hooger peil, dan zulks de vorige week het geval is geweest. De Duitsch-nationale spreker was voor zijn doen gematigd. Hij schetste den eco- nomischen toestand van het Duitsche rijk m nogal donkere kleuren, maar zijn be toog bleef zakelijk. Westarp zeide, dat e-in vervroegde ont ruiming van Rijnland niet door nieuwe Duitsche duurzame prestaties mag gekocht worden. Mgr. Kaas (Centrum) verklaarde, dat de buitenlandsche politiek van Duitschland den laatsten tijd onloochenbare tegensla gen heeft geleden en het is verkeerd, dit als successen te willen uitbuiten. Veeleer moet men voorzooverre dat in de macht van het parlement ligt, het gezag van de rijksregeering, welke de komende weken en maanden wellicht den zwaarsten strijd sinds Versailles te voeren zal hebben, zooveel mogelijk versterken, opdat een succes mogelijk zal zijn. Wij hebben, zeide Kaas, tot dusverre tegenover de politiek van Stresemann ab soluut zakelijk gestaan en zullen dat ook in de toekomst blijven doen. Wij willen op het oogenblik, dat de minister gezond en hersteld weer in ons midden is, niet den indruk wekken, alsof zijn vervanging in een acuut stadium gekomen is. In zake de herstelonderhandelingen is het door Poincaré ingenomen standpunt voor ons onaanvaardbaar. Aldus zou geen verbetering, maar een verslechtering tot stand komen. Het door dr. Wirth uitgege ven wachtwoord: „Eerst brood, dan her stel!" moet voor de komende onderhande lingen leidend zijn. De Duitsche prestatiewil moet zijn gren zen in het Duitsche prestatievermogen vinden, een vermogen, dat niet naar het hongervermogen berekend mag worden. Spreker eischte, dat het Duitsche ge bied zoo spoedig mogelijk zou ontruimd worden; de AmerikaanBche dollars zijn een betere waarborg voor den vrede dan de bezettingstroepen. Ook het centrum wil geen concessies, welke langer dan de be zettingstermijn zouden duren. Worden deze geëischt, dan moet do Duitsche re geering een definitief neen uitspreken. Heden om elf uur werden de debatten voortgezet. Het metaalconflict. Besprekingen onderbroken. De besprekingen over de bijlegging van bet arbeidsconflict in de metaalindustrie zijn gistermiddag op verzoek van de werk nemers onderbroken. Daar het twijfelachtig ia of de vakbonden nog heden hun stand punt zullen bepalen zal er hedenochtend in elk geval niet beraadslaagd worden. Ver wacht wordt, dat de vakbonden vandaag groote vergaderingen zullen bijeenroepen ten einde de meening van hun leden te vernemen aangaande den huidigen stand van zaken. Kaar van bevoegde zijde wordt vernomen is nog niet definitief vastgesteld wanneer de onderhandelingen zullen wor den hervat. In een conferentie te Essen onder lei ding van den Pruisischen minister Hirtsie- fer is gisteren de basis vastgesteld voor de steun verleening aan de arbeiders. Al leenstaande personen ontvangen acht mark per week, en twaalf mark indien zij een eigen huishouding hebben. Gehuwde perso nen ontvangen 16 mark en 3 1/2 mark voor elk kind. De ondersteuningen kunnen ook in natura worden verstrektzij worden gege ven tot de eerste loonuitbetaling, tenzij een andere regeling wordt getroffen. In prin cipe zullen alle door de uitsluiting getrof fen personen voor de steunverleenin® in aanmerking kemen. Harry Domela gearresteerd. Harry Domela, die sedert eenigen tijd te Munster am Stein op den Ebernburg woon de, waar hij met het schrijven van een nieuw boek bezig was, is op last van den Berlijnschen officier van justitie gearres teerd en naar het huis van bewaring over gebracht. Tegen Domela is op het oogenblik een proces hangend, waarbij hij verdacht wordt van huur- en credietzwendel, welke hij tus schen Februari en April van dit jaar zou hebben bedreven ten bedrage van eenige honderden marken. (Harry Domela is, zooals men zich her inneren zal, de man, die zich indertijd uit gaf voor den oudsten zoon van den ex- kroonprins varl Duitschland. Red.) SPANJE Een nieuw Katholiek dagblad. Het verschijnt in het Catalaanse h. Te Barcelona al binnen eenige weken een nieuwe Katholieke courant in het Cata- laansch verschijnen. Zij zal „El Mati" (de Morgen) heeten. Tot dusver ontbrak in Catalonië een groot Katholiek dagblad. Daarom voorziet de nieuwe onderneming in een behoefte, welke zioh den laatsen tijd steeds meer deed gevoelen. De Katholieke pers van Spanje begroet de nieuwe stichting zeer levendig. Er is reeds een flinke lijst van medewerkers van het nieuwe blad, onder wie vooraanstaande Cataloniërs, gepubliceerd. Het nieuwe blad zal een krachtige uiting van het zelfbewustzijn der Catalaansche volksziel worden en het zal voor de taak der Katholieke Kerk opkomen. HONGARIJE. Tegen het Trianon-verdrag. Massabetoogingen in heel H o n g a r ij e. Zondag den achtsten verjaardag van het verdrag van Trianon, hebben te Boedapest talrijke protestmeetings plaats In alle provinciesteden en in 2000 meenten werden vergaderingen gehouden. Er werden redevoeringen gehouden door kooplieden, beambten, grondbezitters en arbeiders. In alle vergaderingen werden ge lijkluidende resoluties genomen waarin de volkenbond wordt uitgenoodigd, in het be lang van Oost-Europa het. verdrag van Trianon aan een revisie te onderwerpen. Ook werden telegrammen van dank en hulde gezonden aan lord Rothermere, Mus solini, president Hoover, senator Borah en andere personen, die zich ten gunste van een herziening van het verdrag van Tria non hebben uitgesproken. CHINA. ONLUSTEN IN MANDSJOERIJE. Bloedige onderdrukking. Te Oh ar bin alleen 150 dooden en gewonden. Volgens een semi-officieele mededeeling uit Nanking zijn bij betoogingen voor het hijschen van do nationalistische vlag in Mandsjoerije te Charbin, Tsjangtsjoen en Tsitsihar meer dan honderd personen ge dood. Het schijnt, dat de plaatselijke gen darmerie op de menigte heeft geschoten en de vlaggen heeft afgerukt, doch bijzonder heden over de onlusten ontbreken, omdat naar beweerd wordt de autoriteiten alle be richten over de schermutselingen achter houden. De opwinding te Nanking over de ze incidenten is zeer groot. Volgens een bericht nit Japansche bron was het doel der betoogers te protestecren tegen de financieele hulp van Japan bij het aanleggen van spoorwegen in de pro vincie Kirin. Volgens dit bericht zou al leen te Cahrbin bet aantal dooden en ge wonden reeds 150 bedragen. Twintig gewonden bij treinbotsing in Midden-Frankrijk. In het station Boënsur-Lignon is de sneltrein Clermont Ferrand-St. Etienno in botsing gekomen met een goederen trein. Drie wagons werden uit de rails geworpen; twintig personen werden daar bij gewond. Echtpaar in Thüringen vermoord. Uit Grafenthal (Thüringen) wordt ge meld: Zondagnamiddag zijn do horloge maker Frosch, die voorzitter is van een rabat- en voorschotverceniging, en zijn vrouw, met afgesneden hals dood in hun woning aangetroffen. Mon vermoedt dat hier een roofmoord is gepleegd, doch na dere aanwijzingen hierover ontbreken. Afgewezen minnaar doodt 13-jarig meisje. Uit Straatsburg wordt gemeld: Te Frey- ming heeft zich een drama afgespeeld, dat do geheele mijnstreek in opwinding heeft gebracht. Een 31-jarige Pool, die de 13-jarige dochter van zijn hospita het hof maakte, heeft het meisje, dat niets van hem weten wilde, door een revolverschot gedood. Daarna bracht do man de mooder een ernstige schotwond toe, waarna hij zich met een kogel door het het hoofd van het leven beroofde. Zestien gevangenen in Polen ontsnapt. Uit de gevangenis van Graudenz zijn Zondag 16 gevangenen ontsnapt, die maandenlang hadden gewerkt om met hun handen een 18 meter langen onderaardr schen tunnel te graven. Tot nu too kon der drie dor ontsnapten aangehouden worden. Waardoor de trein te Iaat kwam. Uit Tours wordt gemeld: Zondagmid dag begaven zich stakende spoorwegar beiders, na een meeting to Carqueiranne, naar de lijn, alwaar zij op do rails zich neervlijden, aldus den trein, die uit Hyé- res kwam, dwingende te stoppen. Toen stonden ze op, om in optocht voor den trein uit te marcheeren, die wel gedwon gen was uiterst langzaam achter hen aan te rijden, om hen niet te overrijden. Toen de manifestanten eindelijk het station Carqueiranne bereikt hadden, na men zij afschèid van den trein, die mot een zeer groote vertraging te Toulon ar- riveorde. Hevige koude in Spanje. In Spanje is in eenige steden een hevi ge koqdo ingetreden. Vergif in de melk gemengd. De dader gearresteerd? Aneta seint uit Soerabaja: De vermoede lijke dader bij poging tot moord op het ge zin van den Arabischen handelaar in bouw materialen Martake, die na het gebruik van melk ziek werd, is gearresteerd. Hij bekende en zeide het vergif in do melk te hebber, gedaan op aanstoken van een welgestelden daar wonenden Arabi schen handelaar, die nu eveneens gearres teerd is. Doodvonnis door den G.-G. veranderd. In levenslange gevangenis straf. Aneta seint uit Efcitavia: De Gouv.-Gene- raal heeft het doodvonnis tot hetwelk twee personen veroordeeld waren wegens mede plichtigheid aan den moord op den assis tent Demang aan de westkust, veranderd in levenslange gevangenisstraf. DE L. T. B. Bezoek van Mgr. J. D. J. Aengenent. Buitengewone algemeene vergadering. (V ervolg.) In het vervolg zijner rede verklaarde Mgr. Aengenent nader, waarom hij zoo hoopte dat do vele niet-leden van den L. T. B. zich bij den bond zouden aanslui ten. „De zou, aldus Mgr., zoo graag willen, dat de nieLaanwezigen mij konden hoo- ren. Ik zou het op hun hart willen binden, dat het hun plicht is, en ik zeg dat nu niet alleen tot u, maar do vorige week heb ik het hier ook gezegd tot den arbeiders stand, zich te organiseeren in de bonden waarin zij thuis hooren, omdat de bondon een bijzondere taak hebben voor de toe komst van de heele maatschappij. En nu betreur ik het zeer, dat er in alle rangen van de katholieke samenleving Het voornaamste nieuws. a BUITENLAND. Rede van Stresemann over Duitschlands buitenlandsche politiek. Onlusten in Mandsjoerije bloedig onder drukt Nagekomen berichten omtrent den stom» (Buitenl. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Vervolg verslag van de vergadering van den L. T. B. (1ste blad). Diamanten feest der H. Familie te Am sterdam (Kerkn., lste blad). dus ook bij de boeren en tuinders, zoove- len zijn, die de beteekonis dier bonden niet begrijpen. Begropen zij haar wel dan zouden ze wel als lid toetreden. De meeste menschen uit alle rangen en standen denken, dat het dool der bonden is de verbetering van do stoffelijke belan gen. Dat denken zij, dat is niet tegen to spreken, dat ia een algemeen verschijnsel. En als zij zien, dat zij geen stoffelijke voordeeion bereiken of niet gauw genoog, dan keeren zij den bond don rug toe en treden uit. Maar dat is een gevolg van een misver stand. Het dfcel der bonden is niet het streven naar stoffelijke verbetering. Daar mag zeker naar gestreofd worden Bn hoe meer stoffelijke verbetering er komt, hoe meer ik mij daarover verheug. Maar als dat niet geschiedt, zooals het behoort, is dat geon reden, om het lidmaatsohap op te zeggen, omdat het hoofddoel moet zijn van alle Katholieke bonden, dus ook van den uwen: dat wij onze maatschappelijke samenleving geleidelijk woer moeten trachten op te bouwen op christolijko be ginselen. Ik wil het nog eens zoggen: er is geon ander hoofddoel, dan dat wij onze maatschappelijke samenleving geleidelijk weer moeten trachten op te bouwen op christelijke grondslagen. Onzo maatschappelijke samenleving! Want wij zijn verplicht, en dat is niet iets naar willekeur doen, mede te worken aan do goed orde in do maatschappelijke sa menleving. Zoovelen denken klaar to zijn mot htm plichten tegenover hun geweten en tegen over God, door goed en braaf te leven als enkeling. Er zijn er, die dikwijls ter kerke gaan, die dikwijls te Communie gaan, dio ruime aalmoezen geven, die in hun parti culiere leven voorbeeldig zijn, maar niot het minste besef hebben, mede te werken aan den opbouw der christelijke samenle ving. Wij bestaan als particulieron on heb ben groote verplichtingen tegenover God, omdat ieder voor zich moet werken aan zelfheiliging, maar dat is pas de helft van onze verantwoording tegenover anderen. Mot onze plichten als particulieren zijn wij er niet. Ik wilde, dat allen het hoorden en er van doordrongen waren: ook Bocialo wezens zijn wij en als zoodanig hebben wij don plicht, mede te werkon de maatschap pelijke samenleving christelijk te doen worden. Dan pas hebben wij onzo vollodi- gon plicht tegenover God vervuld. Die medewerking kan alleen geschieden door middel van do organisaties en bon den, omdat daarvan alleen kracht naar buiten uitgaat naar de regeering, opdat deze aan do vorlangens gehoor geve. Als katholieken behooren wij de christe lijke beginselen in het maatschappelijk le ven uit te dragon on de maatschappelijke samenleving te vervormen. Dat moet ge leidelijk geschieden! Wij moeten niet den ken, dat dit kan geschieden in enkele ja ren, zelfs niet in enkele tientallen jaren. Gestadig moeten wij doorwerken; do ideeën kunnen slechts geleidelijk doorwer ken en wij moeten ons niet laten ontmoe digen, als dit slechts langzaam gaat; dat kan slechts geleidelijk. Als ieder maar do overtuiging heeft iets voor de toekomst te hebben bijgedragen; als ieder maar óón zaadje uitstrooit, dat kan ontkiemen in do toekomst. Dat zal de vreugde van den bond zijn. Al ziet men zelf de vruchten niet, als ieder voor zich er dan toch-maar van overtuigd is: ik heb gedaan, wat ik kon en het kleine zaadje zal althans in do toekomst vruohten dragon. Geleidelijk moet dit herstellen gaan op chri8telijken grondslag. Daar is strijd en mood voor noodig. Wij hebben twee vijanden tegen ons: het socialisme, dat do fundamenten der maatschappij wil omha len en de christelijke beginselen wil weg halen en afschaffen. De tweede vijand is het economische liberalisme. Ook deze vijand van God is zeer gevaarlijk, omdat niet ingezien wordt, dat dit een vijand is. Men ziet duidelijk in, wat het socialisme wil en naarmate men duidelijker een vijand ziet, kan men hem beter overwinnen. Hot economische liberalisme komt in het ge vlei èHet economisme zit den menschen in het blood en dat liberalisme of indivi dualisme komt zoo gemakkelijk in hot ge vlei Het economismo zit den menschen moeten ook wij optreden en den geest van

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1